REPUBLIKA E SHQIPËRISË KUVENDI
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019, TIRANË
PROCESVERBAL
SEANCËN E DREJTON Debati i përgjithshëm (sipas kohës së KRYETARI I KUVENDIT caktuar në mbledhjen e Konferencës së GRAMOZ RUÇI Kryetarëve) Votimi i projektrezolutës (Seanca filloi në orën 10:00) Rendi i ditës: 1. Miratimi i procesverbalit të seancës plenare të datës 30.05.2019 (neni 44 i Rregullores) 2. Njoftimi i projektligjeve të depozituara në Kuvend (neni 44, pika 3, i Rregullores) 3. Mocioni me debat, i kërkuar nga kryetari i Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, “Mbi aktin e Presidentit të Republikës për shfuqizimin e dekretit nr. 10 928, datë 05.11.2018 “Për caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore” (nenet 48, 98 dhe 99 të Rregullores, votim me shumicë të thjeshtë) Paraqitja e mocionit nga kërkuesi
1 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Gramoz Ruçi – Të nderuar kolegë të gjitha fuqitë e mia për përparimin e Atdheut deputetë, uluni! dhe mirëqenien e popullit tim.” Të futet media brenda! Zoti Ramazan Gjuzi. Seancën e ditës së sotme e deklaroj të Ramazan Gjuzi – Betohem! hapur. Gramoz Ruçi – Urime! (Pasi lexon rendin e ditës.) Atëherë, fillojmë me pikën e parë të rendit Lidhur me procesverbalin, a ka vërejtje? mocion me debat, i kërkuar nga kryetari i Grupit Nuk ka. Parlamentar të Partisë Socialiste, “Mbi aktin e Miratohet. Presidentit të Republikës për shfuqizimin e Nga Këshilli i Ministrave janë depozituar 5 dekretit nr. 10 928, datë 05.11.2018 “Për projektligje. caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e Një projektligj është depozituar nga qeverisjes vendore”. deputetë. Ashtu siç ju thashë, kryetari i Grupit të Nga deputeti Lefter Maliqi është depozituar Parlamentar Partisë Socialiste, zoti Balla, në një kërkesë për interpelancë me Kryeministrin e mbështetje të nenit 98 të Rregullores, ka kërkuar Shqipërisë, zotin Edi Rama. mocion me debat “Mbi aktin e Presidentit të Nga Presidenti i Republikës është Republikës për shfuqizimin e dekretit nr. 10 928, depozituar dekreti për rishqyrtimin e ligjit “Për datë 05.11.2018 “Për caktimin e datës së shërbimin përmbarimor gjyqësor privat”. zgjedhjeve për organet e qeverisjes vendore” dhe Materialet, si gjithnjë, do t’i gjeni në faqen e ka shoqëruar këtë me një rezolutë. zyrtare të Kuvendit. Në mbështetje të nenit 98, pika 2, duke Nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve është pasur parasysh detyrimet e Kryetarit të Kuvendit, depozituar në Kuvend vendimi nr. 730/2019 “Për është mbledhur Konferenca e Kryetarëve brenda dhënien e mandatit të deputetit kandidatit të aftit 3-ditor të përcaktuar në Rregullore për të listës shumemërore të Partisë Lëvizja Socialiste caktuar datën e zhvillimit të mocionit në seancë për Integrim, qarku Tiranë, zotit Ramazan plenare, si edhe ndarjen e kohës për debat. Gjuzi”. Konferenca me unanimitet ra dakord për Ju njoftoj se ditën e hënë është mbledhur zhvillimin e mocionit në seancën e sotme, datë Këshilli për Rregulloren, Mandatet dhe 13.06.2019, dhe rendi i ditës së kësaj date, i Imunitetin për të verifikuar mandatin e deputetit përcaktuar sipas kalendarit 3-javor, të shtyhet për të shpallur i zgjedhur nga Komisioni Qendror i datën 17.06.2019, ora 10:00, ditën e hënë. Zgjedhjeve, zoti Ramazan Gjuzi, nga subjekti Në lidhje me kohën e zhvillimit të debatit, politik LSI, qarku Tiranë. Konferenca, në mbështetje të nenit 48 të Raportin e keni të gjithë para, a ka nevojë Rregullores, ra dakord që koha totale të jetë 300 të lexohet? Nuk ka nevojë. minuta, nga këto 170 minuta maxhoranca, 130 Kush është dakord me raportin e Këshillit minuta opozita, prej të cilave 50 minuta Grupi për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin? Ju Demokrat, 50 minuta Grupi i Pavarur dhe 30 lutem, votoni me kartonë! minuta deputetët jashtë grupeve parlamentare. Miratohet. Para se të hap debatin, fjalën e ka kërkuesi Në mbështetje të nenit 4, pika 3, të për mocion dhe propozuesi i rezolutës, kryetari i Rregullores unë do të lexoj tekstin e betimit, Grupit Parlamentar të Partisë Socialiste, zoti ndërsa zotëria, do të ngrihet në këmbë dhe do të Taulant Balla. deklarojë: “Betohem”. Taulant Balla – Zonja dhe zotërinj Teksti i betimit është: “Betohem me nderin deputetë, tim se do të kryej me ndërgjegje detyrën si Anëtarë të Këshillit Ministrave, deputet i popullit në Kuvend. Do të përfaqësoj Pasi u njohëm me aktin e paprecedent të denjësisht popullin, do t’i bindem Kushtetutës Presidentit të Republikës për shfuqizimin e dhe ligjeve, do të mbroj lirinë dhe pavarësinë e dekretit nr. 10 928, datë 05.11.2018 “Për Shqipërisë, do të respektoj dhe do të mbroj të caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e drejtat dhe liritë e shtetasve dhe do të punoj me qeverisjes vendore” dhe, duke e vlerësuar këtë akt si absolutisht të pavlefshëm, i marrë në
2 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 kapërcim të kompetencave të institucionit të në detyrë. Brenda periudhës zgjedhore, Presidentit dhe në kundërshtim flagrant me Presidenti i Republikës mund të përzgjedhë parimet kushtetuese dhe demokratike, si dhe vetëm dy të diela të njëpasnjëshme, më të afërtat duke e konsideruar këtë akt, që synon të pengojë me datën e përfundimit të mandatit, për t’i në mënyrë të kundërligjshme realizimin e të konsideruar si data të mundshme për zhvillimin e drejtës kushtetuese të shtetasve shqiptarë për të zgjedhjeve. Identifikimin e datës më të zgjedhur me votën e tyre përfaqësuesit në përshtatshme për zhvillimin e zgjedhjeve pushtetin vendor, bazuar në nenin 98 të Presidenti i Republikës është i detyruar ta bëjë në Rregullores së Kuvendit, në emër të Grupit konsultë me partitë parlamentare. Procedura Parlamentar të Partisë Socialiste, kam kërkuar kushtetuese, në fakt, e normuar me zakon këtë mocion, që, në fakt, për thelbin është hera e kushtetues, pasi nuk është e shkruar në parë që mbahet në 28 vjet të demokracisë së re Kushtetutë, parashikon konsultën me kryetarët e shqiptare, në përfundim të të cilit ju kërkoj të grupeve parlamentare. Si rregull, caktimi i datës gjithëve, pa asnjë dallim dhe pa asnjë ndryshim së zgjedhjeve është rezultat i një procesi të krahëve politikë që kemi dhe të partive nga të konsensual, por, nëse grupet parlamentare nuk cilat vijmë, të miratojmë së bashku një rezolutë shfaqin konsensus, atëherë caktimi i datës së sipas draftit që keni përpara. zgjedhjeve bëhet duke respektuar në mënyre të Zonja dhe zotërinj deputetë, paanshme vendimin e Presidentit të Republikës, i Dekreti i datës 10 qershor është haptazi cili ka detyrën që të gjejë midis palëve peshën e antikushtetues. Zgjedhjet do të mbahen me 30 argumentit të përfaqësuar prej tyre. Kjo është qershor. Kompetencat për caktimin e datës së pjesa e normuar nga zakoni kushtetues. zgjedhjeve, po ashtu edhe mungesat e Meqenëse ka ardhur koha që të zbardhen të kompetencës për zhdekretim dua t’i sqaroj si më gjitha bisedat, që zhvillohen me Presidentin e poshtë: Republikës, dua t’ju informoj se para 8 muajsh Në raport me zgjedhjet, Presidenti i kryetari i shtetit, Presidenti i Republikës, e ka Republikës ka vetëm një kompetencë, atë të kryer këtë procedurë. Dua t’ju them në mënyrë të caktimit të datës së zgjedhjeve. Kjo për të ruajtur sinqertë se unë, si kryetar i grupit, kam neutralitetin dhe për të mos e komprometuar më propozuar datën 9 qershor, por Presidenti i politikën e ditës, me grindjet apo debatet Republikës me të drejtë tha: “Janë vetëm dy data, zgjedhore, me konkurrencën zgjedhore, me ose data 23, ose 30 qershor”. Data 9 ishte brenda akuzat reciproke, me rezultatin zgjedhor apo kuadrit të sezonit turistik dhe arsyetimi im ishte kontestimin e tij. Presidentin, për fat të mirë, e që zgjedhjet të mos ndikonin aspak në sezonin kemi çliruar me ligj nga çdo përfshirje në turistik, si një kërkesë e shumicës së kompanive procesin zgjedhor. Rreth 10 vjet më parë, ai turistike, që operojnë në Shqipëri, por Presidenti kishte të drejtën e emërimit të një pjese të i Republikës më bindi. Unë u binda që data 30 anëtarëve të KQZ-së, ndërsa sot nuk e ka. Që nga qershor, si datë e propozuar edhe nga grupet viti 2008 ai nuk e gëzon më këtë prerogativë, parlamentare të opozitës, ishte e vetmja datë dhe sepse i gjithë procesi zgjedhor qeveriset tërësisht data e fundit e zhvillimit të zgjedhjeve vendore, vetëm nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, që sipas Kushtetutës dhe ligjit. në Shqipëri është “Qeveria e zgjedhjeve”. Kriteret, që vendosin për datën e Caktimi i datës së zgjedhjeve është kompetencë e zgjedhjeve, nuk mund të jenë kritere, të cilat Presidentit, por jo privilegj i tij. E thënë ndryshe, bazohen në interesa politike. Ato mund të është detyrim, por jo e drejtë. Kjo kompetencë ndikohen nga interesat e konkurruesve, por janë nuk është diskrecionale dhe nuk varet nga kritere që lidhen me interesin më të mirë të vullneti i tij, por është e lidhur me kushte zgjedhësve shqiptarë. Data e zgjedhjeve caktohet rigoroze ligjore. nga Presidenti i Republikës, duke i dhënë Presidenti nuk mund dhe nuk e zgjedh dot përgjigje pyetjes se cila është data më e mbarë periudhën zgjedhore, brenda së cilës të caktojë për zgjedhësit për votime. Sqarimi i kuadrit datën e zgjedhjeve. Periudha zgjedhore është kushtetues për kompetencën e Presidentit për përcaktuar me ligj dhe varet vetëm nga data e caktimin e datës së zgjedhjeve ka rëndësi për të përfundimit të mandatit të organeve të zgjedhura kuptuar se sa shumë e kanë kufizuar Kushtetuta
3 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 dhe ligji Presidentin në ushtrimin e kësaj Presidenti i Republikës referohet në disa kompetence, e cila, për nga natyra e saj, hyn në precedent. Sipas tij, në disa raste të mëparshme grupin e kompetencave formale të Presidentit të janë shtyrë zgjedhjet nga një javë deri në një Republikës. muaj, duke lënë mënjanë faktin se kuadri ligjor Neni 92, germa “gj”, i Kushtetutës i njeh ka qenë i ndryshëm në precedentë të ndryshëm, Presidentit të Republikës kompetencën për gjë e cila përjashton listimin e tyre si precedentë. dekretimin e datës së zgjedhjeve, por kjo nuk Nuk mund të marrësh si precedent një rast, përkthehet dot në kompetencë për zhdekretim. kur kuadri ligjor është tërësisht i ndryshëm nga Dekretimi i datës së zgjedhjeve është një akt me kuadri ligjor që i referohet. Të gjitha rastet e efekt të menjëhershëm. Ngjarja ndodh dhe tjera, qoftë ai i vitit 2007 apo ai i vitit 2017, jo kryhet, ajo nuk zgjat, nuk vazhdon dhe nuk është vetëm që kanë qenë brenda kuadrit të përcaktuar. proces. Dekretimi nuk është hapi i parë i Në rastin e vitit 2007, kam qenë edhe asokohe vendimmarrjes së Presidentit, por është edhe anëtar i Kuvendit të Shqipërisë, dispozitën hapi i parë dhe i fundit i saj. Menjëherë me kalimtare për t’i mundësuar Presidentit të dekretimin fillojnë efektet ligjore të aktit. Republikës, zotit Moisiu, për të ridekretuar një Dekretimi i hap rrugën procesit, mekanizmat datë të re për zgjedhjet vendore, e kemi votuar ligjorë dhe administrativë vihen në lëvizje në afër mesnatës së datës 30 dhjetor 2006. Kuvendi mënyrë të pavarur dhe pa asnjë detyrim ligjor qëndroi i mbledhur derisa konsensusi politik dhe dhe administrativ ndaj dekretuesit. Neni 92, marrëveshja politike të firmosej në Presidencë. germa “gj”, i Kushtetutës nuk mund të shërbejë Vetëm pasi Kuvendi kishte miratuar dispozitën si kompetencë për zhdekretimin e zgjedhjeve, kalimtare, Presidenti mund të dekretonte një datë sepse për zgjedhjet vendore të datës 30 qershor të re zgjedhjesh. kjo kompetence është ushtruar një herë. Në të gjithë precedentët, fakti juridik, pra Presidenti i Republikës e ka këtë konsensusi politik i ka paraprirë dekretit. Në kompetencë vetëm një herë, dhe ai e ka ezauruar rastin e zhdekretimit ka ndodhur e kundërta. këtë kompetencë. Sipas Presidentit, zgjedhjet janë anuluar me Kompetenca e ushtruar i ka ezauruar synimin që bllokimi i procesit t’i ulë palët në efektet e veta që ditën kur dekreti ka hyrë në dialog, me shpresën se dialogu do të prodhojë fuqi. Pasojat juridike të parashikuara dhe, që konsensus. Domethënë, nuk është ngjarja që sjell priteshin prej tij, kanë ndodhur pothuajse në aktin, por është akti ai që kërkon të prodhojë pjesën dërrmuese. ngjarjen. Deri më datën 10 qershor, datën e Në analizë juridike, natyra, shkaku ligjor, dekretimit, janë konsumuar të gjitha procedurat nisma apo efektet, dekreti për shtyrjen e për regjistrimin e subjekteve zgjedhore, zgjedhjeve, janë të krahasueshme jo me dekretin procedurat për ndarjen e financimit publik, për për caktimin e datës së zgjedhjeve, po me ndarjen e kohës televizive, për ngritjen e dekretin për përsëritjen e zgjedhjeve, ndërkohë administratës zgjedhore, për hartimin dhe që dekreti i datës 10 qershor nuk ka asnjë lidhje publikimin e listave të zgjedhësve, për as me dekretin për shtyrjen e zgjedhjeve, as me infrastrukturën monitoruese e vëzhguese të dekretin për përsëritjen e tyre. zgjedhjeve, për përgatitjen e bazës materiale të Në të gjitha rastet e tjera të dekretimeve, që zgjedhjeve. Janë miratuar fletët e votimit dhe Presidenti i Republikës i citon si precedentë, nuk është kontraktuar shtypshkrimi i tyre. është vënë në lëvizje me kërkesë të palëve të Pra, procesi është në fazën e fundit, në treta, asnjëherë kryesisht. raundin e fundit, në ditën kur zgjedhësve duhet Më tej, shtyrja e zgjedhjeve dhe përsëritja t’u respektohet e drejta për të zgjedhur, e drejtë e janë mekanizma ligjorë, që shpëtojnë nga mbrojtur me Kushtetutë. pamundësia për të prodhuar rezultat, ndërsa Të gjitha këto hapa, i gjithë ky mobilizim dekreti i datës 10 qershor bllokon mundësinë për burimesh, më së shumti edhe financiar, e gjithë të prodhuar rezultat. Tek shtyrja dhe përsëritja kjo kosto e madhe që ka lidhje procedurale me shkaku lidhet gjithmonë me një pengesë apo dekretin e përcaktimit të datës së zgjedhjeve, nuk nevojë ligjore, asnjëherë me një pengesë apo mund të zhbëhen me zhdekretim. nevojë politike.
4 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Më shtyrjen dhe përsëritjen, zgjedhjet Në këtë proces zgjedhor, të gjithë individët, zhvillohen në një datë tjetër, brenda limitit të që deshën të regjistroheshin, u regjistruan si caktuar nga Kushtetuta ose nga ligji, kurse kandidatë partish, si kandidatë koalicionesh apo dekreti i datës 10 qershor thyen çdo limit, qoftë si kandidatë të pavarur. Nëse ky numër nuk ishte ligjor, qoftë kushtetues. shumë i madh, pavarësisht se me 38 parti Sqarimi modus operandi i Presidentit dhe politike radhitemi ndër vendet, që kanë më krahasimi me precedentët kanë rëndësi jo vetëm shumë parti garuese në procese zgjedhore, kjo për të zbuluar abuzimin me referencën te erdhi për shkak të presionit, pasigurisë dhe frikës precedenti, por edhe për të qartësuar kapërcimin që mbolli opozita bojkotuese në periudhën e e rëndë të parimit të neutralitetit, që është parim regjistrimit. bazë i funksionimit dhe veprimtarisë së Partia Demokratike dhe Lëvizja Socialiste Presidentit të Republikës. për Integrim kanë bërë presion ndaj subjekteve të Zonja e zotërinj deputetë, ndryshme zgjedhore, prej të cilëve ka edhe këtu Kjo ishte pjesa që lidhej me afatet dhe me në sallë, për të mos u regjistruar në zgjedhje. antikushtetutshmërinë e të ashtuquajturit Presidenti i Republikës e di fare mirë se ky zhdekret. akt është në vetvete një akt i paligjshëm, që Kodi Cilat janë pasojat antikushtetuese të Penal, me të gjitha normat e veta, e ka zhdekretimit të datës së zgjedhjeve? Në sanksionuar si pengim i të drejtës së një subjekti tentativën për anulimin e zhvillimit të zgjedhor për të marrë pjesë apo për të bërë zgjedhjeve, Presidenti i Republikës ka cenuar të fushatë zgjedhore, një akt i dënueshëm dhe vepër drejtën themelore të shtetasve për të zgjedhur, penale, e cila dënohet deri në pesë vjet burg. gjithashtu, edhe për t’u zgjedhur, atë të drejtë që Zhdekretimi i datës së zgjedhjeve ka rreket të argumentojë se është motivi i tij për nxjerrë jashtë afatit kushtetues mandatin e anulim. organeve të zgjedhura të qeverisjes vendore, Pra, motivi i Presidentit për anulim na domethënë shkel paragrafin 1 të nenit 109 të qenka: t’u heqim të drejtën për t’u zgjedhur, Kushtetutës: “Organet e qeverisjes vendore në sikundër u heqim të drejtën edhe për të zgjedhur. largim nuk mund të ushtrojnë tagër pushteti pas E drejta aktive dhe pasive e zgjedhjeve përfundimit të mandatit të tyre si organe të është e drejtë individuale dhe aspak kolektive. zgjedhura.” Me mbarimin e mandatit katërvjeçar Ajo u përket individëve, jo partive, ashtu në Shqipëri, nuk mund të ketë më as kryetarë e sikundër dorëheqjet nga mandatet e deputetëve as këshilla bashkie. Prandaj, dekreti ka pasojë të ishin dhe duhej të mbaheshin si dorëheqje drejtpërdrejtë të tij edhe shkeljen e pikës 3 të individuale, jo si dorëheqje kolektive. Ajo u nenit 1 të Kushtetutës: “Qeveri ose qeverisje pa përket individëve, jo partive. Kjo e drejtë zgjedhje nuk mund të ketë”. Po ashtu, edhe pikat cenohet kur shtetasve u hiqet mundësia për ta 1 e 2 të nenit 2 të Kushtetutës: “Parimi i ushtruar atë, dhe jo ku për arsye, që nuk lidhen sovranitetit popullor dhe parimi i përfaqësimit.” me rendin kushtetues, por me interesat politikë të Dekreti bie në kundërshtim me Kodin palëve, oferta e zgjedhjeve reduktohet prej të Zgjedhor në tërësinë e tij, për shkak se synon ashtuquajturave standarde të Presidentit. Këtë të zhbërjen pa shkak ligjor të procesit zgjedhor, i drejtë e shkel kush nuk lejon zhvillimin e cili është konsumuar në 90 % të ecurisë së tij. zgjedhjeve, jo kush kërkon që ato të zhvillohen Dekreti nxirret nga Presidenti, por për sipas Kushtetutës dhe ligjit. zbatimin e tij ngarkohet Komisioni Qendror i Më tej, në arsyetimin e dekretit të datës 10 Zgjedhjeve, i cili është organi që ka qershor, Presidenti i Republikës thekson se kompetencën ekskluzive të drejtimit e të mospjesëmarrja në zgjedhje e disa partive menaxhimit të zgjedhjeve në Shqipëri. opozitare është, sipas tij, de facto mohim i së Nëse KQZ-ja do të pranonte të zbatonte drejtës për t’u zgjedhur. Mospjesëmarrja në garë dekretin, kjo do ta ngarkonte KQZ-në me ditën e caktuar për zhvillimin e garës, është përgjegjësi penale. “Zbatimi i një akti të zgjedhja e lojtarëve, të cilët kanë vendosur të paligjshëm është përgjegjësi penale” – thuhet në bojkotojnë, por që në asnjë rast nuk u është Kodin Penal të Republikës së Shqipërisë, akt i mohuar e drejta për të garuar. cili shtrihet nga pengimi i zgjedhësve për të
5 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 votuar e deri te shpërdorimi i detyrës. Do të ishte kompetent administrativ për të shqyrtuar mjetet vepër penale nëse do të zbatohej një akt i ligjore administrative në fushën e zgjedhjeve, paligjshëm, dhe jo e kundërta. listat e zgjedhësve apo dokumentet e tjerë, është Përse dekreti i datës 10 qershor është vetëm KQZ-ja. Neni 21, pika 17, i Kodit absolutisht i pavlefshëm? Dekreti i datës 10 Zgjedhor. qershor, zonja e zotërinj deputetë, është një akt Lënda e dekretit të datës 10 qershor, që nuk mund të nxirret, por, nëse nxirret, nuk caktimi i datës zë zgjedhjeve, është lëndë mund të zbatohet, sepse është absolutisht i zgjedhore, prandaj në kompetencën lëndore të pavlefshëm, zoti President! KQZ-së përfshihet edhe kompetenca për Pavlefshmëria absolute e akteve konstatimin e pavlefshmërisë. administrative rregullohet nga neni 108 e në Ndërsa neni 111 i Kodit të Procedurës vijim, i Kodit të Procedurës Administrative, i cili Administrative sqaron se konstatimi i është akti i vetëm ligjor, që jo vetëm normon pavlefshmërisë absolute nuk është tagër, të cilin kualifikimin ligjor të pavlefshmërisë absolute, organi publik e ushtron në mënyrë diskrecionale. por edhe që përcakton kompetencën për Zonja e zotërinj deputetë, konstatimin e saj dhe detyrimin e organeve Përpara jush, për herë të parë, keni një publike për të vepruar kryesisht, sa here vihet në rezolutë, e cila synon më së miri që t’i japë dijeni të shkaqeve për pavlefshmëri. përgjigje një akti të paprecedent, i cili është Që akti administrativ të jetë absolutisht i absolutisht i pavlefshëm. pavlefshëm, duhen të verifikohen disa rrethana, Unë kam besim tek të gjithë deputetët e konkurruese me njëra-tjetrën, çdonjëra prej të këtij Kuvendi, kam bindjen e thellë se Kuvendi i cilave e bën aktin absolutisht të pavlefshëm. Në Shqipërisë është autoriteti më i lartë në një rastin e dekretit të datës 10 qershor, janë republikë parlamentare të pasur, si kjo e jona. verifikuar më shumë se një prej tyre. Ndaj, dua t’ju bëj thirrje që, të gjithë së bashku, Kodi i Procedurës Administrative nuk lejon ta votojmë rezolutën, për të qartësuar këdo, por, që akti administrativ të vijë në kundërshtim të pikë së pari, për të qartësuar çdo shtetas shqiptar, hapur dhe flagrant me një dispozitë-urdhëruese se e drejta e fituar me kaq mund, që çdo shqiptar, të legjislacionit në fuqi, lidhur me kompetencën qoftë për zgjedhjet vendore, qoftë për zgjedhje të e organit publik ose me procedurën për nxjerrjen përgjithshme, një herë në katër vjet, pa asnjë ditë e aktit, neni 108, shkronja ‘a’, pika 1 dhe pika 2. më shumë, të zgjedhë përfaqësuesit e vet, të jetë Dekreti bie në kundërshtim të hapur dhe një e drejtë e garantuar. Zgjedhjet do të flagrant me nenin 92, shkronja ‘gj’, të zhvillohen më 30 qershor. Kushtetutës, si për kompetencën, ashtu edhe për Faleminderit! procedurën. Domethënë, shkelja e kësaj shkronje Gramoz Ruçi – Para se të hap debatin... të nenit, është bërë dy herë nga akti i Presidentit. (Ndërhyrje nga salla) Kodi i Procedurës Administrative Të lutem, prit! Shënoje emrin atje, dhe do përcakton se akti administrativ është absolutisht i të ta jap fjalën! pavlefshëm dhe në rastin kur ekzekutimi i aktit Para se të hap debatin, po bëj të qartë emrat mund të shkaktojë një veprim të dënueshëm, e diskutantëve në lidhje me debatin. Nga Grupi sipas legjislacionit penal. Parlamentar i Partisë Socialiste janë regjistruar Dekreti i datës 10 qershor ngarkon për deputetët: Klotilda Bushka 7 minuta, Erion ekzekutimin e tij Komisionin Qendror të Braçe 6 minuta, Bashkim Fino 6 minuta, Elisa Zgjedhjeve. Nëse KQZ-ja e zbaton atë, atëherë Spiropali 5 minuta, Mimi Kodheli 5 minuta, KQZ-ja shkel rëndë tërësinë e Kodit Zgjedhor Fatmir Xhafaj 8 minuta, Ulsi Manja 7 minuta, dhe konsumon automatikisht atë që cituam më Blerina Gjylameti 5 minuta, Bledar Çuçi, sipër, veprën penale. Damian Gjiknuri, Ditmir Bushati, Blendi Klosi, Zonja e zotërinj, a e ka detyrim Komisioni Alket Hyseni, Eduard Shalsi, Ermonela Felaj, Qendror i Zgjedhjeve për ta konstatuar Arben Ahmetaj, Lindita Nikolla, Niko Peleshi, pavlefshmërinë absolute? Ky është një diskutim, Senida Mesi, Etilda Gjonaj, Vasilika Hysi, i cili patjetër do të jetë edhe pjesë e debatit në Sandër Lleshaj, Pandeli Majko, Besa Shahini, këtë seancë, por, në vlerësimin tim, organi
6 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Belinda Balluku, të gjithë nga 5 minuta, dhe Edi Lefter Maliqi – Zoti Balla na tregoi këtu Rama 35 minuta. Kodin Penal. Ndërkohë, kryetari i KQZ-së nuk Nga Grupi Parlamentar opozitar, Demokrat zbatoi dekretin e Presidentit, a mos ka ndërmend janë regjistruar deputetët: Rudina Hajdari 14 ta fusë në burg? Këto janë turpe, skandale dhe minuta, Myslim Murrizi 16 minuta, Korab Lita 6 sot shqiptarët do të shikojnë një parodi. Unë po minuta, Halil Jakimi 8 minuta, Halit Valteri 6 pres të vijë Kryeministri dhe do të kem punë për minuta. procedurë edhe me të. Nga Grupi i Pavarur janë regjistruar Gramoz Ruçi – Me Kryeministrin nuk ke deputetët: Nimet Musaj 15 minuta, Ralf Gjoni 15 punë procedure, Kryeministri ka debat me fakte minuta, Enver Roshi 13 minuta. e të tjera. Ju keni kërkuar interpelancë me Nga deputetët jashtë grupeve janë Kryeministrin dhe do të keni të gjithë kohën e regjistruar deputetët: Andi Përmeti, Kujtim duhur për të dialoguar me të. Gjuzi, Zef Shtjefni, Selami Janisheri, Lefter Ju lutem, kolegë deputetë, ju kërkoj vetëm Maliqi, Elda Hoti, Artur Roshi, Kostaq Papa, një gjë. Ka parlamente, qoftë edhe Parlamenti Ligoraq Karamelo, Ervis Meço, të gjithë nga 3 Europian, ku çdo diskutant nuk flet më shumë minuta. se 5 minuta. Jo rastësisht isha në një aktivitet, Fjala për zotin Karamelo. Përse e keni ku merrnin pjesë të gjithë kryetarët e fjalën? parlamenteve të BE-së, si dhe kryetarët e Ligoraq Karamelo - Faleminderit, zoti parlamenteve aspirantë për në BE dhe koha në Kryetar! dispozicion për diskutimet e tyre ishte vetëm 3 E di që ju karakterizoheni nga korrektësia minuta. Prandaj, të mos e kthejmë çështjen e dhe saktësia matematikore në respektimin e kohës në debat. kohës, por unë gjykoj që, meqenëse ne deputetët, Fjalën e ka Rudina Hajdari. Të përgatitet që nuk bëjmë pjesë në grupet parlamentare, jemi zonja Bushka. shumë dhe koha jonë për të folur është shumë e Rudina Hajdari - Të nderuar qytetarë, paktë, ndoshta do të ekzistonte mundësia që ju Të nderuar deputetë, të tregoheni më tolerant për të shtuar kohën e I nderuar Kryetar i Kuvendit, diskutimit, të paktën 1 ose 2 minuta më tepër Këtu para nesh kemi një rezolutë, e cila nuk për të gjithë ne. ka ndonjë vlerë juridike, por është thjesht një Faleminderit! rezolutë, që për mendimin tonë, thjesht ngre Gramoz Ruçi - Koha nuk është presionin, shantazhin ndaj Presidentit të kompetencë imja, por është kompetencë e Republikës së Shqipërisë. Konferencës së Kryetarëve, është brenda Dua ta filloj fjalën time me arsyetimin pse Rregullores së Kuvendit. Thelbi nuk është sesa ky akt i Presidentit të Republikës është një akt, flet, por çfarë thua kur flet. Ne kemi kohën në që ne thjesht mund ta konstatojmë si Kuvend i dispozicion për të folur, qoftë edhe 3 minuta për Shqipërisë, pasi gjykimin e vendimit të të thënë gjënë e duhur në vendin e duhur. Presidentit të Republikës së Shqipërisë e bën Po, zoti Maliqi. vetëm Gjykata Kushtetuese. Ne duhet të jemi Lefter Maliqi – Në mbështetje të fjalës së shumë të qartë me qytetarët shqiptarë. deputetit Karamelo, nuk është parë ndonjëherë Sipas nenit 90, pika 2, mocioni për në historinë e parlamentit të flasësh 3 minuta, aq shkarkimin e Presidentit të Republikës së më tepër për një çështje të rëndësishme. Shqipërisë bëhet me një të katërtën e deputetëve Sot dëgjuam edhe diskutimin e recituar nga të Kuvendit, pra me firmat e 35 deputetëve dhe i sekretari i Përgjithshëm, zoti Balla, i cili kërkon depozitohet Kryetarit të Kuvendit, i cili ka për me këtë akt, me këtë parodi, me këtë arrogancë detyrë të ngrejë një Komision Hetimor dhe më të maxhorancës të marrë edhe institucionin e pas të verifikojë pse Presidenti i Republikës së fundit atë të Presidentit, sepse së shpejti do të Shqipërisë e ka marrë këtë vendim. Pasi rrëzoni edhe kryetarin e KQZ-së. Komisioni Hetimor të verifikojë dhe të Gramoz Ruçi - Ju lutem? Çfarë keni për të konstatojë për veprimin që ka ndërmarrë thënë për procedurë? Presidenti i Republikës së Shqipërisë, si dhe të dëgjojë Presidentin e Republikës së Shqipërisë,
7 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 përpilon një raport, i cili mund të diskutohet në ndërkohë që zgjodhi gruan e tij kryetare të LSI- parlament dhe të depotizohet në Gjykatën së? Pse nuk e ngritët këtë problem? Pse nuk bëtë Kushtetuese. një mocion me debat në atë kohë dhe të thoshit: “ Fakti që ne nuk kemi Gjykatë Kushtetuese Prisni, se kjo nuk bëhet. Ky është një akt i është një fatkeqësi e madhe. Ky është thelbi i të paprecedent. Ky është një akt që nuk duhet të gjithë debatit, ky është thelbi pse shqiptarët po ndodhë në një vend demokratik!”. shikojnë një lojë të shëmtuar, një tragjedi që Pra, ju, maxhoranca u bëtë palë me LSI-në, vazhdon dhe na merr zvarrë të gjithëve. me opozitën, ju bëtë marrëveshje me njëri-tjetrin. E theksoj edhe njëherë, Gjykata Për çarë? Për një arsye të vetme: që të zgjasnit Kushtetuese është organi i vetëm që konstaton pushtetin tuaj, sepse nuk ju intereson fare se këtë lloj shkeljeje, por është detyra ime të listoj çfarë bëhet me Shqipërinë. arsyet pse mendoj se ky President ka marrë një Presidenti nuk dha një datë tjetër. Po ta vendim, i cili vë në pikëpyetje veprimet e tij. lexosh Kushtetutën siç duhet lexuar, ai duhet ta Këto pikëpyetje i ngre për tri arsye. japë datën. Përsëri e theksoj, unë kam rol Pse mendon Presidenti i Republikës së verifikues dhe konstatues, nuk jap dot vendime Shqipërisë që me këtë veprim e zgjidh krizën? apo gjykime që të shprehem se Presidenti ka Nëse ai thotë se ky vendim është bërë si një akt kryer një akt të rëndë apo të lehtë. Këtë le ta patriotik, që zgjidh krizën dhe i vë palët përpara vendosë Gjykata Kushtetuese. Por unë kam të përgjegjësisë, atëherë më thoni ju: nëse palët nuk drejtën time qytetare të ngre pikëpyetjen: nëse ulen bashkë dhe nuk arrijnë konsensus për një unë nuk jam në gjendje ta bëj këtë gjë, atëherë datë tjetër: a nuk e fusim vendin akoma më çfarë bëj unë në këtë parlament? Pra, kjo është shumë në krizë? A nuk e fusim vendin në më demokraci, unë të ngre pyetjen: pse i bën ai këto shumë pasiguri? Çfarë do të ndodhë, nëse ne nuk gjëra? Presidenti bën një dekret, e formalizon atë arrijmë të gjejmë një zgjidhje? Nëse ne kemi një dhe arrin të bëjë zhdekretim të dekretit të tij! opozitë jashtë parlamentit shqiptar, që ka si kusht Edhe këtë gjë se kemi parë ndonjëherë. Por le ta të vetëm që të largohet Kryeministri, atëherë verifikojë Gjykata Kushtetuese edhe këtë akt. çfarë negociatash do të arrijnë këto dy palë? Unë Të dalim tek arsyetimi i Presidentit. E kam nuk e shikoj të mundur, është gati e pamundur! dëgjuar shpesh, nuk ndodh vetëm këtu, ndodh Më falni, zoti President, nëse gruaja juaj dhe në vendet e tjera, këtë xhest, këtë populizëm: është palë e opozitës dhe kjo palë ka ngritur këtë “Ne po e bëjmë këtë gjë për hir të kombit”. Bën padi, është bërë pjesë e këtij konflikti, atëherë: a akt patriotik, gjë që, në fakt, është e gabuar. Ai nuk është ky një konflikt i pastër personal? xhest bëhet në një vend jashtë Shqipërisë, për të Unë e ngre pyetjen, ju mund të përgjigjeni. dalluar veten nga një person i huaj, për të treguar Qytetarët duan përgjigje për këtë gjë. Unë e ngre patriotizëm, nuk bëhet ndaj shqiptarëve. Nuk pyetjen. Ai duhet të ulet me të gjitha palët, duhet mund të më thotë Presidenti: “Unë jam më të ulet me opozitën. Ndërkohë që zonja patriotik se ti, se po bëj këtë akt”. Është një akt i Kryemadhi është bashkëkryetare e opozitës, shëmtuar, që të vjen për të qeshur kur e shikon atëherë duhet të ulet edhe me të dhe të shikojë se dhe e dëgjon. kur do të jetë data tjetër e zgjedhjeve. A nuk Por, gjithsesi, dua t’ju sjell në vëmendje një ishte ky debat edhe në momentin kur zoti Meta u shembull, sepse duhet të kuptojmë thelbin. zgjodh nga ky parlament President i Republikës Qytetarët duhet të kuptojnë thelbin e aktit të së Shqipërisë? A nuk ishte ky parlament që e Presidentit që thotë se ky është një akt për hir të zgjodhi atë me vota? kombit. Atëherë, nëse e argumentojmë në Më falni, pse e zgjodhët zotin Meta si mënyrë juridike, sot Presidenti, pas takimeve me President të Republikës së Shqipërisë? Për një njerëz të ndryshëm, të cilët mund t’i thonë: fakt të vetëm: donit të zgjasnit jetëgjatësinë e tij “Kriminaliteti është rritur në Shqipëri, njerëzit po politike dhe pushtetin e tij. Donit të forconit vriten e të tjera”, mund të thotë: “Unë, për hir të pozitën e LSI-së. Donit të vazhdonin të kishin Shqipërisë, mendoj se ne duhet te rikthejmë pushtet përsëri brenda këtij vendi, apo jo? dënimin me vdekje”. Ai mund ta bëjë, pra për Me çfarë kredencialesh e zgjodhët zotin shkak se është rritur kriminaliteti, për hir të President? A nuk ishte ai në konflikt interesi, sigurisë kombëtare e të tjera. A mendoni ju se
