Memoria Económica E De Actividades

IDEGA

Instituto Universitario de Estudos e Desenvolvemento de Galicia

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES

2019

IDEGA

Avda. das Ciencias, Chalet nº 1 Campus Vida 15782 Santiago de Compostela Telf.: 881814339 Fax: 881814383 E-mail: [email protected] Web: www.usc.es/idega ÍNDICE

ÍNDICE PRESENTACIÓN ...... 5 ÓRGANOS DE GOBERNO E PERSOAL ...... 13 GRUPOS DE INVESTIGACIÓN ...... 19 PROXECTOS E CONTRATOS DE INVESTIGACIÓN ...... 31 I. Área de economía agroalimentaria e estudos rurais ...... 35 II. Área de planificación, ordenación e desenvolvemento territorial ...... 37 III. Área de turismo ...... 40 IV. Área de economía galega, estudos sectoriais e desenvolvemento económico ...... 42 V. Área de demografía, mercado de traballo e economía social ... 43 VI. Area de economía ambiental e recursos naturais ...... 43 VII. Apoio a estruturas de investigación ...... 44 PUBLICACIÓNS I. A economía galega. Informe 2018 ...... 49 II. A economía galega. Informe 2018. Resumo executivo ...... 50 III. Documentos de traballo idega ...... 51 IV. Pasado, presente e futuro do mundo rural. Feiraco, un modelo cooperativo de 50 anos ...... 51 DOCENCIA I. Programa de Doutoramento en Desenvolvemento Rexional e Integración Económica ...... 55 II. Economía e saúde: a avaliación económica de intervencións sanitarias ...... 57 III. Planificación turística comparada e experiencias internacionais en materia de turismo ...... 58

XORNADAS, CONGRESOS E SEMINARIOS ...... 59 2019 MEMORIA PREMIO ...... 65 PROXECCIÓN INTERNACIONAL ...... 69 PUBLICACIÓNS 2019 INVESTIGADORES DO IDEGA ...... 73 ORZAMENTO E BALANCE DE SITUACIÓN DO IDEGA ...... 93

PRESENTACIÓN

Instituto Universitario de Estudos e Desenvolvemento de Galicia

Director: D. Alberto Meixide Vecino

Enderezo: Avda. das Ciencias, Chalet nº1. Campus Vida. Santiago de Compostela 15782 Teléfono: 881.814.339 Correo electrónico: [email protected]

Data de creación: Real decreto 2078 do 30 de xullo de 1976 (BOE DO 4/11/76).

O IDEGA é un centro da USC que ten como principais obxectivos a investigación básica e aplicada no ámbito das Ciencias Sociais, tanto sobre os problemas de desenvolvemento económico do pasado como do presente, con especial atención á realidade social e económica de Galicia. Partindo deste presuposto, o IDEGA preséntase como un centro multidisciplinar de investigación e de formación de referencia, que integra saberes e capacidades de diferentes disciplinas, incorporando as distintas dimensións políticas, económicas, sociais, xeográficas, culturais e empresariais que afectan o desenvolvemento territorial, coa finalidade de facilitar a consecución dun crecemento global sostible para eliminar os desequilibrios territoriais.

Os seus obxectivos fundamentais, perseguidos a través das investigacións 2019 MEMORIA básicas e aplicadas desenvolvidas nas liñas de investigación da área científico-técnica “Humanidades e Ciencias Sociais”, priorizan a análise e estudo do desenvolvemento sostible desde unha perspectiva rexional; considerando as súas tres dimensións básicas conxuntamente (medioambiental, económica e social) pódense sintetizar nos seguintes puntos: .- Realizar proxectos de investigación, asesoramento e apoio técnico nos ámbitos da súa análise. .- Contribuír á xeración e desenvolvemento de metodoloxías nos campos de Economía, Xeografía, Historia, Socioloxía e Demografía que permitan avanzar no coñecemento científico destas áreas. 7

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

.- Facilitar aos mozos graduados a súa formación e actividade investigadora nas liñas do Instituto para que poidan incorporarse ao actual sistema de investigación, desenvolvemento e innovación. .- Fomentar, impulsar e potenciar as relacións científicas de investigación e docencia con outros Centros nacionais e internacionais.

IDEGA .- Publicar os resultados das súas investigacións en libros, artigos científicos e de divulgación, e presentalos a través de relatorios e comunicacións en congresos nacionais e internacionais. .- Organizar congresos, seminarios, mesas redondas e xornadas de portas abertas para difundir os resultados obtidos nos proxectos de investigación.

O IDEGA, desde o inicio da súa actividade hai xa máis de 35 anos, amosou o seu compromiso co fomento da investigación científica, a xeración de coñecemento sobre a realidade social, económica e territorial de Galicia e a difusión dos seus resultados en beneficio de toda a sociedade. Publicacións como o informe anual sobre a A Economía Galega, a coordinación de Plans Estratéxicos de desenvolvemento local e provincial, o importante número de proxectos competitivos sobre a investigación socioeconómica e territorial de Galicia, os numerosos cursos, seminarios, encontros e congresos (Congreso de Economía de Galicia en todas as súas edicións) e o importante número de investigadores mozos formados sitúan o IDEGA como principal centro de investigación socioeconómica e territorial de Galicia e en referente para a toma de decisións das institucións públicas e privadas que inflúen no desenvolvemento territorial nas sociedades do noso contorno.

De cara ao futuro, o IDEGA seguirá afondando nos obxectivos anteriores, cunha clara preocupación pola aplicabilidade do coñecemento xerado. A realización de proxectos con marcado carácter multidisciplinar (consolidación de liñas de investigación como a medioambiental, os estudos turísticos e os problemas socioeconómicos da dispersión e o avellentamento da poboación), a difusión das investigacións mediante publicacións e congresos, o traballo con investigadores mozos e a consolidación de redes con outros centros de investigación nacionais e internacionais son os obxectivos máis importantes para o futuro.

ASPECTOS MÁIS RELEVANTES DA ACTIVIDADE DO INSTITUTO

O estudo dos problemas do territorio, a consideración da rexión como instrumento idóneo para a promoción do espazo en que se asenta, a planificación económica e urbanística da rexión, os imperativos da descentralización e da desconcentración, as consecuencias do avellentamento da poboación ou os desequilibrios territoriais son, sen dúbida, problemas que requiren que a Universidade aplique todo o seu PRESENTACIÓN

rigor intelectual para a procura de solucións. Dadas as peculiares circunstancias que Galicia presenta para o seu desenvolvemento (situación periférica, acusado envellecemento, elevadísima dispersión poboacional e fortes desequilibrios internos), resulta imprescindible a existencia dun centro universitario que, desde unha perspectiva transdisciplinar e coa colaboración de diversas entidades públicas e privadas, realice este amplo labor de investigación e estudo da realidade socioeconómica e territorial.

Desde o seu inicio, o IDEGA deu mostras dunha gran capacidade investigadora, aglutinando os principais investigadores das áreas de socioeconomía e territorio tanto da Universidade de Santiago como das universidades da súa contorna, en especial das universidades públicas da Eurorrexión Galicia-Norte de Portugal (onde hai que salientar que membros do IDEGA desenvolveron un papel esencial na xestación da Fundación Centro de Estudos Eurorrexionais Galicia-Norte de Portugal e promoveron estudos específicos de forte impacto sobre a situación socioeconómica da Eurorrexión). Tamén é destacable a intensa actividade docente en ciclos superiores, o que converteu o IDEGA no referente básico na promoción dos estudos sociais, económicos e territoriais sobre a realidade galega.

Como froito da intensa actividade investigadora e docente desenvolvida, o IDEGA situouse entre os centros de referencia en investigación socioeconómica cunha importante presenza na contorna institucional e da iniciativa privada, o que lle asegura ao IDEGA un papel fundamental no diálogo Universidade-Sociedade. A investigación realizada é altamente competitiva, con grupos de referencia capaces de promover e desenvolver proxectos cada 2019 MEMORIA vez máis ambiciosos en relación coas liñas máis innovadoras do panorama científico internacional, o que asegura un enorme potencial de crecemento a curto e medio prazo.

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

A confluencia de investigadores de dez áreas de coñecemento de Ciencias Sociais, Humanidades e Ciencias Experimentais que posúen notables diferenzas en canto á súa dinámica investigadora (clasificación temática, resultados da investigación, visibilidade, etc.) é a principal singularidade do IDEGA. Un importante número de proxectos realizados, sobre todo os relacionados coa planificación estratéxica territorial, requiriron ademais a

IDEGA incorporación de investigadores doutras áreas científicas, en principio menos afíns (Bioloxía, Física, Arquitectura, Enxeñaría, etc.), pero imprescindibles para o correcto desenvolvemento das investigacións propostas, e coas que é necesario ter unha relación máis estreita, só factible desde unha estrutura de investigación flexible e transdisciplinar como o IDEGA. Este enfoque resulta clave, porque os problemas da sociedade non pertencen a unha soa disciplina, senón que transcenden o ámbito social, económico, cultural e tecnolóxico.

O IDEGA pon a disposición do público, anualmente, esta memoria descritiva das súas actividades, a cal, xunto coas súas publicacións e a súa páxina web (http://usc/idega.es/) permiten un mellor coñecemento do centro. Pretendemos que na Memoria se recolla unha información completa sobre o noso labor investigador e o resto de actividades que se desenvolveron ao longo do último ano. Igualmente, ofrécese información sobre as entidades e as persoas que compoñen na actualidade os seus órganos de goberno e o seu persoal permanente, así como sobre os fluxos e fondos de carácter económico-financeiro que son a contrapartida, e o soporte, da súa actividade.

O IDEGA EN 2019

O IDEGA dispuxo en 2019 dun orzamento de xestión-investigación de 1.401.357,03 euros, un 10,8% máis que en 2018. Para xestión contou sobre 18.000 euros, case 2.000 euros máis que no ano anterior, grazas a unha maior aportación da USC. Mantivéronse as contribucións da Fundación Feiraco e do Consello Económico e Social, entidades membros da Xunta de Goberno do Instituto.

No orzamento anual de xestión-investigación, como nos exercicios anteriores, seguen incluíndose os 86.412,67 euros de remanente retido hai anos pola USC dos fondos de investigación do IDEGA. O detalle completo das contas de ingresos e gastos do Instituto preséntanse no apartado final da presente Memoria.

Os órganos de goberno do IDEGA celebraron as súas reunións nas seguintes datas: O Consello Científico reuniuse en cinco ocasións, o 10 de abril, o 21 de maio, o 6 de xuño, o 15 de xullo e o 22 de novembro. A Xunta de Goberno reuniuse o 16 de xullo.

PRESENTACIÓN

En 2019, os grupos adscritos ao IDEGA levaron a cabo 45 proxectos de investigación, 5 máis que en 2018. Por grandes áreas distribuíronse da seguinte forma: Área de economía agroalimentaria e estudos rurais (8 proxectos); Área de planificación, ordenación e desenvolvemento territorial (13 proxectos); Área de turismo (9 proxectos); Área de economía galega, estudos sectoriais e desenvolvemento económico (6 proxectos); Área de demografía, mercado de traballo e economía social (2 proxectos); Área de economía ambiental e recursos naturais (1 proxectos); Apoio a estruturas de investigación (6 proxectos).

No apartado de publicacións compre destacar a colaboración do IDEGA na publicación do libro “Pasado, presente e futuro do mundo rural. Feiraco, un modelo cooperativo de 50 anos” co que se rende homenaxe a unha entidade que ven colaborando a cotío con este Instituto,

Tamén e como en anos anteriores IDEGA co patrocinio de //AFundación realizou o Informe Anual sobre a Economía Galega, publicado en formato dixital. Deste Informe, en formato papel, editouse un extenso Resume Executivo.

Ademáis, en 2019 elaborouse un documento de traballo sobre o impacto socioeconómico do Camiño de Santiago.

No eido da docencia no IDEGA segue a impartirse o programa de Desenvolvemento Rexional e Integración Económica, programa oficial de posgrao da USC, adaptado ao Espazo Europeo de Educación Superior, que inclúe un máster con dúas especialidades e un doutoramento. Neste programa de doutoramento defendéronse 2 teses doutorais en 2019. Os doutorandos foron D. Pedro María Rey Araujo e Dª Akmaral Iliyas.

