Yo y Rhifyn Hwn ...

• Aros Pryd - tud 3 • Heblulon JODi Ni - tud 4 • Alarch Gwyrfai - tud 8 • Byd Natur - tud 16 • Clwtyn Criw Triw - tud 22 RHIF 352 CHWEFROR 2008 PRIS 40c

WYNEBAU'R GANRIF NESAF

•

Aelodau'r _vsgolSul uiedi derbyn y ctupanau. dathlu'r canmhoyddiant gan y guieinidog. Gobaith Hanes yr Achos pan oedd y chwarel yn ei brio )' ganrif, gwelodd y capel sawl Gan fod Capel y Rhos yn dathlu No~ Fercher, Rhagfyr Sed, Yna yrnlaen i ddyddiau duon y Mair a [oseff, sawl bugail ac canmlwyddiant ddiwedd 2007, cafwyd nos on arbennig iawn rhyfel pan gollwyd nifer 0 angel a sawl gwr doeth. Ond yr neilltuwyd bore SuI, Rhagfyr 2il dan ofa1 Mr. Dafydd Whiteside fechgyn o'r ardal. Daeth newid un Baban Iesu sydd wedi bod fel rhagarweiniad i'r dathlu. Thomas.Fel un sy'n i'r Nadolig a chafwyd y miri yno erioed, yr un sydd yno Roedd )' cyfarfod dan ofal ein ymddiddori'n fawr mewn hancs masnachol a'r holl wario ar bob heddiw ac a fydd yno drwy'r gweinidog, y Parch. Marcu lleol, mae wedi olrhain hanes- y math 0 nwyddau. Dyddiau pan blynyddocdd sydd i ddod. Robinson. capel dros y ganrif ac yn fuan oedd Sion Corn bellach augen Ar derfyn y eyfarfod, Dechreuwyd trwy ernyn a bydd y cyfan wedi ei groniclo saeh llawer rnwyl cyflwynodd y gweinidog gwpan darlleniad gan Doris Adlam a rnewn llyfryn. Gorffennwyd yrn Methlehem arbennig y dathlu i bob aelod chafwyd geiriau 0 Yn ei ddull unigryw a gyda gwir neges y Nadolig. Dros o'r Y sgol SuI. werthfawrogiad am lafur y rhai diddorol, cawsom ragflas o'r a'n rhagflaenodd gan Megan cynnwys a chipolwg ar ychydig 1907 - 2007 Williams. Diolchodd hefyd i'r o luniau. Mae cryn edrych rhai sydd yn parhau i weithio ymlacn i gael dar lIen yr hanes heddiw er mwyn sicrhau rwa~ n. llwyddiant a ffyniant yr achos, COFIO CANRIF. Ar fore SuI, yn enwedig y rhai sy'n Rhagfyr 16eg, tro plan t a phobl gweithio'n ddiflino efo plant a ifane yr Ysgol SuI oedd 'Cofio phobl ifanc yr Ysgol SuI. Canrif' Gyda'r capel yn Cyfeiriwyd hefyd ar gyfforddus lawn, cafwyd lwyddiant yr eglwys yn detholiad arbennig ar lafar ac ar rnei thrin pump 0 fechgyn ifanc gao. Cyfunwyd daihlu'r Ganrif i'r weinidogaeth. a'r Nadolig gydag Elain a Thema pregeth y gweinidog Llywelyn fel llefarwyr yn ein oedd 'Gobaith' a hynny ar fore tywys dIW)I'r cyfnodau. SuI eyntaf yr Adfent. Yng nghwmni teulu bach Cymhellodd y gynulleidfa i oedd yn edrych drwy hen edrych ymlaen gyda gobaith i'r gardiau Nadolig fe'n dyfodol. harweinwyd i ddechrau'r ganrif DVDDIAD A LLEOLIAD PLVGU'R ECO Trefnydd Plygu: Mrs Shioned Griffith, Pantafon, Waunfawr. (01286) 650510 ) Rhifyn Dyddlad Copi Dyddiad Plygu ale Cysylltu a Rhlf Ffon Mawrth 18 Chwefror 28 Chwefror Llanrug Oafydd Whiteside 673515 Ebrill 17 Mawrth 27 Mawrth Cwm y Glo Iris Rowlands 872275 RHIF 352 CHWEFROR 2008 • Beth Amdani? Ydach chi'n Gefnogol i'r Ymgyrch iSicrhau Argraffwyd gan Wasg Gwynedd bod Stampiau Post Cymreig ar gael yng Nghymru? Clbyn. Caernarfon DIOLCH Rhagwelir gan hynny adfer yr Cydnabyddir cefnogaeth Yn ddiweddar cyflwynodd Yn ysiod y flwyddyn gyfredol hen gyfundrefn, sef bod pwysau Bwrdd yr /afth Gymraeg Eirlys Pierce 0 Lanrug siec am trefnir dirprwyaeth i gyfarfod y Swyddfa Bost yng Nghyrnru er amlen gyfwerth a'r tal cludiant, i'r cyhoeddiad hwn. dros £5,000 0 bunnau iGronfa sef stampiau post. Yrnchwil Canser Gynae., mwyn cyflwyno argyrnhellion yngblych cyhoeddi stampiau post • Bydd angen sefydlu Corfflu SWYDDOGION A GOHEBWYR Ysbyty Gwynedd - OG08. Cymreig. Cymreig iofalu am y gwasanaeth, Ffrwyth gwerthian t • Gofynnir am gyhoeddi stampiau ynghyd a'r gwaith trefnu. TIm Golygyddol pymtheng mil 0 gardiau post a'u cynhyrchu yma yng Gwerthfawrogir yn fawr os oes • Erthyglau a newyddion Nadolig wedi'u hargraffu gan Nghymru. gennych unrhyw sylwadau, ac yo at ohebwyr pentref neu i Wasg Dwyfor, Penygroes, yn • Dylid cyhocddi ar frys starnpiau dymuno bod yn rhan o'r Penarth seiliedig ar bedwar llun a Cymreig yn seiiau 0 8-10 stamp. ddirprwyaeth, ddanfon gair at y Ffordd yr Orsaf • Bydd Y starnpiau yn cael eu Trefnydd, sefDafydd GUlO, Neuadd LLANRUG LL55 4BA roddwyd iddi gan bedwar 0 artistiaid arnlwg, sef Huw cyhoeddi bedair gwaith y Glasgoed, Llanrug LLSS 3BB Straeon ac erthyglau ar e-bost flwyddyn. Cofiwch, da chwi, gefnogi eich [email protected] Gareth Jones, Gareth Parry, • Byddant yn dilyn themau swyddfeydd post Ileal. [email protected] Wil Rowlands a William arbcnnig. Selwyn oedd y swm • Cynhwysir y Ddraig Goch ac enw CADEIRYDD anrhydeddus hwn. GWASANAETHLlEOl AR GYFER Cymru ar bob stamp a gyhoeddir. PARTION• PRIODASAU Y PWYllGOR GWAITH Dan arolygaeth Eirlys, •Bydd y gwairh cynhyrchu, Geraint Elis PEN-BLWYDD ymgymerodd dau dim brwd dylunio a'r defnydd 0 arlunwyr, BEDYDD • DAWNS • GWYLIAU GOLYGYDD CHWARAEON fi'r dasg 0 werthu'r cardiau; y sy'n byw neu'n dal cyswllt hefo'r Richard LI. Jones, 5 Y Odol, Bethel. naill yn yr Eisteddfod henwlad, yn digwydd yma yng (01248) 670115 Genedlaethol yn Yr Nghymru. RHOSTIO FFOTOGRAFFWR Wyddgrug a'r llall yn lleol, ym • Dv-lid creu amlenni datbliadau MOCHYN Gwyndaf Hughes, Glasgoed. rnro'r Eco a thu hwnt. Bu rhai arbennig; hefyd becynnau syn ARGYFER Llanrug (677263) busnesau lieol hefyd yn barod cynnwys gwybodaeth am y POS ACHLYSUR stampiau Cyrnreig newydd a'u TREFNYDD HYSBYSEBION i i gynnig cymorth ymarferol dosbarth i'n holl ysgolion, Elfion Roberts, Swn-y-Gwynt, It Cig a ffennydd Ileal gynorthwyo'r broses werthu. llyfrgelloedd a chanolfannau Llanberis (870740) .. Parfion rhwng 40 a 400! Dymuna EirJys ddatgan ei addysgol. elnon @eltionroberts9.wanadoo.co.uk .. Gyda saws afal a stwffin mewn diolch diffuant i'r pedwar • Da 0 beth fvddai cvnhvrchu - .- rholiau TREFNYDD ARIANNOL artist am eu haelioni. Ilyfrau starnpiau er rnwyn eu .. £fa salad hefyd as dymunwch Goronwy Hughes, Eithinog, 14 Aton Gwerthfawroga yn arbennig gwerthu rnewn siopau yn unig, Rhos, Llanrug (674839) gefnogaeth ddi-bendraw staff Dylid gwneud defnydd 0 tbema TREFNYDD GWERTHIANT POST arbennig, e.e. croesau a Iydd yn DEWCS, MAE O/N FLASUS! Gwasg Dwyfor a wnaeth C}sylltwch a Olwen Hughes, Elthlnog, 14 Aton goruchwylio'r broses argraffu cynnwys Croes Nawdd Llywclyn Rhos, Llanrug (674839) JOHN BRYNAFON yn un mor rhwydd iddi hi. ap Gruffydd, )' Groes Geltaidd, a chroesau eraill. LLANRUG TREFNYDD Pl YGU Yr un mor ddiffuant hefyd Shioned Griffith (650570) • Rhagwelwn greu un Dosbarth YO'lN DC df 675190 I 673188 yw'r diolch i'r ddau dim Cludiant Post, a bwriedir cae I Ff6n symudol: 07798 718188 TREFNYDD BWNDELU gwerthu, y busnesau Ileal ac, gwared o'r gyfundrefn brisio ar wefan: wwwydyncig.co.uk Marian Jones, Mlnallt, 7 Bro Ehdlr. wrth gwrs, i'r cymdeirhasau a'r beth vdvw- maint amlen. Dinorwig (870292) unigolion a fu mor barod i brvnu. GOHEBWYR PENTREFl J Yn fwy na dim, DEINIOLEN: Nia GruHudd (872133) BETHEL:Geralnl Ells. Cligeran gwerthfawroga Eirlys y (01248) 670726 cyhoeddusrwydd a roddodd 6RYNRt;FAIL;MI"3Lowrl Prys Roberts• gwerthiant y cardiau i'r Williams, Godre'r Coed (870580) elusen, a balch oedd ganddi CAEATHRO: Clive James Hatan. Bryn Gwna (677438) weld bod cymdeithasau eraill CEUNANT: Trystan a Sioned Larsen, wedi cael eu symbylu i godi aooaion, ceunant (650799) arian tuag at y gronfa, yn CWM-V-GLO: Mrs Iris Rowlands. cnwedig 0 ystyried y Glanrafon(872275) DINORWIG:Marian Jones Mlnallt, cyhoeddiad diweddar y 7 Bra Ehdlr, Dinorwig (870292) bwriedir sefydlu Canolfan LLANBERIS: Gwyneth ae Eifion Roberts, Ganser Gynaecolegol, SWn-y-Gwynt (870740) Gogledd Cyrnru, ar ei stepan LLANAUG:Eryl Roberts, 3 Bryn Moelyn drws ni, yma yn Ysbyty Hywel Williams Alun Ffred Jones (675384) Aelod Seneddol Aelod Cynulliad NANT PERIS:Llinos Jones, 6 Nant Gwynedd. Ffynnon (871820) Diolcha'n ddiffuant iawn Etholaeth Caernarfon PENI5ARWAUN: Mrs Ann Evans Syeharth am bob cefnogaeth ar bob (872407) lefel. CYMORTHFEYDD TAN-Y-COED: MIss Anwen Parry. Ael-y-Bryn (872276) Os oes gennych fater yr hoffech ei WAUNFA.WR: Mrs Nan Roberts, Pantalon, 'R allt Waunfawr (650570) Waunfa\vr drafod gyda'r A.S. neu'r A.C. mewn Annwyl Olygydd cymhorthfa, ffoniwch 01286 672076 Y RHIFYN NESAF Wirzshia Deunydd i law'r Clywais Mam yn deud lawer i wneud apwyntiad golygyddion perthnasol gwaith am hwn ac arall bod neu DYDD LLUN, 18 CHWEFROR 'winshia' arno fo! All ein ysgrifennwch atynt: darllenwyr esbonio imi be ydi OS gwelwch yn dda ystyr y gair 'winshia', Mistar Swyddfa Etholaeth Daw'r rhlfyn nesaf o'r wasg Golygydd? 8, Stryd y Castell, Caernarfon LL55 1SE NOS IAU, 28 CHWEFROR C.R.A. PRlTCH ARD neu Dyddiad Gosod (Anfonuuli air ifynegu eich e-bost: [email protected] SUL 24 CHWEFROR am 5.00 barn ...) portreadu cymeriadau lleol, gan AROSPRYD gynnwys yr anturiaethwr 0 Gyrnro a brodor o'r Waunfawr, Parti'r hefo'r 'un garw am ei foI' John Ifans, a fu ar drywydd Indiaid Gwynion honedig Gymreig yng Ngogledd Clychau'r America. Pan fyddwch ym Mryn Pistyll cofiwch ymweld hefo'r Pare Grog Natur tu hwnt 0 ddiddorol, y bu Duncan ac era ill yn ei gynllunio Buan iawn mae blwyddyn yn mor ddeheuig, ac ewch ati i pasio heibio ac erbyn hyn mae'r sefyllian yn y gerddi llewyrchus, genod yn cael toriad bach 0 wedi eu trin a gofalu amdanynt yrnarfer cyn mwynhau eu yn fendigedig 0 ofalus gan staff swper blynyddol. Antur Waunfawr, a'r feithrinfa - Ar ddechrau mis Mawrth b1e y gwerthir planhigion a bu'r Parti yn cynnal cyngerdd dyfwyd ar y safle. Ac wedi ar y cyd gydag Eryri Winds yng mwynhau bod yma ac acw, ble N ghapel Penuel Bangor. N oson gwell i fwynhau mymryn 0 i godi arian i Gymdeithas y " seibiant, a hel yn eich ceubol, na'r caffi llawn sglein a chroeso, Deil1ion Gogledd Cymru ac Apel sef Caffi BIas y Wall1l? Capel Penuel ar ran Mi allwn fod wedi dewis gan Lesotho oedd y noson, a Ffion a'i chyd-weithwyr yn y chafwyd braslun 0 hanes y caffi glandeg, sawl pryd ddwy elusen yn ystod yr egwyl. . .•• Gofynnwyd i'r Parti eto eleni • • sylweddol. Onid ydyw'r fwydlen yn un gynhwysfawr, gymryd rhan mewn • hefo faint fynnir 0 ddewis, a Gwasanaeth Nos lau Cablyd phopeth yn dra rbesymol 0 ran yng N ghpel Shiloh, Tregarth, eu prisiau? Bu bron imi ddewis dan ofal y Parchedig Gwynfor caw 1, a chael dewis naill ai Williams a braf oedd cael powlen fach neu un fawr, hefo ymuno yn y Sacrament gydag bara ffres yn gwmni iddynt, ond aelodau'r capel. gan fy mod ar ymweliad sydyn Ym mis Mai daeth yn amser a'r A'1!UT bu imi fodloni ar i ddiddanu'r ymwelwyr yng bryn u dwy dafell 0 fara eras, Ngwesty'r Victoria, Llanberis. (tost), a photyn 0 de! Talwyd Mae'r gynulleidfa yn mwynhau £1.20 am Y cyfan, ac i un fu'n clywed rhaglen 0 ganu cerdded ar hyd y bore Cymraeg ac yn gwerthfawrogi'r mwynhawyd pob tamaid o'r adloniant yn fawr iawn, a daw .. bara cras, a'r torri syched. nifer o'r rhai sy'n bresennol Diolch am ofalu amdanaf draw am sgwrs ar ddiwedd y Caffi BIas y Waun Ffion Bontnewydd, Val, Ann, a noson. Antur Waunfawr Gareth. Yno yn y caffi y gwelais Yn dilyn ychydig 0 amser weledigaeth y diweddar R. rhydd yn ystod mis Awst Y tro hwn awn i Gaffi Blas y iddo, y mae cymaint fyth 0 Gwynne Davies a'i gefnogwyr ailgychwynnwyd ymarfer a Walln, sydd ar gyrion adfeilion atyniadau eraill ar y safle. Yn y brwd wedi troi'n fIaith fyw. Ydy hynny ar gyfer noson agoriadol Ty'n Gerddi, ar safle Bryn siop ym Mryn Pistyll gwerthir y mae'n werth ymweld a chaffi Cylch Trafod yr Alltwen yn Pistyll, Waunfawr, a chaffi, cynnyrch hynod ddeniadol, sef Blas y Waun. Os na fuoch yno, Nhremadog ym rnis Medi. Fe derbyniwch fy ngair, sy'n werth pob math 0 grefftau a yna ewch draw, da chwi! Y mae ddaeth y Nadolig yn eithaf ymweld ag ef. Heblaw'r caffi, danteithion yr A1ltur, ac yn y ly 'na w1edd yn eich aros! cynnar y llynedd oherwydd i'r sydd hefo golwg cwbwl fodern Capel ceir arddangosfeydd sy'n Parti gyflwyno noson Nadoligaidd yng Ngwesty'r Victoria i'r ymwelwyr a oedd yno ar wyliau 'Turkey a Tinsel' ar ddechrau mis Tachwedd! Ym mis Rhagfyr. gyda'r Nadolig yn agosau, cawsom groeso mawr yng N ghartrcf Maesincla, Caernarfon, ac yna cymryd rhan mewn gwasanaeth arbennig yn Ysbyty Gwynedd, wedi ei drefnu gan Gyfeillion Ysbyty Gwynedd. Fel canlyniad i werthu rafll yn y Victoria, cyflwynwyd arian, yn 61 yr arfer, i nifer 0 elsuennau eleni, sef Cymdeithas Deillion Gogledd Cyrnru; Ysbyty Alder Hey, Lerpwl;Cronfa Manchester Million, Ysbyry Christie, Manceinion; Cyfeillion Ysbyty Gwynedd, a thrwy law Haf Thomas i Ward Cybi er cof am ei ffrind, Brenda Brown. Os oes unrhyw gymdeithas neu sefydliad angen adlonian t i gynnal noson, cysylltwch ag aelod o'r Parti neu Glenys Griffiths ar (01248) 670102. DRAENOGIAID Cefnogaeth i A glywsoch chi hanas R 0 Fethel bobl ifanc Gwynedd yn cael gwahoddiad i dy ei gyfaill yn Llanrug a gwraig E sydd am fentro a wedi paratoi gwledd amhcuthun 'Dach chi'n nabod [oni ni? Na, bwyta. Dos i ofyn i Jasmin ar eu cyfer, llwyddo'n Ileol dwi ddim yn meddwl, ond mi ddangos Ile ma'r glanhawr iti.' Dechreuwyd hefo cawl ddowch i'w nabod 0, a'i licio fo, 'lawn, syr,' a rhoddodd bwff 0 Ocstel, ac R druan yn cael rhyw Mae llu 0 bobl ifanc Gwynedd dwi'n siwr, Mae 'na UN petb y chwerthin wrth feddwl sut flas digon betheulach-ych-drwp• wedi Llwyddo'n Lleol, diolch i dylech wybod amdano fo - mae 0 hogan oedd 1asmin - mi fydd a-hi ar yr hyn a osodwyd o'i gynllun arbennig a sefydlwyd wedi gwirioni hefo'r lliw ganddi hi wallt melyn neis, ma'n flaen yn y bowlan enfawr ar y gan y Cyngor a'i bartneriaid i MELYN. siwr - rneddyliodd, ac aeth i bwrdd! Fodd bynnag, pan oedd gefnogi mentergarwch ymhlith Ma [oni ni yn annwyJ iawn, gyfeiriad merch oedd wrthi'n R 0 Fethel bron a chyrnryd y ieuenctid y sir. ond yn hollol drwsgwl a di-glern, glanhau'r llwch. cegiad ola o'r bowlan dyma M, Fel rhan 0 gynllun a heb job i fyny i rwan. WeI, a 'Chi 'di Jasmin, ia?! gwraig E yn rhuthro ato, ae yn Llwyddo'n Lleol mae deud y gwir, dydi 0 ddim wedi gofynnodd gan rythu ar Y gwallt cipio'r bowlan oddi arno. bwrsariaeth arbennig 0 hyd at . 'cadw job' ddim mwy na dwrnod coch, coch ac ychwanegu,'gwallt 'Mae'n ddrwg iawn gen i, R!' £1,000 ar gael i bobl ifanc y sir neu ddau erioed. GoeIiwch chi? melyn sgynnoch chi i fod.' meddai M, gan wichian crio. sydd dan 30 oed, i'w ddefnyddio 'Ond nid Ocstel oedd y caw1!' Na? Fedra i ddim gweld bai (WOI?' atebodd honno'n hurt. i ddatblygu eu menter eu 'Y] dim Ocstel?' gofynnodd. arnach chi - rna hynna'n 'Fi'n lecio gwallt coch, reit, dim hunain, gyda chymorth 'Nage!' rneddai gwraig E, amhosib, onid ydi - ond dim i melyn. Dos i nol yr hwfer - mae arbenigol ar gael i feddwl am 'Grefi! Mi wnes i gamgymryd y syniad da, datblygu cynllun ac [oni. Mi welis i hysbyseb i'r dim o yn y cwpwrdd under the stairs sosbenni yn y gegin.' iddo fo, right ... ' a chyn i Jasmin geisio wedyn treialu'r fenter yn eu 'Sbia, Joni. Job mewn gwesry egluro sut i gysylltu'r beipen i'r * * * hardal leol. glanhawr, roedd Joni wedi Ydy o'n wir bod B 0 Gwm y Glo Dywedodd y Cynghorydd yn y dre - beth am iti drio am o'r diwedd vn medru codi o'i diflannu am y grisiau. • Dafydd Iwan, Uwch Arweinydd hon?' wely plu esmwyth i fynd i'w Yn anffodus, doedd [oni Porrffolio Datblygu Cyngor 'lawn, Mam,' a dyma finna yn I waith erbyn 6 y bora, a hynny Gwynedd: rhoi ochenaid 0 ryddhad, ond yn ddruan ddim yn siwr iawn pa drwy gael ei wraig i osod yr croesi 'rnysadd yr un pryd, fel y ben i'r beipen i'w gysylltu i'r amsar awr a hannar ar y blaen ar 'Mae Cyngor Gwynedd yn bydda i'n wneud bob rro. hwfer, ond doedd 0 ddim isho y cloc larwm, a bod ei fam yn fa1ch iawn o'r modd y mae ein CHwyl fawr Joni, ond paid ag gofyn i Jasmin rhag i honno rhoi caniad iddo ar ei theliffon pobl ifanc wedi ymateb i her y anghofio dy frechdana banana.' feddwl ei fod o'n hollol dwp. clust bob rhyw ddwy awr er cynllun cyffrous hwn, ac y mae *** Gosododd y beipen a mynd i mwyn ei atgoffa ei bod yn amsar amrywiaeth mawr y busnesau Cyrhaeddodd Ioni'r gwesry ac gyfeiriad y 101fa. hwylio am y gwaith? Rhan fwya yn brawf o'u menter a'u arweiniwyd ef at y Rheolwr i gael 'Hei, rni fydd yn rhaid iti o'r amsar, y mae B yn ei gwneud creadigrwydd. cyfweliad. wisgo'r ofer6ls melyn 'rna,' hi erbyn amsar panad canol bora 'Mae Llwyddo'n Lleol yn 'WeI, Joni, ydach chi'n meddai honno, gan roi yr yn y gwaith, a'r wsnos diwetha gynllun allweddol yn ein nod 0 meddwl y medrwch chi neud job iwniform sbesial i Joni. 'Brysia miwelwyd meinaps saith gwaith roi'r gefnogaeth sydd ei angen yn y gegin inni?' rwan, ma'n rhaid inni orffan yn yn olynol yn cyrraedd y gwaith ar bobl ifanc i allu cyfrannu at 'WeI, mi fedra i olchi llestri a fan'ma cyn deg o'r gloch. Nes di ddau funud i amsar cinio. fywyd cymdeithasol ac econom• gosod byrdda, fatha dwi'n neud i osod y beipen yn iawn, Joni?' *** aidd yn eu cymunedau'n lleol Mam.' Pesychodd y Rheolwr, 'Do shwr, un fel'ma s'gin Pan aerh NaT, ei wraig, 0 ben tra drwy roi'r sgiliau a'r hyder 'Na, fedrwch chi iwshio Mam adra.' Dinorwig i ddinas fawr yn iddynt fentro. dishwasher ?' WeI, roedd [oni wrth ben ei Lloegr, a hyn i gyd, yn 61 y 'Trwy ddarparu cyngor a 'Be 'di hwnnw, syr? Fi sy'n ddigon. 'Cael defnyddio'r teuluoedd yn Neiniolan a Chlwt phrofiadau newydd i'n pobl y bont, er mwyn cael chwe awr 0 golchi llestri iMam. Be 'di glanhawr ac ar ben hynny cael ifanc, rydym yn hyderus y bydd gwisgo iwniform F-E-L-Y-N. siopio Dolig solad di-stop, hefo nifer ohonynt yn sefydlu eu dishusasher ?' bargeinion Iu, a stwff rhatach 'Peiriant trydan i olchi llestri, Ond wnaeth pethau ddim busnes eu hunain yn lleol ac yn na'r un lle arall yn y greadigaeth rhoi'r sgiliau ncwydd maen t [oni. Ty'd draw i'r gegin rwan ac gweithio fel y dylent. Pan wen, cafwyd cryn drafferthion. roddodd y perian t ymlaen, wedi eu darblygu ar waith yn eu mi wnaiff y gogyddes ddangos WeI, llond y lIe 0 firi a helynt! cymunedau.' iti.' dechreuodd hwnnw dagu a Aeth y ddau ar goll yn ystod )' Ar 01 rhyw awr 0 ddangos ac mygu a gwasgaru hynny 0 lwch munuda eynta ar 61 cyrraedd • Grug Jones, Llanberis: egluro sut roedd y dishwasher yn oedd yn ei grombil i bob twll a dinas L, a buont am chwe awr yn derbyniodd gefnogaeth i gweithio, roedd y ddynes druan chornel o'r 101fa.Wrth glywed y chwilota pob cilfach a chongl am ddatblygu ei gwaith dylunio a yn chwys o'i phen i'w thraed, ac fath swn rhedodd Jasmin a'r I ei gilydd. Ni lwyddwyd isiopio. chynhyrchu dysglau piwter, nid effai th cegin boeth oedd rheolwr i'r stafell. Doedd fa'....r 0 Gymraeg sy'n cynnwys lluniau 0 hynny chwaith! 'Stopia! Stopia! y ffwl rhyngddynt wrth ddychwelyd batrymau a gweadau sy'n 'Wei, ti'n deall man sut mae gwirion. Rho'r peiriant 'na i adra ar y bws! nodweddiadol i dirwedd 0 Y tro nesa, NaT, arhoswch o'n SW~i~hiQ?' SQfynnQdd iddo, ffwrdd .y ,funud 'ma ados Gwynedd. Mae Grug wedi a'i hwyneb feltaran. ngo) wg J ••• adra yn Ninorwig! Mae'n haws arddangos ei gwai rh mewn nabod siopa a strydoedd yno! sioeau celf a dylunio ledled y 'Wei, ydw shwr. lsi pisi,' cOnd ... syr ... be am y gwaith J atebodd yn gynhyrfus. 'Pryd ga i yn y gegin?' Chafodd Joni ddim wlad ddcchra ar y golchi?' cyfle i ddweud mwy. 'Ar 6] i'r llestri brecwast Ychwanegodd y Rheolwf,'a Perchnogion Newydd! ddwad lrwodd,' ebe'r gogyddes thynna'r iwniform 'na, Os na yn ddiamynedd braidd. Doedd fedri di iwsho peiriant glanhau yn parhau'r traddodiad gwych chei di ddim mynd yn agos i ganddi ddim yr un hyder yn Joni '8~ ~«4- (J, ag a oedd gan y Rheolwr. beirian t golchi L!estri.' +- Y r eiliad honno, clywyd swn WAVELI:S atdd~~~ * * * Bryn ae Angela Williams Aeth pethau'n reit dda am rhyw o'r gegin - swn lebyg i lestri a awr - yr amser a gymrodd 10ni i g'.yydrau'n malu'n deilchion, London House. LLANRUG len'.yi'r peiriant yn ofalus. ond roedd Joni wedi llwyr adael Ff6n. Cerddodd y Rheolwr i mewn i'r y gwesty moethus erbyn hynny (01286) 673574 gegln• , ac yn rhedeg nerth ei draed am 'Da iawn chi, Joni, ond mae adra. PEN CIGYDDION Y FRO un o'r genethod glanhau wedi * * * mynd adra'r sal. Fedrwch chi Be ddaw ohono, dwedwch? Oes Yr wyn Ileal mwyaf blasus, Selsig cart ref CERID helpu i Ianhau'r 10Ifa?' 'na unrhyw obaith iddo fo gal Clgoedd parod i'w bwyta Edrychodd Joni arno'n hurt, job 0 gwbl? Cofiwch ddarllen Archebion ar gyter y rhewgist MACKINNON 'Lolfa?' rhagor 0 helbulon Joni y mis ~7~.~.~. 'la, ia, y lounge lIe bydd }' nesaf. MYNNWCH Y GORAU ~1td4 &55 4P1l bobol yn mynd i ymJacio ar 61 EM.H. OeWCH ATOM Nil (01286) 673190 LLANBERIS

