500 JAAR UTOPIA — STADSFESTIVAL

STADSFESTIVAL LEUVEN PROGRAMMA

500 jaar Utopia is een 24.09.2016 - 17.01.2017 initiatief van KU[N]ST Leuven, het samenwerkingsverband WWW.UTOPIALEUVEN.BE van de stad Leuven en de KU Leuven www.utopialeuven.be Utopia is een initiatief van KU[N]ST Leuven, het samenwerkingsverband van de stad Leuven en de KU Leuven. WELKOM OP 500 JAAR UTOPIA THE FUTURE IS MORE

Precies 500 jaar geleden werd in Leuven het beroemde boek Utopia van Thomas More gedrukt. Hierin beschrijft hij het leven in de ideale samenleving. Vandaag is ‘utopie’ een woord dat nog volop leeft. Dromen we niet allemaal van een wereld die beter, mooier en rechtvaardiger is?

Op een briljante wijze analyseert Thomas More de toenmalige rampzalige sociaal-economische toestand van Engeland en beschrijft hij een ‘utopisch’ maatschappelijk alternatief. Dit maatschappelijk alternatief is op een eiland gesitueerd waar alles perfect is georganiseerd en iedereen gelukkig is.

Utopia blijft een interessante denkoefening Dit najaar vieren we 500 jaar Utopia met Inleiding – pg 3 omdat zijn thema’s nog altijd bijzonder een spraakmakende tentoonstelling in actueel zijn. More’s boek beïnvloedt onze M - Museum Leuven en een wervelend visie op de wereld zelfs nu nog. Dat het stadsfestival. In deze gids vind je het hier in Leuven is gedrukt is allesbehalve complete overzicht van alle projecten. toevallig. Ook in de 16de eeuw was 500 jaar Utopia wordt met volle teugen de universiteitsstad een internationaal genieten voor de Leuvenaars en voor gerenommeerd centrum van kennis en toeristen uit binnen- en buitenland. Laten we vernieuwing. er samen een onvergetelijk feest van maken!

RIK TORFS LOUIS TOBBACK Rector KU Leuven Burgemeester stad Leuven

KATLIJN MALFLIET DENISE VANDEVOORT Vicerector cultuur KU Leuven en co-voorzitter KU[N]ST Leuven Schepen van cultuur stad Leuven en co-voorzitter KU[N]ST Leuven WEGWIJS IN 500 JAAR UTOPIA

UTOPIA FEEST! P 6

500 JAAR UTOPIA P 8

THOMAS MORE IN 500 WOORDEN P 10

HET GOUDEN BOEKJE UIT LEUVEN P 14

HET PROGRAMMA VAN 500 JAAR UTOPIA P 18

7 TIPS OM MEER TE HALEN UIT 500 JAAR UTOPIA P 22 Inleiding - pg 4 Inleiding – pg 5

DE TENTOONSTELLINGEN P 26

HET STADSFESTIVAL P 62

ALLE LOCATIES OP EEN KAART P 102

KALENDER P 113 © Marco Mertens © Marco YOUTOPIA: DE KUNST VAN UTOPIA FEEST! HET SAMENLEVEN IN LEUVEN

De grote Utopia finale 24.09.2016 - 30.04.2018 500 JAAR UTOPIA ZONDAG Dromen over de ideale samenleving OPENINGSHAPPENING is van alle tijden. Vandaag leeft de 19 JANUARI droom van Thomas More volop ZATERDAG 24 SEPTEMBER in ons stadshart. Het is net dat SONGS FOR hart dat de samenleving zuurstof BINNENSTAD LEUVEN geeft. YOUtopia gaat anderhalf jaar UTOPIA lang op zoek naar de collectieve stadsdroom om samen de kunst 500 jaar Utopia opent met een groot feest van het samenleven te beleven. in de Leuvense binnenstad. Het Ladeuzeplein vormt het hart Het is een project voor en door Leuvenaars. van de festiviteiten. Tal van evenementen kleuren de stad en iedereen is van harte welkom om vier maanden Thomas More en 500 jaar Utopia samen in SONGS FOR UTOPIA Hoe wordt samenleven HET DEPOT te zetten. Je vindt alle info op www.utopialeuven.be/opening 19.01.2017 - 20 UUR volgens jou, andere bewoners van Leuven, 500 jaar Utopia krijgt een Inleiding - pg 6 muzikale afsluiter van formaat. Een en volgens Leuvense Inleiding – pg 7 KOM LUISTEREN NAAR concerthappening in Het Depot organisaties, een kunst? BELLS FOR UTOPIA met topnamen uit de Belgische EN MUSIC FOR PEACE muziekwereld. Ronny Mosuse is YOUtopia verrast met diverse gastheer van Songs for Utopia. Het 500 jaar Utopia start feestelijk met twee Op 23, 24 en 25 september kan je luisteren manifestaties en belevenissen, door thema is uiteraard Utopia: kan muziek concerten. Bells for Utopia is een muzikale naar Music for Peace. In de kapel van te verbinden, bruggen te bouwen en de wereld verbeteren? primeur. Op zaterdag 24 september in het Heilig Hartinstituut Heverlee is er de dialoog op gang te brengen. Aan dit de namiddag spelen Philippe Beullens, indrukwekkende uitvoering van de anti- toekomstgericht samenlevingsproject Zorg dat je erbij bent want in élk geval Richard De Waardt, An Lommelen en Luc oorlogcompositie van Karl Jenkins The Armed kan ook jij (binnenkort) een brede maakt muziek het leven aangenamer. Rombouts gelijktijdig op de vier beiaarden Man – A Mass for Peace. Meer informatie lees sociale en creatieve invulling geven. Kijk ook op pagina 77. in de stad. Ze spelen de top vijf songs van de je op pagina 76. publieksenquête: Bezoek www.youtopia.be TICKETS & INFO voor meer informatie. Welke muziek zou je meenemen Het Depot Martelarenplein 12 naar je ideale wereld? 3000 Leuven Tickets: € 16 - € 19

YOUtopia is een project van de directie cultuur, YOUTOPIA: DE KUNST VAN de dienst diversiteit en gelijke kansen van de HET SAMENLEVEN IN LEUVEN stad Leuven.

24.09.2016 - 30.04.2018 500 JAAR UTOPIA UTOPIA STADSFESTIVAL: OP ZOEK NAAR UTOPIA: TENTOONSTELLINGEN, EEN SPRAAKMAKENDE MUZIEK, DANS, THEATER, FILM TENTOONSTELLING EN EVENEMENTEN

Werken die zelden of zelfs nog nooit samen Tentoonstellingen, theater, dans, Meer dan te zien waren. Schilderijen, wandtapijten en film, muziek, lezingen, thematische unieke wetenschappelijke instrumenten. stadswandelingen: Leuven viert 500 jaar 80 topstukken Utopia met heel uiteenlopende projecten. De grote tentoonstelling Op zoek naar Vanaf pagina 24 in deze brochure lees je van Vlaamse Utopia in M - Museum Leuven dompelt alles over het programma. je onder in de kunst en de wetenschap van meesters de 15de en 16de eeuw. De drang naar het Op www.utopialeuven.be staan en andere onbekende en het dromen van een ideale aanvullingen op dit uitgebreide programma Inleiding - pg 8

wereld voert je langs vele hoogtepunten. en lees je hoe je je plaatsen reserveert. Inleiding – pg 9 kunstenaars Wist je dat ook koningin Alvast heel veel plezier. We zijn benieuwd naar jullie mening! Elisabeth II één van haar pronkstukken uitleent? Deel ze op #utopialeuven

Lees meer over Op zoek naar Utopia op TIP: pagina 32. Tickets bestellen kan online via www.utopialeuven.be/tickets of aan het Met een voordelig Utopia onthaal van M - Museum Leuven. Combiticket is de toegang tot de andere tentoonstelling Utopia & More in de

Facebook.com/utopialeuven Universiteitsbibliotheek

M - MUSEUM LEUVEN Twitter.com/utopialeuven inbegrepen én is de toegang tot 20.10.2016 - 17.01.2017 Instagram.com/utopialeuven de bibliotheektoren gratis. Inleiding - pg 10 ‘ Thomas Morewas een denken in.’ tijdperk voor hetEuropese Zijn Utopialuidteennieuw verbeelding prikkelde. de geestenberoerdeen moedig mandieinzijntijd complex, veelzijdig en

© Naar Hans Holbein de Jongere, Portret van Sir Thomas More, 1527. National Portrait Gallery, Londen eerste exemplaar vaneerste in Utopiavan depers rechtvaardigheid heersen. Al snelkomthet Utopia: eendenkbeeldigeilandwaar geluken wanbeleid welig tieren. Zijnantwoord is en een boekomdat in Engelandcorruptie In 1516publiceert Thomas Moreuitergernis engevatteredenaarskunst opmerkingen. Engelse Lagerhuis. Hijvalt alsnel opdoorzijn zijn parlementaireloopbaanalslidvan het Collegium Trilingue. In More 1504 begint vanHij iséénvan hetberoemde destichters Leuven was toendethuishaven voor Erasmus. inLeuven telaten drukken.Dirk Martens Thomas MoreaanraadtomdeUtopiabij Erasmus isoverigens degenedie voor hetleven. van hethumanisme, ontstaat eenvriendschap en Erasmus, detwee vertegenwoordigers grote In LondenontmoethijErasmus. Tussen More van deEngelsehumanisten.de kringen advocaat teworden. ZotreedtMoretoetot naarLondenomer zijn vader hemterug Tijdens zijnopleidinginOxfordroept van Oxford omerte studeren. zijn page. DeAartsbisschop stuurtMore daaromnaardeUniversiteit Canterbury enLord Chancellor. Mortonisverbluft vanhettalent levenslicht. InzijnjeugddienthijJohnMorton,Aartsbisschop van 7 februari 1478. InhethartjevanLondenzietThomasMore het IN 500WOORDEN THOMAS MORE geschiedenis. van demarkantstefigurenuit westerse Hij isdepatroonheilige van politicien één Hij was actiefalsstaatsman, filosoofenschrijver. Thomas Morewas duidelijk eenhomouniversalis. Katholieke Kerk hemheilig. executie verklaart deRooms- More onthoofd. 400jaarnazijn Op 6juli1535wordt Thomas in deLondense Tower. erfgenamen uitroept. Daarom sluitenzehemop VIII enzijntweede vrouw Anna Boleynals Successiewet, diedekinderenvan Hendrik ontslag. trouwtezweren Hijweigert aande tot hoofdvan deEngelsekerk, neemtMore Wanneer koningHendrik VIII zichuitroept de sfeervan een nieuwe maakbaremaatschappij. DirkMartens.Leuven bijdrukker Utopiaademt

Inleiding - pg 11 Daarnaast was More een echte familieman. Het liefst van al was hij thuis, omringd door zijn vrouw, kinderen, andere huisgenoten en een paar huisdieren. Thomas More was een complex, veelzijdig en moedig man die in zijn tijd de geesten beroerde en de verbeelding prikkelde. Zijn Utopia is een mijlpaal, een nieuw tijdperk voor het Europese denken.

Een ander toonaangevend werk uit de 16de eeuw is de Lof der Zotheid van zijn vriend Erasmus. Inleiding - pg 12 Inleiding - pg 13 More’s en Erasmus’ meesterwerken hebben de westerse visie op de wereld en de maatschappij sterk beïnvloed.

Kunstenaars zochten hun inspiratie in de droom van een ideale wereld. Het verlangen naar nieuwe horizonten zorgde voor een ongekende creatieve productie.

© Quinten Metsys, Portret van Erasmus, Collectie van Koningin Elisabeth II © Roland Lockey naar Hans Holbein de Jongere, De Familie van Thomas More in 1526-1527, 1593, National Portrait Gallery, Londen van het Verenigd Koninkrijk, Hampton Court Voor wie minder vertrouwd is met Thomas More, het humanisme en Utopia is er in M - Museum Leuven een bondige introductie aan het begin van de tentoonstelling. Een korte documentaire dompelt je in een mum van tijd onder in deze unieke periode. Inleiding - pg 14 ‘  voor manenvrouw? engelijke kansen priesters rijtjeshuizen, getrouwde euthanasie, broedmachines, onderwijs, democratie, van kinderopvang, gratis denkbeelden. Wat dachtje bijzondere oplossingenen More komtvooral met DE WERELD LEUVEN VEROVERT BOEKJE UIT HET GOUDEN ’

© Thomas More , Libellus de … insula Utopia, Leuven - Dirk Martens , [December] 1516, Koninklijke Bibliotheek van België misverstane spiegelvoor. duseenniette More houdtzijnlezers (in de16deeeuw)100.000-200.000 inwoners. Engeland 54steden, ennetalsinLonden Engeland ofLonden. Zozijn ernetalsin Vaak wordt eenvergelijking gemaaktmet Utopia isookniettoevallig eeneiland. gebruiken, instellingenenwetgeving. steden metallemaalpreciesdezelfdetaal, opgezette,Het eilandtelt54ruim schitterende ontdekte zouliggen.Amerika van Moreniettoevallig dichtbijhetpas van heteilanddateen indruk indeverbeelding 16de-eeuwse Engeland. Leeseven meeenkrijg Utopia isdetegenhangervan dewanorde inhet HET EILAND UTOPIA: dus niet. onbestaande engoedeplaats: hetidealebestaat woordmet hetGriekse topos(plaats). Utopia: ou(niet) ofeu(goed)incombinatie het Griekse modelstaat. Hetwoord Utopiaisafgeleidvan Utopia. Ditniet-bestaandeeilandiseen In hettweede deelgeeftMoredeoplossing: de praatjesmaker. Babbelario. van Raffaelo personage vertaald:Vrij hetverhaalhet slimenvertelt vanuit hetfictieve zijn eigentijdwas gedurfd. Thomas Morespeelt samenleving van de16deeeuw. op Deze kritiek aanklacht tegendemistoestandeninEngelse bestaat uittwee delen. deeliseen Heteerste Of eigenlijktwee boekjes, want Utopia HET BOEK UTOPIA:

iets te realiseren . de onmogelijkheidom een negatieve context - we hetwoord meestal in Vreemd genoeggebruiken nog altijdeenlevendig begrip. Vandaag ishetwoord ‘utopie’ nieuwe samenleving. bijomdat hijdurfdedromenvan een hiertoe ook indewetenschap. Thomas Moredroeg en verandering. Nietalleenindekunst, maar wildendemensenvernieuwing In dezeperiode macht. uit enwaren belustoppersoonlijke Vorsten vochten enkerkleiders wredeconflicten politieke enmilitairetegenstellingeninEuropa. In detijdvan Thomas Morewaren ergrote DE FILOSOFIE UTOPIA:

Inleiding - pg 15 DE UTOPIA-TRILOGIE: DRIE FASCINERENDE BOEKEN OVER DROMEN VAN EEN BETERE WERELD

Naar aanleiding van 500 jaar Utopia verschijnt eenmalig een speciaal drieluik rond de ideeën van Utopia. Het eerste boek is een Nederlandse vertaling van het originele werk van Thomas More.

Het tweede boek van Erik De Bom en Toon Van Houdt heet Andersland en is een boeiend verslag van mensen die in de voetsporen van DE UTOPIA-TRILOGIE Thomas More treden. Ze plaatsen More’s € 34,95 meesterwerk in context, gaan op zoek naar de voorlopers van Utopia en geven een fascinerend overzicht van de rijke utopische traditie tot op Te koop in de shop van Inleiding - pg 16 Inleiding - pg 17 vandaag. Ook burgemeester Louis Tobback en M - Museum Leuven en de rector Rik Torfs geven hun persoonlijke visie op Universiteitsbibliotheek More’s Utopia. ‘Dit is de plaats waar 500 jaar Het derde boek Lutopia: Stad van de toekomst brengt een nieuw utopisch verhaal over een geleden de Utopia van Thomas ideale samenleving. Thomas Metaforius, More het levenslicht zag. geleerde en burger van de illustere stad Leuven, is de verteller. In zijn drukkerij op de hoek van de Standonckstraat en de

NOG MEER MORE? Naamsestraat nam Dirk Martens

Gelijktijdig met Op zoek naar Utopia in M – Museum Leuven loopt Utopia & More. in december 1516 het eerste Deze tentoonstelling in de Universiteitsbibliotheek vertelt je nog meer over Utopia, het leven exemplaar van de pers. Op de en werk van More en de utopische literaire traditie. Met een Utopia Combiticket krijg je Utopia-stadswandelingen − bovendien gratis toegang tot de toren van de Universiteitsbibliotheek. Kijk op pagina 29 voor meer informatie. zie pagina 98 − hoor je het hele verhaal.’ © Andreas Brix © Andreas pg. 64 - 69 pg. 70 - 73 VIND PG. 32 OP ZOEK NOG MEER THEATER METEEN NAAR TENTOONSTELLINGEN WAT JE UTOPIA POOR MEDIA pg.64 UTOPIA - TUSSEN DAAD EN DROOM pg.70 Agency for Poor Media - Leuven Hulpgevangenis Leuven Alle grote meesters uit de tijd van Thomas More ZOEKT IN DE UTOPIE VAN EEN MISSIE pg.65 THOMAS MORUS MOET NOO LEIVE pg.70 500 JAAR KADOC KU Leuven 30CC/Schouwburg pg. 56 - 61 LEUVEN 2016: TUSSEN DROOM pg.66 TROJE pg.71 UTOPIA EN DAAD… OPEK UTOPIA VOOR KINDEREN de Bib Leuven & Stadsarchief Leuven pg. 26 - 55 HOOP pg.72 DE GOUDEN EEUW VAN pg.67 OPEK GEZINSPARCOURS pg.56 DE BIJBELSTUDIE EN AUDIOGIDS UTOPIA TENTOONSTELLINGEN Maurits Sabbebibliotheek KU Leuven M - Museum Leuven HET EINDE IS NABIJ pg.73 OPEK OP ZOEK NAAR UTOPIA LEUVEN MEETS UTOPIA

Programma - pg 18 Programma pg. 32 pg.68 - pg 19 Programma KUNSTENDAG VOOR KINDEREN pg.57 M - Museum Leuven IJzerenberg M - Museum Leuven pg. 74 - 75

UTOPIA & MORE pg.42 ZIEKENHUIS 3.0 pg.68 GEZINSPARCOURS pg.57 Universiteitsbibliotheek KU Leuven UZ Leuven Campus Gasthuisberg DANS DE BRIEF VAN UTOPIA

Universiteitsbibliotheek KU Leuven EUTOPIA pg.44 UTOPIA 3 pg.69 OUR TIMES - MICHIEL VANDEVELDE pg.74 M - Museum Leuven SLAC STUK KINDERUNIVERSITEIT: pg.58 VAN DROOM NAAR WERKELIJKHEID YTO BARRADA pg.46 Gebouw Computerwetenschappen & College De Valk DANCE AND RESISTANCE pg.75 M - Museum Leuven NADA PRODUCTIONS/ AMANDA PIÑA & DANIEL ZIMMERMANN CREATIEVE DO-WORKSHOPS pg.59 STUK TRACING THE FUTURE pg.48 Locatie wordt later bekend gemaakt Universiteitsbibliotheek KU Leuven, KADOC KU Leuven, Sint - Donatuspark & Anatomisch Theater

ALS OOIT pg.59 EX VITRO pg.52 OPEK Gratis Termotechnisch Instituut Kasteelpark Arenberg Heverlee

UTOPIA OP HET RODE HOND FESTIVAL pg.60 Verschillende locaties in Leuven pg. 76-81 pg. 82 - 85 pg. 86 - 93 pg. 94 - 97

CONCERTEN PARTICIPATIEF PROJECT EVENTS LEZINGEN EN DEBATTEN

MUZIKAAL STARTSCHOT: pg.76 LEUVEN 2016: TUSSEN DROOM pg.82 BACK TO UTOPIA pg.86 HET VERHAAL VAN DE CURATOR pg.94 MUSIC FOR PEACE EN DAAD… Cinema Zed (STUK) Forum M - Museum Leuven

Kapel Heilig Hartinstituut Heverlee De Bib Leuven

TEDX UTOPIA pg.87 DONDERDAGAVOND LEZINGEN pg.95 SONGS FOR UTOPIA pg.77 DE KUEZE VAN DE WORMS pg.83 30CC/Schouwburg Forum M - Museum Leuven & Promotiezaal KU Leuven Het Depot Sint-Maartensdal & AB Inbev

