Serena Williams

Gedreven door woede: levende tennislegende Serena Williams

Black pride(v)

Serena Williams (33) kan deze week op de US Open voor het eerst sinds Steffi Graf in 1988 de grand slam halen: alle vier grote toernooien winnen in één kalenderjaar. Het begonallemaalmeteen 78 pagina’s dik ‘ontwikkelingsplan’ van haar vader.

HANS VANDEWEGHE TRICK FRASER/CORBIS OUTLINE PA ©

38 zeno. estien jaar zit er tussen haar eerste grand-slam- ► Serena, “Ik heb de zussen op het circuit weten komen, zege op de US Open en de editie van vandaag in haar het was vaninhetbegin ‘wij tegen de rest vande waarvoor ze weer favoriet is. Maar zo hard als in mansion wereld’”, zegt Sabine Appelmans, ooit 16de van september 1999 zal de Amerikaanse Serena in Palm de wereld. “Ze spraken haast tegen niemand. Ik Williams wellicht niet moeten werken, als ze ten Beach herinner mij dat een speelster Venus Williams minste haar hoofd erbij houdt en het bijna 34- Florida. aantikte met haar tennistas en zich excuseerde. jarige lichaam mee wil. Een ‘Sorry hoor, wasnietexpress.’ Waarop Venus Netgeen18waszein1999enalzevendereeks- personal terugsnauwde: dat zal wel.” hoofd in New York, maar niets liet vermoeden assistent Eens ze hun plaats aan de absolute top hadden dat de hardhitter,dejongerezusvan Venus en de legt ‘s mor- ingenomen, en de familie wasbijgedraaid,is dochter van big mouth Richard, de eerste stap gens haar eerst Venus veel socialer in de omgang gewor- zou zetten naar een fabelachtige carrière. In de kleren den. Serena Williams, de meest agressieve vande grand slams (deviermajors:Australian Open, klaar en twee zussen, is daar ook vanteruggekomen.In Roland Garros, Wimbledon en US Open) had ze dan kan ze een poging om haar in een recent portret in The na twee jaar op het profcircuit hooguit een paar op stap in New York Times Magazine nog even te laten Z keer de derde ronde gehaald. Ook de Australian haar Rolls- fulmineren, kwam de zwarte Jamaicaanse Open en Roland Garros gingen dat jaar de mist Royce activiste en dichtster Claudia Rankine vaneen in, hoewel ze in Parijs al reekshoofd was. genaamd kale reis terug. Serena: “Je begrijpt mij niet. Het Op Wimbledon waszenietverschenen – dat Casper. draait bij mij gewoonomwinnen.” getik op gras was voorlopig geen spek voor haar Uiteraard werd in dat interview het incident bek–ennuwenkte New York. In de derde ronde vanIndianWells in 2001 opgerakeld, toen zus klopte ze de toen 16-jarige Kim Clijsters. Tien jaar Venus forfait gaf met een knieblessure voor haar later zouden ze nog eens tegenoverelkaarstaan halve finale tegen Serena. Een dag later werd de in watéénvanhaardieptepuntenzouworden en hele familie uitgejouwd in dat overwegend hét hoogtepunt voor de tweede carrière vanKim blanke nest vanrijkenmetpensioen. Ze wonin Clijsters, maar tegen Kim I liep het net goed af een bijzonder vijandige sfeer die finale vanKim met 7-5 in de derde set. Clijsters die de Amerikanen op haar hand had. Vierde ronde: drie sets tegen Conchita Richard Williams vond er tijdens die finale Martinez (6-2). Kwartfinale: drie sets tegen niet beter op dan de ‘black power’ (gebalde vuist) Monica Seles (6-2). Halve finale: drie sets tegen te brengen. Time Magazine wijdde enkele maan- Lindsay Davenport (6-4). In de finale stond ze dan later een coveraanhen:Sisters against the tegen Martina Hingis, een Justine Henin avant la world.In2002zouVenus de nummer één wor- lettre. Hetzelfde geniale tennis, maar te weinig den. Jarenlang boycotten de Williamsen de stad power. In haar drang joeg Serena veel ballen in de woestijn, tot dit jaar. Serena keerde terug, buiten, maar nog meer binnen, Het werd 2-0, wellicht omdat het een verplicht toernooi was, met een felbevochten tiebreak in de tweede set maar gaf op... in de halve finale… met een knie- die redding bracht: 6-4, 7-6 (7-4). blessure. De wereld maakte kennis met de jongere zus Indian Wells 2001 speelde nog bij een tweede van Venus, die spontaan toegaf dat ze revanche incident, in 2009 op de US Open, niet toevallig wilde voor de nederlaag van Venus in de halve weer met American darling Kim Clijsters als finale tegen de Zwitserse. In de tribunes pleng- TRICK FRASER/CORBIS OUTLINE tegenstandster. Serena Williams, niet al te fit wat PA