Gwyneth ac Eifion Roberts, Swn-y-Gwynt. Ffon: 870740 ... LLONGYFARCHIADAU i Iwan arbennig yng Nghartref Penqwarth f • Wyn Williams, Carlinig, Ffordd T9 ac yng Nghartref Plas Garnedd ou am iwyooo gyda theilyngdod (Bron Eryri). yn ei arholiad Organ gradd 5 dan Yn y Cyngerdd Blynyddol yn y arweiniad llid Anne Jones. Da Mynydd Gwefru gyda'r Cor, Band iawn chdi, Mam, Dad a Caryl. Deiniolen a dau unawdydd lIeol, CYMDEITHAS UNDEBOL. Nos sef Tomos Parry (piano) a Huw Fawrth, 8 lonawr, cafwyd noson Owen (cornet) yn cymryd rhan, • ddiddorol iawn yng nghwmni Mrs casglwyd swm 0 £250 at achos Paula Roberts, Llanberis. Soniodd teilwng yn Neiniolen. am ei gwaith fel gwyddonydd yn Mae'r Cor eisoes wedi cael gwneud ymchwil o'r pridd ym galwadau I gynnal cyngherddau - Mhegwn y de a'r gogledd (Yr ym Mhortmerrion a Llandudno, Arctic a'r Antarctic). Cafwyd ynghyd a'u presenoldeb rmsol yng ganddi sgwrs a darluniau o'r Ngwesty'r Victona. Llanbens. tirwedd a'r anifeihaid. Llywyddwyd Rydym yn brysur fynd I rafael a y noson gan y Pa~hedig John damau newydd 0 gerddonaeth ac Pritchard. Diolchwyd iddi gan Mr yn awyddus iawn i dderbyn Gareth Jones. aelodau newydd I ymuno a'r Cor. Bydd y cyfarfod nesaf o'r Os am fwy 0 wybodaeth, dowch Gymdeithas nos Fawrth, 12 l'n gweld yn y Mynydd Gwefru bob Chwefror, am 7 o'r gloch yn Festri nos Lun rhwng 7.30 a 9.30 o'r Capel Coch. 8ydd y noson yng gloch. neu cysylltwch a'r nghwmni Mr Dafydd Ellis, ysgrifenyddes ar (01286) 871006. Brynrefail, a tydd yn son am ei MARWOLAETH Cefais wybod 'Waith cyn Ymddeol'.Croeso - ychydig ddyddiau yn 01 am - cynnes i'r hen aelodau a rhai tarwolaeth Mrs Dora Warner. newydd. Roedd hi a'i diweddar Vvr, Cecil, yn • DYMUNA Arthur Evans, Cynlas, • • berchnogion stop ddillad, Siop rlc ..a.. rac ddiolch 0 galon i'r teulu, Warner, yn Boderwydd, Stryd • • cymdoqion a chyfeillion am bob Fawr - Celt y Copaon erbyn hyn - Llyfr Newydd DILYSBAYLIS cymwynas, dymuniadau da, rhwng 1952 a 1970, ae yn fawr eu rhoddion a chardiau a parch gan bawb. Cadw siop ym Meirionfa, Valentine, 'Dros Gyrnru'n dderbyniwyd tra bu yn yr ysbyty yn Bu eu merch. Wendy yn Llanberis, fu Mrs Dilys Baylis gwlad'. Nodir yn y gyfrol i Mrs ddiweddar. Hefyd, diolch arbenruq rhedeg Caffi Wendy ar satle am flynyddoedd cyn iddi Baylis gyfieithu'r emyn hwn ar i'r staff ar waroiau Padarn a Costcutter heddiw, cyn symud i .vmddeol. Trwv'.r holl 16 Chwefror 1993, Roedd }' Peblig yn Ysbyty Eryri. Chtheroe I fyw. Yno y bu farw Mrs flynyddoedd hynny bu'n brysur rhaglen deledu S011gS of Praise CYMDEITHAS UNDEBOL. Warner, yn 99 mlwydd oed. yn ysgrifennu. Roedd ci henw 'n yn cael ei recordio yn Llanberis Cafwyd cynulleidfa dda yng ngwasanaeth y 'Nadolig Llawen' gyfarwydd i lawcr trwyr ac emyn Lewis Valentine oedd yn Festri Capel Coch ar 11 llythyrau cyson ar wahanol un o'r ernynau. Ar )r funud olaf Rhagfyr am 7 o'r gloch. Buom yn bynciau a anfonai at bapurau roedd y cynhyrchwyr mewn canu Carolau a chael paned a GwalltGo newydd a chylchgronau. Ond pan ic, wedi sylweddoli nad mins pei. Stryd Goodman, Llanberis ocdd ganddynt gyfieithiad I'rll 01 i'r BI\lrtl) nid Ilythyru yn unig a wnai, gan Tretnwyd y noson gan y iddi hefyd gyfansoddi nifer Saesneg 0'1' geiriau i'w gosod fel Parchedig John Pritchard. Bu'n helaeth 0 gerddi ac emynau. Y is-deitlau ar y sgrin (fa cenid yr son am darddiad, awduron a Siop trin gwall t mwyaf cyfarwydd ohonyn t, crnyn yn Gymraeg. Felly ehyfansoddwyr y Carolau ae yn Merched, Dynion mae'n debyg, yw'r ernyn 'Cofiaf gofynnwyd i Mrs Baylis ei gofyn am bell gwestiwn am yr amdanar ti' ~ cvfansoddwvd ron gyfieiihu, ac er mawr syndod a awduron (i gadw'r gynulleldfa ar a Phlant flaenau eu traed). Dioleh iddo am I ar ei gyfcr gan ei brawd, y rhyddhad i'r criw cynhyrchu, noson hwyliog. Cyfeiliwyd yn diweddar Edwin Lloyd Jones, roedd ~' cyfieithiad yn barod 0 fedrus ar yr organ gan Mr Gareth Cysylltwch a Dilys neu Ffion ac a gyhoeddwyd yn yr Atodiad fewn yr awr, Jones lOr IJl>tr E171)"Zall a 1'Jl011all yn Llongyfarchiadau mawr i Diolch i bawb tu'n paratoi a 01286 872414 1985. Mrs Baylis, sydd erbyn hyn yn chlirio'r Festri ae am y baned a'r Dros y blynyddoedd bu Airs cartrefu ym Mhlas Pengwaiih rruns pels. Rhoddwyd elw'r noson Oriau agor: Baylis yn rhannu rhai o'r cerddi yn Llanberis, ar gyfrol y bydd at Ymgyrch Sierra Leone. Mawrth -lau: 9am - S.30plll hyn a'i theul u a'i chyfeillion liu o'i chydnabod, gobeithio, yn COR MEIBION OYFFRYN PERIS Gwcner: 9am 7,30pnl 111CWn Ilythyr, ar gerdyn ci phrynu a'i mwynhau. A bydd Bu'r Cor yn brysur lawn yn ystod Sadwrn: 9alD - +prn Nadolig neu ar daflenni unrhyw un nad yw'n ei yr wythnosau yn arwain i fyny at y Nadolig. Cawsant groeso deniadol.Ond, erbyn hyn, mae hadnabod ond a fydd yn darllcn llawer ohonynt i'w cael mewn ~, gyfrol hefyd yn cyfrol a gyhoeddwyd gan ddi gwerthfawrogi'r cerddi, a Priodasau Dathliadau ddechrau'r flwyddyn newydd. thrwyddynt yn dod i Bric-a-Brac }T\.V reitl y gyfrol, werthfawrogi ei dawn ac i • Achlysuron Arbennig Cynadleddau sy'n cynnW)1s mwv na 70 () ymdeimlo a dyfnder ei Pwyllgorau Bwydlen Bar gerddi }-nghyd a dwy ysgrif fer. harg)·hoeddiadau. Nid pob Em)~nau a cherddi crcfytldol d)rdd, )'n sicr )' da\v c)rfrol Cinio Dydd Sui yw'r mW)'afrif ohonynl, yn ne"V)'dd o'r wasg gan a,,\'dur 95

ffrn.,)rth m)rfyrdod )'sbr)'dol ac ml\v,\'d• d oed! ~'meh\J,'ilgar ae }'n d}'stiolaeth i C:yhoedd\vyd y gyfrol gan Royal Victoria [[ydd g'ddarn hir Bayli )'n el Wa!)g y B\\'Lb)'ll, ac mae ar \verth Harglv.'ydd a'i Du\.". Ceir yn )1 am £5. Bydd unrh)"v el\\-' 0 Quality Hotel gyfrol hef)'d rai ccrddi lD\V)' \verthiant y 1l)r£ryn cael ei roi at personol, yo cynn\v)rs rhai a ro'nllun Efe sy'n paratoi ar g}'fer gyfansodd\vyd i gyfarch cael gweithi~lr Cristnogol Llanberis cyfeillion ar achlysuron ieuenctid i'r fro, a d)'nlunaf arbennig. ddiolch am hynny ar ran y Mae yn y gyfrol nifer 0 gerddi pwyllgor. Ceir copi'au yn yr ~~ Saesneg, yn cynn\v)'s Amgueddfa Lechi a lVlynydd c)'fieithiadau graenus 0 ambell G\vefru )'n Llanberis; ac yn siop Ffon: Llanberis (01286) 870253 em)'n Cymraeg cyfarwydd, reI y Na-Nog, Caernarfon. c\-'fieithiad 0 em\'n. ma\vr Lewis J()HK PRITCHARD --~------_------~------"""""'!'

• yn ein hafonydd a l1ynnoedd . Fe adeiladwyd Gwai th Hysbysebion 0 Lyfr Carffosiaeth Llanberis yn ysrod Cyfarwyddo tua 1926 a pumdegau'r ganrif ddiwethaf, •• Ll\'KE. ~ ddangosir yrna - sylwch fod ydi'r Gwaith yn 'addas i'w Brymer Roberts wedi dal bron i bwrpas' i wynebu gofynioo •• \ 300 0 dorgoehiaid/brithy11 trigolion, ymwelwyr a .r- mewn un diwrnod -buasai wedi diwydiani y pen tref, heddiw? B· Y~'1~~R .ROBE .!rl~\_ clirio'r torgochiaiad o'r llyn Ar y cychwyn, dim ond petai'n fyw heddiwl yehydig 0 gemegau o'r traeiniau Ysgwn i panl fod cymaint 0 fuasai'r Gwaith yn ei wynebu, 13A LAC JJ J-\ v -,l\. I-IoU S ~ • ddirywiad,o 720 mewn rhwydfa ond erbyn heddiw tybiaf fod yn 1809 i 3 mewn rhwydfa yn eynnydd aruthrol, o'n 2007) yn y nifer 0 dorgoehiaid peiriannau golehl a'n diwydiant yn eladdu. Ileal, yn y eemegau syn llifo PaJt'l-ll J~i:{1(c:is ;H')t~d f·nr its Tro~J' ;.;11£1C ~t;\t" . Tybiaf i mae'r allanfa drwy ein traeiniau . Extinct: "]n I,Jlf' d:1}r .1101)(":\1 l:t,yrrl I f~("'rl garffosiaeth (sewerage) i Afon y Pan agorwyd y Gwai ih, fe (,"ll~llt n~Olr!.., 3i,:) c:l,.ll (tl (1 tr.'lut." Bala sy'n gyfrifol! fynegwyd )T byddai'r dwr a Rwyf yn gyfarwydd iawn ar ddeuai 0 allanfa'r Gwaith yn allanfa hon, gan fy mod yn ddigon pur i'w yfed. Efa11ai y Bo~t5 for H'ir. and Tackle for Sale .. croesi'r Bont Haearn Newydd, medr y Gyrndeithas Bysgota uwchben hen Bwll Ffowndri, berswadio Pennaeth Bwrdd pob yn ail ddiwrnod, drwy Dwr Cymru i ddod - yn gydol '1' flwyddyn, ae yo edrych ddirybudd - i yfed glasiad o'r Yn dilyn cais Dr Robyn Parry Syfrdanwyd fi pan atebont - 3!! i lawr ar yr allanfa. Weithiau llif sy'n dod o'r allanfa i Afon y am gyfraniadau yn ymwneud a Na, nid carnysgrifen, dim mae'r llif o'r allanfa bron yn Bala. physgota yn yr ardal, maid oedd camgymeriad y wasg - tri glir, tro arall mae fel siocled, yn Chwi'r Pysgotwyr )'W imi ymdrechu i rannu profiad a torgoeh a rwydwyd rnewn tua gorchuddio'r dyfroedd igyd! Os Ceidwaid y Dyfroedd ddaeth i'm rhan yn ddi weddar. deg diwrnod! cerddwch ar hyd ochr yr Afon, gwneweh eieh gwaith - mae'r Un bore, yn nechrau mis Pa obaith felly i bysgota o'r allanfa hyd at fynediad Afon Llyn yn marw! Rhagfyr eleni, roeddwn wrthi'n torgoeh yn Llyn Padarn os mai Bala i Lyn Padarn, fe sylweh mynd a'r ci am ei thro dyddiol dim ond nifer fach iawn 0 mor ddi-Iiw a marwol YVv'r pan welais rywbeth anarferol yn bysgod sy'n rnagu yn y Llyn. gwymon a'r tyfiant ar waelod yr mynd ym1aen yng nghanol Cyn bo hir fe fydd yn rhaid afon. Tydi'r tyfiant hyd ymylon Afon y Bala, sef )' dyfroedd cofrestru'r iorgoch fel creadur y Llyn, gyferbyn a'r Dd61 fawr 8WRDO YR IAITH rhwng Llyn Per is a Llyn mewn perygl 0 ddiflannu oddi gwell, ehwaith. GYM RAEG WELSH Padarn, ychydig i'r gogledd o'r ar y ddaear, a rhoi gwaharddiad Mae gennyf gof plentyn 0 fel LANGUAGE BOARD hen Bont Bala. llwyr ar ei ddal. yr oedd gwyrnon gwyrdd, Roedd dau berson yn yr afon Mae William Williams, Gof, trwchus, yn tyfu ar waelod yr oer, yn gosod rhwydi ar ci yo eofnodi yn ei lyfr Afon, 0 Bwll Ffowndri drwy n thraws, gyda ffyn yn angori'r Hynafiaethau A Thrafodiadau Ynys Felen i'r Llyn, gyda nifer Lywodraeth rhwydi iwaelod yr afon! Plw ..yf Llanberis (1892), fel byn: o bysgod i'w gweld yn cuddio yn CynuUiad Cymru Mi euthum heibio'r safle Cyhoeddwyd holiadur ar ~rtyfiant, bob amser. nifer 0 weithiau yn ystod y dorgochiaid yn y North. Wal.es dyddiau dilynol, heb weld dim Gazelle am Ch wefror 2, 1809 ac cynnwrf yn y rhwydi na gweld ynddo mae son am y dull 0 ddal neb yn eu harchwilio. Ymhen torgochiaid Llyn Padarn yn rhyw ddeg diwrnod gwelais y ystod eu tymor eladdu, 0 ganol ddau berson yn yr afon Tachwedd tan ddiwedd Rhagfyr, draehefn, y tro hwn yn tynnu'r hefo rhwydi, yn yr union fan )T rhwydi .i'r Ian, a rhaid, wrth bu gweithwyr y Brifysgol yn gwrs, oedd yrnholi ymhellaeh rhwydo. Ar 01 gofyn 'faint Iwyaf am eu gwei tbgareddau. a ddaliwyd mewn un rhwydfa?', Gwei thio i'r Brifysgol ym atebwyd mai tri ugain dwsin, sef Mangor oedd y ddau, yn mesur 720, 0 dorgoehiaid. Doedd neb a phwyso torgochlaid oedd, yn yn pysgota lorgach g)Tda flynyddol ar yr amser yma, yn gen\veiriau yr adeg hono, dim dod i'r darn yma 0 Afon)7 Bala i ond eu rhwydo yn ystod eu ddodwy eu wyau, neu, yn 61 rymor claddu. tafodiaith Llanberls, i gladdu. Mae lla\yer 0 L)7frau Gof)rnnais iddYlll faint 0 Cyfanvyddo (Gz~ides) Llanbcris dorgoch a ddali,~yd yn ystod y yn cyfeirio at yr amrywiaeth 0 dyddiau aeth heibio? bysgota a physgod sydd ar gael

ac ni bvdd ,vrth allOf CAPEL • dy G"WVest:y GWAENCWMBRWYNOG ond arogldarrh y grug a ch\verthin a\vel ifane Cenawon an1ser \ovedic}rfarth dy braidd lie bu'r gv;eddlo plaen. o gilfachau'r mynydd arn a'th adael yo gorlan nvyllog Yntau'r g\''Ynt yn maleisus ddarogan ar }' llethrau anghyfannedd. dy dynged o'i bulpud ysgjrhrog, LLANBERIS Ffon: 870277 gan \\'al\\lar urgyro G,vae ddyfod dydd dy ddi\veddu dy bregerhau mawr. yng Kgwaunc\vmbrtvynog, a dyfod o'r ~ryn( ig\vyno'i alargan Eirhr erys hyd a';vr fy niweddu i'r cymun a fu. argofus dangnefedd dy g\\lffinlaeth, ac ni thau y lleisiau Diffodd\\)'d pab\\1)'r )T Ian tern au a IStn \vrlh dy furiau bri\v. ar y ll\\ybrau pererin R. BRYN WrI~LIAj\1S, sydd ar goll yn y brv,"yn, ac nid erys and llu\vcb y ser dibidio 1958 tu b\vnl inivvl- vr \Vyddf. a foel. Cyfansoddodd yr uchad ar g)fer ~vasanaeth cau y Capel yn 1958. ~idda\v heno ond \vy• l0 bach afon S\vcb iIDtfarch dy ffeneslri 1\1ethodd a bod yn bresennol yn a wybu uo\\'aith arllwys y ma\vl :l cwrdd olaf. Am groeso cartrefol Cymreig bob amser Aneuryn Jones a'r staff . 1~']Jan Y c\\'m; ------