DE WERELD VAN DE WACHTER pg.88 KONING VAN ANDERSLAND pg.96 HET TUMULT VAN DE TIJD - pg.78 MIJN UTOPIA IN BEELD pg.84 30CC/Schouwburg Universiteitsbibliotheek KU Leuven UTOPIE VAN DE ZEGBAARHEID Universiteitshallen KU Leuven

Pieter De Somer Aula HET GOEDE LEVEN MET TINE HENS pg.89 SLOTDEBAT: BACK TO UTOPIA pg.96 UTOPIA: TUSSEN DAAD EN DROOM pg.84 Abdij van Park & De Zonnewijzer Universiteitsbibliotheek KU Leuven REQUIEM POUR LA FIN DU TEMPS - pg.78 OPEK UTOPIE VAN DE EINDIGHEID BELGISCH KAMPIOENSCHAP pg.90 LUTOPIA: STAD VAN DE TOEKOMST pg.97 Abdij van Park DUIK pg.85 POETRY SLAM Auditorium STUK Vaartkom 30CC/Schouwburg KOSMOS² - UTOPIE VAN pg.79

Programma - pg 20 Programma pg. 98 - 101 - pg 21 Programma DE HOORBAARHEID EUROPEES KAMPIOENSCHAP pg.90 Grote Aula Maria-Theresia POETRY SLAM STADSVERKENNINGEN 30CC/Wagehuys BINNENSTAD DE MUZIKALE HEL pg.80 30CC/Predikherenkerk UTOPIA OP ZONDAG pg.98 MAAK JE DROOM pg.91 Verschillende locaties in Leuven STILLE NACHT pg.80 UTOPIA IN GROEP pg.99 (JAN SWERTS & JOEP BEVING) PIONIERS EN DROMERS pg.91 30CC/Schouwburg Verschillende locaties in Leuven MORE OP HET MENU pg.100

BIG CITIES IN THE 20’S pg.81 M-USEUMNACHT pg.92 LEUVEN WALK pg.100 30CC/Minnepoort M - Museum Leuven

WINTERTIJD IN LEUVEN pg.100 CANVASDAG pg.93 M - Museum Leuven & Universiteitsbibliotheek KU Leuven UTOPIA LOOPT VERDER IN DE pg.101 WINKELSTRATEN…

Gratis 7 TIPS 1 3 6 HET VOLLEDIGE LEES DE GRATIS DOE VOORDEEL MET HET OM MEER PROGRAMMA VIND JE OP NIEUWSBRIEF UTOPIA COMBITICKET WWW.UTOPIALEUVEN.BE Op de website meld je je snel en eenvoudig Voor de grote tentoonstelling Op zoek TE HALEN De website gidst je vlot door aan met je e-mailadres. We gaan je niet naar Utopia in M - Museum Leuven en het brede aanbod. Alle overdonderen of spammen, dus zeker doen. de tentoonstelling Utopia & More in de programmaonderdelen hebben Universiteitsbibliotheek is een twee-in-één- UIT 500 JAAR uitgebreide beschrijvingen ticket. Zo bespaar je en krijg je, als extra, en ticketinformatie zodat je 4 toegang tot de schitterende toren van de UTOPIA altijd een weloverwogen Universiteitsbibliotheek. keuze maakt. PLAN GOED VOORUIT VIER MAANDEN VOL Zet de site dus meteen bij De belangstelling voor 500 jaar Utopia is 7 TENTOONSTELLINGEN, je favorieten. groot. Ook zijn niet alle activiteiten permanent toegankelijk of zelfs eenmalig. VOORSTELLINGEN EN GA EENVOUDIG NA OF Bij elk evenement vind je data, locaties, DE LOCATIE TOEGANKELIJK IS EVENEMENTEN openings­uren, de nodige informatie over 2 ALS JE EEN BEPERKING HEBT tickets en reservaties van gratis evenementen. 500 jaar Utopia is een feest voor iedereen. 500 jaar Utopia is een feest voor VOLG 500 JAAR UTOPIA 7 tips - pg 22 Daarom streven we naar maximale 7 tips - pg 23 iedereen. Met deze tips zorg je voor een OP TWITTER, FACEBOOK Tip: alle locaties in en rond Leuven zijn toegankelijkheid voor personen met goede voorbereiding en hoef je straks EN INSTAGRAM makkelijk en snel te bereiken met de bussen een beperking. Mocht een evenement alleen nog maar te genieten. Volg ons en je bent als eerste van De Lijn. Routeplanner op www.delijn.be. niet toegankelijk zijn, dan zie je dat aan op de hoogte van extra onderstaand symbool. Alle informatie voorstellingen of speciale over toegankelijkheid lees je ook op openingstijden. 5 www.utopialeuven.be. Voorstellingen en evenementen voor kinderen herken je aan Facebook.com/utopialeuven het gekende symbool van Vlieg. Twitter.com/utopialeuven KOOP TIJDIG EN VOORAF Instagram.com/utopialeuven JE TICKETS Dat bespaart je wachtrijen en je bent zeker Ideaal voor kinderen dat je toegang hebt. De capaciteit van de voorstellingen is uiteraard beperkt en Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers voor de tentoonstellingen verwachten we een grote opkomst. Alle tickets kun je online Gratis voorstelling bestellen of aan de kassa van verschillende organisatoren. Er is geen algemeen ticket: elke organisatie heeft haar eigen systeem. 2016 LEUVEN VIERT 500 JAAR UTOPIA TENTOONSTELLINGEN, THEATER, DANS, MUZIEK, FILM, STADSWANDELINGEN, LEZINGEN EN EVENEMENTEN Programma - pg 24 Programma - pg 25 Programma

Vier maanden lang is Leuven onder­ gedompeld in Utopia. Een stadsfestival waarbij vernieuwing en ontdekking centraal staan: precies waar het in Utopia allemaal om draaide. Onder het motto ‘The Future is More’ gaan we verleden en toekomst vandaag met elkaar verbinden.

BEKIJK ZEKER Tientallen voorstellingen, HET PROGRAMMA tentoonstellingen en evenementen IN DEZE BROCHURE zorgen ervoor dat Leuven vier maanden lang bol staat van Utopia. DE TENTOON- STELLINGEN Tentoonstellingen - pg 26 Tentoonstellingen - pg 27 Tentoonstellingen TICKETS HET UTOPIA COMBITICKET & INFO Tip 4 TENTOONSTELLINGEN VOOR € 16 BESTEL JE TICKETS JE BEZOEK PLANNEN VOORAF 1. OP ZOEK NAAR UTOPIA 3. EUTOPIA ONLINE! M - Museum Leuven M - Museum Leuven EN TICKETS BESTELLEN De meest spraakmakende EUtopia is een bijzondere architectuur- tentoonstelling van 2016 met meer dan tentoonstelling. Vijf teams van BESTEL EENVOUDIG EN SNEL VOORAF ONLINE 80 topstukken van Vlaamse meesters en vooraanstaande Belgische architecten andere kunstenaars. Het mooiste van en kunstenaars ontwerpen het fictieve Vanwege de grote belangstelling raden we aan om je tickets van tevoren online aan te kopen Quinten Metsys, Jan Gossaert, Albrecht eiland EUtopia in papier. Een fascinerende op www.utopialeuven.be/tickets. Je bent dan zeker dat je op het uur en de dag van je Dürer, Hans Holbein en vele anderen in hedendaagse interpretatie. voorkeur toegang hebt. Bovendien gebruik je met een online ticket de fast lane en schuif je één tentoonstelling. Kijk op pagina 32. Kijk op pagina 44. dus niet aan.

Je kunt je tickets natuurlijk ook vooraf kopen aan de balies van M - Museum Leuven en de Universiteitsbibliotheek. 2. UTOPIA & MORE 4. YTO BARRADA Universiteitsbibliotheek KU Leuven M - Museum Leuven Voor meer informatie kan je terecht op de website of via + 32(0) 16 27 29 29 of [email protected]. Gelijktijdig met Op zoek naar Utopia De Frans-Marokkaanse kunstenares loopt Utopia & More. Deze tentoonstelling Yto Barrada kijkt kritisch naar de Tentoonstellingen - pg 28 Tentoonstellingen - pg 29 Tentoonstellingen in de imposante Universiteitsbibliotheek hedendaagse samenleving. Je krijgt een LOCATIES gidst je door de Utopia, het leven en werk overzicht van haar recente werken samen van More en de utopische literaire traditie. met haar nieuwste film Faux Départ en M - MUSEUM LEUVEN UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK KU LEUVEN Je ziet er originele manuscripten, brieven, de nieuwe installatie Salon Géologique. oude drukken en allerlei curiosa. De tentoonstelling is een onderdeel van OP ZOEK NAAR UTOPIA UTOPIA & MORE het kunstenparcours Tracing the Future. YTO BARRADA Mgr. Ladeuzeplein 21 Extra: gratis toegang tot de toren van de EUTOPIA 3000 Leuven Universiteitsbibliotheek. Kijk op pagina 42. Maak kennis met het werk van Leopold Vanderkelenstraat 28 Yto Barrada op pagina 46. 3000 Leuven

OPENINGSUREN OPENINGSUREN UTOPIA COMBITICKET Ma - zo: 11.00 - 18.00 uur Ma - zo: 10.00 - 18.00 uur Wo: Gesloten Do: 10.00 - 22.00 uur Voordeligste keuze Do: 11.00 - 22.00 uur Gesloten: 25.12, 01.01 & 02.01 Gesloten: 25.12 & 01.01 € 16 LIEVER LOSSE TICKETS UTOPIA MET EEN GIDS? DAN EEN COMBITICKET? UTOPIA MET EEN GROEP?

UTOPIA BIEDT VERSCHILLENDE FORMULES AAN Je kunt online een los ticket kopen voor Op zoek naar Utopia in M - Museum Leuven, inclusief audiogids en toegang tot de tijdelijke RONDLEIDING COMBI-RONDLEIDING OP ZOEK NAAR UTOPIA TENTOONSTELLINGEN OP ZOEK tentoonstellingen, de permanente collectie en de M - Schatkamer van NAAR UTOPIA EN UTOPIA & MORE Sint-Pieter. € 65 per gids € 130 per gids < 15 personen: € 10 toegang per persoon € 16 toegang per persoon ONLINE* ONTHAAL

Normaal tarief: € 11 € 12 > 15 personen: Kortingstarief: € 9 € 10 € 8 toegang per persoon Reserveer minstens 3 weken op 13 - 25 jaar: € 3 € 5 Tijdens de rondleiding proef je ook voorhand via [email protected] van de tentoonstelling van hedendaagse of +32 (0)16 27 29 29. 0 - 12 jaar / ICOM / IKT / begeleiderspas / M - cenas: gratis kunstenares Yto Barrada in M - Museum Het M - team helpt je graag. (exclusief audiogids) Leuven. Zo maak je de brug naar Utopia vandaag. *Prijzen zijn exclusief administratiekosten van € 1,50 per online bestelling. TOEGANKELIJKHEID Tentoonstellingen - pg 30 Tentoonstellingen - pg 31 Tentoonstellingen

De tentoonstellingen zijn volledig toegankelijk voor personen met een beperking. TIP: Bestel eenvoudig en snel je combitickets of losse tickets Voor blinden en slechtzienden is er een rondleiding op maat: online op www.utopialeuven.be/tickets RIJK DER ZINNEN YTO BARRADA Op zoek naar Utopia en Yto Barrada beleef 15.10.2016 - 11.30 - 13.00 uur TIP VOOR STUDENTEN: je onder begeleiding van een gids tijdens een voeltocht. Deze rondleiding is bedoeld Elke donderdagavond om 20 uur gidst een student OP ZOEK NAAR UTOPIA voor individuele bezoekers. kunstwetenschappen van de KU Leuven je rond in de 26.11.2016 - 11.30 - 13.00 uur tentoonstellingen in M. Studenten betalen € 5 voor een ticket. Reservatie verplicht via: [email protected] of +32 (0)16 27 29 29 € 6 per persoon Met een Cultuurkaart KU Leuven is het bezoek gratis.

Op 23.11 is er ook de M-useumnacht voor studenten. ER IS OOK EEN B – DAGTRIP Kijk op pagina 92. Trein + Toegang. Meer info op detrein.be

OP ZOEK NAAR UTOPIA

DE MEEST SPRAAKMAKENDE TENTOONSTELLINGEN TENTOONSTELLING VAN 2016

M - MUSEUM 500 jaar Utopia krijgt de aandacht die het verdient: met een grote LEUVEN tentoonstelling. Meer dan tachtig topstukken van Vlaamse meesters en andere kunstenaars zijn te zien in M - Museum Leuven. 20.10.2016 - 17.01.2017 Veel werken zijn voor de eerste keer te zien, zoals de Besloten Hofjes, of keren UTOPIA COMBI na lange tijd terug naar Leuven.

Curator: Toonaangevende collecties geven werk in bruikleen. Zo komt het Jan Van der Stock wereldberoemde portret van Erasmus uit de persoonlijke collectie Tentoonstellingen - pg 32 Tentoonstellingen - pg 33 Tentoonstellingen van koningin Elisabeth II voor het eerst naar Leuven.

Op zoek naar Utopia biedt alles voor een fascinerende ervaring. De tentoonstelling dompelt je onder in de kunst en de wetenschap van de 15de en 16de eeuw. De drang naar het onbekende, het dromen van de ideale wereld voert je langs vele hoogtepunten en laat je Utopia op een bijzondere manier beleven.

MET DE KINDEREN NAAR UTOPIA?

Utopia zonder een uitgebreid aanbod voor kinderen? We durven er gewoon niet aan te denken. M - Museum Leuven heeft heel wat in petto voor hen. Zeker tijdens de herfstvakantie is er een extra gevarieerd programma. Zie vanaf pagina 56. © Jan Gossaert, Portret van een jonge prinses met armillarium, c. 1530. The National Gallery, Londen The National Gallery, van een jonge prinses met armillarium, c. 1530. Portret Gossaert, © Jan OP ZOEK NAAR UTOPIA UTOPIA COMBITICKET 4 tentoonstellingen JE VERKENT IN DE TENTOONSTELLING voor € 16 VIER AFZONDERLIJKE THEMA’S DIE UTOPIA OF DE IDEALE WERELD ALS RODE DRAAD HEBBEN

1. UTOPIA VAN THOMAS MORE. 3. ACHTER DE HORIZON — EEN ‘GOUDEN BOEKJE’ UIT LEUVEN VERBEELDING VAN HET ONBEKENDE VEROVERT DE WERELD In de tijd van More zijn grote delen van de Dit deel van de tentoonstelling is helemaal wereld nog onbekend. Het is het ‘ongekende opgebouwd rond het boekje van Thomas More. land’ of de verleidelijke en mysterieuze Enkele latere edities en vertalingen maken je wereld ‘achter de horizon’. De droom van duidelijk dat de ideeën van More snel hun weg het onbekende en het vreemde stimuleert het vonden naar een ruim en internationaal publiek. verlangen om ernaar op zoek te gaan. In dit Ook de hoofdrolspelers zijn nadrukkelijk gedeelte treed je binnen in de verbeelding aanwezig: je ontmoet More zelf en zijn familie, van More’s tijdgenoten: allerhande monsters, de humanist Erasmus en de Antwerpse fabelachtige wezens en bizarre wildemannen

Tentoonstellingen - pg 34 Tentoonstellingen stadssecretaris Pieter Gillis. Drie vrienden en bevolken de nog onbekende gebieden aan de - pg 35 Tentoonstellingen drie bijzonder scherpzinnige geesten. andere kant van de oceaan.

2. VOORBIJ UTOPIA — 4. UNIVERSUM IN DE HAND — BEELDEN VAN PARADIJS EN HEL DROMEN VAN TIJD EN RUIMTE

In het tweede gedeelte van de tentoonstelling Rond 1516 zijn ruimte en tijd gerationaliseerd worden utopie en zijn duistere tegenhanger en meetbaar. Als in een ultieme utopie wil de de dystopie met elkaar geconfronteerd. De mens het universum en de eeuwigheid begrijpen Liefdestuin en het Aards Paradijs verbeelden een en vasthouden. Die wens ligt aan de basis van de heerlijke wereld waar je graag wil vertoeven. ontwikkeling van allerhande wetenschappelijke Voorstellingen van de brandende hel en de instrumenten zoals hemelglobes, armillaria en Apocalyps vertegenwoordigen de dystopie astrolabia, die de wereld en de kosmos en tonen je de totale ontmenselijking en meetbaar maken. doodsangst voor het kwade. © Anonieme volger van Jheronymus Bosch, Het visioen van Tondalus (detail), 1520-1530, Madrid, Fundacion Lazaro Galdiano Madrid, Fundacion Lazaro 1520-1530, (detail), Bosch, Het visioen van Tondalus van Jheronymus © Anonieme volger Tentoonstellingen - pg 36 van ideeën. voor zorgtvoor vernieuwing deommekeer de dingenopzijnkopzettenenopenstaan van Utopiaopeenschitterendemanier: de boodschap Jan vertaalt Gossaert Hiermee ondersteboven. wetenschappelijke instrument De prinseshoudthet stellen decirkelsvan hetuniversumvoor. verbeeldt hetuniversum. Demetalenringen De hemelsfeerdiezeinhaarhandhoudt, verhaal van Opzoek naarUtopiainéénbeeld. Dit werk hethele van vertelt Jan Gossaert PRINSES METARMILLARIUM PORTRET VAN EENJONGEDEENSE EEN VOORPROEFJE NEEM HIERALVAST OP ZOEK NAARUTOPIA bezoekers zijnnietwelkom.bezoekers wachters. Hethekisgesloten. Ongewenste mensen wordt bewustgeweerd doorgewapende niet blindvoor deandererealiteit: eengroep al hetgoede. Maardeanoniemeschilderis mensen ineenlieflijketuin, genietend van de Meestervan Frankfurt. Je zieteengroep Een treffendvoorbeeld ishetSchuttersfeest van toeven is. geentoegang totplaatsen waarkrijgen hetgoed maatschappij. Mensenworden uitgeslotenen zijn eigenaandezoektochtnaarnieuwe idealen. Ookmislukkingenenteleurstellingen Utopia isnietenkelhetverhaal van dromenen HET SCHUTTERSFEEST Utopia Combiticket hebjeooktoegang makkelijk jetickets. Methetvoordelige tot detentoonstelling Utopia &More Op www.utopialeuven.be bestel je in deUniversiteitsbibliotheek. RESERVEER JETICKETS VOORAF ONLINE Tip

© Meester van Frankfurt, Schuttersfeest, 1493. Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen

Tentoonstellingen - pg 37 OP ZOEK NAAR UTOPIA

LEUVENSE WETENSCHAPPELIJKE PORTRET VAN ERASMUS INSTRUMENTEN UIT VAN QUINTEN METSYS DE 16DE EEUW Eén van de topstukken van Op zoek naar Utopia is synoniem met zoeken naar de grenzen Utopia komt uit de collectie van de Britse koningin van het universum. De wetenschap gaf hier een Elisabeth II. Voor het eerst is het Portret van Erasmus stevige impuls aan. te zien in Leuven. Niemand minder dan

Tentoonstellingen - pg 38 Tentoonstellingen Thomas More himself was de oorspronkelijke - pg 39 Tentoonstellingen Leuven is op dat moment toonaangevend in eigenaar van dit werk. MAPPAMUNDI de vervaardiging van armillaria en astrolabia. Met deze instrumenten wordt het universum De periode van Thomas More kenmerkt zich verbeeld en de plaats van hemellichamen door grote vernieuwingen en ontdekkingsreizen bepaald. Gerard Mercator, Gemma Frisius naar de Nieuwe Wereld. en Gualterus Arsenius maken van deze Kunstenaars werden gevoed instrumenten verbazingwekkende kunstwerkjes.

