วารสารวนัมฏองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์ ศูนย์บัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์ ISSN 2465-3683 วัตถุประสงค์ ๑. เพื่อส่งเสริมการผลิตผลงาน ทางวิชาการและงานวิจัยด้านพระพุทธศาสนาและปรัชญา ๒. เพื่อให้บริการวิชาการด้านพระพุทธศาสนาและปรัชญาแก่สังคม ๓. เพื่อเป็นเวทีแลกเปลี่ยนแนวคิดทางพระพุทธศาสนาและปรัชญา ๔. เพื่อประชาสัมพันธ์กิจกรรมของบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย กรรมการที่ปรึกษา ๑. พระพรหมบัณฑิต (ประยูร ธมฺมจิตฺโต),ศ.ดร. ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์ ๒. พระธรรมโมลี (ทองอยู่ ญาณวิสุทฺโธ), ดร. ๓. พระศรีคัมภีรญาณ (สมจินต์ สมฺมาปญฺโญ), รศ.ดร. ๔. พระสุธีธรรมานุวัตร (เทียบ สิริญาโณ), ผศ.ดร. ๕. พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส, รศ.ดร. ๖. พระมหาสมบูรณ์ วุฒิกโร, ดร. ๗. ศ.ดร. จำนง อดิวัฒนสิทธิ์ ๘. รศ.อุดม บัวศรี ๙. ผศ.ดร.สรเชตวรคามวิชัย ๑๐. ผศ.ดร.สุนันท์ เสนารัตน์ คณะบรรณาธิการฝ่ายวิชาการ บรรณาธิการ ผศ.บรรจง โสดาดี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์ กองบรรณาธิการ ๑.พระครูปริยัติวิสุทธิคุณ, ผศ.ดร. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาฯวิทยาเขตสุรินทร์ ๒.พระอธิการเวียง กิตฺติวณฺโณ, ดร. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาฯวิทยาเขตสุรินทร์ ๓.พระมหาสมพาน ชาคโร, ดร. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาฯวิทยาเขตสุรินทร์ ๔.รศ.สมหมาย ชินนาค มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ๕ผศ.ดร.ชาญณรงค์ บุญหนุน มหาวิทยาลัยศิลปากร ๖.ผศ.ดร.มนตรี สืบด้วง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ๗.ดร.พิสิฏฐ์ โคตรสุโพธิ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ๘.ดร.สมหวัง แก้วสุฟอง มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ๙.ดร.อำนาจ ยอดทอง มหาวิทยาลัยมหิดล ๑๐.ดร.สุชาติ บุษย์ชญานนท์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี คณะบรรณาธิการฝ่ายบริหาร บรรณาธิการบริหาร ผศ.ดร.ทวีศักดิ์ ทองทิพย์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์ กองบรรณาธิการ ๑. พระศรีวิสุทธิคุณ, ดร. ๒. พระมหาวิศิต ธีรวํโส, ผศ. ๓. พระครูศรีสุนทรสรกิจ, ผศ.ดร. ๔. อาจารย์ธนู ศรีทอง ๕. ผศ.กฤษนันท์ แสงมาศ ๖. พระมหายุทธพิชาญโยธสาสโน ๗. พระมหาธนรัฐ รฏฐเมโธ, ดร. ออกแบบปก : พระมหาธนรัฐ รฏฺฐเมโธ,ดร. จัดรูปเล่ม : นางสาวจิรารัตน์ พิมพ์ประเสริฐ ผู้ช่วยบรรณาธิการและประสานงาน: นางสาวจิรารัตน์ พิมพ์ประเสริฐ โรงพิมพ์ : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร จำนวนที่ตีพิมพ์ ๕๐๐ เล่ม กำหนดระยะเวลาตีพิมพ์ : ปีละ ๒ ฉบับ คือ ฉบับที่ ๑ มกราคม – มิถุนายน ฉบับที่ ๒ กรกฎาคม – ธันวาคม สาขาวิชาที่รับพิจารณาตีพิมพ์: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา หรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง หรือ บทความที่มีเนื้อหาสอดคล้องกับพระพุทธศาสนา วิธีพิจารณาบทความ: ๑. บทความทุกบทความ จะใช้ผู้ทรงคุณวุฒิตรวจและประเมินอย่างน้อย ๒ ท่าน ๒. บทความจากผู้นิพนธ์ภายในจะได้รับการพิจารณาจากผู้ทรงคุณวุฒิภายนอก ส่วนบทความ จากภายนอกจะได้รับการพิจารณาจากผู้ทรงคุณวุฒิภายใน และผู้ทรงคุณวุฒิทุกท่านไม่มีส่วนได้เสีย กับผู้เขียนบทความ ๓. บทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารฉบับนี้ ได้ผ่านการพิจารณาจากผู้ทรงคุณวุฒิแล้ว สารจากรองอธิการบดี ศูนย์บัณฑิตศึกษามหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์ ได้ผลิตวารสาร เกี่ยวกับพระพุทธศาสนาคือวารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ อันเป็นวารสารที่มีคุณภาพด้านวิชาการทาง พระพุทธศาสนา และเปิดโอกาสให้นักวิชาการทั่วไปได้น าเสนอผลงานทางวิชาการ เพื่อเข้ารับการพิจารณา กลั่นกรองจากคณะกรรมการซึ่งเป็นผู้ทรงคุณวุฒิ ท าให้บทความทางวิชาการที่ได้รับการพิจารณาตีพิมพ์ใน วารสารนี้เป็นข้อมูลทางวิชาการของมหาวิทยาลัยที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา การบริการ วิชาการด้านพระพุทธศาสนาแก่สังคม และการประยุกต์หลักธรรมทางพระพุทธศาสนากับศาสตร์สมัยใหม่ อัน เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศชาติต่อไป สิ่งที่พึงตระหนักและพัฒนาควบคู่กับวิชาการ คือ ความมีศีลธรรมและจรรยาบรรณของความเป็น นักวิชาการเชิงพุทธ กล่าวคือต้องมีการศึกษาค้นคว้าข้อมูลอย่างละเอียดและลึกซึ้งถึงแหล่งปฐมภูมิ เคารพกฎ กติกา และเคารพสิทธิของบุคคลที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งรายงานผลของการวิจัย และข้อที่ค้นพบตามความเป็น จริงในเชิงสร้างสรรค์ วิพากษ์วิจารณ์บนฐานข้อมูลและหลักแห่งเหตุผล ที่ส าคัญ นักวิชาการทาง พระพุทธศาสนาพึงปลูกศรัทธาให้มั่นคงในพระพุทธศาสนา สร้างสรรค์งานเพื่อให้สามารถน าไปใช้พัฒนา ประเทศชาติและเทิดทูนไว้ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์ ขออนุโมทนาต่อคณะท างานจัดท าวารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ ที่ได้ช่วยกันผลิตผลงานทางวิชาการ แก่สังคม สร้างองค์ความรู้ บูรณาการกับศาสตร์สมัยใหม่ให้ปรากฏในบรรณพิภพ เพื่อชาวโลกจักได้ศึกษาและ น าไปใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวางสืบไป ( พระธรรมโมลี, ดร.) รองอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์ บทบรรณาธิการ วารสารวนัมฏองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์ ฉบับนี้ เป็นปีที่ ๒ ฉบับที่ ๑ ประจ าเดือน มกราคม - มิถุนายน มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์ มีเนื้อหาสาระ บทความทางด้านพระพุทธศาสนาและปรัชญา โดยแบ่งเป็น ๓ ภาค ได้แก่ ภาคที่ ๑ บทความวิจัย ภาคที่ ๓ บทความวิชาการเป็นบทความทางวิชาการของผู้ทรงคุณวุฒิและคณาจารย์ ภาคที่ ๓ บทความวิทยานิพนธ์เป็นบทความวิทยานิพนธ์ของนิสิตหลักสูตรพุทธศาสตรมหาบัณฑิต ดังนี้ บทความวิจัยเป็นการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับ ทิศทางการจัดการศึกษาของ มจร วิทยาเขตสุรินทร์: การพัฒนาความเป็นนานาชาติในการจัดการศึกษาท่ามกลางกระแสการศึกษาข้ามชาติในประชาคม อาเซียน โดยอาจารย์ธนู ศรีทอง ส่วนบทความวิชาการ ชนเผ่าอารยันกับบ่อเกิดและประเภทของ ความรู้ตะวันออก โดยผศ.ดร.