8 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 organet e drejtësisë do ta zbatonin këtë dekret? progresraporti i muajit maj i BE-së thotë se Kështu bëhet kjo punë? Ku jemi këtu? Para të Shqipëria i ka përmbushur të gjitha detyrimet që Drejtës Romake? Pra, nuk dimë të ndajmë jus- duhet të realizonte në kuadër të integrimit në privatum dhe jus-publicum? Domethënë, ky njeri Bashkimin Europian dhe nëse vendet skeptike po bën akte në saj të interesit të tij, apo në saj të nuk do të japin miratimin e tyre, kjo nuk ka të interesit publik? bëjë me problemet e Shqipërisë, por me Unë këtë nuk di ta ndaj dot, sepse e keni problemet që vetë ato vende kanë. Ndërsa në bërë ju këtë gjë. Maxhoranca e ka votuar me Shqipëri po zbatohet një reformë unike, e thellë, vetëdijen, që Presidenti e ka ende gruan në një për reformimin e sistemit gjyqësor, e cila ka parti tjetër, që do t’i shërbejë interesit të vet. Sot filluar të japë rezultatet e para në luftën ndaj ju çuditeni! Normale, që do të bëhet kjo gjë. korrupsionit dhe krimit të organizuar. Vetë e çuat në këtë derexhe. Kur nga zbatimi i reformës në drejtësi janë Po pse na intereson mua dhe grupit ngritur të gjitha organet e reja të drejtësisë dhe parlamentar? Ne nuk duam krizë, nuk duam luftë pritet që shumë shpejt të plotësohen vakancat në civile, nuk e duam më Shqipërinë në destabilitet. Gjykatën Kushtetuese dhe në organet e Jemi lodhur me këtë gjendje. specializuara të luftës kundër krimit dhe Të dashur shqiptarë, të dashur qytetarë që korrupsionit dhe kur, në fakt, jemi 12 ditë pas na ndiqni, e dini çfarë mund të ndodhë?! Më e fillimit të fushatës zgjedhore dhe shumë muaj mira e mundshme është që zgjedhjet do të pas dekretit të Presidentit, të nëntorit 2018, në shtyhen vetëm me një muaj. Ja këtu do të jemi! bazë të të cilit u caktua data 30 qershor, si datë e Muajin tjetër do të keni zgjedhje. E vetmja pyetje zgjedhjeve vendore, si rrufe në qiell të pastër, që i bëj vetes është: a ia vlejti barra qiranë? A ia vetë Presidenti nxjerr një dekret që zgjedhjet vlejti që opozita të digjte mandatet? A ia vlejti anulohen. Pra, u thotë shqiptarëve: ju nuk do të gjithë ky bojkot, që kanë bërë në këta 2-3 vjet? A votoni. ia vlejti që ne të bllokonim reformën në drejtësi? Për mua, problemi nuk qëndron vetëm te A ia vlejti që t’i mbyllim dyert për në Europë? fakti se ky akt i Presidentit është absolutisht i Absolutisht jo! pavlefshëm, sepse del në kapërcim të Po përse bëhet kjo? Në më të mirën e kompetencave të tij kushtetuese dhe ligjore dhe, mundshme, kjo bëhet që këta të tre të ulen si i tillë, është nul dhe nuk ka se si të gjejë bashkë me njëri-tjetrin dhe të arrijnë një tjetër zbatim, prandaj edhe unë e përshëndes vendimin konsensus: zgjatjen e pushtetit të tyre. Të e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve që vijoi vazhdojnë akoma më shumë, të vazhdojnë të procesin zgjedhor, duke garantuar të drejtën e njëjtin film, me të njëjtët aktorë, thjesht shtetasve për të votuar dhe zbatoi kështu drejt ndryshojnë rolet me njëri-tjetrin. parimin e ligjshmërisë, por qëndron edhe te fakti Të dashur shqiptarë, ja se çfarë bëjnë se kreu i shtetit ka cenuar rëndë parimet e politikanët në Shqipëri! demokracisë. Është pikërisht kreu i shtetit që ka Dua ta mbyll, duke thënë se është koha që marrë besimin nga ky Kuvend në vitin 2017, për populli shqiptar t’i mbyllë perden kësaj shfaqjeje efekt të një reforme thelbësore që kemi të shëmtuar. Është koha që ne të largohemi nga ndërmarrë, për efekt të zbatimit të reformës në këta njerëz dhe, kur të vija koha e votimeve, të drejtësi, sepse, në qoftë se nuk do të bëhej ajo mos i votojmë më këta njerëz. marrëveshje, nuk do të kishim sot zbatimin e Faleminderit shumë dhe uroj që shqiptarët reformës në drejtësi, nuk do të ishin ngritur të më kenë dëgjuar! organet e vetingut. Në fakt, vetingu, si proces, Gramoz Ruçi - Fjalën e ka deputetja nuk është reforma në drejtësi, por është zemra e Klotilda Bushka reformës në drejtësi dhe reforma në drejtësi është Klotilda Bushka – Faleminderit, zoti hapi kyç për shtetin ligjor, për demokracinë Kryetar! funksionale dhe për perspektivën europiane të Të nderuar kolegë, Shqipërisë. Të dashur qytetarë, Presidenti, në fakt, ka shkelur betimin e tij, Ndërsa të gjithë presin me padurim fillimin duke cenuar parimin e unitetit kombëtar dhe ka e bisedimeve për anëtarësimin në BE, ndërsa tentuar të ndërhyjë në të drejtën e zgjedhësve për
9 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 të votuar. Këto janë për mua, si përfaqësuese e kombëtar. Presidenti ka vendosur të anulojë sovranitetit popullor, dy shqetësimet kryesore në zgjedhjet, dhe kjo është kërkesë e një grupi të lidhje me këtë dekret, pavarësisht shkeljeve të opozitës jashtëparlamentare, e cila ka djegur tjera, që janë, gjithashtu, shqetësuese dhe janë mandatet dhe ka dalë në rrugë, nuk ka përdorur kryer nga kreu i shtetit. Zgjedhjet janë e drejtë e mekanizmat parlamentarë, madje kërkon të mos qytetarëve për të zgjedhur në mënyrë periodike bëhen zgjedhjet; kërkon të ikë Kryeministri dhe përfaqësuesit e tyre dhe mundësia e partive qeveria. Çuditërisht, të njëjtën kërkesë ka sot politike për të garuar dhe për të fituar cilësinë e edhe Presidenti. përfaqësuesit të popullit nëpërmjet votës. Në kuptim të parimit të unitetit kombëtar, Sipas Kushtetutës dhe Kodit Zgjedhor, Presidenti qëndron mbi palët, që do të thotë se ai Presidenti në procesin zgjedhor ka vetëm një të nuk mban anë politike, nuk mban kahe politike, drejtë: atë të caktimit të datës së zgjedhjeve. Me nuk vepron në asnjë moment për njërën ose caktimin e kësaj të fundit, e ka mbaruar detyrën tjetrën palë politike, por duhet të jetë neutral në e tij dhe nuk mund të kryejë asnjë detyrë tjetër, vendimmarrjen e tij. Me këtë veprim ka marrë aq më tepër të anulojë zgjedhjet. Prandaj, të një vendim politik, i cili del jashtë kompetencave mohosh realizimin e së drejtës kushtetuese të të tij, madje ka cenuar rëndë parimet e shtetasve shqiptarë është një shkelje e rëndë, funksionimit të shtetit tonë. Ne jemi një është një cenim i rëndë i të drejtave, që, në fakt, Republikë Parlamentare me kompetenca të qarta janë themelore në demokraci dhe, pa ekzistencën për të gjitha institucionet. e tyre, demokracia nuk mund të funksionojë, aq “Kriza parlamentare, - thotë Presidenti , - më tepër kur ne jemi sot në 80% të realizimit të është, gjithashtu, një arsye”. Ky është procesit të zgjedhjeve vendore të vitit 2019, ku parlamenti, këtu janë deputetët e maxhorancës, kanë ardhur një sërë pasojash për subjektet këtu janë deputetët e opozitës, pra ia kemi dalë të zgjedhore: si për ato që kanë të drejtën për t’u plotësojmë vakancat e krijuara nga veprimet e zgjedhur, ashtu edhe për qytetarët, që kanë të paprecedenta të opozitës jashtëparlamentare, drejtën për të zgjedhur. madje së bashku ia kemi dalë që, si një Pasojat, në fakt, nuk janë vetëm parlament legjitim, të jemi edhe funksionalë, të materializim i të drejtave të qytetarëve për marrim vendime dhe të ecim përpara me zgjedhjet vendore 2019, por kanë edhe efekte reformat, siç i pranon edhe Bashkimi Europian, financiare dhe materiale, të cilat cenojnë të gjithë edhe të gjithë partnerët tanë ndërkombëtarë. Pra, veprimtarinë e shtetit. Kështu që nuk janë nëse këtu ka një krizë, ka vetëm një krizë të menduar mirë as këto pasoja. opozitës jashtëparlamentare, e cila po tenton që Nga ana tjetër, Presidenti deklaron se ka këtë krizë ta injektojë në shtet. Fatkeqësisht, palë marrë si arsye në aktin e tij faktin se disa parti me këtë po bëhet edhe Presidenti, i cili ka thyer jashtëparlamentare nuk janë regjistruar në këto rëndë besimin tonë, se është përfaqësues i zgjedhje. Por a mund të jetë kjo një arsye e unitetit kombëtar, pasi mban anën e opozitës logjikshme për një burrë shteti? jashtëparlamentare. Zgjedhjet janë për popullin, jo për partitë! Në përfundim të fjalës sime, dua të shpreh Një shtetar i përgjegjshëm duhet të kujdeset mbështetjen time për draftrezolutën dhe kërkoj që çdo shtetasi t’i krijohet e drejta për të votuar nga institucionet, që kanë kompetenca për dhe subjekteve politike t’u krijohet mundësia mbarëvajtjen dhe organizimin e zgjedhjeve, të reale për të marrë pjesë dhe për të garuar. Nëse vijojnë procesin duke garantuar të drejtën e subjektet politike nuk duan, nuk mund të shtetasve për të votuar. përfshihen me zor në një proces zgjedhor, sepse Madje, kërkoj nga të gjithë ju, kolegë, në kështu funksionon demokracia funksionale; këtë këtë sallë që, nëpërmjet mekanizmave sistem kemi zgjedhur të gjithë së bashku. demokratikë dhe parlamentarë, të bëjmë ç’është Në këto kushte, me keqardhje konstatoj që, e mundur që zgjedhjet e 30 qershorit... përveç cenimit të së drejtës së zgjedhjeve, Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja Presidenti ka prekur dhe cenuar edhe parimin e Bushka! mishëruar në Kushtetutë, që ka të bëjë me faktin Fjalën e ka deputeti Nimet Musaj. se Presidenti është përfaqësues i unitetit
10 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Nimet Musaj – Faleminderit, zoti Kryetar i Shqipërisë. A kemi ne mundësi? Ky parlament Kuvendit! ka vlera. Të nderuar kolegë deputetë, Ju, të nderuar kolegë, me eksperiencën tuaj Të nderuar qytetarë të Shqipërisë, në gjithë këto vite, mendoj se në të ardhmen e Ditën kur kam marrë mandatin e deputetit, afërt do të sillni këtu në Komisionin Zgjedhor kam dashur të largoj modën dhe metodën e vjetër dhe në këtë parlament ndryshimet e kërkuara, që të shkrirjes së këtij mandati për ndërhyrje gjithçka të hyjë në hullinë e dëshiruar nga të ekstraligjore për çështje emërimesh, punësimesh gjithë qytetarët shqiptarë. e të tjera. E kisha të qartë në kokën time idenë se Do të dëshiroja që, nëpërmjet ndryshimit të me këto çështje nuk do të përzihesha kurrë. Kodit Zgjedhor, të shqyrtonim mundësitë se si Ndaj, që në krye të herës, deklaroj se sot partitë t’i bënim me një drejtim më demokratik jam këtu për të diskutuar rreth pikës së rendit të dhe t’i oksigjenonim. Partitë janë pasuri publike ditës: mocion me debat. që, në mënyrë jo demokratike, po administrohen, Gjithashtu, të nderuar kolegë, më duhet t’ju siç e dimë të gjithë, për interesa private. kujtoj që Kushtetuta është ai dokument para të Do të doja të diskutonim se si qytetarët në cilit jo vetëm kam bërë betimin, por kam dhënë Fier, me emra “Aliu”, “Lori”, “Aureli” e të tjerë, besimin tim për punët që na presin të gjithëve të zgjidhnin Presidentin e tyre, të zgjidhnin bashkë këtu. Ndaj, jam thjesht duke bërë detyrën kryetarët e partisë. Por jo, artificet e stisura e time, pa cenuar atë të askujt. Në fakt, cenues më pengojnë këtë gjë! Për çudi, penguesit kryesorë duket keqinformimi dhe keqinterpretimi që po janë ata që, formalisht, do të duhej të ishin shpërndahet jashtë kësaj salle. Sot jam para jush përballë këtyre propozimeve. Të jemi të për të diskutuar lidhur me kushtetutshmërinë e ndërgjegjshëm se për një opozitë demokracia e një akti presidencial, jo për karrigen brendshme është ilaçi më i mirë, që shëron presidenciale. Karriget presidenciale në këtë besimin e humbur te votuesit. vend shqetësojnë vetëm partitë dhe kryetarët e Sot të gjithë bashkë këtu, si temë të ditës tyre, ndonjëherë edhe kryeministër dhe ish- për qytetarin shqiptar, kemi karrigen kryeministra. presidenciale, për të cilën ai qytetar as voton! Kur them që jam këtu për të diskutuar për Kjo temë u serviret sot! këtë çështje, besomëni që nuk e bëj me qejf Unë do të ngre disa pyetje: Çfarë presim? shumë të madh. Do të doja të diskutoja sot për të Le ta bëjmë kodin që të votojnë qytetarët për gjitha çështjet, si, për shembull, për disa zgjedhjen e Presidentit. Si mund t’u marrin ndryshime në ligjin e nëpunësit civil dhe të qytetarëve pesë orë nga jeta e tyre me këtë administratës shtetërore, për reformën në diskutim? Çfarë presim që të ulemi e të drejtësi, për të cilën, të nderuar kolegë, ju, që reformojmë sistemin dhe Kodin Zgjedhor?! keni marrë pjesë dhe keni arritur deri te kjo ditë, Ç’presim që të shpiem përpara reformat që keni bërë një punë për t’u vlerësuar; për sistemin kërkojnë gjithëpërfshirje? A i meriton vërtet pesë zgjedhor, duke përfshirë bashkë me të Kodin orë ky diskutim për karrigen e Presidentit? Zgjedhor, ndryshimin e Kodit të Punës e të tjera Personalisht, mendoj se jo! Ndërkohë, probleme jetike për shqiptarët. Këto janë çështjet Kushtetuta dhe Kodi Zgjedhor flasin qartë, që i shqetësojnë të gjithë shqiptarët. madje flasin edhe duke mos folur. Të nderuar kolegë, Zhvillimi i zgjedhjeve parlamentare dhe Presidentin nuk e kam votuar, pasi nuk kam lokale është i përcaktuar qartë në Kushtetutë. Për qenë pjesë e këtij parlamenti, por nuk kam pasur këtë unë kam një qëndrim vetjak të pashprehur mundësi ta votoj as si qytetar, sepse nuk më ka më parë. Po, argumentet e Presidentit për një lejuar ky Kod Zgjedhor, të cilit ne të gjithë së tjetër datë zgjedhjesh janë arsyet pse përpjekjet bashku po kërkojmë t’i bëjmë ndryshime të me bazë sheshimin e potencialit destruktiv thella dhe esenciale. duheshin bërë që në nëntor të vitit 2018, siç e tha Nëse ka diçka për karrigen presidenciale, kolegu Balla këtu më parë. që ia vlen t’i marrim kaq shumë kohë publikut, Nuk di të them nëse Presidenti veproi me është si do të veprojmë ne, në mënyrë që sovrani nxitim apo me vonesë. Opozita ta zgjedhë vetë Presidentin e Republikës së jashtëparlamentare e kuptoi që kapitalizimi i
11 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 protestës studentore i nëntorit dhe dhjetorit 2018 të ketë zgjedhje. Presidenti e ka dekretuar datën e ishte tërësisht i pamundur dhe se djegia e zgjedhjeve më 30 qershor. Në bazë të dekretit të mandateve nuk gjeti mbështetje jo vetëm në këtë Presidentit kanë filluar të gjitha pasojat juridike sallë, por edhe jashtë në opinionin e gjerë. për të ardhur në këto zgjedhje, pra Presidenti e Opozita e djeshme dhe ata që sot nuk ndodhen ka kryer të plotë funksionin e tij kushtetues për më këtu, që e braktisën këtë sallë (e kam të dekretuar një datë zgjedhjesh. shprehur edhe herët e tjera), kanë shprehur Së dyti, neni 108 i Kodit të Procedurës mosdakordësinë për gjithçka që ka ndodhur në Administrative, që thotë se çdo akt administrativ këtë situatë për vendin tonë. është absolutisht i pavlefshëm, kur del në Unë gjej edhe një herë rastin t’ju them të konflikt interesi. gjithëve se prioritetet e mëdha të këtij Kuvendi, Tani është e tepërt t’i shtrosh pyetjen tuajat, të nderuar kolegë dhe kolege, janë: publikut, nëse ka konflikt interesi Presidenti me SPAK-u; rikthimi në normalitet i Gjykatës opozitën. Edhe një student i vitit të parë të Kushtetuese; ndryshimet kushtetuese që Drejtësisë, e di se çdo akt i nxjerrë nga demokratizojnë sistemin tonë; ndryshimet në bashkëshorti në favor të bashkëshortes së tij Kodin Zgjedhor, që e afrojnë qytetarin me është një akt absolutisht i pavlefshëm. politikën. Këto çështje meritojnë një debat jo Pyetja që mua më shqetëson më shumë vetëm prej 5 orësh, por shumë më të gjatë. Pjesa është: përse Presidenti e ka bërë këtë akt? Pse ne tjetër, edhe si vëmendje, është e pamerituar kur gjendemi këtu? Ky akt e ka thelluar krizën dhe gjërat, paçka tymnajës politike që vjen nga jashtë do ta çojë vendin në një konflikt civil. Presidenti kësaj salle, ia dalin të ndikojnë në axhendën e thotë se e ka bërë për dashurinë ndaj shqiptarëve diskutimeve. dhe Shqipërisë. Janë të qarta. Kushtetuta është shkelur. I nderuar zoti President, do ta kishe më të Kështu do të vazhdojë të shkelet përherë?! Nëse thjeshtë sikur pas orarit të punës të shkoje në ne, të nderuar kolegë, nuk do të punojmë së shtëpi dhe me dashurinë e Presidentit për bashku që, nëpërmjet Kodit, të mos shkelen as Shqipërinë dhe shqiptarët, t’i kërkoje statutet e partive, kur demokracia mungon, as bashkëshortes të hiqte dorë nga kjo marrëzi, ta marrëveshjet me votuesit. ndalte këtë rrugë, të hynte në zgjedhje dhe të Mendoj se jo vetëm vlerat e kolegëve të mos e shpinte vendin në konflikt civil. maxhorancës, por edhe të kolegëve të opozitës Presidenti nuk e bëri këtë dhe bëri këtë akt janë të tilla që ta kalojmë së bashku këtë ngërç të të paprecedentë, që për disa që janë jashtë, e bëri krijuar, t’u sjellim qytetarëve të Shqipërisë jo hero e për disa që janë këtu, e bëri armik. vetëm këto ndryshime të mëdha që i mirëpresim, Njerëz, mos u gënjeni! Nuk është armik e por të mos na krijohen më situata të tilla në të aq më pak, hero. Ai është thjesht një nga tre ardhmen. këmbët e sistemit, njësoj si ky mbrapa dhe si ai Faleminderit! jashtë. Është një nga tre këmbët, që mbajnë këtë Ju uroj suksese! sistem, që është në grahmat e tij të fundit. Gramoz Ruçi – Fjalën e ka Andi Përmeti! Mos harroni se ne shqiptarët, për fat të keq, Të përgatitet Erion Braçe! e kemi kujtesën pak të shkurtër! Dua t’ju kujtoj Andi Përmeti – Të nderuar kolegë, se në janar 2011 Edi Rama deklaronte para të Këto ditë jemi njohur me një akt të gjithë shqiptarëve, se Ilir Meta është hajduti i paprecedentë politik dhe ligjor të Presidentit të shqiptarëve, i regjistruar në video me zë e me Shqipërisë, një akt të cilin e kanë diskutuar të figurë, ndërsa Ilir Meta deklaronte se Edi Rama gjithë juristët e Shqipërisë nëse është ligjor apo është një fundërrinë e pashembullt e shoqërisë jo. shqiptare. Pas dy vjetëve u bënë të dy bashkë, pa Unë si jurist do të ndaja 2 pika themelore asnjë skrupull moral vetëm e vetëm për pushtetin në arsyetimin që bëj për të treguar e tyre. paligjshmërinë e këtij akti. Para 2 vjetësh ai që është jashtë, deklaronte Së pari, shkelja e nenit 90 të Kushtetutës, i se Ilir Meta është stacioni i fundit i maskarenjve, cili përcakton qartë, se Presidenti dekreton datën se Ilir Meta drejtonte sh.p.k.- në e vjedhjes së e zgjedhjeve. Pa dekretin e Presidentit nuk mund votave në Shqipëri, ndërsa Ilir Meta deklaronte
12 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 se Basha ka vjedhur 250 milionë euro vetëm nga njëjtit muaj, të vitit të katërt nga data e Rruga e Kombit. Pas 2 muajsh u bënë bashkë, mbledhjes së parë. Në çdo rast, Kuvendi qëndron duke bërë teatër për shqiptarët e duke u thënë se në detyrë deri në mbledhjen e parë të Kuvendit të janë bashkë për të mirën e shqiptarëve. ri të zgjedhur. Jepini fund këtij teatri! Mos u gënjeni, Neni 109 njerëz! Pas disa muajsh do t’i shikoni të tre 1. Organet përfaqësuese të njësive bazë të bashkë kundër SPAK-ut dhe kundër sistemit të qeverisjes vendore janë këshillat, të cilët drejtësisë, sepse e ndiejnë fundin që u ka ardhur zgjidhen çdo katër vjet me zgjedhje të dhe kjo ditë nuk është e largët. përgjithshme, të drejtpërdrejta dhe me votim të Faleminderit! fshehtë. Gramoz Ruçi – Faleminderit! 2. Organi ekzekutiv i bashkisë ose i Fjalën e ka zoti Erion Braçe! komunës është kryetari, i cili zgjidhet Të përgatitet Bashkim Fino! drejtpërdrejt nga populli në mënyrën e Erion Braçe – Në këtë vend ka pak ditë që parashikuar në paragrafin 1 të këtij neni.” është bërë e modës ta kërkosh Kushtetutën në ato Neni 92 përcakton se Presidenti ushtron rafte dhe në dollapë, madje në ata që deri dje ose edhe këto kompetenca (janë 12 të tilla), njëra ishin bosh, ose mbahej verë, shampanjë, pije prej të cilave (në germën “gj”), është caktimi i alkoolike, uiski, xhin, madje edhe para të pista. datës së zgjedhjeve. Pra, Presidenti cakton Ta mbash në dorë Kushtetutën, ta tregosh datën e zgjedhjeve për Kuvendin. atë dhe të bësh poza me Kushtetutën, të flasësh Neni 9 i Kushtetutës thotë: për të, të komentosh mbi Kushtetutën, të thuash “1. Partitë politike krijohen lirisht. me pasion e me forcë gënjeshtra për Organizimi i tyre duhet të përputhet me parimet Kushtetutën, aq sa të dukesh si i ditur, i drejtë, i demokratike. ndershëm në atë që bën. Vetëm një gjë nuk e 2. Partitë politike dhe organizatat e tjera, bën: të lexosh Kushtetutën. programet dhe veprimtaria e të cilave mbështeten Unë dua të lexoj disa nga nenet e saj, pa i në metoda totalitariste, që nxitin e përkrahin komentuar fare ato. Për hatër të të gjithë këtij urrejtjen racore, fetare, krahinore ose etnike, që debati dhe për hatër të shqiptarëve, po u përdorin dhunën për marrjen e pushtetit ose për referohem këtyre neneve: të ndikuar në politikën shtetërore, si edhe ato me “Neni 1 karakter të fshehtë, janë të ndaluara sipas ligjit.” 1. Shqipëria është republikë parlamentare. Neni 18.Të gjithë janë të barabartë përpara 2. Republika e Shqipërisë është shtet unitar ligjit. dhe i pandashëm. Sikur kaq të kishte lexuar, natyrisht që do të 3. Qeverisja bazohet në një sistem kishte shumë më tepër përgjegjësi dhe zgjedhjesh të lira, të barabarta, të përgjithshme e përgjegjshmëri për njoftimet e nxjerra publikisht. periodike. Referuar këtyre neneve dua të ndalem në dy Neni 2 çështje: 1. Sovraniteti në Republikën e Shqipërisë i E para, e drejta themelore për të votuar, përket popullit. zgjedhur dhe për t’u zgjedhur. Pushtet pa 2. Populli e ushtron sovranitetin nëpërmjet zgjedhje nuk ka, pushtet pa zgjedhje sa të duash përfaqësuesve të tij, ose drejtpërsëdrejti. dhe me kë të duash nuk ka, nuk duhet të ketë dhe Neni 45 nuk do të ketë. E drejta për të zgjedhur me votë Çdo shtetas që ka mbushur tetëmbëdhjetë përfaqësuesit në Kuvend, qeverisjen qendrore vjeç, qoftë edhe ditën e zgjedhjeve, ka të drejtën dhe qeverisjen vendore nuk mund të pezullohet, të zgjedhë dhe të zgjidhet. të shfuqizohet jo e jo, nga kurrkush, pavarësisht 4. Vota është vetjake, e barabartë, e lirë dhe ofiqit dhe madhësisë së zyrës që ka. e fshehtë. Kjo është risia kushtetuese që kërciti pesë Neni 65 ditë më parë direkt nga selia e Presidentit të 1. Kuvendi zgjidhet çdo 4 vjet. Mandati i Republikës. Krim kushtetues më të madh se ky Kuvendit fillon me mbledhjen e parë të tij pas nuk ka, deformim më të rëndë të demokracisë zgjedhjeve dhe përfundon në të njëjtën datë të të nuk ka tentuar të bëjë kush.
13 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Po, zgjedhjet në këtë vend na japin edhe drejt një finaleje të lumtur, një teatër për të cilin aktin më të rëndë kundër zgjedhjeve në këtë dramaturgu kryesor ka zgjedhur si skenë vend. Në vitin 1996 zgjedhjet janë dhunuar, Shqipërinë, që në 30 qershor ka zgjedhjet e veta manipuluar dhe shkatërruar, por e drejta për pushtetin vendor. themelore e shtetasve për të votuar nuk është Të nderuar deputetë, pezulluar dhe shfuqizuar as atëherë. Data 30 qershor nuk është caktuar as nga Imagjinoni që në vitin 2021, sipas këtij Edi Rama, as nga Lulzim Basha, Monika precedenti, PS-ja të thotë që nuk e dua këtë datë Kryemadhi dhe aq më tepër nga Ilir Meta. Ajo për zgjedhje, madje nuk marr pjesë në zgjedhje është thjesht një nga dy datat që të gjithë në në këtë datë. I bie që të rrijë pa fund në pushtet konsultë me njëri-tjetrin mund ta zgjidhnin si ose deri kur të gjithë të binden dhe të bëjnë datën më të përshtatshme për zhvillimin e zgjedhje siç i do Partia Socialiste. zgjedhjeve lokale. Kjo është datë kushtetuese. Precedenti i rëndë i krijuar nga Presidenti Neni 92, germa “gj”, e Kushtetutës, ngarkon me nuk duhet legjitimuar. Mbyllini pak sytë dhe detyrë Presidentin për caktimin e datës së kthehuni pas në kohë në vitin 2013. PS-ja hyri në zgjedhjeve dhe shpalljen e kësaj date me dekret. zgjedhje pasi e “vranë” pikërisht këta që sot duan Pas daljes së dekretit Presidenti e ka ezauruar të krijojnë këtë precedent. detyrimin e vet kushtetues për caktimin e datës. PS-ja hyri në zgjedhje pasi e vodhën Siç do të thotë dikush, Presidenti ka kryer punë. pikërisht këta që duan të krijojnë këtë precedent. Presidenti ka caktuar datën e zgjedhjeve I morën pushtetin e dhënë prej popullit përtej dhe ka kryer punë me zgjedhjet sa herë afrohen zgjedhjeve duke i shfuqizuar ato, po përsëri këta afatet kushtetuese dhe ato të Kodit Zgjedhor dhe që duan të krijojnë këtë precedent. sa herë që, për shkak të zgjedhjeve të radhës, PS-ja hyri në zgjedhje pa pasur kurrkënd në Presidenti merr letrat, afatet e radhës dhe KQZ. Ne nuk jemi këta, ne nuk duam pushtet pa kalkulon datën e zgjedhjeve të radhës. zgjedhje, ne kurrë nuk e kemi bërë dhe kurrë nuk Për të ripërdorur dispozitën e nenit 92 të do të ndodh që të shfuqizojmë shqiptarët nga e Kushtetutës, Presidenti duhet të presë afrimin e drejta për të zgjedhur, ndaj 30 qershori është zgjedhjeve të Kuvendit të vitit 2021. Të shkosh rrugë e nisur kushtetutshmërisht dhe ligjërisht, e nga detyrimi kushtetues për caktimin e datës së cila nuk ndalet dhe shfuqizohet. Është e drejtë zgjedhjeve drejt arsyetimit se pasi ke caktuar themelore. Pushtet pa zgjedhje nuk ka më. Ka datën mund edhe të ndërrosh mendje dhe pastaj vdekur që në vitin 2017. Kurrkush nuk mund t’i të nxjerrësh një letër, që e quan dekret për imponojë maxhorancës një krim kushtetues. Kjo shfuqizimin e dekretit, është njësoj sikur të duhet të marrë fund në 30 qershor. pretendosh se mjafton të grisësh kalendarin e Faleminderit! varur në murin e shtëpisë dhe data zhduket nga Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Braçe! qarkullimi. Presidenti e ka lexuar detyrën Fjalën e ka zoti Fino. Të përgatitet deputeti kushtetuese të parashikuar në nenin 92, germa Halit Valteri. “gj”, si privilegj kushtetues, i cili nuk zbatohet Bashkim Fino – I nderuar zoti Kryetar i po nuk i deshi qejfi atij. Me këtë lexim që i ka Kuvendit, bërë Kushtetutës Presidenti parashikon të na I nderuar zoti zëvendëskryeministër, thotë që, po nuk e nxori ai dekretin, ky vend nuk Të nderuar ministra, ka zgjedhje. Miq dhe shqiptarë kudo që jetoni, Mbështetur në këtë arsyetim Presidenti na Ju që sot keni humbur arsyen dhe nga rruga njoftoi për shfuqizimin e datës 30 qershor, me apo zyra shtetërore po përdhosni shqiponjën logjikën që po nuk nxora unë dekret, nuk ka dykrenare me keqpërdorimin që i bëni asaj si zgjedhje në Shqipëri. simbol i bashkimit, ju drejtohem të gjithëve, Të nderuar kolegë, sepse sot nuk ka shqiptar, që i thotë vetes patriot, Ka një arsyetim pse Kushtetuta dhe Kodi i që nuk po ndjek me shqetësim teatrin kanë lënë në dorë Presidentit të zgjedhë vetëm presidencial, që, prej disa muajsh, vijon me një nga dy data. A e dini cila është arsyeja? Jua skena të reja të së shkuarës njëra pas tjetrës me them unë. shpresën e radhës se ngjarjet mund t’i udhëheqë
14 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Arsyeja është se në historinë e këtij vendi zhdekretimit të zgjedhjeve, që është atentati, për ka pasur edhe presidentë të tjerë, që njëlloj si ky i mendimin tim, më i madh që në këtë vend i është sotmi, besonin se caktimi i datës është privilegj i bërë sovranitetit, sepse synon t’i heqë popullit të tyre. drejtën ta ushtrojë këtë sovranitet. Pluralizëm pa Sigurisht, Kushtetuta nuk mund të zgjedhje dhe pa parlament nuk ka. Kjo është parashikonte që dikush mund të arrinte që, pasi teoria e sovranitetit, teoritë e tjera janë si të të kishte mbaruar detyrën kushtetuese, të bëhej shesësh prej floriri monedhat kallpe. pishman dhe t’i kthehej me grusht kalendarit të Të nderuar miq të partisë sime dhe deputetë radhës. Kushtetuta nuk autorizon që Presidenti të të maxhorancës, jemi mbledhur sot për një rend zgjedhë datën e zgjedhjeve pasi ai të verifikojë, dite, mocion-debat për zallamahinë siç thotë Presidenti, nëse lista e subjekteve presidenciale. Shumë prej nesh do të donin që zgjedhore të regjistruara plotëson ose jo Presidenti të shkarkohej sot dhe unë e mirëkuptoj mjaftueshëm konceptin presidencial mbi numrin presionin e bazës së militantëve të partisë për të e subjekteve zgjedhore që do të marrin pjesë në shkuar drejt procedurave të shkarkimit të zgjedhje. Data e zgjedhjeve vendoset disa muaj Presidentit Meta. Janë po ata militantë dhe po ajo përpara, sepse ajo është start i një serie afatesh bazë që na pa me inat kur e votuam Presidentin, dhe detyrimesh të subjekteve të tjera që nuk kanë por unë sot them se gabimin që kemi bërë dikur lidhje me Presidentin. nuk mund ta thellojmë duke e shkarkuar. A e Caktimin e asaj date duhet ta bëjë dini pse? Le ta lëmë t’i shkojë deri në fund, për Presidenti, sepse presupozohet që ai nuk ka aq sa mundet, teorisë dhe teatrit të tij lidhje me subjektet e përfshira në zgjedhje. Kodi presidencial. Ne duhet ta lëmë që skenën Zgjedhor është dëshmitar i faktit që Presidenti kriminale të atij teatri ta luajë nga zyra e nuk ka asnjë kompetencë mbi zgjedhjet, sepse Presidentit. Presidenti nuk është palë në zgjedhje. Kur (Zoti Fino flet pa mikrofon) Presidenti të bëhet palë në zgjedhje, luan brenda Gramoz Ruçi – Zoti Fino, faleminderit! subjekteve zgjedhore, por jo nga zyra Fjala për deputetin Halit Valteri. presidenciale dhe nëse ajo zyrë nuk të pëlqen për Zoti Fino, të mbaroi koha. këtë, nuk është faji i zyrës që ti ke. Nuk ka asnjë minutë. Të nderuar miq, demokracia është vullnet i IT-ja të ndërpresë foninë. votuesit dhe nuk lidhet me marrjen leje nga (Zoti Fino flet pa mikrofon) Presidenti për të shkuar në zgjedhje ose jo, sepse Zoti Fino, uluni, ju lutem! pa datën e Presidentit nuk paska zgjedhje, me Fjala për Halit Valterin. fjali që do të na i shesë si halli që e paska krijuar Halit Valteri – Faleminderit! si një konflikt civil, i cili përbën rrezik serioz për Të nderuar kolegë, dëmtimin e jetës dhe shëndetit të qytetarëve, Kur ju shoh ju, më vijnë ndër mend 300 stabilitetit demokratik të vendit, unitetit të mijë shqiptarët që kanë ikur nga sytë këmbët, popullit dhe rendit kushtetues, Presidenti, në natën dhe me kokën në torbë vetëm për të mos fakt, ka kërcënuar të gjithë shqiptarët duke parë surretërit tuaj. Nëse nuk e keni kuptuar lajmëruar nga podiumi presidencial se, nëse PD- ende, ato janë vota kundër jush, janë 300 mijë ja dhe LSI-ja nuk hyjnë në zgjedhje, do të ketë shuplaka, 300 mijë grushte, 300 mijë përbuzje, luftë. Po si mund të pretendosh se po përfaqëson përçmime, që ju vijnë sapo shfaqen surretërit unitetin e popullit, zoti President, duke kërcënuar tuaj në ekran, pa harruar edhe ato qindra mijëra popullin tënd? Vetëm Presidenti ynë mund ta që ju duan duke ju urryer. imagjinojë dhe kuptojë këtë. Mjaftojnë 300 mijë votat e tyre si klithmat Si ish- kryeministër në një moment të e fundit të vuajtësve ndaj një pushteti që jo vështirë dhe si deputet me eksperiencë unë di që vetëm nuk funksionon, por duket me milje larg pluralizmi është instrumenti i sovranitetit që është shkalafitur dhe rrënuar, që mezi mbahet popullor, që ushtrohet nëpërmjet zgjedhjeve. Një në këmbë, madje po na bën gazin e botës. 300 listë e gjatë me parimet themelore kushtetuese e mijë vota janë kundër talljes që u bëni çdo të futur kuturu në supën presidenciale dhe janë enjte shqiptarëve, të cilët, kur dëgjojnë se keni kthyer përmbys që me to të artikulohet nevoja e zgjedhur presidentin më të mirë të të gjitha
15 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 kohërave që ka ky vend, siç e reklamonte edhe Sali Berisha, Ilir Meta, Lulzim Basha dhe zoti Kryeministër, i cili nuk është këtu sot, ose Monika Kryemadhi i janë vërsulur shtetit më saktë kryetari i sektit të spiunëve, siç e shqiptar me një brutalitet të pashoq, të ngjashëm cilësonte Ilir Meta, para se ta zgjidhte president, me kohët më groteske të historisë sonë si të mos ikin? Si të mos ikin kur dëgjojnë kombëtare. “Me atdheun në gojë, me helmin në deklaratat e fundërrinës së pashembullt morale, bark”, siç do të thoshte Noli, kjo çetë me 4 vetë nëse memoria nuk gabon, të paktën kështu kërkon me ngulm t’i vërë minat themelit të deklaronte dikur presidenti i zgjedhur prej tij, të bashkëjetesës në sistemin demokratik, të tronditë cilin na e shitët për burrë zotni dhe ajkën e rendin kushtetues, të mpijë shoqërinë përmes presidentëve që ka pasur Shqipëria. Të gjithë e frikës dhe kërcënimeve dhe t’i privojë brutalisht mbajnë mend kur me paturpësinë më të madhe qytetarët nga të drejtat e tyre kushtetuese. Këtë na e zgjodhët presidentin më të mirë që keni aktivitet kriminal e ideojnë, e planifikojnë dhe e pasur ndonjëherë, me plot 88 vota, kur salla ushtrojnë në bashkëpunim. buçiste nga duartrokitjet, shtrëngimet e duarve, Qëllimi: mposhtja e shtetit, rrëzimi i puthjet, përqafimet, ndërsa shqiptarët e neveritur qeverisë dhe kaosi shoqëror. nga buzagazi juaj ndiqnin teatrin e radhës nga Mjeti: të gjitha për të justifikuar qëllimin. shtëpia, të pafuqishëm për të reaguar, të prerë në Arsyeja madhore: frika nga zgjedhjet, nga besë nga premtimet me fund të lumtur, se me ju drejtësia dhe nga integrimi. do të bëhej drejtësi. Madje tentuat t’u hidhnit Këta kampionë olimpikë të hipokrizisë edhe trutë e gomarit duke vënë në skenë aktin e njerëzore duan të na bindin se molotovi është radhës, teksa aktori juaj i dështuar, presidenti i ri, karamele; flakadani është qiri për meditim; gazi lëvizte truprëndë në sallë i ngrysur pse e lotsjellës është armë e shkatërrimit në masë; zgjodhët president, ndërsa ju, heronjtë, sulmi ndaj institucioneve është rezistencë kapardiseshit se ia punuat, e larguat me bisht gandiste për liri; djegia e mandateve është akt ndër shalë, e dënuat dhe e internuat në heroik; mospjesëmarrja në zgjedhje është fitore Presidencë. legjendare e paparë dhe e padëgjuar në historinë Atyre që ju kishin votëbesuar iu zotuat që e planetit; kërcënimi për pengimin e zgjedhjeve do ta çonit para drejtësisë, por çfarë bëtë? E është luftë kundër diktaturës; zhdekretimi i graduat president. E internuat si president, apo e Presidentit është akt prej burri shteti. dënuat si president? Kurse ata që ndoqën Në fakt, akti i Ilir Metës është vazhdimi i shfaqjen tuaj të turpit mblodhën plaçkat, kësaj lufte primitive me mjete të tjera; akti i Ilir mendjen, rrobat, ato pak kursime dhe u larguan Metës është një atentat i pastër kushtetues që nga ky vend, për të mos u kthyer më, sepse, të sulmon Republikën duke shkelur harbutërisht një paktën, për sa kohë jeni ju këtu dhe për aq kohë sërë nenesh, ku mishërohen parime të sa do të qeverisin kusarët, hajdutët e shqiptarëve, rëndësishme të demokracisë; akti i Ilir Metës ata nuk do të kthehen dhe nuk janë pak, janë ajka cenon rëndë të drejtën e zgjedhjes së shtetasve. e shoqërisë, janë rinia e shoqërisë. Zgjedhjet janë e drejta e qytetarëve për të Disa nga ju po qeshin, por, në fakt, nuk zgjedhur në mënyrë periodike përfaqësuesit e është për të qeshur, por për të vënë duart në kokë tyre. Këta janë mësuar të bëjnë çfarë kanë dhe për të qarë. Nëse nuk i trembeni asnjë dashur, si kanë dashur dhe kur kanë dashur, me drejtësie, nga këto që i miratoni edhe me Kushtetutën, ligjin dhe me vetë Shqipërinë dhe flakadanë, edhe me vota, do t’ju sugjeroja t’i shqiptarët, por jo sot, dhe jo më. Më 30 qershor trembeni një drejtësie, asaj të krijuesit të do të përballen me murin e lartë të ligjit ku do të gjithësisë, sepse asaj drejtësie nuk mund t’i thyejnë hundët. shpëtoni as në këtë botë, as në botën tjetër, pa i Ilir Meta shkeli parimin e unitetit kombëtar. larë të gjitha haqet. Presidenti është neutral, i paanshëm, i pavarur Faleminderit! dhe pavarësia e tij garantohet. Ai mishëron të Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti Valteri! gjithë popullin në unitetin e tij, por me vendimin Fjala për zonjën Spiropali. e tij ai dëshmoi se mund të nxjerrësh Presidentin Elisa Spiropali - I nderuar Kryetar, nga kulla e LSI-së, por nuk mund ta shkulësh Të nderuar kolegë, LSI-në nga zyrat më të larta të shtetit.