BESLOTEN HOFJES door nieuwsgierigheid en hun creativiteit werd als nooit De tegenstelling tussen utopie en dystopie is een belangrijk thema in de kunst van die tijd. Een tevoren geprikkeld. mooi voorbeeld zijn de adembenemend mooie Besloten Hofjes. Deze meesterwerken − speciaal De Franse kaartenmaker Pierre Desceliers voor de tentoonstelling gerestaureerd − tonen tekent zijn fameuze Mappamundi op perkament voorstellingen van een ideale, spirituele en uit voor de Franse koning. De continenten zijn paradijselijke wereld. bevolkt met monsters en fabelwezens. Tentoonstellingen - pg 40 van Thomas Moreendeidealewereld. meer indedieptekennismakenmet hetverhaal topstukken uitdetentoonstellingen laat jenog Deze editieneemtjemeelangsverschillende themanummer uitronddetentoonstelling. OKV (OpenbaarKunstbezit Vlaanderen) een Ter gelegenheid van Opzoek naarUtopia geeft VLAANDEREN OPENBAAR KUNSTBEZIT EEN SPECIALEUITGAVE VAN Openbaar Kunstbezit Vlaanderen. Deidealeaanvulling opdeinformatie diejetijdensbezoekkrijgt! gevenachtergrond bijdetentoonstelling. Hieronderleesjemeerover van decatalogus enhettijdschrift Op zoek naarUtopiazijnertwee uitgaven verschenendiejeopeentoegankelijkemaniermeer De wereld van enintrigerend.Thomas Moreenzijn Utopiaisbijzonderrijk Speciaalvoor OP ZOEK NAARUTOPIA? MEER WETENOVER OP ZOEK NAARUTOPIA voor €7aandebalievanM -MuseumLeuven. Verkrijgbaar inhetNederlands,EngelsenFrans boek aankopen voor slechts€54,95. maar indeshopvanM-MuseumLeuven kanjehet De prijsindeboekhandelbedraagt €59,99 uitgegeven door Amsterdam University Press. Davidsfonds Uitgeverij. DeEngelseeditiewordt De catalogus verschijnt inhetNederlandsbij beter willerenkennen. Onmisbaar voor uitdezeperiode wiedemeesters enhettijdperkvan deUtopia. de kunstenaars een uitgebreidetoelichtingbijdekunstwerken, naar Utopiaverdient eenspecialecatalogus. Met tentoonstellingalsOpzoek Een prestigieuze CATALOGUS EEN FRAAIUITGEVOERDE ,

© Quinten Metsys, Portret van een humanist, c. 1525-1530. Städel Museum, Frankfurt am Main

Tentoonstellingen - pg 41 Tentoonstellingen - pg 42 Tentoonstelling –Erfgoed kijk oppagina28. rondleidingen entickets, over openingstijden, Voor meerinformatie Houdt enDemmy Verbeke Dirk Sacré, Toon Van Curatoren: ErikDeBom, LOSSE TICKETS: €4-10 DO MA -ZO - 17. 20.10.2016 KU LEUVEN BIBLIOTHEEK UNIVERSITEITS- UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK &KUNST ENERFGOED KU LEUVEN THOMAS MORE,DENEDERLANDENENUTOPISCHE TRADITIE UTOPIA &MORE UTOPIA COMBI een voordelig Utopia Combiticket Universiteitsbibliotheek. Als extra Maak ermeerMore vanenneem beklim jedande iconischetoren 01 M -MuseumLeuven eninde voor detentoonstellingen in .2017 10 -22uur 10 -18uur van debibliotheek!bibliotheek.

Tip

samenleving. jeongetwijfeldaan. Utopia&More grijpt indepenomnatedenkenoverwetenschappers enschrijvers de ideale utopische traditie. Innavolging van veleThomas Morekropenimmers Vives. Je zieterkostbaredocumentendieaandebasislagenvan eenrijke overJe leert More’s humanistenalsErasmusen contactenmetgrote fragment vandenekwervel vanThomasMore naar Leuven: uiteenBrugsklooster komt een 500jaarlater komt erletterlijk eenstukjeMore manuscripten, brieven, enallerleicuriosa. oudedrukken en werk van Moreendeutopischeliterairetraditie. Je zieteroriginele jedoorUtopia,in deimposanteUniversiteitsbibliotheek gidst hetleven zijn Utopia?Danis&Moreabsoluuteenmust. Detentoonstelling door Ben jegefascineerd Thomas Moreende wereld diehijoproeptin controlewas,ook scherpe en hardestraffenvoor geenprivacy dissidenten. benijdenswaardig geluk. Maardieidealewereld konenkelbestaanalser ideeën zoalseenwerkdag van zesuur, aanalleseneen eenovervloed uitvoerig alsofhetéchtbestond: eendroomwereld metrevolutionaire Het eilandUtopiaheeftnooitbestaan. Toch beschrijft Thomas Morehet

of een debat? Kijk zeker op pagina 57en96.of eendebat? Kijkzekeroppagina het programma. Eenkinderparcours, eenliteraireavond Er staannogverschillende andereinitiatieven op .

© KU Leuven

Tentoonstellingen - pg 43 Tentoonstelling – Architectuur

TIP: Op aanvraag kan je ook een rondleiding boeken voor de EUTOPIA – MOGELIJKHEID VAN EEN EILAND

architectuurtentoonstelling EUtopia. Vergeet het niet Van Severen Geers Kersten © Office te vermelden bij je reservering. De tarieven blijven dezelfde. STAD EN ARCHITECTUUR

M - MUSEUM Utopia staat aan het begin van een lange traditie van utopisch denken over LEUVEN architectuur en samenleving. Hoewel de utopie niet streeft naar realisatie – de ideale stad bestaat slechts op papier – stelt ze wel onze maatschappij in 20.10.2016 vraag en laat ze nieuwe ideeën ingang vinden. - 17.01.2017 Thomas More situeert Utopia op een eiland. Niet toevallig: het is een beeld voor een samenleving die haar identiteit wil beschermen tegen UTOPIA COMBI invloeden van buitenaf.

Curatoren: Joeri De Bruyn EUtopia – Mogelijkheid van een eiland stelt de en Ward Verbakel

Ontwerpers: Office vraag naar het kritische vermogen van de utopie en Kersten Geers David Van naar de architectuur als utopische praktijk. Hoe kan Severen, JDS Architects, noA architecten, Collectief het utopische denken vandaag nog relevant zijn? Camiel Van Noten /

Tentoonstellingen - pg 44 Tentoonstellingen Maxime Peeters / Wouter - pg 45 Tentoonstellingen Van der Hallen, LAb[au] Hoe zou een utopie eruitzien die zich opent voor het andere en het vreemde? En moet goede architectuur niet een beetje utopisch zijn? Scenografie: plusoffice architects De vijfhonderd jaar oude Utopia bevat een aantal motieven die vandaag Voor meer informatie over openingstijden, bijzonder actueel zijn, zoals de relatie tussen grens en identiteit, het debat rondleidingen en tickets, over toezicht en privacy in de publieke ruimte, de wervende kracht van kijk op pagina 28. collectiviteit, de uitbreiding van de ideale stad door gebruik van onze informatietechnologie.

Vijf teams van vooraanstaande Belgische architecten en kunstenaars kregen vrij spel en ontwierpen het fictieve eiland EUtopia.

EUtopia is letterlijk papieren architectuur. Alle installaties zijn uitgevoerd in papier en ijle materialen.

Er staan nog verschillende andere initiatieven op het programma. Kijk zeker op pagina 62 en 96. Tentoonstelling – Hedendaagse Kunst

YTO BARRADA

M - MUSEUM LEUVEN

M - MUSEUM Yto Barrada (Parijs - Tanger, °1971) zoomt in op de geschiedenis van LEUVEN Marokko. Vanuit dit lokale verhaal vertelt ze over universele en actuele thema’s. Haar poëtische werken verbinden spel, geschiedenis, politiek, 30.09.2016 toerisme, etnografie en onze consumptiemaatschappij. - 17.01.2017 Fossielen, kinderspel of het etnografisch UTOPIA COMBI museum zijn enkele van de thema’s die ze in haar werk verbindt. Curatoren: Stéphane Symons, Hilde Van Gelder M - Museum Leuven brengt een uitgebreide monografische tentoonstelling en Eva Wittocx met Yto Barrada. De kunstenares groeide op in Tanger en Parijs. De Voor meer informatie bijzondere context van Tanger heeft een sterke invloed op haar werk. over openingstijden, rondleidingen en tickets, De stad aan de straat van Gibraltar is een populaire plek voor toeristen, kijk op pagina 28. maar ook een plek van waaruit Marokkanen het geluk in Europa

Tentoonstellingen - pg 46 Tentoonstellingen zoeken. Een terugkerend thema in haar foto’s, films en installaties is - pg 47 Tentoonstellingen het onderzoek naar de identiteit van Marokko en naar de materiële geschiedenis en visuele cultuur van haar thuisstad. Met dit bewogen verleden steeds op de achtergrond verwijst haar werk naar de verweven geschiedenissen van kolonialisme, toerisme, etnografie en onze huidige consumptiemaatschappij.

In M - Museum Leuven toont Yto Barrada een overzicht van recent en nieuw werk samen met haar nieuwste film Faux Départ en de nieuwe installatie Salon Géologique.

Centraal in de tentoonstelling is de idee van spel als reflectie op de wereld rondom ons. Barrada brengt een creatief antwoord op verschillende manieren.

Deze tentoonstelling is een dubbelproject met het kunstenparcours Tracing The Future. De tentoonstelling is gerealiseerd door M - Museum Leuven in samenwerking met de KU Leuven. © Untitled (painted educational boards found in Natural History Museum, never opened, Azilal, Morocco; fig. 4), 2013-2015. © Yto Barrada 2016, Barrada fig. 4), 2013-2015. © Yto opened, Azilal, Morocco; Museum, never History in Natural found educational boards © Untitled (painted Paris Beirut; and Galerie Polaris, Hamburg, Gallery, Sfeir-Semler London; Pace Courtesy Tentoonstelling – Hedendaagse kunst – Parcours

TRACING THE FUTURE

COMMISSIE ACTUELE KUNST KU LEUVEN & M - MUSEUM LEUVEN

UNIVERSITEITS- Inspireert de Utopia van Thomas More ook vandaag nog kunstenaars? BIBLIOTHEEK, Tracing the Future geeft antwoord op deze vraag. Vijf kunstenaars vertalen KADOC, het concept ‘utopie’ in hun werk. Ursula Biemann & Paulo Tavares, SINT-DONATUSPARK The Otolith Group, Allan Sekula, Martin Le Chevallier en Adrien Tirtiaux kijken kritisch naar de ecologische, politieke en sociale impact 30.09.2016 van het hedendaagse Utopia. Zij laten het succes maar ook het falen zien - 20.11.2016 van de zoektocht naar de ideale wereld.

DO 10 - 22 uur VR - ZO 10 - 18 uur Tracing the Future is een kunstenparcous en brengt op vier locaties in Leuven foto’s, films en ANATOMISCH THEATER installaties samen.

30.09.2016 De vijf kunstenaars geven elk hun visie op de haalbaarheid van een ideale - 20.11.2016 wereld. Je stapt binnen in de privétuintjes van de Vlamingenstraat. Maar

Tentoonstellingen - pg 48 Tentoonstellingen ook de wereld van de mijnwerker, een 16de-eeuws utopisch koninkrijk, een - pg 49 Tentoonstellingen DO - ZO 14 - 18 uur stuk kostbaar Amazonewoud of de Californische aardbevingen komen aan bod in films, installaties en fotografie. Beleef deze utopische zoektocht in GRATIS het tentoonstellingsparcours waar alle disciplines samenkomen. Curatoren: Stéphane Symons, Hilde Van Gelder Tracing the Future plant ook rondleidingen en allerlei andere activiteiten. en Eva Wittocx Neem zeker een kijkje op de website www.utopialeuven.be/programma Curator van Allan Sekula: Mining Section Tracing the Future is een dubbelproject met de tentoonstelling Yto Barrada in M - Museum (Bureau des mines), met Leuven. Tracing The Future is gerealiseerd door de Commissie Actuele Kunst KU Leuven en werken afkomstig uit de Tip collectie van het M HKA: M - Museum Leuven, in partnership met het Lieven Gevaert Research Centre for Photography, Anja Isabel Schneider Art and Visual Culture en het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte. Bekijk in de Kapel van KADOC zeker ook de tentoonstelling Utopie van een missie. Meer info op pg 65. Martin Le Chevallier, Münster, video installation, 2016, video still. © Spectre Productions – courtesy galerie Jousse Entreprise, Paris Entreprise, galerie Jousse – courtesy Productions 2016, video still. © Spectre video installation, Münster, Chevallier, Martin Le ADRIEN TIRTIAUX (BELGIË, °1980) ALLAN SEKULA (USA, °1951- 2013) Boven de Muur | Sculptuur | Mining Section (Bureau des mines) | Nieuw werk | Sint-Donatuspark Ship of Fools / The Dockers’ Museum (2010-2013) | Anatomisch Theater Het Sint-Donatuspark is bij uitstek een publieke ruimte. Wat als een houten installatie het park In 2005 reisde Allan Sekula naar Leuven om met de privé-tuinen in de Vlamingenstraat deel te nemen aan een grote tentoonstelling over verbindt? Ervaar je dit dan als publieke of Constantin Meunier. Hij raakte gefascineerd private ruimte? Die impact onderzoekt Adrien door Meuniers sociaal realisme en begon Tirtiaux voor Tracing the Future. Hiervoor werken van hem te verzamelen. Net zoals de werkte hij de afgelopen maanden samen met 19de-eeuwse kunstenaar staat Sekula stil bij de bewoners van de aanpalende tuintjes vanaf de wereld van mijn- of dokwerkers. Hij zette de brainstormfase over het ontwerp tot de zijn dialoog met Meunier verder in zijn laatste effectieve realisatie. Of je het nu een installatie werk: Ship of fools / The Dockers’ Museum (2010- of een sociale sculptuur noemt, laten we in het 2013). In het voormalige atelier van Constantin midden. De kunstenaar doet je alvast stilstaan Meunier − het Leuvense anatomisch theater − bij je omgeving en stelt je relatie ermee in vraag. is nu een selectie uit dit werk te zien. In Mining Section komt Sekula’s visie op de leefwereld van de mijnwerker aan bod via een wisselende presentatie van voorwerpen, gravures, grafieken, postkaarten en fotografisch archiefmateriaal.

Tentoonstellingen - pg 50 Tentoonstellingen - pg 51 Tentoonstellingen MARTIN LE CHEVALLIER (FRANKRIJK, °1968) URSULA BIEMANN (ZWITSERLAND, °1955) Münster (2016) | Video-installatie | & PAULO TAVARES (BRAZILIË, °1980) Wereldpremière | KADOC KU Leuven Forest Law (2014) | Mixed media installatie | KADOC KU Leuven Deze film vertelt over een gemeenschap die in 1533 geschiedenis schrijft in de Noord-Duitse Ursula Biemann en Paulo Tavares nemen je THE OTOLITH GROUP stad Münster. Hun koninkrijk combineert een mee naar het Amazonewoud in het zuiden van Medium Earth (2013) | Video-installatie | revolutionair geloof met een op communistische Ecuador. Het is één van de meest biodiverse Universiteitsbibliotheek KU Leuven leest geschoeid regime. Aan die droom komt gebieden ter wereld. Door de rijkdom aan olie echter snel een einde. De stad wordt belegerd en en ertsen staat de regio onder druk en staan Het zuiden van Californië wordt regelmatig opgeschrikt door aardbevingen. Deze video- verslagen. In deze film observeren twee aanvallers verschillende belangen op het spel. Biemann installatie vertrekt vanuit die geologische, tektonische en seismologische geschiedenis. de stad. Als rasechte vertellers staan ze stil bij de en Tavares documenteren enkele belangrijke Hiervoor combineert het kunstenaarscollectief sterke beelden met een bezwerende stem van glorie en ondergang, het ontstaan van mythen, rechtszaken. Dankzij die inspanningen zijn er nu een medium. Die luistert naar de ‘stem’ van de woestijnen, vertaalt wat de stenen schrijven, de roes van het geloof en de deugd van tirannie. basisrechten voor de natuur. decodeert de kalligrafie van de gespleten aarde en scheuren en brengt de spanning en Bestaat er zoiets als een historische waarheid? En belasting van de aarde onder continentale druk tot leven. In 2014 te zien op het International welke zou die zijn? Dat zijn de uitgangspunten Film Festival Rotterdam, nu te zien in Leuven. voor deze nieuwe film van Martin Le Chevallier. © Medium Earth (film still) 2013 by The Otolith Group Courtesy and copyright the artists. and copyright Courtesy Group (film still) 2013 by The Otolith © Medium Earth Tentoonstelling – Event – Kunst en Wetenschap

EX VITRO BIO-ART, TECHNO-MINDS, SCIENCE-CREATURES AND OTHER HYBRIDS

FABLAB & CULTURELE STUDIES KU LEUVEN

THERMOTECHNISCH Ex Vitro is een experiment in de geest van Thomas More en Utopia. INSTITUUT Kunstenaars als Joke Raes, Frederik de Wilde en Bas Smets in KASTEELPARK samenwerking met Fablab en Culturele studies KU Leuven verkennen ARENBERG met de nieuwste technologieën de grenzen van hun utopische gedachten. HEVERLEE Het resultaat is de tentoonstelling Ex Vitro in de Leuvense rand, in het Thermotechnisch Instituut. Dit bijzondere kleine museum in het park van 01.10.2016 het Kasteel van Arenberg verschaft het experiment een unieke uitstraling. - 30.10.2016 ZA EN ZO 10 - 18 uur Ex Vitro: vernieuwing door

GRATIS creatieve confrontaties.

Ex Vitro is veel meer dan een tentoonstelling. Elk weekend in oktober kan je mee nadenken over een toekomst waarin wetenschap, techniek, kunst en verbeelding elkaar ontmoeten. Je beleeft er de nieuwste technologische ontwikkelingen. Kunstenaars, wetenschappers, curatoren en denkers slaan Tentoonstellingen - pg 52 Tentoonstellingen - pg 53 Tentoonstellingen de handen in elkaar en gaan graag met je in discussie.

Je bezoek is meteen een uitgelezen moment om in de tentoonstelling stukken uit de collectie van de Verbeke Foundation te bewonderen met werken van Eduardo Kac, Jalila Essaïdi en Lieven Standaert. Grensverleggende kunst die ontstaat door samensmelting van de nieuwste technische snufjes en ongebreideld creatief vernuft.

Ex Vitro is een samenwerking van Fablab, culturele studies KU Leuven, Incentim KU Leuven, de Verbeke Foundation en Imec. © Frederik de Wilde © Frederik Zaterdag 1 oktober 2016 Weekend 22 - 23 okober 2016 OPENINGSFESTIVAL EX VITRO EX VITRO CO-CREATIE WEEKEND

Het Openingsfestival wordt een gebeurtenis Als je nieuwsgierig bent én je het leuk vindt om die jong en oud in vervoering brengt. dingen te ontdekken, dan is dit een weekend De wereldberoemde Strandbeesten palmen het voor jou. Alles draait om innovatie in wording. wondermooie park van Arenberg in. Creatievelingen uit de wetenschap, technologie Deze creaties van Theo Jansen zijn geen echte en de kunsten laten je het nieuwste van het dieren, maar ware kunstwerken. De grote nieuwste zien. Je krijgt de primeur van de geraamtes van plastic buisjes beginnen vanzelf nuttige en fraaie zaken die zij vers bedacht te wandelen als het waait. hebben. Nog een buitenkans: het Leuvense hightech bedrijf Imec opent dat weekend eenmalig de deuren voor bezoekers! Zaterdag 15 oktober 2016 EX VITRO KINDERDAG (I.S.M. DE KINDERUNIVERSITEIT) Weekend 29 - 30 oktober 2016 Opening Tijdreis Arenberg EXPERIENCE YOUR FUTURE

Zijn jij en je kinderen echte speurneuzen? De herfstvakantie wordt een van de Dan is Tijdreis Arenberg absoluut iets voor hoogtepunten van 500 Jaar Utopia. Speciaal jullie. Je leert de bijzondere plekken van het park voor jongeren en studenten is er een beter kennen tijdens een interactieve speurtocht. kijk- en doe-event rond kunst, wetenschap Klaar voor een reis naar het verleden en de en technologie. Het programma is heel Utopia voor kinderen - pg 54 kinderen Utopia voor - pg 55 kinderen Utopia voor toekomst? Doe dan mee: jullie steken er heel uiteenlopend. Van een Hackaton, zelf aan de wat op over wetenschap en geschiedenis én jullie slag met Hackerspace, een drone-demonstratie, ontrafelen het geheim van Arenberg. Kijk zeker de laatste sneaker-facts en 3D-ontwerpen van eens op pagina 58 voor meer informatie over de onder andere snoep. kinderuniversiteit. Tip KOM OP ZATERDAG 1 OKTOBER NAAR HET PARK VAN ARENBERG. MAAK KENNIS MET DE WERELDBEROEMDE STRANDBEESTEN VAN THEO JANSEN. Hou www.utopialeuven.be/ Een sublieme ervaring die programma in het oog voor het wondermooie park nog meer details over de verschillende iets magischer maakt. weekends. Theo Jansen,Animaris Percipiere Rectus, IJmuiden, 2015 © Loek van der Klis IJmuiden, 2015 © Loek Rectus, Percipiere Theo Jansen,Animaris

n

e

v

u

e L

EX VITRO

m

u

e

s

u ORGANISEERT

M

-

OP 15 OKTOBER OOK M

UTOPIA © EEN KINDERDAG

Tip Kijk snel op pagina 54 VOOR voor meer info. KINDEREN Ben je leerkracht? Kijk dan op de website voor meer informatie over het scholenaanbod.