PENISARWAUN

Mrs Ann Evans, Sycharth. Ffon: (01286) 872407

Bllwyddyn Newydd Oda a band yn brotiad gwefrefddiol i bendithiol j chwi 011. bawb ohonom. Terfynwyd y noson PEL BONWS LOTER!. Enillydd gyda phwnsh a rnins pei. mis Rhagfyr oedd Mrs Eiriona YSGOL SUL BOSRA. Croesawyd Williams, Glyn Euron. aelod baeh newydd i'r Ysgol Sui, Llongyfarchiadu. sef Aron, ac fe ymunodd yn syth PWYLLGOR NEUADD. Tynnwyd yn y canu a'r gweithgareddau. Clwb Cant Rhagfyr a'r enillwyr Bellach mae Twm, Owain, loan, oedd: Elen Lewis, Penpwllcoch; Enlli ac Aron wedi hen setlo yn ein Gwyneth Owen! Minffordd; Marina mysg. Jones, Tyddyn Arthur. CYDYMDEIMLIR yn ddwys iawn a Atgoffir chwi yn garedig yr Die, Myfanwy a'r teulu yn eu adnewyddir yr Aelodaeth ym mis protedigaeth 0 golli tad, taid a hen lonawr. Diolchir l'r aelodau daid, sef Tom Parry, tad Dic ao ffyddlon a chroesewir aelodau Ifor. Ein cydymdeimlad IIwyraf a'r teulu 011. newydd. Mae ffurflenni Archeb Plant Ysgol Penisarwaun yn y gweithgareddau 'Techniqueet' yn Bane ar gael neu gellir talu SOc y Ar 6 lonawr, yn dawel yng Ysgol Cwm y Glo mis neu £6 y flwyddyn drwy law Nghartref Nyrsio Plas y Bryn, unrhyw aelod o'r Pwyllgor. Bontnewydd, bu tarw Mair Jones, i'w thsulu, ffrindiau a chymdogion o blant CA2 yn mynd i aros i Cynhaliwyd Noson Wasael mam John Welrglodd Goch, mam am y cardiau, galwadau ffan a'r Gaerdydd 0 18-20 ChWefror. hynod 0 Iwyddiannus Nadolfg yng nghyfraith Dilys, a nain a hen rhoddion ef cof am ei diweddar Byddant yn cael cyfle i ymweld a'r 2007. Daeth cynulleidfa deilwng nain hoffus. Ein cydymdeimlad chwaer. .. Cynulliad, Techniquest, Canolfan iawn j'r Neuadd Gymuned ar nos dwysaf a chwl fel teulu. DYWEDDIO. Llongyfarchiadau y Mileniwm, Stadiwm y Mileniwm, Fereher, 19 Rhagfyr. Mwynhawyd Cydymdeimllr hefyd a Nia mawr i Iwan Glyn, Tawelfa, a Sain Ffagan a Phwll Mawr, darlleniadau gan Phyllis ao Ann, George, hithau wedi colli ei thad. Laura Wilson, Gateshead, ar eu Blaenafon. Gobeithir anton hanes deuawd gan y ddwy Ann, unawd Ein cydmdeimlad dyfnaf a dyweddiad. Pob bendith i'r y daith i'r rhifyn nesaf 0'( Eco. gan John Eifion, pedwarawd gan chwithau i gyd. dyfodol. John Eifion, Marina, Lois ac Anest. GWELLHAO. Dyrnunir gwellhad YSGOL GYMUNEO. Croesawn Diolchir i blant yr ysgol am eu sydyn i bawb sy'n sal yn y pentref. Miss Rhian Roberts yn 61 i'r ysgol COFIO cyfraniad clodwiw ac i'r Pennaeth Eln dymuniadau gorau i Bedwyr, yn dilyn cyfnod 0 absenoldeb (6 Chsoefror; 1958) a'r staff am ein cefnogi. Mae'n yntau wedi derbyn triniaeth brys mamolaeth. Yno, rwy'n byw a bod yn Ysbyty Gwynedd ddechrau'r Gwers! Gymnasteg. Bydd Plant diolch yn tawr i aelodau 0 Fand a'm meddwl yn Old Trafford. Deiniolen am eu cyfraniad mis hwn. C2 yn cael gwersi Gymnasteg ar DIOLCH. Oymuna Mrs Blodwen fore dydd lau yn ystod y tymor Yn niwl f)! ieuenctid hwythau. Roedd canu'r Carolau dyma dim na chafodd stid. traddodiadol j gyfeiliant soniarus y Pritchard, Llys y Gwynt, ddiolch yma, ac mae pawb i'w weld yn mwynhau yn fawr. Fel babis cane eu eofio Ymweld ag Ysgol Cwm y Glo. Ond dynion yn eu herio. Daeth cyfle i blant blwyddyn 3, 4, Dyma dim y doniau Iu 5 a 6 ymuno a phlant Ysgol Cwm dan ofal iadol Busby. y Glo bnawn dydd Mercher, 16 Edwards gawr a'i sgiliau rhwydd lonawr. i gymryd rhan mewn ac yntau ond ugeinmlwydd. gweithgareddau Techniquest. Taylor) y colier a fu, Diolch i bawb am y croeso a yn colbio gals a'j benddu. dderbyniwyd yno. Ergyd fel magnel 0 dane Ysgolion teen '8ygjau Baeo'. gan Charlton walltog, ifanc. Pnawn dydd Llun, 21 lonawr, Foulkes yn cloi'r arnddiffyn, croesawyd plant ysgoHon Carmel tawel WI- ond cawr 0 ddyn. a Baladeulyn atom i drafod effaith Scanlon, Morgan, Pegg a Violet, ysmygu. Disgo'r Urdd. Cynhaliwyd noson Gregg a Byrne, anfarwol set. disgo yn Ysgol Syr Hugh Owen Daw dagrau dros linellau slic, nos Fereher, 23 lonawr. Roedd Daeth diwedd, fe ddaeth Munich. pawb wedi mwynhau eu hunain yn

dawnsio a chyfarfod aelodau'r ;_ __ ~c~ Urdd 0 wahanol adrannau. ,...------Cafwyd gwledd 0 aoetaenieaeu piano yn Cae Eboni, Penisarwaun, yn ddiweddar ; god; arian at oaoa (Ymchwll Ganser Gynecolegol Ysbyty Gweithdy Cerdd. Pnawn dydd Peidiwch Mercher, 30 lonawr, daeth Mrs Gwynedd). Casglwyd dros £200 yn y cyngerdd drwy garedigrwydd rnienl Yvonne Clark draw t'r ysgol i a pherthnasau y plant, ynghyd a gwahoddedigion. Y datgeinwyr o'r a gori ar stori chwith i'r dde yn y cetn yw Elliw Griffith; Gwenno Pritchard; Lois Eifion a gynnal gweithdy cerdd, gan obeithio denu mwy 0 blant i anfonwch hi Tomos Parry (Lfanberis). Rhes ganoJ - Glesni Parry; Cartin Alaw Be gymryd gwersi cerdd yn wythnosol Anest Bryn. Rhes flaen - Tomos Parry (Waunfawr); cei Morgan; Tomos yn yr ysgol. i'r Eco Morgan; Morgan Jones a Guto Jones (ddim yn y ttun). vmweue« c§ Chaerdydd. Bydd 31

Harddwch eich cartref gyda rt• FFE ESTRI ejnlvl' A11gladdall AnltibYl11tol a Lle~lIr' CELTIC WINDOWS TROS·Y-WAEN PENISARWAUN ).." Gtoasanaethu'r hol! arda! yll CljtllTT.VYS• FFENESTRI • DRYSAU • CONSERFATERIS PENISARWAUN• DEINIOLEN • UANRUG A lLANBERIS CYFLENWYR AWDURDODAU LLEOL Ffoniuich Dylal1(Llys)

G,~ .IS.II11.1Clh r":lmludwv Busnes teuluol gyda blynyddoedd 0 brofiad . ar 871833 L L'rddaso! a Phersonol ..... Ffoniwch - 'dio'n costio dim i gael pris Z"a"r\ dvdd SY111lldol-07778127394 Capel Gorffu'ys 'Pre,fe[ HEN YSGOL GLANMOELYN LLANRUG LL55 2RG - (01286) 678618 (dydd) CERBYDAUCLASUROLYR \\WDFA Cyfllaetldl'llch ~lewll Sleil·r,,1ewn CerbyrJ Rolls Royce (nos) (01248) 670081 Aft GYr[R PllIODASAU. PUIBLWYDDI ac ACHlYSUAON ARBfNNIC [RAlll •

Dinorwig. Cytiau crynion oedd gwyllr gwledydd Prydain, y rhain gyda waliau irwchus a darllenwch Silent Fields gan tho fwy trwchus fyth. Doedd Roger Lovegrove. Cewch hanes dim ffenestri iddo, yn naiuriol, )T gath goed olaf yng Nghyrnru PWYOEDD ac yr oedd mymryn 0 wal 0 flaen ganddo. ). Iynedfa rhag i garreg gael ei Noah's Ark, Llanberis ALARCH GWYRFAI?~ hyrddio i mewn iddo yn ystod y Gyda throad y post daeth saethu. Fcl arfer, gallai caban llythyr gan David Roberts, crwn ddal tua hanner dwsin 0 Bron iganrif union yn 61 i'r mis Richard Owen Solomon a rhoi Llanbedrog, yn dweud fod ei hwn bu farw cymeriad hynod a'i iddo ei enw llawn). Dywedir fod ddynion. Roedd cabanau eraill, nain, Ellen Foulkes, wedi ei mwy, a sgwar eu siap ar gael galwai ei hun yn Alarch pob aelod o'r teulu wedi eu geni gcni yn Noah's Ark ar y degfed hefyd. Daliai'r rhain tua Gwyrfai. Cyfeiriwyd at y ym rnhlwyf Llanbeblig, o Febefin 1878, ac felly'n pymtheg 0 ddynion.Cai'r caban creadur hynod hwn rai Chwarelwr oedd Robert Henry cadarnhau ei fodolaeth yn y' crwn ei blastro o'r ttl mewn blynyddoedd yn 61, ond prin wrth ei alwedigaeth, ond erbyn flwyddyn honno. oedd y wybodaeth amdano. 1891 roedd wedi cael swydd gyda mortar du, a fyddai'n Ellen oedd )7 ieuengaf 0 naw sychu'n galed ryfeddol. Byddai Mae peth dryswch hefyd arall, sef 'Bill Poster and Town o blant a anwvd~ i William a ynglyn able ym mhlwyf Crier'. Meddyliwch, fod angen hwn yn cael ei baratoi yn y Martha Foulkes. Chwarelwr Gilfach Ddu drwy gymysgu Llanbeblig y'i ganwyd. Robert toum crier yn Llanberis yn y oedd y tad a Martha yn sindars a chalch. Gyda diolch i Hughes oedd ei enw, ond cyfnod hwnnwl Pwy tybed oedd wniadwraig, Doedd y teulu cvfeirir ato fel Robert Henry yn talu iddo am y gwasanacth Evan W. Jones, Penisa'rwaen, ddim yn byw yn Noah's Ark, ~ w Iwan Roberts, Llanrug ac Irfon Hughes weithiau, a throeon hwn? Erbyn hyn, roedd y ddau felly tybed pam y ganwyd )' eraill fel Robert A. Hughes. fab rnewn oedran gweithio, ond Ellis, Caernarfon am y plentyn ieuengaf yno? Un wybodaeth Dywed mai yn y Waunfawr y roedd rnerch 6 oed yn byw yno awgryrn gan David Roberts yw ganed ef, a phan briododd ar y gyda'r teulu, sef Barbara, a Mae'n ymddangos felly, fod fod rhai o'r chwiorydd hynaf yn cabanau crwn ardal chwareli pedwerydd ar ddeg 0 Ragfyr ddisgrifir fel adopted. gweithio yno, ac i'r [am fynd Ffestiniog yn golygu rhywbeth • 1870 yn Eglwys Llanbeblig Bu Alarch Gwyrfai farw ym yno ar amser y gem, hollol wahanol, gan fod ffenestri gydag Elizabeth Owen, mae'n mis Chwefror 1909 yn 62 Gwaith AUf Llanbcris - yn yn }' rheini. enwi ei dad fel Henry Hughes. rnlwydd oed ac fe'i claddwyd Awstralia Ei gyfeiriad pan briododd oedd ym mynwent Nant Peris. Roedd Glasgoed Stores Gan W. Arvon Roberts - yr Hen Shop, Waunfawr. Roedd yn aelod ffyddlon 0 Fyddin yr Cefais ar ddeall hefyd gan Irfon arbenigwr Americanaidd - y' Iachawdwriaeth, ac vn teithio Ellis, fod cymeriad 0 Frynrefail Elizabeth yn byw yn y • daeth gwybodaeth am gloddfa Commercial Inn and Buckley llawer i gyrnryd rhan yn eu - [ac Meic - wedi bod )'n cadw'r aur Llanbcris. Enw'r cwmni Arms, Caernarfon, ond yn gwasanaethau a'u gweithgar• siop yrn Mhenisa'rwaen. Roedd ocdd Cwrnni Mwyngloddio enedigol 0 Lanrug (er ei bod ar eddau, ond ni cheir son amdano yn briod a chantores enwog yn Carreg Wen Llanberris (gyda brydiau yn honni mai yn yng nghyfrol Bill Parry Gwaed a ei dydd, sef Myfanwy o'r Bryn. dwy 'r' oherwydd camgymeriad Llanbeblig y ganed hi). Ar Than, sef banes Byddin yr Coll wyd Jac Meic ar faes y gad tra'n cofrestru!). Tybed a gafwyd ddyddiad eu priodas roedd Iachawdwriarth yng ngogledd yn ystod yr Ail Ryfel Byd, a yr enw o'r bwthyn ar lannau Robert yn 24ain oed ac Cymru rhwng 1880 a 1892. chynhaliwyd cyfarfod coffa iddo Llyn Pcris? Arwyddwyd y Elizabeth yn 23aio oed. Cyhoeddodd hcfyd ddwy gyfrol yng nghapel Brynrefail. gontract wreiddiol gan 16 0 Gan mai Hen Shop, o waith barddonol. Guunllan yr Wythnosau'n ddiweddarach, ddynion ym mis Medi 1858, ac Waunfa\vr oedd cyfeiriad AWetl oedd enw un ohonynt, dargan fuwyd Jac Meic yn fyw ac erbyn diwedd 1863 roedd dros Robert Hughes ar ddyddiad ei ond methais a darganfod enw'r yn iach! Does ryfedd iddo gael y chwe mil owns 0 aur, gwerth briodas, naturiol oedd chwilio Ilall. Ilysenw Lasarus wedi hynny. £25,469 wedi ei gloddio yno. yng Nghyfrifiad y flwyddyn Tybed oes rhai o'i Mudodd ef a'i wraig iAwstralia Talwyd £9)000 rnewn difidends ganlynol i weld a aeth ef a'i ddisgynyddion yn fyw yn yr tua diwedd y 1950'au. i'r perchnogion. Yna, yn Hydref wraig ifanc yno ifyw - ond does ardal heddiw? Priododd Daear Cathod 1864, newidiwyd y cwmni 0 fod dim son amdanynt - am wn i! Richard Owen Solomon Er na chafwyd unrhyw gyfeiriad yn un cydweithredol i gwrnni Hynny yv./,g\vraig o'r en\v Jane Hughes a Martha Jane Hughes 0 at lec)ln yn cael ei al\.\,yn 'daear cofrestredig y'n c)'nn\vys 2,000 0 Prichard sy'n by"\vyno, ond mae Gwm y GIo, and nis g\vn beth calhod' )'n )' fro, caf\v)rd g)rfranddaliadau. ych\vane~vyd dau berson arall yn lodgers gyda ddigwyddodd i Henr)' nac i'r ),matebion digon didd(.)r(.)l m\v)'ngla\vdd Nc\v Enterprise hi, sef Robert Hughes (24ain ferch fach, Barbara, a )rnglyn a'r gath \vyllt, neu'r gath ato, a cllafodd yr 16 0 oed) a Jane Hughes (23ain oed), fab\vysiadwyd gan }r reulu. goed a rl10i iddi ei hcn\v cy"\vir. fuddsoddwyr gwreiddiol g\vr a ~vraig. Ai camgymeriad Tra'n chwilio hanes Alarcb Amcangyfrifir fod tua lair n1il 0 ddifidend 0 £750 yr un meWll sy~,'dd yma ae mai Elizabeth . Gwyrfai yng nghofrestrau galholl coed ar gael yn bl\v}7ddyn. ddylai'r Jane fod? Llanberis, deuthum hecyd ar uchcldiroedd )'r Alban, ond fod Thomas Jones, brodor 0 Methais a darganfod cofnod 0 dra\vs cofnod 0 gladdu !v1ichael y rhy\vogaeth dan f)'g),thiad Lanberis, fu'n g)'fri[ol am Sylvetus Evan - elO 0 I..ain\ven. \'I1 Robert Hughes yn )' Waunfawr oher\vydd• eu bod • croeSl a ffurfio'r c\vmni. Doedd y am 1851 (byddai \vedi ei em tua Bu far,v ym mlS Mehefin 1883 chathod dof sydd wedi m)lnd i mVl'yngla'tvdd ddim yn arbennig 1846). Doedd neb a'r cyfenw ~In 51 oed, ac ~:sgrifcnnwyd y [jtY yll ). g\vyllt. o \vefthfa\vr er g\vaerbaf y. IIughes yn byw yn yr I-Ien Shop canlynol gyferb~ln a'r cofnod Cefais ar ddeall hefyd fod yr symiau uchod, ond roedd y yn y flwyddyn honno, ond claddu: 'Y C}'/7lcriad rlly.reddaj yrz en\v 'eath eithin' yn cae1 ei c\'lmni yn cael ei redeg yn mewn ty cyfagos o'r cn\v ei oes. Bl~ ..v~, bob nlatl, 0 ddcfllyddio am y sgwarnog, a cconomaidd ia\vn, ac )Tn G\lJeithdy (tybed a oedd f!refyddwr.· Brodor 0 LaIleilian bod posibl C)'Illysgu'r }rstyron. g\vneud elw c)'surus i'r cysylltiad rbyngddo a'r siop?) YIn Mon ocdd h)Yn, cf a'i 'tvfuig, Ond, \vrth g\vrs, nid me\vn ffau cvfranddalw\'r. Roedd vna ail " . " roedd gwr a g'Yfaig o'r en,,, Elen (0 Lunwcnll ..vyfo, Mon) na daear y mae ~'sg}farnog Yll g\\lmni Llanberris hefyd me\vn Robert a ..t\iarsaret Huslles )'n \lJCdl~~'mlld i ardal y ch\v!lrcli 9.C b)'\v. bod01acth rb\vng 1903 a 1909. h~"v, gydQ datI fab - Henry a wedi magu reulu yn Llanberis, Gan gyfaill 0 Benmachno v Roedd Thomas Jones ei hun Morgan. Ai cyd-ddigv.'yddiad Yn 1881 roedd pump 0 blant yn daeth gwybodaeth am lcc)rn a rhan flacnlla\v g)rdag achos ~' y\v'r ffai th fod yr enwau Henry b)'\v gartref yn Llainwen: John, rhY':vle ar lethrau l\1oel Slabod Methodistiaid Calfinaidd j'll a Robert yn ymddangos yma Robert, Elizabelh, Owen ac yn cael ei adnabod fel Cromlech Ballarat. Agor\\tyd capel newydd hcfyd? Rocdd yr Ht:nry Hughe:, Ellen. Er eh,vilio yn yr Herald Cathod ond does dim ~rno ar dd~'dd SuI, A\vst 7fed a oedd ~'n by\1Jyn G\veithdy yn Gj"llraeg (i'r Gelled! GJ',nreig, sicr ....,ydd pendant yngl)'n a'r 1859, gyda Thomas Jones ei hun ddigon hen i fod )Tn dad i methais a darganfod unrh)''lv lleoliad. ~rn annerch y gynulleidfa ar y Robert Hcnr). Hughes, ond hIe sv• l\\' am fanvolaeth \'• cref\•,dd\s,'r Cefai~ nod)-n hcfyd yn dalgan testun 'Cysyllliad }' Cyrllr): ci roedd y fanl? hynod h'tvn. Oc:, rh)')yun o'r mai ~'C;T~7gru:reiddiol Carreg y chrefydd, a'll rhwYll'ledlgaetJz fllag Prun b)·nnag am hynny> darllenwyr a gwybodacth am Gath yn Rhi\vlas )n.v Carreg y ali Yft .r!wslra!ia.• Flwydd)tll }'n • erbyn 1881 roedd Alareh unrlly\v un o'r ddau gymcriad? Gad . gyn bar3ch} roedd Thomas Jones Gwyrfai (ilC[ Robert HCl1ry Caban Crwn G}lda diolcb j>[ tri 0110nocl1 y'n cymryd rhan flaenllaw yo IIu6hc~) ~'n b~.w yn 10 Qu cryn ymqt.cb ~'r cO\ist\n'l ys~ "Ill sy§yll ..~) " uymWlo i1ro~ yn Eii>L\;udfuu Billlufwt. Llainwen, Llanberis, gyda'j ~, term htJJn. Mae'n ~'mddangos ddi-en\v. (;yda llaw, os oes Llawer 0 ddioch am ""ra~O}~l~7.abeth} a'~ ddau fab] mai caban 'lnQcllal ffiar' yw gcnnych ddiddordeb ym nlyd wybodacch lllor uryl'tv)·r. Sia\\ n:, IIellI)1 (eLO[vLb!) a Richard Cnru cabanau cr\vn ch\varel narUf a'r clir)'\~iMl ~'mmy\vyd na cha\vn l~'fr arall ar GymI)T Hel atgofion 3111 Lerpwl Oes gennych gysylltiad a Lerpwl gael i recordio eich atgofion ac i yo eich bro? Oes gennych chi gopio unrhyw luniau ac ati fydd storiau, atgofion, lluniau neu gennych os y dymunwch, a bydd ddogfennau sy'n adrodd eich lluniaeth ysgafn ar gael ar y cysylltiad a Lerpwl? Dyma eich diwrnod. cyfle i rannu eich atgofiou ar Rydym eisoes wedi darganfod gyfer arddangosfa gyffrous sy'n ffynonellau hynod 0 ddiddorol adrodd hanes y cysylltiad rhwng sy'n olrhain y cysylltiad. Gwelwn Gwynedd a Lerpwl. fod y Capren Robert Thomas 0 I ddatblu'r ffaith fod Lerpwl Landwrog a Robert Thomas yn Brifddinas Diwylliant Ewrop Cricieth wedi eu sefydlu fel 2008, bydd Amgueddfa ac Oriel perchnogion llongau yn Lerpwl. Gwynedd ym Mangor yn cynnal Mae gennym ambell stori ac arddangosfa ym mis Medi 2008, argofion diddorol iawn am sut yn olrhain }" cysylltiad rhwng daeth y faciwis 0 Lerpwi i Gwynedd a Lerpwl. Wynedd yn ystod y Rhyfel. Tybed Mae Cyngor Gwynedd yn a ddewisodd rhai aros yn yr awyddus iawn i'r gymuned allu ardal? Hefyd gwelwn 'arnbell cyfrannu at )'1' hyn yr ydym yn ei atgof gao Gymry Lerpwl sydd wneud, drwy ddod a'u hatgofion, wedi dychwelyd i'r ardal. Rydym storiau, 11uniau, dogfennau a yo awyddus iawn am unrhyw Awstralia i gyd-fynd a'r gyfrol Yn eistedd ar y chwith mae 11awermwy i Amgueddfa ac Oriel wybodaeth sydd gennych. arbennig a ddaeth o'r Wasg dros Mrs Kate Hughes, Gwynedd ym Mangor ar ddydd Am ragor 0 wybodaeth, y Nadolig. Prynwch a Glandinorwig; un 0 Fethel yn Sadwrn, 23 Chwefror, 2008, cysylltwch ag Amgueddfa ac darllenwch 150 Famous Welsh wreiddiol, a ch waer i fam rhwng IO.30am a 4.30pm. Bydd Oriel Gwynedd, Bangor, ar 01248 A mericans. Selwyn lolen. Dyna i chi felly yna gyfle i chi siarad gyda grwp 353368, neu e-bostiwch: Staff Ysgol Babanod ddau gysylltiad 'cenedlaethol'. prosiect Lerpwl, a chyfle i ni eich [email protected] Deiniolen Ar y dde yn eisiedd rnae'r holi chi am eich cysylltiad a ov.uk Lerpwl. Bydd cyfleusterau ar Daeth galwadau ffon 0 bell ac brifathrawes, Miss Alice agos, a llythyrau - rhy nifcrus Roberts 0 Benisa'rwaen. i'w henwi i gyd - yn enwi'r Priododd a J. R. Griffith (J ac athrawesau yn y llun yn rhifyn Penlan), Deiniolen. Roedd Dal ar Gyfle Rhagfyr o'r Eco. Dyrna'r chwaer iddi, Hannah, yn briod wybodaeth wedi ei gasglu at ei a'r cenhadwr Dr John Williams. Beth amdani heddiw? Gweithredwch! gilydd oddi wrth sgwrs ac Bu'r ddwy olaf yo aelodau Dangoswch, da chwi, dipyn 0 nerth! ysgrifen sawl un; a diolch ichwi ffyddlon yng nghapel i gyd am gysylltu. Cefnvwaun- ac -vn athrawesau Yng nghefn y llun yn sefyll ar ysgol SuI hynod 0 weithgar, y chwith mae Elizabeth A dyna'r cyfan am )' mis Thomas, a ddaerh yn bach, er fod Ilythyrau a holiadau ddiweddarach yn wraig i Owen wedi cyrraedd fel roedd y llith Jones, Penparc, a fu'n canu'r hwn ar fynd i'r wasg. Cofiwch corn am flynyddocdd yn barhau gyda'ch ymatebion, ac seremoniau'r orsedd yn yr anfonwch i Dafydd Whiteside Eisteddfod Genedlaethol. Ar y Thomas, Bron y Nant, Llanrug, Ers blynyddoedd gwelwyd rwydd yn dysgu am bysgodyn dde yn y cefn mae Nesta Jones, Caernarfon. (Pfon: 01286 cefnogi'n llwyr, weithiau hyd at mor unigryw a'r torgoeh i sef aelod 0 deulu Bryn Derw, 673515). syrffed, a dyrchafu rhai pethau yo ymwelwyr 0 bedwar ban byd. Brynrcfail. nalgylch Eco'r Wyddfa, a hynny ar Yn ail dylid paratoi llyfrynnau draul pethau haeddiannol eraill. a phamffledi, yn Gymraeg a T Thomos, Blaen Garw, Gyda'r blynyddoedd bu i'r Eco gwahanol ieithoedd y byd, wedi Dinorwig: roddi sylw clodwiw 1 bysgodyn y eu cyhoeddi a'u gwerthu'n lieol ae Ez»! Ela11fwytt, am buidin hada' torgoch a hir y pery hynny. Dyma yn fyd-eang, a'r lluniau a'r ofynnis i ac nid blunnin puidin bysgodyn y dylid ei lwyr ffotograffau gan bersonau o'r anrhydeddu. Petai'r sgodyn hwn dalgylch, hefo'r elw yn mynd at Dolig/ yo ddynol mi fyddai, ers llawer hybu dyfodol y torgoch, B, Richards, Ty'n Clwt, Nant dydd bellach, wedi cael gwisg Yn drydydd, dylai ' ein Peris: rwy gfawr gan y Brifwyl cynghorau, ein cynghorwyr, Ewadd arlnwl, 'Iium, paid Genedlaethol. Ond dyna fo, swyddogion y Cyngor Sir ac edrach, mae nhui 'n dsbad a sgodyn ac nid bardd na llenor Awdurdod Pare Cenedlaerhol ell ... ch.... choedan hada' ydy'r torgochl Gresyn meddwl Eryri, ddarparu hysbysfyrddau gwsbe,';'s inni! fod nifer 0' fodau dynol wedi a'u gosod mewn sawl man ble E. Iones, Hirlwm, Ceunant, derbyn y wisg Brifwylaidd am lai mae'r torgoch yn ffynnu, gan Llanrus: o bethau o'r harmer! Mae hwn, gynnig gwybodacth yn y \vel\vch ChWl) wcdi gorocsi Gymraeg ac ieithodd eraill y byd, H~if pryd~1)yttl at" }21'id1()iddn canrifoedd yrna yn Bryri a rhaid am y sgodyn unigryw hwn. fo? Mi rydw i wedz CJll11zeSl,'r ci ganmol am ei awydd di-ball i Yn bedwerydd, reI yr dwr ers leiraw,..1 barhall. argymhellwyd gan f}'\vun y Hyd y 8'vel\-vooi, a ch\varac Y mae'n hen bryd argymcll flw)'ddyn ddiwcthaf yn yr Eco, teg iddyn nhw. mae T.T. a amddiffyn en\v da'r (orgoch a dylai Awdurdod Parc B.R. \vedi mopio'u pennau'n ffurfio 'Cymdeirhas y Torgoch'. Cenedlaethol Eryri, a hynny yn y 16 hefo bwyd. N inna wastad Cymdeithas a fyddai'n diosclu'r sanolfan oewydd, sef CafIi Pen yr yn meddwl> R.R., m~t!II' Iwyn I cyfry\\1 hy~g()d,a hyd yn oed eu Wyd£.lfa, gynn\vys darluniau a Canlyniadau V orr eirin MJl rlSlvJsl)cris ac cyflWJIlO i nifer 0 l)'TInocdd crnill map ily'n olrhain halltb uidclorol nid ar ~oeden~Olld dyna fo, yn naleylch )'r !2co. Dylai aclodau Y lorgochi y pysgodyn sy'n dra Beth Mile Nhw'n el mae rhywun yn Jy:>ou ()1r gymd~ith!l~ h~fyd gyfarfod ar arbennig i'r cwr ni 0 Gymru a'r Ddw~ud~ rhywherh 0'1' newydd hoh lannau'r llynnocdd yn flynyddol hen fyd 'rna, 0 ran hynny. KoeClderl1 vn CllWllio anl (]ydd, OIlid ydy~ er m\vyn mynd at!; annerch yn Drc J()~~ Ryhoeddug ynghylch Hen '~gOlwr () Ddint)[wig lliPYJl bal:l1 0 llllulliolwcll. a Y ~ori:lU 0 tldigOll y LrO l)fiodo)eddau a rhagoriaethau'r )I" It It rhywhcth bach d~8on bacho8' hWll) hefo Q'vobrau cysur i'r torgoch. Byddai hyn yo gaffaeliad Di()lch rif v gwli lh j'r ddau araII, ydy cynnlg E. Belh yw bQTn dQTllenwyr yr mawr i'n cyd-ardal\Yyr, cyd• cystadlell \.ryr caniynol: Jones. Eeo am syniadau Die Jones? \vladwyr, a'r farh gyboeddus- GoL. •