ทวีศักดิ์ ทองทิพย์ และบทบาทของพระสงฆ์ต่อการพัฒนาวัดให้เป็น ศูนย์กลางของชุมชนต าบลปรืออ าเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ โดยพระมหายุทธพิชาญ โยธสาสโน/ ทองจันทร์ นับเป็นการให้มุมองที่หลากหลายทางวิชาการเป็นอย่างมาก ส าหรับบทความวิทยานิพนธ์ เป็นบทความของนิสิตที่ศึกษาอยู่ในหลักพุทธศาสตร มหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา วิทยาเขตสุรินทร์ ซึ่งผ่านการสอบป้องกันวิทยานิพนธ์ และ น าเสนองานต่อสาธารณชนมาแล้ว มีทั้งหมด ๑๘ บทความ ได้แก่ “การศึกษาวิเคราะห์ประเพณี “พล็อง”ของชาวพุทธ ในเขตเทศบาลต าบลประโคนชัย อ าเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์” โดย เจ้าอธิการวุฒิศักดิ์ ขนฺติธมฺโม “ศึกษาพิธีกรรมค้ าโพธิ์ของชาวพุทธอ าเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์” โดยพระครูวิสาลปุญญาภิรัติ อธิปุญฺโญ “การศึกษาวิเคราะห์หลักชันตาฆรวัตรในพระพุทธศาสนาเถร วาทกับการอบสมุนไพรเพื่อสุขภาพในปัจจุบัน” โดยพระบุญร่วม ปภากโร “การศึกษาการบริหาร กิจการคณะสงฆ์ อ าเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์” โดยพระสุเชษฐ์ จนฺทธมฺโม “ศึกษาการบริหาร กิจการคณะสงฆ์ในอ าเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์ โดยพระครูสิทธิปัญญาสุนทร ญาณสุทฺโธ “ศึกษา ปฏิปทาในการถือธุดงค์ของพระมหากัสสปเถระ โดยพระครูรัตนญาณโสภิต รตฺนญาโณ “ศึกษาความ เชื่อเกี่ยวกับท้าวเวสสุวัณ(ยักษ์)ในพระพุทธศาสนาเถรวาท” โดยพระครูอุดมชัยสาร อนุตฺตโร “การศึกษาบทบาทของพระอานนท์ในฐานะเลขานุการของพระพุทธเจ้า” โดยพระครูธ ารงศีลคุณ กนฺตสีโล” การศึกษาการปกครองกิจการคณะสงฆ์ อ าเภอโนนดินแดง จังหวัดบุรีรัมย์ โดยพระครู นิเทศธรรมคุณ ฐานิสฺสโร การศึกษาการปกครองกิจการคณะสงฆ์ อ าเภอโนนดินแดง จังหวัดบุรีรัมย์ โดยพระครูนิเทศธรรมคุณ ฐานิสฺสโร การศึกษาวิเคราะห์ประเพณีการถวายข้าวมธุปายาส : กรณีศึกษาอ าเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ โดยพระครูปทุมปริยัติการ รวิวณฺโณ ศึกษาบทบาทวัดกับ การสืบสานประเพณีสงกรานต์ : กรณีศึกษาวัดในเขตอ าเภอล าปลายมาศ จังหวัดบุรีรัมย์ โดยพระครู วิจิตรธรรมาทร ติสสฺว โส ศึกษาคุณค่าจริยธรรมที่ปรากฏในเพลงกันตรึม ในเขตอ าเภอเมือง จังหวัด สุรินทร์ โดยพระอธิการชาตรี ชีวสุทฺโธ ศึกษาหลักการและวิธีการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของ พระเทพวรมุนี (วิบูลย์ กลฺยาโณ) โดยพระปลัดพงศ์พิสิฏฐ์ กิตฺติธโร ศึกษาบทบาทการเผยแผ่ พระพุทธศาสนาของพระครูปัญญาวุฒิสุนทร (คุน ปญฺญาวุฑฺโฒ) โดยพระบาน ธมฺมเสรีสตฺถา การศึกษาคติธรรมที่ปรากฏในการท าบุญวันเกิดตามหลักพระพุทธศาสนา โดยพระครูพิมลกัลยาณ ธรรม กลฺยาโณ ศึกษาคติธรรมทางพระพุทธศาสนาในประเพณีบุญเบิกฟ้า(แซนตา จ๊ะเซราะ) ของ ประชาชน ต าบลไพศาล อ าเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ โดยพระครูไพศาลชัยกิจ เอกวณฺโณ ศึกษาชีวิตและบทบาทการเผยแผ่ธรรมของพระครูประสาทพรหมคุณ(หงส์ พรหมปญฺโญ)วัดเพชรบุรี อ าเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ โดยพระครูไพศาลชัยกิจ เอกวณฺโณ งานวิทยานิพนธ์เหล่านี้ไม่ เพียงแต่เป็นสนามประลองสติปัญญาให้กับนิสิตเท่านั้น