GEZINSPARCOURS UTOPIA AUDIOGIDS VOOR KINDEREN KUNSTENDAG VOOR KINDEREN GEZINSPARCOURS 20.10.2016 - 17.01.2017 20.10.2016 - 17.01.2017 Huisvertelling door Carmien Michels DE BRIEF VAN UTOPIA 20.11.2016 20.10.2016 - 17.01.2017

Het gezinsparcours door de tentoonstelling Huisverteller van M - Museum Leuven, Carmien Kunst zit vol verhalen en verhalen zitten vol kunst. Er is een geheimzinnige brief van het Op zoek naar Utopia is een leuke manier om Michels, neemt je mee op pad in de wondere Op deze bijzondere dag neemt de huisverteller eiland Utopia aangekomen in de Utopia voor kinderen - pg 56 kinderen Utopia voor het thema op kindermaat te beleven. Samen wereld van Yto Barrada en Utopia. Ze fluistert - pg 57 kinderen Utopia voor van M - Museum Leuven, Carmien Michels, jullie Universiteitsbibliotheek geschreven in het filosoferen, goed kijken naar de kunstwerken je geheimen toe en toont je magische wezens die mee naar een andere wereld in het museum. Ze Utopiaanse alfabet. Helemaal onleesbaar dus! en creatieve opdrachten zijn de voornaamste zich verschuilen in het museum. Luister, huiver toont haar lievelingswerken in de tentoonstelling Als een echte speurneus ga je op tocht in de ingrediënten van het parcours. en smul mee van de prachtige verhalen bij de van Utopia aan de hand van een nieuw verhaal. tentoonstelling Utopia & More. Kan jij de brief kunstwerken. Jij komt toch ook ? ontcijferen? Vast wel! Misschien kan je zelfs een briefje in het Utopiaans terug schrijven?

M - MUSEUM LEUVEN UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK KU LEUVEN M - MUSEUM LEUVEN L. VANDERKELENSTRAAT 28 MGR. LADEUZEPLEIN 21 L. VANDERKELENSTRAAT 28 M - MUSEUM LEUVEN 3000 LEUVEN 3000 LEUVEN 3000 LEUVEN L. VANDERKELENSTRAAT 28 3000 LEUVEN Eerste vertelling: 14 uur Ma - Zo: 10 - 18 uur Di, do, vr, za, zo: 11 uur, 13 uur, 15.30 uur Tweede vertelling: 16 uur Do: 10 - 22 uur Geschikt voor 6 - 12 jaar Geschikt voor 6 - 12 jaar GRATIS voor kinderen Geschikt voor 8 - 12 jaar GRATIS voor kinderen (zonder inschrijving) GRATIS voor kinderen (zonder inschrijving) Ouders: € 5 (excl. audiogids) GRATIS voor kinderen (zonder inschrijving)

©

R

o

b

S

t

e

v

e n

s CREATIEVE ALS OOIT DO-WORKSHOPS ARTFORUM In de ideale wereld hebben kinderen het voor 03.11.2016 - 04.11.2016 het zeggen. Negen Artforum-kunstenaars gaan 05.01.2017 - 06.01.2017 aan de slag met kinderen en jongeren. Via fotografie, tekenkunst of het gesproken Een tweedaagse do-workshop waar kinderen SPECIAAL AANBOD woord brengen zij hun gedroomde samenleving worden ondergedompeld in de wondere wereld VOOR (GROOT)OUDERS! tot uiting. van de architectuur. Je maakt op een speelse OP 15.10 & 22.10 manier kennis met architecturale en ruimtelijke Ze verkennen thema’s als samenleven, educatie, (denk)beelden uit de tentoonstellingen in M. justitie, milieu, economie en welzijn. Onder Je (groot)ouders zullen zich niet Uiteraard ga je ook zelf aan de slag en bouw je leiding van curator Charlotte Van Buylaere vervelen want voor hen wordt een je eigen eiland Utopia. tonen ze hun resultaten samen met werk van de VAN DROOM NAAR aangepast programma voorzien. deelnemende kunstenaars tijdens de expo Hou zeker de website De kinderen bezoeken meermaals de WERKELIJKHEID Als Ooit in OPEK. www.utopialeuven.be/programma expo’s in M - Museum Leuven. DIENST CONGRES EN in het oog voor meer info! De locatie van de workshop wordt later EVENT KU LEUVEN bekend gemaakt. Ook gezinnen zijn welkom om Ben jij tussen 8 en 13 jaar? Vul dan je rugzak op speurtocht te gaan en op een met je gekste ideeën en dromen en kom naar de Van 10 - 17 uur Kinderuniversiteit! Samen gaan we op zoek naar speelse en interactieve manier Opvang voorzien vanaf 9 uur de toekomst, de ideale wereld en de ‘Wat als…’- € 40 voor 2 dagen op zoek te gaan naar een ideale vraagstukken. Utopia voor kinderen - pg 58 kinderen Utopia voor Geschikt van 9 - 12 jaar wereld. Een bijzondere belevenis - pg 59 kinderen Utopia voor Je volgt een volledige of halve dag colleges en DEPARTEMENT Inschrijving via www.stadenarchitectuur.be workshops. Ook in de workshops staat Utopia COMPUTERWETENSCHAPPEN voor alle leeftijden! centraal. Zo kan je je eigen droomhuis bouwen CELESTIJNENLAAN 200A in 3D met SketchUp of ga je mee op een tijdreis 3001 HEVERLEE Artforum engageert zich voor een geleid bezoek naar het jaar 1900. op maat van bezoekers met een fysieke en/of 15.10.2016 verstandelijke beperking. De colleges zullen onder meer gegeven worden 9.30 - 17 UUR door professoren Van der Stock en Lombaert. Professor Van der Stock − onderzoeksgroep OPEK Kunstwetenschappen KU Leuven en de curator COLLEGE DE VALK VAARTKOM 4 van Op zoek naar Utopia − vertelt je hoe zo’n TIENSESTRAAT 41 , 3000 LEUVEN 3000 LEUVEN grote tentoonstelling tot stand komt. 22.10.2016 13.11.2016 - 04.12.2016 Professor Lombaert − Departement Burgerlijke 9.30 - 17 UUR WO - ZO: 14 - 17 uur Bouwkunde KU Leuven − vertelt hoe de

Romeinen bruggen, aquaducten en triomfbogen -6 JAAR: GRATIS GRATIS INSCHRIJVEN over kanalen en rivieren konden bouwen zonder 7 - 18 JAAR: € 3 vanaf 21 september om 13 uur op +18 JAAR: € 5 het gebruik van een computer. WWW.KULEUVEN.BE/KINDERUNIVERSITEIT UTOPIA: FAMILIEFEEST WORKSHOP: DRUK JE STEMPEL UTOPIA OP HET MET WORKSHOPS OP DE TOEKOMST RODE HOND FESTIVAL 03.11.2016 04.11.2016 - 05.11.2016 De tentoonstelling Op zoek naar Utopia in Net zoals Thomas More 500 jaar geleden kun SPECIAAL TIJDENS DE HERFSTVAKANTIE M - Museum Leuven werkt met plezier mee jij vandaag jouw toekomstbeeld bepalen: met aan het festival De Rode Hond. Ontdek de een echte drukpers! Experimenteer met woord idealen en droombeelden van kunstenaars. En en beeld, ga actief en creatief aan de slag en zet Utopia doet graag mee aan het RODE HOND FESTIVAL. durf zelf te dromen over de toekomst, in kleine jouw stem kracht bij vanuit een heuse redactie Dit besmettelijk leuke gezinsfestival nodigt je uit op voorstellingen, gezinsworkshops in onze museumzalen. Drop-in, in de Universiteitsbibliotheek. En dit alles onder drop-out: wandel binnen wanneer je wil, vertrek deskundige begeleiding. workshops en allerlei activiteiten overal in de stad. wanneer je uitgespeeld bent.

M - MUSEUM LEUVEN L. VANDERKELENSTRAAT 28 M - MUSEUM LEUVEN WORKSHOP: BAM!LABO ZOEKTOCHT: WONDERLAND 3000 LEUVEN & UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK KU LEUVEN 03.11.2016 - 06.11.2016 03.11.2016 – 06.11.2016

14 - 17 uur 04.11.2016: 11 - 13 uur | 05.11.2016: 14 - 16 uur Kinderen experimenteren graag. En waarom niet Waag een sprong in de toekomst en beland op Geschikt voor 4 - 12 jaar Geschikt voor 10 - 15 jaar met de toekomst van Leuven? In een mobiel het eiland EUtopia. Daar ga je op zoek naar de GRATIS voor kinderen - Kinderen: € 3 - Ouders: € 5 (excl. audiogids) BAM!LABO onder begeleiding van auteur Carmien ideale wereld om in te wonen. Met boeiende Ouders: € 5 (excl. audiogids) Inschrijving verplicht via www.30cc.be

Utopia voor kinderen - pg 60 kinderen Utopia voor Michels en illustrator Wide Vercnocke werken de doe-opdrachten ga je aan de slag om je eigen Inschrijving verplicht via www.30cc.be of +32(0)16 30 09 00 - pg 61 kinderen Utopia voor kinderen de ideale stad uit. Alles en iedereen is droomeiland te fantaseren: een zwevend of +32(0)16 30 09 00 welkom: ballonscholen,­ frietprinters, maandokters speelparadijs, een futuristisch ruimteschip of een

en trolifanten. Met hun ontwerpen trekken ze de geheim luilekkerland? Alles kan. Wonderland is een en euv m L eu straat op en installeren hun nieuwe stad. Op spannende zoektocht die je wildste dromen een us - M M zondag is het zover! Dan huldigen ze hun stad beetje echt maakt. © officieel in en overhandigen hun plannen aan het stadhuis. NEEM ZEKER M - MUSEUM LEUVEN M - MUSEUM LEUVEN EEN KIJKJE OP & DE BIB LEUVEN L. VANDERKELENSTRAAT 28 WWW.RODEHOND.BE. 3000 LEUVEN ZEER POPULAIR BIJ LEUVENAARS! 03 + 05.11.2016: 14 - 17 uur | de Bib Leuven 04.11.2016: 14 - 17 uur | M - Museum Leuven Doorlopend van 11 - 18 uur 06.11.2016: 14 - 17.30 uur | M - Museum Leuven Geschikt voor 8 - 12 jaar Geschikt voor kinderen vanaf 8 jaar en ouders GRATIS voor kinderen (zonder inschrijven) GRATIS (zonder inschrijven) Ouders: € 5 (excl. audiogids) © Joel Hoylaerts © Joel HET STADS- FESTIVAL Tentoonstellingen - pg 62 Tentoonstellingen - pg 63 Tentoonstellingen Tentoonstelling – Media Kunst – Lecture Performance Tentoonstelling – Erfgoed

POOR MEDIA DE UTOPIE VAN EEN MISSIE WERKTANK KADOC KU LEUVEN

AGENCY FOR POOR MEDIA KADOC KU LEUVEN TENTOONSTELLINGEN MARIA THERESIASTRAAT 123 VLAMINGENSTRAAT 39 3000 LEUVEN 3000 LEUVEN

07.10.2016 - 28.10.2016 30.09.2016 - 17.01.2017

GRATIS GRATIS

DO - ZA 14 - 18 UUR MA - VR 9 - 17 UUR POOR READINGS: ZO 13 - 17 UUR

© Werktank 13.10.2016 & 20.10.2016 OM 19.30 UUR VAN 30.09.2016 TOT 20.11.2016 GELDEN VOLGENDE UREN: MA - WO 9 - 17 UUR

© KADOC KU Leuven KU © KADOC DO 9 - 22 UUR Werktank, het Leuvense productieplatform voor nieuwe en oude VR 9 - 18 UUR ZA - ZO 11 - 18 UUR mediakunst, opent in oktober een Agency for Poor Media in de Leuvense binnenstad. In deze pop-up stellen kunstenaars en denkers het utopische De zoektocht naar de ideale wereld ging ook na Thomas More verder. karakter van technologie in vraag, met de historische achtergrond van Duizenden Belgen trokken in de 19de en 20ste eeuw naar zogenaamde Arte Povera in het achterhoofd. ‘missiegebieden’. Zij wilden er het Rijk Gods vestigen, een zuiver christelijke wereld die in West-Europa niet meer mogelijk was na de Franse Revolutie. Tentoonstellingen - pg 64 Tentoonstellingen - pg 65 Tentoonstellingen In een Poor Media-expo, met enkele Poor Up!-performances en de lezingenreeks Poor Readings, zal Werktank de materiële schaduwzijde van De tentoonstelling staat stil bij enkele grote missieprojecten van over het technologische vooruitgangsdenken in vraag stellen. Het geloof dat de hele wereld waarvan sommige totaal vergeten zijn. Bijvoorbeeld de Thomas More uitte in technologische vooruitgang in zijn Utopia staat jezuïeten bij de Indianen in Noord-Amerika, de scheutisten in China, vandaag steeds meer onder druk. Verhalen over misbruik, ecologische pater Damiaan op Molokai, ‘katholiek Vlaanderen’ in Congo, de vervlogen rampspoed en datahacking zijn nog nauwelijks te droom van Guido Gezelles Noordpoolmissie en de christelijke dorpen negeren. De ogenschijnlijke transparantie in de islamitische Punjab. Als afsluiter maak je ook kennis met Belgische van digitale media wordt ontmaskerd WAT IS projecten als abdijen en begijnhoven. en technologisch restafval, kabels en ARTE POVERA? verdwaalde pixels worden een middel Dit project kwam tot stand met medewerking van het Damiaancentrum. om technologie en massamedia in vraag te stellen. Deze Italiaanse kunstbeweging Hou de website in het oog voor uit de jaren 60 creëerde TIP: kunstwerken met eenvoudige meer informatie over de Poor Up! Profiteer van de gelegenheid om de hedendaagse Performances! materialen, uit kritiek op de groeiende consumptie- kunstinstallaties te bezoeken van Tracing the Future maatschappij. Met bijdragen van o.a. Katinka de Jonge, Kurt in de kapel van KADOC. Meer informatie over dit d’Haeseleer, Gabriel Ruiz, Ief Spincemaille en Floris Vanhoof. Poor Media is een project van Werktank in samenwerking project op pagina 48. met Kunstenpunt, KU Leuven - Groep T en Culturele Studies KU Leuven. Tentoonstelling Tentoonstelling Tentoonstelling – Boeken – Erfgoed

In Kopenhagen schakelden grootkeukens van DE GOUDEN EEUW VAN DE BIJBELSTUDIE LEUVEN 2016: TUSSEN DROOM EN DAAD … scholen, ziekenhuizen en openbare instellingen FACULTEIT THEOLOGIE KU LEUVEN in vier jaar tijd over van conventionele voeding 28.10.2016 - 09.12.2016 naar 100% biovoeding. Je ontdekt enkele gelijkaardige initiatieven in Leuven.

© © S S © t t Stijn Poelmans laat zich voor zijn inverse stad K a ij d n U s P L a o inspireren door het participatief project Iedereen e r e u c l v h m e i n e a

f n Thomas More. Lees meer op pagina 82.

s

Curatoren: Stijn Poelmans en Laura Zuallaert

Het project Leuven 2016: tussen droom en daad is een samenwerking tussen Luc Verpoest, de Bib Leuven en Stadsarchief Leuven.

EEN TENTOONSTELLING OVER DE INVERSE STAD DE BIB & STADSARCHIEF LEUVEN In 1516 gaf Erasmus, de beroemde humanist en VERLEDEN EN HEDEN VAN ACTUEEL LUIK RIJSCHOOLSTRAAT 4 een goede vriend van Thomas More, zijn Novum EEN TOEKOMST 09.11.2016 - 21.12.2016 3000 LEUVEN Instrumentum uit. Deze Latijns-Griekse versie van HISTORISCH LUIK de Bib Leuven het Nieuwe Testament week af van de gangbare 09.11.2016 - 17.01.2017 Latijnse Vulgaat-versie uit het einde van de 4de, STADSARCHIEF: DE BIB LEUVEN: Stadsarchief Leuven begin 5de eeuw. Di, wo, vr: 9 - 13 uur Ma: 12 - 18 uur

Tentoonstellingen - pg 66 Tentoonstellingen De tentoonstelling brengt een twintigtal In de Bib Leuven toont architect Stijn Poelmans Do: 9 - 19 uur Di: 10 - 18 uur - pg 67 Tentoonstellingen Op de tentoonstelling zie je een mooi historische projecten in beeld aan de hand een nieuwe vorm van stedelijkheid, de inverse Za: 10 - 17 uur Wo: 12 - 18 uur exemplaar van de eerste druk uit het van archiefdocumenten uit het Leuvense stad. Deze stad laat zien welke impact een Do: 12 - 20 uur Grootseminarie van Brugge (P.IN 1809). stadsarchief, aangevuld met werk uit ondermeer grotere participatie van de burgers op de GRATIS Vr: 10 - 18 uur het Universiteitsarchief en M - Museum Leuven. stadsontwikkeling kan hebben. Za: 10 - 17 uur Nog een reden om de tentoonstelling te bezoeken: Aan bod komen bijvoorbeeld het Gaudiaanse je bewondert er topwerken uit de eigen collectie torenontwerp voor de Sint-Pieterskerk van Joost Twee documentaires van Laura Zuallaert van de Maurits Sabbebibliotheek. Metsijs en het Sint-Maartensdal project van tonen een aantal bijzondere kleine utopische EXTRA Renaat Braem. Ze tonen hoe Leuven ooit werd initiatieven. Een eerste documentaire gaat uit bedacht, ook al kwamen die dromen zelden van de problematiek van de luchtvervuiling Aan het actuele luik van MAURITS SABBEBIBLIOTHEEK helemaal uit. Leuven 2016: tussen droom en daad in Vlaanderen. Via getuigenissen van de tentoonstelling worden twee CHARLES DEBERIOTSTRAAT 26 graaft de sporen van een utopisch Leuven op, legt patiënten en dokters ontdek je de link tussen TOEKOMSTSALONS gekoppeld. 3000 LEUVEN de documenten op de leestafel en toont ze aan het luchtverontreiniging en gezondheidsproblemen. Dorien Knockaert (foodwriter en publiek. De tweede documentaire gaat over culinaire redactrice bij ) Ma - vr: 8.30 - 22 uur voedselproductie en consumptie. 15.11.2016 om 20 uur in de Bib Leuven Za: 9 - 13 uur Curator: Luc Verpoest en Pieter Ballon (smart cities) GRATIS 24.11.2016 om 20 uur in de Bib Leuven. Tentoonstelling – Hedendaagse kunst – Parcours Tentoonstelling – Wetenschap Tentoonstelling – Installatie – Performance

LEUVEN MEETS UTOPIA ZIEKENHUIS 3.0 UTOPIA 3 @IJZERENBERG CENTRUM MENSELIJKE ERFELIJKHEID SLAC/ACADEMIE BEELDENDE KUNST 05.10.2016 - 09.10.2016 KU LEUVEN 22.10.2016 - 17.01.2017