Ademais dos 12 Seminarios realizados no programa de doutoramento de Desenvolvemento Rexional e Integración Económica, desde o IDEGA en 2019 organizáronse 4 Xornadas e 5 Seminarios sobre temas diversos e, no ámbito da docencia, celebrouse un Curso de Verán sobre economía e saúde 2019 MEMORIA e un curso de cinco días de duración sobre a planificación turística comparada.

Na súa procura por incentivar a investigación, o IDEGA convocou, conxuntamente co Consello Económico e Social de Galicia, o VI Premio de Investigación “Valentín Paz Andrade de investigación en economía de Galicia” Na modalidade 1, premiouse o traballo realizado por Damián Copena e Xavier Simón e na modalidade 2 premiouse a tese de doutoramento de Adrián Dios Vicente. 11

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Finalmente o IDEGA seguiu proxectándose internacionalmente. Reforzáronse as súas redes exteriores e 8 investigadores procedentes de diversos países realizaron estadías no Instituto.

De acordo coa normativa sobre a Reformulación dos Institutos Universitarios de Investigación da USC e o Regulamento de Creación e

IDEGA Xestión de Institutos de Investigación da USC, en 2019 o IDEGA proseguiu coas reformas esixidas para a reformulación do Instituto. Completouse o proceso para adscrición ao IDEGA dos investigadores vinculados e procedeuse a elección dos membros do Consello Científico de acordo co Regulamento de Réxime Interno. O calendario electoral foi o seguinte:

x Publicación do censo provisional electoral o 1 de marzo de 2019 x Reclamación ao censo provisional do 4 ao 7 de marzo de 2019 x Publicación do censo definitivo o 11 de marzo de 2019 x Presentación de candidaturas do 12 ao 18 de marzo de 2019 x Proclamación provisional de candidatos o 20 de marzo de 2019 x Reclamación contra a proclamación provisional do 21 ao 22 de marzo de 2019 x Proclamación definitiva de candidatos o 26 de marzo de 2019 x Votación dos membros do Consello Científico o 29 de marzo de 2019

A votación realizouse por vía telemática sen incidentes reseñables.

O Consello Científico saído da convocatoria electoral constituíuse o 10 de abril de 2019 e de seguido celebráronse dúas reunións (21 de maio e 6 de xuño de 2019) para trasladar á Xunta de Goberno a proposta de Director. Ningún dos dous candidatos que optaron ao cargo acadou os votos esixidos no Regulamento de Réxime Interno para poder efectuar dita proposta.

A continuación recóllense polo miúdo as actividades levadas a cabo polo IDEGA en 2019 que, dun modo sintético, se comentan neste apartado.

Coa publicación desta Memoria o IDEGA reitera o seu compromiso de transparencia coa sociedade na transmisión da información e amosa a súa satisfacción por contribuír, cunha investigación de calidade, a un mellor coñecemento da realidade social e económica de Galicia e de ser un instrumento de transmisión do saber na Universidade de Santiago de Compostela.

ÓRGANOS DE GOBERNO E PERSOAL

XUNTA DE GOBERNO

Presidente: D. Antonio López Díaz. Reitor da Universidade de Santiago de Compostela.

D. Vicente Pérez Muñuzuri. Vicerreitor de Investigación e Innovación da Universidade de Santiago de Compostela.

D. José María Arias Mosquera. Presidente da Fundación Barrié.

D. José Montes Pérez. Presidente do Padroado da Fundación FEIRACO.

D. Pedro Otero Espinar. Director-Xerente da Fundación Galicia Obra Social AFUNDACIÓN.

D. Agustín Hernández Fernández de Rojas. Presidente do Consello Económico e Social de Galicia.

D. Alberto Meixide Vecino. Director do IDEGA.

D. Juan José Ares Fernández. Secretario do IDEGA.

D. Edelmiro López Iglesias. Representante do Consello de Goberno da USC.

Representante do Consello Social da USC.

DIRECTOR: 2019 MEMORIA

Alberto Meixide Vecino

SECRETARIO:

Juan José Ares Fernández

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

CONSELLO CIENTÍFICO

Ares Fernández, Juan J. Carmona Badía, Joam Fernández Fernández, Melchor

IDEGA Fernández Prieto, Lourenzo Lois González, Rubén C. Loureiro García, María L. Meixide Vecino, Alberto Perez Fra, Maria do Mar Riveiro García, María Dolores Tuñas Riveiro, María Dolores Gusman Correia de Araujo Barbosa, María Ines

INVESTIGADORES VINCULADOS

- José Antonio Aldrey Vázquez - María Celia López Penabad - Manel Antelo Suárez - María del Carmen López Andión - Roberto Bande Ramudo - Lucrecia López - Raúl Canay Pazos - Maria L. Loureiro García - Joam Carmona Badía - José Manuel Maside Sanfiz - Emilio Rafael Díaz Varela - Alberto Meixide Vecino - Isidro Dubert García - Angel Miramontes Carballada - Francisco Ramón Durán Vila - Luisa Muñoz Abeledo - María do Carme Espido Bello - Luis Otero González - Melchor Fernández Fernández - Valerià Paül Carril - Manuel Fernández Grela - Miguel Pazos Otón - Xoaquín Fernández Leiceaga - Xesús Pereira López - Diana Fernández Méndez - María do Mar Pérez Fra - Lourenzo Fernández Prieto - María José Piñeira Mantiñan - Sara Fernández López - Ángeles Piñeiro Antelo - Carlos Ferrás Sexto - Juan Carlos Reboredo Nogueira - Ana Isabel García Arias - Fernando del Río Iglesias - Yolanda García Vázquez - Maria Dolores Riveiro García - Xesús Giráldez Rivero - Jackson Renner Rodrigues Seoares - Roberto Herranz González - Xosé Antón Rodríguez González - Ana Iglesias Casal - Gonzalo Rodríguez Rodríguez - Daniel Lanero Táboas - Xosé Santos Solla - Rubén C. Lois González - Juan Manuel Trillo Santamaría - Edelmiro López Iglesias - Rosa Maria Verdugo Matês

ÓRGANOS DO GOBERNO E PERSOAL

TÉCNICOS E PERSOAL DE APOIO

ADMINISTRACIÓN

- María Isabel Rial Otero - María Dolores Tuñas Riveiro

PERSOAL INVESTIGADOR CONTRATADO

- Jose Manuel Lage Tuñas, Investigador contratado - Paula Solla Sineiro, Investigadora contratada - Lucia Gayoso Couce, Investigadora contratada - Raúl Ríos Rodríguez, Investigador contratado - Yamilé Pérez Guilarte, Investigadora contratada - Laura Seoane Novo, Investigadora contratada - Francisco Xosé Armas Quintá, Investigador contratado - Oleg Lazovski, investigador contratado - Pedro María Rey Araujo, Investigador contratado - Iago Rodríguez-Lestegas Tizón, Investigador contratado - Maria Amparo Ferreira Golpe, Investigadora contratada - Ana Castro Atanes, Investigadora contratada - Luis Franco Vázquez, Investigador contratado - Maricarmen Tapia Gómez, Investigadora contratada - Luis Martín Agrelo Janza, Investigador contratado - Maria Ángeles Piñeiro Antelo, Investigadora contratada - Lucrezia Lopez, Investigadora contratada - Arantza Gesto Blanco, Investigadora contratada - Andrea Rey Presas, Investigadora contratada 2019 MEMORIA - Noelía García Díaz, Investigadora contratada - Jose Suárez Otero, Investigador contratado - Ángel Miramontes Carballada, Investigador contratado - Rita Manuela Sarmiento González, Investigadora contratada

PERSOAL INVESTIGADOR INTERNACIONAL

- Freddy Jesús Ruiz Herrera, Universidad Industrial de Santander 17 - Harold Moreno Holguin, Universidad Tecnológica del Choco - Wilma Matilde Guerrero Villegas, Universidad Técnica del Norte

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

PERSOAL DO CETUR

IDEGA

- Mateo Varela Cornado, investigador contratada - Ángel López Bregua, investigador contratado

ALUMNOS EN PRACTICAS GRADO XEOGRAFIA E ORDENACIÓN DO TERRITORIO

- Alba Martínez Ferreira

ALUMNOS EN PRACTICAS MASTER PLANIFICACIÓN E XESTIÓN TERRITORIAL

- Rafael Figueira González

GRUPOS DE INVESTIGACIÓN

ANÁLISE TERRITORIAL GI-1871

Liñas de investigación:

9 Análises socioeconómicas con implicacións territoriais: turismo, industria, transportes-mobilidade, pesca. 9 Desenvolvemento local. 9 Ordenación do territorio: urbanismo. 9 Medioambiente: espazos naturais, diagnóstico ambiental, climatoloxía aplicada. 9 Cooperación internacional ao desenvolvemento. Loita contra o empobrecemento.

Coordinador:

Lois González, Rubén Camilo

Investigadores: Armas Quintá, Francisco Xosé Balsa Barreiro, José Durán Villa, Francisco Ramón López, Lucrecia Miramontes Carballada, Ángel Paül Carril, Valerià Pazos Otón, Miguel Piñeira Mantiñán, María Xosé Piñeiro Antelo, María Anxos Rodrigues Soares, Jakson Renner Rodríguez González, Román MEMORIA 2019 2019 MEMORIA Suárez Otero, José Trillo Santamaría, José María Verdugo Matês, Rosa María Agrelo Janza, Luis Martín Barreiro Quintás, Daniel Cidrás Fernández, Diego Gusman Correia Araujo Barbosa, Maria Ines López Rodríguez, Ramón Otero Varela, Alejandro Taboada de Zúñiga Romero, Pilar Perez Guilarte, Yamilé 21 Rodríguez-Lestegás Tizón, Iago Solla Sineiro, Paula

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Colaboradores externos:

López González, Alejandro, Universidade de León Somoza Medina, José, Universidade de León González Pérez, Jesús Manuel, Universidade das Illas Baleares Alonso Logroño, María Pilar, Universidade de Lleida

IDEGA Escudero Gómez, Luis Alfonso, Universidad de Castilla a Mancha Calvo Silvosa, Anxo Ramón, Universidade da Coruña Araujo da Silva, Onildo, Universidade Estadual de Feira de Santana UEFS Figueira Almeida Urbano Medonça, João Pedro, Universidade Lusíada do Porto. Geralda Almeida, María, Universidade de Goiania Fernández Fernández, Vanessa, UNED Renner Rodrigues Soares, Jakson, FBA Consulting Patiño Romarís, Carlos Alberto, Universidade de Vigo Franco García, María, Universidade Federal da Pariba de Brasil

ANÁLISE ECONÓMICA GI-1922

Liñas de investigación:

9 Microeconomía. 9 Macroeconomía. 9 Economía financeira. 9 Crecemento e desenvolvemento económico. 9 Economía Internacional. 9 Economía rexional e sectorial. 9 Historia do Pensamento Económico.

Coordinador:

Ricoy Riego, Carlos Javier

Investigadores:

Ares Fernández, Juan José Barcia Domínguez, María José Meixide Vecino, Alberto Trelles González, Rafael Vilas Fernández, Manuel Ángel Villar Casas, Gumersindo

GRUPOS DE INVESTIGACIÓN

ECONOMÍA AGROALIMENTARIA E MEDIOAMBIENTAL, DESENVOLVEMENTO RURAL E ECONOMÍA SOCIAL GI-1899

Liñas de investigación:

9 Economía agroalimentaria. 9 Xestión económica das explotacións agrarias. 9 Estrutura e dinámica dos mercados agrarios. 9 Organización e funcionamento da cadea láctea. 9 Procesos de axuste estrutural na agricultura e mobilidade da terra. 9 Políticas agrarias: a Política Agraria Común; distribución do apoio público á agricultura. 9 Políticas de desenvolvemento rural. 9 Impactos ambientais das actividades agrarias. 9 Análise do cooperativismo en Galicia. 9 Desenvolvemento rexional. 9 O Sistema de financiamento autonómico; facendas rexionais e locais. 9 Orzamento público, reformas orzamentarias, regras e transparencia fiscais. 9 Cambios demográficos e consecuencias económicas.