16 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Shkeli parimin e periodicitetit të të Kushtetutës, nga Presidenti deri te zgjedhjeve; shkeli parimin e sovranitetit të konsistucionalisti i fundit, ku Presidenti i popullit; Presidenti u zgjati mandatin tej afatit Republikës ka të drejtë t’u mohojë të drejtën për kushtetues organeve vendore dhe këto organe të votuar qytetarëve të vendit; më gjeni një nen nuk mund ta ushtrojnë të drejtën e tyre përtej, po ku të thuhet: “Po, Presidenti i Republikës ka të kush do t’ia dijë! Ilir Meta jo, as ata që janë pas drejtë t’u thotë qytetarëve të vendit të vet: ju nuk tij! do të votoni në datën kushtetuese”. Të gjitha Presidenti synon të zgjidhë një pseudokrizë nenet e tjera justifikuese të zhdekretimit bien institucionale duke qenë ideator i kësaj automatikisht. përpjekjeje për mbijetesë të opozitës Çfarë tha Presidenti në themel? Duke ekstraparlamentare. pretenduar të dilte mbi palët, në fakt, ai u bë palë Presidenti deklaroi se nuk mund të bëhen duke iu referuar dëmit të demokracisë, siç u zgjedhje pa pjesëmarrjen në garë të aktorëve referua në deklaratën e vet, qetësisë dhe politikë, kur e ka të qartë se janë 42 parti të Shqipërisë dhe vendosi të bëhet palë po në dëm regjistruara. Si mund të shkelë Presidenti të të demokracisë. drejtën e këtyre partive për të garuar dhe të Shfuqizimi, siç e theksova, është drejtën e qytetarëve për të zgjedhur? Ai tenton ta drejtpërdrejt mohimi i së drejtës së shqiptarëve justifikojë aktin e tij duke thënë se po shmang për të votuar. Presidenti politikisht iu referua përplasjen civile. Cilën përplasje civile, atë që e kërcënimeve të një partie, apo shumë partive ideoi në shtëpi dhe në parti? Atë që e ideojnë opozitare parlamentare ose joparlamentare, për miqtë i tij, Sali Berisha me Lulzim Bashën? T’i dhunë në ditën e zgjedhjeve. tërheqë të dy dhe nuk do të ketë përplasje civile. Imagjinoni, të nderuar qytetarë, Presidenti Por, sigurisht, historia na mëson ka zhdekretuar datën e zgjedhjeve, u ka mohuar periodicitet përsëritës dhe përkime të habitshme shqiptarëve të drejtën për të votuar, sepse një sa qesharake aq edhe dramatike. Çfarë ju kujton palë ka kërcënuar me dhunë, si rëndom në 30 kjo? Janë shkruar disa vargje, në fakt: vjet. Pra, cila është logjika kushtetuese? Një palë “Krisi pushka e gjëmoi moti, nuk do të marrë pjesë, një palë kërcënon me kujton austriaku se u bë kiameti. dhunë për arsyet e veta, se nuk është gati, nuk e Nuk është kiamet, por është murtanë, do Edi Ramën, nuk e do Partinë Socialiste, nuk e vjen Kavaja me gjithë Tiranë do maxhorancën. Patjetër, nëse nuk e do, hajde Gajret çuna dhe ju faltë Zoti, dhe përballu në zgjedhje. E ka ndaluar kush të se princ Vidin s’e zë moti. marrë pjesë në zgjedhje këtë palë, zoti President? Se princ Vidin s’e zë moti, Jo! kemi lejnun o prej baroti. Po shqiptarët a i ndaloi ndokush të votojnë? Mal mbi mal këndon bilbili, Po, i ndaluat ju dhe kjo nuk është të qetësosh trim mbi trima Haxhi Qamili konfliktin, kjo është t’i hedhësh benzinë zjarrit. Haxhi baba me vegjëli, qiti Vidin me 12 Pra, sërish jeni bërë palë me një palë që ka lënë mijë”. institucionet dhe kjo nuk është në favor të Kjo lëvizje, e cila ngjan kryekëput me këtë, demokracisë, kjo është në dëm të demokracisë. sigurisht nuk mund... Një miku im konstitucionalist më tha dje: (do të Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja doja për një sekondë të kisha vëmendjen e Spiropali! qytetarëve) “Imagjino sikur në vitin 2021 Partia Fjala për zotin Ahmetaj. Të bëhet gati zoti Socialiste të dalë dhe të thotë ne nuk do të hyjmë Xhafaj. në zgjedhje me Lulin dhe Saliun se kanë vrarë Arben Ahmetaj – Dekreti i Presidentit për më 21 janar, se kanë përvëluar në Gërdec, kanë zhdekretimin e datës së zgjedhjeve nuk besoj se varë në ’97-ën, kanë kontribuar kundër popullit kërkon justifikim juridik. Parafolësit dhe kolegët të Kosovës dhe pavarësisë së saj, kanë vjedhur iu referuan me saktësi të gjitha neneve të shqiptarët në mënyrë të spikatur te Rruga e Kushtetutës. Për këtë arsye unë do të fokusohem Kombit. Çfarë do të ndodhë?” Unë iu përgjigja: më shumë tek akti politik, siç iu referua edhe “Nuk e di, të pyesim Presidentin.” Presidenti zhdekretimit. Ta gjejë kushdo një nen
17 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Zoti President, çfarë do të ndodhte nëse me administrimin e procesit zgjedhor. Presidenti maxhoranca do të thoshte: “Jo, në vitin 2021 ne me shpalljen e datës së zgjedhjeve humb çdo nuk hyjmë në zgjedhje me këta”? Data 30 pikë lidhjeje ligjore dhe institucionale me qershor nuk është data e askujt, por është data e zhvillimin, administrimin dhe ankimimin e të gjithë shqiptarëve dhe ju, veç e veç, çdo procesit. shqiptari i keni mohuar të drejtën për të votuar, Ndaj, me shumë të drejtë, akti i tij por jo ne, jo kjo maxhorancë dhe fatmirësisht konsiderohet si tejkalim i kompetencave të tij KQZ-ja ka marrë vendimin e duhur, në datën 30 dhe për rrjedhojë një akt administrativ qershor do të shkojmë drejt kutive të votimit. absolutisht i pavlefshëm, që nuk mund të Ju me të drejtë iu referuat reflektimit, është prodhojë efekte për procesin zgjedhor tashmë në patjetër koha për reflektim edhe për ju, për të fazën e tij vendimtare. Mbështetës të këtij akti po gjitha palët, për këtë krizë që filloi e sajuar kërkojnë ta justifikojnë atë me qëllimin e mirë në artificialisht. Ju iu referuat demokracisë dhe funksion të zgjidhjes së krizës aktuale. Të gjithë qetësisë së shqiptarëve, pardje kur zhdrekretuat e pranojnë dhe e mirëpresin ndikimin dhe rolin e datën e zgjedhjeve. Po ju bëj një pyetje. Ditën që Presidentit të Republikës në trajtimin dhe Partia Demokratike dhe LSI-ja dogjën mandatet zgjidhjen e krizave politike, kjo është në a e ushtruat ju të drejtën kushtetuese si President përgjegjësinë dhe rolin e tij kushtetues, por në mbi palët për t’i ndaluar, sepse kur Shqipëria pret këtë rast kjo nuk ka ndodhur. Në vlerësimin tim hapjen e negociatave, çdo gjë e tillë jashtë Presidenti ka gabuar në rrugën e zgjedhur, jo institucioneve dëmtonte imazhin e Shqipërisë? A vetëm se mekanizmi i zbatuar prej tij është në mos vallë ishte e qëllimshme? tejkalim kushtetues, por edhe sepse nuk i shërben Gjithsesi, pyetja tjetër është: a jemi ne në të realisht zgjidhjes së krizës, por acarimit të saj, drejtën tonë? A kemi prodhuar ne ndonjë akt që duke u dhënë një alibi më shumë krijuesve të të ndalojmë opozitën të marrë pjesë në zgjedhje? kësaj krize dhe duke i bërë ata palë në këtë Gara është garë, garën nuk e përcakton refuzimi i proces. një pale për të marrë pjesë, sepse ka 40 e kusur Presidenti ndërhyri me mjete juridike, parti që duan të marrin pjesë në garë. Ju ia imponoi mekanizma juridikë në një krizë mohuat të drejtën, ne më 30 qershor në bazë të politike, në një kohë që do të duhej të përdorte atij vendimi të drejtë kushtetues të KQZ-së do të autoritetin e tij kushtetues për të ndërtuar ura shkojmë të votojmë... dialogu dhe për të mundësuar kompromise Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti politike, gjithmonë në respekt të Kushtetutës dhe Ahmetaj! të ligjit. Kur kemi vepruar kështu, kemi pasur Fjalën e ka zoti Xhafaj. Keni 8 minuta në edhe kompromise të shëndetshme, edhe zgjidhje dispozicion. të mençura. I tillë ka qenë roli ish-presidentit Të përgatitet Ralf Gjoni. shumë të respektuar, zotit Alfred Moisiu, në Fatmir Xhafaj – I nderuar zoti Kryetar, krizën e parazgjedhjeve vendore të vitit 2007. Të nderuar kolegë, Gjithçka u ndërtua mbi një dialog intensiv dhe Për dekretin e Presidentit për shfuqizimin e konstruktiv, gjë që çoi në kompromis dhe dekretit të mëparshëm për caktimin e datës 30 kompromisi i palëve imponoi zgjidhjen qershor, si datë për zhvillimin e zgjedhjeve institucionale, shembull që nuk mund të shërbejë vendore, duket se shumica dërmuese bie dakord aspak si precedent për rastin konkret, pasi jo në një gjë, dekreti i Presidentit të Republikës vetëm kuadri ligjor zgjedhor në atë kohë ishte i është tërësisht në tejkalim të kompetencave të tij ndryshëm nga ky që kemi sot, por edhe sepse kushtetuese. Presidenti ka ushtruar një vetë presidenti Moisiu kërkoi parashikimin në kompetencë që Kushtetuta dhe ligjet në fuqi nuk ligj të mundësisë së nxjerrjes së dekretit për një ia japin. Ka ndërhyrë me autoritetin e tij datë të re zgjedhore. kushtetues në një proces tashmë të filluar. Në vlerësimin tim, debati politik dhe Kushtetuta dhe Kodi Zgjedhor përgjegjësinë e parlamentar sot nuk mund të ngushtohet si një administrimit të procesit ia njohin një tjetër debat për një dekret apo për një akt institucioni kushtetues, KQZ-së. Presidenti, si administrativ, qoftë ky edhe i nivelit dhe qeveria, nuk kanë asnjë përgjegjësi që lidhet presidencial. Duhet ta pranojmë me qetësi dhe
18 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 kthjelltësi se kemi një situatë të rënduar. E historinë e këtij vendi, pas asaj të miratimit të vërteta është se ka një krizë politike të sajuar, e Kushtetutës së re shqiptare në vitin 1998, e cila ka në thelb të saj një përplasje midis vendosi PD-në në tentativat pengmarrëse të standardeve demokratike dhe anarkisë politike; reformimit të drejtësisë kundër interesave të midis shtetit të së drejtës dhe antishtetit; midis ligjshme të shqiptarëve, si dhe kundër parlamentarizmit dhe partitokracisë. Problemi i angazhimit dhe kontributit të jashtëzakonshëm të vërtetë nuk është aq data e zgjedhjeve në vetvete, partnerëve ndërkombëtarë?! por mënyra e sjelljes së lidershipit politik me E kam dëgjuar Lulzim Bashën të flasë për përgjegjësi ndaj vendit, stabilitetit, demokracisë kapje të reformës në drejtësi, të institucioneve të dhe shtetit të së drejtës. Opozita parlamentare reja të drejtësisë, ende të paformatuara mirë. Flet jashtë çdo standardi demokratik ka braktisur për kapje të sistemit ky njeri, që la fushën e lirë parlamentin, ka dorëzuar mandatet e dhe u largua nga angazhimet dhe detyrimet e tij përfaqësimit, ka zbritur në rrugë dhe po kërkon ligjore dhe institucionale në këtë proces dhe jo të imponohet me mjete të dhunshme. Prej muajsh vetëm nuk kontribuoi në moskapjen e sistemit, opozita jashtëparlamentare, tashmë e frymëzuar përkundrazi, tentoi ta zvarrisë, ta marrë peng dhe e dhunuar nga Sali Berisha dhe e veshur me dhe, tashmë, ta delegjitimojë. autoritetin fals të Lulzim Bashës, po sillet si një Kapje të sistemit të drejtësisë! Po, ai sistem forcë antikushtetuese. Kjo, sepse ka pushuar së është i kapur kokë e këmbë. Nëse nuk do të ishte funksionuari brenda sistemit demokratik kapur ai sistem, prokurorët dhe gjyqtarët e tij, parlamentar dhe me presionin e rrugës po kërkon deri në nivelet më të larta, Lulzim Basha sot do t’u imponohet autoriteteve të ligjshme të ishte në burg e jo për pak, por për tri vepra të kushtetuese me forcën e dhunës, po i shërben rënda penale: vjedhje me pasoja të rënda të destabilitetit dhe cenimit të rendit kushtetues. pasurisë publike; marrëveshje për dorëzimin e Opozita jashtëparlamentare ka një krizë të territorit, si cenim i integritetit të vendit; si dhe brendshme, që po kërkon ta imponojë si një krizë vrasje e kryer me dashje. të shoqërisë shqiptare. Kjo krizë ka shumë A është ende i kapur sistemi i drejtësisë? faktorë, por, pa dyshim, një ndër ta dhe më Sigurisht, sepse nuk është çliruar ende, sepse, kryesori, sipas meje, është kriza e lidershpit të nëse do të kishte ndodhur kjo gjë, ndër të parët saj politik. Në krye të saj formalisht është që do të shkonte në ndjekje penale për pastrim imponuar një njeri, që as motivon dhe as parash do të ishte Lulzim Basha, për të cilin ka frymëzon; një njeri që, siç është thënë shpesh, një proces penal, që zvarritet pafund nga gënjen edhe për orën e dorës. Prokuroria e Tiranës. Si mund të jetë frymëzim për zgjedhje të Zbatimi i reformës në drejtësi është ende në lira dhe të ndershme një njeri, që nuk ka mundur fillimet e saj. Natyrisht, ka gjëra, të cilat nuk po të zhvillojë një garë të ndershme brenda forcës së ecin me ritmin e duhur, që mund të bëheshin tij politike, një njeri që ka bërë pis zgjedhjet, edhe më mirë, por me vullnet pozitiv ne mund të kudo ku është përfshirë, aq sa është ndër të korrigjojmë se çfarë ka nevojë për t’u korrigjuar paktët politikanë të këtij vendi, që është futur në në këtë proces. Kjo është një praktikë normale në listat e zeza të SHBA-ve për dhunim të çdolloj reforme dhe jo më në një reformë të standardeve zgjedhore?! përmasave të tilla. Së pari, këtu duhej të kishim Si mund të ndërtojë një kauzë për luftën treguar më shumë angazhim për ringritjen e kundër krimit ky njeri, kur periudha e të cilit, në Gjykatës Kushtetuese dhe të Gjykatës së Lartë. funksionin e ministrit të Brendshëm, Gjithsesi, një gjë është fakt: reforma në drejtësi konsiderohet nga më të errëtat dhe me treguesit është në rrugën e duhur. më të ulët në luftën kundër të kriminalitetit në Përtej shqetësimeve parimore dhe të vend?! Kjo është e vërtetuar jo me fjalë dhe se arsyeshme, përpjekjet për ta delegjitimuar kështu duam ta gjykojmë kundërshtarin politik, reformën me argumentet se është e kapur nga por me shifra dhe me fakte konkrete. qeveria janë false dhe thjesht alibi politike apo Si mund të mbrojë dhe të promovojë më keq akoma paranoja apo frikë për të parimet e shtetit të së drejtës për reformën në nesërmen. I kam parë dhe i kam ndjerë këto drejtësi ky njeri, i cili për herë të dytë në
19 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 paranoja, të cilat, për fat të keq, i shikoj edhe sot, keni votuar, brenda vetes nuk keni dashur ta djathtas dhe majtas. votoni Ilir Metën si President, por kuptohet për Ne kemi dizenjuar në arkitekturën e këtij arsye të tjera e votuat. Unë nuk e doja Ilir Metën sistemi të ri mekanizma të qartë që minimizojnë si President, sepse e dija që largimi i tij nga LSI- ndjeshëm ndikimin e partive politike në ngritjen ja ishte fillimi i fundit të asaj partie. Nuk e kam dhe në vendimmarrjen e institucioneve të reja, besuar kurrë se zgjedhja e Ilir Metës nga PS-ja si dhe kryesorja, në dhënien e drejtësisë, duke u President i Republikës ka qenë në shërbim të garantuar gjyqtarëve dhe prokurorëve të sistemit shqiptarëve. të ri që po ngrihet qëndrueshmëri, pavarësi dhe Ju e dini më mirë se unë që Edi Rama ju autoritet në zbatimin e ligjit. urdhëroi ta zgjidhnit Ilir Metën, sepse donte ta Vazhdoj të besoj fort në këtë gjë, besoj fort hiqte nga politika, ta dergjte atje në Presidencë, tek të gjithë ata burra dhe ato gra, djem dhe vajza që ngjan më shumë me një azil pleqsh, sesa me që, pas kalimit të vetingut, do të dinë të tregojë një godinë, ku duhet të punojë koka e shtetit se meritojnë të jenë pjesë e këtij pushteti të ri shqiptar. gjyqësor, i cili ka për detyrë të balancojë O Taulant, çfarë kujtuat ju se Ilir Meta do arbitraritetin dhe arrogancën e dy pushteteve të të ishte President mbi palët?! Po Ilir Meta është tjera në radhë të parë të politikës, në interes dhe bishë politike, more, është makineri politike, i në shërbim të qytetarëve të këtij vendi, të cilët vlon politika në gjak, në vena. Po ku jeton dot meritojnë të qeverisen shumë më drejtë dhe Ilir Meta pa politikë! Ju e çuat atje, sepse shumë më mirë se deri më sot. menduat se do të ishte mbi palët. Hajde mendje, Gramoz Ruçi - Faleminderit, zoti Xhafaj! hajde! Fjala për deputetin Ralf Gjoni. Presidenti nuk shfuqizon dot dekrete, të Të përgatitet deputeti Ulsi Manja. nderuar kolegë, sepse ju e keni zhvlerësuar Ralf Gjoni – Faleminderit, zoti Kryetar! totalisht rolin e Presidentit të Republikës me Sot po diskutojmë mocionin me debat për ndryshimet e vitit 2008. Presidenti nuk vlen aktin e Presidentit të Republikës, por në sallë asgjë në këtë vend, jo Ilir Meta, por pozicioni nuk janë as 19 deputetë të partisë WhatsApp-iste. Presidentit, apo jo Ulsi?! Jeni po aq sa ka pasur ish-Grupi Parlamentar i Në këto kushte, unë mendoj se do të ishte LSI-së. Ja, ky është serioziteti i këtij parlamenti! më mirë të ishim monarki. Le të flasim hapur! Kryeministri përsëri mungon, zoti Braho, Princi Leka dhe princesha Elia Zaharia janë dhe as nuk denjon të vijë në parlament; nuk e çan shumë më dinjitozë se çdo President që ne kemi kokën fare për parlamentin. Ai vjen këtu vetëm pasur në këta 10-15 vjetët e fundit. Pse e duam për të bërë monologun e radhës, ju dërgon juve Presidentin, kur ju emëroni dhe e shkarkoni me WhatsApp-in e radhës, ju votoni dhe kështu WhatsApp?! Më falni, pse vlen Presidenca në mbaron filmi. Hajde parlament, hajde! një republikë parlamentare, kur bëhet burim Kjo që po bëni ju sot është show medietik, konflikti me maxhorancën?! Gjithmonë ka qenë është teatër, është cirk. Më vjen të qesh kur ju në konflikt! Kështu ishte edhe Bamir Topi, shikoj se si doni të shkarkoni Ilir Metën nga vetëm Nishani rrinte urtë atje. Nishani ishte më i posti i Presidentit të Republikës. Kjo është urtë. Atëherë, çfarë taksirati ju kanë shqiptarët që fantastike! Ju doni të shkarkoni Ilir Metën nga të merren me tekat tuaja infantile?! Është e qartë posti i Presidentit! Ju që e votuat të gjithë në se çfarë po ndodh! rresht me WhatsApp. A e votuat, zoti Ulsi?! Më Një miku im shkrimtar shkroi shumë bukur duket se vetëm Adnori nga Skrapari nuk e ka dje apo pardje: “L'état, c'est moi!”. Kështu votuar, kurse të gjithë ju të tjerët e votuat. thoshte Luigji XIV në vitin 1655, si imponim i (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) primacisë së autoritetit mbretëror ndaj Kush e votoi?! Unë nuk e kam votuar? Ju e parlamentarëve parisienë. “L'état, c'est moi!”, votuat, kështu që ta gëzoni, ta mbani! Unë kam “Shteti jam unë”, kështu thoshte Luigji XIV; qenë në atë lozhë dhe nga të gjithë këtu në “Shteti jam unë”, thotë edhe bajraktari tjetër. parlament, jam i vetmi që e kam përjetuar ditën e Pas 30 vjetësh demokraci, palodemokraci votimit të Ilir Metës si President si një ditë të shqiptare, me plot asistencë ndërkombëtare, me zezë. Le të flasim sinqerisht, sepse edhe ju, që e miliona euro dhe dollarë të hedhur kot nëpër
20 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 konsulenca dhe projekte ndërkombëtare, ne kemi me kaq mjeshtëri është nul, nuk ka asnjë vlerë arritur që të ndërtojmë në Shqipëri një “republikë juridike, për më tepër nuk na përket neve, si bajraktariste”. E kemi ndarë Shqipërinë në 3 parlamentarë. Presidenti nuk ka sfiduar bajraqe. autoritetin e këtij parlamenti, sepse, po të sfidojë Bajraktari i parë, në çifligun e tij, sipas parlamentin (ta dinë të gjithë shqiptarët, edhe ata shijes dhe dëshirës, ngul dhe çngul dekrete me që përmendin emrin tim, ata mercenarët e ndyrë shpresën se do të bllokojë erërat e fuqishme medietikë), Presidenti shkarkohet për 2 minuta, globale. pa asnjë lloj problemi. Por nuk e ka etiketuar Bajraktari i dytë, në bashkëqeverisje me parlamentin, nuk e ka sfiduar autoritetin e këtij turmat amorfe, monologun për ato të mira që u parlamenti. Atëherë, çfarë dreqin keni?! ka bërë, që po u bën dhe që do t’u bëjë këtyre (Reagim pa mikrofon) turmave amorfe me shpresën se do t’u nanurisë Të drejtën e votës?! Ju thoni se ka marrë dhe do t’i vërë në një gjumë ëndrrash parajsore. vendim KQZ-ja. A e mori vendimin KQZ-ja?! Bajraktari i tretë, plaku i madh, si magjistar Çfarë keni? Pse duhet të kthehemi ne në Gjykatë manovrues marionetash me një thirrje të vetme i Kushtetuese? Doni ta sfidoni Presidentin?! mbledh dhe i bën bashkë të gjitha marionetat e Çojeni në Gjykatë Administrative, meqenëse tij dhe i kurdis kur të thërrasin dhe kur të mendoni që është akt administrativ. Pse nuk e heshtin, kur të ngrenë duart lart dhe kur t’i ulin, çoni? Shteti flet me akte gjykatash, me gjykata, kur të marrin armët dhe kur t’i lëshojnë, duke me të drejtën, jo me pallavra në parlament. komanduar edhe instinktet e tyre biologjike. Të nderuar kolegë, dhe Adnori do ta ndiejë Duam të hyjmë në Bashkimin Europian dhe shumë thelbin e argumentit, mua më shqetëson të bëhemi ortak me Gjermaninë dhe Francën, por sot fakti që Presidenti i Republikës flet për jo me Francën e sotme, por me Francën e konflikt civil më 30 qershor. Ore, 1 minutë, nga atëhershme të Luigjit XIV, sepse bajraktarët në e mori këtë informacion Presidenti?! Nga Shqipëri mendojnë: “Shteti jam unë”. Kështu shërbimet sekrete, nga agjenci ligjzbatuese?! Më thonë të gjithë bajraktarët. falni, nga buron ky rrezik i konfliktit civil, sepse Të nderuar kolegë, doni të bëjmë shtet?! unë nuk shikoj ndonjë konflikt civil në terren? Me kolegët e opozitës jemi të unifikuar këtu, Nga buron? Cilat janë këto shërbime sekrete, që i mos na e kini merakun. Kolegë socialistë, duam dhënkan informacion për vrasje Presidentit dhe të bëjmë shtet?! Hajdeni të kthejmë të drejtën e nuk ia japin parlamentit apo Kryeministrit? përfaqësimit të drejtë dhe të barabartë të Më ndjeni që do të nxjerr një sekret, nëpër votuesve shqiptarë me ligj. Këtë kërkojnë aleatët korridore politike, diplomatike dhe mediatike tanë Perëndimorë. Çdo konflikt në Shqipëri ka përflitet se mund të ketë atentate ndaj në thelb zgjedhjet, të drejtën e përfaqësimit, të politikanëve, sepse ky është konflikt civil, apo drejtën e të zgjedhurit. Ky sistem i qelbur politik jo? Pra, do të vriten kandidatë për bashkitë. Pra, prodhon kryesisht jeniçerë politikë, otomanë dhe po përgatiten celula me snajperë, kështu më tha mercenarë mediatikë. Duhet t’i themi disa të një gazetar para ca ditësh: “Ore, ata kanë vërteta. snajperë dhe do t’ju vrasin të gjithë”. Pra, nga Kjo gjendje alarmante imponon riformatim buron ky informacion? Cilat janë këto celula? Ku total të republikës, Kushtetutë të re; ndryshim të janë këto grupe kriminale, që duan të sistemit zgjedhor; ligj të posaçëm për Presidentin destabilizojnë Shqipërinë? Ky është një akt dhe ligj të mirëfilltë për partitë politike. Jam shumë i rëndë, në qoftë se është e vërtetë. shumë dakord me kolegun Bashkim Fino që Në këtë rast mendoj se duhet të mblidhet duhet një ligj organik për Presidentin. Turp, për menjëherë Këshilli i Sigurisë Kombëtare dhe faqe të zezë! Nuk kemi një ligj për Presidentin, Komisioni Parlamentar i Sigurisë Kombëtare se si funksion Presidenca. Hajdeni ta bëjmë! Pse duhet të thërrasë urgjent ministrin e Brendshëm, bëjmë nocione kot, teatër, cirk?! Hajdeni të drejtorin e SHISH-it dhe t’u kërkojë llogari se bëjmë një ligj! çfarë informacionesh kanë për destabilizim më Reforma në drejtësi nisi, tani ne duhet të 30 qershor. reformojmë rregullat bazë të lojës zgjedhore. Por nuk ka asnjë akt institucional. Vetëm Ndaj, edhe ky mocion, të cilin e keni pikturuar teatër! Ky është krevati juaj teatral, të cilin e
21 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 ndani bashkërisht prej vitesh. Ju siguroj se ne, si në zgjedhje. Unë i siguroj shqiptarët publikisht opozitarë të rinj, nuk kemi dëshirë të hyjmë në se ne, jo Edi, do të jemi ata që do t’i çojmë ata të krevatin tuaj tresh. tjerët, që janë jashtë, për skrap. Ne jemi të Kryeministri nuk është, por unë po i gatshëm të hyjmë në zgjedhje me një Kod të ri drejtohem publikisht dhe në emër: Edi, ke vetëm Elektoral. Kjo që ju bëni sot është kot, është një fije shprese që të rehabilitohesh dhe të hysh teatër, është krevat. Nuk ka vlerë juridike as akti në histori, sepse njerëzve u ka ardhur në maje të i shfuqizimit të dekretit të Presidentit dhe as kjo hundës me këtë mjerim e batak, ku ka rënë shteti rezolutë. Kjo ka vlerë vetëm për ju, sepse, duke shqiptar; dil nga krevati, bëj një mea culpa të bërë cirk e teatër, provokoni sherre të sinqertë për vitin 2008, dhe trego se ke këllqe për njëpasnjëshme me njëri-tjetrin dhe shqiptarët t’i dhenë fund bajraktarizmit; dil tani këtu, në hipnotizohen e i kthejnë sytë vetëm nga ju dhe shesh të burrave, dhe premto publikisht që je i harrojnë të gjitha problemet, harrojnë gatshëm të ndryshosh sistemin zgjedhor dhe të korrupsionin, harrojnë tenderët, harrojnë hapësh listat elektorale; zotohu se brenda 28 vjedhjen e pasurisë publike. Ka ish-ministra në nëntorit, kur është edhe përfundimi i afatit të këtë sallë që përfliten për korrupsion dhe për Komisionit për Reformën Zgjedhore, ju si grup i vjedhje të pasurisë publike. Ku janë peshqit?! Të Partisë Socialiste do t’i votoni ndryshimet e mëdhenj jo që nuk ka, por as peshq të vegjël nuk nevojshme kushtetuese, ndryshimin e Kodit ka në burg. Zgjedhor dhe një ligj të ri për partitë politike, ku Kryeministër, askush nuk po ndiqet e drejta e përfaqësimit të fillojë nga përzgjedhja penalisht. Ju flisni për reformë në drejtësi, por demokratike e brendshme e partive politike dhe SPAK-u ende nuk është ngritur. Pse nuk ngremë deri tek e drejta e qytetarëve shqiptarë për të dhe e përshpejtojmë procedurën?! Hajde të zgjedhur deputetin që duan dhe jo listën që do marrim një vendim në parlament dhe të Edi. Propozimet t’i bëjmë ne, pa problem, përshpejtojmë procedurën e emërimit të Taulant, sepse jua bëjmë ne gati, ju thjesht prokurorëve në SPAK. Shqiptarët vazhdojnë dhe votojini. Mjaft më me letra dashurie për Luljetën, aplikojnë masivisht për Lotarinë Amerikane, ngeli duke bërë Romeon, çfarë bëhet kështu?! sepse nuk kanë ende besim te drejtësia. Dashuriçka. Edi, mjaft me flirtime ndaj Ilir Ju bëni mocion për të qortuar Presidentin, Metës, lëre Presidentin të qetë aty ku donte të thua sikur ky është halli i shqiptarëve, ndërkohë ishte dhe atje ku ti deshe vetë ta çoje. Edi, mjaft që ju bashkërisht keni vite që përdhunoni edhe u trembe nga Sali Berisha, ja ku na ke, të pavarur Kushtetutën, edhe Kodin Zgjedhor, edhe votën e nga çdo lloj linje politike... shqiptarëve. Mirëmëngjesi, Kryeministër! Të nderuar kolegë, Sa është ora? Ora 12:00. Fantastike, u zgjua Ky parlament nuk mund të jetë as arenë Kryeministri! cirku e as sallë gjyqi publik. Edi, po ta përsëris edhe një herë, po të flas Me ndjeni, por është kaq qesharake kjo që në emër dhe me dashamirësi, trego që ke këllqe po mundoheni të bëni ju sot, saqë unë nuk mund të ndryshojmë sistemin zgjedhor, që është baza e të bëhem dot pjesë e kësaj farse teatrale. çdo të keqeje në këtë republikë! Trego se këllqe E thashë edhe në fillim, edhe ju, kolegë, e që t’i japim fund bajraktarizmit! dini, unë kam qenë atje atë ditë kur e keni E thashë edhe më parë, para se të vije, zgjedhur Ilir Metën President. Kam qenë shumë i Luigji XIV thoshte: “L’etat c’est moi”, e kupton mërzitur dhe kam qenë kundër Ilir Metës dhe vetë në frëngjisht. Nuk ka më bajraktarë në këtë vendimit të tij për të pranuar postin e Presidentit vend që të thonë: “Shteti jam unë”. Ja ku na ke, të Republikës, ndërsa ju sot doni ta shkarkoni. të pavarur e të papërlyer me tendera e pisllëqe të Çfarë keni? Pse bëni teatër?! Hajdeni të së kaluarës dhe, mbi të gjitha, të gatshëm për të ndryshojmë Kodin Zgjedhor, bëjmë një ligj për ndryshuar sistemin zgjedhor e për të mbështetur Presidentin, riformatojmë republikën, hapim plotësisht ngritjen e funksionimin e SPAK-ut referendum dhe e bëjmë monarki parlamentare. brenda këtij viti dhe jo vitin tjetër. Vetëm Do të jetë edhe fjala më seksi në Ballkan: atëherë, me ndryshimin e sistemit zgjedhor dhe “Kingdom of Albania”, është super. Çfarë e hapjen e listave, ne mund të garojmë të barabartë duam ne këtë lloj republike?!