© SLAC I Jz e r e n DIRK BOUTSLAAN 60-62 b e r g 3000 LEUVEN

23.09.2016 - 14.01.2017

PERMANENT TOEGANKELIJK GRATIS SLAC UTOPIA 3 © SLAC

Jonge en gevestigde kunstenaars stellen hun werk Deze tentoonstelling laat je ontdekken hoe tentoon in het schitterende park IJzerenberg in wetenschap en technologie de gezondheidszorg Jongeren en volwassenen die samen creëren en de grenzen van de utopie Winksele en andere locaties in de Leuvense van morgen vormgeven. Krijg je binnenkort verkennen: dat is UTOPIA 3. Het project beslaat twee delen: UTOPIA binnenstad. Alles draait rond één thema: de geneesmiddelen op maat? Hoe ziet je verblijf in [Dijle - Eilanden] en UTOPIA [Vrijstaat]. De hele school, bezoekers verbeelding van Utopia in een natuurlijke het ziekenhuis van de toekomst eruit? Wat kan er en voorbijgangers maken deel uit van het project. Beide delen staan omgeving. Verspreid over het park creëren de binnen afzienbare tijd op het vlak van genetica, symbolisch met elkaar in verbinding. kunstenaars elk hun eigen wereld in het teken van chirurgie en hersenonderzoek? Utopia. De beelden krijgen in hun natuurlijke UTOPIA [Dijle - Eilanden] Tentoonstellingen - pg 68 Tentoonstellingen - pg 69 Tentoonstellingen omgeving een extra dimensie. Wat deze Dé blikvanger van Ziekenhuis 3.0 Thomas More inspireert ook vandaag nog volop jongeren. 450 studenten openluchthappening nog specialer maakt: de is een mensenhart dat in 3D is geprint. van SLAC/Academie Beeldende Kunst geven vorm aan hun ideeën over werken zijn te koop en de kunstenaars zijn vaak een ideale samenleving. Zij bouwen imaginaire en utopische drijvende aanwezig om je uitleg te geven over hun werk en Dit mag je zeker niet missen! Net zo verrassend steden op de Dijle in Leuven. de filosofie erachter. De winst gaat naar twee zijn de kunstwerkjes­ die kinderen van lagere sociale projecten rond jeugdzorg: de Wissel en scholen hebben vervaardigd. Zij hebben hun UTOPIA [Vrijstaat] Monte Rosa. ‘Utopia in de wetenschap’ verbeeld. Deze Op het voorplein van SLAC rijst een enorme toren op. Studenten van de tentoonstelling is dus absoluut een aanrader om academie palmen deze free stage in. In de ateliers ontwerpen ze een eigen in familieverband te bezoeken. vlag en bevragen zo het universele symbool van identiteit en territorium. IJZERENBERG Tijdens het stadsfestival wordt er zesmaal een nieuwe vlag gehesen. De BRUSSELSESTEENWEG 131 UZ LEUVEN CAMPUS GASTHUISBERG verschillende ateliers geven telkens een performance voor het publiek om 3020 WINKSELE PLATFORM ONTVANGSTHAL een nieuwe fase in te luiden. ANDERE LOCATIES: RECHTBANK LEUVEN, HERESTRAAT 49 M - MUSEUM LEUVEN EN DE BINNENTUIN 3000 LEUVEN NOTEER DEZE DATA ALVAST IN JE AGENDA:

VAN HOTEL TAFELROND VR 23.09.2016 - 19 uur FEESTELIJK STARTSCHOT UTOPIA 3 VR 07.10.2016 - 19 uur LIT = ILE Ma - vr: 7 - 20.30 uur VR 21.10.2016 - 19 uur UTOPPOTIA VR 18.11.2016 - 19 uur REALLY? Open: 10 - 17 uur (Park IJzerenberg) Za - zo: 8 - 20.30 uur VR 02.12.2016 - 19 uur ZANDKASTEEL Ticket: € 5 GRATIS VR 13.01.2017 - 19 uur SLOTEVENT SLAC GOOIT DE RAMEN OPEN!

UTOPIA [Vrijstaat] is een project in samenwerking met SLAC/Conservatorium. Theater - pg 70 Sociaal-artistiek theaterSociaal-artistiek Ticket: €5 www.vormingplusob.be vanaf28.10.2016. verplicht enkan viaVormingplus Oost-Brabant voor eenbeperktpubliek.Inschrijvingis De theatervoorstelling zal toegankelijk zijn 3000 LEUVEN MARIA-THERESIASTRAAT 74 HULPGEVANGENIS LEUVEN Oost -Brabant. De Rode Antraciet, Vormingplus Oost-Brabant enCAW Utopia -tussen daadendroom iseensamenwerking tussen tentoonstelling. 66voor Kijk ookoppagina degelijknamige verhalenelkaars enverlangens. isvoor enbegrip erruimte samenleving waarin Timmermans. Hetstukgaat over een ‘utopische’ brengen theater onderleidingvan Danny aaneentheatervoorstelling.van Zij eenmisdrijf Leuvense gevangenissen samenmetslachtoffers In ditprojectwerken gedetineerdenuitdetwee 13 +1415.12.2016 -18uur DE RODEANTRACIET VZW UTOPIA –TUSSEN DAAD ENDROOM

Amateurtheater Ticket: €5aandebalievan30CC (nietonline) 3000 LEUVEN BONDGENOTENLAAN 21 30CC/SCHOUWBURG de Joorzangers. verzorgd het voorprogramma door van Sint-Pieterenzijnacolieten. ’s Avonds wordt burgemeester, hetschepencollegeendeDeken door deLeivese Kwis, metdeelnamevan de Tip: deeenakterwordt ‘s middagsvoorafgegaan voor degelegenheidperfectLeives. Hendrik vanVIII enCatharina Aragon spreken van temaken. Anna Boleyn, Thomas More, endeelsfictieveom ereenvermakelijke eenakter de We indetijd, gaansamenterug naardetijdvan Leuvenser wordt hetniettijdens500jaarUtopia! 19.11.2016 -14uur&20 AKADEMIE VAN HETLEIVESDIALEKT THOMAS MORUSMOETNOOLEIVE

Utopia. Ergebeurdegenoeginde16deeeuw

©

3

0

C C Theater HET NIEUWSTEDELIJK &MAARTENKETELS TROJE Concept, tekst enspel:Maarten Ketels -Muziek: GeertWaegeman -Dramaturgie: ElsTheunis is. Ietsvan eenhoopvolle toenadering. van omteonderzoekenofertocheenvorm samenleving mogelijk poging verdwijnt. HungemeenschapishunUtopia. Zijnactieiseenschuchtere onmogelijk want dit zoubetekenendat deeigengemeenschapoplost, zelfs zich afomtebewaren wat is: henhetkostbaarst hunidentiteit. is Integratie Voor Troje indeLeuvense verbleef Rom-gemeenschap. Maarten Zijsluit tot eentheaterstuk. voor even woont. Later herwerkt hijdieervaringen Steeds bouwthijkleinehouten huisjeswaarin hij nog: hijgaat erletterlijkinop. manierdepubliekeruimte. Meer Sindsdien benuthijopeenindringende Ketelsstudeerdein2010afaanhetHerman Maarten Teirlinck Instituut. zigeunergemeenschap wilbinnendringen.’ Ketels(theatermaker) —Maarten van eenzigeunerwoonwagen temaken. Een Trojaans ikeen paardwaarmee dievoor mijleefbaaris.een vrijheid Ikbesluitom een19de-eeuwsereplica beantwoorden zigeunerswerkelijk Inzijnmeestromantischevorm aan vrij? ‘Wat betaalt? enwat isdetoldiejedaarvoor betekentvrijheid Wie is

© Ellen Haesevoets STUDENT UCLEUVEN-LIMBURG:€8 -26 /CULTUURKAART /OKO SECTORPAS: €14,40 65+: €15,20 BASISPRIJS: €16 10 +1112.10.2016 -20uur 3000 LEUVEN VAARTKOM 4 OPEK BEGELEIDERSPAS: GRATIS

THEATER

Theater - pg 71 Theater - pg 72 Theater HET NIEUWSTEDELIJK HOOP Choreografie: Natascha Pire -Dramaturgie: ElsTheunis Lena DevilléofJulietVan Bauwel -Muziek: BertHornikx,GeertWaegeman enTrijn Janssens - Bauwel, Christophe Aussems, Bram Van DerKelen, SimoneMilsdochter, Maarten Ketels en Tekst enregie: StijnDevillémetSara Vertongen, ErikVan Herreweghe, MichaëlPas, Tom Van geen scheldwoord meer... Sinds Hoopiswereldverbeteraar kunnen echtietsveranderen! verlatenmaar ooktoneelbezoekers detheaterzaal methetgevoel: we Beleidsmakers, klimaatactivisten, mensenuitdetransitiebeweging, stadsfestival 500jaarUtopia. en isditseizoennogeenallerlaatste keertezienalsonderdeelvan het Hebzucht- Het slotstukvan detrilogie Angst -Hoopwordt alombejubeld die voelt hoedepolsslagvan desamenlevingklopt.’ (zanger) —StijnMeuris enlivemuziek.acteerprestaties enelitair. Nooithermetisch Verplicht voor iedereen op hoethepowers that beonsindelurenleggen. Actueel en fris, schitterende z’n hemdzet. Politieke eneconomische realiteitengemengd methardekritiek stukgezien dat‘Nooit eerdereenBelgisch zo spot-ondeklimaatactualiteit in

© Katrijn Van Giel 3000 LEUVEN VAARTKOM 4 OPEK -26 /CULTUURKAART /OKO SECTORPAS: €14,40 65+: €15,20 BASISPRIJS: €16 18.12.2016 -15uur 16 +172022.12.2016 -20uur STUDENT UCLEUVEN-LIMBURG:€8 BEGELEIDERSPAS: GRATIS THEATER

Theater –Lecture Performance HET NIEUWSTEDELIJK &MARTHA!TENTATIEF HET EINDEISNABIJ Tekst, spelenmuziek: Adriaan Van Aken enJohan Petit -Algeheleassistentie: Tim Clement Petit enVan Aken aanslaan. maar ookdoordeluchtige, persoonlijke toon die ze onbedoeldeenodeaanzanger LucDeVos is , De lezing iseenunieke ervaring,nietalleenomdat Rutger Bregman, ... Clara Cleymans, FreekDe Jonge, Bomans, Morrissey, Theo Maassen, en allerhandevoorbeelden uitdepopulaire cultuur: Stromae, Jan Mulder, betekenissen. metpowerpointslides, Zeomsingelen hetbegrip popmuziek geven Van Adriaan Aken enJohan Petit melancholiehedendaagse In eengeanimeerdelezingover deproductieve krachtvan melancholie de show tengehore brengen.’(theatermaker) VanAken —Adriaan einde isnabijkwam teheten, naareenvergeten Gorky-lied, dat we alsorgelpunt van Melancholy goten Johan enikonze ideeënsamenineenlecture performance, dieHet Johan Petit tewijden. omeenlezingaanditonderwerp Voor hetslotsymposiumIhate melancholie. Tijdens hetsymposiumIlove Melancholyvroegikaantheaterfenomeen onderzoek jaar voerde naardehuidige ikeenartistiek staat‘De voorbije van drie de

© Katrijn Van Giel 12.01.2017: €12(LUNCHVOORSTELLING) STUDENT UCLEUVEN-LIMBURG:€8 -26 /CULTUURKAART /OKO SECTORPAS: €14,40 65+ :€15,20 BASISPRIJS: €16 12.01.2017 -12.30uur21.30 11.01.2017 -20uur 3000 LEUVEN VAARTKOM 4 OPEK BEGELEIDERSPAS: GRATIS

Theater - pg 73 Dans Dans – Participatief Project

OUR TIMES DANCE AND RESISTANCE MICHIEL VANDEVELDE ENDANGERED HUMAN MOVEMENTS VOL. 2 NADAPRODUCTIONS/AMANDA PIÑA & DANIEL ZIMMERMANN DANS

STUK STUK NAAMSESTRAAT 96 NAAMSESTRAAT 96 3000 LEUVEN 3000 LEUVEN

20 + 21.12.2016 - 20.30 uur 20 + 21.12.2016 - 20 uur

BASISPRIJS: € 14 BASISPRIJS: € 16 -18: € 10 -18: € 12 STUK-KAART MET CODE: € 10 STUK-KAART MET CODE: € 12 ABONNEMENTHOUDER STUK: € 10 ABONNEMENTHOUDER STUK: € 12 TAAL: ENGELS TAAL: ENGELS © dznada productions © dznada productions

‘Thinking does not play well in an image-based culture. There is not much to see Dance and Resistance handelt over danstradities die met uitsterven in it. It is not a performing art.’ − Neil Postman (Amusing ourselves to death) zijn bedreigd. Amanda Piña is een Mexicaans-Chileens choreografe, Daniel Zimmermann een beeldend kunstenaar uit Zwitserland. De Utopia ontstond uit het denken over de ideale samenleving − als

Dans - pg 74 alternatief voor de maatschappij waarin Thomas More leefde. Maar welke Zij brengen dansen uit Tabituea, Arizona en Indonesië. Antropologen uit Dans - pg 75 rol krijgt het denken vandaag? de vorige eeuw plakten hier het etiket ‘rituele dansen’ op. De dansen gaan over de wederkerige relatie tussen mens, dier en milieu. De vraag die zich Tijd en ruimte om autonoom te denken zijn schaars. In deze storm opwerpt: wat betekenen deze dansen in het hier en nu? van indrukken en gebeurtenissen stelt Michiel Vandevelde vragen bij de staat van het denken. Our Times puurt inspiratie uit een gesprek met Je beleeft de voorstelling Dance and Resistance in een intieme setting. filosoof Jean-Luc Nancy én het bevat dansmateriaal uit populaire clips. Ze is bovendien een levend organisme. De makers nodigen immers voor Met dit contrast zoeken drie dansers het conflict tussen diepgang en elke versie lokale deelnemers uit. Zo voeden Piña en Zimmermann zich in oppervlakkigheid. Niet louter als kritiek op onze tijd maar als een poging december met de geest en de economie van Leuven. om nieuwe denkmogelijkheden te verkennen. De choreografie is uitbundig. Michiel Vandevelde maakt gebruik van reappropriatie: het recycleren van Artistieke directie: Amanda Piña i.s.m. Daniel Zimmermann - Choreografie, dansers & materialen. Flarden teksten en bizarre muziek dagen de verbeelding uit. performers: Alma Quintana, Yusimi Moya Rodriguez, Amanda Piña, Linda Samaraweerová Dans: Solanghe Enriquez Barrios, Liam Spaenjers & guests - Choreografische bronnen: Yaqui, Concept & choreografie: Michiel Vandevelde - Dansers: Nestor Garcia Diaz, Alina L. Popa en Mayo, Navajo, Gertrud Bodenwieser, Mixtecs-Mexicans, Mapuche Huilliche, Hanna Berger, Michiel Vandevelde - Feedback: Dries Douibi en Esther Severi - Grafische vormgeving: Ward Tabiteuea Islanders-Kiribati Republic, Trobriand Islanders, Tenek, Sakkudei - Compositie, live Heirwegh - Techniek: Tom Bruwier - Productie: mennomichieljozef vzw percussie & live-muziek: Shayna Dunkelman en Christian Müller - Licht: Victor Durán - Scène & projecties: Daniel Zimmermann - Assistent choreografie: Paula Chavez - Bewegingsmateriaal van etnografische films: Lina Maria Venegas en Amanda Piña - Dramaturgisch advies: Angela Vadori - Artistieke adviseur Quim Pujol, kostuums Francesca Aldegani, Anke Philippe - Productie: Nada Productions CONCERTEN Concert – Koormuziek Concert – Popmuziek

MUZIKAAL STARTSCHOT: MUSIC FOR PEACE SONGS FOR UTOPIA FRASCATI SYMPHONIC HET DEPOT CONCERTEN KAPEL HEILIG HARTINSTITUUT HET DEPOT HEVERLEE MARTELARENPLEIN 12 3000 LEUVEN 23 + 24.09.2016 - 20.30 uur 25.09.2016 - 15 uur 19.01.2017 - 20 uur

BASISPRIJS: € 20 VVK: € 16 -26: € 10 KASSA: € 19 65+: € 19 CULTUURKAART KU LEUVEN: € 18 NAMEN WORDEN LATER BEKEND GEMAAKT BEGELEIDERSPAS: GRATIS 

500 jaar Utopia had muzikaal niet beter kunnen starten dan met Dit wordt de grote finale van 500 jaar Utopia. Ronny Mosuse presenteert The Armed Man − A Mass for Peace. Het werk van Karl Jenkins is een een keur aan toonaangevende artiesten die zingen over en voor een betere regelrechte klassieker. Het spreekt een zeer ruim publiek aan. Als je weet wereld. Onder het motto The Future is More − het thema van 500 jaar dat deze anti-oorlogscompositie ruim duizend keer is opgevoerd, dan Utopia − worden verleden en toekomst op een schitterende manier met begrijp je de keuze volledig. elkaar verbonden. Concerten - pg 76 Concerten - pg 77

Kopers en slagwerk openen het concert met het imposante Fanfare for Wat heeft popmuziek gemeen met Thomas More en zijn Utopia? Protest! the Common Man van Aaron Copland. Daarna volgt de indrukwekkende Thomas More klaagde in zijn boek de wantoestanden in de Engelse anti-oorlogscompositie The Armed Man – A Mass for Peace. samenleving aan. Thema is de universele hoop op rechtvaardigheid en duurzame vrede. Brandend actueel! Kan muziek de wereld verbeteren? Who knows? Als gewezen popmuzikant gaat Jenkins voor een Maar laat ons alvast (blijven) proberen!

klassieke stijl die makkelijk in het gehoor ligt en je Denk maar aan Flower Power, Band Aid, Live Aid, Free Mandela en zeker niet onberoerd laat. Biko. Of aan groepen als Nirvana of Pearl Jam. En neem ‘protestsong’ gerust heel breed want alle genres en stijlen passeren de revue. Je hoort songs van vroeger en nu, maar altijd met een boodschap. De artiesten Het werk wordt uitgevoerd door onze eigen Leuvense muzikanten en steken ze in een verrassend hedendaags jasje. zangers: Frascati Symphonic, de Trinid Singers en het Arenbergkoor. Zij zorgen voor een schitterend muzikaal begin van 500 jaar Utopia. Songs for Utopia wordt een echt feest. En ja: meezingen mag, daar zal niemand tegen protesteren. Concert – Hedendaagse klassieke muziek Concert – Hedendaagse klassieke muziek Concert – Hedendaagse klassieke muziek

HET TUMULT VAN DE TIJD REQUIEM POUR LA FIN DU TEMPS KOSMOS² TIP: UTOPIE VAN DE ZEGBAARHEID UTOPIE VAN DE EINDIGHEID UTOPIE VAN DE HOORBAARHEID FESTIVAL 20/21 FESTIVAL 20/21 FESTIVAL 20/21 Beiaardconcert zaterdag 26.09.2016 - 20.30 uur 25.10.2016 - 20.30 uur 22.10.2016 - 20.30 uur 22 oktober om 17.30 uur in de Luistertuin van het © © © F F F e e e li li li x x x

N N N Erasmushuis. Beiaardier Luc u u u s s s s s s b b b

a a a

u u u

m m m Rombouts speelt een unieke

H H H

a a a

u u UITVERKOCHT u

s s s versie van Stockhausens Tierkreis op de beiaard van de Universiteitsbibliotheek.