Coordinador:

López Iglesias, Edelmiro

Investigadores: 2019 MEMORIA

Caamaño Alegre, José Castañón Llamas, Luis Díaz Varela, Emilo Rafael Fernández Leiceaga, Xoaquín María García Arias, Ana Isabel Jordán Rodríguez, Manuel Pérez Fra, María do Mar Sineiro García, Francisco Valdés Paços, Bernardo Cisneros Palacios, Johanna Gabriela 23 Dios Ortiz, Javier Ramón

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Iglesias Rodríguez, Noemí Laíño de Castro, Juan José Pardal Coca, Roberto Ríos Rodríguez, Raúl Rocha Correa, Pedro Fiz Rodríguez-Morales López, Beatriz Pilar

IDEGA Torres Martínez, Estefanía Toxo Asorei, Rocío Seoane Novo, Laura

Colaboradores externos:

Arnalte Alegre, Eladio Vicente, Universidad Politécnica de Valencia Ceña Delgado, Felisa, Universidad de Córdoba Ortiz Miranda, Dionisio, Universidad Politécnica de Valencia Santiso Blanco, Jorge Antonio, Instituto Galego de Estatística Vázquez González, Ibán, Centro de Investigación e Formación Agrarias (CIFA) de Cantabria Lorenzana Fernández, Roberto, Laboratorio Interprofesional Galego de Análise do Leite (LIGAL) Peón Pose, David, Universidade da Coruña

GRUPOS DE INVESTIGACIÓN

GRUPO DE ANÁLISE XURÍDICO-ECONÓMICA GI-2037

Liñas de investigación:

9 Danos e responsabilidade medioambiental 9 Dereito antidiscriminatorio 9 Dereito civil galego 9 Economía ambiental (valoración de activos ambientais, análise de políticas de incentivos e estudos metodolóxicos de valoración) 9 Economía da enerxía (análise do impacto externo e análise do ciclo da vida) 9 Economía dos recursos naturais (recursos agrarios, pesqueiros e forestais) 9 Economía da saúde e dereito sanitario 9 Seguros e responsabilidade civil 9 Integración europea e globalización

Coordinadora:

Loureiro García, María Luz

Investigadoras:

Iglesias Redondo, Julio Ignacio Trigo García, María Belén Silva Leiras, Diana Isabel

Colaboradores externos: 2019 MEMORIA

Loomis, Johnn B., Colorado State University Nunes, Paulo A. L., FEEM, Fundación Eni Enrico Mattei Ojea Fernández-Colmeiro, Elena, Bc3 Bask Center for Climate Change Rodolfo Nayga, Jr., University of Arkansas Bradshaw Bradshaw, Richard, University of Liverpool Lavandeira Villot, Xabier, Universidade de Vigo Barrio Martínez, Melina, Universidad de Alcalá de Henares Pérez Sánchez, José Antonio, Consellería de Educación. Xunta de Galicia 25

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

GRUPO DE ANÁLISE E MODELIZACIÓN ECONÓMICA GI-1883

IDEGA

Liñas de investigación:

9 Economía laboral 9 Economía da saúde 9 Avaliación socioeconómica 9 Contabilidade social 9 Análise Input-Output 9 Integración Económica 9 Economía Internacional

Coordinador:

Fernández Fernández, Melchor

Investigadores:

Bande Ramudo, Roberto Canay Pazos, José Raúl Fernández Castro, María Belén Fernández Grela, Manuel Fernández Méndez, Diana Herranz González, Roberto Pereira López, Xesús Rey Suárez, Pedro María Riveiro García, María Dolores Corbelle Cacabelos, Fernando Fernández Fernández, Fátima Guillén García, Antía Iliyas, Akmaral Lazovski, Oleg Lugilde Sánchez, Alba Moreno Holguin, Harold Rey Araújo, Pedro María Yuldasheva, Salomat Tuñas Riveiro, María Dolores Vilariño López, María del Carmen

GRUPOS DE INVESTIGACIÓN

Colaboradores externos:

Flores Mallo, Manuel Fernando, OECD Directorate for Employment Labour and Social Affairs Montuenga Gómez, Víctor Manuel, Universidad de Zaragoza Manrique de Lara Peñate, Casiano, Universidad de Las Palmas de Gran Canaria Destefanis, Sergio, U. degli Studi di Salerno Capasso, Salvatore, University of Naples, Parthenope Robles Teigeiro, Luis, Universidad de Málaga Li Bonilla, Federico, Universidad Estatal a Distancia de Costa Rica Pena Boquete, Yolanda, AYeconomics Zuñiga Zapata, Ana Crisitina, Corporación Universitaria Lasallista, Colombia Da Costa Pereira, Raquel Susana, ISCAP-Instituto Superior de Contabilidade e Administração do Porto.

GRUPO DE ESTUDOS DE HISTORIA EMPRESARIAL E SECTORIAL. PESCA, INDUSTRIA E COMERCIO GI-1170

Liñas de investigación:

9 Historia e economía da pesca e da construción naval. 9 Relacións económicas internacionais. 9 Historia industrial. 9 Historia da empresa. 9 Historia do traballo. 9 Patrimonio industrial e marítimo.

Coordinador:

Carmona Badía, Joam 2019 MEMORIA

Investigadores:

Espido Bello, María del Carmen Fernández González, Ángel Ignacio Giráldez Rivero, Jesús Lozano Courtier, Alberto Muñoz Abeledo, Luisa Dios Vicente, Adrián Hernández Soto, Gonzalo 27

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

GRUPO DE NOVOS MEDIOS (TENDENCIAS, CIBERMEDIOS, IMPRESOS) GI-1641 IDEGA

Liñas de investigación

9 Investigación das demandas dos novos usuarios, anunciantes e audiencias con especial atención ós novos lectores e sectores económicos emerxentes. 9 Estudo das perspectivas e tendencias no ámbito da comunicación na Unión Europea. 9 Laboratorio de proxectos e de elaboración da información. 9 Estudo continuo dos medios dixitais e impresos. 9 Análise permanente dos produtos informativos dos mercados globais e locais. 9 Exame da estrutura dos medios impresos e audiovisuais. 9 Análise da produción informativa do ecosistema mediático. 9 Análise e seguimento das políticas de comunicación. 9 Análise das relacións entre xornalismo e literatura. 9 Investigación no ámbito da comunicación organizacional e de crise. 9 Historia da comunicación. 9 Análise de contidos, linguaxes e manipulación en todos os soportes. Análise do impacto da tecnoloxía nas novas linguaxes e novas formas de censura. 9 Observatorio europeo de comunicación local. 9 Observatorio galego da comunicación. 9 Observatorio do ciberxornalismo. 9 Observatorio de prensa e escola. 9 Observatorio do libro. 9 Observatorio de radio.

Coordinador

López García, Xosé

Investigadores

Bellón Rodríguez, Ana Campos Freire, Francisco Manuel Fernández Freixanes, Víctor

GRUPOS DE INVESTIGACIÓN

Fernández Lombao, Tania Ferrás Sexto, Carlos Gago Mariño, Manuel García Orosa, Berta García Vázquez, Yolanda Neira Cruz, Xosé Antonio Otero López, María Luisa Pereira Fariña, Xosé Pousa Estévez, Xosé Ramón Silva Rodríguez, Alba Sixto García, José Soengas Pérez, Xosé Toural Bran, Carlos Túñez López, José Miguel Vázquez Sande, Pablo Direito Rebollal, Sabela Lago Vazquez, Diana Negreira Rey, María Cruz Pérez Seijo, Sara Rodríguez Castro, Marta Vázquez Herrero, Jorge Vizoso García, Ángel Antonio

Colaboradores externos

Limia Fernández, Moisés, Universidade do Minho Costa Sánchez, Carmen, Universidade da Coruña Alonso Ramos, Natalia, Instituto de Formación Financiera y Empresarial Lozano Aguiar, Lara, Televisión de Galicia Gallur Santorun, Santiago, Universidad Autónoma de Ciudad Juárez Berdugo Rojas, David Ricardo, Universidad EAN Melle Goyanes, María, Comunicación Dixital

MEMORIA 2019 2019 MEMORIA

PROXECTOS E CONTRATOS DE INVESTIGACIÓN

Liñas xerais evolución da investigación no IDEGA nos últimos anos

Gráfico 1: Nº de proxectos 2000-2019 80 71 70 67

60 55 52 50 47 45 44 44 45 40 40 36 36 35 35 33 27 30 25 23 20 16 9 10

0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

Gráfico 2: Proxectos por áreas 2009-2019

Economía 12 Agroalimentaria e Estudos Rurais

10 Planificación, Ordenación e Desenvolvemento Territorial 8 Economía Galega, Estudos Sectoriais e MEMORIA 2019 2019 MEMORIA Desenvolvemento Económico 6 Demografía, Mercado de Traballo e Economía Social 4 Economía Medioambiental e Recursos Naturais 2 Apoio a Estruturas de Investigación 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 33

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Gráfico 3: Distribución por áreas 2019

Turismo Economía IDEGA 20% Agroalimentaria e Estudos Rurais 18%

Apoio a Estruturas de Investigación Planificación, 13% Ordenación e Desenvolvemento Territorial 29% Economía Medioambiental e Recursos Naturais 2% Economía Galega, Estudos Demografía, Mercado Sectoriais e Desenvolvemento de Traballo e Económico Economía Social 13% 5%

Gráfico 4: Evolución ingresos investigación 2000-2019

1.600.000 €

1.400.000 €

1.200.000 €

1.000.000 €

800.000 €

600.000 €

400.000 €

200.000 €

0 € 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 20152016201720182019

PROXECTOS E CONTRATOS DE INVESTIGACIÓN

I. ÁREA DE ECONOMÍA AGROALIMENTARIA E ESTUDOS RURAIS

1. Xestión integral de explotacións de leite na Cornisa Cantábrica Proxecto de investigación financiado pola Fundación Privada Triptolemos para o Desarrollo Agroalimentario. Investigador principal: Edelmiro López Iglesias, Departamento de Economía Aplicada/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

2. Asesoramento e planificación de explotacións agrarias Proxecto de investigación financiado por Agra Ingenieros C.B. Investigador principal: Manuel Francisco Marey Pérez, Departamento de Enxeñaría Agroforestal/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

3. Informe pericial do procedemento 144/17 Proxecto de investigación financiado por Santiago Freire Pértega Investigador principal: Manuel Francisco Marey Pérez, Departamento de Enxeñaría Agroforestal/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

4. Avaliación intermedia do Plan Estratéxico do Clúster Alimentario de Galicia 2016-2020 Proxecto de investigación financiado pola Asociación Clúster Alimentario de Galicia. Investigador principal: Edelmiro López Iglesias,

Departamento de Economía Aplicada/IDEGA, Universidade de 2019 MEMORIA Santiago de Compostela.

5. Convenio de colaboración entre a Consellería do Medio Rural e a USC para a elaboración da propostas do Plan Estratéxico da PAC (Política Agraria Común) en Galicia Horizonte 2030 Proxecto de investigación financiado pola Consellería do Medio Rural da Xunta de Galicia. Investigador principal: Edelmiro López Iglesias, Departamento de Economía Aplicada/IDEGA, Universidade de 35 Santiago Compostela.

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

6. Sustainable Hub to engage into Rural Policies with actors (SHERPA) Proxecto de investigación financiado pola Comisión Europea. Investigador principal: Edelmiro López Iglesias, Departamento de Economía Aplicada/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela. IDEGA

7. Análise do sector lácteo galego dentro do proxecto “Propagating innovations for more resilent dairy marming in the atlantic area” (DAIRY -4 – Future) (Interreg atlantic area EAPA_304/2016) Proxecto de investigación financiado pola Axencia Galega de Calidade Alimentaria AGACAL. Investigador principal: Edelmiro López Iglesias, Departamento de Economía Aplicada/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

8. Realización de inventario inicial e recollida de datos económicos das explotacións de leite Proxecto de investigación financiado por Central Lechera Asturiana SAT. Investigador principal: Ibán Vázquez González, Departamento de Economía Aplicada, Universidade de Santiago de Compostela.