22 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Ju faleminderit! Vlerësimet ekstrakushtetuese janë pronë e Gramoz Ruçi- Faleminderit, zoti Gjoni! autorit që i bën dhe, si të tilla, nuk vlejnë më Fjala për deputetin Ulsi Manja. shumë sesa ato që bëjnë aktorët e tjerë. Atëherë, Ulsi Manja – Të nderuar kolegë, çfarë natyre ka dekreti i Presidentit?! Si gjithmonë realiteti politik shqiptar ka Kompetenca e Presidentit për caktimin e datë së aftësinë të prodhojë fenomene, të cilat jo vetëm zgjedhjeve është normë, ndërsa dekretet, që dalin nuk i gjen në vende të tjera, por janë të një në zbatim të kësaj kompetence, janë akte natyre, që u lënë shteg palëve të përfshira për individuale. Kjo është e qartë, sepse, përndryshe, interpretime nga më të skajshmet. do t’i binte që në një dekret Presidenti do të Ajo që vihet re është se në këto caktonte një datë për çdo proces zgjedhor të interpretime dominant është interesi i grupit, i ardhshëm, që është absurditet dhe non sens partisë, por kurrsesi interesi publik. juridik. Akti individual për nga natyra e vet nuk Debati rreth natyrës së dekretit varet nga numri i subjekteve të cilave u drejtohet, presidencial, i cili anuloi datën e votimit, 30 por nga fakti se veprimi mbaron dhe shteron me qershor, është pikërisht një rast i tillë, ku zbatimin e tij. çoroditja e mendjeve arrin kulmin. Shumë fjalë, Pas kësaj vjen menjëherë diskutimi rreth shprehje, qëndrime e pozicione me Kushtetutë në vlefshmërisë juridike të dekretit si akt individual dorë e shqiponjë në gjoks po mbahen rreth kësaj nëse është absolutisht apo relativisht i çështje. Në të vërtetë po të heqësh nga diskutimet pavlefshëm. Këtu përzihet doktrina kushtetuese frymën partizane dhe problemi të zhvishet nga dhe administrative. Çfarë natyre ka në vetvete ky leckat e tepërta dhe të reduktohet me terma më të dekret?! Ai vendos për një çështje kushtetuese, thjeshtë, në mënyrë të përmbledhur janë si më siç është, në radhë të parë, procesi zgjedhor; poshtë: Cila është natyra juridike e dekretit të zbatimi i tij, referuar Komisionit Qendror të Presidentit?! Kjo pyetje nënkupton raportin Zgjedhjeve dhe subjekteve me natyrë tërësisht ndërmjet ligjit dhe politikës. Deri sot ka administrative. Në një situatë të tillë të mbizotëruar elementi politik. Besoj se ju jashtëzakonshme vlen parimi kushtetues i kujtohen tryezat e famshme të partive politike shprehur në nenin 4, pika 3, të Kushtetutës, që për të zgjidhur ngërçet me natyrë kushtetuese, thotë se dispozitat e Kushtetutës zbatohen ku, në fakt, Kushtetuta ekziston për të ofruar drejtpërsëdrejti. zgjidhje në kohë krizash politike. A duhet bërë Të gjitha organet shtetërore, të gjitha debat politik rreth një çështjeje kushtetuese, apo institucionet publike, politike, administrative e debati politik do të mbizotërojë me pikëpamjet e interpretojnë dhe e zbatojnë Kushtetutën, madje tij, duke përdorur parimet kushtetuese si paterica e kanë detyrim këtë. për të justifikuar pozicionin politik? Kushtetuta, Edhe parlamenti ka detyrim të mbrojë në fakt, është një akt juridik që kuadron procesin zgjedhor, duke garantuar një të drejtë zhvillimin politik dhe lojën e të gjitha subjekteve themelore kushtetuese, siç është e drejta e votës politike. Në këtë binom juridikja është e para dhe për qytetarët. Atëherë, organet kushtetuese, që e detyron politikën. Në përmbajtjen e deklaratës janë të mandatuara me kompetenca në zhvillimin së Presidentit vlojnë arsyet politike, të sigurisë, e procesit zgjedhor, kanë të drejtë të mbajnë integrimit e të tjerë për të mbështetur qëndrimin e tyre. Kriteri i vetëm është vetëm kushtetutshmërinë e dekretit. Presidenti ka folur Kushtetuta. njëherësh si aktor kushtetues, si kryetar shteti, si Përveç datës, Presidenti nuk ka asnjë komandant i Forcave të Armatosura, si arbitër kompetencë tjetër. Në caktimin e datës ai është i mes palëve politike dhe si garantues i unitetit të detyruar t’i bindet vetëm Kushtetutës. Nuk është popullit. Të gjitha këto janë role që i takojnë, por argument mungesa në dispozitën e nenit 109, që në thelb çështja e dekretit është konkrete dhe e parashikon afatin për zgjedhjet e organeve të veçantë. Të gjitha këto role, veç aspektit pushtetit vendor, ajo që thuhet në nenin 65, pika kushtetues, nuk pajtohen mirë me arsyetimin 2, ku përcaktohet llogaritja e afatit për caktimin kushtetues. Kjo metodë, ku mobilizohen lloj-lloj e datës së zgjedhjeve. Vetë parimi themelor i faktorësh, me dhe pa natyrë kushtetuese, e shprehur në nenin 1, pika 3 të Kushtetutës errëson çështjen dhe jep zgjidhje të gabuara. parashikon natyrën periodike të zgjedhjeve. Në
23 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 të kundërt, po të vazhdojmë me shtyrje datash, Edi Rama - Ky Kuvend sot duhet të do të rezultonte, siç ka rezultuar në disa raste, që kalonte një rezolutë konsensuale, në vigjilje të mandatet të zgjaten deri në 2-fishin e tyre, gjë që debatit mes vendeve anëtare të Bashkimit është anomali thelbësore kushtetuese. Europian për çeljen ose jo të negociatave për Përmenda se kompetenca e Presidentit në anëtarësimin e Shqipërisë në Bashkimin caktimin e datës së zgjedhjeve përfundon me një Europian. dekret individual. Çdo lëvizje e datës jashtë Ky Kuvend sot duhet të ishte Kuvendi i kuadratit kushtetues është kompetencë bashkimit dhe i opinionit të njëzëshëm të të substanciale, e paautorizuar nga Kushtetuta. gjitha forcave politike, për të tërhequr në emër të Është e tillë, sepse ajo futet në themel të popullit shqiptar, të kombit shqiptar, vëmendjen zgjidhjeve politike sipas konsideratave politike, e të gjitha shteteve anëtare të Bashkimit gjë që Presidentit nuk ia jep asnjë parim, asnjë Europian. normë kushtetuese. Ky Kuvend sot duhet t’u drejtohej me një Të thuash që një akt juridik mund të rezolutë të gjitha atyre shteteve, për t’u kërkuar revokohet, kjo është një e vërtetë thjesht as më shumë e as më pak se sa njohjen e meritës formale, por revokimi ka kufi dhe kushte. Një së Shqipërisë në përmbushjen e kushteve të vëna akt administrativ mund të revokohet, dhe në këtë prej tyre dhe miratimin e rekomandimit pa rast zgjidhen pasojat. kushte të Komisionit Europian për çeljen e Po çfarë pasojash zgjidhen me negociatave. zhdekretimin? Janë përmendur shumë Fatkeqësisht dhe jo rastësisht, ky Kuvend argumente dhe arsye nga Presidenti, por të gjitha sot është i detyruar të merret me një akt brutal, janë hipotetike ose me karakter ekstrakushtetues, transgresiv, të papërgjegjshëm dhe të janë thjesht bindja e tij, ndërsa procesi zgjedhor patolerueshëm të Ilir Metës. ka filluar, madje është në finishin e tij. Që nga ky E pyes shpesh veten: çfarë kërkon më moment të gjitha lëvizjet, detyrat, kompetencat shumë Ilir Meta nga Shqipëria? Kujt i ka bërë u kanë kaluar me Kushtetutë institucioneve dhe Shqipëria më shumë ndere, sesa këtij njeriu, të subjekteve zgjedhore sipas parashikimeve të cilin, pa mbushur ende 50 vjeç, e ka bërë si Kodit Zgjedhor. Ndërhyrja e një aktori të askënd tjetër në histori, edhe Kryeministër, edhe jashtëm në këtë procedurë që u takon organeve të Kryetar Kuvendi, edhe President të Republikës? tjera, është tërësisht e pavlefshme. Kujt më shumë se Ilir Metës i janë falur Thonë se Presidenti e ka në dorë datën e përçarjet, hiletë, skandalet dhe i është dhënë kaq zgjedhjeve dhe shtyrjen e saj sipas konsideratave e kaq herë mundësia të rilindë, i penduar, i administrative. Po pse nuk thonë se në rastin burrëruar, i kthjelluar? konkret, zhdekretimi ka fuqi prapavepruese? Kujt përpara Ilir Metës i takon të pyesë Zhdekretimi asgjëson gjithçka që organet e tjera veten: çfarë mund të bëj që t’ia laj sadopak kanë ndërmarrë në bazë të dekretit që caktoi Shqipërisë detin me borxhe që i kam, që t’ua laj datën 30 qershor. Ky akt i Presidentit duket sikur sadopak shqiptarëve pa dallim, llumin me borxhe synon të ardhmen, por në fakt synon të asgjësojë që u kam; që t’ua laj sadopak socialistëve dhe të shkuarën. Pavlefshmëria e zhdekretimit është zgjedhësve të mi, borxhet e të gjitha moteve dhe evidente për të gjitha arsyet që përmenda pak rasteve, kur më kanë mbështetur në përpjekjet e më sipër, pra është një nulitet, është një mia dhe më kanë toleruar për zararet e mia? pavlefshmëri absolute. Këtu kemi të bëjmë me (Ndërhyrje pa mikrofon) një akt të paqenë. Prandaj, zgjedhjet janë më 30 Gramoz Ruçi – Zoti Maliqi, mos ndërhyni! qershor. Çdo shmangie nga kjo datë është Ndalohet rreptësisht! Ndryshe, dilni jashtë! shmangie nga zbatimi i Kushtetutës. (Ndërhyrje pa mikrofon) Tani më lejoni të nderuar kolegë, meqë jam Edi Rama - Natyrisht, këto janë pyetje në sekondat e fundit... retorike. Gramoz Ruçi – Ju ka mbaruar koha, zotëri. Historia e shtetit shqiptar nuk e gjen një (Bie gongu) politikan të dytë me të cilin Shqipëria të ketë Fjalën e ka Kryeministri Rama! qenë kaq zemërgjerë. Si të tilla, këto pyetje retorike na çojnë edhe te përgjigjja për pse-në e
24 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 rrëshqitjes më të fundit të Ilir Metës. Iliri është mundësinë që na dha kjo marrëzi antikushtetuese mësuar keq, si s’ka më keq, ta tundojë Zotin e tij, për të ndaluar fushatën dhe pritur, si gomari që të ta përqeshë fatin e tij, ta shkelmojë të mirën e tij, mbijë bari, ditën kur do t’u mbushej mendja duke u bërë me vend e pa vend protagonist i një partive të Saliut dhe të Ilirit për të pasur një datë skene, ku Metës asnjëherë nuk i mjafton roli që të re zgjedhjesh? ka, vendi ku ndodhet, maja ku ngjitet. Le të fillojmë nga e dyta, se kështu Jo President të Republikës, por mbret të të shpjegojmë më lehtë dhe më mirë të parën. Po e gjithë shqiptarëve po ta shpallnin shqiptarët, filloj nga vetja. madje jo vetëm të Shqipërisë, por të të gjitha Meqë bëhet një përpjekje e madhe tribunë trojeve dhe viseve shqiptare, prapëseprapë Ilir më tribunë, kanal më kanal, portal më portal, për Meta nuk do ndihej mirë, nuk do qëndronte të m’i faturuar mua zgjedhjet pa kundërshtarët drejtë, nuk do ndalej së tunduari fatin e vet, me kryesorë e për ta devijuar krejt logjikën e kësaj pakënaqësitë e tij të pashërueshme, me që po ndodh, duke e trajtuar si pasojë të pangopësinë e tij të pashpjegueshme, me kokëfortësisë, autoritarizmit, çmendurisë, madje pagjumësinë e tij të pangushëllueshme. Sot ne deri edhe të një qëllimi të fshehtë, djallëzor për jemi këtu dëshmitarë të një tjetër zarari të madh të provokuar një konflikt civil në Shqipëri, po e dhe të kotë, të dëmshëm e të papranueshëm të filloj me një pyetje për të gjithë ata që duan të Presidentit të Republikës. logjikojnë mbi këtë situatë sa të qartë, aq edhe (Ndërhyrje pa mikrofon nga salla) konfuze, sa të lidhur me interesat e një grushti Gramoz Ruçi – Zoti Gjuzi, ju tërheq njerëzish, aq dhe të pandashme nga interesi vëmendjen! Mos ndërhyni nga vendi. kombëtar dhe publik, sa të kuptueshme, aq edhe Edi Rama - Për cilën arsye në botë absurde: Çfarë interesi vetjak, ngushtësisht Presidenti i Shqipërisë duhet të bashkohej me personal, politik, kam unë që të jem kaq i zjarrvënësin dhe telashin e saj historik, Sali patundur dhe i patundshëm nga bindja se kjo nuk Berishën, në përpjekjen e dëshpëruar të këtij të është koha për asnjë kompromis, por është koha fundit për të ridjegur dhe bërë lëmsh Shqipërinë? për fushatë për zgjedhjet e datës 30 qershor? Për cilën arsye në botë Presidenti i Shqipërisë Këto zgjedhje janë vendore. Partia duhet të merrte përsipër shkeljen më skandaloze Socialiste në rang vendor qeveris pothuajse 75% të Kushtetutës përmes fshirjes së firmës së tij me të territorit të vendit dhe drejton pothuajse të vetë firmën e tij? Për cilën arsye në botë gjitha bashkitë kryesore. Shumica jonë Presidenti i Shqipërisë duhet të bëhej një trillues parlamentare është solide dhe mbështetja e saj qesharak shkaqesh të paqena, për të justifikuar për mua dhe qeverinë është e palëkundur dhe e një budallallëk që do të shënohet si rast unikal në palëkundshme. Qeveria ka 1001 probleme dhe historinë e republikave parlamentare të planetit çështje për të adresuar, ekonomia goditet nga ky tonë? tension i lartë artificial, turizmi dëmtohet, besimi Ka vetëm një arsye që i shpjegon të gjitha i investitorëve po ashtu, qetësimi i situatës, duke me dy fjalë: Ilir Meta. E gjitha në këtë rast shfrytëzuar qoftë edhe skandalin e zhdekretimit përfshihet në këto dy fjalë: Ilir dhe Meta. Të të zgjedhjeve, duket si gjëja më e lehtë. Atëherë, kërkosh jashtë këtyre dy fjalëve shkaqet e kësaj për çfarë më duhet mua personalisht, meqë marrëzie antikushtetuese është e tepërt, por, shumëkush preferon të më drejtohet personalisht, sidoqoftë, kjo punë që po bëjmë sot e kërkon që një dhimbje jo e vogël koke, si ecja në këto t’u shpjegohemi shqiptarëve, por edhe miqve e kushte jo normale, drejt, përpara, në rrugën e 30 partnerëve tanë ndërkombëtarë se si e qysh erdhi qershorit, kur nuk kam asnjë lloj interesi të puna deri në këtë pikë vlimi në kazanin e jetës ngushtë, pragmatist, të kthehem në pengesë për sonë politike. qetësimin e kësaj situate dhe asnjë pengesë në Pse u përdor, keqpërdor apo vetëpërdor rrugën e qeverisjes sikur zgjedhjet të shtyhen (pak rëndësi ka kjo) Presidenti i Republikës duke qoftë edhe në pafundësi. Madje-madje, po të isha kapërcyer mbi Kushtetutën dhe duke fluturuar ngushtësisht i interesuar, për mua personalisht, përtej kufirit të imagjinatës si një plumb qorr, për për rehatinë dhe për karrigen time, por edhe për të vrarë zgjedhjet në mes të fushatës së qeverinë tonë, unë duhej të isha i pari që do të zgjedhjeve, dhe pse ne nuk e shfrytëzuam hidhesha përpjetë nga gëzimi që Presidenti i
25 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Republikës lëshoi një re kaq të madhe nga shpëtuar Shqipërinë nga konflikti civil, nga pantallonat për datën e zgjedhjeve. E quaja një vrasjet e njerëzve të pafajshëm, nga një ’97-të shpërthim gjenialiteti politik, laja dhe lanim tjetër dhe me radhë. ’97-të tjetër? Po pse? Çfarë duart me procesin zgjedhor, duke thënë “bravo, ka ndodhur ndonjë gjë e ngjashme me ’97-ën, që zoti President, absolutisht dakord dhe punë e tani duhet t’i frikemi, madje të kthehemi madhe se ne nisëm fushatën me firmën tuaj, mbrapsht dhe të ikim me vrap në të kaluarën, që çfirma juaj na e hoqi dhimbjen e kokës, prandaj e të na përsëritet një ’97-të tjetër? Cilat skema lëmë këtë punë, këtu jemi, i bëjmë zgjedhjet kur piramidale po bien dhe kursimet e kujt? E gjakut të bien të tërë dakord”. Ose edhe e kundërta, ia dhe djersës së kujt po digjen, që të digjet lija fajin Ilirit për ndërprerjen brutale të fushatës, Shqipëria si në ’97-ën? Në cilat qytete po duke i thënë “jazëk të qoftë, zoti President”, shfaqen shenjat e kryengritjes popullore për ngrija duart lart përpara shqiptarëve, u zhduk ndonjë hall aq të madh sa ai i ’97-ës dhe në cilat data e zgjedhjeve nga horizonti dhe dilja si një depo armatimesh NATO-ja do të hapë dyert për burrë i urtë, i pafajshëm, në një lojë marrëzie të armatosur shqiptarët kundër njëri – tjetrit? I politike. kujt është xhanëm tamam halli që nxjerr prej Kështu, me thënë të drejtën, për ta çuar deri muajsh në protesta popullin imagjinar të në fund absurdin, sikur të isha siç dal te filxhani i bashkive blu dhe të ndërmarrjeve të tyre të fallxhores, apo te katrani i plakut dixhital, pastrimit, gjelbërimit, të ujësjellësve, bashkë me shpëtoja edhe unë bashkë me Partinë Socialiste grupe të rinjsh me maska, që gjuajnë me nga zgjedhjet e tjera të mëtejshme, sepse me këtë molotov, e me kapsolla dhe me fatkeqë që vijnë budallallëk, të kthyer në precedent, na jepet të ngarkuar dhe urinojnë në derën e mundësia të themi nesër, nuk duam zgjedhje Kryeministrisë? vendore, se ashtu e kemi një punë, madje as Edhe këto janë pyetje retorike natyrisht, por zgjedhje të përgjithshme, sepse kemi përpara se të vijmë tek halli i madh dhe i vërtetë informacione të sigurta nga disa burime, që nuk i që ka zallamahisur opozitën e dalë në rrugë, në themi dot, për një sulm bërthamor ndaj orvatjen më të dëshpëruar të historisë së Shqipërisë. ngatërruar të këtyre 30 vjetëve, për të Kështu që, përderisa zgjedhjet nuk u bëkan zallamahisur krejt Shqipërinë, dua të bëj sa më të po nuk deshi një palë, nuk bëhen kurrë. Mirëpo, qartë pse ne nuk ka asgjë që na tund nga 30 shtetet demokratike kanë kushtetuta dhe ligje, qershori, pse ne jemi të detyruar ta pranojmë si të nuk funksionojnë përveçse me parimin e barazisë keqen më të vogël për demokracinë tonë të re, së të gjithëve para ligjit. Prandaj këto lloj zgjedhjen fatale, të gabuar, të kundërshtarëve aventurash mendore nuk mund të kthehen në tanë për të na lënë në garën zgjedhore me një veprime politike dhe t’i imponohen një populli të kandidat në pjesën më të madhe të bashkive të tërë për hesap të njërit apo të tjetrit. Sot hidhet vendit. përjetë një grup, nesër hidhet përjetë një tjetër Pse ne, nëse do të tërhiqeshim nga ky dhe kështu alla shqiptarçe, ky viti i mbrapshtë proces, në emër të të gjithë atyre arsyeve, që në kadarejan kthehej pa asnjë pengesë në një dekadë pamje të parë duken të mirëkuptueshme kur të mbrapshtë bastesh politike, duke e bërë renditen për të argumentuar shtyrjen e Shqipërinë skenën ku e ardhmja luhej si te zgjedhjeve, do të merrnim përgjegjësinë “Kumarxhiu” i Dostojevskit. historike të pranimit të së keqes më të madhe të Dikush mund të thotë, fatkeqësisht e thonë mundshme, duke i vënë minat shtetit, bazës së jo pak njerëz që marrin përsipër të shpëtojnë rregullave të bashkëjetesës demokratike dhe vetë Shqipërinë me recetat e tyre politike mediatike, demokracisë sonë në zhvillim. si 1001 mbrapshtitë e Oliver Tuistit, që ne nuk Duke shkuar në zgjedhjet e 30 qershorit, është se e kemi respektuar aq shumë Kushtetutën me këtë dhimbje koke që ka shkaktuar arratisja e dhe ligjet, sa të jemi tani kaq të ngurtë për t’i opozitës kryesore nga parlamenti dhe nga vetë zbatuar, le t’i biem dhe një herë shkurt, siç i zgjedhjet, ne sigurisht që nuk garantojmë dot kemi rënë 30 vjet, duke hapur përsëri një shteg larminë e plotë pluraliste të produktit të jashtë rrugës kushtetuese dhe të ligjit, për të ulur zgjedhjeve. Me shumë gjasa, produkti i këtyre tensionin e lartë, pajtuar gjaqet e nxehura dhe zgjedhjeve do të jetë një hartë elektorale thuajse
26 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
100% e purpurt, në rast se nuk do të ketë ndonjë përçarës i këtyre 30 vjetëve demokraci, Sali surprizë tek apo tuk, por kjo nuk do të ndodhë, Berisha, dhe drejtuar nga i njëjti llafazan dembel, sepse jemi ne që nuk duam të garantojmë Lulzim Basha, ikën nga parlamenti për të mos larminë e plotë pluraliste të zgjedhjeve, as sepse votuar vetingun dhe u mbyllën në një bunker nuk na pëlqen neve që të ketë garë në çdo bashki plastmasi poshtë dritareve të zyrës sime, me të dhe as sepse ne po kurorëzojmë ndonjë plan njëjtin avaz “nuk hyjmë në zgjedhje”, “nuk totalitarist asgjësimi të pluralizmit. Nuk është dialogojmë pa ikur Kryeministri”, “nuk do të plani ynë ky, kurrsesi! lejojmë të bëhen zgjedhje” dhe me radhë të Ky është plani i tyre dhe ne nuk kemi në gjitha strofat e së njëjtës këngë, nga e njëjta dorë asgjë tjetër, përveçse ta pranojmë realitetin pllakë gramafoni, “La voce del Padrone”. siç është, duke mos rënë në asnjë mënyrë në E mbajnë mend të gjithë, besoj, se sa kurthin e dritëshkurtësisë fatale të sugjestionimit shumë i jam lutur Lulzim Bashës për dialog, nga meraku se qëndrimi në proces na bën mirëkuptim, marrëveshje dhe se si u bë në bashkëfajtor me ta për shkak të produktit minutën e fundit marrëveshja. Mori gjithçka njëngjyrësh të këtyre zgjedhjeve pa konkurrentë. kërkoi, me kusht që të dilnin nga bunkeri i Jo, aspak. plastmasit, të ktheheshin këtu, të votonin Përkundrazi, ne jemi thjesht viktimë e vetingun, të mos kontestonin rezultatin e zgjedhjes së lirë të kundërshtarëve tanë kryesorë zgjedhjeve dhe të mos shanin më Shqipërinë në për të braktisur garën dhe e keqja e këtyre gjuhë të huaj. zgjedhjeve të pamohueshme nuk buron nga Nuk e di, a e mbajnë mend që të gjithë, dëshira jonë, por nga qëllimi i atyre që duan të gjithashtu, se i shtymë zgjedhjet me atë vrasin zgjedhjet, për ta kthyer humbjen e tyre të marrëveshje vetëm për 1 javë, brenda afatit që paralajmëruar në një fitore kundër Shqipërisë, që Kushtetuta i lejon Presidentit të Republikës, pret çeljen e negociatave me Bashkimin bazuar në Kodin Zgjedhor të Republikës. Edhe Europian. atëherë u kërkua të shtyheshin përtej afatit, Akti i Ilir Metës është prova më ulëritëse e madje miqtë ndërkombëtarë që u përpoqën të lepurit që fle në barkun e frikës, jo vetëm nga ndërmjetësonin ishin të gjithë dakord me këtë, zgjedhjet, por në radhë të parë nga drejtësia. Shqipëri hesapi, por unë isha kategorikisht Ne jemi të dënuar ta marrim përsipër këtë kundër dhe nuk lëviza nga pozicioni deri në kosto të krijuar prej tyre, për të mos lejuar që fund, sepse isha i bindur, siç jam edhe sot kostoja t’i kalojë Shqipërisë, së kushedi sa viteve akoma më i bindur, se kur politikanët i lejojnë të ardhshme. vetes shkelje të tilla në emër të gjoja Zgjedhjet e 30 qershorit pa ata janë e keqja mirëkuptimit mes tyre, humbet populli, humbet më e vogël për Shqipërinë, ndërsa shtyrja e demokracia, humbet shteti i së drejtës dhe këtyre zgjedhjeve, për shkak se ata nuk janë në shkelja kthehet nga një gjoja përjashtim për një zgjedhje, do të ishte një e keqe e madhe, me rast të jashtëzakonshëm, në një rregull që bëhet i efekt të zgjatur mbi Shqipërinë. Pse? Sepse në zakonshëm. emër të shmangies së një palë zgjedhjeve, në Ja, urdhëroni tani, është e thjeshtë! Nëse do këtë problem të pashmangshëm, ne do të ta kisha pranuar atë shkelje para dy vjetësh, sot ligjëronim faktin që kushedi për sa vite zgjedhjet përsëritja e shkeljes, shtyrja e zgjedhjeve për të mos ishin më e drejta e popullit për të gjykuar tekat e një pale politike as që nuk do të dhe detyrimi i partive për t’iu nënshtruar diskutohej si një e drejtë e çdo pale politike gjykimit të popullit, por e drejta e partive për të kundër të drejtës së popullit sovran, për të vendosur kur bëhen zgjedhjet dhe detyrimi i zgjedhur në afatin e përcaktuar nga Kushtetuta popullit për t’iu nënshtruar tekave të partive. dhe të sanksionuar në ligjin e zgjedhjeve. Kjo që po ndodh, në fakt, nuk është as e Politikanët nuk janë as mbi Kushtetutën, as mbi pandodhur, as e papritur në historinë tonë të ligjin dhe as mbi shtetin. Nëse duam të bëjmë trazuar të zhvillimeve demokratike, madje kjo shtet të së drejtës në këtë vend, kurrë s’mund, është seria e dytë e filmit që ka filluar dy vjet më dhe unë sa të jem këtu kurrë nuk do ta pranoj, që parë. E mbajnë mend që të gjithë, kur të njëjtët ata politikanë, partitë e tyre, veç e veç apo të njerëz, të udhëhequr nga i njëjti zjarrvënës dhe gjitha bashkë, ta kthejnë detyrimin e çdokujt për
27 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 t’u zgjedhur nga populli në të drejtën e tyre për një shtytje të fortë të logjikës njerëzore dhe të të vendosur se kur populli mundet dhe kur kulturës ligjore përtej çdo caku të vendosur deri populli nuk mundet që t’i zgjedhë ata. Ndërsa këtu me konsensusin e atdheut dhe të njerëzimit. Presidenti i Republikës jo vetëm që s’mund ta Kështu, vijmë te pyetja kryesore që shtrova në heqë të drejtën popullit të zgjedhë në afatet që fillim. Pse vallë Ilir Meta e bëri këtë ndërhyrje të Kushtetuta dhe ligji ia japin fjalën popullit hatashme, antikushtetuese dhe antilogjike? sovran, por s’ka të drejtë të vendosë asgjë, zero Nuk është thjesht një kërcënim për në këtë mes, përveç asaj që i thotë Kushtetuta republikën parlamentare, është kërcënim për dhe asaj që i tregon Kodi Zgjedhor. Ka dy data, logjikën njerëzore; nuk është nën sulm vetëm zgjidhni një nga të dyja dhe për ato të dyja republika parlamentare, është nën sulm logjika konsultohuni me partitë politike. njerëzore. Mu në mes të procesit zgjedhor, kur Dy vjet më parë, kur arritëm marrëveshjeje fushata kishte nisur, e bëri tamam atë ditë kur me Lulzim Bashën dhe ramë dakord për shtyrjen qeveria e Shteteve të Bashkuara kishte dënuar me vetëm një javë të zgjedhjeve, paraardhësi i publikisht përmes një deklarate krejt të Ilir Metës, Bujar Nishani, na e kërkoi me shkrim pazakontë dhunën, bojkotin e zgjedhjeve, dhe me firma në një shkresë dakordësinë për atë kërcënimin për pengimin e tyre, duke treguar me shtyrje një javë brenda afatit kushtetues, e cila u gisht dy persona: Lulzim Bashën dhe Monika krye vetëm pasi shkoi letra e bashkëfirmosur te Kryemadhin, si përgjegjësit për gjithçka që do të Presidenti, sepse e vërteta duhet thënë edhe kur ndodhte në protestën e 8 qershorit dhe më pas. mund të mos na vijë për mbarë. Disa mendojnë se ai ndërhyri me lajmërimin Bujar Nishani nuk interpretonte publik të antidekretit të tij për të shpëtuar Kushtetutën sipas dëshirave apo nevojave të fytyrën e revolucionit imagjinar të Lulzim partisë, të cilës sado që i shkonte hera-herës pas Bashës dhe të Monika Kryemadhit, ku, siç tregoi avazit me deklarata dhe prononcime krejt të masa e tkurrur e protestuesve në bulevard, anshme dhe deri edhe skandaloze, asnjëherë nuk revolucioni po katandisej si kokoshi një thelë e vuri Kushtetutën dhe firmën e tij në dhe prurjet e ujësjellësve të bashkive blu po dispozicion të axhendës politike të asaj partie. U shteronin. desh të bëhej President Ilir Meta që edhe vetë Të tjerë mendojnë së Ilir Meta e zhbëri Bujar Nishanin, Presidentin më partiak dhe më firmën e tij si të ishte një mbetje kafeje e fshirë mediokër që ka pasur ky vend, ta kujtojnë sot për me gisht në fundin e filxhanit në kërkim të fatit, mirë në raport me bazën kushtetuese dhe ligjore për të projektuar të ardhmen e tij të afërt në krye të dekreteve të tij. të opozitës, duke e turbulluar situatën në një U desh të bëhej President Ilir Meta, që libri pasdite me një goditje më shumë sesa kishte i historisë botërore të demokracisë të pasurohej arritur ta turbullonte Lulzim Basha me tërë gurët, me nocionin befasues të “zhdekretimit” dhe ai i kapsollat, fishekzjarrët, molotovët dhe notat e historisë botërore të shtetit të përfshinte në faqet ngjirura të himnit kombëtar përgjatë tërë e veta aktin e shfirmosjes. mbrëmjeve revolucionare të opozitës. Mund të Unë firmos, unë shfirmos. Domethënë, u jenë të dyja të vërteta këto, madje mund të jetë e desh të bëhej President Ilir Meta, që jo vetëm vërtetë edhe në këtë rast, siç thotë Jacques fjalët t’i marrë era, por dhe firmat të ikin sipas Lacan: “I marrë nuk është vetëm fukarai që erës. U desh të bëhej President Ilir Meta, që kujton se është mbret, por edhe mbreti që kujton historia e filozofisë botërore të përballej me një se është mbret”. zbulim filozofik befasues për njerëzimin, atë të E thashë pak më lart, por po e shtjelloj më konsensusit mes palëve të arritur te një njeri i shumë tani. E vërteta e dalë cullak nga ky akt vetëm mbi bazën e këmbënguljes të palëve për të marrëzie, befasues është se veprimi i Ilir Metës mos rënë dakord. nuk ishte një rrufe në qiell të pastër, por një hap Të gjithë filozofët grekë, jam i sigurt, janë spektakolar në vazhdën e një plani politik për të rrotulluar në varret e tyre, kur u ka shkuar fjala marrë peng jetën demokratike të vendit dhe për për këtë kategori të re të konsensusit. Kjo është të minuar rrugën e negociatave për anëtarësim në vërtet ta shtangësh historinë, demokracinë, Bashkimin Europian. Nëse në aventurën e tyre filozofinë, duke ngritur absurdin si shtangë me mendore, e cila ka patjetër shumë elemente, që
28 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 ngjajnë si ndërthurje e “Klubit të Selanikut” të gabimisht se do të rrëzojnë qeverinë dhe se Luli Çajupit me “Pavijonin numër 6” të Çehovit, dy dhe Mona do të ndëshkojnë krimin, do të frymëzuesit dhe orkestruesit të këtij plani, Sali shfarosin korrupsionin, do të shpartallojnë Berisha dhe Ilir Meta, kujtojnë vërtet se mund të padrejtësitë, ndaj të cilave thonë se janë ngritur më largojnë mua nga detyra me molotovët e në një luftë pa kthim. Lulit dhe me mallkimet e Monikës, e ka gabim. Pjesë e këtij plani ishte dhe publikimi në Këta dy të shkretët, që i kanë hyrë detit në tabloidin e famshëm gjerman i përgjimeve, që këmbë, janë thjesht instrumente në duart e dy të ishin të kyçura prej shumë kohësh, pa u hetuar parëve. nga një shërbëtor famëkeq i mirënjohur i Saliut Këta besojnë vërtet se mund të marrin në Prokurorinë e Krimeve të Rënda. Ushqimi i pushtetin me kapsolla dhe me magjira, ndërsa dy duhur në kohën dhe në vendin e duhur për këdo ustallarët e rrëmujës dhe të intrigave e kanë në atë botë, që për arsyet e veta, jo të Saliut dhe qitjen më të largët. Unë jam shënjestra që duket, Ilirit, nuk e do zgjerimin e Europës, nuk e do koka që i duhet ofruar turmës për ta frymëzuar çeljen e negociatave me Shqipërinë, por edhe dhe për ta sjellë të ndërkryer në bulevard, ushqim i bollshëm për çiftet e çiftit të iluzioni, që i duhet artistit dhe fallxhores për të papërgjegjshëm dhe qesharak “Luli- Mona”, të qenë të qenë të motivuar dhe të palodhur në cilët, ruana Zot, kanë marrë përsipër shpëtimin e orvatjen e tyre qorre. kombit me doçkat e tyre të pastra dëborë. (Bie gongu) Ilir Meta dhe Sali Berisha nuk e duan, në Taulant, të lutem, më jep edhe disa minuta! fakt, shtyrjen e zgjedhjeve, por duan kaos në (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon.) jetën institucionale të vendit dhe synojnë Faleminderit! shthurjen e shtetit. Ata duan ta nxjerrin procesin Ndërsa preja e kërkuar në këtë gjah politik demokratik nga shinat, siç e nxorën nga nuk jam unë, është Shqipëria, që duhet ndalur parlamenti opozitën e drejtuar nga dy kukullat e përpara sesa të kapërcejë pragun e negociatave tyre. Ata kërkojnë me çdo kusht që ta bëjnë me Bashkimin Europian dhe të hapë, sapo të Shqipërinë një shesh për përsheshin e tyre, era e kapërcejë pragun aty, dy kapitujt e parë të të cilit josh njerëz të dëshpëruar, të pakënaqur, të bisedimeve, të cilat, për dreqin e mallkuar, janë mërzitur, që janë në të drejtën e tyre absolute të kapitujt e drejtësisë. Duke hapur kapitujt e duan largimin e qeverisë; janë në të drejtën e tyre drejtësisë, Shqipëria duhet t’i provojë Bashkimit legjitime të shpresojnë ikjen time një orë e më Europian se reforma në drejtësi nuk është vetëm parë; janë në të drejtën e tyre të ëndërrojnë një një maket arkitektonik me letrat e Kushtetutës Shqipëri të qeverisur ndryshe, nga të tjerë njerëz, dhe të ligjeve të sistemit të ri të drejtësisë; nuk nga parti të tjera. është vetëm një mekanizëm i pastrimit të sistemit Njëkohësisht ata, Sali Berisha dhe Ilir të drejtësisë nga gjykatës dhe prokurorë të Meta, kërkojnë me çdo mënyrë nëpërmjet korruptuar, por është një shtet i së drejtës, ku mashave të tyre ta bëjnë ndërkombëtarisht qoftë gjykatësit dhe prokurorët e kapur me presh Shqipërinë të duket një vend, ku po bëhet nami i në duar nga vetingu, qoftë politikanët e zi nga populli i ngritur kundër një narkoshteti korruptuar dhe të paprekshëm prej 30 vjetësh dhe të sigurojnë me gjithfarë shpifjesh dhe mund të këputen si pras nga goditjet intrigash krijimin e një mase kritike ndëshkimore të drejtësisë së çliruar nga kthetrat e kundërshtarësh të çeljes së negociatave. Në vend tyre. që Shqipëria të mendojë dhe të luftojë për të Plani është i qartë, dhe duhet thënë se nuk kapur trenin e vitit 2025, kur dyert e Europës, që është një plan budalla jo vetëm për mbijetesën ne duam, mund të çelen për anëtarë të rinj, ata politike të atyre që e kanë konceptuar dhe po e duan të sfilitet dhe të trembet, duke menduar zbatojnë, duke goditur pa asnjë mëshirë, jo mua, makthin e vitit 1997. jo ne, që jemi mbështetësit dhe garantuesit e Ja pse, shumë i nderuar Kuvend i palëkundur të reformës në drejtësi, patjetër edhe Shqipërisë dhe të dashur bashkëqytetarë kudo ku ne, por vetë Shqipërinë dhe shpresat e jeni, antidekreti i Ilir Metës është një arsye më shqiptarëve, përfshirë dhe ata që u shkojnë pas shumë dhe jo më pak, një arsye shumë e fortë, këtyre të paudhëve, duke kujtuar komplet për t’i bërë zgjedhjet më 30 qershor, për t’u dalë
29 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 përballë frontalisht këtyre katër aventurierëve, që Shumëkush më ka kritikuar në rrjetin social, duan të ndalojnë shtetbërjen shumë të vazhdimisht më “zhdëpin” për zgjedhjen e tij, jo mundimshme të këtij vendi dhe ta katandisin pak më kanë mallkuar dhe sa shfaqet Iliri me këtë vend njëlloj si vetveten. ndonjë nga paudhësitë e veta, më përvishen mua A doni ta dini se si do të ishte Shqipëria e të gjithë. tyre? Shikojini ata! A doni që Shqipëria t’u Nuk jam penduar. Po të ktheheshim mbrapa ngjajë atyre të katërve? Nuk besoj! në kohë, do të bëja po të njëjtën gjë. Ne duhet të ecim jo për t’u dalë zot Për shumë arsye, që nuk është ky rasti t’i zgjedhjeve vendore, ato janë thjesht pengu që rendis, ky është rasti për t’u kujtuar të gjithëve se kërkohet të kapet për të negociuar një funeral Ilir Meta u zgjodh President me votat e tij dhe konsensual të drejtësisë, por për t’i dalë zot votat tona mund ta pengonin zgjedhjen e tij, por Shqipërisë që pikërisht politikanë si këta e kanë votat nuk mjaftonin për të zgjedhur një president damkosur historikisht jo vetëm në këta 30 vjet, pa Ilir Metën. Këtë është mirë ta kujtojnë të por shtojeni sa të doni, si vendi që nuk bëhet. gjithë. Ata janë në hall, në një hall aq të madh sa A e kam imagjinuar unë kur e zgjodhëm se është e madhe e tërë kjo aventurë e tyre kundër Iliri do ta kthente humbjen e tij karakteristike Shqipërisë dhe duan që tani halli i tyre të kthehet dhe ciklike të vetëkontrollit, nga një fenomen në problemin e gjithë shqiptarëve, të cilët të sporadik, në një mjet sistematik për të çoroditur lodhur me plot të drejtë nga politika, të neveritur sistemin tonë kushtetues dhe për të udhëhequr me plot të drejtë nga paprekshmëria e këtij soji një plan çoroditës të orkestruar bashkë me Saliun politikanësh, që i kanë lejuar vetes gjithçka, duke në dëm të Shqipërisë? Jo. Këtë jo, nuk e kisha e hedhur lumin pa u lagur gjithnjë, të pakënaqur imagjinuar. me plot të drejtën e Zotit dhe me gabimet me Kjo ka kaluar përtej çdo imagjinate të vonesat tona në qeverisje, të thonë “aman, varja arsyetueshme dhe prandaj nuk mund të tolerohet. së ardhmes, por, të paktën, na lini rehat të Ilir Meta e ka humbur të drejtën të qëndrojë në tashmen. Merruni vesh si të doni, po veshët zyrën e Presidentit me pëlqimin tonë. Shqipëria aman mos na i çani më se ky vend kështu e paska është një republikë parlamentare dhe presidenti i pasur fatin dhe ky popull kështu e paska pas kësaj Rrepublike është garant i unitetit kombëtar, taksirat”. jo interpretuesi subjektiv i Kushtetutës në Por jo. Jo dhe jo. Kurrsesi jo. Unë njëherë, funksion të sulmeve kundër Republikës sonë jo, asnjëherë nuk do të dorëzohem as si parlamentare dhe të qëllimeve të mbrapshta Kryeministër jo e jo, por as si qytetar i thjeshtë i politike të kujtdo qoftë. Lere pastaj qëkur këtij vendi nesër, duke e pranuar si fatalitet qëllimet e mbrapshta janë edhe të tijat. Një maskarallëkun, pisllëkun, hajvanllëkun, dhe President që argumenton një marrëzi pazarllëkun e trashëguar nga dorëzimi në antikueshtuese si anulimin e zgjedhjeve në mes dorëzim, përballë të keqes që e ka ngrënë këtë të fushatës, sikur shef filxhan me data gjëmash vend si kancer për vite, dhe për dekada të dhe me rrugë gjarpëruese fjalish pa kuptim dhe panumërueshme. Sikur unë të mos besoja te që kur e pyesin përgjigjet “ma përsërisni se nuk Shqipëria, sikur të mos besoja tek e drejta e dëgjoj mirë, këto kohët e fundit kam qenë i fëmijëve tanë, të gjithë fëmijëve, fëmijëve të sëmurë”, është sidoqoftë një njeri për të ardhur socialistëve, të demokratëve, kushdo qoftë, për të keq. trashëguar një vend më të mirë se ky që ne Duke shprehur sinqerisht keqardhjen time trashëguam nga ata që e trajtuan Shqipërinë si për të si njeri, si mik, si kundërshtar dhe si aleat, plaçkën e tyre, për asnjë sekondë nuk e jap si dikush që nuk ka bërë vetëm gjëra të këqija, dorëheqjen, asnjë sekondë, me gjithë breshërinë por ka dhënë dhe kontribute pozitive në jetën e e baltës inkuizicionale që më shoqëron në çdo tij të gjatë politike, i uroj sot me gjithë zemër ta hap. lexojë me qetësi dhe me kthjelltësi rezolutën e Unë e kam votuar Ilir Metën si President i këtij Kuvendi, nëse ka ende probleme me Republikës së Shqipërisë. Gjithkush në këtë sallë dëgjimin dhe nuk do t’i kuptojë qartë fjalët që po që ishte njësoj si dhe unë këtu, kur Ilir Meta u thuhen sot nga ky Kuvend në adresë të tij. zgjodh President, ka bërë të njëjtën gjë. Shumë faleminderit!