Trio Khaldei en slagwerkgroep Triatu brengen Van weinig kunstwerken is de ontstaansgeschiedenis Kosmos² is een totaalspektakel van muziek en Centraal staat Peter Eötvös’ zinderende de laatste symfonie en het tweede klaviertrio zo beklijvend als van het Quatuor pour la fin du video. Het fameuze pianoduo GrauSchumacher compositie Kosmos. Daarrond cirkelen afwisselend van Sjostakovitsj. Sjostakovitsj verpersoonlijkt temps. Acteur François Beuckelaers vertelt over de laat je horen hoe componisten uit de 20ste eeuw delen uit Karlheinz Stockhausens Tierkreis, het lot van de utopische kunstenaar. Zijn leven bijzondere ontstaansgeschiedenis en Het Collectief de muziek van de kosmos opriepen. Grommelend George Crumbs Makrokosmos en Olivier lang werd de Rus heen en weer geslingerd tussen bezorgt je rillingen met dit requiemconcert, en dreigend of tintelend en vertroostend. Messiaens Visions de l’Amen. Videokunstenaar vernedering en verering, afwijzing en toenadering. doortrokken van fragiliteit en onsterfelijkheid in de Stefan Boehme verbindt de adem­benemende Zijn laatste symfonie huilt en kraait victorie tegelijk, sombere geborgenheid van de Abdij van Park. klanken met betoverende lichtsculpturen. Concerten - pg 78 Concerten - pg 79 verwijst naar triomfen en nooit verteerd verdriet. Het klaviertrio is één van Sjostakovitsj’ meest Messiaen schreef het werk in 1944, in CREATIEF PROJECT Uitvoerders: GrauSchumacher pianoduo, met lichtsculpturen aangrijpende meesterwerken, geschreven in een krijgsgevangenenkamp STALAG-VIIIA te UTOPIA & KOSMOS VOOR SLAC van videokunstenaar Stefan Boehme periode waarin Stalins terreur nog overtroffen werd Görlitz. Daar ging het kwartet ook in première, in 22.10.2016 - SLAC/Academie door de gruwel van Hitler. aanwezigheid van honderden gedetineerden. In de i.s.m. MATRIX voorstelling reconstrueert François Beuckelaers dit Uitvoerders: Trio Khaldei kamermuziekensemble gebeuren. Het concertprogramma Kosmos² - Utopie en Triatu slagwerkgroep van de hoorbaarheid is de aanleiding voor Uitvoerders: Het Collectief en François Beuckelaers een creatief project met leerlingen van

het SLAC. Een componist zal de thema’s GROTE AULA MARIA-THERESIA PIETER DE SOMER AULA utopia en kosmos bespelen in interactie SINT-MICHIELSSTRAAT 6 CHARLES DEBERIOTSTRAAT 24 ABDIJ VAN PARK met de leerlingen. De resultaten zullen 3000 LEUVEN 3000 LEUVEN 3001 HEVERLEE te bewonderen en beluisteren zijn tijdens de concertdag. De voorbereidende Basisprijs: € 20 Basisprijs: € 25 Basisprijs: € 20 workshops zijn in september en oktober! -26, 65+, Lerarenkaart, Personeel KU/UZ - 26, 65+, Lerarenkaart: € 18,75 - 26, 65+, Lerarenkaart, Personeel KU/UZ Kijk voor meer informatie Leuven, Student: € 15 Cultuurkaart KU Leuven, Personeel KU/UZ Leuven, Student: € 15 www.utopialeuven.be/programma Cultuurkaart KU Leuven: € 10 Leuven, Student: € 12,50 Cultuurkaart KU Leuven: € 10 Begeleiderspas: gratis Begeleiderspas: gratis Begeleiderspas: gratis    Concert – Polyfonie Concert Concert – Jazz

DE MUZIKALE HEL STILLE NACHT BIG CITIES IN THE 20’S CAPPELLA PRATENSIS O.L.V STRATTON BULL JAN SWERTS & JOEP BEVING LUCA SCHOOL OF ARTS - JAZZ BERT VAN NIEUWENHUYSE (ACTEUR) 10.11.2016 - 20 uur 23.12.2016 - 20 uur 30.11.2016 - 20 uur

© ©

Je 3 ro 0 e C n C

B o

s c

h UITVERKOCHT

Polyfonie of meerstemmige muziek beleefde haar Jan Swerts stelt zijn nieuwe langverwachte plaat Big cities in the twenties is een uniek programma hoogtepunt in de tijd van Thomas More. De Missa Schaduwland voor. Hij werd in zijn tienerjaren waar film, jazz, improvisatie en orchestratie elkaar Cum iocunditate van Pierre de la Rue is door zijn erg beïnvloed door Wim Mertens, Philip Glass en op het hoogste niveau ontmoeten. puurheid zeer toegankelijk en verdient het om Keith Jarrett. Meer recent hadden ook artiesten ontdekt en gesmaakt te worden. als Max Richter en Jóhann Jóhannsson een Luca Jazz brengt stille films uit de jaren ‘20 met enorme impact. In de zomer van 2010 verscheen live muziekbegeleiding van de Luca bigband o.l.v. Deze uitvoering krijgt een speciaal accent dankzij We g , een plaat bedolven onder de superlatieven. Frank Vaganée. Centraal thema is de stad als ideale Concerten - pg 80 Concerten - pg 81 acteur Bert Van Nieuwenhuyse. Hij vertolkt of geïdealiseerde samenleving, waarbij humor spraakmakende passages uit More’s Utopia en Stille Nacht steekt van wal met de Nederlandse niet uit het oog verloren wordt. De stad is steeds brengt de toenmalige bijzonder pittige discussies toetsenist Joep Beving. De betoverende een grote inspiratiebron geweest voor jazzmusici. over muziek opnieuw tot leven. pianostukken op het album Solipsism zijn dromerig In het gouden tijdperk van de jazz, de jaren 20, en filmisch. fungeerden de metropolen als magneten op menig Woord: Bert Van Nieuwenhuyse - Tekst: Joris Tulkens jazzmuzikant. Deze broeierige steden dienden als Stille Nacht krijgt een vervolg met Stille Dag. ontmoetingsplaats, laboratorium en katalysator ​Dit project is een initiatief van Lectio KU Leuven Kijk op pagina 89. en zorgden ervoor dat de jazz populairder als ooit in samenwerking met 30CC. tevoren was.

Deze voorstelling is een heruitvoering van een concert van het 30CC/SCHOUWBURG Jazz Orchestra. Met werk van onder meer Bert Joris, 30CC/PREDIKHERENKERK BONDGENOTENLAAN 21 Frank Vaganée en Gyuri Spies. O.L. VROUWSTRAAT 3000 LEUVEN 3000 LEUVEN 30CC/MINNEPOORT DIRK BOUTSLAAN 62 Basisprijs: € 16 (rang 2) - € 18 (rang 1) 3000 LEUVEN Ticket: € 25 -26 /Cultuurkaart: € 14,40 (rang 2) - € 16,20 (rang 1) De voorstelling is uitverkocht. Zet je op 65+ : € 15,20 (rang 2) - € 17,10 (rang 1) de wachtlijst via www.30CC.be Begeleiderspas: gratis Ticket: € 12  Participatief project – Performance – Lezing Participatief project – Tentoonstelling – Parcours – Performance

LEUVEN 2016: TUSSEN DROOM EN DAAD … DE KUEZE VAN DE WORMS COMPAGNIE TARTAREN EN DE FACTORY

© S ig r id S p i n n LEUVENAARS LEZEN MORE SINT-MAARTENSDAL

o PROJECT PARTICIPATIEF

x 23.09.2016 - 16 - 22 uur 3000 LEUVEN

Tijdens het Utopia-openingsweekend landt AB INBEV de Utopiamachine als een UFO uit Utopia op BROUWERIJPLEIN 1 de binnenkoer van de Bib Leuven. Iedereen 3000 LEUVEN kan plaatsnemen in deze futuristisch ogende, gebricoleerde draaimolen, geactiveerd door het 02.12.2016 - 04.12.2016 IEDEREEN THOMAS MORE: Antwerpse artiestencollectie Rooftoptiger. Je kan © Leen van Nunen © Leen © www.sigridspinnox.com GRATIS LEUVENAARS TEKENEN er luisteren naar bekende Leuvenaars en toevallige EXACTE UREN EN LOCATIES VIND JE OP DE TOEKOMST VAN DE STAD passanten die voorlezen uit het boek Utopia. WWW.UTOPIALEUVEN.BE/PROGRAMMA 13 + 17.09.2016 Lekker meegenieten en meedromen van een ideaal 13 - 17 uur leven op het verre eiland Utopia … “Een ideaal duidt steevast aan wat er ontbreekt.” — Paul Verhaeghe

Het Datapaviljoen is een stads-crealabo, NIEUWE UTOPIEËN VAN geanimeerd door het Antwerpse artiestencollectief TWAALF DENKERS EN DOENERS Dit creatieproject zoekt het ontbrekende in de Rooftoptiger. Leuvense passanten en in 24.09.2016 - 10 - 17 uur interactie tussen Leuvenaars en bezoekers. Particpatief project - pg 82 project Particpatief het bijzonder schoolkinderen kunnen er de 25.09.2016 - 10 - 13 uur - pg 83 project Particpatief toekomst van hun stad in woord en beeld vertalen. De kueze van de Worms overbrugt deze kloof door fysieke en mentale Het resultaat wordt later opgenomen In het weekend geven twaalf eminente denkers, verbindingen. Ga op ontdekkingstocht van AB InBev naar in de tentoonstelling Inverse Stad. doeners of performers, waaronder Kris De Sint-Maartensdal of omgekeerd. Of kuier over het braakliggende Decker, Carmien Michels en Zana Etambala, een terrein ertussen. Bezoek zeker ook de twee tentoonstellingen van het project reeks van korte lezingen of performances over hun Leuven 2016: tussen droom en daad... utopische dromen. Ze vertrekken vanuit hun eigen Laat je verrassen door de beeldende installaties en beleef de performances Meer info op pagina 66. vakgebied en formuleren van daaruit utopische die je onderweg tegenkomt. De Tartaren en Factoristen bouwen samen aan denkbeelden over de toekomst van de mens en de de brug tussen de bewoners van Sint-Maartensdal en de werknemers van Het project Leuven 2016: tussen droom en daad is een samenleving. Met ruimte voor discussie achteraf AB InBev. Zo puzzelen ze aan hun grote droom. samenwerking tussen Luc Verpoest, de Bib Leuven en en veel ideeën om over na te praten. Stadsarchief Leuven. Regie en concept: Marnick Bardyn, Ief Spincemaille en Wim Oris DE BIB LEUVEN RIJSCHOOLSTRAAT 4 3000 LEUVEN

GRATIS © www.sigridspinnox.com Participatief project – Tentoonstelling – Educatief project Participatief project – Tentoonstelling Participatief project – Theater

MIJN UTOPIA IN BEELD UTOPIA: TUSSEN DAAD EN DROOM DUIK SCHOOL TER BANK DE RODE ANTRACIET VZW MAX LAST VZW 28.10.2016 - 06.11.2016 14.01.2016 - 17.01.2017

© T e r B a VAARTKOM n k 3000 LEUVEN

01 + 02.10.2016 29 + 30.10.2016

GRATIS

EXACTE UREN, LOCATIES EN ANDERE INFORMATIE VIND JE OP WWW.UTOPIALEUVEN.BE/PROGRAMMA © Vicky Bogaert © Vicky

Hoe vertalen kinderen met een verstandelijke Gedetineerden uit de twee Leuvense gevangenissen beperking de idee van de Utopia? De werkten samen met slachtoffers van een misdrijf aan Zit er een stoppeke in de Vaartkom? Kan Tobback de Vaart laten leeglopen en kan verbeeldingswereld van deze kinderen staat een bijzondere tentoonstelling in OPEK. Tijdens de de Leuvense bevolking dat verhinderen? centraal tijdens de tentoonstelling in de voorbereiding kwamen vele vragen aan bod. Hoe gaan Museumzaal van de Universiteitshallen. Alle we om met straf, met strafrecht, met de gevangenis en Of Louis Tobback de Vaart echt zou kunnen laten leeglopen, weten we werken getuigen van wie de kinderen van School opsluiting? Hoe kijken we naar de relatie tussen daders niet. Maar dat het verhaal al decennia lang de bewoners van Leuven ter Bank écht zijn. Hun kunstwerken zetten hun en slachtoffers? Hoe kijken we naar de toekomst? bezighoudt, weten we wel. Max Last duikt in de Vaartkom en zet een

Particpatief project - pg 84 project Particpatief kwetsbaarheid én kracht in de schijnwerpers. Hoe verbeelden we dit alles in een utopische wereld? - pg 85 project Particpatief stadsbreed sociaal artistiek economisch project op rond de verhalen en Kortom, dit initiatief is warm aanbevolen! De tentoonstelling brengt dit traject in beeld. mythes over deze plek. Het wordt een spannend vervolgverhaal dat bestaat uit negen afleveringen. Dit project is een organisatie van de Vrije Basisschool voor Utopia: tussen daad en droom is een samenwerking tussen Wat het precies gaat worden, bepalen de deelnemers zelf. De eerste twee Buitengewoon Onderwijs Ter Bank. De Rode Antraciet, Vormingplus Oost-Brabant en afleveringen zie je tijdens het stadsfestival. Het project brengt verschillende CAW Oost - Brabant bevolkingsgroepen, buurtbewoners, bedrijven en kunstenaars samen.

RANDPROGRAMMA TENTOONSTELLING: Kerngedachte: de uitkomst van elke aflevering 14.01.2017 - 19.30 uur Straffe getuigenissen 15.01.2017 - 15 uur Docu Sarah van Hee wordt bepaald door een open, intense dialoog 16.01.2017 - 19.30 uur Panelgesprek 17.01.2017 - 19.30 uur Avond met curator met alle partners op gelijkwaardige basis! Lieve Blancquaert

OPEK Elke aflevering krijgt een toonmoment dat wordt in- en uitgeleid UNIVERSITEITSHALLEN VAARTKOM 4 door Koen Monserez, Steven Beersmans en twee acteurs van NAAMSESTRAAT 22 3000 LEUVEN Compagnie Tartaren. 3000 LEUVEN

Vr, ma, di: 15 - 22 uur Concept door Max Last, in coproductie met 30CC. In samenwerking met buurtcentrum Open: 13 - 20 uur Za, zo: 11 - 22 uur Schorenshof (Wilsele), Jo Zanders, Didi de Paris (o.v.), Cie Tartaren (Cedric Denayer GRATIS GRATIS en Martine Van Rensbergen), Beersmans & Monserez, Leren Ondernemen,   Maarten Vanermen en vele anderen. Documentaire – Event Event – Lecture Performance

BACK TO UTOPIA TEDX UTOPIA FABIO WUYTACK TEDX LEUVEN EVENTS

CINEMA ZED (STUK) 30CC/SCHOUWBURG NAAMSESTRAAT 96 BONDGENOTENLAAN 21 3000 LEUVEN 3000 LEUVEN

VERTONINGEN IN CINEMA ZED 17.11.2016 - 14 uur 19.10.2016 - 20 uur 21.10.2016 - 20 uur STUDENT: € 9 (geen walking dinner) 23.10.2016 - 17.30 uur € 49 (walking dinner inbegrepen) 24.10.2016 - 22.30 uur PROFESSIONAL: € 49 (walking dinner inbegrepen) 27.10.2016 - 17.30 uur 29.10.2016 - 22.30 uur Utopia © TedX VANAF 19.10 IN DE ZALEN IN BELGIË

Utopia. De ideale wereld. Onmogelijk ook. In de documentaire Back to Utopia ontdek je levensverhalen met een utopische veerkracht uit verschillende uithoeken van de planeet. Maar het verhaal begint In Leuven denken we daar anders over. 500 jaar na het publiceren van niet ver van de plek waar Thomas More zijn boek Utopia schreef. De diefstal het boek, gaan we met TEDx Leuven op zoek naar Utopia. We brengen van een 500 jaar oud exemplaar van Utopia uit een Italiaanse bibliotheek een dag vol utopische verhalen, fascinerende projecten en inspirerende

Events - pg 86 Events en het plotse overlijden van een Oxford professor Geschiedenis zetten een - pg 87 Events performances. Utopia in actie! gerenommeerd onderzoeksjournalist - vertolkt door Johan Leysen - er toe aan om op zoek te gaan naar de reële betekenis van Utopia. Zoals je van TED gewoon bent: Technologie, Entertainment en Design. Maar vooral: ideeën die het waard zijn onze wereld te beroeren. Luister Een reeks brieven over de visionaire ideeën uit het boek begeleiden hem op met ons geboeid naar de verhalen van zijn ontdekkingstocht. Die tocht brengt hem terug naar de plekken waar hij Herman Van Rompuy, Urban als onderzoeksjournalist in de loop van z’n carrière verslag over deed: De Woorden, Walter Van de nederzettingen van illegale goudzoekers rond de Madre-de-Dios rivier in Velde, Michèle Mees, Tip Peru, het Lacandon-woud in Mexico, het hart van Afrika, de geëvacueerde Sheron Shamuillia, dorpen rond Fukushima, de haven van Lampedusa en de stad Athene. Aan Eef Tanghe en 9 de hand van Thomas More’s boek ontdekt hij verhalen die hij niet mocht, of andere inspirerende Op donderdag 6 oktober vanaf 14 uur wilde zien. Back to Utopia brengt het verhaal van Utopia, niet als een droom, sprekers. wordt in De Hoorn het boek Roadmap naar maar als dat van een gedeelde droom. Utopia voorgesteld. Bruno Delepierre (curator TEDxLeuven, innovatiescout MIT) Utopia is not a state it is a state of mind. verkent hoe werk, geld en levenskwaliteit elkaar beïnvloeden en wat we kunnen doen De film is na de première te zien in verschillende bioscoopzalen in om ons huidig systeem te upgraden. Vlaanderen. Hij zal ook op Canvas te zien zijn en op dvd worden Reserveer via www.politeia.be uitgebracht. of [email protected]

Regie: Fabio Wuytack - Productie: Projecto Productions Distributie: Dalton Distribution, Leuven (Fonk vzw) Event – Boekvoorstelling – Lezing Event – Boekvoorstelling – Lezing

DE WERELD VAN DE WACHTER HET GOEDE LEVEN MET TINE HENS TOEGANKELIJKE ANALYSE VAN WERELDPROBLEMEN 30CC 30CC

30CC/SCHOUWBURG ABDIJ VAN PARK DE ZONNEWIJZER BONDGENOTENLAAN 21 HEVERLEE WIJGMAAL 3000 LEUVEN 11.11.2016 21.12.2016 09.10.2016 - 16 uur EXACTE UREN EN ANDERE INFORMATIE VIND JE VVK: € 10 (TICKET) - € 24 (TICKET + BOEK) OP WWW.UTOPIALEUVEN.BE/PROGRAMMA TER PLAATSE: € 12 (TICKET) - € 20 (BOEK)

BEGELEIDERPAS: GRATIS © 30CC © 30CC

30CC en uitgeverij Lannoo Campus stellen het nieuwste boek voor In 2014 trok Tine Hens − freelancejournaliste voor De Standaard, Humo van psychiater Dirk De Wachter. Een programma op maat met tal en Knack − door Europa, op zoek naar antwoorden op de vele vragen van fijne gasten. De auteur van Borderline Times (2012) en Liefde, een die ze zich stelde: Hoe zou de wereld na het kapitalisme eruit zien? Wat onmogelijk verlangen (2014) gaat in zijn nieuw boek verder op zoek naar betekent het om plots groei als maatstaf der dingen los te laten? Haar