PROXECTOS E CONTRATOS DE INVESTIGACIÓN

II. ÁREA DE PLANIFICACIÓN, ORDENACIÓN E DESENVOLVEMENTO TERRITORIAL

1. Servizo de consultaría: Plano de dinamización do comercio local da cidade histórica de Santiago Proxecto de investigación financiado polo Concello de Santiago de Compostela. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

2. Elaboración dun modelo de plan de dinamización das Áreas Rexurde Proxecto de investigación financiado polo Instituto Galego de Vivenda e Solo. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

3. Nuevos modelos de gobierno de las ciudades, e intervención en los espacios urbanos en el período post crisis Proxecto de investigación financiado pola Axencia Estatal de Investigación. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

4. A figura ITI como oportunidade para o desenvolvemento do territorio provincial TRAN Proxecto de investigación financiado pola Deputación de 2019 MEMORIA Pontevedra. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

5. GEOPARD-I. Patrimonio colectivo cultural: plataforma para a valoración e innovación Proxecto de investigación financiado pola Comisión Europea. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, 37 Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

6. Redacción da guía para a elaboración de estudos da paisaxe urbana Proxecto de investigación financiado por Gau Arquitectura S.L.p. Investigadora principal: Mª José Piñeira Mantiñan, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago

IDEGA de Compostela.

7. Elaboración dun modelo e guía de solicitude de declaración REXURDE Proxecto de investigación financiado polo Instituto Galego de Vivenda e Solo. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

8. Asistencia técnica para a dirección científica dos traballos a levar a cabo no xacemento de Monte do Facho (Cangas), dentro do proxecto de posta en valor dos xacementos galaico-romanos da provincia de Pontevedra Proxecto de investigación financiado pola Deputación Provincial de Pontevedra. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

9. Projet pour un patrimoine européen et un culturel ensemble (ProPEACE) Proxecto de investigación financiado pola Comisión Europea. Investigador principal: Xosé Manuel Santos Solla, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

10. Diagnóstico socioeconómico e Plan Estratéxico da Denominación de Orixe Ribeiro Proxecto de investigación financiado polo Consello Regulador da Denominación de Orixe Ribeiro. Investigador principal: Edelmiro López Iglesias, Departamento de Economía Aplicada/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

PROXECTOS E CONTRATOS DE INVESTIGACIÓN

11. Traballos para a elaboración da estratexia de dinamización económica, territorial e turística das Comarcas Vitivinícolas de Galicia Proxecto de investigación financiado pola Fundación Juana de Vega. Investigador principal: Edelmiro López Iglesias, Departamento de Economía Aplicada/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

12. Estratexia de dinamización económica, territorial e turística das Comarcas Vitivinícolas de Galicia Proxecto de investigación financiado pola Fundación Juana de Vega. Investigador principal: Miguel Pazos Otón, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela

13. Obradoiro de boas prácticas de gobernanza da cooperación territorial: Benchmark Proxecto de investigación financiado pola Deputación de Pontevedra. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

MEMORIA 2019 2019 MEMORIA

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

III. ÁREA DE TURISMO

1. Estudo sobre a demanda turística en Santiago de Compostela Proxecto de investigación financiado por Información e

IDEGA Comunicación Local, S.A. (INCOLSA). Investigador principal: Miguel Pazos Otón, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

2. Elaboración dun estudo sobre a avaliación e análise do potencial do Camiño de Santiago-Vía da Prata, para o desenvolvemento sostible a escala local Proxecto de investigación financiado pola Deputación de Ourense e o Consello Económico e Social de Galicia. Investigador principal: Melchor Fernández Fernández, Departamento de Fundamentos da Análise Económica/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

3. Estudo sobre o turismo de congresos e reunións en Santiago de Compostela Proxecto de investigación financiado por Información e Comunicación Local, S.A. (INCOLSA). Investigador principal: Miguel Pazos Otón, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

4. Plan de desenvolvemento turístico cultural do Corpus en Ponteareas Proxecto de investigación financiado polo Concello de Ponteareas. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

5. Realización do plan de dinamización turística do Courel Proxecto de investigación financiado pola Axencia de Turismo de Galicia. Investigadora principal: Lucrezia López, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

PROXECTOS E CONTRATOS DE INVESTIGACIÓN

6. Convenio para a inventariar as pezas para a creación dun centro etnográfico na antiga escola de Trabada, así como a súa musealización dixital Proxecto de investigación financiado polo Concello de Trabada.

Investigador principal: Manuel Francisco Marey Pérez, Departamento de Enxeñaría Agroforestal/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

7. Proxecto de investigación sobre o Camiño de Santiago e as peregrinacións 2019 Proxecto de investigación financiado pola Universidade de Santiago de Compostela. Investigador principal: Melchor Fernández Fernández, Departamento de Fundamentos da Análise Económica/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

8. Estudo cualitativo sobre a internalización do sector turístico de Santiago de Compostela, incluindo un apartado sobre o turismo congresual Proxecto de investigación financiado por Información e Comunicación Local, S.A. (INCOLSA). Investigador principal: Miguel Pazos Otón, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

9. Transformaciones del turismo cultural y sostenibilidad inteligente en áreas urbanas europeas. Proxecto de investigación financiado pola Axencia Estatal de Investigación. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago

Compostela. 2019 MEMORIA

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

IV. ÁREA DE ECONOMÍA GALEGA, ESTUDOS SECTORIAIS E DESENVOLVEMENTO ECONÓMICO

1. A Economía Galega. Informe 2018 Proxecto de investigación financiado pola Afundación. IDEGA Investigador principal: Alberto Meixide Vecino, Departamento de Fundamentos da Análise Económica/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

2. Creación e posta en marcha “Observatorio das finanzas municipais na Provincia de Lugo” Proxecto de investigación financiado pola Deputación Provincial de Lugo. Investigador principal: Jose Caamaño Alegre, Departamento de Dereito Público Especial, Universidade de Santiago de Compostela.

3. Estudo analítico do perfil socioecómico e laboral das familias usuarias dos comedores escolares de Ames Proxecto de investigación financiado polo Concello de Ames. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

4. A knowledge alliance for Blockchain in academic, entrepreneurial and investment training (DLT4ALL) Proxecto de investigación financiado pola Comisión Europea.

Investigador principal: Manuel Fernández Grela, Departamento de Fundamentos da Análise Económica/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

5. Estudio do impacto da chegada o AVE a Galicia Proxecto de investigación financiado pola Axencia de Turismo de Galicia. Investigador principal: Miguel Pazos Otón, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

PROXECTOS E CONTRATOS DE INVESTIGACIÓN

6. Informe sobre o estado do arte e deseño de cuestionarios para o análise custe-beneficio dos procesos de avaliación de pesquerías no marco do DCF (Data Collection Framework) da Comisión Europea Proxecto de investigación financiado pola Fundación CETMAR. Investigador principal: Gonzalo Rodríguez Rodríguez, Departamento de Economía Aplicada/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

V. ÁREA DE DEMOGRAFÍA, MERCADO DE TRABALLO E ECONOMÍA SOCIAL

1. NUTRIAGE-I. Soluciones avanzadas para un envejecimiento saludable a través de la nutrición en el marco de la Eurorregión Galicia-Norte de Portugal Proxecto de investigación financiado pola Comisión Europea. Investigador principal: Melchor Fernández Fernández, Departamento de Fundamentos da Análise Económica/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

2. Fiscal stress and cutback management in public procurement Proxecto de investigación financiado polo Instituto de Estudios Fiscales. Investigador principal: Jose Caamaño Alegre, Departamento de Economía Aplicada, Universidade de Santiago de Compostela.

MEMORIA 2019 2019 MEMORIA VI. AREA DE ECONOMÍA AMBIENTAL E RECURSOS NATURAIS

1. Preferencias, actitudes e políticas cara o cambio climático: unha visión económica apoiada en BIG DATA Proxecto de investigación financiado pola Axencia Estatal de Investigación. Investigadora principal: María L. Loureiro García, Departamento de Fundamentos da Análise Económica/IDEGA, 43 Universidade de Santiago de Compostela.

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

VII. APOIO A ESTRUTURAS DE INVESTIGACIÓN

1. Consolidación e estruturación 2017. GRC GI-1883 Grupo de Análise e Modelización Económica (GAME) Proxecto de investigación financiado pola Consellería de

IDEGA Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. Investigador principal: Melchor Fernández Fernández, Departamento de Fundamentos da Análise Económica/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

2. Consolidación e estruturación 2017. GPC GI-1899 Economía Agroalimentaria e Medioambiental, Desenvolvemento Rural e Economía Social (ECOAGRASOC) Proxecto de investigación financiado pola Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. Investigador principal: Edelmiro López Iglesias, Departamento de Economía Aplicada/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

3. Consolidación e estruturación 2017. GPC GI-2037 Grupo de Análise Xurídico-Económica (ECO-IURIS) Proxecto de investigación financiado pola Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. Investigadora principal: Maria L. Loureiro García, Departamento de Fundamentos da Análise Económica/IDEGA, Universidade de Santiago de Compostela.

4. Consolidación e estruturación 2016. GRC GI-1871 Análise Territorial Proxecto de investigación financiado pola Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

PROXECTOS E CONTRATOS DE INVESTIGACIÓN

5. Red para la revisión y actualización conceptual sobre la interacción de turismo y territorio. REDES DE EXCELENCIA 2016 Proxecto de investigación financiado pola Axencia Estatal de Investigación. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

6. Impulso dunha agrupación de investigación en Ciencias Sociais e Humanidades: Desenvolvemento da plataforma de xestión de información patrimonial definida no proxecto GEOPARD. Convenio Accións I+D (Xunta 2019- 2020) Proxecto de investigación financiado pola Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional. Investigador principal: Rubén Camilo Lois González, Departamento de Xeografía/IDEGA, Universidade de Santiago Compostela.

MEMORIA 2019 2019 MEMORIA

PUBLICACIÓNS

I. A ECONOMÍA GALEGA. INFORME 2018

Análise do comportamento da economía de Galicia no ano 2018, poñéndoa en relación coa economía española; examínase a evolución tanto no seu conxunto como no detalle dos seus sectores.

Director: Alberto Meixide Vecino, Universidade de Santiago/IDEGA. Membros do Equipo realizador: Juan. J Ares Fernández, Universidade de Santiago/IDEGA; Roberto Bande Ramudo, Universidade de Santiago; Adrián Blanco Estévez, Economista; Melchor Fernández Fernández, Universidade de Santiago/IDEGA, Manuel Ferro Novoa, Abanca; Isabel Fuentes Santos, CSIC; Uxío Labarta Fernández, CSIC, Edelmiro López Iglesias, Universidade de Santiago/IDEGA; Dolores Martínez Martínez, Afundación; Fidel Martínez Roget, Universidade de Santiago; Manuel Nuñez Piñeiro, Abanca; Luis Otero González, Universidade de Santiago; Yolanda Pena Boquete, AYeconomics; Marcos Pérez Pérez, Universidade de Vigo; Bernardo Valdés Paços, Universidade de Santiago; Miguel Anxo Vázquez Taín, Universidade de Santiago; Manuel Vilas Fernández, Universidade de Santiago. Colaboradores: Manuel López Sande Revisión lingüística: Ana Suárez Piñeiro, Universidade de Santiago de Compostela/IDEGA.

MEMORIA 2019 2019 MEMORIA

Editado por Afundación-Obra Social ABANCA I.S.S.N.: 2171-8849

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

II. A ECONOMÍA GALEGA. INFORME 2018. RESUMO EXECUTIVO

Director: Alberto Meixide Vecino, Universidade de Santiago/IDEGA. Membros do Equipo realizador: Juan. J Ares Fernández, IDEGA Universidade de Santiago/IDEGA; Roberto Bande Ramudo, Universidade de Santiago; Adrián Blanco Estévez, Economista; Melchor Fernández Fernández, Universidade de Santiago/IDEGA, Manuel Ferro Novoa, Abanca; Edelmiro López Iglesias, Universidade de Santiago/IDEGA; Dolores Martínez Martínez, Afundación; Fidel Martínez Roget, Universidade de Santiago; Manuel Nuñez Piñeiro, Abanca; Luis Otero González, Universidade de Santiago; Marcos Pérez Pérez, Universidade de Vigo; Bernardo Valdés Paços, Universidade de Santiago; Miguel Anxo Vázquez Taín, Universidade de Santiago; Manuel Vilas Fernández, Universidade de Santiago.

Revisión lingüística: Ana Suárez Piñeiro, Universidade de Santiago de Compostela/IDEGA.