• BRYNREFAIL CAEATHRO Clive James, Hafan, Bryn Gwna, Mrs lowri Prys Roberts-Williams, Godre'r Coed. Fton: 870580 Fton: (01286) 679501 (gwaith). 677438 (cartret)

SEFYDLIAD Y MEACHED. Ar nos i bawb ymuno yn y moliant. TYNFA MISOL. Enillwyr Tynfa Misol Gapel Caeathro. Claddwyd ei gorff lau, 17 lonawr, cynhaliwyd cyfarfod Roedd yr Ystafell Addoll wedi ei Rhagfyr Cymdeithas Cae Chwarae ym mynwent Caeathro ar 4 lonawr. o gangen Brynrefail o'r Sefydliad haddurno yn bwrpasol gan Ifanwy Caeathro oedd: Cydymdeimhr yn ddwys a'r teulu. yn y Caban. Estynnodd Pat Jones, Jones a mwynhawyd uuruaetn £40. (93) Rosie Lloyd, 2 Ahosbach; GWIRFODDOLWYR YR AILRYFEL y Llywydd, groeso cynnes i bawb i Nadoligiadd ardderchog ar y terfyn, £25:(50) Tony ac Elrian Griffiths, BYD. Tra'n ymchwilio yn Archifdy gyfarfod cyntat y tlwyddyn gan wedi ei baratoi gan y chwiorydd. I Annedd, £15:(24) Elen Burke, Caernarfon, gwelodd Reg ddymuno'n dda j'r holl aelodau yn Roedd yn ofidus genhym nad oedd Arosfa; £5: (6) Viv Morgan, Tyddyn Chambers Jones. Hatod Wen, 2008. Robert John Williams, Emyr a Joan 1 Uchaf. gyfeiriad at yr 'Home Guard' yn Ar 61 ymdrin a materion y Williams yn gallu bod yn bresennol Enillwyr mis lonawr oedd: cyfarfod yn y 'Post Office gangen croesawyd ein gwraig a chymryd eu rhan arferol £40: (53) Mr Jones, 1 Bryn y Gof; Crossroads' yng Nghaeathro. A oes wadd, Buddug Jones, ynghyd a'l oherwydd anhwylderau, ac £25: (38) J. ac A. Pritchard, Ty'n y rhywun ag atgofion am yr 'Home chi tywys, Ivy, a chafwyd sgwrs anfonwyd conon atynt. Gors Newydd; £15. (26) Viv Morgan, Guard' yng Nghaeathro - neu'n well gartretol a difyr ganddl yn rhannu ei Diolchodd Gwyn Hetin Jones i Tyddyn Uchaf; £5: (50) Tony ac byth, lun ohonynt? phrofiadau ar ddod yn berchen ar bawb oedd yn bresennol am eu Eirian Griffith, Annedd. Yn yr un modd byddai ganddo Diolch i getnogaeth barhaol yr ddiddordeb mewn clywed atqonon, gi tywys. cyfraniad i oedta gynnes a hapchwaraewyr, roedd y Pwyllgor gweld lIuniau neu hen bethau o'r Paratowyd y te gan Jean a bendithiol. Teimlwyd i nit drwy'r yn medru trefnu Parti Nadolig y 'Home Guard', 'Women's Land Helen ac enillwyd y raftl gan cyd-addoli, Iwyddo i ddathlu G\Ny'1y I Plant, rhoddion y pensiynwyr a'r Army', 'Air Training Corps' neu'r Valmai, a diolchwyd i'r genod te Genl gyda lIawenydd a gobaith. goeden oleuedlg enwog. 'Women's Training Corps' gan gan Jennie Hughes. OEDFAON IONAWA. Yn ystod I Yn ogystal, enillwyr y Peli Bonws ar unrhyw un 0 drigolion pentrefi bro'r PAOFEDIGAETH. oedfaon lonawr catodd Llywydd y gyfer 2007 (£10 yr un) oedd: Owie Eco? Gellir cysylltu a Reg Daeth profedigaeth iran Elen Mis, Lowri prys Williams, y cyfle ar 1 Williams, Helen Jones, Sioned Chambers Jones ar 674382, sy'n George, Swn yr Engan, yn ran yr Eglwys i gydymdeimlo ag Williams, Keith Jones, Shaun awyddus i wneud copiau 0 r lIuniau ddiweddar. Dridiau wedi'r Nadolig Elen George a theulu Swn yr 1 Atkinson, Dewi Jones, Margaret os byddai modd. daeth y newydd trlst am farwolaeth Engan yn eu profedigaeth Hensworth, Vernon Jones, Dafydd MERLOTWRAIG? Yn anffodus, wrth ei thad, Mr Idris John Hughes 0 ddiweddar. Hefyd 1I0ngyfarchwyd Roberts, Tom Evans. iddi ddysgu merlota, cafodd Ann Langefni (gynt 0 Langaffo), yn 88 Datydd a Moira Ellis, Gweledfa, ar DYMUNA pensiynwyr yr ardal Hughes, Gwendraeth, Erw Wen. mlwydd oed. Mae ein ddod yn daid a nain unwaith eto. ddiolch i hapchwaraewyr y Tynfa ddamwain go ddrwg I'W choes. Fel cydymdeimlad dwysaf ag Elen a Ganwyd merch tach, Erin, i Misol am y rhodd a gawsant canlyruad mae hi'n gaeth i Benmon. Geraint a't wyresau, Rhian, Anna a Richard a Branwen. ganddynt y Dolig hwn eto, drwy Diolch I'r nyrs a gofalwr am symud i'r Nia yn eu profedigaeth. Braint yn ogystal oedd cael gyfrwng eu taliadau mrsol. Ynys am gyfnod er mwyn gofalu CYHOEDDJ LLYFR. cyflwyno diolch gwresog i Richard RHODD OLEUEDIG Diolch i amdani. Llongyfarchiadau I Mr Ian Long, Wyn Evans, Ty'n Buarth, am y Steffan Bowen, Tafarn Bryn Gwna PRIODAS. Llongyfarchiadau i The Nook, ar gyhoeddi Ilyfr blynyddoedd 0 wasanaeth a gynt, am y goleuadau fflachio Shaun Atkinson, Cartref (Cefn Got) diddorol yn ddiweddar. Fel y roddodd fel Ysqrifennydd newydd i'w rho I ar y Goeden ar ei bnodas a Hazel. Mawr oedd y gwyddom mae Mr Long yn hannu 0 Cyhoeddiadau yr Eglwys. NI fu yn Nadolig dathlu gyda'r nos yn Nhafarn Bryn Swydd Efrog ac yn falch o'i dda ei iechyd yn ddiweddar ond yn RHODD YN LLENWI. Dlolch i Derek Gwna. wreiddiau. Mae hefyd yn gefnogol i parhau I wneud pob ymdrech i a Michelle Roberts, Tafarn Bryn CYNGOR CYMUNED. bopeth Cymreig ac mae ef a Tina, addoli yn gyson ar y Saboth. Gwna, am noddi'r bwyd ar gyfer y Cynhahwyd cyfarfod o'r Cyngor yn Y ei wraig, yn werthfawrogol 0 Roedd yn chwith gennym ei fod Parti Plant cyn y Nadolig Ganolfan, Waunfawr, nos Lun, 21 harddwch a chymeriad ein hardal, wedi ymddeol o'r swydd ar derfyn Gwerthfawrogwyd y sbarion gan y lonawr. Y Cadeirydd oedd y Cyng. a Dafydd Llywelyn, y mab, yn rhugl 2007 wadi blynyddoedd 0 waith rhieni! Clive James a derbymwvo yn ein hiaith. clodwiw yn sicrhau fod yr aelodau PEN-BLWYDD 0 BWYS. ymddiheuriad gan y Cyng Vera Mae'r gyfrol fywlog, dan y teitl wedi cael y traint 0 glywed Llongyfarchiadau i Michael Wyn Roberts. Barnard's Hill - Settlers in T'Deie, pregethu'r Gair yn rymus 0 Sui i Williams, Bodwyn, ar ei ben-blwydd Derbyniodd y Cyngor wybodaeth yn 80 oed ychydig cyn y Nadohg. yn darlunio bywyd gwledig Swydd SuI. gan Gyngor Gwynedd fod caruatad Roedd miri mawr l'w weld yng cynllunio wedi ei roi er mwyn codi Efrog yn ystod chwe degau'r ganrif Anfonwyd cotion hefyd at Muriel Ngwesty Castell Deudraeth, estyniad y tu 61 i Frongwna ac ddiwethaf. Fe'i disgrifir fel cyfrol Evans, Cae Gwyddel, tu yn yr 1 Porthm.eirion. adeiladu lolfa haul ar Gefn Rhos. !lawn hiwmor, drama a thristwch, ysbyty am gyfnod byr, ac at yr 011 OED Y BWS. Llongyfarchiadau i Mae'r Adran Gynllunio wedi lie cawn gyfarfod cymeriadau o'r aelodau a phentretwyr na fu yn Peter Evison, Cae Hopcyn, ar ei cyfaddef diffygion yn y broses unigryw a theithio yn 61 i gyfnod na dda eu hiechyd yn ddiweddar, gan datth gyntaf am ddim ar y bws yng ymgynghori ganddynt ynglyn a'r cais cheir ei debyg eto. ddymuno Blwyddyn Newydd Dda i Ngwynedd - ar 61 dathlu ei ben• cynllunio i godi estyniad i stop YR EGLWYS BRESBYTERAIDD bawb. olwydd yn 60 oed. Londis. GWASANAETH NADOLIG. Fore OEDFAON CHWEFROR PEL-OROEDIWR 0 FRI. Penderfynwyd cadw lefel y Sui, 23 Rhagfyr, cynhaliwyd oedta i 3: am 2.00. Mr T. Alun Williams, Llongyfarchiadau i Caio Iwan, praesept yr un €l'r tair blynedd 0 ddathlu'r Nadolig. Trefnwyd y Caernarfon Carreg. ar gael el ddewis fel aelod 0 flaenorol. gwasanaeth eleni gan Gwyn Hofin 10. am 5.30. Parchg. EIt10n Wyn I garfan Tim Pel-droed Bechgyn Bydd y cyfarfod nesaf am 7.15 Jones ac ef a groesawodd pawb i'r Williams, l.tanfarrtechan Ysgol Cymru 0 dan 18 oed yn erbyn nos Lun, 3 Mawrth. Yr adeg hynny oedfa yn dilyn canu'r Intrada gan y 17: am 5.30. Parchg. John 1 Awstraha. bydd y Cyngor yn ystvrtad cetsladau gynulleidfa dellwng a ddaeth Owen, Bethesda. MARWOLAETH. Yn sydyn ar ddydd am gymorthdaliadau ariannol gan ynghyd. Wedi canu carol, 24: am 10.00. Mr Alun Glj"yl San Steffan, bu farw Robert Iudiadau gwirfoddol. Dylid anton darllenwyd o'r Gair - un 0 lithoedd Rowlands, Bangor Williams, Llain Gwta, llanrug, yn 94 celstadau gyda mantolen ac y Nadolig - gan Richard Wyn mlwydd oed. Aoedd yn aelod 0 esbon lad am yr angen at y Clerc, Ty Evans, ac arweiniwyd mewn carol, Awelog, Waunfawr. gweddi a chyd-ganu Gweddi'r Arglwydd gan Jennie Angharad Roberts. Hyfrydwch oedd cael gwrando ar gyfraniadau graenus y D OG1 tair cnwaer ifane 0 Swn vr Enoan. Faint o wir sy yn y stori i W Catwyd darlloniad o'r Vssrythyr gan Anno, ceroo gdn Rnlan yn caQI ar Agor I bach, Waunfawr, mewn pard eu dllyf"l sa.n ddat9Qnl~der y tflivvt 9 y borg tan 4 y pnawn - 7 diwrnod yr wythnos Dolig a gynhaliwyd mewn can Nla a oarnomao 0 'Fy Moibl I'. gwesry yn y cyffinia) a hynny Hanwy JonoG oedd y cydlynydd ar yr eilfad 0 fis Rhagfyr leni, CwmnlcydweithredolIll-elw'/W Caoan eye weill ei sefYdluI I mewn cyfres a ddarllgniadau WQdi hwylUsodatblYllladQconomaidd cefn gwlad. dynnu cracyr ac i bapur arian QU dQtnol o'r syfrol Nadolls y gwCflh $56.000 ddisgyn B~iraa, gyda Mair VVyn Davies. Nod GalJtln CW. yw rneonowellhflHllad cvn:lliadwv~yddyn ohoni! M~wn matar 0 eiliada Lawri Pry~Willi~M~a VGrna Jones cynhyrchu incwm drwy el brif we,thsareddalJ reteniw mi roedd pnwb yn 'ffrind da' i yn cymryo rnan, Gynwynwyd I (oanlTrwyt:JdeOIO.YSllllell CynnadledO ~ GW!l!:anapth Aroraffu~ d9U~wd O!ln O~fydd !;lIi~ a Lowr' WiJ bach~ )lyd nes yr eglurodd l Illnsop:o) ac 31' yr un pryd i gefnogi bU\ll1viJ IlIjOI(UntJ(Ji:tUBusnes rry\) Willioms cyn i Gwyn H9fln I rhywun mai 'arian dr\vg', scf CatJaner) mwyncrp.ll cVflaOAddgVJaith Jon()~ roi rhai sylwadau ~r y 'pres sma!' ydocdd y J~rnyn oynllun EfE a d@rbyn rnOddlon gt papur !Jrian - nof~lti wir! Nil yr ymsyrch ~orman Willi~m~ Caban, Yr Hon Yayol, Drynrefall I vlla[olld Wil druan gYln({in[ 0 ddtleth Err O@dra I D9n gyd9 ffrl ndia a'u colli m~,ynmatar 0 ~ylwadau ar emyn cyfot:thQ9 www,caban-cyf .ors ~IlQnegalliln-c;yflOry 'Peraldd 01211' '115 600 (~ffi) US (swyddfa) Morgan Ahys oanOdd SQr 012" 462 Sadwrn 2 Rhagfyr! y borQ' ~ cnynoeddi'r ~endlth wedi 10 --