30 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Gramoz Ruçi – Faleminderit, zoti seanca e sotme parlamentare do të mbahet mend Kryeministër! gjatë në memorien e shqiptarëve. Situata e sotme Fjala për zotin Lita. është e paprecedentë, nga njëra anë kemi Korab Lita - Të nderuar kolegë deputetë, Kryeministrin, i cili për 6 vjet me radhë u ka Në vitin 1990, kur në çdo rrugicë dhe shesh ofruar qytetarëve shqiptarë qeverisjen më të të Shqipërisë buçiste thirrja e rinisë dhe korruptuar, që ka pasur ndonjëherë Shqipëria dhe qytetareve shqiptarë “E duam Shqipërinë si nga ana tjetër, kjo qeveri, e bërë njësh me gjithë Europa”, unë isha vetëm 15 vjeç. Në krimin, duke aktivizuar në fushatë apo kandiduar ëndrrën time dhe në atë çfarë dëgjoja nëpër në zgjedhje elemente të botës së krimit, arriti që, mitingje nga politikanët e dalë në krye të lëvizjes në mënyrë spektakolare, të vjedhë dhe të e mendoja veten shumë afër Europës dhe manipulojë zgjedhjet lokale të 2015-s dhe ato mendoja se në moshën 20-vjeçare do të isha parlamentare të 2017-s. Deliri i madhështisë ka qytetar europian. Për të qeshur dhe për të qarë arritur kulmin. Kryeministri ynë kërkon të bëjë njëkohësisht. Kjo ëndërr kishte qenë gënjeshtra votime si në kohën e komunizmit, pa më e madhe që kam përjetuar ndonjëherë në konkurrencë. jetën time, jo për fajin tim e aq më tepër të Nga ana tjetër kemi Presidentin, i cili ka Europës. çdekretuar veten e tij. Derën europiane, ku duhet të hyjnë S’kisha dëgjuar ndonjëherë që një president, kur qytetarët shqiptarë, e ka zënë një kastë partia e tij nuk hyn në zgjedhje, paska të drejtë të politikanësh, që, të shpërndarë në të dyja kahet anulojë zgjedhjet. Presidenti mund të anulojë politike prej afro 30 vjetësh e kanë kapur këtë zgjedhjet në partinë e tij, por jo zgjedhjet e vend për fyti dhe po e tërheqin zvarrë. qytetarëve shqiptarë. Që në momentin kur u Kemi 30 vjet që presim integrimin, por betua për atë post, presupozohet që ai të jetë politikanët tanë e mbajnë peng këtë proces kaq të gardian i Kushtetutës. Siç duket, në këto pritshëm për shqiptarët. Nëse shqiptarët duan të zgjedhje, të parat që dekreton, nuk e kishte bashkohen me Europën, duhet të ndahen nga kjo parashikuar se mund të ishte jashtë loje sa u racë politikanësh. përket qokave. Ne të gjithë e dimë se ai është Të nderuar bashkëqytetarë, specialist në këtë fushë. Përpara se të jemi të majtë apo të djathtë, Në vitin 2009 mori tri mandate të majta, u ne jemi shqiptarë. Përpara se të duam partinë, ne fut në koalicion me PD-në , dhe me bllok në dorë duam Shqipërinë. Edhe politikanët i përsërisin u dend mirë me para e pushtet, ndërkohë që shpesh këto fraza, madje i artikulojnë më mirë se shumica e demokrateve të ndershëm rrinin unë apo ju, por e vërteta është krejt ndryshe. rrugëve. Politikanët tanë i shikojnë partitë si mjete për të Në vitin 2013 doli nga koalicioni me PD- vjedhur dhe për të rrjepur Shqipërinë, prandaj i në, me 16 deputete, pra i mori 13 deputetë kanë uzurpuar partitë duke u kthyer në pronarë të Partisë Demokratike. tyre. E për ta bërë këtë ata po përdorin çdo Shqipëria, në modelin e saj të të bërit mënyrë dhe janë gjithmonë të koordinuar politikë alashqiptare ka pasur të paktën dhe dy ndërmjet tyre. raste të tjera të shtyrjes së zgjedhjeve, por jo Ne kemi qenë të gjithë dëshmitarë se si këta anulim. politikanë, për ta pasur më të lehtë sundimin e Edhe pse Kushtetuta nuk e parashikon këtë tyre, shpikin lloj-lloj krizash artificiale dhe janë fenomen, në të dyja rastet ka pasur konsultime, gati të çojnë edhe qytetarët në konflikt, vetëm e tryeza, dakordësi dhe kërkesë nga spektri politik vetëm që të krijojnë shtratin e pazarit të radhës, dhe nga Parlamenti. të cilin ata e quajnë marrëveshje apo zgjidhje Të gjithë e dimë se në këtë rast palët janë shumë politike. E tillë është edhe kriza aktuale. larg në qëndrimet e tyre dhe ndoshta ulja në Pavarësisht se kjo krizë institucionale sot qelbet tryezë është e vështirë. erë, ajo i ka rrënjët në vitin 2008. Po, a e luajti Presidenti këtë rol? Nëse Të nderuar kolegë, vërtet Presidenti donte të luante rolin e tij Unë mendoj se për vetë situatën e krijuar në konstruktiv, çfarë e pengonte të konsultohej me Shqipëri dhe temën për të cilën po diskutohet, palët? Siç e kemi parë, por edhe siç e deklaroi
31 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 vetë Presidenti, në deklaratën e tij, e gjithë ndjekur, të diskutosh datë zgjedhjesh 17 ditë nga përpjekja për të afruar palët ishte një drekë me data në të cilën do të zhvillohen ato, sepse një zotin Berisha. Këtë drekë, si dhe simpatinë tënde ditë të bukur ai që caktoi atë datë, ndryshon për zotin Berisha e mirëkuptoj, se ti duhet t’i jesh mendjen pa asnjë argument të mbështetur mbi gjithë jetën borxhli Sali Berishës, pasi, që nga kompetencat që jep Kushtetuta, është realisht jo 2009-ta deri më 2013-ën të bëri ky që je sot, ty vetëm një nga çuditë më të mëdha të tranzicionit dhe partinë tënde, në kurriz të demokratëve, por të shoqërisë shqiptare, por, mbi të gjitha, është kjo drekë s’ka lidhje me krizën. një nga aktet më të paprecedenta të goditjes së Veprimi i dytë, Presidenti priti në Kushtetutës dhe Republikës parlamentare. Presidence “liderët e djathtë”, Mediun, Shehin, Të nderuar kolegë, Dukën, Ndokën dhe Dulen. Po çfarë krize mund Si ka mundësi që ai që duhej të ishte dhe të të zgjidhet duke pritur këta liderë, të cilët të jetë faktori i unitetit, simbol i urtësisë dhe i gjithë bashkë kanë vota sa çka anëtarë partie maturisë të bëhet nxitës dhe, aq më keq, pengues seksioni i Partisë Demokratike në Kodrën e i përparimit të vendit? Ai çfarë na shqetëson të Kuqe dhe në Paskuqan? gjithëve më shumë është pikërisht fakti se si kreu Veprimi i tretë dhe më pikanti ishte qoka e i shtetit tonë pëson një ndryshim të tillë duke Presidentit me Kryeministrin në orën 10 të treguar paqëndrueshmëri, mungesë kohezioni darkës, por, siç duket, pa rezultat. dhe marrje vendimesh të nxituara, që në vend të Gjithsesi unë e çmoj rolin e Presidentit të përmirësojnë klimën e debatit, çojnë edhe më Republikës në menaxhimin e gjithë kësaj krize. thellë në thellimin e ndasive. Ai ofroi gjithçka kishte në dorë të bënte. E filloi Pikërisht për këtë, besoj se Presidentit i me kërcënimin se do të vriste veten, por, kur pa Republikë nuk duhet të na përgjigjet neve, si dhe se më shumë se gjysma e shqiptarëve ishin të gjithë qytetarëve sinqerisht dhe të tregojë dakord, u tërhoq. E vazhdoi me shpërndarjen e arsyet e vërteta të këtij vendimi sa absurd, aq parlamentit, por, kur pa se parlamenti u mbush, u edhe të rrezikshëm. Ky qëndrim besoj se nuk tërhoq. Apo s’është tërhequr? Në fund, i futi një është vetëm imi si deputete, jo vetëm i PS-së që zhdekret dhe pas kësaj u konsultua me liderin unë përfaqësoj, por edhe i shumë ekspertëve të zyrtar të opozitës nëpërmjet telefonit. fushës së të drejtës dhe partnerëve tanë europianë Turp e faqja e zezë nëse demokratët janë dhe amerikanë. katandisur deri në atë fazë sa të presin zgjidhje Shqiptarët e dinë se cilët janë aleatët e tyre, dhe të vijnë në pushtet me familjen Meta! Bir që u kanë qëndruar në momente shumë të Selman i nënës, kë të qash më parë! vështira. Kushdo që mendon se aleatët e Ndoshta tani është momenti që të fillojë shqiptarëve janë ato forca të errëta, që synojnë të çmontimi i këtij establishmenti politik dhe ndezin barutin në Ballkan për të rifituar Shqipëria të marrë frymë lirisht. hegjemoninë e dikurshme, gabohen rëndë. As Faleminderit! lekët e lobimeve dhe as mbështetja për karrige (Drejtimin e seancës e merr zonja Hysi.) nuk mund ta shuajnë ëndrrën europiane të Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Lita! shqiptarëve për të përfaqësuar dhe për të Fjalën e ka deputetja Gjylameti. përqafuar vlerat më të larta të demokracisë për Blerina Gjylameti – E nderuar drejtuese e një shtet të së drejtës. seancës, Të nderuar kolegë, ajo që është më absurde Të nderuar kolegë deputetë, sot, është fakti se si një opozitë kërkon të mos Të dashur qytetarë, zhvillohen zgjedhjet! Më thoni një vend të botës, Në seancën e sotme parlamentare do të ku opozita kërkon të mos zhvillohen zgjedhjet?! duhej, në fakt, të ishim në një seancë ku të Askund! Përkundrazi, një opozitë e përgjegjshme miratonim ligje të rëndësishme, që adresojnë jo vetëm që nuk duhet të pengojë, por duhet të problematikat e qytetarëve dhe mbi të gjitha të jetë një garant i fortë i datës së zhvillimeve të nxisnim në përshpejtimin e atyre reformave që zgjedhjeve. Me vendimin e tij Presidenti mban është duke ndërmarrë vendi ynë. Për mua, po anën, edhe pse duhej të ishte i paanshëm, e besoj edhe për shumicën e kolegëve të mi, por opozitës jashtëparlamentare, që ka djegur mbi të gjitha edhe për qytetarët që janë duke na mandatet dhe kërkon prej kohësh shtyrjen e
32 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 zgjedhjeve. Qartësisht, mbajti atë anë, veprimet e shumë, meriton dhe kërkon nga secili prej nesh së cilës janë të qëllimshme dhe të papranueshme të ngrihet në lartësinë e këtij momenti të në demokraci. Ai, Presidenti, mbi të gjitha, sot shumëpritur historik: hapja e negociatave për nuk përfaqëson popullin. Nëse ka krizë, siç thotë, anëtarësimin në Bashkimin Europian. Hapja e kjo është një krizë dhe luftë për mbijetesën e këtyre negociatave do të ishte përgjigjja e opozitës, që doli në rrugë, që ka humbur besimin mirëpritur për më shumë se 83% të shqiptarëve, e elektoratit të saj dhe që braktisi institucionet të cilët synojnë vlera të rëndësishme të demokratike, duke vepruar haptazi në respektimit të të drejtave të njeriut, të sundimit të kundërshtim me parimet demokratike dhe me ligjit dhe qeverisjes së mirë, të cilat BE-ja i Kushtetutën e Shqipërisë. Kjo opozitë synon prej mishëron. Për këtë duhej të ishim mbledhur sot kohësh ta destabilizojë vendin me protesta të këtu, qeveri dhe opozitë së bashku, edhe me dhunshme dhe me aktin e tij Presidenti mori Presidentin; duhej të ishin mbledhur për të kahje të qartë nga opozita, duke shkelur betimin lobuar së bashku qeveritë e shteteve anëtare të si përfaqësues i unitetit kombëtar. BE-së për të hapur negociatat për anëtarësimin e Të nderuar kolegë, mbajtja e zgjedhjeve në vendit tonë në BE; duhej të ishim mbledhur këtu kohë, në datën 30 qershor, nuk është një dëshirë, për t’u thënë bashkëqytetarëve tanë, por edhe por është një detyrim kushtetues ndaj BE-së, se ne, të zgjedhurit e popullit dhe demokracisë dhe ndaj qytetarëve, të cilët pas politikëbërësit janë të gjithë bashkë për të arritur datës 30 qershor presin t’i marrin të gjitha një qëllim të madh kombëtar. Por, fatkeqësisht, shërbimet! Ne duhet t’u japim mundësi në vend që t’i përgjigjen një thirrjeje qytetarëve për të zgjedhur, mundësia u është mbarëkombëtare për të hedhur një hap themelor dhënë të gjitha palëve politike për të qenë pjesë e për afrimin me BE-në, në vend që të mendojnë garës dhe vendimi i tyre për të mos marrë pjesë për Shqipërinë, për shqiptarët, të cilët duan më është në respekt të së drejtës së tyre. Nëse shumë drejtësi, institucione publike më Presidenti mendon vetëm për pakicën e funksionale, më shumë mirëqenie dhe më shumë shtëpisë, jo për shumicën e qytetarëve shqiptarë, mundësi për zhvillim, sigurisht gjëra, të cilat që duan të votojnë dhe të zgjedhin drejtuesit e shtohen me afrimin ndaj BE-së, drejtuesit e tyre lokalë në të drejtën e tyre kushtetuese, opozitës joparlamentare kanë marrë në dorë detyra jonë si maxhorancë, si shumicë pishtarin e urrejtjes dhe të shkatërrimit dhe janë qeverisëse, që kemi marrë besimin e qytetarëve, gati t’i vënë flakën Shqipërisë dhe shqiptarëve, është që të jemi garantë të demokracisë dhe të vetëm e vetëm për të ruajtur privilegjet e tyre shtetit të së drejtës. personale, vetëm e vetëm se kanë frikë të Ndaj, më 30 qershor Shqipëria nuk do të përballen me institucionet e reja të drejtësisë, që votojë vetëm për të zgjedhur kryebashkiakët, burojnë nga reforma në drejtësi. Akoma më keq, por më 30 qershor Shqipëria do të votojë për këtë pishtar të urrejtjes dhe shkatërrimit tashmë e shtetin e së drejtës, do të votojë për Shqipërinë ka marrë në dorë edhe Presidenti i Republikës, i europiane. zgjedhur nga ky parlament dhe mandatuar nga Faleminderit! Kushtetuta që të qëndrojë mbi palët, që të Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja kontribuojë në unitetin e shoqërisë. Gjylameti! Si jurist, nuk kam asnjë dyshim se dekreti Fjalën e ka Enver Roshi. Zoti Roshi, nuk që Presidenti nënshkroi të hënën është në shkelje është i pranishëm. të plotë dhe të qartë të Kushtetutës së Republikës Në bazë të Rregullores, konsiderohet se ka së Shqipërisë. Dekreti i tij antikushtetues shkel hequr dorë nga diskutimi. haptazi parimin e unitetit kombëtar, që Fjalën e ka deputeti Bledar Çuçi. Kushtetuta i vesh rolit të Presidentit të Bledar Çuçi – E nderuar zonja drejtuese e Republikës, pra neni 86 i Kushtetutës, shkel seancës, parimin e sovranitetit të popullit, i cili e ushtron Të nderuar kolegë, këtë sovranitet përmes përfaqësuesve të tij të Shqipëria, shtëpia jonë e përbashkët, vendi zgjedhur, cenon të drejtën e qytetarëve për të ku jemi rritur dhe ku rrisim fëmijët tanë, vendi zgjedhur ata që i qeverisin, shkel parimin e që na bëri këta që jemi, të cilit i detyrohemi periodicitetit të zgjedhjeve dhe u zgjat organeve
33 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 të qeverisë vendore mandatin përtej afatit të tyre Siç e shihni, sapo ikën Kryeministri, kushtetues. menjëherë sindroma e ikjes për të dalë në rrugë i Si anëtar i këtij parlamenti, ndihem i kap edhe socialistët. Nuk kemi çfarë të bëjmë, revoltuar nga akti i Presidentit, i cili haptazi dhe duhet të durojmë. qartazi mori krahun e drejtuesve të PD-së dhe Kemi këtë fletërrufe, kështu do e quaj unë, LSI-së, të cilët kërkojnë pushtet në tavolinë dhe sepse këtu duhet të vijë mocioni. Presidenti i nxisin rrëmujë dhe dhunë në rrugët e Shqipërisë. Republikës duhet të linte menjëherë mandatin në Si qytetar i këtij vendi, ndihem i tradhtuar fushatën zgjedhore të vitit 2017 në Berat, por ju nga akti i Presidentit, i cili me dekretin e tij e mbajtët edhe 2 vjet, sepse bëtë manovra, por dhunoi Kushtetutën dhe i hodhi benzinë zjarrit, tani që manovra nuk është në favorin tuaj, që mundohen të ndezin drejtuesit e PD-së dhe kërkoni t’i jepni fletërrufe. Jo, Presidentit të LSI-së, në të cilin duan të djegin aspiratën e Republikës i bëj ftesë: “Zoti Ilir Meta, ke vetëm shqiptarëve për një vend, që në paqe lufton dhe një shans, jep dorëheqjen tani, sepse nesër është përpiqet për një jetë më të mirë, për një Shqipëri vonë”. që i afrohet për herë e më shumë Bashkimit Le t’ju kujtoj kush është Presidenti i Europian dhe vlerave të tij. Republikës. Kryeministri e tha dhe iku. Ai tha: “I Si anëtar i Partisë Socialiste dhe në kemi dhuruar Ilir Metës mundësinë të jetë misionin tim si ministër, ndiej përgjegjësinë e Kryetar Kuvendi, Kryeministër dhe kreu i lartë dhe të paevitueshme për t’iu qëndruar shtetit”. Krahina e famshme e Skraparit, që nuk premtimeve, që u kemi bërë të gjithë qytetarëve kishte prodhuar asnjëherë kryeministër në vitet e shqiptarë, atyre që na votuan dhe atyre që nuk na diktaturës, gjatë demokracisë, në një person ka votuan, se ne, socialistët, nuk do ta tradhtojmë pasur tri poste të mëdha. Dua t’ju bëj një pyetje kurrë ëndrrën europiane të shqiptarëve, se ne do juve, socialistëve. A nuk keni pasur personalitete të bëjmë çfarë është e mundur për të çuar brenda jush, që i keni falur Ilir Metës kaq Shqipërinë në Europë, se ne, pavarësisht shumë? Kryeministri vjen këtu dhe thotë se ai mëkateve, gabimeve dhe të metave, do të është ngritës peshash, bën retorikë. Aq e ka punojmë çdo ditë për t’u siguruar togfjalëshin Kryeministri, 2200-2300 fjalë, sipas bashkëqytetarëve mundësi për zhvillim, paqe, statistikave të të huajve, të cilët e kanë studiuar. siguri dhe drejtësi. Prandaj, me këtë përgjegjësi Ai nuk flet më shumë se një pararendës i tij mbi supe, sot do t’u themi ndal akteve socialist apo më shumë se baca apo doktori, siç antikushtetuese të Presidentit të Republikës për kam qejf unë t’i them. Ai nuk flet më shumë, por të minuar të ardhmen europiane të Shqipërisë, do rrotullohet te fjalët dhe nuk kthen përgjigje pse t’i themi ndal përpjekjes së tij antikushtetuese nuk u ngrit Gjykata Kushtetuese. Ajo ia heq dhe antishqiptare për t’u hequr shqiptarëve të mandatin Presidentit të Republikës. Pse duhet të drejtën e shenjtë të votës së lirë, të cilën e fituam rrimë të varur nëse do t’i bëjmë zgjedhjet apo 28 vjet më parë. Me përgjegjësinë e madhe jo?! Si mund të bëjmë zgjedhje në 29 bashki, kur historike mbi supe, për të mos tradhtuar aspiratat dikush nuk ka kandidatë përballë dikë, nuk po e mëdha historike të bashkëqytetarëve, sot do të flas për penalizimin e konservatorëve?! Prandaj, nisim procesin për t’i hequr Ilir Metës Kryeministri ka shansin, të cilin Presidenti e mundësinë që t’i bëjë ende dëm Shqipërisë dhe humbi, t’i ftojë në një tryezë partitë politike, shqiptarëve, të ardhmes europiane të tyre dhe edhe ato që dolën në rrugë, sepse edhe ata janë fëmijëve tanë. vëllezërit tanë. Ju e dini edhe programin tjetër që Faleminderit! ka me Kryetarin e Kuvendit. Vasilika Hysa – Faleminderit, zoti Çuçi! Faleminderit! Fjalën e ka deputeti Kujtim Gjuzi. Të Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Gjuzi! përgatitet deputeti Damian Gjiknuri. Fjalën e ka deputeti Damian Gjiknuri. Të Kujtim Gjuzi – Faleminderit, zonja përgatitet deputeti Zef Shtjefni. nënkryetare! Damian Gjiknuri- Të nderuar deputetë, Faleminderit, zonja e zotërinj ministra dhe E nderuar drejtuese e seancës, ju kolegë që keni mbetur në sallë! Në fakt, pak vetë e diskutojnë nëse akti i Presidentit është nul apo jo. Pse?! Akti i
34 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Presidentit është një akt totalisht nul nga ana njerëz po e shikojnë si Eldorado, disa të tjerë si juridike dhe kjo nuk diskutohet. Kjo për arsye se Vaterlo dhe disa të tjerë si vija e Rubikonit. Kushtetuta e ka përcaktuar qartë natyrën e akteve Në fakt, në datën 30 do të ketë zgjedhje. që nxjerr Presidenti dhe në asnjë nen të saj nuk Mund të ketë edhe disa incidente, mund të ketë ka përcaktuar zhdekretimin e datës së edhe probleme me zgjedhjet. Ne nuk donim t’i zgjedhjeve. Ky akt i ka prodhuar efektet dhe këtë kishim këto zgjedhje, sepse mbase ato nuk e nuk duhet ta diskutoj asnjë. Akti i Presidentit kanë kredibilitetin e plotë politik, për shkak të duhet parë si akt politik dhe këtu fillon problemi. mungesës së pluralizmit, siç u tha me të drejtë Pse e bëri Presidenti këtë akt? A po kontribuonte këtu, diçka e zgjedhur jo nga ne, por nga ai vërtet në zgjidhjen e krizës?! Po të ishte kundërshtarët tanë, të cilët imponuan një kështu, do të ishte normale që të merrej vesh me precedent. Por data 30 do të sanksionojë një gjë palët, të cilat kërkonin një datë tjetër zgjedhjesh, përfundimisht: do të sanksionojë se asnjë gjë që nuk e bëri. Atëherë, për çfarë shërbeu akti President nuk do të tentojë më të bëjë akte të tilla i Presidentit? Për mendimin tim dhe të shumë dhe të kthehet në aktor politik, në vend që të njerëzve, të cilët dinë ta analizojnë politikën, akti qëndrojë mbi palët. Do të sanksionojë se asnjë i Presidentit shërbeu për thellimin e krizës, sepse precedent dhune, i imponuar nga rruga, nuk ai bëri edhe një gabim më të rëndë. Duke mos mund t’i imponohet një maxhorance në lidhje me nxjerrë datë tjetër zgjedhjesh, jo vetëm që akti i rregullat e lojës, për të cilat janë marrë vesh. Kjo parë nuk prodhoi asnjë pasojë, por, mbi të gjitha, do të thotë se data 30 do të shërbejë si mësim i bëri edhe diçka tjetër, që nuk e njeh Kushtetuta, e mirë dhe si ditë gjykimi edhe për ata njerëz, të la vendin pa datë zgjedhjesh. Pse e bëri këtë?! cilët kërkonin të imponoheshin me dhunë. Për të kontribuar më shumë, fatkeqësisht, për Nga ana tjetër, data 30 do të kalojë dhe krizën. vendi do të ketë prapë pikëpyetje. Unë jam i Ndoshta ky nuk ka qenë qëllimi i tij, por bindur se klasa politike, natyrshëm duhet të gjejë realisht ashtu lexohet. Po të donte ta zgjidhte një zgjidhje politike për këtë krizë që ka zënë këtë ngërç, do të duhej që shumë kohë më parë, vendin. Kriza është politike. Fatkeqësisht, ai të kishte negociuar në një tavolinë për Shqipëria ka kohë që nuk flet më për qeverisje, zgjidhjen e krizës, por gjithmonë qëndroi larg për politikëbërje e për shumë probleme, që duhet këtij problemi. Atëherë, çfarë prodhoi ky akt!? të shqetësojnë shqiptarët, aq më tepër kur ne jemi Ky akt prodhoi një amulli të mëtejshme, duke e përpara hapjes së negociatave, dhe shqiptarët lënë krizën të hapur. Praktikisht, organet, të cilat duhet të dinë dhe duhet të kenë një datë për këtë. merren me zbatimin dhe me administrimin e Pikërisht problemi i tyre nuk do të zgjidhet në ligjit zgjedhor, nuk kanë pse ta ndjekin këtë akt, datën 30, por jam i bindur se ajo shprehja e pasi, siç e thashë, ai nuk krijon asnjë pasojë dhe, famshme e Çurçillit: “Fati i shumë njerëzve varet në kushte të tilla, Partisë Socialiste dhe qeverisë nga politikëbërja e pak njerëzve ose nga nuk u mbetet gjë tjetër vetëm të vazhdojnë me përpjekja e pak njerëzve”, sot është më gjallë se datën 30 qershor. A është zgjidhja më e mirë?! kurrë. Është zgjidhja më e mirë ligjore e mbetur. Për aq Është momenti kur fati i shumë kohë sa nuk ka një marrëveshje politike, ashtu shqiptarëve, që varet nga vendimmarrja e pak siç kanë qenë edhe më parë precedentët, akti i njerëzve, të bëhet realitet. Na takon neve, neve Presidentit nuk sjell asgjë, përkundrazi, po që jemi ata pak njerëz që bëjnë politikë, për t’u forcon shkeljen e tij dhe bindjen se Presidenti dhënë një mundësi e një të ardhme shqiptarëve, thjesht veproi si aktor politik. Është më e duke e zgjidhur këtë krizë. ndershme të thuash që jam aktor politik se të 30 qershori është një datë që do të vendosë fshihesh pas artificave juridike. Kështu që gjykimin për veprimet e gabuara të disave. Pas zgjedhjet do të mbahen më 30 qershor dhe, 30 qershorit vendi kërkon një perspektivë, dhe ligjërisht, asgjë nuk i ndalon ato. Problemi është jam i bindur se Partia Socialiste e ka thënë: jemi që në datën 30 qershor maxhoranca është e të hapur për dialog dhe për t’i dhënë një zgjidhje detyruar që me dhimbje të shkojë drejt kësaj përfundimtare kësaj krize. date, kjo për një arsye të thjeshtë: për të ruajtur Faleminderit! rendin kushtetues dhe ligjor. Datën 30 disa
35 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Kur mora mandatin e deputetit, kam qenë Gjiknuri! në një linjë me Shtetet e Bashkuara dhe Fjalën e ka deputeti Zef Shtjefni. Të Bashkimin Europian, që kjo situatë e përgatitet deputeti Ditmir Bushati, e më pas paprecedentë në historinë e Shqipërisë nuk ka deputeti Blendi Klosi. ardhur rastësisht, sepse ka 30 vjet që këtë vend e Zef Shtjefni – E nderuar zonja nënkryetare vjedhin dhe e shkatërrojnë njerëz të botës së e Kuvendit, krimit. Fakti tregoi se institucionet tona janë të Zonja e zotërinj deputetë, brishta. Një njeri që është në pushtet mund t’i Të dashur qytetarët shqiptarë, që ndiqni bëjë gjëmën këtij vendi, mund të shkatërrojë punimet e parlamentit, institucionet në emër të unitetit të vendit, por Si deputet dhe si kryetar i partisë Ora e jemi këtu për të vazhduar reformat më të Shqipërisë, si koordinator i koalicionit “Shpresa rëndësishme të vendit, siç është reforma në për ndryshimin”, për zgjedhjet e 30 qershorit të drejtësi, reforma zgjedhore, si dhe për të miratuar vitit 2019, jam këtu për t’ju thënë se me aktin e ligje që forcojnë Republikën, rendin kushtetues, fundit Presidenti i Republikës u përpoq të sigurinë kombëtare dhe unitetin e popullit. shkallmonte republikën parlamentare dhe t’i Kushdo që do të përpiqet t’i shkelë këto hapte rrugën një anarkie të plotë. parime do të marrë goditje ligjore, me votë, po Ky president u zgjodh në vitin 2017, në atë nga ky parlament, që në Shqipëri të mos ketë më kohë kur unë dhe e gjithë opozita ishim në asnjë njeri, kushdoqoftë ai, sot në maxhorancë çadrën e lirisë. Pse e mori detyrën ky njeri, meqë apo nesër në opozitë, të shkatërrojë vendin, duke qenka garant i unitetit të popullit? Asokohe, ne pasur si qëllim të vetëm përfitimet elektorale dhe ishim në protestë për afro 100 ditë, kur ky u politike. zgjodh president dhe bëri një fushatë të egër Ky duhet të jetë një kapitull i mbyllur për kundër zotit Rama dhe zotit Basha. Pse nuk cilindo që do të guxojë parimet kushtetuese të deklaroi: “Unë nuk e marr detyrën e kreut të vendit. shtetit, pasi po zgjidhem vetëm me votat e Në mbyllje do t’ju them: kjo është detyra maxhorancës dhe pa miratimin e opozitës? jonë, prandaj dhe jemi këtu, të mbrojmë Fakti tregon se edhe kur ka qenë në pushtet demokracinë... me PD-në, ai dhe partia e tij krijuan mjaft Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Shtjefni! probleme dhe e cenuan rëndë pushtetin e PD-së Koha mbaroi. në kohën kur Kryeministër ishte Sali Berisha. Fjalën e ka deputeti Ditmir Bushati. Tashmë ka dy vjet që janë kthyer prapë bashkë Zoti Bushati nuk ka filluar. Mos filloni të me PD-në, ndërkohë që shumë forca të djathta llogarisni kohën, ju lutem! Ndiqni deputetët! politike nuk u thirrën kurrë më nga PD-ja. Ditmir Bushati – Zonja drejtuese e Kryetari i shtetit, në kundërshtim me ligjin, seancës, zhdekretoi datën e zgjedhjeve. Pse e bëri këtë, Zonja dhe zotërinj deputetë, mund të pyesni ju. E bëri sepse ka interesa Po jetojmë në një periudhë eksperimentesh personale, s’e bëri për Partinë Demokratike. të rrezikshme. Eksperiment ishte djegia e Kryetari i shtetit ka hedhur në erë mandateve nga ana e opozitës, eksperiment është Kushtetutën e vendit, duke i bërë një shërbim të mospjesëmarrja e saj në zgjedhjet vendore, madh anarkisë, pasi vendi ndodhet në prag të eksperiment është largimi nga përgjegjësia për proceseve integruese. konstituimin e organeve të drejtësisë dhe Mungesa e Gjykatës Kushtetuese nuk organeve kushtetuese, vajtimi për mungesën e krijon asnjë problem, sepse në kohë normale Gjykatës Kushtetuese dhe të Gjykatës së Lartë. është Gjykata Administrative ajo që e gjykon Eksperimente po bëhen edhe me parimet këtë çështje. Në rastin konkret, në procesin themelore të së drejtës, me sigurinë juridike, me zgjedhor, në të cilin ndodhemi edhe sot, është pritshmëritë legjitime, me proporcionalitetin, me Kolegji Zgjedhor ai që rregullon mbarëvajtjen e parashikueshmërinë dhe pasojat e akteve ligjore. tij, dhe zhdekretimi i datës së zgjedhjeve është i Eksperiment është edhe bojkotimi i pazbatueshëm. Komisionit të Reformës Zgjedhore, reformë e Zonja dhe zotërinj deputetë, mbështetur nga partnerët tanë ndërkombëtarë, si
36 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 dhe bojkotimi i Komisionit Qendror të Pra, miq, ne të gjithë e dimë se sistemet Zgjedhjeve. politike institucionale përmirësohen nëpërmjet Po eksperimentohet me dhunën, duke e platformave, përmirësohen nëpërmjet relativizuar atë dhe duke e mirëpritur si akt apo pjesëmarrjes, përmirësohen nëpërmjet si instrument politik. bashkëpunimit, por nuk përmirësohen nëpërmjet Eksperiment është edhe zhdekretimi apo kulturës së shumatores zero. anulimi i zgjedhjeve nga ana e Presidentit të Ne jemi te verbëria, siç e përshkruan Republikës, në kapërcim të kufijve kushtetues, Saramago situatën pas juntës dhe rivendosjes së në kundërshtim me ligjin, por edhe me praktikën demokracisë. Verbëria na fton në qorrsokak, dhe kokëfortë të tranzicionit shqiptar, sipas së cilës sot, për fat të keq, ne diskutojmë për datën e duhet të ketë një dakordësi mes palëve politike, zgjedhjeve në Shqipëri, për 30 qershorin, për ta anuluar, për ta shtyrë datën e zgjedhjeve. ndërkohë që të gjitha energjitë tona do të duhej të Shkurt hesapi, e gjithë kjo situatë më kujton ishin përqendruar te data e fillimit të romanin e Saramagos, “Verbëria”, i cili negociatave. Sot ne diskutojmë për një histori, e përshkruan edhe veprimet e gabuara, që nxisin cila nuk ka lidhje me aspiratat e shqiptarëve, që instinktet më të këqija njerëzore, pikërisht siç po nuk ka lidhje me përparësinë tonë kombëtare. Në ndodh në Shqipërinë e këtyre ditëve: zhgënjim vend që të merremi me vendet anëtare të me demokracinë, të vendosur pas juntës, çka më Bashkimit Europian, që janë skeptike për kujton, gjithashtu, këshillën e një miku të huaj të progresin tonë apo për progresin e fqinjit tonë, ne Shqipërisë, i cili shpesh më thoshte: “Njëqind harxhojmë energji duke u marrë me njëri-tjetrin. vitet e para të demokracisë janë gjithmonë të Shkurt, ne e kemi braktisur përparësinë vështira dhe sfiduese”. kombëtare, dhe për shkak se e kemi braktisur Ndoshta është taksirat për ne shqiptarët që përparësinë kombëtare, sot nuk jemi në gjendje t’i përjetojmë të gjitha llojet e eksperimenteve në t’u ofrojmë qytetarëve të zakonshëm të këtij ndërtimin e një sistemi demokratik. Megjithatë, vendi atë çfarë ata meritojnë. Në kushtet kur ne më duhet të them se kjo rrugë synon zhbërjen e jemi të vendosur përballë kësaj situate, unë besoj gjithë konceptit të organizimit politik e shoqëror në atë që besonte dhe beson filozofi gjerman dhe marrjen e drejtimit politik me mjete jashtë Habermas: te logjika e njeriut dhe te fuqia e sistemit. Në fakt, zhbërja e institucioneve nuk rezistencës së demokracisë. Kështu e lexoj edhe është zgjidhje, për sa kohë që forcat politike janë vullnetin tonë për të shkuar drejt 30 qershorit, këtu për të dhënë kontributin e tyre, duke u për t’u dhënë së paku mundësi atyre zgjedhësve, angazhuar në procese brenda procesit politik atyre shqiptarëve, të cilët duan të votojnë, që ta institucional. thonë fjalën e tyre me votën e lirë. Kam qenë deputet i Tiranës më 2011 dhe e Faleminderit! di shumë mirë se çfarë ndodhi. Na u vranë katër Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Bushati! protestues në bulevard, zgjedhjet e majit të 2011- Fjalën e ka deputeti Blendi Klosi. Të ës u grabitën në tavolinë nga Partia Demokratike përgatitet deputeti Selami Jenishehri. dhe Lëvizja Socialiste për Integrim, e më pas u Blendi Klosi – Këtë maj, në Shqipëri hynë justifikuan nga Komisioni Qendror i Zgjedhjeve. 531 mijë turistë të huaj, vetëm 1, 4 % më shumë Edi Rama e la bashkinë e Tiranës, por ne nuk e se në majin e vitit 2018, apo 5600 veta, ndërkohë lamë parlamentin, vazhduam procesin e që pritshmëritë e të gjithë neve, pritshmëritë e përmirësimit të jetës parlamentare e hotelierëve, e njerëzve që punojnë në botën e institucionale, duke fituar zgjedhjet në vitin biznesit të turizmit, e njerëzve të cilët presin që 2013. turizmi në vendin tonë të shndërrohet në industri Për herë të parë kam votuar më 1996. I e të sjellë të ardhura, ishin të paktën 20 % më mbaj mend shumë mirë zgjedhjet e vitit 1996. shumë. Gjithashtu, mbaj mend shumë mirë se në tetor të Prisnin që shumë shpejt sfida jonë: dhjetë vitit 1996 Partia Socialiste, megjithëse u gjakos milionë turistë të bëhej realitet. Presim ne që të në zgjedhjet e majit, u bë sërish pjesë e procesit dyfishojmë veten tonë me të ardhurat që vijnë zgjedhor. nga turizmi. E gjetëm në 2013-ën me vetëm 3 milionë turistë, e çuam në gjashtë, dhe presim të
37 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 shkojë në dhjetë, pra të katërfishojmë të ardhurat ne jemi sot në takime me njerëzit, për t’i nga turizmi. Nuk janë pak. Janë të paktën 3-4 përgatitur ata për 30 qershorin. Aq njerëz sa miliardë euro më shumë të investuara në mblidhen në protestat kombëtare të opozitës, ne i ekonominë e vendit vetëm nga ajo politikë mbledhim në një lagje të Beratit, Vlorës, qeveritare. Shkodrës, Dibrës, Klosit apo Matit. Çfarë ndodhi? Protestat, zhurma, molotovi, E pra, kjo është e vërteta. Sovrani vendos debati, edhe këto që ndodhin sot, e shndërruan me anë të votës në ditën e zgjedhjeve. Sovrani këtë në një bisedë pothuajse dështim, për sa i nuk është si Barcelona dhe Reali, që luajnë 3 përket politikës dhe asaj çfarë presin njerëzit. herë në javë, por vendos një herë në 4 vjet. Vetë Pse e them këtë sot, në një ditë kur sovrani ka vendosur me votën e tij në vitin 2017. diskutojmë për një vendimmarrje të Presidentit të Sovrani do të vendosë edhe për drejtuesit lokalë Republikës? E them fare qartë, sepse ne, të më 30 qershor. Sovrani vendos! Po, është e nderuar miq të mi, kolegë deputetë, në të dyja vërtetë se sovrani vendos me votë. Sovrani na krahët, vijmë në këtë parlament, paçka se nga besoi në vitin 2013, kur vendosëm të bëjmë një çfarë sistemi, maxhoritar, proporcional, mund të reformë të thellë në organet e drejtësisë. Sot ketë edhe sisteme të tjera, po ç’rëndësi ka, pra problemi nuk është mungesa e Gjykatës vijmë në këtë parlament dhe betohemi se me Kushtetuese, e Gjykatës së Lartë apo e veprimet tona, me punën tonë, me gjyqtarëve të tjerë për të gjykuar një veprim vendimmarrjen tonë, ne do t’u shërbejmë joligjor të Presidentit. Sot problemi që duhet të interesave të qytetarëve, do t’i shërbejmë na shqetësojë ne dhe ata, që i kanë zgjedhur ata mirëqenies së qytetarëve, do t’i shërbejmë asaj gjyqtarë, është: si ka mundësi që i gjithë sistemi, çfarë njerëzit presin: punësim, mirëqenie, që kontrollohet nga një sistem i pavarur prosperitet. ndërkombëtar, që, për hir të së vërtetës, nuk ka Ndërkohë, çfarë ndodh? Në kohën më të pasur kritikë nga të gjithë kritikuesit e reformës mirë, në kohën që ne kishim kaq shumë ëndrra në drejtësi, rezulton i gjithi me probleme? për një Shqipëri europiane, erdhi goditja Të nderuar miqtë e mi, ky është shqetësimi presidenciale, një goditje e cila i jepet këtij i vërtetë. Prandaj edhe 30 qershori nuk mund të parlamenti, paçka se fuqinë kushtetuese e ka ky jetë një datë pazaresh, por një datë ballafaqimi parlament, paçka se fuqinë politike e ka ky me sovranin. Po e them, e kam thënë edhe herë parlament, paçka se ne jemi votuar për të tjetër: më vjen keq që nuk i kemi përballë në prodhuar institucione. Goditja presidenciale Berat, se kandidatët socialistë do t’i fitonin të 5 s’është as ligjore, sepse nuk ka asnjë mbështetje bashkitë. Nuk diskutohet, do të fitonim shumë në ligj, vjen si personale, por vjen si opozitare, më tepër sesa kemi aktualisht kryetarë bashkie, vjen si një goditje që dëmton qartazi atë çfarë sepse është e qartë që ne punojmë për njerëzit. njerëzit duan dhe presin nga ky parlament. Vasilika Hysi - Faleminderit! Na akuzojnë ne për reformën në drejtësi, Fjalën e ka deputeti Selami Jenishehri. akuzojnë organet e drejtësisë, të cilat bëjnë Të përgatitet deputeti Alket Hyseni. Më pas gjykim në lidhje me vendimin që Presidenti deputetja Ermonela Felaj. ndërmori në mënyrë krejtësisht opozitare. Selami Jenishehri - E nderuar zonja Të nderuar miqtë e mi, kemi qenë në këtë drejtuese e seancës, parlament edhe kur ndodheshim në opozitë. Të nderuar deputetë të pranishëm në këtë Kemi qenë në këtë parlament gjithmonë qartazi sallë, në interes të opinionit publik qytetar. E kemi Të nderuar qytetarë shqiptarë, që na ndiqni respektuar Kushtetutën, e kemi respektuar garën nëpërmjet ekranit në Shqipëri dhe jashtë saj, zgjedhore, po përgatiteshim për këtë garë Si deputet dhe kryetar i Partisë Bashkimi zgjedhore edhe për 30 qershorin, dhe do të Popullor i Pensionistëve të Shqipërisë, vlerësoj shkojmë qartazi më 30 qershor, me kandidatët se akti i Presidentit, datë 10.06.2019 “Për tanë më të mirë, të cilët kishim dy vjet që i shfuqizimin e dekretit nr. 10928, date 05.11.2018 përgatisnim. Tetë muaj më parë, po Presidenti, "Për caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e caktoi 30 qershorin si datë të garës politike. Ne qeverisjes vendore" është një akt absolutisht i jemi sot në fushatë elektorale kudo në Shqipëri, pavlefshëm, i nxjerrë në tejkalim të
38 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 kompetencave kushtetuese dhe ligjore të prisnin me padurim 30 qershorin. Jo të gjithë do institucionit të Presidentit dhe, si i tillë, të votonin për PS-në. Jo të gjithë janë dakord me konsiderohet nul. Populli shqiptar nuk ka tashmë punën tonë, me punën time; ndoshta edhe me një datë kur do të bëhet i mundur zhvillimi i Kryeministrin Edi Rama jo të gjithë janë dakord. zgjedhjeve vendore. Kjo është e papranueshme, Midis tyre kishte edhe disa të djathtë, por të është në kundërshtim me ligjin, me çdo arsye, gjithë ata duan të votojnë, të zgjedhin sado e vogël qoftë ajo. administratorin e bashkisë për 4 vjetët e Unë i bëj thirrje Presidentit të Republikës të ardhshëm, të zgjedhin apo të zgjidhen reflektojë duke e kthyer institucionin e këshilltarë, që të kenë mundësi të ndikojnë Presidentit në kufijtë e kompetencave të indirekt me votë, kur zgjedhin përfaqësuesit, dhe përcaktuara nga Kushtetuta dhe të mos direkt, kur zgjidhen vetë me vendimmarrje për ndërmarrë asnjë veprim tjetër në shkelje rrugë më të mira, për ujë të pijshëm 24 orë, për flagrante të Kushtetutës. ambiente arsimore më të mira, për politika Dua t’i drejtohem zotit President dhe t’i lokale zhvillimi, që sjellin punësim dhe them: “Ka dyshime të besueshme se ju i shërbeni mirëqenie për gjallërimin e jetës sociale, zotit Lulzim Basha”. Kjo shihet qartë nga kulturore, sportive. A e dini se çfarë më tha Eri, qëndrimi që mban, nga mendimi që ka, ku i një prej atyre djemve: “Na doli kuçedra dhe nuk interesojnë problemet rreth personit të Presidenti, na le të pimë ujë në kroin e demokracisë. Kërkon i cili është treguar i papërgjegjshëm në lidhje me të na e thajë mendjen”, t’u heqë mundësinë e dekretin në fjalë. vetme që të jenë zot të fateve të tyre, zot të Zoti President, thonë se ju i shërbeni zotit lagjes, të rrugicës, të fshatit, të qytetit, të Lulzim Basha, i cili thotë para shqiptarëve se bashkisë. U them këtyre djemve dhe vajzave, Kryeministri ynë, zoti Edi Rama, paska vjedhur por jo vetëm, edhe të gjithë atyre burrave dhe votat! Nëse je ti ai, që ka vjedhur votat dhe ka grave të majtë dhe të djathtë që duan të votojnë, hequr nga karrigia Kryeministrin, zotin Edi të mos shqetësohen fare. Nuk ka akt që u heq Rama me vota të vjedhura në vitin 2011, mundësinë e votës demokratike, që e kanë fituar dokument i cili është në Komisionin Qendror të shqiptarët me shumë mund dhe sakrifica. Zgjedhjeve, ku kishte 800 e ca vota më shumë Unë, si jurist dhe qytetar, në përgjithësi nuk se votues, nuk ke të drejtë morale ta zësh në kam dashur të futem në komente, në debate për gojë këtë gjë. Ti e ke hequr zotin Edi Rama nga deklarata apo për qëndrime politike të karrigia e... presidentëve të ndryshëm të Republikës, dhe as Vasilika Hysi – Faleminderit, deputeti të Presidentit aktual, por si deputet i këtyre Jenishehri! njerëzve nuk mund të rri, sepse na doli ky Fjalën e ka deputeti Alket Hyseni. President që kujton se Kushtetuta është shkruar Alket Hyseni - Faleminderit, zonja me laps dhe ky ka gjetur një gomë dhe mund të drejtuese e seancës! fshijë çdo gjë. Goma jote, zoti President nuk Rafaela, Rei, Klea, Laura, Rizai, Medi, mund të fshijë asgjë nga këto, sepse janë shkruar, Armando, Eri, Seldina, Romeo dhe mbi 500 të janë skalitur me mundin dhe sakrificat e shumë rinj 18 -vjeçarë do të votojnë për herë të parë brezave. Goma jote administrativisht është nul, në Sarandë, Delvinë, Konispol dhe Finiq. Ata sepse akti juaj është absolutisht i pavlefshëm dëshirojnë të votojnë më 30 qershor. Pata dhe, si i tillë, konsiderohet sikur nuk ka dalë kënaqësinë të takohesha me ta dhe me një grup kurrë, si i tillë nuk mund të zbatohet, është i të madh të rinjsh të tjerë. Me pasionin e moshës pazbatueshëm. Nuk duhet të zbatohet nga asnjë që kanë, por edhe me mundësinë dhe organ dhe nga asnjë subjekt i Republikës së përgjegjësinë që Kushtetuta shqiptare dhe ligji u Shqipërisë dhe jashtë saj. kanë dhënë, me dëshirën për të ndryshuar botën Administrativisht, dekreti i pretenduar në dhe brenda botës jetën e tyre, të familjarëve të formën e një njoftimi, që del në zbatim të tyre nëpërmjet mekanizmit të vetëm që njeh kompetencave administrative të Presidentit, nuk demokracia, votës, me impulsin e jetës rinore, mund të anulohet prej të njëjtin organ, për sa por edhe optimizmin, besimin se Shqipëria kohë që ka dhënë efekte, ka filluar organizimi i mund të bëhet me kontributin e gjithsecilit, ata zgjedhjeve; është në mes të rregullave të lojës.