Depósito Legal: C 1075-2017

PUBLICACIÓNS

III. DOCUMENTOS DE TRABALLO IDEGA

NÚMEROS PUBLICADOS

1. ÁREA DE ANÁLISE ECONÓMICA:

1.1 Documentos de Traballo. Análise Económica 69 Autores: Diana Fernández Méndez, Melchor Fernández Fernández, Dolores Riveiro García, Universidade de Santiago de Compostela Título: Impacto socioeconómico del Camino de Santiago a nivel local: la percepción de los residentes.

IV. PASADO, PRESENTE E FUTURO DO MUNDO RURAL. FEIRACO, UN MODELO COOPERATIVO DE 50 ANOS

Autores: José S. Montes Pérez, Xoán Carmona Badía, Edelmiro López Iglesias, Francisco Sineiro García, Justo Beramendi, Carlos Ferrás Sexto, María José Cabaleiro Casal, Carlos Iglesias Malvido, Ruth R. Ferreiros, Melchor Fernández Fernández, José luis Antuña Álvarez

Edita: Editorial Galaxia

Colabora: - Fundación Feiraco - Cooperativas Lácteas Unidas - Instituto Universitario de Estudos e Desenvolvemento de Galicia. IDEGA 2019 MEMORIA

DOCENCIA

I. PROGRAMA DE DOUTORAMENTO EN DESENVOLVEMENTO REXIONAL E INTEGRACIÓN ECONÓMICA

O Programa caracterízase pola priorización dunhas liñas de investigación moi concretas (cambio demográfico, desenvolvemento rexional e internacionalización, economía laboral, política agraria e desenvolvemento rural, avaliación e planificación económica rexional e sociedade da información e desenvolvemento urbano-rexional), áreas nas que os grupos implicados poden ofrecer a experiencia de investigadores de gran calidade no ámbito nacional e internacional, todo isto sen prexuízo de que, en casos xustificados, se poidan formular teses noutras liñas de investigación dentro do eido da análise económica aplicada. Lugar de celebración: Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais da Universidade de Santiago de Compostela.

Coordinador: Melchor Fernández Fernández.

TESES DEFENDIDAS DO PROGRAMA DE DOUTORAMENTO. ANO 2019

Public financial management of the sovereign wealth funds Doutoranda: Akmaral Iliyas Director: Manuel Fernández Grela Data e lugar de celebración: 5 de xullo de 2019 no Salón de Grados da Facultade de Económicas e Empresariais. A political Economy Analysis of Spain´s Mediterranean Neoliberalism, 1995-2016 Doutorando: Pedro María Rey Araujo Directores: Melchor Fernández Fernández, Alberto Meixide Vecino Data e lugar de celebración: 19 de xullo de 2019 no Salón de Grado da Facultade de Relacións Laborais.

SEMINARIO INVESTIGACIÓN DOUTORANDOS 2019 MEMORIA - Los impactos turísticos a través de la percepción local: o caso de Fisterra, Oleg Lazovski. 1/02/2019 - Bioeconomía y desarrollo económico en Colombia: retos y oportunidades para un país megadiverso. Ana Cristina Zuñiga Zapata, 15/02/2019 - A Contradictoria Evolución do Neoliberalismo en España. 1995-2008, Pedro Rey Araujo 15/05/2019 - Procesos de desarrollo local en territorios minero-auríferos en Colombia. Estimación de relaciones y sus efectos sobre la importancia económica 55 municipal mediante un análisis SEM (Structural Equation Modeling). Harold Moreno-Holguín. 3/05/2019

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

SEMINARIOS DO PROGRAMA DE DOUTORAMENTO

- Spatial patterns in the textile sector in Ecuador: Exploring spatial clusters within the systemic competitiveness framework. Tania Aguilera-Bravo, Business and International Trade School at the Pontifical Catholic University of Ecuador – Ibarra Campus. C. Nataly Cadena-Palacios 18/01/2020

IDEGA - La economía política de la España contemporánea: del milagro al espejismo. Luis Buendía, Universidad de León. 25/01/2019 - Water competition through the 'water-energy' nexus: assessing the economic impacts of climate change in a mediterranean context. Miguel Rodríguez Méndez , Universidade de Vigo. 1/02/2019 - Input-Output as an analytical tool for hotels: using the price model. Casiano Manrique de Lara, Universidad de las Palmas de G.C. (ULPGC) (IEMed). 08/02/2019 - La adaptación al uso turístico de los recursos culturales. Una propuesta de evaluación para una comprensión más equilibrada de la actividad turística. Rubén Armandis i Agramunt. 14/02/2019 - Indicador multidimensional regional de exclusión social. Matilde Lafuente, Universidad de Murcia. 22/02/2019 - La ideología económica en la Historia y el medio ambiente. Claves para un cambio de paradigma, José Manuel Naredo, Universidad Politécnica de Madrid. 29/03/2019 - La Crítica (sociológica) de la Economía Política en la obra de José Luis Sampedro, Roberto Herranz González, Universidade de Santiago de Compostela. 5/04/2019 - Economic impact of public spending on the spanish long-term care system. Fernando Bermejo Patón, Universidad de Castilla-La-Mancha. 12/04/2019 - Seasonality in tourism: a research agenda. Juan Antonio Duro da Universitat Rovira i Virgili 26/04/2019 - Cómo el Perú se convirtió en líder pesquero mundial? El papel de las empresas de Luis Banchero Rossi. David Wong Cam, Universidad del Pacífico, Lima, Perú. 22/05/2019 - El sector eléctrico en españa: aproximación desde las TIO y los modelos de equilibrio general. Julio Sánchez Chóliz, Universidad de Zaragoza. 24/05/2019 - Exploring the links between ict research, innovation and diffusion: competitiveness and regional shaping. Ana Salomé García, Universidad de Oviedo.14/06/2019

DOCENCIA

- La nueva gestión del espacio turistico: el modelo de destinos turísticos inteligentes de la comunitat valenciana. Ruben Arnandis i Agramunt, Universitat de Valencia. 10/10/2019 - La planificación del turismo y los objetivos del desarrollo sostenible, ¿una combinación posible? :el caso de la Comunitat Valenciana. Ruben Arnandis i Agramunt, Universitat de Valencia.11/10/2019

-Urban air pollution and sick leaves: evidence from social security data, Laura Hospido, Banco de España, Félix Holub e Ulrich Wager. 29/10/2019

- Intergenerational mobility, occupational decisions and the distribution of wages, Jaime Alonso, Universidade de Vigo. 20/12/2019

II. ECONOMÍA E SAÚDE: A AVALIACIÓN ECONÓMICA DE INTERVENCIÓNS SANITARIAS

Curso de verán de 17 horas de duración e recoñecido con 1 crédito ECTS para titulacións de Grao da USC:

Datas e lugar de celebración: do 3 ata o 5 de xullo no Hospital Clínico Universitario

Dirección: Melchor Fernández Fernández Secretaría: Lucia Gayoso Couce

Organiza: -GAME -Grupo de Análise e

Modelización Económica. 2019 MEMORIA - Vicerreitoría de Comunicación, Cultura e Servizos

Patrocinador principal: -Novartis

Colaboran: - Servizo Galego de Saúde. Xerencia de Xestión Integrada de Santiago de Compostela - Deputación da Coruña. 57 - Xunta de Galicia. Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional.

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

III. PLANIFICACIÓN TURÍSTICA COMPARADA E EXPERIENCIAS INTERNACIONAIS EN MATERIA DE TURISMO

Datas de celebración: do 14 ata o 18 de outubro de 2019 IDEGA

Lugar de celebración: Instituto Universitario de Estudos e Desenvolvemento de Galicia-IDEGA

Director: Jakson Renner Rodrigues Soares

XORNADAS, CONGRESOS E SEMINARIOS

XORNADAS E CONGRESOS

I. O FUTURO DO SISTEMA DE PENSIÓNS

Xornada que tivo lugar no Salón de Plenos do Consello Económico e Social de Galicia o luns 25 de marzo de 2019.

Organiza:

- Consello Económico e Social de Galicia (CES Galicia). - Instituto Universitario de Estudios e Desenvolvemento de Galicia- IDEGA.

II. RSA ANNUAL CONFERENCE 2019. PUSHING REGIONS BEYOND THEIR BORDERS

Este congreso tivo lugar do 5 ata o 7 de xuño na Facultade de Xeografía e Historia e na Cidade da Cultura.

ORGANIZA

- Regional Studies Association-RSA - Grupo ANTE

COMITÉ ORGANIZADOR

- Maria José Piñeira Mantiñan, IDEGA/Universidade de Santiago de Compostela. - Rubén Camilo Lois González, IDEGA/Universidade de Santiago de Compostela. - Lesa Reynolds, RSA-Regional Studies Association.

COLABORA

- Universidade de Santiago de Compostela 2019 MEMORIA - Xunta de Galicia. Consellería de Cultura e Turismo - Xunta de Galicia. Dirección Xeral de Relacións Exteriores. - Routledge - ESPON. European Spatial Plannig Observation Network - Association for Borderlands Studies - Asociación de Geógrafos Españoles - Colegio de Geógrafos - Concello de Santiago de Compostela - Liverpool University Press - Combined Academic Publishers - Edward Elgar Publishing 61 - Goodfellow Publishers

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

III. VIII JORNADAS DE ANÁLISIS INPUT-OUTPUT

Este congreso tivo lugar do 11 ata o 13 de setembro na Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ORGANIZA: IDEGA - Sociedad Hispanoamericana de Análisis Input-Output, SHAIO - AYeconomics - Grupo de Análise e Modelización Económica, GAME - Universidade de Santiago de Compostela

PATROCINA:

- Xunta de Galicia. Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional. - Xunta de Galicia. Consellería de Cultura e Turismo - Instituto Galego de Estatística - Deputación da Coruña - Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais - Banco Mediolanum - Bodegas Paco & Lola

XORNADAS E CONGRESOS

IV. XORNADAS SOBRE POLÍTICAS E INSTRUMENTOS PARA O DESENVOLVEMENTO DO RÍO MIÑO TRANSFRONTERIZO

Xornadas celebradas o 18 e o 19 de novembro na Sala plenaria da Cámara de Tomiño.

O 18 de novembro celebrouse a Xornada Os Investimentos Territoriais Integrados (ITI) como oportunidade para o desenvolvemento do territorio

O 19 de novembro celebrouse a Xornada Boas prácticas para a gobernanza da cooperación territorial

ORGANIZA:

- Grupo Análise Territorial - ANTE

PATROCINA:

- Deputación de Pontevedra - Universidade de Santiago de Compostela - Concello de Tomiño - Agrupación Europea de Cooperación Territorial do Río Miño, AECT RIO MINHO

IV. SEMINARIOS 2019 MEMORIA

Water competition through the 'water-energy' nexus: assessing the economic impacts of climate change in a mediterranean context Miguel Rodríguez Méndez , Universidade de Vigo Seminario que tivo lugar na Sala de Seminarios do IDEGA, o día 1 de febreiro de 2019

Bioeconomía y desarrollo económico en Colombia: retos y oportunidades para un país megadiverso Ana Cristina Zuñiga Zapata Seminario que tivo lugar na Sala de Seminarios do IDEGA, o 15 de febreiro 63 de 2019

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

La Crítica (sociológica) de la Economía Política en la obra de José Luis Sampedro Roberto Herranz González, Universidade de Santiago de Compostela Seminario que tivo lugar na Sala de Seminarios do IDEGA, o 5 de abril de 2019

Procesos de desarrollo local en territorios minero-auríferos en IDEGA Colombia. Estimación de relaciones y sus efectos sobre la importancia económica municipal mediante un análisis SEM (Structural Equation Modeling) Harold Moreno-Holguín Seminario que tivo lugar na Sala de Seminarios do IDEGA, o 3 de maio de 2019

A Contradictoria Evolución do Neoliberalismo en España. 1995-2008 Pedro Rey Araujo Seminario que tivo lugar na Sala de Seminarios do IDEGA, o 15 de maio de 2019.