หากแต่ยังเป็นศูนย์รวมข้อมูลด้าน พระพุทธศาสนาที่หลากหลาย และยังเป็นแนวทางในการสืบค้นหลักพุทธธรรมที่น ามาอธิบายเชิง ประยุกต์ให้สอดรับกับกาลสมัยอย่างน่าสนใจ กองบรรณาธิการ สารบัญ สารจากรองอธิการบดี .................................................................................................................................. (ก) บทบรรณาธิการ ........................................................................................................................................... (ข) ภาคที่ ๑ บทความวิชาการ ชนเผ่าอารยันกับบ่อเกิดและประเภทของความรู้ตะวันออก ผศ.ดร.ทวีศักดิ์ ทองทิพย์ ..................................................................................................................... ๑ ภาคที่ ๒ บทความวิทยานิพนธ์ การศึกษาวิเคราะห์ประเพณี “พล็อง”ของชาวพุทธ ในเขตเทศบาลต าบลประโคนชัย อ าเภอประ โคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ เจ้าอธิการวุฒิศักดิ์ ขนฺติธมฺโม .......................................................................................................... ๙ ศึกษาพิธีกรรมค้ าโพธิ์ของชาวพุทธอ าเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ พระครูวิสาลปุญญาภิรัติ อธิปุญฺโญ ............................................................................................... ๑๗ การศึกษาวิเคราะห์หลักชันตาฆรวัตรในพระพุทธศาสนาเถรวาทกับการอบสมุนไพรเพื่อสุขภาพใน ปัจจุบัน พระบุญร่วม ปภากโร .................................................................................................................... ๒๓ การศึกษาการบริหารกิจการคณะสงฆ์ อ าเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ พระสุเชษฐ์ จนฺทธมฺโม ................................................................................................................... ๓๐ ศึกษาการบริหารกิจการคณะสงฆ์ในอ าเภอกาบเชิง จังหวัดสุรินทร์ พระครูสิทธิปัญญาสุนทร ญาณสุทฺโธ ............................................................................................. ๓๘ ศึกษาปฏิปทาในการถือธุดงค์ของพระมหากัสสปเถระ พระครูรัตนญาณโสภิต รตฺนญาโณ ................................................................................................ ๔๔ ศึกษาความเชื่อเกี่ยวกับท้าวเวสสุวัณ(ยักษ์)ในพระพุทธศาสนาเถรวาท พระครูอุดมชัยสาร อนุตฺตโร ......................................................................................................... ๕๐ การศึกษาบทบาทของพระอานนท์ในฐานะเลขานุการของพระพุทธเจ้า พระครูธ ารงศีลคุณ กนฺตสีโล ......................................................................................................... ๕๖ การศึกษาการปกครองกิจการคณะสงฆ์ อ าเภอโนนดินแดง จังหวัดบุรีรัมย์ พระครูนิเทศธรรมคุณ ฐานิสฺสโร .................................................................................................. ๖๒ การศึกษาการปกครองกิจการคณะสงฆ์