39 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Fakti që është akt administrativ, është e qartë, përpjekje e kotë, po aq e kotë sa edhe ajo e sepse e ka definuar Gjykata Kushtetuese, aq Presidentit, për t’u dhënë oksigjen kërkesave shumë e cituar dhe e “dashuruar” nga Presidenti, marroke të një opozite të çoroditur, që në as juridikisht, edhe nga pikëpamja kushtetuese turravrapin e saj për t’u ikur institucioneve dhe nuk është i vlefshëm. President, ti nuk ke asnjë përfaqësimit të tyre nga qytetarë të zakonshëm të kompetencë të tillë. Kushtetuta e shpreh qartë në këtij vendi, mori edhe Presidentin. nenin 94 se asnjë kompetencë, që nuk të jepet Do të shpresoja fort që gjesti i taksative, nuk mund të ushtrohet prej teje. Të ka shqiptarizmit, me duart e kryqëzuara porsi dhënë kompetencën për të nxjerrë vetëm datën shqiponjë, i një Presidenti të mos ketë tërhequr dhe këtë në formë strikte ta ka dhënë me një aq shumë vëmendjen nga fakti se në fjalën e procedurë të përcaktuar konsultimi, me një Presidentit për anulimin e zgjedhjeve nuk kishte periudhë të përcaktuar zgjedhore dhe një afat se qoftë dhe një germë të vetme që të justifikonte kur e nxjerr: 9 muaj përpara. Po tani, zotëri, si sjelljen dhe veprimin e tij. Dhe nuk ka një germë mund ta nxjerrësh? Pas 9 muajsh duhet të bëjnë në Kushtetutë, pasi kjo e fundit i nominon një zgjedhje shqiptarët? për një kompetencat e Presidentit të Republikës Zoti President, edhe politikisht duhej të ishe në nenin 92 të saj. mbi palët. Prandaj, nuk kam dashur të kontestoj Ne jemi një republikë parlamentare, dhe ky asnjë president. Duhej të ishe i baraslarguar, të është një model i ndryshëm nga republika kishe pamjen e “plakut të moçëm”, por na dole gjysmë presidenciale dhe ajo presidenciale. Në inatçor, që more jo vetëm palë, por je këtë model qeverisjeje çdonjëri organ apo organizatori i atyre që nuk duan të zgjedhin dhe institucion ka kompetencat e tij dhe Presidenti ka të zgjidhen. kompetenca të natyrës formale ose ceremoniale, Punë e madhe! Kjo është demokracia. Le të që thjesht konfirmojnë vullnetin e parlamentit rrinë në rrugë, nëse zgjedhin rrugën. Ne do të ose të qeverisë. shkojmë të votojmë bashkë me këta të rinj që Presidenti i Republikës duhet të mbajë dhe përmenda, bashkë me shumë burra dhe gra, do të të luajë rol neutral në jetën politike të vendit dhe, ushtrojmë të drejtën tonë, të bëjmë zgjedhje për parim, nuk mund të ndërhyjë në çështje të demokratike. Ti ta dish mirë se nuk mund të natyrës partiake. Qartësisht Presidenti nuk mundi sillesh si bajraktar. Prandaj, e ke humbur të të shkëputet nga partia nga e cila vjen as edhe drejtën të jesh Presidenti i vendit tim dhe unë do formalisht. E gjitha, e lidhur me rastin konkret, të jem pjesë aktive e atyre, që do të iniciojnë përbën një shkelje të rëndë të Kushtetutës, procedurat e republikës parlamentare për të rrethanë e cila duhet të shënojë edhe fundin e zgjedhur Presidentin që i duhet vendit. mandatit të tij si President. Faleminderit! Veprimi i Presidentit për anulimin e datës Vasilika Hysi - Faleminderit, zoti Hyseni! së zgjedhjeve është kryer në një boshllëk Fjalën e ka deputetja Ermonela Felaj. Të kushtetues dhe juridik. Presidenti mund të përgatitet deputeti Lefter Maliqi. Më pas fjalën e caktonte vetëm datën e zgjedhjeve, detyrim të ka deputeti Spartak Braho. cilin e pati përmbushur. Kjo kompetencë e tij Ermonela Felaj - Faleminderit! nuk është diskrecionale, nuk është në vullnetin e Në radhën e atyre që duan të bllokojnë tij të lirë, sepse përcaktimi i datës së zgjedhjeve zgjedhjet e 30 qershorit, u shfaq hapur edhe vjen si pasojë e një procesi. A do të mundej Presidenti i Republikës me aktin e fundit të Presidenti të caktonte një datë zgjedhjesh para anulimit të datës së zgjedhjeve të dekretuar më përfundimit të mandatit të organeve të zgjedhura parë. Presidenti i Republikës mëtoi, gjoja, të të pushtetit lokal? Një vit, dy vjet përpara? Jo! kryente detyrën e kreut të shtetit, të atij që Nëse do ta kishte bërë këtë, me siguri që ne sot përfaqëson unitetin e popullit, por dështoi nuk do të votonim një rezolutë, por me gjasë do tërësisht në këtë gjë, duke dështuar edhe në të votonim një komision mjekësor. Mandej edhe detyrën e tij të parë: atë të respektimit të çështja e datës përsëri nuk është një dëshirë e Kushtetutës. Presidentit, sepse ligji e detyron Presidentin të Dikush është përpjekur ta justifikojë, përcaktojë një datë në periudhën që thotë ligji dikush ta relativizojë aktin e Presidentit. Një për zgjedhjet dhe në konsultim me partitë
40 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 politike. Pra, në asnjë moment të ushtrimit të diktatorë e kanë pasur dhe e kanë fundin e kësaj kompetence Presidenti nuk ka diskrecion, hidhur. përkundrazi, siç u shpreha, fuqia e tij në këtë rast Të nderuar shqiptarë, është e kufizuar, dhe e tillë është, sepse ne Unë dua t’ju them se kam dëgjuar me Presidentin nuk e zgjedhim nga populli, por nga vëmendje analistë, deputetë, gazetarë e të tjerë parlamenti dhe e zgjedhim me shumicë të me radhë, por kemi parë edhe përrallën e fundit thjeshtë. Qenia kreu i shtetit dhe përfaqësues i të ERTV-së së famshme, më të mirën në Ballkan unitetit të popullit do t’i kërkonte Presidentit të dhe në Europë, e cila na nxjerr një video dhe na Republikës në mënyrë imperative të vepronte në bën krahasimin: cilin do të dëgjoni, Junkerin, një linjë me të mirën publike, jashtë çdo linje të apo Presidentin Meta? ngushtë partiake apo personale, të sillej në Bëra një analizë të thellë, e cila është e mënyrë të paanshme, duke qenë i besueshëm dhe dukshme edhe për të gjithë shqiptarët, që do të objektiv. Kjo nuk ndodhi. Para nesh u shfaq thotë se unë vetë, si deputet, por edhe shqiptarët kryetari i vjetër i LSI-së, u shfaq opozita me e ndershëm, të cilët ndërmjet Presidentit dhe molotov në duar, u shfaqën me të gjitha Kryeministrit janë me zotin Klinton, ish- karakteristikat penguesit e zgjedhjeve. presidentin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, E pra, zgjedhjet nuk do të mund të i cili, me veprimin e tij dinjitoz e injoroi pengohen. Ato do të mbahen më 30 qershor. kalorësin e “Rilindjes” dhe u shtrëngoi dorën të Qytetarët do të shkojnë të votojnë më 30 qershor tjerëve. Kështu ka injoruar edhe veprimet e këtij për të treguar se demokracia në këtë vend, pijaneci, që edhe ato që i thotë Rama, me një pavarësisht problemeve, funksionon dhe se koha fjalë, i thotë paçavure kur jep konferencë. e autoritarizmit ka marrë fund. Të vepruarit si Së dyti, jam përsëri me Presidentin Klinton “kofini pas të vjelit,” duhet t’i tregojë Presidentit për veprimin e tij dinjitoz, për shtrëngimin e se më 30 qershor shqiptarët do të vjelin frytet e duarve të liderëve të Shqipërisë dhe Kosovës, si të drejtës për të zgjedhur dhe për t’u zgjedhur, dhe jam kundër këtij pijaneci, që ngatërron 1 ndërsa Presidenti le të zbulojë pensionin, të prillin e famshëm të këtij kalorësi me datën 30 paktën kështu do të dijë se ka mandat të qershor. pakufizuar. Sigurisht, jam përsëri me zotin Klinton, i Faleminderit! cili e çliroi Kosovën dhe na dha ne, shqiptarëve, Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Felaj! mundësinë të shikonim një Kosovë të lirë e të Fjalën e ka deputeti Lefter Maliqi. pavarur, dhe jam kundër këtij pijaneci në ikje, që Lefter Maliqi – Të nderuar shqiptarë, po ju fut përçarjen e shqiptarëve më 30 qershor. drejtohem juve dhe po e nis me fjalët: në datën Veprimi i Presidentit është veprimi më 30 qershor nuk do të ketë zgjedhje, sepse vendi dinjitoz që ekziston, sepse shmangi një konflikt kalon në diktaturë, konflikti do të jetë i civil. Ta harroni që ju mund të fusni në burg 600 pashmangshëm dhe përgjegjësia do të bjerë mijë-700 mijë, sipas zgjedhjeve të fundit! Ju keni drejtpërdrejt te kalorësi i Rilindjes, i 1000 frikë vetë nga zgjedhjet e lira! Keni frikë nga shuplakave, që ka vetë frikë nga zgjedhjet, pasi e vetingu! Keni frikë nga reforma në drejtësi! E di shumë mirë që nuk i fiton më zgjedhjet, për dini se nuk fitoni, pasi keni vetëm një parti; nuk shkak se iku Dule, Idrizi, aktualisht LSI-ja është janë 42 parti! Këto 42 parti mund të jenë me 100 bashkuar me Partinë Demokratike, ka futur ose 30 vota. deputetë të Partisë Socialiste në burg, sepse ky jo (Bie gongu) vetëm të gënjen, por të fut edhe në burg! Partitë në Shqipëri janë: PD-ja, PS-ja... Të nderuar shqiptarë, dëgjuat këtu disa Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Maliqi! recitime të maxhorancës, tamam si ato të Fjalën e ka deputeti Spartak Braho. Të revolucionit kinez dhe fletëthirrje si të sistemit përgatitet deputetja Elda Hoti. komunist. Kur me parodinë e tij, Kryeministri i (Deputeti Maliqi flet pa mikrofon.) Shqipërisë, erdhi këtu me ERTV-në e tij, filluan Zoti Maliqi, ju lutem, se ju ka mbaruar disa ovacione të mëdha, njëlloj si në kohën e koha e diskutimit! “xhaxhit”, por ju e dini shumë mirë që këta Ju lutem, lironi foltoren për kolegun Braho! (Deputeti Maliqi flet pa mikrofon.)
41 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Zoti Maliqi, ju lutem, lironi foltoren, se ju Veprimi dhe aksioni institucional për mbaroi koha! zbatimin e Kushtetutës nuk e pranon retorikën (Deputeti Maliqi flet pa mikrofon.) apo të ashtuquajturat argumente politike. Ato Zoti Maliqi, ju lutem, lironi foltoren! janë dy gjëra që rrinë veç e veç, ndonëse i Faleminderit! nevojiten njëra-tjetrës. Fjalën e ka deputeti Spartak Braho. Të Të gjithë vrapojnë të flasin për pasojat përgatiten deputetet Elda Hoti dhe Lindita që mund të prodhojë moszbatimi i aktit nga Nikolla. KQZ-ja dhe maxhoranca. Në të vërtetë, më e Spartak Braho – E nderuara zonja rëndësishme është të kuptohet se çfarë pasojash drejtuese e seancës, do të rrjedhin nëse e zbatojmë aktin e Presidentit. Të nderuar kolegë, A nuk do të instalohej në Shqipëri precedenti që Këto ditë jemi para faktit që Presidenti i çdokush nga forcat e mëdha politike, normalisht Republikës ka prodhuar një shkresë, një akt, një opozitare, mund të thotë një ditë: “Nuk duam të njoftim, “një zhdekretim”, e quan dikush tjetër, hyjmë në zgjedhje” dhe Presidenti përkatës të që shfuqizon një dekret të tij të disa muajve më anulojë datën e zgjedhjeve? parë, duke menduar se e ka kompetencë të tij. Po sikur të pranojmë që kur një president Çdo njeri normal, pale jurist, po të lexojë zhdekreton datën e zgjedhjeve, të zgjedhurit nenin 92 të Kushtetutës, ku parashikohen aktualë, që presin të zëvendësohen, të mund kompetencat e Presidentit, një terminologji të vazhdojnë të qëndrojnë në pushtet, e kështu do të kësaj natyre nuk e gjen të shkruar kund, madje gjendemi përballë faktit se një parti në pushtet në asnjë kushtetutë të shteteve të tjera të botës. refuzon të hyjë në zgjedhjet e vitit 2021, se nuk Në germën “gj” të nenit 92 të Kushtetutës i pëlqen dhe Presidenti duhet të zhdekretojë parashikohet si kompetencë e vetme e Presidentit datën e zgjedhjeve. për zgjedhjen dhe referendumet caktimi i datës E tha edhe Presidenti se as kërcënimet me së zhvillimit të tyre. Në nenin 93 Kushtetuta luftë apo me konflikt civil, si ai që u përgatit në përcakton se, në zbatim të kompetencave të tij, datën 8 qershor, që është i dokumentuar, nuk Presidenti nxjerr dekrete. Pra, ajo që po shohim janë arsye që demokracia t’i hapë rrugën është se Presidenti me topin e dekreteve që ka paligjshmërisë, sepse, nëse ndodh kjo, atëherë do poshtë tavolinës, ka goditur një dekret tjetër të të instalojmë precedentin që në demokraci gjërat tij, që është në fuqi dhe sapo ka filluar zbatimin, fitohen me luftë dhe jo me ligj. Ky është fundi i duke pasur si kufi nominal datën 30 qershor. Kaq një sistemi normal demokratik. mjafton për ta konsideruar dhe për ta kuptuar Po ashtu, nëse pranojmë që Presidenti të këtë veprim si marrëzi me stof kushtetues, e nxjerrë akte juridike-administrative, për të cilat veshur me retorikë djallëzore politike. Madje, nuk ka kompetencë, siç është anulimi i çuditesh dhe të vjen për të qeshur kur shikon se zgjedhjeve, mund të gjendemi përballë një si një radhë e tërë injorantësh, ndërmjet tyre realiteti të ri, ku Presidenti mund të fillojë të bëjë pseudojuristë dhe pseudoanalistë, disa seriozë e emërime, të shkrijë institucione, të shpikë disa gjasme, marrin përsipër të argumentojnë institucione të reja etj. gjylen e ndryshkur të Presidentit, e cila nuk pati Së fundi, duhet ditur se nëse KQZ-ja nuk fuqi të kalojë as murin e Presidencës. do ta konsideronte të pavlefshëm aktin juridik të Pse ndodhi kështu? Veç të tjerash, është Presidentit, që ai e quan dekret, atëherë sipas evident fakti se Presidenti, veçse është një njohës nenit 111 të Kodit të Procedurës Administrative, i keq i Kushtetutës dhe ligjit, në thelbin këta zyrtarë të penalizohen. voluntarist të paskrupullt të tij, shoqërohet kjo Ka edhe shumë efekte të tjera shkatërruese edhe me nivelin e ulët të këshilltarëve të tij deri në kapilarët e sistemit demokratik, nëse ligjorë. Kushtetuta dhe ligji nuk janë si llastiku i pranojmë që një president me qëllime të të mbathurave, që mund ta hapësh sa të duash. dukshme politike, t’u heqë të drejtën 2 milionë Në këtë kuptim, ato janë strikte, pasi janë shtylla votuesve në pritje të pazarit të favorshëm për të. të shtetit dhe trarë që nuk mund t’i lëvizësh Do të mjaftonin këto për të kuptuar se, nëse kollaj. i hapet rrugë Ilir Metës, si dikur Sali Berishës, vendi mund të mos e marrë veten kurrë, duke
42 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 hyrë në spiralen e një anarkie shtetërore, nga e Ju nuk duhet të uleni për të organizuar cila nuk do të na nxjerrë dot as lufta. shkarkimin e Presidentit dhe për të marrë edhe Prandaj, të nderuar kolegë, është më mirë pushtetet, që nuk i keni akoma, por për të të bëjmë një betejë ligjore sot në Kuvend me një organizuar një tryezë gjithëpërfshirëse, për të President, që kërkon ta çojë vendin në anarki, shpërndarë pushtetin me të cilin keni abuzuar, sesa të pastrojmë nesër Shqipërinë nga për ta çuar vendin përpara drejt paqes shoqërore gërmadhat e një lufte për pushtet që nuk do të dhe më pas drejt përgatitjes për hapjen e mbarojë kurrë, nëse do ta pranojmë këtë marrëzi negociatave për anëtarësimin në BE. të Ilir Metës. Për këtë arsye ju kërkoj edhe një herë të Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Braho! hiqni dorë nga ky mocion i pakuptimtë dhe të Fjalën e ka deputetja Elda Hoti! bëni një mocion për mirëkuptim politik, të bëni Elda Hoti – Të nderuar kolegë, një mocion me debat për të ardhmen e vendit dhe Të dashur qytetarë, do të kuptoni se jeni vonë, por ende në kohë për Sot do të kisha dëshirë t’ju propozoja ta të reflektuar. Edhe pse jemi të vonuar, kemi ende ndryshonit axhendën. kohë t’u kthejmë shpresën shqiptarëve. Ju lutem, mos e fyeni inteligjencën e Unë pranova të marr mandatin me këtë shqiptarëve! bindje dhe jam gati të bëj gjithçka që më takon Askush nuk ju beson se e keni seriozisht në shërbim të paqes politike dhe sociale të gjithë këtë tymnajë. Ju keni 30 vjet bashkë dhe vendit. nuk e lëshoni njëri-tjetrin. Ju e zgjodhët Çdo ndërkombëtar po kërkon të ndëshkoni President Ilir Metën, pasi u përqafuat me Lulzim peshqit e mëdhenj dhe, sigurisht, këtu ju Bashën në vitin 2017. dhimbset vetja. Për këtë arsye e keni ndezur Ju nuk keni ndër mend ta shkarkoni dhe zjarrin brenda Shqipërisë me shpresën se do ta thjesht po na humbni kohë, ndërsa mund të shtyni edhe ca kohë mes tymit dhe amullisë. diskutonim për çështje madhore, si papunësia, Kanë të drejtë Europa dhe Amerika që as emigracioni, pensionet, vrasjet. dorën nuk jua shtrëngojnë, kur ju shohin në I gjithë ky teatër i madh për çfarë po rrugë. ndodh? Në fund Rama dhe Basha do bashkohen Sot është një ditë e shenjtë për të gjithë kundër të gjithëve. besimtarët katolikë, festa e Shën Ndojit. Mijëra Ambasadori austriak dje e tha hapur: çdo 2 persona udhëtojnë sot drejt kishës së Laçit... vjet 3 aktorë politikë luajnë të njëjtën skemë, (Bie gongu.) njëri bojkoton zgjedhjet, tjetri do të hyjë i vetëm Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Hoti! në zgjedhje dhe një i tretë del e shtyn datën. Jua Koha për ju mbaroi. ka kuptuar lojën e gjithë bota tashmë. Ndërroni Fjalën e ka deputetja Lindita Nikolla! skenar, se jeni bërë aq të lexueshëm, sa nuk ju Të përgatitet deputeti Artur Roshi! beson më askush! Lindita Nikolla - Të nderuar kolegë, Për çfarë jemi mbledhur sot? Për të thelluar Akti i Presidentit na jep edhe më shumë të krizën apo për të gjetur zgjidhje? Nëse jemi drejtë të vlerësojmë se këto zgjedhje nuk janë mbledhur për të thelluar krizën, atëherë shajeni tashmë thjesht lokale, por janë zgjedhje mes një Presidentin, mallkojeni opozitën, hyni të vetëm pale, që është vendosur në mbrojtje të në zgjedhje dhe merrini të gjitha pushtetet! Kushtetutës, të drejtës së qytetarëve për të Nëse do të merrni përgjegjësinë që ju takon zgjedhur përfaqësuesit e tyre dhe një pale tjetër, si maxhorancë, nëse do të marrim përgjegjësinë që i ka dalë përballë popullit dhe as nuk e që na takon si parlament, atëherë duhet të përfaqëson, as nuk do ta lërë të zgjedhë. diskutojmë se cila është zgjidhja. Zgjidhja duhet Pyetja që shtrohet është: a do ta mbrojmë të gjetur brenda logjikës europiane, jo asaj drejtën e njerëzve tanë për të zgjedhur? komuniste. Nuk dua të mbroj juridikisht dekretin Presidenti thotë jo, njësoj siç thonë Sali Berisha, e Presidentit, se ky është një debat i pafund dhe i Lulzim Basha dhe Monika Kryemadhi. Pikërisht pafrytshëm. Gjykimi për aktin e Presidentit i për këtë ai nxori një akt, që, juridikisht, nuk do të takon Gjykatës Kushtetuese dhe jo neve këtu. thotë asgjë dhe politikisht doli hapur në krah të protestës së opozitës, u bë palë me opozitën,
43 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 duke treguar hapur anësinë politike, në shkelje të Ndaj, kur Presidenti, si zoti i shtëpisë, është Kushtetutës. kundër Perëndimit dhe Shteteve të Bashkuara të Presidenti ka si detyrim vetëm të përcaktojë Amerikës, do të thotë se është kundër interesave datën e zgjedhjeve. Këtë kompetencë e ka të shqiptarëve. përmbushur në tetor të vitit të shkuar dhe nuk E drejta për të zgjedhur është një e drejtë mund ta riushtrojë më. Me caktimin e datës së sovrane, ndërsa e drejta për t’u zgjedhur duhet zgjedhjeve dhe me fillimin e periudhës garantuar, por buron nga vullneti. zgjedhore, janë organet e administrimit zgjedhor, Partia Demokratike dhe LSI-ja me vullnetin që marrin në dorë administrimin e zgjedhjeve. e tyre kanë zgjedhur të mos hyjnë në zgjedhjet e Vendimi i Gjykatës Kushtetuese i vitit 2017 30 qershorit. Ato nuk janë penguar në asnjë përcakton se e drejta e Presidentit për caktimin e moment për t’u regjistruar dhe për të marrë pjesë datës së zgjedhjeve është një akt i pastër në to, ndaj ky akt i papërgjegjshëm i Presidentit administrativ dhe individual, i cili nuk mund të krijon një precedent të rrezikshëm. Për gjykohet nga Gjykata Kushtetuese, por nga Presidentin kushtetutë janë bërë kushtet e Gjykata Administrative apo nga Kolegji opozitës. Sipas tij, nesër çdo parti politike, që Zgjedhor. Ndaj, mungesa e Gjykatës nuk dëshiron të hyjë në zgjedhje, bën të mundur Kushtetuese nuk luan rol për çështjen. që zgjedhjet të mos zhvillohen dhe qeveria, Vendimmarrja e KQZ-së mund të ankimohet në kryetarët e bashkive ose deputetët, mund të Kolegjin Zgjedhor, vendimet e të cilit kanë qëndrojnë në pozicionet e tyre jashtë çdo afati formë të prerë dhe janë të paankimueshme. kushtetues. Nëse konflikti civil është arsye, siç Nga ana tjetër, nëse ne do të lejojmë që Ilir tha Presidenti, që paligjshmëria të prevalojë mbi Meta të bëjë çfarë të dojë për shkak të mungesës demokracinë, atëherë i bie që në demokraci së Gjykatës Kushtetuese, sepse atë nuk e fitues bëhesh vetëm me dhunë dhe jo me ligj. shkarkojmë dot, i bie që secili prej nesh apo të Nuk ka dyshim që një akt i tillë ka shkelur gjithë bashkë, të vepronim me të njëjtën logjikë. rëndë Kushtetutën në mënyrë flagrante, ndaj Pra, të kryenim veprime të papërgjegjshme, votimi i rezolutës është detyrimi i secilit prej meqenëse mungon Gjykata Kushtetuese. nesh, që ka vendosur të mbrojë Në arsyetimet e tij Presidenti u mendua ta kushtetutshmërinë e vendit ndaj anarkisë. shpallë veten si shpëtimtarin, të përgjegjshmin, Faleminderit! atdhetarin, sovranin, por akti i tij është një Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja atentat i pastër ndaj demokracisë, që bazohet në Nikolla! të drejtën e shtetasve për të zgjedhur një herë në Fjalën e ka deputeti Artur Roshi. 4 vjet drejtuesit vendorë. Artur Roshi - Zonja drejtuese e seancës, Xhesti i shqiponjës nuk e mbulon atë, që ai Zonja dhe zotërinj deputetë, tashmë së bashku me Sali Berishën, Lulzim Dëgjova me vëmendje konferencën për Bashën dhe Monika Kryemadhin dëshirojnë të shtyp të Presidentit Meta. Lajtmotivi që e bëjnë, ta destabilizojnë dhe ta çojnë vendin në përshkroi gjithë fjalën e tij për të mbështetur krizë. Duke sjellë destabilitet, ata synojnë zhdekretimin e dekretit të tij për datën e rishikimin e reformës në drejtësi, me shpresën zgjedhjeve të 30 qershorit ishte uniteti i për të shpëtuar nga ndëshkimi për gjithçka që shqiptarëve dhe garantimi i të drejtës për të kanë bërë në të shkuarën. zgjedhur. Pardje ai u përpoq të sillej edhe si sovranist A e ka zbatuar Presidenti Kushtetutën? duke deklaruar se sot nuk kemi nevojë për Çfarë është në thelb Kushtetuta? Kushtetuta eurojuristë dhe eurodiplomatë, por Presidenti përmbledh të drejtën natyrore të njeriut, duke harron se shqiptarët kanë zgjedhur Bashkimin sakrifikuar ato pjesëza të saj për shkak të jetës në Europian dhe po pengohen në rrugën e komunitet, por që i konverton ato në një trajtë integrimit pikërisht nga politikanë si Sali tjetër të drejtash, të cilat përfitohen nëpërmjet Berisha, Lulzim Basha dhe Ilir Meta. Presidenti komunitetit. Kjo është Kushtetuta, ose fryma e harron se shqiptarët kanë besim te reforma në saj. drejtësi pikërisht sepse aty janë Shtetet e E drejta për të zgjedhur në kohët moderne Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Europian. është kthyer në një të drejtë bazike, ashtu si e
44 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 drejta për të jetuar. Unë mendoj që Presidenti Zoti Roshi, kohën nuk ia merrni dot njëri- donte pikërisht të mbronte këtë të drejtë tjetrit pa e vendosur personi më parë. Ju lutem, ekzistenciale të individit. Presidenti në këtë nuk jeni ju që i merrni kohën tjetrit. situatë politike zgjodhi frymën e Kushtetutës për (Ndërhyrje pa mikrofon) të arritur te procedura. Më falni, zotëria që do të japë kohën nuk A kishte Presidenti ngarkesë politike? është shprehur. Sigurisht që po. Si çdo qenie njerëzore, edhe ai Kush kërkon kërkon të heqë dorë nga fjala është qenie politike, por ai sqaroi vetëdijen e tij e tij? të lartë për përgjegjësinë, si kryetar shteti, (Ndërhyrje pa mikrofon) përballë një konflikti të mundshëm, mbështetur Deputeti nuk është i regjistruar. në perceptimin e ngritur mbi informacionin që Fjalën e ka deputeti Niko Peleshi. kishte dhe çdo mundësi, sado minimale, që mund Niko Peleshi – E nderuar drejtuese e ta çojë vendin në konflikt, duhet marrë seancës, seriozisht. Prandaj, Presidenti, i prirur nga Të nderuar deputetë, zgjidhja e situatës politike, pati besim se me këtë Shqipëria prej muajsh po furnizon mediet akt administrativ shtrëngues do të ndihmonte në ndërkombëtare me imazhe, që vizatojnë një vend dialog midis palëve. në tym e flakë. Nuk është hera e parë që Ne nuk kemi arsye pse të mos besojmë se padurimi për pushtet shkel interesin afatgjatë të Presidenti i Republikës u nis nga një qëllim i shqiptarëve. Ende nuk kemi kuruar imazhin që mirë, sepse ky akt kërkon krijimin e premisave ka lënë pas viti ’97, e tani duhet të shpëlajmë pozitive për të zgjidhur çështjen e zhvillimit të tymin që do të mbetet për vite të tëra në zgjedhjeve në një klimë paqësore. përfytyrimin e të huajve për Shqipërinë. Jo gjithmonë qëllimi justifikon mjetin, por Absurditetit politik tani i është shtuar edhe në këtë rast qëllimi i mirë vlen, sepse ajo, me të absurdi institucional. Koston e situatës, ku cilën po luhet e ardhmja e shqiptarëve, është ndodhet vendi e kupton me një ushtrim të tepër e rëndësishme. thjeshtë, mjafton të lexosh raportin e progresit të Zgjidhja e situatës nuk do të ndodh nëse Komisionit Europian. Aty flitet paragraf pas liderët e opozitës nuk rimarrin tezën e votës së paragrafi për tema të harruara prej muajsh nga lirë, të votës së lirë që vjen nga ndryshimet opozita, për fushat e sektorit të zhvillimit social rrënjësore të Kodit Zgjedhor, i cili është dhe ekonomik të vendit, aty gjen progresin, gjen përshtatur gjithmonë me oreksin e më të edhe sfidat, pra mundësinë për të bërë opozitë mëdhenjve, duke prodhuar realitetin politik ku normale me ide, alternativa dhe zgjidhje më të jemi sot. mira. Pra, për mendimin tonë, të Ballit Kombëtar Por ne sot nuk jemi në kushtet e Demokrat Kodi është A- ja e ndryshimeve në normalitetit demokratik, jemi në kushtet e ngutit jetën politike. politik, që ka injoruar ngutin e shqiptarëve për Mos harroni që figura e Presidentit është e zhvillim, madje edhe hapja e negociatave për lidhur me institucionin e Presidencës dhe integrim në Bashkimin Europian duket se ka shfrenimi i gjuhës së diskutimit ul autoritetin e kaluar në plan të dytë në diskutimet qytetare dhe postit më të nderuar në hierarkinë shtetërore. politike. “Hapja e negociatave” është bërë një Në Kushtetutë për shkarkimin e Presidentit togfjalësh, që, meqenëse është lakuar shumë te Republikës thuhet se kjo ndodh kur ka shkelje herë, mbase tingëllon si një tekst pa përmbajtje. të rëndë të Kushtetutës. Pra, me logjikë të ftohtë Në të vërtetë për Shqipërinë moshapja e ky kategorizim vlen për cenime territoriale të negociatave është si humbja e trenit dhe ne nuk e kombit, për prishjen e sistemit politik, për tradhti dimë nëse do të ketë një tren tjetër. Shtyrja edhe ndaj kombit e të tjera..... më larg e Europës është aq e vështirë të Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Roshi, përballohet nga shqiptarët, sa ç’është e lehtë të koha juaj mbaroi! thuhet. Fjalën e ka deputeti Niko Peleshi. Nëse ne do të dështojmë në procesin (Ndërhyrje pa mikrofon) integrues, nuk do të ketë më vlerë se cila parti do t’i fitojë zgjedhjet. Koha që humbet vendi është
45 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 rinia e fëmijëve të fëmijëve, që lindën në vitin datë të re, sepse nuk na ka munguar koha, nuk na ’90, kur në qiellin shqiptar u dëgjua për herë të ka munguar hapësira për rrugëzgjidhje, por na ka parë klithma “E duam Shqipërinë si gjithë munguar vetëdija për dëmin që paguan çdo Europa!”. Para kësaj llogarie ne nuk mund të familje shqiptare. ndërtojmë më një narrativë politike. E di që Më 30 qershor duhet të votohet që të logjika racionale duket naive në një kohë kur rifillojmë për punët e mëdha, të flasim për të opozita ka ikur kaq larg rrugës së re që Shqipëria rinjtë, për studentët, për arsimin, për ka zgjedhur pas dhjetorit ’90. Asnjëherë më parë shëndetësinë, për ristrukturimin ekonomik, për nuk kemi qenë kaq pranë një përplasjeje politike punësimin, për fëmijët, për pensionet, për si sot, që dukshëm do të ketë edhe humbësit e qytetin, për fshatin, për reformën në drejtësi, të mëdhenj. Sa herë që ka një përplasje, ka edhe një flasim për Shqipërinë reale. Kjo është Shqipëria pyetje: në cilën anë qëndron e drejta? Përgjigjen e njerëzve që takojmë çdo ditë në rrugë, në park, e kësaj pyetjeje mund ta gjejmë brenda raporteve në njësitë e shërbimit, ku gjithmonë dëgjojmë që kanë palët tona me sistemin e demokracisë, ose ndiejmë dëshpërim për atmosferën politike, me të drejtën e zgjedhësve për të zgjedhur, me që për ta përkthehet në më pak shitje, më pak... detyrimin e të zgjedhurve për llogaridhënie dhe Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Peleshi! të maxhorancës për ndërtimin e mjedisit të Fjalën e ka deputeti Halil Jakimi. Të përshtatshëm për të zgjedhur lirshëm. përgatitet deputetja Mimi Kodheli dhe më pas Partia Socialiste e Shqipërisë është ministrja Etilda Gjonaj. regjistruar brenda afateve ligjore për zgjedhjet e Halil Jakimi – E nderuar drejtuese e dekretuara nga Presidenti në përputhje me të seancës, drejtën kushtetuese. Partia Socialiste, aleatët e Të nderuara zonja dhe zotërinj deputetë, saj, edhe deputetët e mandatuar së fundi në Të dashur qytetarë, radhët e partive opozitare, po përpiqen të sillen Sot po zhvillojmë një mocion me debat në në mënyrë normale brenda anormalitetit që ka lidhje me vendimin që mori Presidenti i krijuar bojkoti radikal i opozitës. Ky anormalitet Republikës për zhdekretimin e datës së është shkaku i absurdit politik që tashmë pas zgjedhjeve. Po debatojmë për një dekretit të fundit të Presidentit, të sforcuar tej projektrezolutë, e cila, në gjykimin tim, i jep një hapësirave që lejoi Kushtetuta, ka marrë edhe vërejtje me shkrim Presidentit si një qortim nga përmasat e një konflikti institucional. Ne jemi të maxhoranca për aktin e marrë, duke dënuar këtë vetëdijshëm edhe për përgjegjësinë që ka akt si akt kundër Kushtetutës. maxhoranca për të bërë gjithçka që ka në dorë Presidenti, në shpjegimet e tij, është nisur për të dialoguar dhe për të arritur marrëveshjen nga shmangia e përplasjes civile, nga në të mirë të stabilitetit dhe normalitetit politik. gjithëpërfshirja në zgjedhje, nga respektimi i Në vitin 2017, si dhe më parë, treguam pluralizmit politik. gatishmëri të merremi vesh duke bërë lëshime të Të nderuar qytetarë, sikletshme, por këtë herë duket se forca që na Sot nga kjo foltore dua t’ju bëj me dije se ndan është më e madhe se nevoja për mbijetesë nuk shoh asgjë më shumë, nuk lexoj asgjë më politike që na afron. Duket si një krizë politike, shumë e as më pak nga ajo që shihni dhe lexoni që vjen nga domosdoshmëria historike për të ju jashtë kësaj salle në lidhje me krizën politike krijuar një ekuilibër të ri ndërmjet partive tona në vend. Ndaj të njëjtin mendim me pjesën dhe të ardhmes së shqiptarëve. dërrmuese të qytetarëve shqiptarë, e kam fjalën Kam folur disa herë në këtë foltore për për një politikë të mbrapshtë 30-vjeçare, një përpjekjet e përbashkëta për vetërregullim në politikë, e cila ka prodhuar kriza morale, vend të vetëshkatërrimit, por, mesa duket, po shoqërore, politike dhe përfaqësimi, ku shkojmë drejt një situate konfuciane. Jashtë nesh politikanët tanë, në vend që të gjejnë gjuhën e është Shqipëria me problemet dha aspiratat e saj, përbashkët për problemet që i bashkojnë, gjejnë që tani po bën pauzë. Skenën e debatit politik e gjuhën t’i bëjnë akoma më tërkuzë problemet që ka marrë të gjithën politika. Nuk ka kosto më të i ndajnë. madhe se kjo për vendin, ndaj më 30 qershor Qytetarë, duhet të votohet. Ne nuk mund të kërkojmë një
46 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
E kam fjalën për bindjen që keni se këta vetëm nga kryetarët dhe riciklimi i njerëzve pa janë bashkë dhe, kur është dashur, kanë zgjidhur integritet, pa nivel, pa moral, pa personalitet i probleme edhe më të mëdha, kanë ndërhyrë në sheh ata të ulur në karriget më të larta të pushtetit Kushtetutë, në ligje, në parime, në norma vetëm falë deformimit të padrejtë që i bëhet votës së për të arritur qëllimin, siç ka thënë edhe filozofi qytetarëve shqiptarë. Diku në një studim lexova, francez Monteskie “Qëllimi justifikon mjetin”. nuk e mbaj mend se ku, se rreth 76% e Qëllimi i tyre dihet, mbajtja e pushtetit me çdo qytetarëve shqiptarë nuk dinin se kë kishin kusht dhe çdo mjet brenda një qarku të mbyllur përfaqësues dhe deputet të zonës së tyre. Unë dhe ndërrimi i këtij pushteti po brenda këtij nuk jam jurist me profesion dhe nuk futem në qarku dhe në po të njëjtat duar dihet. debate për interpretimin e Kushtetutës së Ka 30 vjet që luajnë shah me njëri-tjetrin Shqipërisë, por jam i vetëdijshëm që është dhe qytetarëve u shesin dokrra; kanë zënë Gjykata Kushtetuese ajo që vendos, dhe që karriget dhe nuk i lëshojnë, se e kanë kapur Shqipëria do të ketë zgjedhje të lira dhe të sistemin në atë mënyrë, saqë është e pamundur të ndershme vetëm kur të ketë funksionim të të bëhet ndërrimi i elitave të reja politike apo gjitha institucioneve ligjzbatuese në vend, të ketë zëvendësimi i këtyre që janë. Gjykatë Kushtetuese, të ndryshohet sistemi i Janë populistë në kulm, saqë nuk u gjendet funksionimit, siç e kam përmendur edhe në shoku. Për 30 vjet rresht flasin në emër të fjalimet e mia të mëparshme, të partive politike popullit që të gjithë, pa përjashtim, ndërsa dhe doemos ndryshimi i sistemit të Kodit popullit sot nuk i qahen hallet, ai përballet me Zgjedhor. papunësi në kulm, varfëri, taksa të larta, paga të Kryeministri foli për pazar, për vogla, pensione të ulëta, mungesë të marrjes së marrëveshje, për negociata, për arsyet që kanë shërbimeve në sektorë të ndryshëm të vendit, në çuar dy herë në shtyrjen e zgjedhjeve, por nuk arsim, në shëndetësi, bujqësia nuk ka rendiment tha asnjë fjalë për ndryshimin e Kodit Zgjedhor. fitimi dhe kemi edhe një fenomen edhe më të Për mua i rëndësishëm është stabiliteti politik i ndjeshëm që është braktisja e vendit nga rinia, vendit në situatën ku jemi dhe asgjë më shumë se nga forca më vitale e shoqërisë shqiptare dhe nga ky stabilitet politik nuk vlen të diskutohet këto të rinj të arsimuar, nga studentë. Kjo kërkon një ditë. Nuk ka rëndësi data e zgjedhjeve, por i mocion debati sot dhe jo këto lojëra politike mes rëndësishëm është zbatimi i pluralizmit politik, njëri-tjetrit, kur vetë Partia Socialiste e ka gjithëpërfshirja dhe gjithëpjesëmarrja në një zgjedhur Presidentin. proces të drejtë demokratik. Kjo kërkon debat dhe ne, lidhur me këtë, do Në mbyllje të fjalës sime më lejoni t’ju të kërkojmë të bëhet debat. Ne këtu flasim ende: kërkoj t’i hidhni sytë përtej rreziqeve së sotme ka zgjedhje, nuk ka zgjedhje, me opozitën, pa dhe të vështroni në shpresat e së ardhmes. Nëse opozitën, kjo është e papranueshme. Politika parimi i bashkëpunimit do të sillte zgjidhjen e shqiptare në këta 30 vjet vetëm një gjë ka arritur ngërçit politik, atëherë le të bashkohen të gjitha ta bëjë mirë, pasi u ka ngulitur në mendje palët për një rrugë të re, për një përpjekje të re, jo shqiptarëve politikë pa fund, sepse është një për një balancë të re force, por për një Shqipëri të fenomen që, kur sheh dy shqiptarë bashkë, është re të ligjit, për një Shqipëri europiane, ku i drejti e pamundur të mos flasin për politikë. Është e është i fortë, i dobëti është i sigurt dhe paqja pamundur, pasi këtu kontrollohet çdo emision, është e mbrojtur. Le të mos negociojnë kurrë nga çdo hapësirë televizive me analistët apo pa frika, por të mos kenë kurrë frikë nga negociata. analistët tuaj, vetëm politikë u serviret Faleminderit! shqiptarëve nga mëngjesi deri në darkë. Kjo jo Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Jakimi! vetëm në këto kohë krize politike, por pothuajse Fjalën e ka deputetja Mimi Kodheli. gjatë gjithë kohës. Mimi Kodheli – Faleminderit, kolege! Jetojmë në një sistem ku nuk ka asnjë Kolegë, mundësi që të krijohen elita të reja politike, pasi Dje, Partia Socialiste festoi 28-vjetorin e sistemi zgjedhor njeh si padronë dhe menaxherë krijimit. Rruga e saj për të ardhur deri këtu ku vetëm kryetarët e partive dhe një grup njerëzish është sot ka qenë një rrugë e gjatë dhe vicioz të një rrethi vicioz rreth tij. Listat hartohen shpeshherë paragjykuese me pa të drejtë.