den Oracene en Richard Williams, toen nog een © haar weleensmeergebeurde,hadhetnietnaar koppel, samen met Venus na die goede afloop haar zin, stond in het verlies en bij een voetfout- vele tranen, maar tijdens de wedstrijd wasindie call vaneenlijnrechterginghetdakeraf.Delaat- boxtochvooral fist pumping te zien geweest. Het ste zin vanhaartiradewaarin ze in elke zin fuc- klassieke tennispubliek fronste de wenkbrau- king had gebruikt, luidde: “Ik ga die fucking bal wen: zwart, veel praatjes en geen dankbaarheid, geloofde niet watikoptv had gezien en beneen Yetunde uit het eerste huwelijk vanhaarmoeder, door je fucking keelgat rammen.” Ze kreeg een als dat maar goed zou komen. dag later een krant gaan kopenomtecheckenof zou er stervendooreenCrips-kogeldieeigenlijk penalty aangesmeerd, de tweede waarschuwing dat klopt: zo veel geld voor een sportvrouw. voor haar vriend was bedoeld. al nadat ze eerder een racket had gesloopt, en de Compton als leerschool ‘Ik vuurde buurtkinderen aan om Jawel, het stond ookindekrantentoendachtik: Het waseenhardeleerschoolenRichard wedstrijd wasineensvoorbij. Rewind naar 8 september 1980. Richard ik wil twee dochters en ik leer ze tennissen.” vertelt hoe hij de toekijkende kinderen uit de Williams zit thuis in zijn huisje in Saginaw, Aldus de biografie, maar Venus Ebony Starr buurt speciaal opzette om zijn dochtertjes bij Casper de Rolls-Royce Michigan en kijkt sport. Tussen baseball en ze bij elke slechte bal uit te joelen: wasalgeborenop17juni1980.HaarzusSerena elke slechte bal uit te joelen. “Alle beledigingen Dat was2009.We zijn nu 2015 en met haar zus American football door worden hoogtepunten Jameka Williams kwam op 26 september 1981. waren goed: ze moesten zelfs ‘nigger’ roepen. Ik op wegnaardeuitgangenvader minder aanwe- getoond vandesportvanhetweekend, waaron- ze moesten zelfs ‘nigger’ roepen. De familie verhuisde kort daarna naar Los wilde hen harden voor de wereld waarin ze zou- zig, leidt Serena Williams haar eigen leven. Haar der het vrouwentoernooi in Salt Lake City. Een Angeles omdat de industrie in Michigan op haar den terechtkomen: een white upper middle class klassenstrijd lijkt afgelopen. De Williamsen zijn vrouw van25,Virginia Ruzici uit Roemenië, Ik wilde hen harden voor de wereld laatste benen liep. Richard Williams schreef een die hen niet met open armen zou verwelkomen.” collectief opgestegen in de vaart der krijgt een cheque overhandigd van40.000dollar. plan van78pagina’s voor hun ontwikkeling en in Amerikaanse volkeren en gedragen zich nave- Het commentaar daarbij: “Niet slecht voor vier de harde wijk Compton leerde hij zijn dochters Haat en nijd nant. Serena woont met haar zus Venus in Palm dagen werk.” waarin ze zouden terechtkomen’ tennissen. Helemaal alleen, zegt hij, maar in de Bij de Williamsen draaide het om een klassen- en Beach Florida in een mansion in een gated com- In zijn boekdatvorig jaar verscheen met de realiteit met de hulp vanenkeletennisleraarsin rassenstrijd, wat ooktebegrijpen was. Vader munity.Zehebbeneenkokterbeschikking en niet mis te verstane titel Black and White: the way VADER RICHARD WILLIAMS de buurt die nu nog een tenniscentrum voor Williams wasopgegroeidinLouisiana,inde een personal assistent die elke ochtend de pas- Iseeitvertelt pa Williams wathemtoenover- kansarme buurtjongeren leiden. Deep South, waar zijn alleenstaande moeder op sende kleren klaarlegt en alles regelt. Er is een kwam. “Ik had leren tennissen, nogal vreemd Compton staat in de VS bekend als bakermat een katoenplantage werkte. “In een soort halve masseur stand-by en een vaste hitting partner voor een zwarte man en ik speelde niet onaardig, vandegangstarap,maarook voor zijn hispanic slavernij. Ja,daarhebiktochwatnijdaan woont dichtbij. Serena heeft een witte Rolls- ik had een goeie service. And I loved it.Ik bendes: de Bloods, Crips en Sureños. Halfzus overgehouden”, gaf hij later toe. RoycediezeCaspernoemt.