gred yn Iesu yn disgleirio drwy'r Teyrnged cyfan. Ei Ddifrifwch a'i Yr oedd ei wybodaeth am hanes Meurig Owen a Ilenyddiaeth Cymru, am Ddigrifwch a'i Ddawn farddoniaeth, am y gynghanedd, am enwau a thonau (er nad oedd yn (Y Canon Idris Thomas Trefor, yn dwyn igof y diweddar Ganon medru canu) a'u hawduron yn R. Glyndwr Williams - Ficer Llandinorung 1955-1962.) rhyfeddol. A'i gariad at Williams Rhydwen Williams piau'r geiriau i bethau gorau ein cenedl. Panrycelyn, Ann Griffiths a'r uchod, ac addas ydynt wrth Clasur oedd ei gyflwyniad i'm emynwyr mawr yn dyfnhau 0 SuI i ddwyn i gof y Canon Glyndwr a llyfr Pel Godi ar y DWr (1999) a SuI. Yr oedd yn Iardd ac englynwr fu farw cyn y N adolig. Ef yn sicr gwert hfawr oedd ei gymorth dawnus ac yn adroddwr hynod. Yn y blynyddoedd 1950 hyd oedd un o'r prif ddylanwadau gyda'r hanes trist hwnnw. Nid 1960, yr oedd Eglwysi Cymraeg arnaf, a bynny am gyfnod 0 bum cnw moel ar gerdyn Dolig bob Llundain yn gymdeithasau bywiog dcg tri 0 flynyddoedd. Saith oed blwyddyn oedd ei ddull ef 0 iawn. Yn Lewisharn yr oedd oeddwn i yn 1955 pan ddaerh i'r gyfarch, ond Ilythyr gyda'r dosbarrhiadau Ysgol SuI 0 dan ofal plwyf Eglwysig gorau yn cerdyn a oedd yn llawn anogaeth y Parchedig Arthur Tudno Esgobaeth Bangor erioed, sef a chefnogaeth. Williams yn hynod 0 lwyddiannus Llandinorwig, ac roeddwn mor Ar ei aelwyd ym ac roedd Meurig a'i wraig, Eileen, falch 0 fynd a chopi cyntaf Mhenrhosgarnedd a ger ei wely yn aelodau cyson a phwysig GwY11fyd Guiaun Gynfi (hanes yng nghartref Lifon, roedd ei ohonynt, Dyrna'r adeg pan ddaeth canrif a hanner Eglwys sgwrs yn bleser pur. Ni fuaswn Meurig yn weithgar iawn gyda Llandinorwig) i'w ystafell yng yn yr Offeiriadaeth onibai am y Chymorth Cristnogol a'r gymdeithas 'International Help for nghartref Llifon ym Mangor Canon Glyndwr a dywedaf mai ef Children'. wythnos cyn y dathlu ym Mcdi )'W yr Esgob gorau na chafodd Datblygodd Meurig ddiddordeb 2007. Esgobaeth Bangor. mewn hanes Eglwysi Cymraeg Roedd y munudau rheini Yng Nghydweli, Llandudno, Llundain, eu Ifyniant a'u dirywiad. gydag ef a Mair, ci briod, yn rhai Trefriw, Llandinorwig, Hostel yr Trisrwch mawr yw gorfod cofnodi Cyhoeddodd nifer 0 erthyglau yng arbennig, gyda'r Canon Glyndwr Eglwys, Llanbeblig a'r Waenfawr marwolaeth Meurig Owen, Blaenor nghyfrolau Cyrndcithasau Llanes yn cofleidio'r llyfr gyda a Phorthaethwy, gadawodd ei yn Eglwys Lewisharn, Lleol Bwrdeistrefydd Llundain, llawenydd yn gymysg a deigryn. ddawn offeiriadol yn y nifer fawr Henaduriaeth Llundain, aelod e.e. Greenwich, Sou thwark a Iddo ef y cyflwynais y llyfr ac amrywiol 0 ddyletswyddau ffyddlon yno ers 1937, ac un oedd Lewisham, Cyhoeddodd hefyd oherwydd, am dros hanner can Esgobaethol, cymdeithasol, wedi cyflawrn dros 70 blwyddyn 0 ddwy gyfrol ar hanes Eglwysi wasanaeth yn Eglwys Crist yn mlynedd, cyffyrddodd a'rn diwylliannol, addysgol, Cyrnraeg Llundain 0 1740 hyd bywyd mewn modd eithriadol ar cerddorol, eyfryngol, llenyddol, Llundain. 1954. Ac yn y Sasiwn yn Eglwys sawl achlysur. emynyddol a chyd-Enwadol, fe Ganwyd Meurig yn Llanrug, yn Iewin yn Ehrill 2000 rhoddodd 1919, heb fod nepell 0 chwareli bapur ar 'Emynwyr Henaduriaeth Y cof cyntaf sydd gennyf roes egni a chyfoeth. Dinorwig, lle bu llawer o'i deulu yn Llundain' ac yrn mis Mawrth 2002 ohono yw pan oeddwn yn saith Cyffyrddodd ag arnryw gwcithio pan oedd y diwydianr yng Nghyfarfod Blaenoriaid a oed ae yntau'n ymweld a'n ohonom drwy ei gymorth, ei arbennig hwn mor bwysig yn }'T Gwenidogion. Cyrndei ihasfa'r De, haelwyd yn Ninorwig bob nos anogaetb a'i frwdfrydedd, ei egni, ardal. J\iag\vyd Meurig yn Eglwys rhoddodd bapur ar 'Y rnofyn am yr Sadwrn, Deuai i Ddinorwig ar ei hwyl, ei gonsyrn, ei gariad, ei Pontrhythallt ac addysgwyd ef yn hen lwvbrau', sef patrwrn tyfiam yr nosweithiau Sadwrn i sicrhau arnynedd, ei ddoethineb, ci Ysgol Llanrug ac yna yn Ysgol Eglwys Bresby teraidd yn fod popeth yn iawn ac j'TI barod gyngor, el ymlyniad a'i obeithion Brynrefai1. Y n 1937 daeth i Llundain. Gwaiih 0 safon uehel yn St. Mair cyn ~' SuI. Dyrna, - a'r cyfan yn tarddu o'i ffydd Lundain a chafodd waith yn }7 • lawn. gyda llaw, un ymysg degau 0 angcrddol a chadarn yn ei Dduw. Ocean Accident and Guarantee Nid oedd diwedd ar ei Corporation. Mewn amser daeth yn bethau a ddysgais oddi wrtho ac Gwas i Dduw a chefn i ddiddordebau. Yr oedd yn aclod 0 y gwnaf hyd y d:;{dd h\vn. Roedd ddynoliaeth oedd y Canon 'Pello\v of the Charrered Insurance ddosbarthiadau ar hanes a lhyfiant fy nhad yn Warden iddo a Glyndwr. Insritute' ac yn un 0 brif diwydianl llechi yng Ngwyncdd ae Ni fyddai'r cofyn gyflawn heb 1111derwriters y cwmni. ar Un deb y Ch\varelwyr. Arferai throeon clywais fy nhad yn ystod Yn ystod ~rr Ail R)rfel B)ld, 0 fynychu cyrsiau ar y divvydiant ym ei gyfnod yn Llandinorwig yn gyfraniad nodedig ei briod, Mair, 1941 hyd 1946, bu i\1eurig yn aeiod .'vihias Tanyb\vlch, hu yn cloddio a son am y 'perlau' a gaed ganddo 0 a'r teulu a fu'n gymaint 0 gefn o'r Field Surgical Unit R.A.l\ll.C. ch,vilio ac, \vrth ~Yrl:i,yn cofnodi y bulpud bach St. Mair. iddo ar bob achlysur. Profodd yng ngogledd Affrica, yr Eidal a Ef oedd wrth y llyw i mi fel pa\vb ohonom ei charedigrw)'dd canlvni• adau. O'r w\vedd ohenV',•'dd Gwlad Grocg. Warden Y mgeis\vyr am Urddau ma\vr hi ar ei haelwyd, a dir\'\\• riad ei iecbvd• rhaid oedd Ymaelododd Meurig yn Eglw~'s dweud \vrth ei g}'feillion Cymraeg: ac alo ef yr euthum i bl\vyf pharhawn i ymweld a hi. Le\visham yn 1937, ethol\vyd efyn Diles yw dod eleni - i gloddlo'r Llanbeblig am bron i bum Diolchwn idcli am ofalu mor dda fiaenor yn 1953, yn Ysgrifenn)'dd 0 ml)'''Qedd fel curad ifanc. Onid amdano. 1961 hyd 1999 ac yna yn Hyn gladdwyd dan feini, Byr fy ng\vynt a harnaf fi l,vcus oedd\vn i gael Offeiriad 'Daliwch ari, Idris,' oedd ei gri Drysor rdd 0 1999 hyd ar fis MaWTlh 2007. Yr ocdd yn LI}'v.-ydd Cawn bes\vc:h 11v,lch)' llechi. plwyf penigamp i roi gyson i mi ond, os y\v'r gri yr Henaduriaclh dd,vy \vairh a'r Da oedd cly,¥cd yn 2005 fod yr hyfforddiant solat i mi? bellach yn dawel, erys dylan\vad 11ey~"ITcynLaf i gael ci ailetho1. Bu Eisteddfod Genedlaethol \vedi Rhy nuerus yw'r pethau y y g\vr a'i llefodd tra byddaf. hefyd yn Ysgrifennydd Eisteddfod penderfynu urddo l\1.curig ;l'r Wisg buom yn ym\¥neud :1'n gilydd yn Ar lcthrau Elidir banner y Plant yn yr Henaduriaetb yn y Wen a h)'nny )'n Eisteddfod gyhoeddus a phersonol i'\v canrif yn 61 mynegodd )' Canon chwe dcgau pan oedd yr Eisteddfod Bangor] yn ,veddol agos i',v gartref. rheslfu i gyd, ond dyma rai Glyndwr hyn am chwarclwyr honno yn ei lla,,,,n frio Meurig oedd Cyfeiriodd yr Archddcr\vydd at ohonynt. Cefais gefnogaeth plwyf Llandinorwig: 'Fe'u cefais Coiiadur yr IIenadurtaeth. 'lafur cariad y gWr nodcdig h\vn'. mawr ganddo pan ffun yn Ddeon nh\v'n deyrngar a ffyddlon y Illile ~rmad:lwi:ld Meurig "reCti Yn ei DynyLldoedcJ olaf G'tvlad Arfon am flynyddoedd a iawn ... os gwclcnt bod rhy"yun cyf'raniad pennaf Mcuria ; ni. yn yr eilJQ~l b)'Yl,-l'lmi'wr yl1 ~111bywydau gwahoddais ef, ~r 6J iddo yn barod i weithio safent t~J R~lwy~ fech!ln ymg_ yn Rnlwv(! fgch yo I_ewi~ham oedd ei ymddeol~ i ddod alum a y gwydd wrIll ysg\vydd ag cf ... Lt\Y~hi:.lill~yn ) 1 I1cJlaliuriacrh, yn ffruu ddii))·{l y11 N\lw a'i ChyfocllogouU ni wnacthanl anghofio'r ~dig )' y symdeithas Cymraeg yn barodrwydd t !It\uain y gynulleidfa ~in ,yfarfodyuu misolo "frefnais, pan yn Ddeon naddwyd hwy ohoni.' Llundain a, mc'tvn llaw~r 0 yn eU haddoliad, a thr\v)' hyn yo m'md~lrh!l<:!lu(:~'mr~lRer!llll UeOl9 dvfnhau a chv[oelhogl elll [fydd. Gwlad, )Tfl Nha,h\ycdd 1998 Croniclodd y Canon Gl)"'I1d"vr cf ~h~n~d1"~lhol. Cofiwn yn b)n~afyn Yr oedd yn adnabod )' \vlad y'i wasanaeth Gosber arbcnnig yn ei hun yn y geiriau uchod. n!lluriol lim el deulu sydd wedi rnaR\VJrd ynddi ac mae pennill 0 St. Mair, Caernarfon~ iddaLhlu ei Dau fardd gaiff )T gair olaf colli 15~r n thad a thaid annwyl a wa;th £mc\'s Roberts 3m 'V ben-bl"vydd yn bed war ugain. wrth i mi gofio y Canon " Chlll'19dllS 9 chytelllt!9T ru hwnr. Ac ChwarelvJr' yn dv,reud y c~(fan: Roedd y lIe dQn ei SQng Q Glynd\vr. Medd Roger Jone : mA_ 'iin ~ydym"'iiml"~ yn 11~wnQ HaeCloa'l fa\.vla'r bont l1ardd 0 clll1;)~I\vytl [)~Ieb allrhytlcudu~ 'A tho~s hWl1hit w!1~!1ngath gari9.d dtdwyll. .c;olcd iddo, blodau hardd i'w br-iod a I'n beunylid, 0'[ llydd Ydac(b aroIn.' Nill uei)illJlllCUattll till bull wcdi Actu il: Slorm Y\{J caron el gonc\lJe t o~ rhoddwyd englyn !lrhennig grany cnl1i dy", !\ chyfailJ !It'hennig ~WJ3. A gciriau un arall a Hid yw b~JJ )'11 fedd i6c1fyddyd litrchc:dig Brifardll Gwynn ap ddylanwuduuu yn ddwfn arna!, O\YCriCl\Vr yrl Yi)tyr 11il'''11 fie Un !l til f!ln 0 ngonlllnt el fro. Gw~lyrn ~ddo mewo ffrLn. nnT'hydcddllA y galt'. C:Wl' sef fy athro Y ssrythuT yn Ysgol r:ot]\un !le !lnrh~'deddtlJn felly ,vr Trefnrus iddo ef u'j brlo(1 fynd lImrytldll\Vn, pulyrrli:lltl, ~Wr £1'r Brynrefail, Llanrug, yr r-h).fcddol a char~d16 a oleuodd e~n j cyfan wed; c; wreiddio yn ei Eisteddfod Genedlaclhol b}T\v}'dau. Archddcrwydd E, Gwyndaf sr<;:fydd, yn ei sced rn Nuw a'r Llanelli (2000) pan dderb~'niodd DA\,lU LLOYD Evans, ArSlv"ydd Iesu Grist. Ym mhob yn haeddiannol y Wisg Wen am 'Radlon un, a'i deulu'n d\vr.' peth a 'tvnaetb Meuris yr ocdd ci ei gyfraniad amI)""iolac aruthrol Tatma a'r teulu, Gwynant Teras. angladd parchus iawn rddo yn WAUNFAWR Glyn Aton; Samantha a Maxine yn Eglwys y Waun, Croesywaun, ac i eu coiled a'u hiraeth. ddilyn yn yr Amlosgfa ym Mangor Mrs Nan Roberts, Pantafon. Ffon: (01286) 650570 CYDYMDEIMLO. Dridiau cyn y ar 31 Rhagfyr, dan otal y Parch Nadolig, yn dawel yn Ysbyty Gwenda Richards. Talodd Camera yn ngofal Heulwen Hughes, Argoed. Ffon: (01286) 650556 Gwynedd, bu tarw Mr O. T. Jones, deyrnged iddo am el warth fel Bryn Gwenallt. Anfonwn ein blaenor yn yr Eglwys am 44 0 YCLWB 300. Enillwyr y Clwb am Gwerthfawroga yr holl cydymdeimlad cywirat i'w briod, tlynyddoedd ae fel Ysgnfennydd a tis Rhagfyr oedd, £40: Mrs E, ymholJadau, galwadau ffon, Mrs Catherine Jones, ei ferch, Eryl, Thrysorydd am flynyddoedd, Bu Pierce, Bryngwyn; £25: Mrs G. ymweliadau, y torreth 0 flodau a'r a'i tab, Alwynne, a'u teuluoedd yn Mom (tel yr adwaenwyd ef gan ei Greasley, Minafon; £15: Mrs Emsyl anrheqron. Hoftai ddiolch yn eu profedigaeth 0 golli priod, tad a deulu a'i ffrindiau) yn gweithio yn y Jones, 15 Bro Waen. bennaf I Dr Esyllt Llwyd a'r thaid annwyJ. Swyddfa Addysg 'am 42 0 SEFYDLIAD Y MERCHED. Aeth yr meddygon teulu, start y Feddygfa DYMUNA Catherine Jones, Bryn flynyddoedd, ac fe dalodd Mr D. aelodu I Datarn yr Afr, a'r nyrsys yn y gymuned am eu Gwenallt, Eryl ac Alwynne, ddiolch Tecwyn Ellis, cyn-Gytarwyddwr Glandwyfach, i fwynhau Cinio cefnogaeth a'u gotal dl-dor, heb o galon i'r teulu a holl ffrindiau am Addysg, deyrnged emosiynol iawn Nadolig hyfryd iawn ar 3 Ionawr, anghofio, wrth gwrs, y criw 0 y galwadau ffOn, cardiau a'r iddo am el waith yn yr Adran. Ar 61 Roedd pawb wedi mwynhau eu ffrindiau ffyddlon a'r teulu am eu rhoddion hael 0 £1,300 tuag at ei ymddeoliad o'r Swyddfa Addysg, hunain yn fawr. cariad a'u gotal diflino. Dlolch 0 Eglwys y Waun er cot am w r, tad a bu'n Glerc Cyngor Tref Caernarfon Ar 7 Chwefror, Mr John Barnes, waelod calon. thaid annwyl iawn. 8ydd coiled am 5 mlynedd. Un o'i Fach Goch fydd y gwr gwadd, yn CYDYMDEIMLO. Dydd Calan, yn fawr r'r teulu am el 61. ddiddordebau mwyaf oedd gwylio rhoi sgwrs ar 'Adar'. Croeso dawel yn ei chartref, Arwel, Teras OWEN THOMAS JONES pel-droed a chwarae 'bowls' i dim cynnes i aelodau newydd am 1.30 Glyn Afon, bu tarw Mrs Jane Dower Bu tarw yn sydyn ond yn dawel yn Caernarfon. Yr oedd yn un o'r yn y pnawn yn Festri Eglwys y Legget. Cydymdeimlwn yn ddwys Ysbyty Gwynedd ar 22 Rhagfyr yn aelodau hynaf o'r Clwb ac yn Waun. a'i phriod, Bob, ac a'i thair merch, 89 mlwydd oed. Cynhaliwyd Llywydd Anrhydeddus CLWB GWYRFAI. Er cynnal dau gyfarfod i geisio mesur y dyhead i ailsefydlu Clwb Gwyrfal - clwb yr DIGWYDDIADAU henoed - yn yr ardal, ni ddaeth ond ELENI. nifer techan ynghyd. Yn sgil hynny, • Y tymor hwn estynnwn ac er mawr siom, penderfynwyd i groeso arbennig i Mr betdio a chario ymlaen i geisio ei Jonathan Jones a Mr ailsefydlu yn yr ardal. Jason Williams, y ddau DYMUNWN Flwyddyn 2008 hapus yn enedigol 0 Lanrug, a i holl ddarllenwyr yr Eco fydd yn treulio cytnod 0 DATHLU PEN-BLWYDD dair wythnos yn arsylwi ARBENNIG. Dymuniadau gorau i gwersi yn yr Adran lau Cara Jones, 061 Erddi, ac Arwel dros gyfnod 0 dair Griffith. Blaen y Nant. Bu'r ddau yn wythnos. Dymunwn yn dathlu cyrraedd eu deunaw oed. dda i'r ddau ohonynt. • Dathlu cyrraedd ei un ar hugain y • Rydym yr un modd yn bu Elin Huws, Argoed. Ein dymuno'n dda i'r ddwy dymuniadau gorau i'r tri ohonoch i'r gogyddes. Anti Margaret dyfodol. ac Anty Syl, a fydd yn GENEDIGAETHAU derbyn triniaeth dros y Llongyfarchiadau i Robat a Bethan 1 pythefnos nesaf. Wiliams, Gwernydd, ar ddod yn Dymunwn wellhad buan daid a nain. Ganwyd merch tach, i'r ddwy. Mari Rhun, i Llion a Sian. YSGOL WAUNFAWA, • Dioleh arbennig i Gwenllian o'r Ganwyd mab bach, Osian Cai, i Warws Werdd, cyn-ddisgybl o'r Delyth a Marc (Cyrnant Lodge, Hoffa! plant a staff yr ysgol ddymuno Blwyddyn Newydd Dda I ysgol, am roi sesiwn addysgol ar gynt) brawd bach a ffrind i Beca. ailgylchu , blant yr Adran lau ar 14 Dymunwn bob hapusrwydd ichi yn holl ddarllenwyr yr Eco. Bu'n ddiwedd tymor prysur, fel lonawr. Mae'r ymweliad yn cyd• etch cartref newydd, Cysgod y fynd a'r gwaith ar ddefnyddiau y Foel. Llongyfarchiadau hefyd iAlfie arter. Ddechrau Ahagfyr cyflwynwyd murlun clai 0 waith byddwn yn ei astudio yn ein a Heulwen Jones, Hatod y RhuQ, gwersi gwyddonol y tymor yma. ar ensdrqaethh w.;r bach. Mae disgyblton blwyddyn 6 yn rhodd i'n cyfeillion yn yr Antur. Murlun yn Bydd cytle ymhen tair wythnos i'r croeso mawr i'r ddau tach i deulu'r plant ymweld a'r ganolfan yng 'Hatod' yn y Waun. seiliedig ar ardd yr ysgol ydyw ac fe'i gwnaed gyda'r artist, Heather Nghaernarfon. CROESO ADREF O'R YSBYTY. Lowe. Roeddym fel ysgol yh • Daeth Ian ae Emyr 0 Techniquest Rydym yn falch 0 ddeall bod Mrs Llanberis i rOI gweithdy Brend Jones, Ty Ni, a Mrs Nans awyddus i ddangos ein gwyddonol ar Rymoedd ac Ynru Hughes, Wernas, yn gwella wedt diolchgarwch i'r Antur am y gwalth Cynnaliadwy i blant yr Adran lau iddynt orfod treulio cyfnod yn yr y maent wedi el wneud gyda'n trwy'r dydd ar 17 lonawr. ysbyty, Anfonwn ein cotton hefyd at disgyblion yn yr ardd. Bu aelodau'r Mrs Ann Marston, gan ddymuno C6r yn canu Carolau yn y Noson • 21 lonawr, bydd Sioe Atal adferiad rechyd Iddl. Tra'n byw yma fins Pei:5yn yr Antur ar 7 Rhagtyr. Ysmygu I flynyddoedd 4, 5 a 6, yn y Waun, bu Mrs Marston yn Da iawn chi, roedd pawb wedi • Diolch hefyd I Mrs Sioned Parry brysur lawn yn hyftorddi plant y mwynhau etch clywed yn canu. Daeth yr awdures, Brenda Wyn am gynnal gwersi pel-rwyd ar 61yr pentref ar gyfer gwahanol Jones, i sg.wrsio gyda phlant ysgol ar bnawn dydd Mawrth. welthgareddau cerddoroL blwyddyn 6 am ei nofel Sais ydi 0, Bydd tim pel-rwyd yr ysgol yn DIOLGH. Dymuna ueurer ddiolch I Blodau Miss! a chawsant fore wrth eu cystadlu yng nghystadleuaeth bawb am yr holl ddymuniadau da a boddau yn gwrando arni'n son am Pel-rwyd yr Urdd a gynhelir ym onernvruouu ar 01 @j ormrastn 81 onronacau yn ystod yr Ail Rytel Mhlas Silyn, Penygroes ddydd la.vAeddysol yn Vsbyiy Mance:nlon. Syd. Cawsant hefyd ymvvelad o'r Sadvvrn, 26 lonavvr. Dymunwn DIOLCH. carai Rhlan a mauu Ty'n Archifdy gan Mr John Dilwyn. bob IIwyddiant iddynt. Lhdrart, ddiolch 0 galon i bawb am Roedd pawb wedi rhyfeddu at y Cefnogwch bob arwydd 0 9ydymdeimlad, boed Ffan 670605 mygydau nvvy i fabls a mawr fu'r yn ymwelladau, galwadau ffon neu trafod ynglyn a:r Ilyfrau raslwn. ein Hysbysebwyr _j gardiau - a ddangoswyd tuag atynt • Qasgedi Planhigion, pan Eu Earw M~m Rhian yn Blodau Ffres a Sile ddiWQdd9r. Ololch hAtyd g,m V LLEUFER O. He N. PRITCHARO • Ognfcn bl~dau 7 diwr~od Ar Agor rhoddion arlarlnOI IJoel tUiiQ at CANOLFAN CARPEDI V~byty ~ryl'l g~ryl a Maddygfa yr wythnos drwy'r fro 9-7 pm 9·5 pm Sadwrn Truflon, pvvllllelll. • GwasdndQTh TudalGnnau Ffan/ffaGs: r110LCW WoUa; Clonys Jono~, 6iaradfTa//{;ng Fages WAUNFAWR Ar Gau F1handlrMwyn. ddlOlcn 0 gaton am (01286) 650291 I 115247 Sui a Mer-cher yr holl sared:srwydd a ddorbynlodd Dewls gang 0 Wglyau a 3P/Suit[J~_ yn dilyn 81 lIawOnnlaelh ddechraU • Planhlglon Gardd a Llonni V~n~t;ana Llennl Roter, Awst y lIynodd, ac wedyn yn yslod Basggdl Crag 5.000 IIathen sgwar 0 garpedl m~wn ~toc_ OLANHAU CARPEDI y dnniaelh yn dllyn llyn ny, sydd yn allwch chi fforddio prynu 0 batrymau? L GVDA STIMVAK J awr WQdidod i b~n . ~ODD O'RGALONYVV OLODAU .- BaRd Lie Ydi BW-ft? (Anfonwch unrhyw ~1iooaeth atom)