47 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Emancipimi i saj ka kaluar sfida dhe ka mbajtur Ne nuk besojmë te fitorja aforfe, megjithëse gjallë jo vetëm pluralizmin, por edhe të tilla ka, por nuk do të mund të pranojmë të demokracinë funksionale. Edhe Partia luajmë me rregulla të ndryshuara afër fundit të Demokratike apo opozita në përgjithësi, e cila e lojës, po aq sa nuk besojmë te njëanshmëria me mban po aq gjallë pluralizmin, paçka se shpesh e të cilën arbitrohen shpeshherë interesat e ka dëmtuar në ndërtimin e një demokracie përbashkëta, sidomos ato kombëtare. funksionale, ka qenë pro pluralizmit, por Kompetencat e arbitrit janë të qarta, ai ndërhyn demokracinë funksionale jo domosdoshmërisht e kur ka krizë institucionale jo kur ka krizë politike kemi parë të funksionojë, siç edhe e ka emrin. të një pale. Ndërkaq, kjo metaforë nuk do të Madje, për fat të keq, disa herë është bërë shkas i thotë se politika sot është një sport, aq më pak mosfunksionimit të institucioneve demokratike, bojkoti dhe akoma më pak demokracia dhe fatet pengesë për krijimin e tyre dhe protagoniste për e vendit, ndaj le të jemi seriozë dhe le t’u rrimë kriza institucionale. Në momentin kur me 100% fort shtyllave që mbajnë në këmbë demokracinë. të votave kuvendore miratuam ndryshimet Të dashur qytetarë, kushtetuese dhe reformën në drejtësi shpresova Ju drejtohem juve me shpresën se askush që gjërat do të merrnin për mirë dhe shoqëria nga ju nuk do të më gjykojë për ngjyrimin tim jonë, bashkë me të edhe politika, do të mund të politik, por do të vlerësojë opinionin tim! Ne realizonin një katarsis aq të nevojshëm, për jemi bij të një nëne dhe flasim të njëjtën gjuhë. shkak të batakut ku kishim rënë asokohe. Ne jemi pak, madje shumë pak, ndaj nuk duhet Drejtësi e munguar apo e njëanshme, e të jemi të ndarë dhe kurrë nuk duhet ta urrejmë korruptuar, joprofesionale, pa integritet; ekonomi njëri-tjetrin. Janë të shumtë ata përreth nesh që tregu e monopolizuar dhe deformuar për shkak të nuk duan të na shikojnë në Europë dhe as të na rregullave jo të drejta të lojës; institucione dhe shikojnë në unitet, përkundrazi, fërkojnë duart administratë e politizuar dhe jo e përshtatshme; kur televizionet e tyre transmetojnë pamjet e politikë mendjeshkurtër dhe e marrë peng; shtet i dhunës. Ne nuk kemi pse të bëhemi justifikim dobët ligjor dhe demokraci e pazëshme. Por për për veprimet antikushtetuese të askujt dhe as fat të keq në mes të lojës bojkoti i garës politike mburojë e pazarllëqeve të politikës së vjetër. u kthye në një bojkot të demokracisë, në një Ndaj, ju ftoj të dalim mbi palët, mbi politikën bojkot të interesave të votuesve. dritëshkurtër dhe të mbrojmë votën tonë, të Zonja Ministre, do t’ju lutesha të mos më ardhmen tonë europiane jo duke i qëndruar shqetësoni gjatë kohës që jam duke folur, sepse përballë njëri-tjetrit, por duke qëndruar krah për dëgjoheni shumë këtu! Ju kërkoj ndjesë! krah, pavarësisht bindjeve politike. Bojkoti i sotëm politik, pavarësisht se në Ju ftoj të votoni më 30 qershor! emër të qytetarëve, është, në fakt, thjesht dhe Faleminderit! vetëm një tutje e madhe nga reforma në drejtësi, Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja që pa dyshim shumëkujt i rri si shpata e Kodheli! Demokleut mbi kokë. Miqtë tanë strategjikë, Fjalën e ka ministrja Etilda Gjonaj. Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Të përgatitet deputeti Enver Roshi. Europian, kanë diktuar rregulla loje jo vetëm për Etilda Gjonaj - E nderuar zonja drejtuese veten, por edhe për ne, ndaj nëse do të mund të e seancës, arrijmë një ditë të jemi si ata, kjo rrugë kalon Të nderuar deputetë, pikërisht nëpërmjet këtyre reformave, nga kjo Të nderuar qytetarë, mënyrë e funksionimit të sistemit, zgjedhje Shqiptarët e kanë fituar të drejtën të parlamentare dhe parlamentarizëm aktiv, dhe zgjedhin përfaqësuesit e tyre në nivel qendror këtu pa dyshim nuk kam parasysh as vezët dhe dhe vendor nëpërmjet zgjedhjeve të lira, të as miellin, por debatin politik, zgjedhjet lokale barabarta dhe periodike. dhe funksionimin e pavarur të këtij pushteti dhe Vota e shqiptarëve dhe e drejta e tyre për të këtu e kam fjalën edhe për zgjedhjet e 30 zgjedhur përfaqësuesit e tyre është e shenjtë dhe qershorit, konsolidimin e shtetit, fare play dhe mbrohet nga Kushtetuta, nga legjislacioni free market. zgjedhor, si dhe nga ligji penal. Të nderuar kolegë,
48 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Sipas Kushtetutës, Presidenti i Republikës Presidenti me këtë akt pengon të drejtën e ka detyrimin dhe kompetencën të caktojë datën e shtetasve për të zgjedhur, duke cenuar kështu një zgjedhjeve, por Kushtetuta nuk ka parashikuar të drejtë kushtetuese. Gjendja e pasigurisë së asnjë të drejtë të Presidentit dhe as mundësinë vazhdueshme juridike, duke cenuar zgjedhjet e për të zhbërë datën e vendosur të zgjedhjeve. 30 qershorit, nuk duhet të kërcënojë demokracinë Arsyeja pse i është lënë kjo kompetencë dhe institucionet shtetërore demokratike, aq më Presidentit është për shkak se ai përfaqëson tepër Presidentin e Republikës. unitetin e popullit dhe, si subjekt asnjanës, atij i Besimi se reforma në drejtësi më në fund është lënë detyra për të shpallur garën ndërmjet do të jetë vija ndarëse e tranzicionit të gjatë partive politike për zgjedhjet. shqiptar, kërkohet të tronditet me gjendjen e Dekreti për të zhbërë datën e zgjedhjeve pasigurisë së vazhdueshme juridike. Besimi se është një akt totalisht i nxjerrë në mungesë të nëpërmjet reformës në drejtësi ne do të jemi në kompetencës së Presidentit, si dhe në gjendje të forcojmë shtetin e së drejtës, kërkohet kundërshtim me Kushtetutën dhe me ligjin. të tronditet me lajme për trazira civile. Kodi Zgjedhor i përcakton shumë qartë Duhet ta kuptojnë njëherë e mirë se reforma procedurat, afatet dhe rolin e Presidentit në në drejtësi dhe besimi i shqiptarëve në një shtet caktimin e datës së zgjedhjeve, duke përcaktuar modern europian është e pakthyeshme dhe nuk edhe periudhën zgjedhore. Legjislatori i ka ka asnjë kërcënim për trazira civile apo për kushtuar një rëndësi të jashtëzakonshme moslejimin e zhvillimit të zgjedhjeve, që mund periudhës se kur mbahen zgjedhjet dhe fakteve ta trondisë besimin e shqiptarëve në luftën tonë se kurrsesi këto zgjedhje nuk mund të mbahen të drejtë për të çliruar sistemin e drejtësisë nga pas përfundimit të mandatit të organeve të korrupsioni, nga kapja prej krimit të organizuar, qeverisjes vendore. nga kapja apo ndikimi nga politika. Presidenti me dekretin për të shfuqizuar Shfuqizimi i të drejtës së shqiptarëve për të datën e caktuar të zgjedhjeve, duke rrezikuar votuar dhe lufta që bëhet kundër reformës në zhvillimin e zgjedhjeve para datës 10 gusht, drejtësi ka si qëllim pikërisht: të shkatërrojë mund të çojë në situatën antikushtetuese dhe të themelet për të pasur një shtet modern, me qëllim paprecedent, ku të gjitha organet e qeverisjes që të ruajnë në pafundësi kontrollin politik mbi vendore në vend të qëndrojnë në funksion përtej shqiptarët. mandatit kushtetues. Për më tej, ky dekret i Fakti që partnerët ndërkombëtarë kanë pavlefshëm e fut vendin në një pasiguri totale. dhënë mbështetjen e tyre për zgjedhjet e 30 Edhe sipas jurisprudencës së Gjykatës qershorit, nuk është rastësi, por argument se kjo Kushtetuese, mandati i organeve kushtetutese që po bëjmë, është rruga e duhur, pasi 30 nuk mund të zgjatet pa një rregull kushtetutes që qershori është respektimi i standardeve e lejon këtë. Ne jemi para situatës, ku Presidenti europiane. me një dekret, në tejkalim kompetencash, Zgjedhjet e 30 qershorit janë anashkalon rregullimet kushtetuese për mandatin domosdoshmëri për reformën në drejtësi, pasi e organeve të qeverisjes vendore. askush nuk mundet të mbajë peng klimën Duhet vënë në dukje se çdo dekret, që do të politike dhe parlamentare si një mundësi për të nxjerrë Presidenti tashmë për të caktuar një datë delegjitimuar dhe për të penguar zbatimin e të re për zgjedhjet vendore, do të jetë në shkelje reformës në drejtësi. të Kodit Zgjedhor, po ashtu do të jetë një shkelje 30 qershori është domosdoshmëri, pasi do e rëndë e Kushtetutës. të thotë respektim i Kushtetutës dhe i ligjit, do të Në këtë kuptim, çdo dekret i ri i Presidentit thotë respektim dhe garantim i të drejtës së për caktimin e një date tjetër të zgjedhjeve dhe qytetarëve për të votuar. për mosmbajtjen e tyre në datën 30 qershor të Faleminderit! vitit 2019, do të jetë shkelje kushtetuese dhe Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja ligjore, si dhe do të krijojë një gjendje pasigurie Gjonaj! të vazhdueshme juridike për funksionimin e Fjalën e ka deputeti Enver Roshi. demokracisë në Shqipëri. Të përgatitet ministri Sandër Lleshaj dhe më pas deputeti Kostaq Papa.
49 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Enver Roshi – E nderuar zonja drejtuese e pluralizmit, duke u shoqëruar me dhunë të seancës, ushtruar mbi opozitën dhe popullin, humbje të Të nderuar deputetë, kompanive rentiere të inkurajuara nga politika në Në historinë e pluralizmit 30-vjeçar të vitin 1997, me dyqind milionë dollarë të Shqipërisë, popullin e këtij vendi e ka mbajtur humbura dhe rreth katër mijë civilë të vrarë, me shpresa e madhe për ta parë vendin e tij si vendet qindra e mijëra të tjerë të plagosur dhe gjymtuar, e BE-së, me mirëqenie të mirë, ku të sundojë dhe invaliditetin e të cilëve do ta paguajnë breza të të zbatohet ligji me korrektësi. Një ndër kombet tërë. më të vjetra në kontinent, një ndër kombet më të Për nga raporti i ndeshjes polic-krim jemi etura për të hyrë në Europë, ku 95% e vendi i parë në botë me 264 policë të vrarë, shqiptarëve kanë aspiruar dhe aspirojnë të jenë ndërkohë që duhet të ishte ndryshe. Kemi më pjesë e këtij qytetërimi mijëravjeçar, sot e 30 vjet shumë policë të vrarë sesa kriminelë. Kjo është lihet jashtë Europës, ku natyrshëm duhet të jetë lebetitëse. Nuk krahasohemi me asnjë vend, vendi i tyre. Sot dhe gjatë gjithë kohës kjo ëndërr sepse politika nuk ka qenë e aftë të parashikojë, zvarritet nga politika e mbrapshtë në Shqipëri. parandalojë, neutralizojë dhe godasë krimin, por Populli shqiptar kërkon që të hyjë në përkundrazi është vënë shpeshherë në shërbim të Europë, por nuk mundet, sepse politikanët e këtij tij. vendi nuk duan ta integrojnë vendin në Europë, Ngjarja e Gërdecit, me viktima, gra dhe ndryshe nuk ka si të shpjegohet që këtë ëndërr fëmijë, 300 të plagosur dhe me trauma 500-vjeçare, të ndaluar nga pushtimi i gjatë dhe psikologjike vazhdon të shoqërojë jetën e gjakatar otoman, po e ndalon sot një pjesë e komunitetin të asaj zone. politikës shqiptare, të cilët nuk duan ta shikojnë Niveli i lartë i stresit është një nga më të vendin e tyre në Europë. lartit në kontinent e më gjerë. Krimi dhe stresi i Çfarë i pengon vallë politikanët? Mundësitë shkaktuar nga pasiguria politike dhe cilësia e ulët u janë dhënë dhe besuar nga populli për të qenë e shërbimeve ndaj qytetarëve gjatë këtyre viteve në pushtet që në fillim të viteve ‘90 dhe për të kanë rritur së tepërmi ankthin, depresionin, realizuar ëndrrën e shqiptarëve dhe studentëve vetëvrasjen, konfliktin në familje dhe jashtë saj, për ta bërë Shqipërinë si gjithë Europa. Por etja e divorcet, numrin e fëmijëve që mbeten pa tejskajshme për pushtet të pakufizuar, për të qenë prindër dhe kujdesje, dhunën dhe vrasjet që me hir ose pahir në pushtet, errësimi për të parë shfaqen me humbjen e qetësisë dhe kontrollit dhe lexuar realitetin shqiptar me sy hapur, ashtu social nga qytetarët e këtij vendi. siç është, që në vetvete është aq kompleksiv dhe Sipas një studimi të kryer në QSUT në vitin shpeshherë i çuditshëm, e kanë bërë klasën 2000 me 1100 individë, rezultoi se stresi ishte politike të bëjë faje e gabime dhe faj pas faji e ka faktor madhor i infarktit të miokardit dhe shndërruar këtë klasë politike dhe liderët e saj në hemorragjisë cerebrale, me pasoja që vinin nga mëkatarë, aq sa nuk mund t’i lajnë dot lumenjtë pasiguria e jetës, humbja e familjarëve dhe dhe kultet fetare të Shqipërisë. Vetëm si pasojë traumat e rënda psikologjike. e ligjit nr. 7501 në të gjithë vendin janë rreth tetë Të gjitha këto janë pjellë e politikës dhe mijë të vrarë për çështje prone. Për gjyqet e politikanëve, të cilët për të ruajtur pushtetin e fituara nga ish-pronarët në Gjykatën e tyre i vunë zjarrin vendit. Asnjë i dënuar, Strasburgut do të paguhen miliona euro nga drejtësia zero. gjaku dhe djersa e këtij populli. Më vjen keq, por poema e Naim Frashërit Sipas Profesor Doktor Gëzim Boçarit më për bukuritë natyrore të këtij vendi ka ikur dhe shumë se tetë mijë shqiptarë janë vrarë dhe më nëse do të ishte gjallë Migjeni, me një poemë të shumë se pesëqind familje janë ngujuar deri më vetën për atë që është bërë me natyrën shqiptare, sot për shkak të anarkisë me të drejtat e ndoshta do të merrte çmimin Nobel. Unë nuk i pronësisë. Ky problem ka shumë vjet që ngrihet gjej lumenjtë, luginat dhe pyjet e lartë që janë në raportet e Avokatit të Popullit dhe Komitetit djegur dhe prerë në mënyrën më shtazarake. Me të Pajtimit Kombëtar. qenien pushtetar në Shqipëri klasa politike ia ka Zgjedhjet e 26 majit 1996 do të mbeten si kaluar çdo shembulli kombëtar, ajo është kthyer njolla më e zezë e historisë së Shqipërisë së në një tufë hienash, çdo gjë për vete, çdo gjë që
50 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 nuk është e saj nuk duhet ruajtur, ajo që nuk më nuk prodhoi cilësi, meritë dhe profesionalizëm, përket mua, nuk i duhet askujt. por rriti edhe më shumë mënyrën korruptive Askush nuk ka dhembshuri për këtë vend. teksa votuesit shqiptarë nuk votonin individin, Ajo pjesë idealistësh që ka qenë, tani janë bërë por subjektin, i cili nga ana e vetë ka sistem të pesimistë dhe me plot gojën thonë që Shqipëria mbyllur listash deputetësh. Në gjithë këto vite nuk bëhet. janë bërë qindra ligje, mijëra nene, amendime Këtu më i forti i lagjes është më i fortë se ligjesh, por pothuajse të gjitha ose një pjesë e shteti, ligji dhe gjykata. Prej 30 vjetësh me madhe e tyre janë për t’u hedhur në kosh, sepse dhjetëra njerëz përpiqen të marrin arratinë për asgjë nuk zbatohet. shkak të politikës. Unë sot flas në emër të Ne, deputetëve, kuraja dhe vendimmarrja njerëzve të varfër të këtij vendi, që gjatë gjithë për të hyrë në parlament na u nxit nga dëshira e viteve të demokracisë kanë pritur me shpresën e brendshme për t’i shërbyer vendit, duke e parë madhe të ndërtohet ujësjellësi, rruga, këtë si mundësinë më të mirë për të qenë kanalizimet, shkolla dhe shërbimi shëndetësor shërbëtorë të vendit. Kuraja dhe përgjegjësia më cilësor, flas në emër të të rinjve shqiptarë, të intelektuale na shtynë t’i kërkojmë klasës cilët duan të gjejnë shpresën në këtë vend, të mos politike të jetë e përgjegjshme për fatet e kombit. emigrojnë jashtë vendit. Arsimi i lartë është Shumë flitet dhe bëhet, por pse opozita goditur në palcë prej shumë vitesh dhe paralizuar jashtë nuk qëndroi në këtë sallë që të kërkonte me universitete të ngritura si kioska, ku i paafti dhe punonte për të gjitha ligjet e reformës në zuri punë në vend të të aftit. Edhe sot një pjesë e drejtësi, nismat që duheshin për çeljen e mirë e tyre janë akoma në detyra shtetërore, negociatave me Bashkimin Europian, reformat kurse të aftët vërtiten me diploma në universitete në sistemin zgjedhor dhe pse pas 9 muajsh dhe nuk gjejnë dot derën të futen, sepse ua kanë refuzon të marrë pjesë në zgjedhjet lokale? Kujt i zënë dyert të paaftët. shërben politika e rrugës? Kujt i duhen Me sytë nga televizioni të gjithë presin flakadanët dhe bombat molotov kundër çfarë thotë politika. Për të thënë, themi shumë, institucioneve shtetërore? Kujt i duhet pasiguria por bëjmë shumë pak ose aspak. e vendit dhe mungesa e stabilitetit? Si ka Çfarë po prodhon kjo krizë politike? Kjo mundësi që opozita në Shqipëri ngre njerëzit është kriza e disa politikanëve, të cilët për vite kundër institucioneve shtetërore, e me radhë kanë prodhuar mungesë stabiliteti pakrahasueshme kjo me asnjë vend me politik dhe gjithë pasojat e tjera që vijnë prej saj, demokraci, aq më tepër anëtar i NATO-s? Vetëm duke cenuar rëndë sigurinë kombëtare të vendit, popullit i takon e drejta të djegë dhe shkatërrojë rritur varfërinë dhe gjithçka që del prej saj. institucionet dhe t’i vërë përpara përgjegjësisë Shqiptarët nuk ua kanë borxh këtë, pasi sistemi i politikanët e vendit të vet kur nuk i shërbejnë kapur politik është ushqyer dhe mbjellë nga kjo popullit, kur ky popull nëpërkëmbet, nuk i kastë politike e ngushtë, që qarkullon sa te njëra zgjidhen hallet, por ironizohet, etiketohet dhe palë tek tjetra. Shqiptarët nuk na kanë borxh përbuzet. Politika nuk mund të ushqejë luftën, shthurjen e rendit, mungesën e ligjit dhe vëllavrasjen dhe të vihet në krye të turmave për shërbimeve, pasi vetë politika i ka ushqyer me të të djegur dhe shkatërruar. Ky është infantilizëm gjithë mënyrat njerëzit e thjeshtë që të varen nga politik, papjekuri dhe primitivizëm. politika dhe të mos shikojnë mundësi të tjera që Kujt ia kanë borxh shqiptarët varfërinë, jep sistemi i demokracisë në një vend të lirë vrasjen e shpresës për të ardhmen, pasigurinë, bujqësor, blegtoral dhe industrial. mungesën e investimeve, humbjet ekonomike Politika është futur në çdo qelizë dhe ka nga turizmi duke mbjellë faturën e frikës së ndryshuar edhe ADN-në qelizore, që çdo gjë ta ardhjes së të huajve në Shqipëri? lidh me politikën, aq sa njerëzit zgjohen me Si mundet që politikanët shkojnë në zyrat e politikë dhe flenë me politikë. Aq shumë ua Brukselit dhe kudo në Europë dhe në vend që të kemi lodhur dhe zhgënjyer mendjen njerëzve. përfaqësojnë Shqipërinë, të integrojnë vendin, të Për interesin e saj, politika është në gjendje flasin me zërin e mirë të Shqipërisë, për faqe të të bëjë ndryshime ligjore kushtetuese, siç është zezë, zihen në sytë e tyre, për armiqtë e këtij sistemi zgjedhor i propozuar në vitin 2009, i cili vendi. Nuk mund ta imagjinoja këtë 30 vjet më
51 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 parë. Kjo ndodh vetëm me politikanë të këtij intelektualizëm, për t’i kthyer këtij vendi dhe vendi dhe nuk ndodh në vende të tjera përreth. Kuvendi parlamentarizmin e duhur, me diturinë, Çfarë faji ju ka kombi? Kjo ndodh, sepse mençurinë, dinjitetin dhe dëshirën për të bërë më dikush aspiron të vijë në pushtet përmes krizave, të mirën për atdheun dhe kombin tonë të pasigurisë, demonstratave të dhunshme, përmes shumëvuajtur. sharjeve dhe shpifjeve. Kjo nuk është as politikë, Faleminderit! as opozitë dhe as pozitë. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Roshi! Ne jemi kundër bojkotit parlamentar, jemi Fjalën e ka ministri Lleshaj. kundër të bërit politikë në rrugë, me djegie, Sandër Lleshaj – Faleminderit, zonja plagosje dhe vrasje djemsh dhe vajzash police, drejtuese e seancës! jemi kundër të bërtiturit, klithjeve fyese dhe Të nderuar deputetë, sharjeve. Ky popull nuk na e ka borxh këtë. Boll Për fat të keq, Presidenti i Republikës ka ka derdhur gjak rinia dhe shqiptarët për dëshmuar në mënyrë krejt të veçantë një lexim demokraci. Tani për të mbajtur ose ardhur në ndryshe të Kushtetutës dhe të kuptimit për rolin e pushtet duhen dëshmorë!? Kush është armiku tij në sistemin tonë kushtetues dhe demokratik. ynë? Jemi për qetësi, mesazhe paqeje, Është krejt pa kuptim arsyetimi se çdolloj bashkëpunimi, dialogu dhe negocimi, ulje në autoriteti mund të zhbëjë përmes anulimit apo tryezë, bisedime dhe zgjidhje afatgjatë, që ky zhdekretimit akte të nxjerra më parë prej tij. popull të mos vuajë më. Është klasa politike ajo Sipas një logjike të tillë, një mësues mund ta që me çdo çmim djeg Shqipërinë, pengon zhdekretonte notën e dhënë dikur dhe të na integrimin europian të vendit, nxit urrejtjen, degdiste në klasën e parë krejt papritur, një shitës cenon sigurinë dhe rrit mungesën e stabilitetit. mund ta zhdekretonte kontratën e shitjes së Kush e kërkon destabilizimin e Shqipërisë? Kush shtëpisë dhe të na nxirrte përsëri në rrugë, ndërsa e kërkon që vendi të mos ketë investime, të ketë Kuvendi mund ta zhdekretonte edhe vendimin e varfëri, pasiguri dhe stabilitet? Populli jo, zgjedhjes së Presidentit të Republikës dhe ta Amerika jo, Anglia jo, Franca jo, Gjermania jo, dërgonte përsëri atë tek partia e tij e kështu me vendet e KE-së jo, kurse politikanët po. Këta e radhë. duan Shqipërinë të varfër dhe të këputur. Kujt i Zoti Meta ka dëshmuar vazhdimisht një dedikohet shprehja “nuk bëhemi”, apo “ky vend oreks shumë të madh për kompetenca, të cilat, nuk bëhet”? për fat të keq, Kushtetuta jonë nuk mund t’ia Politika nuk e lë këtë vend të qetë. plotësojë. Këmbëngulja e tij për të marrë rol “Shqipëria lindi nga Zoti, shpëtoi nga rastësia, substancial në emërimin e ministrit të do të vdesë nga politikanët”, ka thënë Konica Brendshëm apo bllokada e tij e paprecedentë për 100 vjet më parë. të mos dekretuar ministrin për Europën dhe Edhe sot kur i kemi të gjitha mundësitë, Punët e Jashtme janë dëshmi e një kuptimi sepse na i ka krijuar populli, sërish dalin shumë të shtrembër, madje dhe të rrezikshëm për politikanë në skenë për të vrarë këtë popull dhe të marrë kompetenca, të cilat populli shqiptar ëndrrën e tij europiane. nuk ia ka deleguar atij përmes Kushtetutës. Unë si deputet dëgjoj zërin e popullit, zërin Sigurisht, janë mjaft problematikë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, e cila ka precedentët e krijuar me dekretimin e ministrave, më shumë se 100 vjet që investon për ta bërë por ajo që u tentua me zhdekretimin e zgjedhjeve Shqipërinë shtet me institucione dhe kombin më ka një përmasë krejt të veçantë. Zgjedhjet janë të fortë në Ballkan. Nëse jemi kundër popullit institucioni më i epërm në një sistem demokratik dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës, atëherë dhe në një farë mënyre ato nuk caktohen, por nuk jemi shqiptarë dhe nuk e duam këtë vend, thjesht vijnë. Pavarësisht dëshirave, planeve apo pra, kemi marrë damkën e tradhtisë. Prandaj, le vullnetit të partive politike, ato vijnë në mënyrë t’i hyjmë punës pa vonesë dhe në mënyrë të pashmangshme ashtu siç vjen mëngjesi, muaji, emergjente të hartojmë çdo gjë që duhet për stina apo viti. Ato vijnë si vullnet dhe e drejtë e reformën në drejtësi, për çeljen e negociatave me patjetërsueshme e popullit shqiptar. BE-në, për një sistem zgjedhor me lista të E dimë se ardhja e mëngjesit nuk mund të hapura, konkurrencë të ndershme vlerash, shtyhet, sepse dikush dëshiron të flejë pak më
52 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 gjatë, ashtu sikundër ardhja e dimrit nuk mund të kushtetuese dhe për shndërrimin e kësaj teme në negociohet nga ata që nuk janë të përgatitur për një argument të rëndomtë politik. ta pritur ashpërsinë e tij. Duke parë që koha po vjen drejt fundit, do Nuk është arsye për anulimin apo shtyrjen e të them një fjali. Debati i sotëm është me rëndësi zgjedhjeve fakti që dikush, qoftë edhe parti për demokracinë në vend dhe shtrohet çështja: a politike, nuk i do apo nuk është i përgatitur për ka nevojë vendi sot për tolerancë? Nëse unë do to, por në datën 10 qershor 2019, vetëm 20 ditë t’i referohesha filozofit të madh, Karl Popper, do para zgjedhjeve, në mes të fushatës, shqiptarët u të thosha se toleranca në kushte të tilla është e njohën më dekretin për anulimin e tyre, i cili dëmshme, madje e rrezikshme. Ai thotë: shprehte vullnetin e vetëm një personi, pra “Toleranca pa kufi na çon në zhdukjen e vet Presidentit të Republikës sonë parlamentare. tolerancës. Nëse ne tregojmë tolerancë pa kufi Pas leximit të dokumentit presidencial me edhe ndaj atyre që janë intolerantë, nëse ne nuk titull “Arsyet për shfuqizimin e dekretit”, jemi në gjendje dhe të përgatitur ta bëjmë një rezulton pak a shumë kjo narrativë: meqenëse shoqëri tolerante me bazë sulmin e intolerantëve, kemi një tentativë për të marrë peng sistemin nga atëherë tolerantët do të shkatërrohen dhe bashkë një grup i caktuar politik, atëherë le të dalim me ta edhe vet toleranca”. jashtë tij dhe të kërkojmë zgjidhje përtej Faleminderit! Kushtetutës. Meqë jemi në kushtet e një Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Lleshaj! pengëmarrjeje, atëherë le të negociojmë me Fjalën e ka deputeti Kostaq Papa. Të pengmarrësit. Këtu vlen të mos harrohet një përgatitet ministri Majko dhe më pas deputeti parim me shumë vlerë: “asnjëherë nuk lejohet Ligoraq Karamelo. shpërblimi i pengmarrësve”. Nëse kjo do të Kostaq Papa – Të nderuara zonja dhe ndodhte sot, nesër do të na shfaqen shumë zotërinj, pengmarrës të tjerë të inkurajuar nga suksesi i të Motra dhe vëllezër, parëve. Dy thëniet popullore: “Çfarë mbjell, do të Një ndër arsyet për shfuqizimin e dekretit, korrësh” dhe “Çfarë gatuan, do të hash” janë krahas të tjerash, sipas Presidentit, lidhet me kuptimplote dhe u shkojnë për shtat episodeve të sigurinë kombëtare. Citoj: “Presidenti, si kryetar freskëta prej frigoriferit për telenovelën që ka i Këshillit të Sigurisë Kombëtare, ka vënë re se zënë ekranet. Thirremi për ndihmë për sjellja e aktorëve politikë në vend ka krijuar një shkokolepsjen e situatës kur ne nuk kemi pasur klimë të theksuar konflikti që rrezikon asnjë ndikim në çorbën e gatuar politike. E stabilitetin e rendit publik”. gatuat vetë. Gëlltiteni ose hidheni! Erdhi Presidenti nuk është aty për të vënë re, por momenti të përplaseni me rivalësh, mes për të ushtruar përgjegjësi kushtetuese dhe gladiatorësh të rremë, por fatin e gladiatorit e ka institucionale. Në vend të vërejtjeve subjektive të në kurriz populli. Hajini kokën njëri-tjetrit dhe Presidentit, publikut i duhen konkluzione të mos kërkoni ndihmën tonë! Ne nuk ju institucioneve që kanë përgjegjësi kushtetuese ndihmojmë dot, sepse marrëzitë tuaja nuk janë për sigurinë e vendit. vetëm një, nuk është vetëm kjo përballje, por Përballë një rreziku kaq serioz të janë 101, sikurse është gjendja e mjeruar e pretenduar nga Presidenti, do të duhej që ai si popullit, grabitja e madhe që u është bërë kryetar i Këshillit të Sigurisë Kombëtare ta pasurive kombëtare, shitja e interesave kishte mbledhur Këshillin e Sigurisë Kombëtare kombëtare, importimi në Kosovë i politikave të për të analizuar gjendjen e sigurisë në vend, por, gabuara të klasës politike të Tiranës, kapja e në vend të kësaj, ai thjesht ka konstatuar apo shtetit nga një grup apo klan oligarkësh e perceptuar në mënyrë subjektive vetë rrezikun mafiozësh, politika pa vizion ndaj progresit të dhe po vetë, në mënyrë të njëanshme, ka gjetur kombit, kriminalizimi dhe drogëzimi i çdo edhe përgjigjen ndaj tij duke shpërfilluar rolin e sektori të jetës në vend, krijimi i së keqes si Këshillit të Sigurisë Kombëtare apo simbolikë pozitive për të çarë në jetë përmes institucioneve të tjera përgjegjëse në vend. krimit, vjedhjes, drogës, prostitucionit, Tentativa për ta nxjerrë diskutimin për puthadorjes, dhunës, është të mosmenduarit për sigurinë kombëtare jashtë institucioneve të ardhmen e vendit, të mosmenduarit për rininë,
53 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 për brezat. Na e latë atdheun pa rini dhe pa rini do të ndodhte më parë, në periudhën e atdheu nuk ka kuptim. Na e latë atdheun vetëm regjistrimit të partive në zgjedhje. Presidenti ka me militantë të punësuar, por ky është përçudnim ushtruar një të drejtë, të cilën nuk e gjen të i atdheut, është një bastardim. shkruar në Kushtetutë. Çdo votues, që ka hedhur Populli, rinia studentore, të rinjtë, si forma votën për të djathtën politike në Shqipëri, ka një kryesore e aftë për punë me ndryshim, nuk duan ankth që duhet respektuar. t’ia dinë si do të silleni ju me dekretin apo me Errësira e vërtetë nuk është ajo që njohim, dekretuesin, nuk duan t’ia dinë cilat ligje do të por bindja që krijohet se drita nuk do të vijë. Sot nxirrni ju kur atyre u mungon buka, puna, pak kush di të shpjegojë se si mund të shkolla, ëndrra, dashuria, jeta. Erdhi koha e plotësohen kërkesat e përfaqësuesve të opozitës, përplasjes mes jush për zotërimin e kolltukut, për e cila ka dorëzuar mandatet e përfaqësimit në zotërimin e tregut, për korrupsionin dhe vjedhjen Kuvendin e Shqipërisë. Zgjedhjet lokale të 30 e pamatë, për tradhtinë e madhe. Hajani kokën qershorit janë një detyrim dhe jo dëshirë e njëri-tjetrit, por Shqipërinë nuk do ta hani dot, Partisë Socialiste. Opozita u largua nga Kuvendi sepse është shqiponjë me dy krena, një për të i Shqipërisë me vendimmarrjen e vet. Ajo e ngrënë kokat e atyre, që do t’ju shfaqen në derë justifikoi këtë veprim me akuzën e manipulimit për të marrë pjesën që ju keni shitur, dhe krena të zgjedhjeve politike të vitit 2017, afërsisht 2 tjetër për t’ju ngrënë ju, faqezinjtë e kombit, ju, vjet pas mbarimit të zgjedhjeve. Opozita tradhtuesit e kombit. Hajani kokën njëri-tjetrit kushtëzon negociatën politike me largimin e aty në kupolën, në strofkën e ujqërve, por Partisë Socialiste nga qeverisja e vendit dhe Shqipërinë nuk do ta hani dot, sepse nuk ju lidh krijimin e një qeverie transitore. Kuptimi i asgjë veç përfitimit, ndërsa për ne, që kemi dhe qeverisë transitore është dorëzimi i pushtetit në duam vetëm një atdhe, Shqipëria është gjithçka. tavolinë. Aktualisht protesta e opozitës Nuk ka në Shqipëri “Rroftë mbreti, poshtë jashtëparlamentare është e një pale politike që di mbreti!”, por ka vetëm “Rroftë Shqipëria, rroftë vetëm çfarë nuk do. Kriza politike nga bojkoti i kombi Shqiptar!”. zgjedhjeve lokale po zhvendoset në krizë të Faleminderit! sistemit. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Papa! Kriza e krizës politike është se opozita Fjalën e ka ministri Majko. aktualisht ka fokusuar politikën e saj me emrin e Pandeli Majko – E nderuar kryetare e Edi Ramës. Në marrëdhënie me të opozita ka seancës, bërë një gabim. Ky është nënvlerësimi i tij. Ta Të nderuar deputetë, trajtosh atë si një politikan të dështuar dhe të Shqipëria po kalon një nga krizat më të shpallësh se me të nuk hyn në zgjedhje, ka një rënda institucionale që nga miratimi i kontradiktë domethënëse. Si rregull, përballë të Kushtetutës në vitin 1998. Ky është një nga dështuarit, fitohen zgjedhjet. Politikanët e diskutimet më të vështira që kam mbajtur në këtë opozitës nuk janë sot të mjaftueshëm me sallë të nderuar. urrejtjen për Edi Ramën. Problemi qëndron me Sot dua të kontestoj në publik dikë me të aftësinë e tij, i cili ua ktheu dialogun në dobësi. cilin jam rritur në politikë. Dekreti i fundit i Të nderuar kolegë, Presidentit të Republikës nuk mund të Shqipëria rrezikon të bjerë në informalitet konsiderohet një shtyrje zgjedhjesh. Kërkesa për legal, në mungesë të zgjedhjeve. Teknikisht, shtyrjen e zgjedhjeve 20 ditë para ditës së zgjedhjet pa opozitën nuk mund të konsiderohen shpallur të zgjedhjeve është e paprecedentë. normale dhe ne rrezikojmë degradim në regjim. Dekreti, si i tillë, është kërkesë e mirëfilltë për të Kjo situatë, në fakt, nuk është produkt, por ndaluar procesin zgjedhor të nisur nga Komisioni pasojë e vendimeve të opozitës jashtë Kuvendit. Qendror i Zgjedhjeve. Përpjekja e Presidentit Ajo e vlerësoi bojkotin si mekanizëm për të nuk mund të dalë nga konteksti i krizës politike shkuar në zgjedhjet e përgjithshme të në vend. Ai ka arsyetuar se nuk mund të ketë parakohshme. Kriza aktuale është pasojë e një zgjedhje kur një pjesë e opozitës nuk merr pjesë politike opozitare, që vepron sipas parimit “të në to. Politikisht nuk e kontestoj, por juridikisht gjitha ose asgjë”. Ky është gabim i rëndë. ky veprim i Presidentit do të kishte kuptim nëse
