Verduurzaming gemeentelijk vastgoed De kernportefeuille

3.148 OBJECTEN IN MAATSCHAPPELIJK VASTGOED DE GEMEENTELIJKE PORTEFEUILLE IN AANTAL OBJECTEN 2018 (Peildatum 1-01-2019)

Maatschappelijk 44% Niet-kernportefeuille 56% onderwijs 116 94 sport & recreatie 51 527 76 parkeren

kunst & cultuur 1766 1382

welzijn & zorg 518

concernhuisvesting

25-6-2019 2 Doelen verduurzamen Vastgoed

Energiebesparing Voorbeeldfunctie Verhoogde kwaliteit en CO2 reductie gemeente van gebouwde omgeving Klimaatadaptatie Circulair bouwen

25-6-2019 Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 3 Coalitieakkoord 2018-2022

25-6-2019 Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 4 Wat komt er op ons af?

25-6-2019 Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 5 Waarom een plan van aanpak?

Duurzaam vastgoed is niet nieuw → Het verduurzamen van de portefeuille wel zijn de ontwikkelingen razendsnel moet op onderdeel vormen van het en krijgen wij te maken met strengere primaire proces van de afdeling eisen (bijv. BENG) vastgoed.

25-6-2019 Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 6 Acties PvA

Herijken van de Het uitschrijven/ Wat is het huidige Vaststellen Planning en begroting Duurzaamheids- vastleggen van de duurzaamheids- niveau? verduurzamings- doelstellingen ten aan zien kernportefeuille, het Inventarisatie huidige labels strategie/routekaarten. van vastgoed in de gewenste niveau ervan en eventueel actualiseren en Aan de hand van de Kadernota. Zijn deze (zowel eigen wensen als aanvullen + overige vastgestelde ambitie, het ambitieus en concreet verplichtingen van buitenaf) maatregelen inzicht in de portefeuille en genoeg om de en hoe daartoe gekomen het huidige geformuleerde landelijke wordt. duurzaamheidsniveau een doelstellingen en aanpak vaststellen, incl. Rotterdamse ambities te planning en financiën. realiseren? Objectvisies Energielabels

25-6-2019 7 Portefeuillesturing

Objectvisie vormt de basis voor verduurzamingsstrategie (wanneer en welke mate verduurzamen.

Basis vormt wettelijke vereisten ambities gaan verder

25-6-2019 Voorbeeldpresentatie 8 Energietransitie en gemeentelijke vastgoed: Welke wijken wanneer

Schiebroek ? – ? Lage Land

2020 Bospolder-Tussendijken

W 2020Rozenburg 2020

O 2019 Reyersdijk 2019 2019-2030 2020-2030 Groot-IJsselmonde Pendrecht Zuid

Doelstelling = van het gas af voor 2030

25-6-2019 Voorbeeldpresentatie 9 Resultaten acties PvA

Routekaart per deelportefeuille

•Een duidelijk en haalbaar gedefinieerd duurzaam einddoel voor het vastgoed;

•Uit te voeren maatregelen voor realisatie van de gedefinieerde ambitie (en eventueel een extra hogere ambitie);

•Financiële opgave en financieringsmogelijkheden hiervoor;

•Organisatievorm en inbedding in gemeentelijke organisatie;

•Rol en bijdrage van partijen;

•Tijdspad en vervolgstappen voor uitvoering en monitoring.

25-6-2019 10 Klimaatadaptatie

25-6-2019 11 Speelveld verduurzamingsmogelijkheden

• Esco constructies op zwembaden en kleinpolderplein • Frisse scholen / energieneutrale scholen • Verzelfstandiging (Sportbedrijf) • Externe (directe) verhuring • Concernhuisvesting • Verkoop • Nieuwbouwprojecten (volgens beleid) • Herontwikkeling • Participatie/ uitbesteden beheer

25-6-2019 Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 12 Issues verduurzamingsmogelijkheden

25-6-2019 Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 13 Verduurzameningsmogelijkheden MJOP

Opstellen duurzaamheids- kloktijden paragraaf in MJOP (Meerjaren onderhoudsplan)

gebruikersinfo optimum installaties tijdstip vervanging

Markt komt met Gemeente 2016 → samenwerking voorstellen voor → Beoordeelt met contractmanagers verduurzaming → Geeft akkoord (kostenraming, TVT) → Stelt extra budget verduurzamen beschikbaar maincontracten onderhoud zonne- energie CHV A.d.h.v. Energiescans (Conditiemeting +) Groene dak/vloer daken isolatie Welke soort beglazing en kozijnen?

25-6-2019 Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 14