.e+ * • ! -

gwaith ar benaethiaid, a chvnnig farn hon. Mae nifer disgyblion Trefniadaeth gwell cyfle gyrfa i athrawon. wedi gosrwng dros 9% ers 1996, a '0 dan }' drefn ffederal bydd rhagwelir ~' bydd gosryngiad Ysgolion Cynradd Gwynedd plant yn mynychu'r un sane pellach a 9% yn ystod y degawd ysgol gyda'r fantais ychwanegol nesaf 0 ganlyniad, mae'r arian y Datganiad Cyngor Gwynedd o bennaeth digys w III wrth law i mae Gwynedd yn ei dderbyn i'w gynnig arweiniad rheolaethol a wario ar addysg gynradd hefyd Mae penderfyniad y Cyngor symud ymlaen yn nawr i rhyddhau am cr athraw on i yn gosu ...ng. Llawn (13 Rhagfyr) yn golygu y gychwyn ar y broses ymgynghori ddysgu ar lawr dosbarth. Bydd 'Ar }7 un pryd, mae Gwynedd bydd y Cyngor yn symud ymlaen gyda chymunedau unigol. Dylid cyllid ychwanegol ar gael i yn gwario £850,000 ar ~r2,400 0 i'r cam nesaf yn y broses ad• pwysleisio rnai pleidlais i gynnal yr ysgolion hyn. lefydd gweigion mewn ysgolion drefn u ysgolion gydag ymgynghori ar gynigion sydd '.\1ae'r penderfyniad yn cynradd, ac mae disgwyl i'r ymgynghori ar lefel leol yn wed ei fabwysiadu, ni ddylid ei bleidlais dros roi cvfle• i ffigwr hwn godi i£1.2 miliwn )'11 cychwyn yn Ionawr 2008. gamddehongli fel pleidlais dros gymunedau unigol leisio'u barn ystod y blynyddoedd i ddod, ac Mae'r adroddiad yn gau ysgolion nac i sefydlu am yr hyn sy'n cael ei gynnig yn ameangyfrifir y byddai angen ymgorffori nifer 0 welliannau ysgolion ardal neu ffederal. eu hardal hwy, ac rwy'n £16 miliwn er mwyn dod a phob adciladol sydd wedi eu rhoi 'Nod )' cynllun yw sicrhau fod gobeithio'n fawr )' bydd ~Ibroses un o'r 106 adeilad ysgol yng gerbron gan grwpiau Ileal a yr adnoddau prin sydd ar gael i'r •vn arwain at drafodaeth Ngwynedd i fyny i'r safon isaf chenedlaethol ers i'r adroddiad Cyngor }'n cael eu buddsoddi yn greadigol ac aeddfed, ac sydd ei angen er mwyn darparu'r gwreiddiol gael ci chyhoeddi ym addysg plant yo hytrach nag ar argyrnhelliou elir ar y ffordd cwricwlwm addysg newydd. mis Hydref lefydd gweigion rnewn adeiladau yrnlaen.' 'Os bydd y cynigion yn cael eu Dywedodd Arweinydd y anaddas, a chadw cyrnaint ag )' Ychwanegodd Cyfarwyddwr gweithredu, bydd 70% 0 Cyngor, ~r Cynghorydd Richard gallwn 0 ysgolion gw ledig ar Strategol Datblygu Cyngor ysgolion cynradd Gwynedd yo Parry Hughes: agor drwy gyflwyno vsgolion Gwynedd, Iwan Trefor Jones: elwa 0 gynnydd yn y gwariant 'Mae penderfyniad y Cyngor ffederal. 'Y m Mawrth 2006, nododd y sy'n cael ei fuddsoddi yn eu Llawn yn gam pwysig yn y 'Mae'r cynnig i greu ysgolion Cyngor Llawn yn glir nad ydy haddysg, bydd £30 miliwn yn broses 0 gyrraedd ein nod 0 ffederal yn seiliedig ar y brif nod gadael pethau fel y mae nhw yn cae I ei fuddsoddi yn naiblygiad gadw cynifer 0 ysgolion eynradd o gcisio cynnal prcscnoldeb OPSi\Vll os ydym am barhau i wyth ysgol ardal newydd, tra cvrnunedol cynaliadwy ar agor a cynifcr 0 ysgolion o Iewn ein ddarparu addysg o'r safon ucbaf bydd arian pellaeh ac arian sydd ydd yn bosib. cyrnuncdau a phosib, tra ar yr un bosib i bob disgybl ysgol vn cacl ei wario ar adeiladau • 'Am y tro cyntaf erioed, mae pryd yn rhoi cyfle i blant gael gynradd yng N gwynedd. anaddas ar hyn 0 bryd yn cael ei gan Gwynedd gynllun penodol rnynediud i arbenigedd 'Mae llawcr iawn 0 wario ar gynnal a chadw a gwella ar gyfer }' "ir gyfan, a gallwn addysgol, ysgafnhau'r pwysau dysriolaeth ar gael i gefnogi'r adeiladau ysgolion isafon uchel.'

orsaf etrol Beran Deiniolen. Ar agor tyb - 9yh bob diwrnod Petrol, Diesel, Nwy Calor aGio Lot@rir PiJpuriJu Newydd

• Off Licence, Bake'n Bite Brechdanau a Diodydd Poeth

01286 H7152] Golchi a ll'nau Ceir LLANRUG Eryl Roberts, 3 Bryn Moelyn. Ffon:(01286) 675384 ..... MARWOLAETH. Bu Farw Robert Ar y diwedd roedd nifer 0 roliau Williams, tram Gwta, 5 Gwel destlus 0 gyflaith yn gOlWedd ar y Fynydd, yn 94 oed ar 26 Rhagtyr bwrdd yn barod j'w rannu. Roedd yn Ysbyty Gwynedd, Bangor. yn wtrtoneodot nasus ac aeth nifer Roedd yn briod i'r ddiweddar Katie it phecyn ohono adref gan Williams. deimlo'n falch eu bod wedi Yn enedigol 0 Lanrug ac yn un cytrannu rhywfaint tuag at ei greu. o naw 0 blant, ef oedd yr olaf Paratowyd y baned gan Enid, ohonynt i farw. Roedd yn frawd i Margaret, Pat a Julie ac enillwyd y Mary, Jennie, Lola, Katie, Ivor, WII, raffl gan Ann Thomas. Jack a George. Bu farw Jennie a Cynhelir y cyfarfod nesaf ar 5 George yn ifanc iawn. Chwefror yn hytrach na 12 Bu'n athro yn Nhalysarn ac yn Chwefror a bydd Gwenllian Glyn Brifathro yng Nghlynnog a Parry yn adrodd hanes ei Dyddiau Brynaerau. Ei ddiddordebau oedd Difyr yn Seland Newydd. darllen, yn enwedig am hanes lIeol Y SEFYDLIAD COFFA. Enillwyr a chymeriadau a gofiai 0 Lanrug. Clwb 100 am fis tonawr oedd: Ysgrifennodd lawer 0 erthyglau i £20: Mal Jones, 24 Hafan Elan; Eco'r Wyddfa ac i eisteddfodau £7: Mrs M. Parry, Wenllys; £5: lIeol. Lorna Jones, Tremynfa, Talybont. Bu'r gwasanaeth yng Nghapel BABI NEWYDD. Y ddiweddar Mrs. Gwladys Jones yn mwynhau paned a sgwrs gyda Caeathro, lie bu ef a'i wraig. Katie, Llongytarchiadau mawr i Dylan ac Mrs. Sally Thomas ar 61nason dathlu canmlwyddiant yn aelodau ffyddlon ac yn Enid Lloyd Jones, Llys Myfyr, ar Capel Pontrhythalltwedi. athrawon Ysgol Sui am enedigaeth merch tach. Fflur flynyddoedd. Owen Lloyd Jones, chwaer fach i CAPEL Y RHOS yno cychwynnodd Mrs. Jones Gwasanaethpwyd gan y Enlli Gwyn. COLLI AELOD Ar Ragfyr 30ain, Ysgol Feithrin yn Rhiwbeina. Parchedig John Pritchard ac PROFEDIGAETHAU. Estynnwn coli odd Capel y Rhos ei aelod Mawr felly oedd ei chytranlad i'r roedd y trefniadau gan E.W. em cydymdeirnlad diffuant yn eu hynaf - Mrs Gwladys Medwen 'pethe' . Pritchard. Llanberis. profedigaeth i'r canlynol: Jones, oedd yn 99 mlwydd oed. Cynhaliwyd ei hangladd ar Diolch I feddygon y Waunfawr Dylan a Jackie Hughes, Crawiau, Bu farw yng Nghartref Preswyl bnawn Gwener, lonawr 11eg, a'r nyrsys am eu golal ac i Ysbytat a'r teulu 011 yn eu profedigaeth yn Penisa'rwaun. gyda gwasanaeth yn y Capel ac Gwynedd ac Eryri. Hetyd i'r drlyn marwolaeth mam Dylan. Roedd y capel yn bwysig iawn yna yn yr Amlosgfa ym Mangor. gofalwyr am eu caredigrwydd yn Mrs Eurwen Williams, Bryn Gro, a iddi ac ymdrechodd I ddod i Cymerwyd rhan gan y gweinidog y ystod y flwyddyn ddiwethaf. Mrs Mair Jones, Glan Moelyn. ar ddathlu et qanrruwyddiant Parch Marcus Robinson. y MERCHED Y WAWR. Ar nos farwolaeth Evan, eu brawd yng ddechrau mis Rhagfyr. Roedd yn Parchedigion Dafydd Hughes a Fawrth, 8 lonawr, cynhaliwyd nghytraith yng Nghaernarfon. wraig dalentog oedd wedi Bryn Williams. Braf hefyd oedd cyfarfod o'r gangen yn y Ganolfan John, Allan, Kathleen a Dennis, chwarae rhan amlwg iawn mewn cael croesawu y Parch. Huw Genedlaethol. Estynnodd Megan, plant Mrs Marr Jones, Bone, Bryn sefydlu amryw 0 gymdelthasau yn Gwynta Roberts - cyn aelod o'r y Llywydd, groeso cynnes i bawb Bras, a'r teulu 011. Bu farw Mrs Llanrug - Adran yr Urdd, Merched capel a ffrind ftyddlon i Mrs. gan ddymuno Blwyddyn Newydd Jones yng Nghartref Plas y Bryn, y Wawr a Phlaid Cymru, yn Jones. Yr organyddes oedd Mrs. Dda iddynt. Bontnewydd, yn dilyn benodol. Mair Hughes. Gweddw oedd j Mr. W. A.Jones Anfonwn ein cydymdeimlad Cydymdermlwyd a Myfanwy ar blynyddoedd 0 waeledd. farwolaeth ei thad yng nghyfraith. Teulu Mr Robert Williams, Gwel a bu'r ddau yn byw yn ddiddan yn dwysaf a Beryl a Peter Mackey a Trist hefyd oedd nodi marwolaeth Fynydd (Robin TWr). Roedd Mr y Dalar Oeg yn Llanrug Treuliodd Gareth Owen, set nith a'i gwr a nai Iddl. ein Llywydd Anrhydeddus, Mrs Wiliams wedi byw ar ben ej hun y ddau gyfnod yng Nghaerdydd ac Gwladys M. Jones, yn 98 mlwydd ers colli ei wraig ac wedi cael gofal oed, gwraig a fu'n ffyddlon iawn i'r tyner 'Gofalwyr' a'r teulu yn mawr i Sian Anqharad, 35 Nant y Roedd dau 0 gynghorwyr Mudiad ar hyd blynyddoedd. y ddiweddar. Giyn. ar Iwyddo gyda theilyngdod Gwynedd yn y cytarfod, a ehafwyd Derbyniwyd gair 0 ddiolch am Teulu Mrs Gwladys Medwen yn arholiad Gradd 3 qyda'r plano. tratodaeth ddifyr ar amryw 0 gymorth rhai o'r aelodau yn yr Jones, Y Dalar Deq, a fu farw yng LLONGYFARCHIADAU. Pob qwesnynau oedd yn poeni'r Ysgol Undydd I Ddysgwy~ Nghartref Nyrsio Penisarwaun, yn dymuniad da i Adrian Evans (4 aelodau a'r cynghorwyr. Derbyniwyd apet gan Gyngor 99 mlwydd oed. Roedd yn berson Ffordd Glanffynnon) ar ei Drolchwyd i Eurig am sgwrs Gwynedd am wybodaeth yngl9n unigryw iawn. wedi rhoi cymaint i'r ddywedd'iad it Bethan. Mae Adrian ddiddorol ae amserol gan Iywydd y ag unrhyw gysylltiadau a Lerpwl - ardal, yr iaith a'n diwylliant - roedd yn byw ym Mwcle gangen, Phyllis Ellis. gan fod Lerpwl yn Brifddinas Cymru a'r Gymraeg mor bwysig Dymuniadau da hefyd i Carys ac Cynhelir Cinio GWyI Ddewi nos Diwylliant 2008, y bwriad yw creu ganddi hi a'i gwr. W. A. Jones. Iddon Williams, Derlwyn, Ffordd yr Wener, 29 Chwefror, yn y Caban, arddangosfa sy'n olrhain y Cafodd fyw adref tan rhyw Orsaf, ar enedigaeth mab bach. Brynrefail, gyda'r Aelod Seneddol, cysylltiadau fu rhwng Gwynedd a flwyddyn yn 61,a chynt cafodd ofal BRYSIWCH WELLA. Cotten Hywel Williams yn Wr gwadd. Lerpwl. Derbyniwyd gwybodaeth arbennig iawn gan Eirlys, gorau at Raymond Jones, 2 Bryn CYFARFOD GWEODI. Pnawn Maureen. Jane ac Awen a lIawer i ynglyn a chystadlaethau Sioe Fedwen. Ffordd yr Orsaf. Mawrth, lonawr Bfed, cynhaliwyd Llanalwedd, y ewrs erefftau yng ffrind a theulu eraill. Talwyd Brysiwch wella yn dilyn arnosrad cyfarfod gweddi i ddathlu dechrau Ngholeg Llysfasi. Oiwrnod y Llyfr. terynged iddi gan ei nai Parch a'r yn yr ysbyty. blwyddyn newydd. Dyma gadw Cinio'r Llywydd ~r Ebrill a 12 Bryn Williams a oedd yn ei PLAID CYMRU. Eurig Wyn oedd y hen draddodiad lle'r arferid cae I cnyetactaethau'r Wyl Haf. adnabod er yn blentyn. siaraowr yng nghyfarfod Gangen cvtartoc gw~ddi bob nos o'r ~oadd yn noson gwneud PARTINADOLIG HAFAN ELAN, Llanrug 0 Blaid Cymru nos wythnos lawn gyntaf o'r f1wyddyn. cyneltn, digwyddiad a arrerat unwaun eto bu i Gwilym Raas fercher. 16 lonawr. Eglurodd ar Arwsimwyd y cyfarfod gan y gymryd lie rhwnS y Nadolis a'r !=larry a'i ffrindiau orernu omro ddechrau ai sgwrs beth oedd ei Paroh. Marcus Robinson a Nadollg i drlgollon A ffrlndiau Flwyddyn Newydd flynyddoedd yn swvoo newydd fel Cydlynydd chyf~iljwyd gan Mrs. Carys Jones. 01, a'r 9~r 9wAdd oedd Glyn Hetan Elan, Gafvvyd noson Ahanbarthol Mon ac Arfon; et fydd Profvvyd awr fendlthiol lawn gyda JOnes. Daetn Mr Jones a'r holl arb~nnig 0 hwyliog a gwledd 0 y prit gyswllt rhwng aoiodau a chw~ aslcd yn cymryd rhan yn eu gyfarpar a'r cynhwyslon oedd eu fwyd. Dymunant ooioicn 0 galon i changennau'r 61elld a'r Pvvyllgor tro. Dlolch i Mrs. Ann Lloyd Griffith b9.wb am bOPGth. rooddanl wadi nang@n I wneud cyflalth r'r Gwaith Cenfldlaethol a'r Swyddfa am drefnu paned i bawb ar derfyn Ganollan. Oan9osQdd ~ut yr oedd mvvyntldu yn arw lawn. yng Nghaerdydd. y cyfartod. yn toddi menyn. ycnW~nQgu glwgr. C~fodd y ~rjw '(JinSOIdydd lau) trl~91m~lyn ~ thriagl du, au Gtldvvi eu bwffe arf@rOIheryd. gyda g9m 0 t9rwl ~m tU9 '0 munud ~Ju Qingo a raffl yn gofalu tod pob Cofiwch ddefnyddio ORIAU AGOR cymY~9u'n barhaui], (1Gelr yr un aelOd wed I derbyn anrheg. r 6 a.m.-7.30 p.m. pryd bu n Qdr~ddI'\an~~ionffraeth D:olchodd Joyce Aan~Qm ar SWVDDFA POST BETHEL (Llun-Sadwrn) am no~vveithiau gvvneud cyllaith. ran yr aelodau I Mrs Jones ~ a.m,-3 p,m. (Sui) O'r diwAdd d~~tl'\y foment fawr Williams am el holl waith am y (01248) 670261 pan oedd vve;di borwi digon ac yn IIwyddyn Unwalth eto yn trQfnu a Cawch groe~o cynne$ 9~nCLED A SUSAN oQrod I'W dywalll I dun ali, adaol I go/alu am y clwb. Cyflwynwyd oe;ri. fir 01 IddO oerl bu rhelyw yr anrheQ Iddl ~cfe ddlolchodd i CofiVVGllam ein gwasanaeth newid pres tramor, vswiriant. tallJ ~~16dAUyn brysur ;awn yn lynnu'r b~wb ~m ~u cyfranlad mewn blliau. etc, yn ooystai ~ awasanaethau arterol Svvyddfg'r P05t, ~yflalthi rhald Gafio na ellir ei alw'n unrhyw ffor,dd. A hefyd Paypoint, Lotc:ri II Pheiriant • Tynnu Pres (Cashback} gVflaith os nad YW WQdi Qi dynnu. LLWVDDIANT Llongyfarchiadau 14 • Dyddiadur EVAN JONES DINORWIG Ty'r Mawn Miss Marian Jones, Minallt, 7 ero Elidir, Dinorwig. 870292