40 zeno. zaterdag 05/09/2015 41

estien jaar zit er tussen haar eerste grand-slam- ► Serena, “Ik heb de zussen op het circuit weten komen, zege op de US Open en de editie van vandaag in haar het was vaninhetbegin ‘wij tegen de rest vande waarvoor ze weer favoriet is. Maar zo hard als in mansion wereld’”, zegt Sabine Appelmans, ooit 16de van september 1999 zal de Amerikaanse Serena in Palm de wereld. “Ze spraken haast tegen niemand. Ik Williams wellicht niet moeten werken, als ze ten Beach herinner mij dat een speelster Venus Williams minste haar hoofd erbij houdt en het bijna 34- Florida. aantikte met haar tennistas en zich excuseerde. jarige lichaam mee wil. Een ‘Sorry hoor, wasnietexpress.’ Waarop Venus Netgeen18waszein1999enalzevendereeks- personal terugsnauwde: dat zal wel.” hoofd in New York, maar niets liet vermoeden assistent Eens ze hun plaats aan de absolute top hadden dat de hardhitter,dejongerezusvan Venus en de legt ‘s mor- ingenomen, en de familie wasbijgedraaid,is dochter van big mouth Richard, de eerste stap gens haar eerst Venus veel socialer in de omgang gewor- zou zetten naar een fabelachtige carrière. In de kleren den. Serena Williams, de meest agressieve vande grand slams (deviermajors:Australian Open, klaar en twee zussen, is daar ook vanteruggekomen.In Innovating Digital Content Roland Garros, Wimbledon en US Open) had ze dan kan ze een poging om haar in een recent portret in The na twee jaar op het profcircuit hooguit een paar op stap in New York Times Magazine nog even te laten Z keer de derde ronde gehaald. Ook de Australian haar Rolls- fulmineren, kwam de zwarte Jamaicaanse Open en Roland Garros gingen dat jaar de mist Royce activiste en dichtster Claudia Rankine vaneen in, hoewel ze in Parijs al reekshoofd was. genaamd kale reis terug. Serena: “Je begrijpt mij niet. Het Op Wimbledon waszenietverschenen – dat Casper. draait bij mij gewoonomwinnen.” getik op gras was voorlopig geen spek voor haar Uiteraard werd in dat interview het incident bek–ennuwenkte New York. In de derde ronde vanIndianWells in 2001 opgerakeld, toen zus klopte ze de toen 16-jarige Kim Clijsters. Tien jaar Venus forfait gaf met een knieblessure voor haar later zouden ze nog eens tegenoverelkaarstaan halve finale tegen Serena. Een dag later werd de in watéénvanhaardieptepuntenzouworden en hele familie uitgejouwd in dat overwegend hét hoogtepunt voor de tweede carrière vanKim blanke nest vanrijkenmetpensioen. Ze wonin Clijsters, maar tegen Kim I liep het net goed af een bijzonder vijandige sfeer die finale vanKim met 7-5 in de derde set. Clijsters die de Amerikanen op haar hand had. Vierde ronde: drie sets tegen Conchita Richard Williams vond er tijdens die finale De Morgen 05/09/2015, pages 64 & 65 Martinez (6-2). Kwartfinale: drie sets tegen niet beter op dan de ‘black power’ (gebalde vuist) Monica Seles (6-2). Halve finale: drie sets tegen te brengen. Time Magazine wijdde enkele maan- Lindsay Davenport (6-4). In de finale stond ze dan later een coveraanhen:Sisters against the tegen Martina Hingis, een Justine Henin avant la world.In2002zouVenus de nummer één wor- lettre. Hetzelfde geniale tennis, maar te weinig den. Jarenlang boycotten de Williamsen de stad power. In haar drang joeg Serena veel ballen in de woestijn, tot dit jaar. Serena keerde terug, buiten, maar nog meer binnen, Het werd 2-0, wellicht omdat het een verplicht toernooi was, met een felbevochten tiebreak in de tweede set maar gaf op... in de halve finale… met een knie- die redding bracht: 6-4, 7-6 (7-4). blessure. All rights reserved. Reuse and reproduction only with the authorization of the publisher of De Morgen De wereld maakte kennis met de jongere zus Indian Wells 2001 speelde nog bij een tweede van Venus, die spontaan toegaf dat ze revanche incident, in 2009 op de US Open, niet toevallig wilde voor de nederlaag van Venus in de halve weer met American darling Kim Clijsters als finale tegen de Zwitserse. In de tribunes pleng- TRICK FRASER/CORBIS OUTLINE tegenstandster. Serena Williams, niet al te fit wat PA