PREMIO

PREMIOS

I. VI PREMIO DE INVESTIGACIÓN “VALENTÍN PAZ ANDRADE”

O Premio “Valentín Paz Andrade” de Investigación en economía de Galicia é convocado conxuntamente con carácter anual polo Consello Económico e Social de Galicia e o IDEGA

Obxecto: Premiar aqueles traballos de investigación que contribúan ao mellor coñecemento da realidade económico-social de Galicia e ao establecemento das mellores políticas para contribuír ao benestar dos seus cidadáns.

No 2019 celebrouse a sexta edición na que foron premiados: Modalidade 1. Traballos publicados en revistas científicas ou en editoriais. O traballo titulado “Wind farms and payments to landowners: Opportunities for rural development for the case of Galicia” do que son autores Damián Copena e Xavier Simón, publicado na revista Renewable and Sustainability Energy Reviews. Modalidade 2. Teses de doutoramento. O traballo titulado Historia de Unión Fenosa no marco do sector eléctrico, 1982-2008. Evolución empresarial, financeira e impacto do marco regulador, do que é autor Adrián Dios Vicente.

Dotación: - Modalidade 1: 2.000€ - Modalidade 2: 1.000€

Xurado: MEMORIA 2019 2019 MEMORIA - Antonio López Díaz, Reitor da Universidade de Santiago de Compostela - Agustín Hernández Fernández de Rojas, Presidenta do Consello Económico e Social de Galicia - Alberto Meixide Vecino, Director do IDEGA - Xoán Carmona Badía - Juan José Gallego Fouz - Fernando González Laxe - Xosé Henrique Vázquez Vicente - María Loureiro García

PROXECCIÓN INTERNACIONAL

ESTADIAS DE INVESTIGADORES EXTRANXEIROS

- Giacomo Zanolin, Università degli Studi di Milano - Guillermo Real Neri, El Colegio de México - Edwin Luis Ortega Sevilla, Universidad de los Hemisferios de Ecuador - Tania Patricia Aguilera Bravo, Pontificia Universidad Católica del Ecuador - Ana Cristina Zuñiga Zapata, Corporación Universitaria Lasallista - Marcel Azevedo Batista, Universidad Federal da Bahia - Tania Patricia Aguilera Bravo, Pontificia Universidad Católica del Ecuador - Rossella Moscarelli, Politecnico di Milano

REDES INTERNACIONAIS

- Rede COST Action TU1206 SUB-URBAN "A European network to improve understanding and use of the ground beneath our cities" Rubén Camilo Lois González e Miguel Pazos Otón

- REDE EUROPEA ESSFIN Rubén Camilo Lois González e María de los Angeles Piñeiro Antelo

- Rede Internacional de Investigadores En Turismo, Cooperación y Desarrollo (COODTUR) Xosé Manuel Santos

- Comisión para Sociedade da Información da Unión Xeografica Internacional Carlos Ferrás Sexto

- Impacto Macroeconómico de la Discriminación de Género (IMAGEN) financiada polo Instituto de la Mujer

Melchor Fernández Fernández 2019 MEMORIA

PUBLICACIÓNS 2019 INVESTIGADORES DO IDEGA

Equipo realizador: Meixide Vecino, A. e outros Titulo: A Economía Galega. Informe 2018 Editorial: Afundación Obra Social ABANCA

Autor: Carmona Badía, Xoán, Título: Faro na tormenta. Feiraco, cincuenta anos de cooperativismo na industria agroalimentaria Libro: Pasado, presente e futuro do mundo rural. Feiraco, un modelo cooperativo de 50 anos Editorial: Galaxia Páxinas: inicial: 31 final: 86

Autor: Lopez Iglesias, Edelmiro Título: Realidade actual e retos futuros do medio rural en Galicia Libro: Pasado, presente e futuro do mundo rural. Feiraco, un modelo cooperativo de 50 anos Editorial: Galaxia Páxinas: inicial: 87 final: 118

Autor: Ferrás Sexto, Carlos Título: Demografía, territorio e desenvolvemento Libro: Pasado, presente e futuro do mundo rural. Feiraco, un modelo cooperativo de 50 anos Editorial: Galaxia Páxinas: inicial: 169 final: 208

Autor: Fernández Fernández, Melchor Título: O mundo rural e a provisión de servizos. A accesibilidade aos servizos sanitarios Libro: Pasado, presente e futuro do mundo rural. Feiraco, un modelo cooperativo de 50 anos Editorial: Galaxia

Páxinas: inicial: 243 final: 268 2019 MEMORIA

Editor: Dubert, Isidro Libro: A morte de Galicia Editorial: Xerais Páxinas: inicial: 1 final: 394

Autor: Dubert, Isidro Título: Agoiros e agoireiros da morte de Galicia Libro: A morte de Galicia Editorial: Xerais Páxinas: inicial: 13 final: 66 75

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Autor: Dubert, Isidro Título: Rexa, vizosa e poderosa. A vellez no Antigo Réxime Libro: A morte de Galicia Editorial: Xerais Páxinas: inicial: 138 final: 172

IDEGA Autor: Lanero Taboas, Daniel Título: Vellos e asistencia social na Galicia rural en tempos do franquismo Libro: A morte de Galicia Editorial: Xerais Páxinas: inicial: 249 final: 269

Autor: Fernández Fernández, Melchor Título: Quebra ou sostibilidade? As políticas asistenciais á vellez en Galicia Libro: A morte de Galicia Editorial: Xerais Páxinas: inicial: 363 final: 384

Autores: Otero, L., Razia, A., Vivel, M. y Lado-Sestayo, R. Market Structure, Performance and Efficiency: Evidence from the MENA banking sector, Revista: International Review of Economics and Finance Volume: 64 Páxinas: inicial: 84 final: 101

Autores: Durán, P., Otero, L., Domingues, R. y Reboredo, J.C. Título: Does Sustainability Score Impact Mutual Fund Performance? Revista: Sustainability Volume: 11 nº 10 2972 Páxinas: inicial: 1 final: 17

Autores: Martorell O., Socías A., Otero, L., Mulet-Forteza, C. Título: Thirty-fifth anniversary of the International Journal of Hospitality Management: A bibliometric overview Revista: International Journal of Hospitality Management Volume: 78 Páxinas: inicial: 89 final: 101

Autoras: Muñoz, Luisa, Salomé Taboada, Salomé, Verdugo, Rosa Título: Determinantes de la participación femenina en el mercado de trabajo en la Galicia rural y urbana de 1920 Revista: Revista de Historia Agraria Volume: 79 Páxinas: inicial: 1 final: 24

PUBLICACIÓNS 2019 INVESTIGADORES DO IDEGA

Autores: Fernández Méndez, Diana, Fernández Fernández, Melchor, Meixide Vecino, Alberto Título: La generación real y potencial de empleo de la ley de dependencia: un análisis regional Revista: Investigaciones Regionales - Journal of Regional Research Volume: 43 Páxinas: inicial: 83 final: 101

Autores: Bande, Roberto, Riveiro, Dolores Título: El ahorro por motivo precaución en las regiones españolas durante la gran recesión Revista: La riqueza de las regiones: aportaciones de la ciencia regional a la sociedad Páxinas: inicial: 255 final: 269

Autores: Aldrey Vázquez, J. A., Constenla Vega, X. Título: El declive de la población en Galicia. ¿Hacia el vacío demográfico?. Libro: The Overarching Issues of the European Space- a strategic (re)positioning of environmental and socio-economic problems? Editorial: Facultade de Letras da Universidade de Porto. Páxinas: inicial: 170 final: 183

Autores: Cárdenes, V., Ponce de León, M., Rodríguez, X A., Rubio-Ordoñez, A. Título: Roofing Slate Industry in Spain: History, Geology, and Geoheritage Revista: Geoheritage Volume: 11 nº 1 Páxinas: inicial: 19 final: 34

Autores: Díaz Varela, Emilio, Blanco Arias, César A., Rodríguez-Morales, Beatriz, Díaz Varela, Ramón A. Título: Enhancing communication and co-learning in socio-ecological landscape management through elicitation of local communities’ visions

and values. 2019 MEMORIA Libro: Understanding the multiple values associated with sustainable use in socio-ecological production landscapes and seascapes Editorial: United Nations University Institute for the Advanced Study of Sustainability Páxinas: inicial: 85 final: 96

Autores: Verdugo Matés, Rosa María, Pereira López, Xesús, César Vila, Manuel Título: Análisis comparativo de las fuentes estadísticas para la proyección de series temporales de migraciones regionales clasificadas por niveles educativos Revista: Revista de Estudios Regionales 77 Volume: 115

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Autores: Subramanian, Suneetha M., Yiu, Evonne, Dasgupta, Rajarshi, Takahashi, Yasuo, Deja, Estelle, Dublin, Devon, Natori, Yoji, Sarmiento, Fausto, Osei-Owosu, Yaw, Quintero Ángel, Andrés, San Vicente Tello, Adelita, Díaz Varela, Emilio, Díaz Varela, Ramón A., Titumir, Rashed Al Mahmud, Karimova, Polina, Lee, Kuang-Chung, Ojelel, Samuel, Lacaste, Aurora, Ann Belegal, Janele, Edake, Siddhart, Guibrunet, Louise, Kubo,

IDEGA Hideyuki, Nishi, Maiko, Kozar, Raffaela Título: How multiple values influence decisions on sustainable use in socio- ecological production landscapes and seascapes (SEPLS) Libro: Understanding the multiple values associated with sustainable use in socio-ecological production landscapes and seascapes Editorial: United Nations University Institute for the Advanced Study of Sustainability Páxinas: inicial: 1 final: 15

Autores: Verdugo Matés, Rosa María, Pereira López, Xesús, César Vila, Manuel Título: Medición del aporte de los inmigrantes al crecimiento económico: Algunos comentarios sobre la descomposición aditiva del Producto Interior Bruto per cápita Revista: Revista de Métodos Cuantitativos para la Economía y la Empresa Volume: 27 Páxinas: inicial: 166 final: 187

Autores: López Penabad, MC, Maside Sanfiz, JM, Torrelles Manent, J. Título: Análisis económico y social de los centros especiales de empleo: un estudio en Galicia Revista: REVESCO. Revista de Estudios Cooperativos Volume: 132 Páxinas: inicial: 169 final: 194

Editores: Farinós, J.; Ojeda, F., Trillo, J.M. Libro: España: Geografías para un Estado posmoderno. Editorial: AGE/Geocrítica.

Autores: Paül, V., Trillo, J.M. Título: Hacia una geografía histórica del Gerês/Xurés: la conformación de una región transfronteriza Revista: Revista de Historiografía Volume: 30 Páxinas: inicial: 115 final: 155

Editores: Trillo, J.M., Lois, R.C. Libro: Paisaxes nacionais no mundo global Editorial: Universidade de Santiago de Compostela

PUBLICACIÓNS 2019 INVESTIGADORES DO IDEGA

Autores: Paül, V.; Trillo, J.M., Haslam-Mckenzie, F. Título: The invention of a mountain tourism destination: an exploration of Trevinca-A Veiga Revista: Tourist Studies Volume: 19 nº 3 Páxinas: inicial: 313 final: 335

Autor: Trillo, J.M. Título: Fronteras y poder. Una relación estrecha leída desde la geografía política Libro: La cooperación transfronteriza para el desarrollo Editorial: Catarata/IUDC Páxinas: inicial: 15 final: 29

Autores: García, Y., Ferrás, C., Rocha, Á., Aguilera, A. Título: Design and acceptability of a psychosocial text messaging intervention for victims of gender-based violence Revista: Health informatics journal Volume: 25 nº 4 Páxinas: inicial: 1588 final: 1594

Autores: Ferrás, C., García, Y. Título: Los datos georreferenciados con teléfonos móviles para las terapias psicosociales/Georeferenced data with mobile telephones for psychosocial therapies Revista: Revista Internacional de Humanidades Médicas Volume: 7 nº 2 Páxinas: inicial: 83 final: 90

Autores: García, Y., Ferrás, C., Rocha, Á., Aguilera, A. Título: Exploratory Study of Psychosocial Therapies with Text Messages to Mobile Phones in Groups of Vulnerable Immigrant Women

Revista: Journal of medical systems 2019 MEMORIA Volume: 43 nº 8 Páxina: 277 Editores: Rocha, Á., Ferrás, C., Paredes, M. Publicación: Information Technology and Systems: Proceedings of ICITS Editorial: Springer