Dyma ni yn dechrau blwyddyn 23 Ebrill: Claddu Cath Hughes, BLWYDDYN NEWYDD. A nlnnau Peris Roberts. newydd union gan mlynedd yn Cae Esgob. yn wynebu ar flwyddyn newydd, Fe fu i Bet, yn ystod ei bywyd, 01, sef 1908. 18 Mai: Claddu Richard carwn ddymuno Blwyddyn Newydd gael lIawer iawn 0 lawdriniaethau 1 Chueftor 1908: Cladu Owen Hughes, Pen Ceunant. Dda i holl ddarUenwyr yr Eco, oc os mawr ond er hyn fe wynebodd hwy na fu'r flwyddyn ddlwethaf yn un yn gryf ac ni chollodd ei ffydd na'i Closs Jones. 28 Mai: Claddu John Roberts, Glan Dwr House. dda, gobeithlo am flwyddyn well chred. Heddwch i'w IIwch a diolch 10 Chuiefror: Marw Richard R. ichwi eleru. am gael cyowertnlo heto hi a't Thomas, Fron Goch, 8 Mehefin: Claddu Thorn MARWOLAETH. Gyda thrlstwch hadnabad. Dlolch i Dduw am gael Llanberis. Williams, Llwyn Celyn Bach. mawr yr ydym yn gorfod meddwl ei benthyg ac fe erys y cot amdani 5 AWSl: Marw Evan Owen, am un 0 blant yr ardal sydd wedi hyd byth. 29 Chuiefror: Claddu Herbert em gadael, sef Mrs Betty Lloyd CYDYMDEIMLWN yn ddwys a Mrs Flecher. Nan t Padarn. 13 Medi: Priodi Owen Jones, Roberts, 11 Maes Eilian gynt ond a Dilys Williams, 7 Llys y Gwynt, a Dyma'r cwbwl sydd am y ddau Snowden Streeet, Llanberis. symudodd I fyw i 6 Bro Deiniol, theulu Mrs Eirlys Trigg (Perkins Deiruolen. rhyw bedair blynedd yn gynt) 0 Pen Rhiw ond a fu yn byw fis cyntaf o'r flwyddyn. Felly fe 14 Medi: Priodi William John, af ymlaen i'r flwyddyn 1921. 61. Fe fu Bet tarw'n dawel yn Ysbyty ym Mhorthcawl, de Cymru am rai Ceunan t Street. Gwynedd ar ddydd lau, 13 Rhagfyr. blynyddoedd, a fu farw yn ystod y 1 Chuiefror 1921: Claddu 1 Hydref: Marw David Parr,', Er ei bod wedl symud i rnis. Derbyruwch ein cydymdeimlad gwraig Hugh Jones, Elidir Llanrug. Odetmolen, credaf mal yma yn IIwyraf a chwi yn eich coiled a'ch View. 12 Hydref: Priodi Owen Evans, Ninorwig yr oedd ei chalon l'r galar. 23 Chuiefror: Claddu Margaret Rock Terrace. diwedd. oherwydd bob tro y DIOLCH. Dymuna teulu'r Hughes, Pen Ceunant. 4 Tachzoedd: Claddu John gwelwn hi y peth cyntaf a ddywedat ddiweddar Mrs Eirlys Trigg oedd 'Yr wy'n colli gweld yr Wyddfa (Perkins), Penrhiw gynt, ddiolch am 4 MawTzh: Priodi Bob Davies, Williams, Brynsiencyn. o'm gwely'. bob arwydd a gydymdeimlad a Llanrug. 17 Rhagfyr: Claddu William Un 0 blant yr ardal ydoedd, a ddangoswyd tuag atynt yn eu 12 Mawrth: Claddu Evan Jones, Nant Ddu. Ac hefyd fagwyd yng Nghapel MC Dinorwig. profedigaeth. William Evans,Charlot Street, claddu J.R. Davies. Fe fu yn hynod 0 ffyddlon i'r achos ADREF O'R YSBYTY. Da yw deall fod Mr Reginald Kitten Jones, 9 Bra Llanberis. 21 Rhagfyr: Priodi John E. yno ar hyd ei hoes gan wneud Jones, Newton Street. lIawer 0 bethau at yr achos. Bu yng Elidlr. wedi dod adref 0 Ysbyty 16 EbrilL: Claddu gwraig John ngofaJ y swydd 0 gael cenad i Gwynedd ar 61 triniaeth a da yw Roberts Lorne House. R. ELw)'N GRIFFITH bregethu y gair ar y Sui am clywed ei fod yn gwella. flynyddoedd lawer, ac anaml iawn y MARWOLAETH. Bu tarw Mrs methai gael cenad i bregethu. Fel y Maggie J. Roberts, Islwyn, gynt, yn CWM Y GLO glilyr pawb nid oedd y swydd honno Ysbyty Gwynedd ar 14 lonawr. Yr yn un hawdd, ac nid rhywun aedd Mrs Roberts yn 95 mlwydd Mrs Iris Rowlands, Glanrafon. Ffon: (01286) 872275 rhywun fyddai yn ei gael ond hufen oed ac yn cartretu yn Marbryn, y pregethwyr. Gwnaeth hyn heb Caernarfon, ar hyn 0 bryd. Bu yn Camera yn ngofal Gwyndaf Hughes, Glascoed, llanrug. Ffon: 6n263 gymryd yr un geiniog enoed - lIatur aelod ffyddlon iawn yng Nghapel cariad ydoedd iddi. MC Dinorwig am flynyddoed ac yn UNDEB Y MAMAU. Cynhaliwyd bntathrawes a phawb am Ergyd fawr iddl hi, fel finnau, gymydog gwych. Cydymdelmlwn gwasanaeth 0 naw IIith a charol hyfforddi a gofalu am y plant. oedd gweld capel ein plentyndod yn fawr a'r teulu yn eu yn Eglwys Sant Gabriel nos Lun, LLONGYFARCHIADAU i Nicola yn cau ym mis Mawrth. Ar 61 yr profedigaeth. 10 Rhagfyr. Yr oedd y Owen, Stryd Glandwr; Gavin ergyd yma yr oedd hi'n un o'r gwasanaeth yng ngofal y Parch Foulkes, 061 Afon a Kerry Lloyd, pedwar a ymaelododd yng Nghefn R. Townsend a'r organydd oedd 061 Aton, ar ddathlu eu pen• y Waun, ac unwaith eto bu'n Dr W. Munroe. Darllenwyd y blwyddi yn 18 oed. ffyddlon ac yn barod iawn i wneud Ihthoedd gan yr aelodau. Ar 01 y LLONGYFARCHIADAU i Terry, yr hyn a alla: er mwyn yr achos hyd gwasanaeth cafwyd paned a Bryn, ar ei ddyweddiad ac Anwen nes i'w hiechyd waethygu. Bu el lie yn yr oedfa yn wag am rai misoedd mins pei yn yr ysgol Gymuned. o Fethesda ac yr oeddem yn colf el gwen. Trafodwyd materion perthnasol LLONGYFARCHIADAU i Roedd pob amser yn hwyliog er gan Arweinydd y Gangen, Mrs Michella a Gerallt. Ashville gwaethaf el salwch. Mae'n golled Dorothy Jones Enillwyd y rafflau House, ar eneoiqaeth eu mab andros 0 fawr i'r Eglwys yn Nghefn gan Dorothy, Mrs Hilda Orritt, Mr bach, Iwan, ac i Janice Radnor ar y Waun. Peter Taylor a Mrs Gwen Owen. fod yn Nain am y tro cyntaf. Cynhaliwyd y gwasanaeth CAPELY TABERNACL. Daeth DIOLCH. Dymuna Kerry, 001 angladdol yn Amlosgfa Bangor ar plant Ysgol Cwm y Glo rr capel ar Aton, ddiolch 0 galon i'w theulu a 19 Rhagfyr 0 dan otal ei gweinldog, nos Fercher, 16 Rhagfyr, i gynnal ffrindiau am y oardiau a'r y Parchedig John Pritchard, a eu Gwasanaeth Nadolig. Cafwyd anrhegion a dderbyniodd ar ei chynorthwywyd ef gan ddau ffrind cyflwyniad graenus a chlodwiw phen-blwydd yn 18 oed. annwyl lawn i Bet, sef y Parch gan bob un ohonynt. Diotcn i'r W. R. Williams, Arnlwch, a'r Parch Wilham John Lewis, Gaerwen (un arall 0 blant yr aroai). Claddwyd ei gweddillion ym Mynwent Nant Peris hefo'l diweddar w r. John _. AUDI SEAT PORSCHE VOLKSWAGEN .. .- Y Dewis Q)Z arall Dibynadwy ~ Q ~,__..;::,.i Wasanaeth sa ? I.C;:::: V Prif Odeliwr. WAUNFAWR OJ .ry Rhydd • 8wyd Cartref • Prydau Plant c:.t::. Beth bynnag rydych yn ei yrru, • Ystefell Dculu • Cinio Dydd SUi Traddodiadol >=ta o Audi i VW .. • Cerddoriacth Fyw • Cwrw Go lawn Geir f)enthyg AM DDIM ~fon!650218 - .10T Cibyn Ind. Es't.• Caernarlon. Gwynedd ll!i!i 290 (01286) 673559 www.a,v·W.co.uk

Car Service s

Cefnogwch ein Hysbysebwyr VOLVO SAAB Hen Gymeriadau o'r Nant

Wrth drafeilio drwy'r Nant rai Williams, 'Bardd Du Eryri'. misoedd yn 01, dechreuais gofio Roeddynt yn byw yng nghanol rhai o'r cyrneriadau y byddai Bwlch Gorffwysfa, tua chan llath Nain yn hoff 0 son amdanynt yn is i lawr y cwm na Phont y MAE'N HAWDD CAMGYM'RYD! pan oeddwn yn fachgen. Mi Gromlach heddiw, ddefnyddiwch chwi? Y ddywedodd lawer gwaith mai Dynes fer gyda barf trwchus gan ei Nain hithau y c1ywodd y fel dyn ganddi oedd Cadi, ac mae'n werth eu rhan helaethaf o'r straeon, felly, ymwysgai bob amser yo yr hen defnyddio, a'u cadw ar meddyliais y buasai'n well eu ddull Cyrnreig. Ond ei dir y byw. rhoddi ar bapur cyn iminnau eu hynodrwydd oedd ei llais, roedd Pa bryd y gwelwn y anghofio. fel corn gwlad, neu fel y gyfundrefn Addysg yn Y mae dau enw yo dod i'r cof dywedodd un hen £achgen hyrwyddo, ac yn mynnu sydd f!'u disgynyddion yn dal i Ilynyddoedd yn ddiweddarach, bod tafodieithoedd yn fyw yn ein pli tho Un yn cael eu dysgu led-led 'fel corn niwl ~v Mauritania'. wreiddiol 0 sir Efrog oedd Byddai ei llais yn diaspedain Cymru? Mae digon 0 Robert Closs, ond roedd yn b1'W drwy greigiau Cwm Glas pan eisiau hynny. Trysorau a yn Ty'n Llan,Nant Peris- yn y fyddai'n annog y defaid i lawr o'r berthyn i'n cenedl yw flwyddyn 1805. Y Faenol Arms cwm. pob tafodiaith, hyd yn yw enw Ty'n Llan erbyn hyn ac Mae son fod Tomos Pennant oed 0 fewn condorau ac rnae'n dal i ddisychedu'r wedi cael braw aruthrol unwaith ystafelloedd byd Addysg. cyhoedd hyd heddiw. pan oedd yn crwydro ym mhen Daw hyn igyd at yr Un arall sydd a'i ddisgynydd• pellaf y cwrn wrrh glywed Cadi hyn y bwriadaf ei ion ar hyd a lIed Cymru heddiw yn gweiddi am y defaid. ddweud wrthych chwi y oedd Thomas Wheldon, a Fe fu iddi adael y fuchedd mis hwn. gafodd ei eni a'i fagu yn hon ar 23 Ionawr, 1837, a 'Pa aderyn ydy Nghernyw. Fe ddaeth Wheldon i chladdwyd ei gweddillion, yn 01 hwn'na?' hoI odd fy mam weithio i waith copr y Nant fel ei dymuniad, wrth ymyl yr allor un pnawn SuI tra roedd rhcolwr. Priododd Laura, sef yn hen Eglwys Sant Peris. fy nghymar a minnau rnerch Pierce Williams, Os cyfeirir at unrhyw un am • wedi taro draw i'w gweld Gwastadnant, oddeutu 1760/80. ei nerth dynol yn y Nant, cyfeirir • hi a'm (ad yn Eifionydd . Roedd gao Pierce Williams ate fel 'un a gwaed Ffowc Ty Du Syllais drwy ffenestr chwech 0 blant, tri mab a thair ynddo'. wydr y drws a gwelwn merch, a'r ail ferch neu'r trydydd Gwr ifanc 0 Lanfrothen oedd D'ydy o'n brydferth, yo yr ardd gefn aderyn llwyd• plentyn oedd Laura. Ffowc Jones, a ddaeth i d'wedwch! Be' aderyn? la! yn y frith bychan. Wedi iddynt fod yn briod am Ddyffryn Peris ar gais perthynas llun uchod. Gydag llaw, 'Dewadd annw'l, deryn to,' flwyddyn symudasant i fyw o'r iddo oedd yn byw yn ly Du, benthyciwyd y darlun o'r gyfrol rneddwn wrthi. Ymhen Nant i Gae Esgob yng ngwaelod Llanberis. Priododd Elisabeth Llyfr Adar (Adar CY111ru), (1907), pythefnos dyma daro dra\v eto i Cwm Brwynog, Llanberis, ac Roberts 0 Landdeiniolen ar 12 a ysgrifennwyd gan Richard weld fy rhieni. wedyn, ymhen saith mlynedd, Rhagfyr 1737, a bu farw yn Morgan, Prifathro yng nghefn symudodd }' teulu i Lwyn Celyn, 'Chdi a'th dderyn to!' bedwar ugain oed. gwlad, sef Ysgol Gynradd, ceryddodd fy mam, 'Llsuyd y Llanberis. Dyma un stori arndano: un Llanarmon yn Ial, Dyffryn berth oedd y deryn tu allan i'r Mae Cae Esgob yn furddun bore, cyn brecwast, roedd tri dyn Clwyd. Cyfaill triw a fu wrth y drwsl 'Dydy 1010'n d'eud wrth y ffordd haearn i'r Wyddfa yn ceisio symud boncyff mawr gwairh 0 gyfrannu erthyglau yn hynny'n ei L)ifr Adar! Yli!' heddiw, ond mae Llwyn Celyn a oedd wedi syrthio ar draws y yrnwneud a Byd Natur i CYln17t la, Llyfr Adar 1010 Williams Gwastadnant yn dal yn gartrefi. ffordd drol at y ty ond yn O. M. Edwards. Llyfr ydoedd Un stori sydd yn bur methu'n Ian :1 symud dim arno. oedd ganddi mewn gol~rg, a wedi ei baratoi ar gyfer plant dangoswyd imi luniau o'r adnabyddus am feibion Pan aethant i'r ty i gael brecwast Cymru ond, dros y Gwastadnant yw fod William, y aeth Ffowc allan, gafael yn y aderyn! Y mae mam yn ei blynyddoedd, mawr fu'r darllen hwythdegau ifanc. Da iawn hi mab hynaf, wedi gorfod mynd i boncyff, ei roi ar ei ysgwydd a'i arno ymhiith oedolion yn am ymddiddori yn Lhuyd J' guddio i Gwm Glas am saith mis gludo dros gan llath at ddrws y ogystal! Fel 'na y gwelwch chi pan ddaeth press gang i'r ardal i berth. A minnau? Mae'n hawdd (y. Dyn addfwyn iawn oedd hi! Byd y plenryn a'r oedolyn ddwyn gwyr i ymuno a'r llynges. Ffowc Jones, ond roedd ei nerth camgyrn'ryd wyddoch chwi! yn goferu! Rhyfedd 0 fyd Fe ddaliwyd ei frawd, Tomos, ac yo dychryn pawb. Ydv'• wir! chwedl fy nhad S},', y mis hwn, ni chlywyd dim o'i hanes byth Ond su t mae gwybod y Cymeriad addfwyn arall o'r yn 92 mlwydd oed. wedyn. Ond roedd y brawd iau ardal oedd Eleias Roberts, neu gwahaniaetb rhwng aderyn y to Guias y gog ydyw'r aderyn, ac yn rhy wantan i ddim a Lias Bach, fel yr adwaenid ef gan a llwyd y gunych? Onid y\v'r ebe'r awdur: Dyna'r enui chladdwvd ef mewn llai na bawb. arno ddau aderyn yn gorfforol 'run ylZg 1lgogledd Ceredigion, ond blwyddyn. Enw cap (en y llynges Pan oedd Mr Assheron Smith, maint, sef 14-15 cm? Rhaid gyda'r press [Jang oedd Wheldon y Faenol, yn dod i'w oed fel aeth mewn mannau eraill yng wrth amynedd dibendraw, ac Nghymru ceir arno'r enwau hefyd ac fe aeth, yn Eleias Roberts a chasgen 0 pile/z yn hennaf oil, sy'lwi. Pa un o'r Llwyd y gwrychlberllL, ddiweddarach, 0 Gaergybi i mewn trol, gyda dwy ferlen fach canlynol: adar sy'n fwy tywyll ei liwiau, a Bwllheli i fyw. ddu yn ei rhynnu. er mwyn tanio Brych y cae, Gwrach y cae, SIla11i hefo gVJddf du yn am!\l,Ig? Pa Wrlh ~on am Gwm Glas da,..,. colecerrh ar gopa'r Wyddfa. lwyd, LlwJ1tyn y bert/I, a Joe un sy hefo boilliw golau ac nid hen gymeriadau go 9.l'bennig i Roeddynt yn ufuddhau i bob Llwyd y Baw. Cyfocth 0 • yn llwydlas? la'n bendifaddau, gor, fel Caffin TOIllOS, lleu ar gorchyrnyn ganddo> fel dau enwau'n wir! Y s S'vn i pa enw a yr hen dtkryn to! lafar gwlad 'Cadi Cwmglas'. fachgcn bach. lIen gymcriad Rocdd yn ch~vac:r i 1\bram c!1redie i!1wn oedd I~l!1SB!1ch. R. EL'i\ YN GrumTH~ Problem gyda'Qh Qyfrifiildur? BWS BACH AR LOG • Am wasanaeth cyfeillgar i ddatrys HW~ Tl ~~ddar ga~lat gyf~rpob 3 gw@lIaeich cyfrifiadur cysylltwch math 0 logi pl'Qif.1t- no~wQjthjau a Gomer Roberts ~11~nr P!l1ltl'on, tl'ipiau !I~ati. Ff6n : 01266 870462 Cw~t!~t\~~~p1\~tA~ot\ol~ ll\ol~t'~tt Symudol : 07962 712368 rhcsymoloan (01248) 361044 Cymorth a hyfforddi~nt~mynedd9ari bob oedran er mwyn i chi fedru mwynhau defnyddio etch cyfrifiadur! D. P.0 ENS RHIWLAS ---I UN FUNUD FACH