54 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Arsyetimi se Shqipëria rrezikon një regjim Ligoraq Karamelo – Zonja drejtues e antidemokratik, se sot nuk ka funksionale dy seancës, gjykatat kryesore të vendit, Kushtetuese dhe të Të nderuar kolegë deputetë, Lartë, është e drejtë në atë pjesë që duket. Të dashur qytetarë, Mungesa e Gjykatës Kushtetuese dhe Gjykatës Zhdekretimi i datës 30 qershor, si datë së Lartë është e përkohshme. Kjo situatë juridike kushtetuese e zgjedhjeve lokale, nga Presidenti i erdhi nga vullneti i përbashkët i Kuvendit t♪7 vendit, dëshmon intensifikimin e marrëzive që kaluar, i cili votoi unanimisht ndryshimet po shënon ketë vit jeta politike në vend. Ky kushtetuese për reformën në drejtësi. Reforma që veprim i paparë e i padëgjuar i Presidentit, që do u prodhua ishte sa strukturore, aq edhe të hyjë në histori si risi e devijimit flagrant nga dramatike. Ajo ka dhe do të ketë suportin e fortë detyrimi i zbatimit të Kushtetutës, për mendimin të miqve tanë. tim, nuk është i rastësishëm dhe i papritur. Nuk Të nderuar kolegë, është i rastësishëm, sepse mënyra sesi është Partisë Socialiste i duhet të negociojë zgjedhur deri më sot Presidenti i Republikës nga krizën aktuale edhe me trupën parlamentare, që Kuvendi në shumicën e rasteve është ka hyrë në Kuvend nga listat zëvendësuese të karakterizuar nga pazare politike, nga skenarë opozitës. Çdo vendimmarrje në një republikë të përfolur, nga gjoja ruajtje të ekuilibrave parlamentare duhet të kalojë nga votimi në politikë dhe për rrjedhojë tagri i personalitetit të Kuvendin e Shqipërisë. Sot politika, në mungesë tij është nëpërkëmbur dhe integriteti i postit më të Gjykatës Kushtetuese, nuk ka mundësi legale të lartë politik është përçmuar. Kjo maxhorancë të diskutojë si negociatë afatet e Kushtetues së ka një përgjegjësi të veçantë për zgjedhjen e Republikës së Shqipërisë për zgjedhjet, por ky Presidentit aktual dhe Kryeministri sot duhet t’i Kuvend ka të drejtë të ndryshojë Kushtetutën kishte kërkuar falje popullit për zgjedhjen e bërë, bazuar mbi këtë eksperiencë negative që po për shumë arsye, rrjedhojë e të cilave është edhe ndodh. akti qe nxiti këtë mocion. Ne me të drejtë sot Grupi i opozitës në Kuvend duhet flasim për shkelje të Kushtetutës, po sa pazare respektuar për propozimet e tij për ndryshimin e janë bërë nga Kryeministri e nga liderët e sotëm sistemit elektoral. Pavarësisht se janë deputetë të politikë në kurriz të Kushtetutës? Prandaj edhe rinj, ata kanë të drejtë t’i japin historisë së këtij sot kemi hendekun e thellë midis forcave politike Kuvendi vendimet dhe vlerësimin publik për to. dhe liderëve të tyre, nga njëra anë, dhe popullit, Dekreti i Presidentit duhet regjistruar si një akt nga ana tjetër, të cilët e kanë humbur besimin te jokushtetues dhe jam pro rezolutës së propozuar kjo klasë politike, pikërisht sepse ata mendojnë për këtë qëllim. Mendoj se Presidenti i vetëm për pushtetin, për karriget e tyre dhe jo për Republikës ka gabuar. Ai ka krijuar një problem problemet e hallet e njerëzve. që vetëm ka pohuar krizën aktuale, por jo Veprimi i Presidentit nuk është i papritur, zgjedhjen e saj. Qëndrimi i Kuvendit sot ka pasi ai nuk reagoi ashpër kur opozita dogji rëndësi, pasi ne jemi republikë parlamentare dhe mandatet, nuk e përkrahu zëvendësimin e ai është institucioni më i lartë vendimmarrës. Ilir deputetëve nga listat, nuk e stimuloi atë, siç bëri Meta është zgjedhur President nga Partia komuniteti ndërkombëtar, nuk e dënoi Socialiste. Ai është produkti ynë. Ky diskutim i bojkotimin e zgjedhjeve lokale, madje këtë sotëm është tregues i përgjegjësisë sonë ndaj Kuvend e quan “jofunksional”, dukuri që bie publikut dhe vendit. Zgjedhja është te kutia e ndesh me parimet bazë të demokracisë. Pra, priti votimit dhe zbatimi i Kushtetutës. Nëse opozita kohën e duhur për të sulmuar e siguruar gjahun e do të fitonte te kutia e votimit, Partia Socialiste tij me kurthe e alibi, çka e ekspozon Presidentin nuk ka pse të qëndrojë më në pushtet. Nga vota tërësisht të njëanshëm. erdhëm, nga vota duhet të ikim. Si mund ta etiketosh 30 qershorin për Faleminderit! mungesë pluralizmi, kur askush nuk pengoi Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Majko! askënd të marrë pjesë në këto zgjedhje? Një Fjalën e ka deputeti Ligoraq Karamelo. Të filozof i lashtë grek, një nga etërit e demokracisë, përgatitet deputeti Myslim Murrizi. ka thënë: “I dimokratía ypostirízei ekeínous pou eínai paróntes”, që do të thotë: “demokracia
55 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 mbështet ata që marrin pjesë, të tjerët i shpërfill”. Politike Mehmet Shehut para se të vriste veten. Nuk mund ta shndërrosh dekretin e Presidentit Nuk uroj të ndodhë akti i fundit me Presidentin e në një lojë kungulleshkash për hatrin e dalë nga kjo sallë me 71 vota të krahut të majtë, qejfmbeturve politikë, ndaj Kushtetuta i shpreh sepse krahu i djathtë ishte i dalë nga kjo sallë në qartë dhe i mbron fort rregullat e lojës politike. vitin 2017. Si mund të thuash: “E zhdekretoj datën e E vërteta e hidhur e postkomunizmit në zgjedhjeve për të ruajtur unitetin e popullit”, kur këta 29 vjet të politikës shqiptare, por kryesisht pas firmës së aktit demostron simbole të elitave vendimmarrëse politike, ka qenë se nacionaliste?! Zoti President, ke ofenduar këtë vend kurrë nuk e kanë qeverisur me ligje minoritetin etnik grek dhe të gjitha minoritetet, dhe me Kushtetutë, por me pazare të pista, të që jetojnë në harmoni të plotë me shumicën. Me cilat kanë dashur t’jua paraqesin qytetarëve zhdekretim kërkon gjoja të shuash zjarrin e shqiptarë si marrëveshje. Kurrë nuk ka pasur përplasjes civile, por në çast ndez zjarrin e marrëveshje për interes të qytetarëve shqiptarë, urrejtjes etnike. Deklarove më tej, duke hedhur vetëm pazare në kurriz të tyre për të ndarë vellon patriotike, se “Do ta mbroj Kushtetutën karriget që janë këtu pas dhe pas tyre taksat e me shqiptari”. Kushtetuta nuk mbrohet as me qytetarëve shqiptarë, që këta këtu mbrapa kanë të shqiptarizëm, as me helenizëm, as me drejtë të firmosin, të ndajnë për gjithsecilin nga amerikanizëm apo çdo izëm tjetër. Mbrojtja më e ata që kanë pasur pushtet në këtë sallë. Ndarja e mirë dhe e vetme e Kushtetutës është zbatimi karrigeve të pushtetit është hall i madh edhe në rigoroz i saj. Nëse ke plane të tjera për krijimin e këtë dekret të zhdekretimit të dekretit të datës 5 institucioneve paralele, për mbivendosje datash nëntor. Unë nuk e di pse është gjithë kjo sëkëlldi zgjedhjesh, për stimulimin e anarkisë dhe me ata që na dalin këtu e na bëjnë moral si zbehjen e reformës në drejtësi, bënë mirë të antikomunistë, që e kanë kapërcyer 10 herë heqësh dore nga skenarë të tillë. Le të jetë kjo ... ylberin dhe me ata që mendojnë se do të fusin Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Metën në burg dhe ky është plumbi i fundit për Karamelo! armikun e pas kësaj Meta do të marrë fund. Kur Fjalën e ka deputeti Myslim Murrizi. Të Rama në këto tri javë i ka dërguar Bashës 7 letra përgatitet ministrja Besa Shahini. mirëkuptimi, unë besoj se edhe Meta ka pasur të Myslim Murrizi – Faleminderit, zonja drejtë t’i dërgojë letër të atij lloj varianti Klement drejtuese e seancës! Zgurit. Fakti që në Kushtetutë nuk ka asnjë Të nderuar kolegë, rresht që përmend fjalën “zhdekretim të Të nderuar qytetarë, dekretimit” quajeni si letër që i drejtohet Së pari, dua të sqaroj se nuk jam këtu për të Klement Zgurit. A e ka marrë në konsideratë bërë gjykatësin dhe të shpall Metën armik dhe as Klementi? Aq sa ka marrë Basha 7 letrat e për të marrë përsipër rolin e avokatit dhe të bëj Ramës, ndaj nuk shoh se ka ndonjë qamet të Metën viktimë apo hero për atë që ka bërë. madh rreth kësaj situate, e cila, më shumë sesa Së pari, dua të sqaroj qytetarët shqiptarë, që letra e firmosur nga Meta në emër të karriges së prej pesë ditësh mendojnë se kushedi çfarë po kryetarit të shtetit, shqetëson realisht klasën ndodh me rezolutën që u përgatit nga grupi i PS- politike shqiptare. së. Më lejoni të lexoj paragrafin përmbyllës të Kur ju është dashur për të ndarë pushtetin kësaj rezolute: “Kuvendi i Shqipërisë i bën dhe për të vjedhur taksat e qytetarëve shqiptarë, thirrje Presidentit të Republikës të reflektojë jeni marrë vesh aq mirë në këtë sallë sa ju kanë duke e kthyer institucionin e Presidentit në pasur zili edhe parlamente homologe të vendeve kufijtë e kompetencave të njohura nga fqinje dhe të BE-së. E keni filluar në 91-shin kur Kushtetuta dhe të mos ndërmarrë asnjë vendim bëtë qeveri mikse, komunistë të PS-së dhe tjetër në shkelje flagrante kushtetuese”. Kjo është komunistë të ardhur te PD-ja, pastaj u prishët, përmbyllja e kësaj rezolute. Fjalë për fjalë, e sepse diku cedoi pazari. E kemi parë në 97-ën përkthyer me atë që kemi parë gjatë 29 vjetëve të me qeverinë që ia vumë emrin “pajtim pluralizmit, nuk është as më shumë e as më pak kombëtar”. Kurrë kombi s’ka qenë i izoluar se një farë fletërrufeje në emër të frontit ose një ndonjëherë përveçse politikanët u shitën përpara afat 24-48 orësh për Ilir Metën, siç i dha Byroja kombit si hipokritë sikur zemërohen fort, por
56 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 thjesht ngrenë pazarin e tyre të pistë për të marrë konsensusi i madh për të shpëtuar kombin. Më sa më shumë karrige pushteti dhe sa më shumë thoni një marrëveshje të vetme që është bërë në para nga paratë e taksapaguesve shqiptarë. interes të qytetarëve shqiptarë në këtë sallë për Arritët te pazari i vitit 2002, kur në emër të 29 vjet! Asnjë. Marrëveshjet është bërë sa herë zgjedhurve vutë President Alfred Moisiun. E që njëra palë e ka parë vetën ngushtë dhe i ka shitët te shqiptarët si marrëveshje, se ikën nga shtrirë për marrëveshje dorën palës tjetër jashtë puna Fatos Klosi dhe Arben Rakipi, pastaj kësaj salle dhe skutave. erdhën dy zëvendësues të tjerë. Bëtë pazar në Çfarë deklaroi Presidenti këto dy ditë? vitin 2007 pa pyetur për Kushtetutën që ishte Deklaroi se ka takuar Ramën, Bashën, Berishën, miratuar vetëm nga ju në vitin 1998 me kurse Monikën nuk ka nevojë ta thotë se e dimë referendum, ku PD-ja nuk mori pjesë dhe që e takon çdo darkë. Në këta 13 vjet unë nuk di qytetarët që ishin në mbështetës të saj nuk t’i keni lënë njëri-tjetrit “libër shtëpie” dhe votuan. familjarë pa përmendur në këtë foltore dhe nëpër Bëtë marrëveshje për të shtyrë çështjen e konferenca shtypi. Në këtë situatë ku thoni se në certifikatave, gjetët sebep, sepse në 2007-ën datën 30 do të bëhet nami dhe do të vriten Këshilli i Europës ju tha se që të hapet procesi i qytetarë, paskeni kaq relaks dhe qetësi sa të hani stabilizim–asocimit duhet të kalojnë 7 ligjet. darka e dreka me njëri-tjetrin, duke ndenjur 1 ose Papritur, pasi u zemëruat në pamje të parë, pa 2 orë pasi keni përmendur “librin e shtëpisë” për kaluar dy muaj nga ai zemërimi për certifikatat, të gjitha mëkatet që keni bërë në këta 29 vjet. në këtë sallë, paratë e pazareve dhe takimet e dy Nuk e di sa të sinqertë jeni?! Te libri i shtëpisë apo tri individëve herë tek ura e Beshirit e herë apo te drekat e darkat që hani me njëri-tjetrin? tek ura e qafirit, u zgjodh një President që mori Unë e di mirë se pazaret që kërkoni të bëni vota edhe këtej. Pse? Për hatër të asaj në kuadër të tensionimit të situatës në mënyrë marrëveshjeje që gjithmonë është bërë nga 2-3 artificiale janë hall i madh i përbashkët, janë halli pronarë dhe padrino të politikës prej 29 vjetësh i asaj reforme që nuk patët qejf ta votonit, as ju e në këtë sallë. U zgjodh President Bamir Topi dhe as këta, por ju detyruan, ju thirrën një e nga një nuk i kishte PD-ja votat. dhe ju kërcënuan se nuk do t’ju jepnin viza dhe Pastaj në muajin prill të vitit 2008 erdhët votuan me pranga në duar edhe ata që lanë me pazarin, që realisht çfarë qelbi kemi parë në sallën, që erdhën këtu nga ndryshimet këto vite në tregun politik, është pasojë e plagës kushtetuese të vitit 2008, nga ligji bastard që ju e së 21 prillit të vitit 2008. Nuk u ndryshua bëtë qëllimisht për t’ua fshehur deputetin Kushtetuta, por ishte atentat ndaj Kushtetutës, zgjedhësve. Kështu që sondazhet tregojnë se ka ishte sfumim i rolit të parlamentit, ku Presidenti i qytetarë që nuk e dinë se kë kanë deputet të kthye në një kukull, dhe ai të cilin ju sot kërkoni zonës së vet. Është hera e parë në 29 vjet ta shpallni armik, ndërsa pjesa tjetër del rrugëve postkomunizëm që në këtë parlament votuan 140 dhe e shpall hero, theu edhe vazot e luleve këtu. deputetë njëzëri kur çifti i ambasadorëve puthej Ai ishte në greve urie, sepse nuk e pranoi atë në lozhë. ndryshim kushtetues. I erdhi koha pas 10 vjetësh. Pas asaj u bëtë pishman dhe do të gjenit Halli ju solli që para dy vjetësh ju të zgjidhnit 1001 arsye për të prishur atë pazar të detyruar, karrigen e Presidentit dhe ai që në vitin 2008 atë marrëveshje, për të cilën ju vunë litarin në fyt theu vazot e luleve, shkroi një letër për ta çuar dhe jua futën të dyja këmbët në një këpucë për ta deri në fund inatin e thyerjes së asaj vazoje votuar. Pse? Se nuk ju pëlqente. Na thatë që do lulesh. Në 2008-ën ka pasur të drejtë, edhe kur t’i bënit për 6 muaj vetingun, reformën në kërceu për të arritur tavolinën e zonjës Topalli, drejtësi dhe se do t’i ngrinit shpejt organet në sepse ndryshimet kushtetuese të vitit 2008 janë këmbë. Që atëherë kanë kaluar plot tre vjet dhe plane që e kanë shqetësuar realisht politikën vendi sot është pa Gjykatën Kushtetuese, pa shqiptare këta 11 vjet; kemi 11 vjet që qasemi Gjykatë të Lartë, pa BKH, pa SPAK dhe o burra teorikisht afër Europës dhe sa herë shkojmë në të gjeni një sebep për mustaqet e Çelos, që buzë të saj, do të shpiket se s’bën një sebep që ishallah ta prishim atë që u votua nën lakun e më vonë duhet të ketë pazare mbi kurrizin e ambasadës amerikane dhe nga BE-ja me 140 qytetarëve shqiptarë dhe t’u shitet atyre si vota, duke shpresuar të sillnit atë drejtësi ku një
57 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 palë dreqërish të sjellin ca dreqër të tjerë këtu cilët i përzutë enkas me ligjin e dekriminalizimit dhe të bëjmë atë dreq institucioni siç ka qenë, që, nga kjo sallë, por të vijnë ata që votohen nga kur t’ju vijë radha për të shkuar, të shpëtoni si qytetarët shqiptarë. dreqër, siç keni shpëtuar në këta 29 vjet. Le t’i ndryshojmë edhe kompetencat që ka Këto ditë dëgjoj shpesh nëpër medie disa Presidenti, se vetëm jep dekorata dhe bën e juristë të thonë që procedura shpëtoi Bashën, zhbën dekrete, madje edhe amnistinë ia keni disa të tjerë që shpëtoi Metën, por se sa ka hequr. Po të keni realisht vullnetin dhe po të mos shpëtuar procedura nga ky krah në këta 29 vjet e e keni frikë drejtësinë e re, të cilën po e dini ju, sepse në atë sistem drejtësie që prej vitit trumbetoni me të madhe, unë besoj se ’97 me Fehmi Abdiun e deri më sot ish-hetues, konsensusin e 39 deputetëve këtej e keni, sepse ish-gjyqtarë dhe ish-prokurorë të regjimit secili prej tyre, jo unë, jua ka thënë nga kjo komunist kanë qenë në majat më të larta të foltore, që kemi ardhur këtu për ta prishur këtë drejtësisë shqiptare. sistem, që ka sjellë tre bajraktarë që nga viti Ndaj u bëj thirrje kolegëve, por më shumë 2008, të cilët janë pronarë të 140 karrigeve, tre qytetarëve, të mos e marrin seriozisht hallin e sekretarë të parë, Edi Ramën, Lulzim Bashën dhe përbashkët që kanë të gjithë ata që i kanë Monika Kryemadhin. grabitur për 29 vjet paratë e taksapaguesve Kjo sallë i përket sovranit dhe ejani ta shqiptarë në emër të pazareve të pista dhe që ua ndryshojmë! Keni 123 vota në këtë sallë po të kanë shitur qytetarëve shqiptarë si marrëveshje. jetë se keni kurajën dhe dëshirën për ta Nuk ka pasur kurrë marrëveshje. ndryshuar Kushtetutën dhe ta vëmë dorën Unë besoj se do të ketë prapë pazare, por realisht në plagë. Gafa, atentati, pazari i pistë i nuk e di se çfarë dhe kujt ia kanë vënë syrin këtë 21 prillit të vitit 2008 është pasojë e të gjithë herë për ta ndarë dhe shqyer si të uritur, që mos u katrahurës, edhe e bilbilfryrësve të vitit 2011, ngopshin kurrë, se kanë 29 vjet që nuk dinë të edhe e çadrave verore të vitit 2010, edhe e çadrës ngopen, në këtë valë apo amulli, që kërkojnë të së lirisë së vitit 2017, edhe e mbylljes së zyrës së ngrenë, duke na thënë se këtu do të bëhet qameti, Enver Hoxhës dhe daljes me pazar “më jep se do të vijnë serbët, rusët apo kinezët, se gjysmën e qeverisë, që të të kontrolloj ty, pastaj indianët erdhën dhe i pajisën me pasaporta shohim e bëjmë”. diplomatike, madje i bënë edhe konsuj nderi. Ndaj ju bëj thirrje ta merrni ashtu siç ju Unë nuk besoj që edhe zoti Meta ta ketë thoshte kur e kishit këtu “me qetësi dhe me seriozisht në atë dekret për zhdekretimin e dashuri” edhe letrën, që, në emër të karriges së dekretit të parë. Në Kushtetutën e vitit 2008 ai ka kryetarit të shtetit, i ka dërguar Klementit, thjesht rolin e arbitrit, por edhe arbitri me këtë megjithëse Klementi u mërzit, nuk e lexoi letrën teknologjinë e re e sheh VAR- in brenda një deri në fund dhe iku, edhe këtë gjyqin fletërrufe minute, unë nuk besoj që arbitri i këtij kombi ta që kërkoni t’i bëni, kohën që ia keni dhënë (jeni shohë VAR-in pas 7 apo 8 muajsh dhe të të mrekullueshëm në reflektim). Ishallah nuk anulojë atë që ka ndodhur në atë kohë. Po u ndodh ajo që ndodhi në 81-shin! krijua ky precedent, besoj se do të kenë të drejtën 10 apo 15 mijë militantë që kërkojnë të e Zotit si Nishani, Topi, Mejdani, ashtu dhe zënë karriget e 10-15 mijë militantëve tuaj atje, Moisiu t’i thonë: meqë je aty shiko edhe njëherë janë ata që vijnë vërdallë duke thënë: “Do ta çfarë kemi bërë gabim në vitet që kemi qenë dhe rrëzojmë më 16 janar ose më 16 shkurt, më 13 futi të gjitha llumet, që të rrimë rehat, se mbase e mars apo më 14 prill” dhe kanë 5 muaj rresht që drejta e drejtësisë mund të na kthehet të na nuk e di se si kanë kurajë ata që i marrin përsipër shohë se çfarë kemi dhënë offsite. t’i gënjejnë çdo ditë, duke u thënë: “Hajdeni se Qytetarëve shqiptarë duhet t’u krijoni do ta hedhim sot ose nesër”. Se nga ku do ta mundësinë me ligj, po të keni kurajë, po nuk e hedhin nuk e di. Një të hedhur ka kjo elitë keni realisht frikë drejtësinë, siç kërkoni ta shisni politike, me votën e qytetarëve shqiptarë, si për para shqiptarëve, pra hajdeni ta ndryshojmë ne si për ju, si për ata që kanë 29 vjet këtu. Kushtetutën dhe të bëjmë një sistem zgjedhor që Le t’u japim mundësinë qytetarëve të t’u hyjë në punë qytetarëve, me qëllim që në këtë votojnë dhe të dinë se kë zgjedhin. Po të keni sallë të mos hyjnë njerëz ilegalë, trafikantë, të këllqe dhe kurajë, bujrum, po nuk patët,
58 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 fletërrufe të Organizatës së Bashkimeve kokëfortësisht në tranzicion dhe pikërisht këtë Profesionale apo të Byrosë Politike apo ku e di mosrespekt duhet ta luftojmë pa mëshirë. unë çfarë keni vendosur ju për t’i dhënë kohë Sot nuk mund të rrija anash, të merresha me Mehmetit se çfarë do të bëjë, janë letra bakalli reformën në arsim teksa Presidenti i shtetit, me njëlloj si zhdekretimi i dekretit të datës 5 nëntor. vendime antikushtetuese, të bashkërenduara me Mendoj se qytetarët na e kanë pirë lëngun dhunën huligane në rrugët e Tiranës, cenon prej vitesh, pasi e shohin që ne nuk kemi ardhur mirëfunksionim e institucioneve dhe rrezikon të në këtë sallë nga vota e qytetarëve. ardhmen e brezave që po përpiqemi t’i Ju faleminderit! mirarsimojmë. Nuk mund të rrija anash teksa Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Murrizi! përpjekja jonë për t’u ofruar fëmijëve shkollat që Fjalën e ka ministrja, Besa Shahini. meritojnë po përballet me përpjekjen e opozitës Të përgatitet deputeti Ervis Meço dhe më për t’i nxjerrë këta fëmijë në rrugë, duke i pas ministrja Belinda Balluku. keqpërdorur e traumatizuar nën tymin e bombave Të nderuar kolegë, kjo është lista e “Molotov”. Nuk mund të rri indiferente teksa diskutantëve, ju lutem, zini vendet se do të shoh tentimet për të suspenduar zgjedhjet e lira kalojmë në votim! dhe demokracinë. Sot nuk kemi të bëjmë me një Faleminderit! përplasje të zakonshme mes maxhorancës dhe Besa Shahini – Kohët e fundit kam kaluar opozitës, sot përplaset Shqipëria e re e reformuar shumë kohë nëpër shkolla dhe universitete, me me Shqipërinë e vjetër jodemokratike dhe është nxënës që ndjekin maturën, me mësues që bërë e qartë që e vjetra po synon të kthehet me merren me portalin “Mësues për Shqipërinë”, me dhunë, pikërisht pse me paqe nuk ka shans të studentë që po përgatiten për provimet e kthehet. semestrit dhe të gjithë, pa përjashtim, janë të E përmendëm ‘97-n këto ditë, sepse gjuha paafektuar nga drama e opozitës shkon aty ku dhemb dhëmbi. Po, ata e kanë jashtëparlamentare në Shqipëri. Kjo më bën shkaktuar ’97-n dhe nuk mbajtën përgjegjësinë përshtypje, sepse jashtë Shqipërisë, në që duhej për këtë. Unë isha 15 vjeçe atëherë, e kryeqytetet që do të vendosin për të ardhmen rritur nën trysninë e represionit jugosllav europiane të Shqipërisë, fotografitë e dhunës së fillimisht e pastaj atij serb. Si të gjithë fëmijët e shfrenuar të opozitës kanë krijuar përshtypjen se tjerë rreth meje, shikonim nga Shqipëria për Shqipëria po kalon një krizë politike e sociale ndihmë dhe përkrahje, por pafundësisht të dhe është në prag të ndonjë lufte civile. Ka mërzitur dhe zemërthyer për përçarjen, vendimmarrës ksenofobë atje që mendojnë se keqqeverisjen dhe dhunën që ndodhte këtu në shqiptarët duhen mbajtur larg BE-së dhe ata po kohën kur Shqipëria i duhej Kosovës e fortë dhe ushqehen nga imazhet e stisura të opozitës. stabile, në kohën kur shqiptarët në Ballkan për Opozita shqiptare joparlamentare do të ishte e herë të parë kishin rastin që, të bashkuar, të pakonceptueshme në një realitet normal. thoshin fjalën e tyre e të ndërtonin një të ardhme Studentët protestuan në dhjetor dhe një opozitë më të përbashkët më të mirë. normale do t’u dilte krah në betejën e tyre për Sot jemi 22 vjet nga ’97-ta dhe Kosovës transformimin e universitetit. Por, jo, ish- prapë i duhet Shqipëria, sepse edhe sot si atëherë deputetët opozitarë vendosën të bëjnë të po përcaktohet e ardhmja e shqiptarëve në rajon, paimagjinueshmen, u vetëpërjashtuan nga por, fatkeqësisht, edhe sot si atëherë po të njëjtët parlamenti, që të mos përfaqësojnë as votuesit e njerëz përçojnë mesazhe jo stabiliteti dhe tyre e jo më studentët. U vetëpërjashtuan nga tërheqin vëmendjen nga ngjarje të rëndësishme zgjedhjet lokale dhe Presidenti iu bashkëngjit, në Kosovë. duke shpikur çdo dekret për zgjedhje, duke Të nderuar deputetë, nënvizuar se ai i takon grupit të politikëbërësve, Unë nuk jam përfaqësuese në parlament, të cilët refuzojnë të respektojnë institucionet e ndaj po ju drejtohem juve që të mos tërhiqeni shtetit dhe i trajtojnë ato si vegla fleksibile në para shkelësve të Kushtetutës, të votoni rezolutën shërbim të interesave të veta të ngushta. Dhe që keni para dhe të vijojmë bashkërisht drejt është pikërisht ky mosrespekt ndaj zgjedhjeve të 30 qershorit. institucioneve, që e ka mbajtur Shqipërinë Faleminderit!
59 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
Vasilika Hysi – Faleminderit, zonja Zoti e bekoftë Shqipërinë! Shahini! Faleminderit! Fjalën e ka deputeti Meço. Vasilika Hysi – Faleminderit, zoti Meço! Ervis Meço – Jemi përballë një refreni të Fjalën e ka ministrja Belinda Balluku. frikshëm. Zgjedhje apo vëllavrasje, do të fitojë Belinda Balluku – E nderuar zonja Shqipëria apo partitë? drejtuese e seancës, Të dashur qytetarë, Të nderuar deputetë, Ky precedent, që ka kapluar vendin, nuk Të nderuar anëtarë të Këshillit të është gjë tjetër veçse një ankand zbavitës, i Ministrave, mbajtur në fuqi nga tre frone: presidencë, Seanca e sotme parlamentare dhe debati që parlament dhe opozita e bashkuar. Kjo po zhvillojmë, vijnë në një moment të veçantë tragjikomedi më kujton historinë biblike ku Jezu dhe historik për vendin, për konsolidimin e Krishti i djeshëm i ngjan sot sovranit, të cilin e shtetit të së drejtës dhe realizimin e ëndrrës së ka sfilitur katërçipërisht kjo klasë politike në 28 kahershme të qytetarëve shqiptarë, që është vjet. integrimi i vendit në familjen e madhe europiane. Pyetja që natyrshëm lind është se kush Sapo kemi marrë rekomandimin pa kushte të është sot Ponc Pilati? Po mbreti Herod? Po Komisionit Europian për çeljen e negociatave të farisenjtë ligjvënës fanatikë, që janë partizanë të anëtarësimit në Bashkimin Europian. Ky së drejtës dhe së vërtetës së madhe? Pse vallë ky rekomandim vjen si rezultat i një punë të gjatë ankand, të nderuar deputetë? dhe shumë të vështirë për të plotësuar kriteret Nervozizmi nuk është gjë tjetër veçse një dhe detyrat e dhëna nga partnerët tanë kënaqësi egoiste dhe një tatëpjetë e frikshme ndërkombëtarë. karakteriale. Kur dhe cili nga tre fronet Reforma në drejtësi, një nga reformat më të mbretërore do të kryqëzojë sot e në vijim thella në rajon, por edhe më gjerë në Europë, ka Shqipërinë tonë të dashur? nisur të japë rezultatet e para dhe, pas ngritjes së Në emër të dinjitetit njerëzor, në emër të organeve të reja të drejtësisë, tashmë jemi në Shqipërisë, në sajë të çeljes së negociatave, kur prag të ngritjes së Prokurorisë dhe Gjykatës do të mbyllet ky ankand i paprecedentë? Cila do Speciale, që do të hetojnë korrupsionin dhe të jetë fatura e Shqipërisë së Ismail Qemalit, të krimin e organizuar deri në nivelet e larta të Sulejman Delvinës, e Shqipërisë së rilindësve, e administratës dhe politikës. Këto rezultate, dinjitetit kombëtar dhe aspiratës rinore të vendit? përveçse janë përcjellë me entuziazëm të madh Të nderuar deputetë, reflektoni! Shqipëria nga partnerët tanë strategjikë, Shtetet e dhe e drejta për të votuar nuk janë video game i Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Europian, askujt. janë pritur me shumë vlerësim nga ana e Ju ftoj të jemi pro Kushtetutës, pro qytetarëve shqiptarë, të cilët prej dekadash kanë zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, pro qytetarit, vuajtur mungesën e një sistemi drejtësie të pro ambasadës amerikane, pro OSBE-ODIHR-it pavarur, efikas dhe të pakorruptuar. dhe të gjithë partnerëve tanë ndërkombëtarë, të Reformat shtetformuese të ndërmarra në cilët na shikojnë në çdo detaj dhe lëvizje tonën vitet e para të mandatit tonë qeverisës, për të arritur pjekurinë politike të këtij vendi. Le pavarësisht vështirësive të para në të ecim në sinkronë me rregullat e shenjta të një implementimin e tyre, tashmë janë në rrugë të demokracie solide dhe jo hibride. mbarë dhe po prodhojnë rezultate të prekshme Në mbyllje të fjalës sime, kam një thirrje: për qytetarët, veçanërisht në rritjen e cilësisë së zoti President, zoti Kryeministër, zoti kryetar i ofrimit të shërbimeve publike për ta. opozitës së bashkuar, vijojeni në komoditetin Në fushën e infrastrukturës një sërë veprash tuaj mbretërinë, por mos e kryqëzoni Shqipërinë. të rëndësishme, si Rruga e Arbrit apo bajpaset Ky popull meriton më shumë se kurrë të hyjë në tjera, që janë drejt përfundimit, po ecin me ritme Bashkimin Europian. Mos u bëni pengesë për të shpejta dhe parashikohet të përfundojnë para dinjitetin tonë kombëtar! afateve të caktuara. Ndërkohë, disa vepra mjaft Zoti ju ndriçoftë drejt rrugës së komplekse, të lëna në mes nga ish-qeveritë e konsensusit!
60 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019 mëparshme, janë gati për t’u përfunduar dhe për dhe ne do të bëjmë pikërisht atë, që kanë të drejtë t’iu dorëzuar qytetarëve. dhe dëshirojnë shqiptarët. Zgjedhjet e pushtetit Zhvillimet e tjera shumë pozitive, pothuajse vendor do të zhvillohen, ashtu siç e parashikon në të gjitha fushat, janë të shumta dhe nuk dua të ligji, më 30 qershor dhe shqiptarët do të jenë ndalem për t’i renditur. Pikërisht në këtë situatë dëshmitarë të një procesi model. shumë të favorshme për zhvillimin e vendit dhe Faleminderit! procesin e integrimit europian, kur të gjithë sytë (Drejtimin e seancës e merr zoti Ruçi.) e Europës janë drejtuar nga ne dhe presin hapat Gramoz Ruçi – Faleminderit, zonja e tjerë vendimtarë të konsolidimit të shtetit Balluku! demokratik, ne rikthehemi para një situate që i Këtu përfundon lista e diskutantëve dhe ngjan një deja vu-je, e cila përsëritet sa herë që mbyllet debati lidhur me projektrezolutën. opozitën e zgjon nga gjumi data e zgjedhjeve. (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) Këtë situatë e përjetuam para 2 vjetësh, por ajo Uluni, se do t’jua jap fjalën! është rikthyer tashmë edhe më e dhunshme, jo në Grupet parlamentare dhe deputetët të bëhen kuptimin figurativ të fjalës, por në atë fizik, me gati për votim. veprime ekstreme, siç ishte djegia e mandateve Urdhëroni! parlamentare dhe protesta, të cilat qartësisht Për çfarë do të flasësh? tejkalojnë të gjitha caqet e protestave paqësore (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) dhe të ligjshme, që ne në Partinë Socialiste i Zotëri, këtu u mbyll debati! njohim shumë mirë se si bëhen. Si për të mos (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) mjaftuar e gjithë kjo rrëmujë, që po përpiqet të Nuk e ndërpres unë. shkaktojë kjo opozitë tekanjoze, tashmë (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) joparlamentare, dhe balta që po i hedh imazhit të Nuk jam unë i zoti i kësaj pune. vendit, në këtë vorbull paligjshmërie po shihet (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) ai, që duhej të ishte mbrojtësi i kushtetutës dhe i Zoti deputet, ky është një debat, i cili është ligjit, përfaqësuesi i unitetit të kombit: përcaktuar me kohë. Koha është përcaktuar nga institucioni i Presidentit. vetë grupet parlamentare dhe emrat e Në një akt të paprecedentë Presidenti u heq diskutantëve regjistrohen 2 orë para se të fillojë të drejtën legjitime qytetarëve të zgjedhin seanca, pra këto janë rregullat dhe nuk i vendos drejtuesit e tyre të pushtetit vendor thjesht se unë. Tani është fiksuar të zhvillohen 5 orë debat; opozita “rrugore” ka frikë të shkojë në zgjedhje u regjistruan emrat me kohën përkatëse, sipas dhe kërkon pushtet në tavolinë. Në 30 vjet sistem Rregullores. Debati përfundoi. Kështu që mësoni demokratik Shqipëria ka pasur presidentë të rregullin, lexojeni nenin përkatës dhe... zgjedhur dhe të lidhur fort me partitë respektive, (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) por, pavarësisht qëndrimeve, shpeshherë të Si propagandë?! Kjo nuk është propagandë! diskutueshme dhe të njëanshme, asnjë prej tyre (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) nuk ka marrë vendimin t’u mohojë shtetasve të Ore, ti mund të jesh shumë i madh, por nuk tij të drejtën e votës së lirë, për të cilën aq shumë i di rregullat e parlamentit. Mësojini rregullat e shqiptarë kanë sakrifikuar, madje kanë dhënë parlamentit! edhe jetën. Për fatin e mirë, Shqipëria nuk është (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) një republikë presidenciale dhe, si e tillë, nuk ka Unë nuk kam asnjë problem, problemi asnjë pasojë juridike dhe ligjore. Kushtetuta dhe është yti, i dashur! Kodi Zgjedhor nuk ia njohin Presidentit të (Ndërhyrje nga salla pa mikrofon) drejtën për të anuluar zgjedhjet, rrjedhimisht Zotërinj kryetarë të grupeve, kur jeni gati dekreti për zhdekretimin e zgjedhjeve nuk mund për votim? të prodhojë pasoja ligjore. Bëhuni gati për votim! Shqiptarët janë në të drejtën legjitime që t’i Bëjmë 5 minuta pushim. zgjedhin me votë të lirë përfaqësuesit e tyre në pushtetin vendor, ndërsa qeveria dhe institucionet kushtetuese kanë detyrimin t’u garantojnë qytetarëve këtë të drejtë themelore
61 Kuvendi i Shqipërisë
LEGJISLATURA IX - SEANCA E DITËS SË ENJTE, 13 QERSHOR 2019
(Rifillon seanca.) Procedura e votimit është një votim me Gramoz Ruçi - Hapet votimi për elektronikë, votim i hapur. prezencën. Hapet votimi. Mbyllet votimi. Mbyllet votimi. Janë 108 deputetë prezentë. Janë 100 vota pro, 7 kundër, 2 abstenim. 1 Fillojmë votimin e projektrezolutës “Mbi deputet nuk ka marrë pjesë në votim. aktin e Presidentit të Republikës për shfuqizimin Miratohet projektrezoluta. e dekretit nr. 10 928, datë 05.11.2018 “Për Mbyllim këtu seancën e ditës së sotme. caktimin e datës së zgjedhjeve për organet e Seanca tjetër do të jetë ditën e hënë në orën qeverisjes vendore” në mbështetje të nenit 78 të 10:00. Kushtetutës dhe të nenit 55 të Rregullores. Projektrezoluta kërkon shumicë të thjeshtë (Seanca u mbyll në orën 16:30.) votash për miratim. Projektrezolutën e keni të gjithë mbi tavolinat e punës.
Kryetari i Kuvendit
Gramoz Ruçi
Sekretari për Procedurat dhe Votimin
Alket Hyseni
Drejtori i Shërbimit të Botimeve Parlamentare Krenar Hajdëri
62