Autores: Lugilde, Alba, Bande, Roberto, Riveiro, Dolores Título: Precautionary savings: a review of the empirical literature Revista: Journal of Economic Surveys Volume: 33 nº 2 Páxinas: inicial: 481 final: 515 79

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Autores: Fernández, Fátima, Riveiro, Dolores, Chahi, Said Título: Regional and sub-regional integration in the Euro-Mediterranean area: The role of the EU in the Moroccan path of regional integration Libro: Mediterranean Migration and the Labour Market: Policies for Growth and Social Development in the Mediterranean Area. Editorial: Routledge

IDEGA Páxinas: inicial: 20 final: 40

Autores: Flores, M, Fernández, M., Pena-Boquete, Y. Título: The impact of health on wages: evidence from Europe before and during the Great Recession Revista: Oxford Economic Papers Volume: 2019 Páxinas: inicial: 1 final: 28

Autores: Fernández, M., Rey-Araujo, P. Título: The Distribution of Discretionary Time in Spain Revista: Revista Internacional de Sociología Volume: 77 nº 1 Páxinas: inicial: 1 final: 16

Autores: García-Suárez, E., García-Arias, AI., Vázquez-González, I. Título: Situación productiva reciente de las explotaciones con bovino en España: el caso de la Cornisa Cantábrica Revista: Economía Agraria y Recursos Naturales Volume: 19 nº 2 Páxinas: inicial: 95 final: 113

Autores: López Andión, M.C., Iglesias Casal, A., López Penabad, M. C., Maside Sanfiz, J.M.. Título: Securitization and financial solvency: empirical evidence from Portugal Revista: European Journal of Finance Volume: 25 nº 2 Páxinas: inicial: 155 final: 166

Título: Employment in Spanish Regions: Cost control or growth-enhancing policies? Autores: Karanassou, Marika, Sala, Héctor, Bande, Roberto Revista: Annals of Regional Science Volume: 62 nº 3 Páxinas: inicial: 601 final: 635

PUBLICACIÓNS 2019 INVESTIGADORES DO IDEGA

Autores: Rodríguez Rodríguez, G.; Balleteros, H.; Valeiras, J.; Bellido, J.M. Título: Input-Output analysis of the economic impacts of the landing obligation: snap-shot from the trawler fleet in Iberian waters (Spain). Revista: Ocean & Coastal Management Volume: 176 Páxinas: inicial: 146 final: 156

Autores: Hoff, A.; Frost, H.; Andersen, P.; Prellezo, R.; Rueda, L.; Triantaphyllidis, G.; Argyrou I.; Tsikliras, A.; Motova, A.; Lehuta, S.; Curtis, H.; Rodríguez Rodríguez, G.; Ballesteros, H.; Valeiras, J.; Bellido, J.M. Título: Potential economic consequences of the discard ban. Libro: 7KH(XURSHDQ/DQGLQJ2EOLJDWLRQïUHGXFLQJGLVFDUGVLQFRPSOH[ multi-species and multi-jurisdictional fisheries Editorial: Springer Nature Páxinas: inicial: 109 final: 128

Autores: Carvalho, N; Kaetinge, M; Accadia, P., Avdic Mravlje, E., Berkenhagen, J., Blomqvist, G., Burke, B., Cano, S., Carpenter, R., Davidjuka, I., Doring, R., Fitzpatrick, M., Gambino, M., Guillen, J., Hoekstra, G., Ioannou, M., Jackson, E., Jung, A., Kazlauskas, E., Kuzebski, E., Lawrence, S., Le Grand, C., Lees, J., Liontakis, A., Malvarosa, L., Martin Franco, C., Mihanovic, M., Minne, MD., Moset, M., Nicheva, S., Ramos Do Ó, J., Rodríguez, A., Rodríguez, G., Sabatella, R., Sciberras, A., Souffez, A., Tzouramani, I., Verlé, K., Virtanen, J., Vukov, I., Zhelev, K. Libro: The 2019 Annual Economic Report on the EU Fishing Fleet (STECF- 19-06) Editorial: Publications Office of the European Union Páxinas: inicial: 1 final: 496

Autores: Ivona, A., Lopez, L. Título: Novas áreas turísticas e exemplos de boas práticas em escala regional Libro: Turismo, sustentabilidade e hospitalidade MEMORIA 2019 2019 MEMORIA Editorial: Atena Editora Páxinas: inicial: 66 final: 81

Autores: Ivona, A., Lopez, L. Título: El Paisaje Agrario. Una propuesta educativa para conocer su patrimonio identitario Libro: La Reconfiguración del Medio Rural en la Sociedad de la Información. Nuevos desafíos en la educación geográfica Editorial: Andavira Páxinas: inicial: 825 final: 837 81

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Autores: Lois González, R., Lopez, L. Título: Liminality Wanted. Liminal landscapes and literary spaces: the way of St. James Revista: Tourism Geographies. An International Journal of Tourism Space, Place and Environment Editorial: Taylor and Francis Online

IDEGA Autora: Lopez, L. Título: A geo-literary analysis through human senses. Towards a Sensuous Camino geography Revista: Emotion, Space and Society Volume: 30 Páxinas: inicial: 9 final: 19

Autores: Lopez, L., Lois González R. C. Título: Il viandante oggi. Significati, pratiche e metodologie di studio Libro: L’apporto Della Geografia Tra Rivoluzioni E Riforme Atti Del XXXII Congresso Geografico Italiano Editorial: Asociación de Geógrafos Italianos Páxinas: inicial: 1391 final: 1393

Autores: Lopez, L., Pazos Otón, M., Piñeiro Antelo, M.A. Título: Existe ovetoruism en Santiago de Compostela? Contribuciones para un debate ya inciado Revista: Boletín de la Asociación de Geógrafos Españoles Volume: 83 Páxinas: inicial: 1 final: 48

Autores: Lopez, L.; Pérez Guilarte, Y. Título: Il Cammino di Santiago a Finisterre (Galizia, Spagna). Indagare le motivazioni attraverso lo spazio virtuale Libro: L’apporto Della Geografia tra Rivoluzioni e Riforme Atti Del XXXII Congresso Geografico Italiano Editorial: Asociación de Geógrafos Italianos Páxinas: inicial: 1417 final: 1425

Autoras: Lopez, L., Piñeiro Antelo, M.A, Gusman, I. Título: Risorse Online E Gestione Patrimoniale. Il Caso Del Cammino Portoghese Revista: LaborEst Volume: 18 Páxinas: inicial: 11 final: 20

PUBLICACIÓNS 2019 INVESTIGADORES DO IDEGA

Autores: Lopez, L.; Santos Solla, X. M. Título: Analysis of Territorial Development and Management Practices along The Way to St. James in Galicia Libro: Managing Religious Tourism Editorial: CABI. Oxfordshire Páxinas: inicial: 112 final: 123

Autores: Santos Solla, X., Lopez, L. Título: Gestión turística en ciudades históricas. Santiago De Compostela Revista: Estudios Turísticos Volume: 217-218 nº 1 e 2 Páxinas: inicial: 195 final: 204

Autores: Piñeiro, M.A., Felicidades, J., Lois, R.C. Título: Fisheries Policy for Sustainable Development: Coastal Models and Limitations Derived from Participation and Power Organisation in Atlantic FLAGs in Spain and Portugal Revista: Sociologia Ruralis Volume: 59 nº 1 Páxinas: inicial: 44 final: 65

Autores: Piñeiro, M.A., Durán, F., Santos, X. M. Título: ODA in Galicia (Spain). The importance of the fisheries sector and the cultural priority Revista: Marine Policy Volume: 107 Páxinas: inicial: 1 final: 8

Autores: Piñeiro, M. A., Lois, R. C. Título: The Role of European Fisheries Funds for Innovation and Regional Development in Galicia (Spain) Revista: European Planning Studies

Volume: 27 nº 12 2019 MEMORIA

Autores: Daoudi, D., Fernández-López, S., Rey-Ares, L., Castro-González, S. Título: The influence of sociability over non-mortgage debt Revista: Economics and Sociology Volume: 12 nº 4 Páxinas: inicial: 299 final: 316

Autora: Lopez, L. Título: Peregrinas en Camino. Los espacios literarios como fuentes de estudio Libro: Perspectivas de gênero na indústria turística: estudos necessários 83 Editorial: Thomson Reuters Aranzadi

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Autores: Duran-Santomil, P., Rodeiro-Pazos, D., Fernandez-Lopez, S. Título: How to promote the development of renewable energy projects through crowdfunding? The case of citizenergy project Revista: DYNA Management Volume: 7 nº 1 Páxinas: inicial: 1 final: 12

IDEGA Autores: Calvo, N., Rodeiro-Pazos, D., Rodríguez-Gulías, M. J., Fernández- López, S. Título: What knowledge management approach do entrepreneurial universities need? Revista: Information Systems Volume: 85 Páxinas: inicial: 21 final: 29

Autores: Vivel, M., Rey, L., Lado, R., Fernández, S. Título: Financial planning for retirement: the role of income Revista: International Journal of Bank Marketing Volume: 37 nº 6 Páxinas: inicial: 1419 final: 1440

Autores: Portela, M., Fernández, S., Rey, L. Título: Understanding cross-regional differences in stock market participation: the role of risk preferences Revista: Journal of Risk Research

Autores: Nogueira, M.Á., Fernández-López, S., Rodríguez Gulías, M.J., Vivel-Búa, M., Rodeiro-Pazos, D. Título: The hidden effect of innovation on the growth of Spanish firms Revista: Entrepreneurship and Small Business Volume: 37 nº 2 Páxinas: inicial: 167 final: 189

Autores: Calvo, N.; Fernández-López, S., Rodeiro-Pazos, D. Título: Is university-industry collaboration biased by sex criteria? Revista: Knowledge Management Research & Practice Volume: 17 nº 2 Páxinas: inicial: 408 final: 420

Autores: Fernández-López, S., Calvo, N., Rodeiro-Pazos, D. Título: The funnel model of firms’ R&D cooperation with universities Revista: Science and Public Policy Volume: 46 nº 1 Páxinas: inicial: 45 final: 54

PUBLICACIÓNS 2019 INVESTIGADORES DO IDEGA

Autores: Calvo, N., Fernández-López, S., Rodeiro-Pazos, D., Rodríguez-Gulías, M. J. Título: Analysis of the researcher's motivators to collaborate with firms as drivers of the triple helix dynamics Revista: Global Business and Economics Review Volume: 21 nº 3-4 Páxinas: inicial: 304 final: 329

Autores: Moreiras, M. A. N., López, S. F., Búa, M. V. Título: El Efecto de la Innovación en el Empleo: Análisis de las Empresas Cotizadas Españolas Revista: European Journal of Applied Business and Management Volume: 51 nº 1 Páxinas: inicial: 73 final: 93

Autores: Fernández, L., Fernández, S., Rey, L., Bobillo, M. Título: Innovation in the First Mission of Universities Revista: Journal of Innovation Management Volume: 64 nº 4 Páxinas: inicial: 32 final: 48

Autores: Fernández-López, S.; Rodeiro-Pazos, D.; Calvo, N.; Pérez, B. Título: The Death Valley of the university-industry cooperation with universities: From intention to action Revista: International Journal of Entrepreneurship and Innovation Management Volume: 23 nº 2 Páxinas: inicial: 142 final: 160

Autores: Rey-Ares, Lucía, Fernández-López, Sara, Vivel-Búa, María Milagros, Lado-Sestayo, Rubén Título: The early bird catches the retirement savings

Revista: Qualitative Research in Financial Markets 2019 MEMORIA

Autores: Corsi, C., Prencipe, A., Rodríguez-Gulías, M.J., Rodeiro-Pazos, D., Fernández-López, S. Título: Growth of KIBS and non-KIBS firms: evidences from university spin-offs Revista: The Service Industries Journal Volume: 39 nº 1 Páxinas: inicial: 43 final: 64

Autores: Castro, S., Rey, L., Fernández, S., Daoudi, D. Título: The effect of self-control upon participation in voluntary pension schemes Publicación: Anales de Economía Aplicada 85 Páxinas: inicial: 279 final: 293