Events - pg 88 Events de kwetsbaarheid van de menselijke ziel. Niet langer houdt die zich schuil ervaringen publiceerde ze in het boek Het klein verzet. Tijdens Utopia - pg 89 Events achter de muren van de psychiatrie, maar meer en meer middenin onze neemt ze je mee op een zoektocht naar belangrijke waarden, en verbindt wereld. Daar voelt de mens zich eenzaam en zinloos. ze die met de vier seizoenen. Haar verhaal start in Stilte en eindigt met een groot feest. Bezinning voor uitbundigheid! Maar heeft de mens werkelijk een probleem? HET GOEDE LEVEN (HERFST): STILLE DAG - 11.11.2016 Of is er eerder een probleem met de wereld? Is de herfst de ideale periode om even te bezinnen en stil te staan? Heeft de winterperiode en de gepaard gaande donkere dagen invloed op het De Wachter neemt de grote wereldproblemen op de korrel: terrorisme, tijdsbesef? De eeuwenoude Abdij van Park in Heverlee, een stiltegebied aan klimaatopwarming en de vluchtelingencrisis. Tussendoor kronkelt hij door de rand van de stad, is de perfecte setting. de digitale uitdagingen van deze tijden, telkens op zoek naar een antwoord op dezelfde vraag: hoe vindt de mens zichzelf in dit dolgedraaide bestaan? HET GOEDE LEVEN (WINTER): TIJD - 21.12.2016 In de winter ben je welkom in één van de meest utopische gebouwen Ook Simone Van Saarloos, Imke Courtois en Alisja Gescinska zijn te gast. te Leuven: de Zonnewijzer in Wijgmaal. Samen met het onderwijzend De muziek wordt verzorgd door Eriksson Delcroix. personeel, de leerlingen, de buurtbewoners en alle belangstellenden diept Tine Hens het relativerende in ons tijdsbesef uit. Dirk De Wachter is psychiater-psychotherapeut en diensthoofd systeem- en gezinstherapie aan het Universitair Psychiatrisch Centrum van de KU Leuven, Meer informatie over het vervolg Lente en Zomer van Het Goede Leven vind je campus Kortenberg. Hij is opleider en supervisor in de gezinstherapie in vanaf oktober 2016 op www.30cc.be verschillende centra in binnen- en buitenland. Events - pg 90 Event –Performance vermelding BKPoetry Slam Reserveren [email protected] met 3000 LEUVEN BONDGENOTENLAAN 21 30CC/SCHOUWBURG 30CC, Pianofabriek, UrbanWoorden enLezarts Urbain. Een initiatiefvanCreatief Schrijven vzwinsamenwerking met eer van onslandophet WK Poetry SlaminParijs. De winnaarvan Slamverdedigt hetBKPoetry de kandidaat naardeoverwinning. enklap, favoriete supporteren gil jouw fluitof verzacht deknock-outsmetstevigebeats. Kom enhetpubliekintepakken. de vakjury Eendj met straffepunchlineseneensterkeperformance minutendetijdom Utopia. drie krijgen Dedichters een ‘boksmatch metwoorden’. Thema isuiteraard Kampioenschap. Slammoetjezienals EenPoetry de Schouwburg van Leuven invoor hetBelgisch van onsland palmen De bestePoetrySlamdichters 29.10.2016 -19uur POETRY SLAM BELGISCH KAMPIOENSCHAP GRATIS

©

M

i

c

k

e

y

V

e

r b e e c k

© dznada productions

Event –Performance Ticket: €5 3000 LEUVEN BRUSSELSESTRAAT 63 30CC/WAGEHUYS Kampioen 2016krijgt. gaat enbeslistmeewiedetitelvan Europees Jij stemtmeewieernaardevolgende ronde mokerende boksslagenenvenijnige wespensteken. Zet jeschrapvoor eenzondvloedvan woorden, als Utopia feestnajaareenteksttebrengenopmaat. opdrachtominhetkadervan het uitdrukkelijke Europees Kampioen. de krijgen Dedeelnemers 26 november inhet Wagehuys voor detitelvan op op verschillendepodiaindestadenstrijden 16 nationale kampioenenPoetrySlamstaan 26.11.2016 -19uur POETRY SLAM EUROPEES KAMPIOENSCHAP

©

I

s

a

o

r

a

S

a n n a Event –Multimedia www.digitaleweek.be kan je best opvoorhand registreren via IN LEUVEN VERSCHILLENDE LOCATIES ofsmartwatch. reality bril …van jouwdroomenwineenvirtual 3D-print 15 septembereenfotocollage, vlog, muziekclip, publiekswedstrijd vaardigheden. Doeookmeemetonze Tijdens deworkshops verdiep jedigitale Week willenwe vooral doen! We mogendromen, maartijdensdeDigitale uitzien? En hoezaldewereld erover pakweg twintigjaar Wat wereld? kanjijméérdankzijdedigitale helemaal passendbinnenhetthemavan Utopia. Het themavan deDigitale Week isdedroom, 08.10.2016 -16.10.2016 DIGITALE WEEK MAAK JEDROOM GRATIS , maarvoor sommigeactiviteiten maakjedroom.be. Stuuronsvanaf Workshop

Event kan je best opvoorhand registreren Open: 10-17uur IN LEUVEN VERSCHILLENDE LOCATIES Vlaanderen. de DagvanWetenschap actiefover heel KU Leuven enhaarcampussen zijntijdens vragen stellenaanwetenschappers! over Leuven kanjeactiefwetenschap beleven en jong énoud!Opverschillendelocaties verspreid getrakteerd opeenwetenschapsprogrammavoor Maar ditjaarvooral destadvan Utopia. Je wordt Welkom inLeuven, déstadvan dewetenschap! 27.11.2016 DAG VAN DEWETENSCHAPKU LEUVEN PIONIERS ENDROMERS GRATIS – Wetenschap , maarvoor sommigeactiviteiten

– Workshop

©

R

o

b

S

t

e

v e n s

Events - pg 91 Event – Studenten Event – Debat

M-USEUMNACHT CANVASDAG DIENST CULTUUR KU LEUVEN SAVE THE DATE 21.10.2016

M - MUSEUM LEUVEN LEOPOLD VANDERKELENSTRAAT 28 3000 LEUVEN

23.11.2016 - 19 uur

BASISPRIJS: € 12 STUDENTEN EN PERSONEEL KU LEUVEN: € 5 STUDENTEN MET CULTUURKAART KU LEUVEN: GRATIS

© Rob Stevens © Rob Canvas plant op 21 oktober naar aanleiding van het televisieprogramma Wanderlust en het online platform Canvas.be/wereldbeeld - twee Canvas- De M-useumnacht is het ideale moment om 500 jaar Utopia op een projecten rond filosofie en levensbeschouwing - andere manier te ontdekken. Van 19 uur tot middernacht bezoek je op een bijzonder evenement volledig in het teken van eigen tempo of met een gids van studentenkring Mecenas de expo’s in 500 jaar Utopia. De precieze inhoud ervan is nog M - Museum Leuven. Laat je overweldigen door de absolute topstukken een goed bewaard geheim. Maar dit staat wél vast:

Events - pg 92 Events van Op zoek naar Utopia, door de hedendaagse kunst van Yto Barrada en Canvas trakteert je op een uitgebreid programma - pg 93 Events de papieren architectuur van Belgische architecten in EUtopia. Een stevige met interessante sprekers en boeiende gesprekken. portie muziek, performance en spoken word vervolledigen het programma met o.a. Dez Mona, Möbius, Se_Ren_Dip Trio, Marcia Liu en Lotte Noteer 21 oktober alvast in je agenda! Suvée. Tijd en ruimte tussen al dat lekkers kan je overbruggen in de bar. Het volledige programma is beschikbaar vanaf eind oktober.

M-useumnacht is een initiatief van Dienst M - MUSEUM LEUVEN Cultuur KU Leuven i.s.m. met WIE WINT DE LEOPOLD VANDERKELENSTRAAT 28 M – Museum Leuven. STUDENTENWEDSTRIJD 3000 LEUVEN Schrijf je eigen Utopie is een SCHRIJF JE EIGEN UTOPIE? initiatief van Metaforum KU Tijdens M-useumnacht hoor je wie UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK KU LEUVEN Leuven, Commissie Actuele zijn of haar droomwereld of ideale MGR. LADEUZEPLEIN 21 Kunst en Dienst Cultuur KU samenleving het origineelst heeft­ uitgewerkt 3000 LEUVEN Leuven. in een essay. De interdisciplinaire jury met o.a. David Van Reybrouck, Annelies Beck en Kristien Bonneure Meer informatie over de exacte uren, beslist over de winnende het volledige programma en ticketinformatie utopieën. vind je op www.utopialeuven.be/programma Lezingen en debatten - pg 94 delen graag hunpassievoordelen graag Utopia. wetenschappelijke instrumenten, ... : desprekers gerestaureerde BeslotenHofjes, demysterieuze het boekUtopia, over dewondermooie bijelkevoordracht.meer achtergrond Over elk eenthemauit. Opdewebsite je krijg De specialistendiepenopeenhelderemanier dan tot22uuropen. Telkens opdonderdagavond: hetmuseumis leer jekennenviavijfpubliekslezingen. Op zoek naarUtopiainM–MuseumLeuven De verhalen achterdetentoonstelling LEZINGEN UTOPIA DONDERDAGAVOND kennen? Danvindjehierbeslistdelezing naarjesmaak. en filosofen. Wil jedecontext vande tentoonstellingen rond 500jaarUtopia beter leren Thomas More endeUtopia blijven tot deverbeelding spreken vanschrijvers, wetenschappers THOMAS MOREENZIJNUTOPIA ONTRAFELD EN DEBATTEN LEZINGEN het kadervan500jaarUtopia. date overzicht vanallelezingen in hetoogvoorlezingenin eenup-to- Hou www.utopialeuven.be/ je aparteentoegangsticket kopen. Meerinfo op pagina 28. De lezingen zijngratis toegankelijk. Voor detentoonstelling moet 03.12.2016 -13uur 29.10.2016 -13uur MATINÉE FORUM M-MUSEUMLEUVEN jeinviawww.utopialeuven.be/lezingenSchrijf collectie. persoonlijke bewegen omeenkunstwerk uittelenenhaar wistte hij zelfsdeQueenvan Groot-Brittannië twijfel boeien. jebijvoorbeeld Hijvertelt hoe project totstand?Zijnverhalen zullenjezonder de tentoonstelling?Enhoekomtzo’ngroot Op zoek naarUtopia. Wat isdeaanleidingvan hij begonnenmetdevoorbereidingen van tentoonstelling. Maarliefstzeven jaargeledenis Jan Van derStockjemeerover de curator aan demuseumzalenvertelt naar hetverhaal van decurator. Voor jebezoek bezoek halen?Komdanzekervooraf luisteren Wil jezoveel mogelijkuitjetentoonstellings- HET VERHAALVAN DECURATOR OP ZOEK NAARUTOPIA:

Spreker *Inschrijven niet verplicht UTOPIA DONDERDAGAVOND LEZINGEN STOCK JAN VAN DER Amsterdam letterkunde -Universiteit historische Nederlandse Emeritus hoogleraar HERMAN PLEIJ Hasselt en kunstUniversiteit architectuur Gewoon hoogleraar VAN CLEEMPOEL KOENRAAD Francquiprijs 2016 van deprestigieuze KU Leuven enwinnaar kunstwetenschappen Gewoon hoogleraar BAERT BARBARA voor Middeleeuwse Kunst Illuminare -Studiecentrum KU Leuven endirecteur van kunstwetenschappen Gewoon hoogleraar Op zoek naarUtopia - Curator tentoonstelling KU Leuven Letterkunde Latijnse taal- en Gewoon hoogleraar JAN PAPY Titel alleen inutopieën? vroegmoderne tijd: middeleeuwen en lust engenottussen Rechtvaardigen van observatie. tussen Utopia en nieuw evenwicht de Renaissance; een instrumenten tijdens Wetenschappelijke landen. erfgoed indeLage naar eenbijzonder Het onderzoek artistieke vrijplaats. De besloten tuinals de curator Het verhaal van UTOPIA OP ZOEK NAAR een eiland,boek Thomas More, WAAR ISUTOPIA? Locatie &datum KU LEUVEN PROMOTIEZAAL 08.12.2016 M -MUSEUMLEUVEN FORUM 03.11.2016 M -MUSEUMLEUVEN FORUM 27.10.2016 M -MUSEUMLEUVEN FORUM 12.01.2017 24.11.2016 M -MUSEUMLEUVEN FORUM (NAAMSESTRAAT 22) Startuur &prijs* 20 uur 20 uur 20 uur 20 uur 20 uur GRATIS GRATIS GRATIS GRATIS GRATIS

Lezingen en debatten - pg 95 KONING VAN ANDERSLAND SLOTDEBAT: BACK TO UTOPIA LUTOPIA: STAD VAN DE TOEKOMST UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK & KUNST UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK & KUNST METAFORUM KU LEUVEN EN ERFGOED KU LEUVEN EN ERFGOED KU LEUVEN 21.10.2016 - 17 uur 08.12.2016 - 20 uur 16.01.2017 - 20 uur

Tip

Heb je de tentoonstelling Utopia & More nog niet gezien? Een bezoek is in de prijs inbegrepen.

Tijdens deze literaire avond gaan Hans Achterhuis, ‘Thomas More is een zeer scherpe geest die 500 jaar Utopia kijkt nadrukkelijk naar de Voor de echte meerwaardezoeker zijn Erik De Bom en Toon Van Houdt met elkaar de problemen in de samenleving opmerkt en toekomst. Hoe zou Leuven er binnen 100 jaar er de Utopia-lezingen van Lectio, in dialoog. Er ontspint zich een debat over de nauwkeurig registreert. Een scherpe analyse van de moeten uitzien? Metaforum, de denktank voor het interdisciplinair onderzoekscentrum interpretatie van Utopia, over utopie en dystopie, problemen voorkomt vaak drastische oplossingen.’ maatschappelijk debat van de KU Leuven, heeft van de KU Leuven, in het kader van het en de literaire en historische relevantie van More’s — Geert Noels (econoom) binnen de utopia-context nagedacht over de ideale internationale congres Authority Revisited. gouden boekje. stad in de ideale wereld. Towards Thomas More and Erasmus in 1516. Drie toonaangevende stemmen in Vlaanderen Ook de nieuwe editie AUDITORIUM van Stad In het boek Koning van Utopia komt Hans komen aan het woord. Geert Noels, Bea Cantillon Een werkgroep legde toekomstidealen samen op

Lezingen en debatten - pg 96 en debatten Lezingen en Architectuur in het STUK kadert binnen het - pg 97 en debatten Lezingen Achterhuis tot een ophefmakend inzicht: Utopia en Rik Torfs reflecteren samen en elk vanuit een het vlak van ecologie, duurzaamheid, diversiteit, thema architectuurutopie. was geen utopie. Maar wat dan wel? In het boek eigen invalshoek, onder leiding van journalist Dirk sociale gelijkheid, mobiliteit, energie, transport, enz. Andersland. In de voetsporen van Thomas More Tieleman, over de betekenis van Utopia voor de Deze denkoefening resulteerde in een nieuwe tekst Meer informatie vind je op onder redactie van Erik De Bom en Toon Van mens van nu. Lutopia. Leuvense betrokkenen reageren www.utopialeuven.be/lezingen Houdt wordt uitgebreid stilgestaan bij More en in een paneldebat op Lutopia. Een boeiende

zijn Utopia. De literaire avond vindt plaats in de Een interessante debatavond als slotstuk van discussie waarin tegenspraak voor de nodige Universiteitsbibliotheek waar ook de tentoonstelling het Utopiaproject in Leuven. animo zal zorgen. Utopia & More loopt. Een must voor wie van een discussie houdt.

GROTE LEESZAAL GROTE LEESZAAL UNIVERSITEISBIBLIOTHEEK UNIVERSITEISBIBLIOTHEEK AUDITORIUM STUK MGR. LADEUZEPLEIN 21 MGR. LADEUZEPLEIN 21 NAAMSESTRAAT 96 3000 LEUVEN 3000 LEUVEN 3000 LEUVEN

Ticket: € 8 - € 4 Ticket: € 8 - € 4 GRATIS Schrijf je in via [email protected] Schrijf je in via [email protected] Schrijf je in via www.kuleuven.be/metaforum DE STAD ALS UTOPIE

Tip Deze wandeling toont je de pogingen om van Leuven een ideale stad te maken. De ZIN OM ER EEN DAGUITSTAP stedenbouwkundige ingrepen in de voorbije VAN TE MAKEN? eeuwen zijn oplossingen voor sociale, economische en maatschappelijke problemen die soms Combineer dan een bezoek aan de (gedeeltelijk) gerealiseerd werden, soms ook niet. tentoonstelling Op zoek naar Utopia De rode draad is de vraag die Thomas More zich al met een stadswandeling en een lekkere stelde: hoe maken we van de stad een ‘eu topos’, lunch. Meer informatie en reservatie een ‘goede plek’? Is een ideale stad haalbaar of via [email protected] of blijft het een ‘ou topos’, een plaats die niet bestaat? +32 (0)16 27 22 73

Ticket: € 6 per deelnemer (min. van € 72) Afspraak aan het stadhuis Leuven De wandeling duurt 2 uur Talen: Nederlands, Engels UTOPIA INDIVIDUEEL Boeken en meer informatie via 25.09.2016 – 22.01.2017 UTOPIA [email protected]

UTOPIA OP ZONDAG UTOPIA IN GROEP IN DE STAD 24.09.2016 - 17.01.2017 NERGENSLAND, OOK IN LEUVEN? Tijdens deze gratis zondagse wandeling kom je Leuven Leisure leidt je rond in de ideeënwereld Niets is leuker dan een wandeling langs de hoogtepunten van Leuven uit de tijd van OP ZOEK NAAR UTOPIA: Stadverkenningen - pg 98 Stadverkenningen van Thomas More. In het hedendaagse - pg 99 Stadverkenningen Thomas More. De ervaren gids vertelt je boeiende EEN ENGELSMAN IN LEUVEN door het mooie Leuven met een Leuven ga je, samen met Rafaelo Babbelario, verhalen en anekdotes over het Leuven rond 1500. Een gids neemt je mee op tocht door het Leuven de verteller in de Utopia, op zoek naar gids die je de highlights en de Je ontdekt het rijke historische verleden van de van de 16de eeuw. Je beleeft de stad door de ogen overeenkomsten en verschillen tussen de stad stad en proeft van het gezellige stadscentrum. verborgen plekjes toont. Er zijn van een Engelse student aan de jonge Leuvense Leuven en het eiland Utopia. Hoe zag Utopia universiteit. Een periode waarin Leuven hét er eigenlijk uit? Waar hield een Utopiaan zich 2 formules: een voor individuele Maak een reis in de tijd: beleef het Leuven centrum was van het humanisme en waarin oude mee bezig? Gingen ze bijvoorbeeld op reis? Wat uit de 16de eeuw! bezoekers en een voor groepen. wereldbeelden op losse schroeven kwamen te deden ze in hun vrije tijd? De gids neemt je mee staan. Een wandeling waarbij je onverwacht veel op sleeptouw naar verrassende plekjes in de stad TOERISME LEUVEN (BALIE) parallellen ontdekt tussen de tijd van Thomas More waarbij de link tussen Leuven en Utopia steeds NAAMSESTRAAT 3 en deze waarin wij leven. duidelijker wordt. 3000 LEUVEN

Ticket: € 5 per deelnemer (min. van € 75) Ticket: € 12 per deelnemer (min. van € 120) GRATIS tickets Afspraak aan het stadhuis Leuven Afspraak bij Leuven Leisure - Tiensestraat 5 Elke zondag om 14 u aan de balie De wandeling duurt 2 uur De wandeling duurt 2u30 van Toerisme Leuven Talen: Nederlands, Frans, Engels, Duits Talen: Nederlands, Engels De wandeling duurt 2 uur Boeken en meer informatie via Boeken en meer informatie via Taal: Nederlands [email protected] [email protected] © UTOPIA LOOPT VERDER IN DE L ie fs WINKELSTRATEN … t L e u v 24.09.2016 - 17.01.2017 e

n Ook de winkels en horeca-zaken in Leuven dromen van een utopische wereld! Ontdek de citaten, beelden en schilderingen van historische en eigentijdse (woord-)kunstenaars op de vitrines van de lokale handelaars en horeca- uitbaters. MORE OP HET MENU LEUVEN WALK Voor een overzicht van alle deelnemende zaken 20.10.2016 - 17.01.2017 Smartphone-applicatie zie www.utopialeuven.be/programma WAAR IS HET PRINSESJE? 20.10.2016 - 17.01.2017 Lekker eten is van alle tijden. In 1514 verscheen Ontdek op eigen houtje de highlights van En ga zeker met je kinderen op zoek het eerste gedrukte kookboek in het Nederlands Leuven. De app toont je de belangrijkste Neem ook je kinderen mee op naar het prinsesje! met de prachtige titel Een notabel boecxken van bezienswaardigheden van de stad, overgoten pad in utopisch Leuven. Het mooie Coördinatie: cokeryen. met een Utopia sausje. Portret van een jonge Deense Liefst Leuven prinses van Jan Gossaert, vanaf Een populair gerecht was Blancmanger, GRATIS 20 oktober in M - Museum Leuven, gemaakt met amandelmelk en gevogelte en is de inspiratiebron voor dit project. gekruid met specerijen en suiker. 500 jaar Elke kind jonger dan 14 jaar kan later laten enkele jonge Leuvense chefs zich deelnemen aan de wedstrijd Waar Stadverkenningen - pg 100 Stadverkenningen - pg 101 Stadverkenningen inspireren door de recepten uit dit boekje. Laat is het prinsesje. Je gaat daarbij op je verrassen door 16de-eeuwse haute cuisine in zoek in de etalages van de Leuvense een hedendaags jasje. winkels naar tien prinsesjes. Als je ze WINTERTIJD IN LEUVEN alle tien gevonden hebt, ontvang je 07.12.2016 - 07.01.2017 Leuvense toprestaurants Essenciel, Het Land een leuk gadget. aan de overkant, Zarza, Zappaz en Trente doen Veel succes! alvast mee. Smakelijk! Beleef 4 weken lang gezellige winteractiviteiten in het centrum Je deelnameformulier en gadget kan Meer info op van de stad. Soms betalend, dan weer helemaal je ophalen aan de balie van www.utopialeuven.be/ontdekleuven gratis. Wintertijd in Leuven: dat is kuieren over Toerisme Leuven, Naamstestraat 3, de kerstmarkt, proeven aan hippe foodtrucks of 3000 Leuven. genieten van een intiem concert in het stadhuis. Uiteraard staan verschillende activiteiten in het teken van 500 jaar Utopia. Droom gezellig weg van een ideale wereld in het winterse Leuven.