40 zeno. zaterdag 05/09/2015 41 IN MEMORIAM Wayne W. Dyer ‘Ik heb de zussen op het circuit weten komen. Het was van in het begin ‘wij tegen de rest van de wereld’. Ze sprakenhaasttegenniemand’ 1940-2015

OUD⇧TENNISSTER SABINE APPELMANS

Kampioen Dat kan ze zich permitteren, want ze tikte vorig niet-attractief zijn. Dat is een begrijpelijke reactie. nissen kan ze uiteraard ook: ooit had ze een half jaar 9 miljoen dollar prijzengeld bij elkaar. Serena Williams is het eerste vrouwelijke sport- jaar niet gespeeld, deed twee kniebuigingen op van de = Wayne W. Niemand deed beter, maar commerciële inkom- icoon voor de zwarte Amerikanen. Ze hoort thuis haar strand in Florida en trok naar Australië Dyer geloofde sten zijn belangrijker: vanallesportersstond in een rijtje, maar op respectabele afstand, met waar ze prompt de Open won. dat je je leven Serena Williams op plaats 47 met 13 miljoen dol- Muhammad Ali en Michael Jordan. Justine Henin waseventjesmeerdanhaar zelfhulp in eigen lar, 10 miljoen minder dan de Russische Maria Haar dominantie in een van oorsprong blanke evenknie door een paar jaar doorgedreven fysieke handen kunt Sjarapova,dienualelfjaarlangvan Williams niet sport die in de VS als laatste (opgolfna)met arbeid te koppelen aan een verbluffend slagen- boeken nemen. ‘Mijn meer wist te winnen. Het vermogen vande28- tegenzin de segregatie liet vallen, is opmerkelijk. arsenaal. Haar track record ten opzichte van levenskwaliteit jarige Sjarapova wordt geschat op 170 miljoen De zwarte Althea Gibson ging haar in de jaren ‘50 Serena Williams is de beste vanalletoppersdie is altijd goed dollar. Williams, vijf jaar ouder, zit aan 130 voor, Zina Garrison kwam later. de Amerikaanse in haar gloriejaren tegen het lijf Ik zweef door het leven en Vervul je geweest, miljoen dollar. Tennislegende Chris Evert in The Maar deze mevrouw heeft alles in de pan liep: Henin wonzeskeer en verloor er acht. wensen door de kracht van fantasie: omdat ik die New York Times:“Ikdenkdatdebedrijfswereld gehakt waterindepantehakkenvielendatal “Serena wordt 34, dat is stokoud in tennis”, zei het zijn maar een paar vande goed heb nog steeds valt op mooie blonde vrouwen.” zestien jaar lang. Serena heeft in haar jonge jaren Sabine Appelmans deze week in De afspraak op ronkende titels waarmee dr. Dyer gemáákt.’ Of racisme alle verschil verklaart, is niet zelfs nog tegen Steffi Graf gespeeld (één keer Canvas. Appelmans (43) speelde in haar nadagen zijn lezers wilde bevrijden uit een © RV duidelijk. Imago is een vreemd fenomeen. Roger gewonnen en één keer verloren) en tegen Martina ookeenpaarkeer tegen haar en was vooral onder leven volspijtenangst.Depositivist Federer verdient ookstukkenmeernaastde Hingis tegen wie ze dertien keer speelde en toch de indruk was vanhaarkracht.