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Autores: Zapata-Huamaní, G. A., Fernández-López, S., Rodríguez-Gulías, M. J., Rodeiro-Pazos, D. Título: Technology Entrepreneurship and Gender in Emerging Countries Libro: In Sustainable Entrepreneurship Editorial: Springer Páxinas: inicial: 47 final: 62

IDEGA Autores: Rey, L., Rodeiro, D., Fernández, S., Zapata, G.A. Título: La 4ª revolución industrial: industria 4.0 Libro: 4ª Revolución Industrial: impacto de la automatización y la inteligencia artificial en la sociedad y la economía digital Editorial: Thomson Reuters Páxinas: inicial: 203 final: 218

Autores: Fernández, S., Rey, L., Rodeiro, D., González, K.N. Título: Gestión de activo circulante y rentabilidad: estudio de caso de las empresas vitivinícolas españolas Publicación: XII Congreso de Economía Agraria. La Sostenibilidad Agro- territorial desde la Europa Atlántica Editorial: Asociación Española de Economía Agraria Páxinas: inicial: 233 final: 236

Autores: Dios Vicente, A.; Fernández López, S.; Rodeiro Pazos, D.; López López, E. Título: Análisis de la Gestión de Circulante en el sector del queso en España. El caso Danone Publicación: XII Congreso de Economía Agraria. La Sostenibilidad Agro- territorial desde la Europa Atlántica Editorial: Asociación Española de Economía Agraria Páxinas: inicial: 225 final: 228

Autores: Dios Vicente, A.; Fernández López, S.; Rodeiro Pazos, D. Título: La gestión del Fondo de Maniobra y la rentabilidad en el sector del queso ecológico y no ecológico en España Publicación: XII Congreso de Economía Agraria. La Sostenibilidad Agro- territorial desde la Europa Atlántica Editorial: Asociación Española de Economía Agraria Páxinas: inicial: 229 final: 232

Autores: Mínguez, C., Piñeira, M. J., Fernández-Tabales, A. Título: Social Vulnerability and Touristification of Historic Centers Revista: Sustainability Volume: 11 nº 16 Páxinas: inicial: 1 final: 24

PUBLICACIÓNS 2019 INVESTIGADORES DO IDEGA

Autores: Rey, L., Vivel, M., Lado, R., Fernández, S. Título: Ahorro previsional en el mercado español: un estudio longitudinal Publicación: Anales de Economía Aplicada Páxinas: inicial: 735 final: 736

Autores: Trillo, J.M; Lois, R. Libro: Paisaxes nacionais no mundo global Editorial: Grupo ANTE/USC Autores: Daoudi, D., Fernández, S., Rey, L., Castro, S. Título: The influence of sociability over non-mortgage debt Publicación: Anales de Economía Aplicada Páxinas: inicial: 262 final: 278

Autora: López Andión, Carmen Título: Análisis y evolución del delito de blanqueo en Europa Publicación: VI Congreso internacional sobre prevención y represión del blanqueo de dinero Editorial: Tirant lo Blanch Páxinas: inicial: 207 final: 233

Autores: Cebrián, F., Piñeira, M. J., González, J. M. Titulo: Readings of the Post-Crisis Spanish City: Between Social Inequity and Territorial Destruction Revista: Urban Science Volume: 3 nº 43 Páxinas: inicial: 1 final: 7

Autores: Felicidades, J., García-Delgado, J., Lois, R. C., de la Rosa, M. Título: Causes and Factors in the Granting of International Protection to Assylum Aplicants in Spain Between 2008 and 2016 Revista: International Journal of Anthropologu Volume: 13 nº 3-4

Páxinas: inicial: 85 final: 110 2019 MEMORIA

Autores: Lestegás, I., Seixas, J., Lois-González, R.C. Título: Commodifying Lisbon: a study on the spatial concentration of short- term rentals Revista: Social Sciences Volume: 8 nº 2 Páxinas: inicial: 1 final: 15

Editores: Lois González, R. C., Rullan Salmanca, O. Libro: Planificando desde la geografía profesional. Estudios en homenaje a Antonio J. Campesino 87 Editorial: Grupo ANTE/ USC

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Autores: Lois González, R. C., Escudero Gómez, L., Gusman, I. Título: El debate actual sobre la(s) frontera(s) aplicado al caso ibérico: elementos de des-fronterización y re-fronterización entre España y Portugal en el siglo XXI Revista: Revista de historiografía Volume: 30

IDEGA Páxinas: inicial: 157 final: 180

Autores: Lopez, L., Lestegás, I., E Lois-González, R.C. Título: Locane, Jorge J. (2016) ‘Miradas locales en tiempos globales: intervenciones literarias sobre la ciudad latinoamericana’. Madrid: Iberoamericana. Frankfurt: Vervuert, 368 p. ISBN 978-84-8489-970-9 Revista: Documents d'Anàlisi Geogràfica Volume: 65 nº 2 Páxinas: inicial: 423 final: 426

Autores: Machado, R. A. S., Oliveira, A. G., Lois, R. C. Título: Urban ecological infrastructure: The importance of vegetation cover in the control of floods and landslides in Salvador/Bahia, Brazil Revista: Land Use Policy Volume: 89 Páxinas: inicial: 1 final: 8

Autores: Piñeira, M. J., Lois, R. C. González, J. M. Título: New models of urban governance in Spain during the post-crisis period: the fight against vulnerability on a local scale Revista: Territory, Politics, Governance Volume: 7 nº 3 Páxinas: inicial: 336 final: 364

Autor: Lois González, R. C. Título: Territorio y territorios: reflexiones acerca de la variedad de los límites y las fronteras geograficas Libro: España: Geografías para un Estado Postmoderno Editorial: AGE/Geocrítica. Asociación de Geógrafos Españoles (AGE) Páxinas: inicial: 209 final: 219

Autor: Lois González, R. C. Título: Housing and housing policies in Madrid in the light of real estate crisis, protest and new regulatory policies Libro: Housing and housing politics in European Metropolises Editorial: Springer Páxinas: inicial: 45 final: 70

PUBLICACIÓNS 2019 INVESTIGADORES DO IDEGA

Autor: López Iglesias, E. Título: Incendios forestais: entre o urxente e o importante Libro: Anuario do Foro Económico de Galicia 2019 Editorial: Foro Económico de Galicia Páxinas: inicial: 175 final: 184

Autor: Lois González, R. C. Título: “Limiar” Libro: Paisaxes nacionais no mundo global Editorial: Grupo ANTE/USC

Autor: Lois González, R. C. Título: España en el mundo. Sección IX. Capítulo 23, España en el contexto geográfico mundial. Capítulo 24, Presencia de España en el mundo Libro: Atlas Nacional de España. Compilación: España en mapas, una síntesis geográfica Páxinas: inicial: 543 final: 589

Autora: Piñeira, M. J. Título Suburban Segregation Libro: The Wiley Blackwell Encyclopedia of Urban and Regional Studies Editorial: John Wiley & Sons, Ltd

Autores: González, A., Sánchez, A.M., Pérez, M., Salvador, J., López, M.J., Gómez, J.B., Camino, G., Ollero, J., Piñeira, M. J., Sánchez, J.A., Monterroso, J.M. Libro: Guía de Estudos da Paisaxe Urbana Editorial: Instituto de Estudos do Territorio Xunta de Galicia Páxinas: 1-379

Autores: Piñeira, M.J., Lois, R. C., González, J. M. Título: The New Urban Governance. The Case of Madrid: Between Utopia,

Desire and Reality 2019 MEMORIA Libro: New Metropolitan Perspectives Editorial: Springer International Publishing Páxinas: inicial: 392 final: 401

Autores: Miramontes Carballada, Á, Luaces Rozados, L.J. Título: El territorio y el sistema agroalimentario como base de estudio en la enseñanza de las ciencias sociales en Galicia (España) Libro: La reconfiguración del medio rural en la sociedad de la información Editorial: Andavira Páxinas: inicial: 983 final: 983 89

MEMORIA ECONÓMICA E DE ACTIVIDADES 2019

Autores: Lopez, L., Lois González, R.C. Título: Introduzione. Sesion: Il Viandante Oggi. Significati, Pratiche e Metodologia di Studio Publicación: XXXI Congreso Geografico Itsaliano. L¨apporto della Geografia tra rivoluzione e riforme Páxinas: inicial: 1389 final: 1396

IDEGA Autores: Lopez, L., Pérez Guilarte, Y., Lois González, R.C Título: Debating Pilgrimage and Tourism Dynamics along The Ways of St. James. A Possible Future for the Portuguese Costal Way Publicación: Between overtourism and undertoursim: Implications and crisis management strategies Páxina: 58

Autores: Piñeira Mantiñán, M. J., Romar Roel, R., Sánchez Espiñeira, A.M. Título: A paisaxe coma produto social: ferramentas e praxe en pro da concienciación social Publicación La Reconfiguración del Medio Rural en la Sociedad de la Información. Nuevos desafíos en la educación geográfica Editoral: Andavira Páxinas: inicial: 435 final: 452

Autores: Peón, David, Rodríguez-Álvarez, Jorge, López-Iglesias, Edelmiro Título: Spread or backwash: The impact on population dynamics and business performance of a new road in a rural county of Galicia (Spain) Revista: Papers in Regional Science Volume: 2019 nº 98 Páxinas: inicial: 2479 final: 2502

Autor: López Iglesias, Edelmiro Título: O sector agrario e agroalimentario en Galicia; balance das transformacións desde a integración europea (1986-2016) Revista: Revista Galega de Economía Volume: 28 nº 3 Páxinas: inicial: 1 final: 20

Autores: Andrea Otero, Wilfred Rivera, Camilo Pedraza, José Raúl Canay Título: TIC para la educación: sistema adaptativo basado en mecanismos de aprendizaje automático para la apropiación de tecnologías en estudiantes de educación media Revista: Telos. Revista Científica Arbitrada Volume: 21 nº 3 Páxinas: inicial: 526 final: 543

PUBLICACIÓNS 2019 INVESTIGADORES DO IDEGA

Autores: Andrea Otero, Wilfred Rivera, Camilo Pedraza, José Raúl Canay Título: Ecosistema de emprendimento e innovación en Cauca, Colombia. Experiencia desde el Centro de Desarrollo Tecnológico CreaTIC Revista: Revista Venezolana de Gerencia Volume: 24 nº 87 Páxinas: inicial: 922 final: 937

Autores: Fernández Fernández, Melchor, Rey-Araujo, Pedro M. Título: La distribución del tiempo discrecional en España en función del Genero y la clase económica Revista: Revista Internacional de Sociología Volume: 77 nº1 Páxinas: inicial: 1 final: 16

MEMORIA 2019 2019 MEMORIA

ORZAMENTO E BALANCE DE SITUACIÓN DO IDEGA

ORZAMENTO E BALANCE DE SITUACIÓN

INGRESOS XESTIÓN-INVESTIGACIÓN

2018 2019 Retención Remanente IDEGA 86.412,67€ 86.412,67€ Crédito e Remanente Investigación e Docencia 338.005,23€ 357.505,37€ Universidade de Santiago 2.652,07€ 4.354,68€ Achegas Xunta de Goberno 13.500,00€ 13.500,00€ Ingresos avaliación IDEGA 2.900,00€ 0.00€ Ingresos Proxectos e Cursos 821.431,25€ 930.943,19€ Modificacións positivas 0,00€ 8.641,12€ Outros ingresos 5.110,00€ 0,00€

TOTAL INGRESOS 1.264.901,22€ 1.401.357,03€

GASTOS XESTIÓN-INVESTIGACIÓN

2018 2019 Gastos de proxectos 114.998,69€ 123.045,51€ Material funxible, reproducións e memoria 19.870,19€ 11.818,07€ Comunicacións 3.864,23€ 4.938.05€ Equipamento 21.969,19 23.784,32€ Sesións científicas, xornadas e Congresos 33.185,87€ 18.576,47€ Gastos de persoal 372.388,01€ 431.032,82€ Outros gastos proxectos 245.017,42€ 241.854,43€

Premios IDEGA 8.000,00€ 3.000,00€ 2019 MEMORIA Crédito e Remanente a incorporar 357.505,37€ 456.014,60€ Gastos por agrupación de partida 1.689,58€ 880,09€ Retención Universidade 86.412,67€ 86.412,67€

TOTAL GASTOS 1.264.901,22€ 1.401.357,03