www.wintertijdinleuven.be Mechelsesteen

32 weg

LOCATIES Nieuwe

Mechelsesteen

1 M - MUSEUM LEUVEN 11 MAURITS SABBEBIBLIOTHEEK 22 OPEK weg Ludenscheid Leopold Vanderkelenstraat 28 KU LEUVEN Vaartkom 4 singel

3000 Leuven Charles Deberiotstraat 26 3000 Leuven Abdij Keizersberg 3000 Leuven 22 21 2 UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK IJZERENBERG Mechelse 23 singel KU LEUVEN 12 SINT-DONATUSPARK Brusselse Brusselsesteenweg 131 Bosch steenweg 20 Vuurkruisenlaan straat Mgr. Ladeuzeplein 21 Tiensestraat 3020 Winksele Den 3000 Leuven 3000 Leuven 23 Brusselse Diestsesteenweg

24 CAMPUS GASTHUISBERG steenweg aartstraat 3 30CC/SCHOUWBURG 13 KADOC LEUVEN UZ LEUVEN V 19 KU LEUVEN Brusselse

Bondgenotenlaan 21 Herestraat 49 straat Diestsepoort 3000 Leuven Vlamingenstraat 39 3000 Leuven 31 E314 18 3000 Leuven 4

el 4 DE BIB LEUVEN & 25 DEPARTEMENT 24 30 17 3 Bondgenotenlaan E L Gasthuisberg Martelar STADSARCHIEF 14 STUK & CINEMA ZED COMPUTERWETENSCHAPPEN nessing

KU LEUVEN Ren 16 6 Rijschoolstraat 4 Naamsestraat 96 B R U S S 1 Kruidtuin enlaan straat 2 29 3000 Leuven 3000 Leuven Celestijnenlaan 200A 15 Blijde- ervuurse 7 5 T voer 8 Tiensestraat 3001 Heverlee Inkomststraat 9 10 Tiensevest 5 COLLEGE DE VALK KU LEUVEN 15 ANATOMISCH THEATER 11 Tiensestraat 41 Minderbroedersstraat 52 26 THERMOTECHNISCH Kapucijnen Tervuursesteenweg 12 INSTITUUT KU LEUVEN straat 3000 Leuven 3000 Leuven 13 Kasteelpark Arenberg

14 Naamse 3001 Heverlee 6 STADHUIS LEUVEN 16 30CC/PREDIKHERENKERK T Stadsplan - pg 102 ervuurse Tiensesteenweg Stadsplan - pg 103 Grote Markt 9 O.L. Vrouwstraat vest 27 KAPEL HEILIG HARTINSTITUUT 3000 Leuven 3000 Leuven vest Naamsesteenweg 355 Groot Geldenaakse 3001 Heverlee Begijnhof 7 UNIVERSITEITSHALLEN 17 30CC/WAGEHUYS KU LEUVEN Brusselsestraat 63 28 ABDIJ VAN PARK Naamsestraat 22 3000 Leuven Naamsevest 3001 Heverlee 3000 Leuven E. Ruelensvest 18 SLAC/ACADEMIE BEELDENDE 8 OMGEVING DRUKKERIJ KUNST EN 30CC/MINNEPOORT 29 HULPGEVANGENIS LEUVEN Arenberg IV UTOPIA Maria Theresiastraat 74 steenweg 28 Dirk Boutslaan 60 - 62 e Koning Boudewijnlaan s

Naamsestraat 25 3000 Leuven m 3000 Leuven a

Arenberg I a Naar E40 - E314 Abdij van Park 3000 Leuven N Wetenschapspark 19 SINT-MAARTENSDAL Arenberg 25 9 GROTE AULA 30 AGENCY FOR POOR MEDIA 3000 Leuven Kasteelpark Arenberg MARIA-THERESIA KU LEUVEN Maria Theresiastraat 123 Gelde 26 Sint-Michielsstraat 6 3000 Leuven na AB INBEV Arenberg III aks 3000 Leuven 20 ebaan Brouwerijplein 1 31 HET DEPOT 3000 Leuven 10 AULA PIETER DE SOMER Martelarenplein 12 27 KULEUVEN 3000 Leuven Arenberg II Charles Deberiotstraat 24 21 VAARTKOM 3000 Leuven 3000 Leuven 32 STEINERSCHOOL DE ZONNEWIJZER Privaatweg 7 3018 Wijgmaal ALLES IS Laat MOGELIJK de toekomst maar komen. DANKZIJ U Straf hé, wat er vandaag allemaal kan? En dat is nog maar het begin. Want met nieuwe technologie gaat alles sneller en eenvoudiger voor ons allemaal. Dus laat de toekomst maar komen.

Stdsfstivl 500 Jr Utopi DIT PROJECT IS ER DANKZIJ U. Vi d Ntionl Lotrij stunt u onrchtstrks tltl vnvn projctnprojctn wrwr idrnidrn itsits nn hft.hft. InIn 20152015 inin opop didi mnirmnir mrmr dndn 8,58,5 miljonmiljon urouro nr culturl projctn ols dit.

kbc.be/toekomst

ADV_KBC_Koepel_165x220.indd 1 09-08-16 08:19 Solutions for the rising sea level Solutions for polluted rivers and soils

Solutions for reduction of emissions Solutions for scarcity of resources

DEME has a leading position in a number of highly specialized and complex hydraulic disciplines. In the Ontdek de stukjes stad die je nog next decades, the world will be facing major challenges such as the effects of climate change and scarcity of resources. Through innovative thinking DEME is nooit hebt gezien, met De Lijn DEME nv offering sustainable solutions in response to these Haven 1025, Scheldedijk 30 Koop een sms-ticket en spring zo op de bus: sms ‘DL’ naar 4884 B-2070 Zwijndrecht, future needs in various fields such as soil and sediment T +32 3 250 52 11 remediation, water treatment, coastal protection, F +32 3 250 56 50 development of green and blue energy, offshore [email protected] dredging of gravel and sand, deep sea harvesting of www.deme-group.com minerals and creation of land in densely populated regions, ports and industries. Een sms-ticket kost je slechts €1,80*. Met dit ticket kan je gedurende 1 uur onbeperkt overstappen. Zo kan je vergelijken op welk terras de nootjes het beste smaken en ontdek je nieuwe schatten als toerist in eigen stad. Je vindt al onze vervoerbewijzen op delijn.be/zomer.

Leuven beleven begint met de bus * + €0,15 operator kost EXPERIMENT/BEELDENDE KUNST/THEATER/JAZZ/ACTU KLASSIEKE MUZIEK/POËZIE/ DESIGN/FOTOGRAFIE/DANS/ Nieuws OUDE MUZIEK/LITERATUUR/ OPERA/ARCHITECTUUR/A Download FILOSOFIE/FILMMUZIEK/I gratis Cultuurtips op zakformaat? GESCHIEDENIS/ERFGOED/GRA HEDENDAAGSE MUZIEK/FESTI Download nu dS Nieuws POLITIEK/ECONOMIE/WORLD PERFORMANCE/SOCIOLOGIE/ Download nu de dS Nieuws app en stel zelf uw persoonlijk CHANSONS/ SOUNDSCAPE nieuwsoverzicht samen in ‘Mijn Nieuws’. Volg deze vier stappen en ontvang uw cultuurtips op zakformaat: Klara. Blijf verwonderd.

1 2 3 4

Swipe naar Zoek ‘Cultuurtips’ Volg eventueel nog Ontvang steeds het kanaal en voeg toe meer thema’s verrassende tips ‘Mijn Nieuws’ en klik op bewaren

Download nu dS Nieuws op uw smartphone via standaard.be/dsnieuws

3105_KLA_Sponsor_Advertentie_220X165.indd 1 09/08/16 11:49 Deel ze op#utopialeuven Alvast heelveel plezier. We zijnbenieuwd naarjulliemening! programma enleesje hoejeplaatsenreserveert. Op www.utopialeuven.be staanaanvullingen opdituitgebreide MET DEZEUITKNIPBAREKALENDER MIS NIETS VAN HETSTADSFESTIVAL

✃ KALENDER STADSFESTIVAL 24.09.2016 - 17.01.2017

Titel Datum Locatie Organisatie Pagina

TENTOONSTELLINGEN

OP ZOEK NAAR UTOPIA 20.10 - 17.01 M - Museum Leuven KU[N]ST Leuven, M - Museum Leuven 32 & Illuminare KU Leuven

UTOPIA & MORE 20.10 - 17.01 Universiteitsbibliotheek KU Leuven Universiteitsbibliotheek & Kunst en 42 Erfgoed KU Leuven

EUTOPIA - MOGELIJKHEID VAN EEN EILAND 20.10 - 17.01 M - Museum Leuven Stad en Architectuur 44

YTO BARRADA 30.09 - 17.01 M - Museum Leuven M - Museum Leuven 46

TRACING THE FUTURE 30.09 - 20.11 Universiteitsbibliotheek KU Leuven, KADOC KUCommissie Actuele Kunst KU Leuven 48 Leuven, Sint - Donatuspark & Anatomisch Theater& M - Museum Leuven

EX VITRO 01.10 - 30.10 Thermotechnisch Instituut Kasteelpark Fablab & Culturele Studies KU Leuven 52 Arenberg Heverlee

POOR MEDIA 07.10 - 28.10 Agency for Poor Media - Leuven Werktank 64

DE UTOPIE VAN EEN MISSIE 30.09 - 17.01 KADOC KU Leuven KADOC KU Leuven 65

LEUVEN 2016: TUSSEN DROOM EN DAAD… 09.11 - 17.01 de Bib Leuven & Stadsarchief Leuven Luc Verpoest, de Bib Leuven & 66 Stadsarchief Leuven

DE GOUDEN EEUW VAN DE BIJBELSTUDIE 28.10 - 09.12 Maurits Sabbebibliotheek KU Leuven Faculteit Theologie KU Leuven 67

LEUVEN MEETS UTOPIA 05.10 - 09.10 IJzerenberg IJzerenberg 68

ZIEKENHUIS 3.0 22.10 - 17.01 UZ Leuven Campus Gasthuisberg Centrum Menselijke Erfelijkheid 68 KU Leuven

UTOPIA 3 23.09 - 14.01 SLAC SLAC/ Academie Beeldende Kunst 69

UTOPIA VOOR KINDEREN

GEZINSPARCOURS EN AUDIOGIDS UTOPIA 20.10 - 17.01 M - Museum Leuven M - Museum Leuven 56

KUNSTENDAG VOOR KINDEREN 20.11 M - Museum Leuven M - Museum Leuven 57

GEZINSPARCOURS DE BRIEF VAN UTOPIA 20.10 - 17.01 Universiteitsbibliotheek KU Leuven Universiteitsbibliotheek & Kunst en 57 Erfgoed KU Leuven

KINDERUNIVERSITEIT: VAN DROOM NAAR WERKELIJKHEID 15 + 22.10 Departement Computerwetenschappen & Dienst Congres en Event KU Leuven 58 College De Valk

ALS OOIT 13.11 - 04.12 OPEK Artforum 59

CREATIEVE DO-WORKSHOPS 03 + 04.11 & 05 + 06.01 Locatie nog te bepalen Stad en Architectuur 59

UTOPIA OP HET RODE HOND FESTIVAL 03.11 - 06.11 Verschillende locaties in Leuven 30CC 60

THEATER

UTOPIA - TUSSEN DAAD EN DROOM 13 + 14 + 15.12 Hulpgevangenis Leuven De Rode Antraciet, Vormingplus 70 Oost-Brabant & CAW Oost - Brabant

THOMAS MORUS MOET NOO LEIVE 19.11 30CC/Schouwburg Akademie van het Leives dialekt 70

TROJE 10 + 11 + 12.10 OPEK Het Nieuwstedelijk & Maarten Ketels 71

HOOP 16 + 17 + 18 + 20 + 22.12 OPEK Het Nieuwstedelijk 72

HET EINDE IS NABIJ 11 + 12.01 OPEK Het Nieuwstedelijk & Martha!tentatief 73

DANS

OUR TIMES - MICHIEL VANDEVELDE 20 + 21.12 STUK STUK 74

DANCE AND RESISTANCE 20 + 21.12 STUK STUK 75 NADA PRODUCTIONS/AMANDA PIÑA & DANIEL ZIMMERMANN

CONCERTEN

MUZIKAAL STARTSCHOT: MUSIC FOR PEACE 23 + 24 + 25.09 Kapel Heilig Hartinstituut Heverlee Frascati Symphonic 76

SONGS FOR UTOPIA 19.01 Het Depot Het Depot 77

HET TUMULT VAN DE TIJD - UTOPIE VAN DE ZEGBAARHEID 26.09 Pieter De Somer Aula Festival 20/21 78

REQUIEM POUR LA FIN DU TEMPS - UTOPIE VAN DE EINDIGHEID 25.10 Abdij van Park Festival 20/21 78

KOSMOS² - UTOPIE VAN DE HOORBAARHEID 22.10 Grote Aula Maria-Theresia Festival 20/21 79

DE MUZIKALE HEL 30.11 30CC/Predikherenkerk Lectio KU leuven & 30CC 80

STILLE NACHT - JAN SWERTS & JOEP BEVING 10.11 30CC/Schouwburg 30CC 80

BIG CITIES IN THE 20’S 23.12 30CC/Minnepoort LUCA School of Arts - Jazz & 30CC 81

PARTICIPATIEF PROJECT

Luc Verpoest, de Bib Leuven & LEUVEN 2016: TUSSEN DROOM EN DAAD… 13 - 17.09 & 23.09 & 24 + 25.09 de Bib Leuven 82 Stadsarchief Leuven

DE KUEZE VAN DE WORMS 02 + 03 + 04.12 Sint-Maartensdal & AB Inbev Cie Tartaren & De FactorY 83

MIJN UTOPIA IN BEELD 28.10 - 06.11 Universiteitshallen KU Leuven School Ter Bank 84

UTOPIA: TUSSEN DAAD EN DROOM 14.01 - 17.01 OPEK De Rode Antraciet, Vormingplus 84 Oost-Brabant & CAW Oost - Brabant

DUIK 01 + 02.10 & 29 + 30.10 Vaartkom Max Last 85

EVENTS

BACK TO UTOPIA 19 + 21 + 23 + 24 + 27 + 29.10 Cinema Zed (STUK) Fabio Wuytack & Fonk 86

TEDX UTOPIA 17.11 30CC/Schouwburg TedX Leuven 87

DE WERELD VAN DE WACHTER 09.10 30CC/Schouwburg 30CC 88

HET GOEDE LEVEN MET TINE HENS 11.11 + 21.12 Abdij van Park & De Zonnewijzer 30CC 89

BELGISCH KAMPIOENSCHAP POETRY SLAM 29.10 30CC/Schouwburg 30CC 90

EUROPEES KAMPIOENSCHAP POETRY SLAM 26.11 30CC/Wagehuys 30CC 90

MAAK JE DROOM 08 - 16.10 Verschillende locaties in Leuven Digitale Week 91

DAG VAN DE WETENSCHAP: PIONIERS EN DROMERS 27.11 Verschillende locaties in Leuven Dienst Congres en Event KU Leuven 91

Dienst Cultuur KU Leuven M-USEUMNACHT 23.11 M - Museum Leuven 92 & M - Museum Leuven

CANVASDAG 21.10 M - Museum Leuven & Canvas 93 Universiteitsbibliotheek KU Leuven

LEZINGEN EN DEBATTEN

HET VERHAAL VAN DE CURATOR 29.10 + 03.12 Forum M - Museum Leuven KU[N]ST Leuven, M - Museum Leuven 94 & Illuminare KU Leuven

DONDERDAGAVOND LEZINGEN 27.10 + 03.11 + 24.11 + 08.12 Forum M - Museum Leuven & KU[N]ST Leuven, M - Museum Leuven 95 + 12.01 Promotiezaal KU Leuven & Illuminare KU Leuven

KONING VAN ANDERSLAND 08.12 Universiteitsbibliotheek KU Leuven Universiteitsbibliotheek & Kunst en 96 Erfgoed KU Leuven

SLOTDEBAT: BACK TO UTOPIA 16.01 Universiteitsbibliotheek KU Leuven Universiteitsbibliotheek & Kunst en 96 Erfgoed KU Leuven

LUTOPIA: STAD VAN DE TOEKOMST 21.10 Auditorium STUK Metaforum KU Leuven 97

STADSVERKENNINGEN

UTOPIA OP ZONDAG 25.09 - 22.01 Binnenstad Leuven Toerisme Leuven 98

UTOPIA IN GROEP 24.09 - 17.01 Binnenstad Leuven Leuven+ & Leuven Leisure 99

MORE OP HET MENU 20.10 - 17.01 Binnenstad Leuven Verschillende restaurants 100

WINTERTIJD IN LEUVEN 07.12 - 07.01 Binnenstad Leuven Toerisme Leuven 100

UTOPIA LOOPT VERDER IN DE WINKELSTRATEN… 24.09 - 17.01 Binnenstad Leuven Liefst Leuven 101

LEGENDE Ideaal voor kids Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers Gratis voorstelling STADSFESTIVAL COLOFON

SAMENSTELLING – COÖRDINATIE – EINDREDACTIE LEUVEN Hanna van Zutphen, Lien De Keukelaere, Annelies Vogels, Jan Van der Stock, Hannah De Moor, Silke Vandaele, Jessica Peetermans en Maarten Bassens.

COPY EN VORMGEVING Henny Van Gerwen 24.09.2016 - 17.01.2017 en het team van BBDO WWW.UTOPIALEUVEN.BE AUTEURS Deelnemende organisaties aan het stadsfestival 500 jaar Utopia

MET DANK AAN ONZE PARTNERS 30CC, Akademie van het leives dialect, Artforum, Campanae Lovanienses, Canvas, CAW Oost-Brabant, Centrum Menselijke Erfelijkheid KU Leuven, Commissie Actuele Kunst KU Leuven, Compagnie Tartaren, Culturele Studies KU Leuven, de Bib Leuven, De FactorY, De Rode Antraciet, Dienst Congres en Event KU Leuven, Dienst Cultuur KU Leuven, Digitale Week, Fabio Wuytack, Fablab KU Leuven, Faculteit Theologie KU Leuven, Festival 20/21, Fonk, Frascati Symphonic, Het Depot, het nieuwstedelijk, IJzerenberg, Illuminare KU Leuven, KADOC KU Leuven, Kunst en Erfgoed KU Leuven, Lectio KU Leuven, Leuven+, Leuven Leisure, Liefst Leuven, LUCA School of Arts – Jazz, Luc Verpoest, Martha!tentatief, Matrix, Max Last, Metaforum KU Leuven, M – Museum Leuven, School Ter Bank, SLAC/Academie Beeldende Kunst, Stad en Architectuur, Stadsarchief Leuven, STUK, TedX Leuven, Toerisme Leuven, Universiteitsbibliotheek KU Leuven, Vormingplus Oost-Brabant, Werktank

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER V.U: Lien De Keukelaere - KU[N]ST Leuven vzw, p/a Stadskantoor, Professor Van Overstraetenplein 1, 3000 Leuven