“Zeisdelaatste in hart en nieren had al een tijd tenniscourts dan Rafael Nadal of NovakDjokovic. zes keer verloor. Zelfs Arantxa Sanchez kruiste jaren nog verbeterd. Ik vind haar beter leukemie, maar stierf naar verluidt Hij geloofde in een god die aan geen kerk De meest gesponsorde atleten ooit zijn twee haar pad en dat is de enige speelster vanwieze bewegen op de baan, wellicht door aan een hartaanval. wasgebondenenindeonsterfelijkheid zwarten: Michael Jordan en Tiger Woods, maar meer verloor dan won (vier-drie in haar nieuwe coach.” Van zijn eerste boek vandemenselijkeziel.Hijgeloofdedatje geen van beiden heeft zich ooit als de boze zwarte haar nadeel). Het zou maar des Williamsen zijn JEAN⇧PAUL MULDERS je leven in eigen handen kunt nemen, geprofileerd zoals Serena Williams. als er nu nog iets zou misgaan in die werden wereldwijd meer dan we geneigd zijn te denken. Hij Nog beter geworden laatste rechte lijn naar de “Wayne heeft zijn lichaam vannacht 35 miljoen exemplaren werd een grondlegger vanhetlucratieve Tussen Ali en Jordan Dat Serena Williams über- 22ste grand-slamoverwin- verlaten. Hij zei altijd dat hij niet kon genre vandezelfhulpboeken. Twee De zwarte boze feeks uithangen helpt niet, maar haupt het vrouwentennis ning, want een beetje wachten tot zijn volgende avontuur zou verkocht dozijn schreef hij er, waarvaner het siert haar dat ze dit niet wil veranderen. “Ik domineert met een niet al te drama is nooit ver wegbij starten, en hij had geen angst voor de miljoenen exemplaren verkocht werden. heb woede nodig om te presteren, het spijt mij.” uitzonderlijke techniek en die familie. Hoewel, van dood.Onzehartenzijngebroken,maar In hun kielzog volgde een stroom cd’s, Vergeleken bij de lange, slanke, blonde en met een onmiskenbaar te haar 25 grand-slamfinales we glimlachen bij de gedachte aan dvd’s en kalenders. blanke Sjarapova die als een langpootmug hoog vetpercentage (ze wonzeer21.Eéngrand- hoeveel onze Scurvy Elephant aan de op na over het zelfdestructieve gedrag Dyer werd een graag geziene gast in beweegt, is Serena Williams met haar atletisch geeft ridderlijk toe dat eten slamtoernooi scheidt haar andere kant zal genieten.” waarmee mensen zichzelf saboteren. praatprogramma’s;hijschoptehettotde lichaam een soort pantserwagen die harde slagen haar zwakke punt is), zegt ook nog vanSteffiGraf,dieer Het overlijdensbericht was Een literair agent vuurde hem aan om persoonlijke favoriet vanOprahWinfrey. afvuurt vanaf de baseline en kan serveren als iets over het vrouwentennis. In tien jaar over deed tussen ongebruikelijk – en dat was ookdeman zijn gedachten daaroverteverwerken in Het maakte vanhemeenwelvarend geen tweede. Eenmaal op gang, walst ze die sport zijn fysiek en techniek de eerste en laatste over- die erachter schuilging. een toegankelijk boek. man. schreeuwend over de tegenstand. blijkbaar moeilijk te verenigen. winning. Scurvy Elephant,vrijtevertalen als Dat werd Your Erroneous Zones (1976), in “De kwaliteit vanmijnlevenisamper In oktober 2014 werden zij en haar minder Williams steekt bovenhetveld uit Er is er nog één die beter deed: de gluiperige olifant, wasdeweinig het Nederlands vertaald als Niet morgen veranderd”, verklaarde hij aan The New fysiek imponerende zus door de voorzitter vande inzake atletisch vermogen en ten- Australische Margaret Smith-Court flatterende bijnaam die hij als kleuter maar nu.Hetzoueenvandebest ver- York Times.“Mijnlevenskwaliteitisaltijd Russische tennisbond en voornaam lid vanhet sloeg tussen 1960 en ‘74 liefst 24 vaneenjufhadgekregenomdathijaltijd kochte boeken ooit worden. Dyer goed geweest, omdat ik die goed heb Internationaal Olympisch Comité Sjamil grand-slamzeges bij elkaar. Die alles anders deed. verkocht er wereldwijd 35 miljoen gemáákt. Ik kan me niet herinneren één Tarpisjev nog ‘de Williams-broers’ genoemd. Hij mijlpaal kan ze volgend jaar halen Ondanks een jeugd in de wezenzorg – exemplaren van, echter niet zonder er dag ongelukkig te zijn geweest toen ik als werd prompt een jaar geschorst en mocht het en ookmeteenhaarvijfde(!) zijn vader liet hem in de steek als peuter eerst zelf maandenlang mee vandeurtot kind straatarm was.” gaan uitleggen bij het IOC waar hij wegkwam met olympisch goud ophalen: ze –envierjaarbijdeNavy, behaalde hij deur geleurd te hebben. Hij reisde het Ook op persoonlijk vlak was Wayne watsemantiek. wondriekeer het dubbel een graad in geschiedenis, wijsbegeerte land af met stapels vanhetboekinzijn W. Dyer geen opgever. Hij scheidde twee WieaanSerena Williams raakt – ookwie H Haar techniek is met haar zus en de en psychologie. Tegen het midden vande auto, en gaf overal lezingen en inter- keer, maar trouwde telkens opnieuw. Hij gewoonhaarpowertennis niet al te erg kan sma- niet bijzonder, maar enkel in Londen in 2012. jaren 70 had hij een therapeutische views. Daarin verkondigde hij wijsheden had zes dochters, twee zonen, negen ken–wordt door zwart Amerika meteen wegge- haar power maakt John McEnroe weet praktijk op Long Island en washij als “Ik benrealistisch–ikverwacht won- kleinkinderen en een onbestemd aantal zet als racist. Wieopmerkingenmaaktover haar Serena schier echter nu al: “Serena hoogleraar aan St. John’s University. deren” en “Jezitnietvast tenzij je dat vrienden, volgens hem “Godsmanierom opmerkelijke fysiek, zou daarmee automatisch onover-winnelijk. is de allerbeste speelster Hij hield er een eigengereide theorie beslist.” zich te verontschuldigen voor je familie”. insinueren dat zwarte vrouwen te mannelijk en © AFP ooit.”

42 zeno. zaterdag 05/09/2015 43