A dyna fis Ionawr wedi mynd yn snob, nac yn berson oriog STORI fyfyrdodau. Beth sydd well na heibio. Enw da ar fis eynta'r chwaith, diolch i'r drefn. Fe Am I)'W reswrn, mae pawb yn chlywed rhywun yn dweud beth flwyddyn ydi Ionawr, neu yn dd'wedodd y diweddar hoff 0 stori. Mae'n amlwg nad ddigwyddodd pan ddaeth Iesu hytrach, y gwreiddiol, Ianus. Barchedig O. M. Lloyd y cyfan ywr plentyn bach S)T'ncael stori Grist i'w bywyd, neu beth }' Hen dduw Rhufeinig a dau ben yn daclus mewn englyn, cyn mynd i'w wely yn colli'r mae'r Iesu'n ei olygu iddyn nhw ganddo oedd Ianus. Un yn Bu adnabod wynebau - yn weddol awch am stori dda wrth fynd yn heddiw? edrych yn 61 i'r gorffennol a'r o hawdd i mi gynnau, hyn. Mae poblogrwydd operau Mae pob stori'n wahanol, am 11al1 yn edrych ymlaen i'r 'Rwan gwn hyn, 'rwy'n gwanhau, sebon y teledu yn cadarnhau ein bod ni 011 yn unigolion, a'n perthynas efo'r Arglwydd Iesu dyfodol. A dyna be gafwyd ar y Anodd )T\V cofio enwau. hynny, Felly hefyd yr holl yn bersonol ac yo arbennig i ni. tclcdu, ar y radio ae yn y ** * ffi1miau a'r nofelau a fwynhawn, ynghyd a'r cofiannau a'r Ond mae yna debygrwydd hefyd, eylchgronau ar droad y AI ddeehrau blwyddyn arall, yn flwyddyn - dwyn i gof yr hyn a hunangofiannau y mae cyrnaint gan mai perthynas a'r un hytrach na rhestru addunedau, Gwaredwr sydd gan bob un o'i ddigwyddodd yn ystod 2007, ae o brynu arnynt. Boed wir neu beth am ddwyn i gof rai 0 ddisgyblion. Gallaf adnabod yr cdrych yrnlaen at yr hyn sydd ddychmygol, mae stori dda'n dal ddywediadau bachog yr un elfennau a'r un profiad yn fy wedi ei drefnu ar gyfer 2008. sylw'r rhan fwyaf ohonom. athrylith am drin gciriau, Oscar stori i a stori pob Cristion arall, Ond mae'n haws edrych yn 61 Fe glywsoch ddeud, mae'n Wilde: am mai'r un vw Iesu, nae edrych ymlaen. Mae'r hyn a debyg, fod yna nofel ynom i gyd. Un o'r bendi- thion syn gallu • Mae'r hen yn coelio popeth. Go brin fod hynny'n wir, Fcdra i fu wedi digwydd ond does dod o'r We a'r holl gyfathrebu Canol oed yn amau popeth - a'r ddim meddwl amdanaf 1)' hun ganddon ni ddim sicrwydd syn digwydd rhwng pobl a'i ifanc yn gwybod popeth. yn sgwenn u nofel: mae angen ynglyn a'r hyn sydd o'n blaen. gilydd trwy'r cyfrifiaduron, yw'r ydan, rydan ni'n gwneud dychymyg, a llawer mwy 0 o • Trasiedi henaint ydi nid fod diwylliant 0 rannu stori sydd trefniadau i fynd ar wyliau, i ddawn sgwennu nag sydd gen i, rhywun yn hen - ond ei fod o'n ar gyfer peth felly. Ond rwyf yn wedi datblygu. Trwy'r blog a'r fynd i annereh cyfarfodydd, i ifane. face-book a'r youtube (ae yr ydw i, feirniadu mewn cisteddfodau, credu fod gan bawb ohonom ci • Mae gan bob dyn mawr ei stori: stori'n bywyd cin hunain. a bod yn ouest, mor ac iwneud amryw 0 bethau, ond ddisgyblion - ond yn anffodus Mae'n fater arall, wrth gwrs, a anghyfarwydd a'r pethau hyn a'r does ganddon ni ddim sicrwydd Judas sy'n sgwennu eofiant ydym am rannu'r siori honno ai mwyafrif ohonoch) mae pobl yn y gallwn ni eu cyflawni. peidio. Calif rhai 0 enwogion )' deud eu stori. A diolch am Yn bersonol, roeddwn i wedi iddo. sgrin a'r rnaes chwarae Ifortiwn hynny, mae llawer 0 Grisinogion addo i mi fy hun y byddai 2008 • Pa werth svdd• mewn am ddweud eu stori hwy, ac yn yn defnyddio'r cyfryngau hyn i yn flwyddyn dawelach, ond cyfeillgarwch onibai fod rannu'r stori am vmwneud Duw arnl iawn bydd honno'n gwbl ~ rhywun yn cacl dwcud yr hyn \\ rth lenwi f)' nyddiadur ddiflas p'run bynnag. Ond bydd a nhw, Mae'n braf gweld pobl }'I1 newydd, buan iawn y sylwais ei ~ydd ar ei fedd\\Tl )'n onest. amI i stori ddiddorol }Tnaros heb t,-'stio fel h\.Tn i'r Iesu. fod 0 mor ddu a'r fwyddyn • Dylai pa\vb gad\v d)'ddiadur ei dweud am nad Y'\"r g\vrlhrych Ond, cyfrifiadur neu beirno, Oaenorol, 0 leiaf h\'d ddi\vedd - rhywun ara11. )'n credu ei bod )'n ,vertb ei beth am i'r g\veddill ohonom fad Ebrill. Dwi \vedi bod \'n un f\\'J i • • Does 'na ond un peth yn hadrodd . yn parod dd,,'eud ein s[ori g\vael erioed am dd\veud 'Na'. ninnau, er m\vyn }'r Iesu. \\1aetb na bod rh\'Vtun \'U siarad Ond os nad oes nofel ,'n Os daw rhywun ar y ffon gan • • - JOHN PRlTCllARD amdanoch chi - a h\'nn\' \'\V h()d llechu 0'n me\\'n, )' mae gan hob of}Tn i mi fynd i r}'W •• neb )'n siarad amdanoch chi! Cristion ei stori. Ac mae'n bltl Gymdeithas ncu'i gilydd, neu i nad v\\·'r seori honnc)'n cael el feirniadu i ry\'!J Eisteddfod, fy Os bu unrhyw un ~'n haeddu " hadroddmor amI ag ~r galla!. Nid 'Oscar' erioed am drin geirlau, ymateb cyntaf fydd 'Arhos\veh )Tr un ~'\\' stori pa~'b, \\'rlh ,vel Oscar Wilde oedd h\vnn\v. CDH eiliad i mi weld ydi'r dyddiad res\vm. l\1ae ambell un yn f\V)' 0, i lvlae yna Ie i ddadlau, i gytuno yn rhydd,' ac os ydi cytuno cyffrous na'i gil)ldd; mac gan rai YmgyngborWVl" Arlannol ac i anghYluno ynglyn a nifer o'i [ynd, gan ychwanegu -'Os bY'v f\v)1 i'\v ddweud; heb son am y Annibv7tno• l syniadau ond rw)r'n si\vr y ac iaeh, ynte!' {faith fod rhai'n gallu adrodd y 27 Stryd y Bont, Caernarfon Mis Mai eleni, mi f)rdda i (os cyruna pawb hefo un o'i stori'n [\vy diddorol nag eraill. (01286) 672727 bY'v ac iach) )'n cyrraedd carreg wirioneddau ma\vr, sef 'Anodd Ond mae genn)rn1 oll ein s[ori, ac fiIItir go bwysig arall yn fy cuddio cenfigen'. yn amI ia\"'n mae'r stori honno'n a het)'d ein swyddfa ne\vydd mywyd, pryd }' gallaf ddweud i Bl\vyddyn Ne\vydd Dda i chi \verili mwy na phulpud 0 8 Ll)'s Onnen, Ffordd y l.lyn, mi gael deng ml)'nedd 0 fonws i gyd. hregetbau a ch~'frol 0 Pare Menai, Bangor dros oed )'f adde\vid. Mae b)'ll) (01248) 355055 )In naturiol, yn g\vneud i mi Dewch atom am g)"11gorynghylch syl\veddoli na fedra i fod mor CYMDEITHAS Y GRONYN GWENITH Y$\viriant a materion ariannol barod i dderbyn pob • ~'ahoddiad, )Tn enwedig os ydi yn cyflwyno hi'o Of)'11oo1imi deithio ymhcll yn ystod misoedd y geeef. UN NOS OLAU LEUAD A\vdurdodtr gall yr A" JurJ"d (,;" a...a.naethau Arjaonol Ar ()l y cyh()eddi yn y Bala cleni (28 Mcllcfin) mi alIa i CARADOG PRICHARD ymlQ.cio tipyn mwy, gobeithio, Detholiad ar gyfer 11wyfan - tr [y moll i'l} ~ylweddoli y gan I drin thrwsio hydJa ; yn ddirrr~y i Ole ~ a pob math 0 dair blynedd, ac. v bv.dd hi'n Harri Parri ofynnol i mi fYl1d i'r holl yn beiriannau gwn'io bw},llgornll fel nrfer THEATR SEILO, C.t\ERNARFON Mac }'ua un pell1 )'n fy MENAI SEWING mhoeni ~'n fawr lawn wrth i tn1 Mawrth 11·15, 2008 MACHINE CENTRE [Ylld )'11 11)'11- i)Cf fy mod i'n ci am 730 O'r gloeh chncl hi'n nnodd 1 gofio en\~9U 21 Stryd Fawr pobul }'f YU"V i'II g\vb,vl Prisiau cocynlzau: POATHAETHWV 5/nrwydd ~)u h...vynebau. Mac OedCllion £5.00 h~Tn~TnClJQWVClr1 vn weClClol !Jml. ~fon:(01248) 714043 Pen~iynw~rf ~ Phl~nt £4.00 )In l1Ilfful1U:l~dL Illtle ~ell 1 U[11j neu Caernarfon rywun fcJd\vl fy mod ~'nd;pyn PRftlon (dros 10 mewn nifer) £4.00 o ',noh' WfTh i mi ddc)cl wvneh FfOn: (01286) 674520 AIll dOcYll0au cy~)'lllcr u'r Trc[nydd Pcrfformiadau; Yll )vYUl:U a 1111W.IIcl1 dcin11ad ann;fYr ;Q\vn yd; o. Mae s-en ~un David Elwyn Williams Edau, Nodwyddau cy~ur\ ~c[fOd cralll )fn cael yr un Rhif [[8n: (012Q(;)(;77016 ac ati mewn stoe broblcm hcfYd. Na, fum ierioed Llongyfarchladau i'r canlynol ar Anglesey Arms, Porthaethwy ar 14 BETHEL Iwyddo mewn arholiadau canu'r Rhagfyr yng nghwmni eu gwestai, piano yn ddiweddar dan nawdd y Tudur Owen o'r Fellnheli Geraint Elis, Cilgeran. Ffon: (01248) 670726 Bwrdd Arholi: Laura Owen, 44 Bro Estynnwyd y diolchiadau gan Malr Eglwys, Gradd 3; Rhidian Price, Read. Gwynta, Gradd 2 gyda Roedd edrych ymlaen mawr at YSGOL SUL Y CYSEGR. Brat cyfarfod blynyddol yr Eisteddfod yn Theilyngdod. gyfarfod mis lonawr, pan oedd oedd gweld y Capel yn gyfforddus cdiweddar ac etholwyd y canlynol DIOLCH. Dymuna Nia Griffith, Tracy ac Anwen a chriw dawnslo yn swyddoglon: Llywydd: Rita lawn bore Sui diwethaf pan Glandwr, ddiolch i bawb am bob Salsa Caernarfon i fod I roi Williams; Is-Iywydd: gymerwyd rnan gan oiant yr Ysgol oeuwen arwydd 0 gydymdeimlad a hytforddiant dawnsio Salsa, ae SuI. Thema'r gwasanaeth oedd Hughes; Ysgrifennydd: Rhian dderbyniodd yn ddiweddar wedi efallai i helpu rhai o'r aelodau i golll Hughes; Trysorydd: Gwyneth Goleuni, a phriodol felly oedd gweld iddi golli ei mam. Diolch yn tawr ychydig 0 bwysau yn dilyn y Capel wedi'i addurno gyda niter 0 Jones; Is-Drysorydd: Nan Jones; lawn dathliadau'r Nadolig, ond yn ganhwyllau 0 gwmpas yr adeilad. Ysgrifennydd Oawnsro: Sian Harris; LLON,GYFARCHIADAU i blant anffodus gan nad oedd trydan yn y Cychwynnwyd y gwasanaeth Ysgrifennydd Celf: Manon Griffiths; Adran yr Urdd, Bethel, ar gasglu pentret ddydd Mercher 9 lonawr, gyda grWp 0 offerynnwyr ifainc yn Swyddog Tariannau: Nora Parry; cyfanswm 0 £148.60 wrth gasglu bu'n rhaid gohirio'r noson. cyflwyno cadwyn 0 garolau ar Swyddog y Wasg: Glenys Griffiths. celniogau. Mae'r arian wedi ei Gobeithio y gellir trefnu i'r grWp offerynnau pres, yna catwyd gair 0 Penderfynwyd mai ar ddydd rannu rhwng Cangen yr Urdd ddod i'r gangen eto yn y dyfodol. groeso gan Geraint Elis. Bu I bob Sadwrn, 8 Tachwedd y bydd Y Bethel ae Apel Plant mewn Angen. Nos Wener, 18 lonawr bu tim dosbarth gyflwyno eitemau yn eystadlaethau canu a lIefaru a'r Da iawn chi. Bowlio Deg y gangen yn cystadlu ymwneud a stori'r genl a chatwyd cystadlaethau dawnslo ar nos MERCHED Y WAWR. Mwynhaodd ym Mharc Glasfryn, Y Ftor, Pwllheh, hanes y 'Cristingl' sydd yn ein Fawrth. 4 Tachwedd aetodau'r gangen noson ddifyr a a bu i bawb fwynhau eu hunain hatgoffa pam y daeth lesu r'r byd, LLWYDDIANT CERDDOROL. hwyliog iawn yng Ngwesty'r mewn noson ddifyr iawn. gan y plant hyn. Yn dilyn gweld Marr a Joseff, angel. bugeillaid a doethron yn cerdded 0 amgylch y Capel canwyd 'Dewch i wrando'r newydd da' gan y plant ieuengaf. I gloi'r cyflwyniad aeth yr holl blant i'r set fawr a chanu 'Cannwyll ddisglair'. Diolchodd Geraint Elis i Rita Williams am baratol'r cyflwynlad, i Edwina Morris am addurno'r Capel, i Gethin Griffiths am gyfeilio, l'r rhieru am anton eu plant i'r Ysgol Sui ac i'r holl athrawon am hyfforddi'r plant. CLWB BROBETHEL. Yn anffodus, oherwydd fod y pentref i gyd wedi colli cyflenwad trydan ar y diwrnod dan sylw, bu'n rhaid canslo'r cyfarfod. Gobeithir cae I cwmni Selwyn Williams 0 Rhiwlas rhywbryd eto. Os bydd popeth yn iawn bydd y cytarfod nesat yn Festri Cysegr ar 5 Chwetror, gyda Gwenilian Roberts, Swyddog yng Nghyfadran yr Amgylchedd. i roi sgwrs ar allgylchu. CYMDEITHAS LENYDDOL. Daeth niter dda 0 aelodau i gyfarfod y Gymdeithas yn ddiweddar. Yn CAPEL BETHEL. Cynhaliwyd gwasanaeth Nadolig y plant ar fore Rhagfyr ar y thema 'Gobenn'. Sian absenoldeb y Llywydd, leuan 16 Williams, cafwyd gair 0 groeso gan Emlyn a ddeehreuodd gyda dwy garol ar e! offeryn pres. Roedd y rhannau flefaru dan ofal Ftlur, Lowri, Sian, Jenkin Griffiths. Y gwr gwadd oedd Gweno a Moli. Cymerwyd rhan Mair gan Fflon Hat; 1010 Hem oedd Joseff, y Bugeiliaid oedd Huw a Ben; y Len WIliams o'r Felinheli, a bu iddo Doethion oedd Nathan, 10/0, L/yr a Oyfan: GWry Llety oedd Cei, a', angylion oedd Eleri Cernyw, Betsen, ddifyrru'r gynulleidfa drwy sgwrsio Anya, Cadi ae Erin. Catwyd unawd gan Moli ac fe ganwyd fair 0 ganeuon yn ymwneud a'r Nadolig gan y yn eang iawn, gyda ehymorth plant igyd. Beti Owen baratodd y sgript, a diolchodd y gweinidog i'r plant am eu gwalth rhagorol. slerdlau, am yr ardal. Gwelwyd bod Stad y Faenol wdi dylanwadu yn helaeth ar ddatblygiad areal y Felinheli, y pentref, y diwydiant lIechi a r porthladd. Disgwylir y Parchedig Huw John Hughes, Porthaethwy, I annereh yn y cyfarfod nesaf, ar 19 Chwefror, noooir y noson gan yr Academi. EISTEDDFOD. Cynhallwyd ORIEL CWM

l!::::::=:~ Cwm y G10 FfonfFfacs: (01286)870882 Gwasanaerh fframio

• Liuntau 0 bob math ~1'Bc'\el ar y ~~flc Pri51Qu Rhcsymol ArddclIlg(l~fa 0 luniau gwreiddiol gan

Arusttald Lleol CYFRANWR I AAGLEN MOSGITO, 61G, Yn aaroeaaar ou Gelhln Wyn Griffiths 0 Fethel, sv'n ddlsgybl Richard S. ttumpnrays IJlwyC1C1yn3 yn YsgO{ Brynrefail vn cyfrannu yn rhaoJaidd sr y rhagJGJnMos{1ito er S4C. Dyme lun ohono gyda'r cyflwynwyr tisr; Erin a Trystan. au Trysien yn ddJsgybl yn Ysgol 8rynrefail hetyd. 18 ,

A beth am hwn? Ble welsoch chwi'r arwydd isod? Cyngor CY111unedLlanberis

Cofnodion Rhagfyr 2007 Cofnodion Cofnodion cyfarfod nos lau y • Camfa ger Capel Hebron: 13eg 0 Ragfyr, 2007. Adroddwyd fod y gamfa wedi ei Presennol gosod yn ei lie gan APCE. Ward Padam., Elwyn Davies • Adroddwyd fod y ddau (Cadeirydd), Emlyn Baylis, Gysgodfan Bysiau (Stesion Barry Davies, Olwen Gwilym, Wyddfa a Nantperis) wedi eu Bethan Holding, Derek Jones, paentio. Fe fyddan nhw 0 hyn Douglas Pritchard, Helen Sharp, allan yn cael eu glanbau yn o fyd masnach a diwylliant, a Trystan Thomas. rheolaidd. hanes, y tro hwn dyma dri Ward Pens: lola Owen, Gwenda • Tir Pont Fictoria.Cafwyd pheth sy'n codi cal on dyn! Pryd Roberts adroddiad gan y Clerc fod y tri 1 trwy fuoch chwi 0 gwmpas Llanberis Ymddiheuriadau chwmni wedi cae cais leg ddiwetha? Able y gwelsoch Fred Owen (gwella wedi llaw lythyr i symud yr arwyddion. chwi'r rhain? driniaeth). Roedd Rheilffordd y Llyn yn Estynnwyd croeso i Bethan haeru fod ganddyn nhw hawl i osod arwydd ar y tir ac roedd la, tu allan i Amgueddfa ~echi Holding i'w chyfarfod cyntaf ers Cymru yma'n Llanber! Da lawn ei henwebu'n aelod o'r Cyngor. Rheilffordd yr Wyddfa yn mynnu fod ganddyn nhw nhwl *** Ymweliad gymaint 0 hawl a neb arall i fod Y mae'n rhaid hefyd canmol Cafwvd cyf1wyniad gan Emilly Jackie a Terry, a'r staff *** ym ac arwydd yno, er fod eu Meilleur, un 0 gyfarwyddwyr harwydd yn gorwedd ar lawr ers Modurdy Beran, yng ngyffiniau Llanberis Organic Wholefood Deiniolen, am wisgo cotiau hefo o leiaf ddau fis. Ni ddaeth ateb Co-operative Cyf sy'n rhedeg oddi wrth berchennog cwch, labl unigryw, yn yr heniaith, Siop y Saffrwn yn y Stryd Fawr, ynghlwrn wrthyn t, sef Gorsaf Seren yr Wyddfa. am waith a bwriadau'r cwmni a Roedd cytundeb llwyr nad Betrol Beran. Yn ystod y ffurfiwyd yn gynharach eleni i Nadolig 2007 a Chalan 2008 oedd angen yr arwyddion ar y redeg y siop yn hytrach na Ilecyn yma, yn enwedig gan fod cafodd cwsmeriaid a alwai gadael iddi gau. Rai misoedd yn heibio feiros hfyd yn rhoddion safleoedd dau o'r cwmniau mor 61 roedd y cwmni wedi gwneud agos. Mynegwyd pryder hefyd y gan y pcrchenogion a'u staff. cais am gymorth ariannol oddi Unwaith eto gwnaed defnydd gallai'r Cyngor fod yn gyfrifol wrth y Cyngor Cymuned (CC), am unrhyw ddamwain a allai tra anrhydeddus o'r Gymraeg, ond cyn dod i benderfyniad gan fod Gorsaf Betrol Beran wedi ddeillio oherwydd prescnoldeb ynglyn a hynny gofy nnwyd i un yr arwyddion. la! rhywle ar y stryd fawr. Go ei brintio ar bob beiro. Gwych i o'r cyfarwyddwyr ddod Yn 61 un 0 swyddogion Adran dda wir! *** iawn ynte, bobol! gyfarfod }' Cyngor er rnwyn cael Cvnllunio Cyngor Gwynedd cefndir \' fenrer ~ (CG) rnae'n anghyfreithlon codi Eglurwyd i'r cwrnni gael ei arwvddion heb awdurdod, ac YBWTHYNTE sefydlu fel un cydweithredol i roedd modd i CG fynd ar 61 redeg )' siop, gyda unrhyw un a weithredai felly. pen chyfarwyddwyr ac aclodau a Cytunwyd yn unfrydol y dylid oedd vn buddsoddi'r holl elw yn gofyn i CG am gymorth i'w 61 vn .,. cwrnni a'r siop. Er fod y symud. Cynnig ac eilio: HS I EB. PEN Y CEUNANT 'SAF• siop yn cyflogi nifcr fechan 0 BWTHYN AADEILADWYO AR •Ymweliad y Prif Gwnstabl: WAElOOION UWYBR VR WYOOFA staff, roedd yn dibynnu i raddau Wrth gyfeirio at ymweliad Prif (0 LLANBERIS) helaerh ar wirfoddolwyr ac YN YSTOO Y 18ed. GANRIF Gwnstabl Heddlu'r Gogledd fis CEWCH GROESO ARBENNIG ewyllys da a chyfraniad di-dal yr yn 61 dylid bod wedi cofnodi i . YMA. YN OGYSTALA aelodau . GOLYGFEYOO GWYCH OROS Richard Brunstrom gyfeirio at LLYN PADARN A OYFFRYN PERfS Eu bwriad oedd cadw un 0 gyflwr ardderchog amryw 0 siopau'r Stryd Fawr ar agor, erddi yn y pentref ac yn cynnig bwydydd cy~awn arbennig at lendid y toiled yn Aft AGOR sam- 9pm. BOB DYOD ORWY'R fLWYDDYN organig a lleol, os yn bosib, er OJOOYDD GYDA seON NEU DEISEN (Dim prydiau 0 gwbwl) Maes Padarn. MAN PARetO 0 FLAENY BWTHYN YN ADDAS I'R ANABL mwyn gwella iechyd pobl a'u • Maes Parcio Glan y Llyn: Bu cael i fwyta'n iach. Hefyd roedd Oriel arbennig 0 luniau Syr Kyffin Williams cyfarfod diweddar rhwng y a Ilu 0 arlunwyr Cymreig eraill y cwmni'n ymwneud cryn dipyn Clerc, swyddogion Gwynedd a'r a hyfforddi ynglyn a www.ccuna"t.co.uk Cynghorydd T. Edwards i drafod (01286)872606 [email protected] glanweithdra a bwyta'n iach. Y cynlluniau i ehangu'r Maes gobaith oedd cael peih cyrnorth Parcio ar fin y llyn. Roedd y CC ariannol 0 Gronfa Grantiau wedi mynegi pryder ar fwy nag Bvchan }' Cyngor i'w Sycnlanhau .Altro un achlysur fod yno barcio bler cynorihwyo i ddaiblygu'r ac anghyfrifol, a bod ceir yn amI Auwmo busnes. Roedd y cwrnni angen "\(,OD A SeJi yn cael eu gadael ar y palman t. Gwasanaeth offer newydd gwclla'r siop oddi Eglurwyd mai'r bwriad oedd Casglu a Danfon mewn a'i hedrychiad oddi allan. ehangu igyfeiriad y llyn a mynd \ v Diolchwyd i EM am ei a pheth o'r tir gwyrdd i wneud S4 Stryd Fawr &~ chyflwyniad, ac am wneud Llanberis lie i barcio mwy 0 geir. Eglurodd nvnnv mewn Cyrnraeg graenus. )r Clerc ei fod yn teimlo os oedd GWASANAETH COLCHI A SMWDDIO Roedel yn amlwg wedi llwyddo'n ffon; 870088 yn rbaid d\V)TU tir glas yna fod ellhriadol i ddYSgu Cymraeg. ansen sicrhau mwy 0 Ie i barcio. · 0, l' B)'dd C~l~ Y C\Vmnl n cae el Wedi rrafodaeth penderfyn\vyd yst~'ried yn y fiwyddyn nev.')'dd ar ddull 'herringbone' gyda'r 11if FFRAMIA -)'r un pr),'d a cheisiad,,\.l eraill. tr9ffig o'r gorllewin i'r dWyTain Datgan Hnddiant rrwy'r mac:; parcio. Dyuutli Pare Padarn7 Llanbgris DJ mewn p~rthyna~ ~ owa1th ar l1ynny yn canialuu parcio rhsBor (01208) 870922 y C:ysgodfannall H\vs. o gelr, g gydag ymyl uwch i'f VJWW.fr r::tm (d.com Cada.mhau Cofnodion paJmanl, cadw hwonw yo glir i GW3sanaeth fiframio Lluniau Gadarnhawyd cofnodion gcrddwyr a rhai'n gwthio coets cyfarfod nos I~u, 15 T!lchwedd, bach a bygi. 0 Dswis sang luniau yn yr Oriel ac ar y wefan 2007. C)'llnig ac cilio: DP I 10. Yn anffodus grul nad oedd William Selwyn) Rob Piercy, Keith Bowen, Keith Andrew a mwy cyfalaf ar gael i datu am 'I Materion yn Codi o'r cynllun, na chwaith yn debygol y gwaith. Cynnig ac eilio: creiriau oedd yn )' llofft. pan fo Mae Parcio'r Awdurdod am flynyddoedd i ddod, TTJDP. Nodwyd fod y penderfyniad i yn llawn. Hefyd nodi pe bai byddai'n rhaid codi tal parcio, Penodwyd y Cadeirydd a TT adael 'Angorfa' yn un anodd ond Partneriaeth Goriad Gwyrdd yn fel yn y rneysydd parcio eraill yn ynghyd a'r Clerc i fod yo aelodau o gofio cyn lleied 0 ddefnydd codi tal am barcio yma y byddai y pentref 70 ceiniog am yr awr o'r panel. Bydd BD yno hefyd yn oedd ar )' [y, mai prin oedd cais wedyn am arian i gadw'r gyntaf, a chafwyd sicrhad y rhin ..vedd ei swydd. Mae'n debyg ymwelwyr a'r arddangosfa a bod toiled ar y safle ar agor drwy'r byddai tocyn tymor ar gael i y bydd angen rhyw gorff arall yn y costau cynnal a chadw yn flwyddyn, drigolion lleol neu rai'n dod i'r hytrach na'r CC i wneud cais am cynyddu'n flynyddol roedd yn Unrhyw Fater AraU pentref iweithio yn ddyddiol. Ar grantiau tuag at y cae. amlwg nad oedd dewis arall. • Adroddwyd fod son wedi bod hyn 0 bryd mae pris hwnriw tua Awgryrnwyd hefyd y dylid Cynllunio am 'Gysgodfan' ar gyfer pobl £70 y flwyddyn ond yn debyg 0 trefnu Cyfarfod Cyhoeddus j Cyngor Gwynedd: ifanc fel lle i loetran a godi yn y dyfodol agos. gael cefnogaetb ehangach i'r • C07A/0713/1S/LL - Codi chymdei thasu, roedd y manylion Adroddwyd fod perchnogaeth cynllun. ., . modurdy ar ochr yr eiddo, gosod giiit gan Yr Hedd1u. Penderfynwyd tocyn tyrnor yn camatau parcio Angorfa ar y fyl1edfu, gosod sied ardd - 'fan gwahodd yr heddwas cymunedol rnewn rneysydd parcio eraill yng Cyfeiriwyd at y llythyr oddi wrth y Rhaeadr, Blaen )r Dd61, i'r cyfarfod nesaf Ngwynedd. CG ynglyn ag adnewyddu Llanberis. Dim gwrthwynebiad • Codwyd cwesti wn ynglyn a Soniwyd )' gallai newid y prydles 'Angorfa'. • C07 A/0830/1 S/CC - Guiaim pham nad oedd goleuadau drefn atal lorrau a charafanetiau Eglurodd }'Clerc fod tri dewis. a) rheoli coedlan gymunedot - Coed Nadolig yn y pentref elcni. rhag parcio dros nos. Ni fyddai adnewyddu'r brydles a thalu Doctor, Llanheris. Dim Arebwyd nad y Cyngor tal parcio rhwng 6 yr hwyr ac 8 y rhcnt y farchnad (nid oes rhenr gwrth wyneb iad Cymuned Iu'n gyfrifol am y bore, ond yn arbennig byddai'r ar hyn 0 bryd). Wedi eu caniatau/gwrthod goleuadau yn y gorffenno1, ond datblygiad yn arwain at well b) Prynu'r adeilad wedi ei brisio CG: i'r Cyngor roddi cyrnorth trefn a byddai'r palrnant yo cael gan y Prisiwr Dosbarth. ariannol hael tuag atynt am sawl ei gadw'n glir i gerddwyr. C07 A0697/1 SILL - Estyniad c) Gadael 'Angorfa' a CG wedyn deulau»: Capel Clegyr, Llanberis blwyddyn. N i chafwyd cais am Nodwyd hefyd fod rnwy 0 le )'D rhoi'r tY ar y farchnad. Caniatau gyrnorth ar gyfer Nadolig 2007. bellach j barcio ar Stryd Fawr y Roedd y CC wedi bod yn gyfrifol APCE: • Holwyd eto a oedd modd cael y pentref oherwydd fod y am yr adeilad a'r 'arddangosfa' 0 NP3/lS/184 - Codi tyrbin gwYl1t giar yn 01 lle'r oedd y ffordd 0 'plismona' cyson gan wardeniaid greiriau y Prifardd a'r llenor T. 9.6'1rled,. 0 uclider i ddarparu ymyl y Siop Goed yn mynd i yn golygu nad oedd cei r yn cael Rowland Hughes ers 1976. cyflenuiad (1)'da11 i 111l Tir rnewn i'r Ffordd Osgoi. Atebodd eu gadael am gyfnodau hir, tY - 'Angorfa' ocdd cartref TRH a Hafoty Newydd, Llanberis y Clerc ei fod hyd yma wedi Nid oedd pob aelod o'r dyrna'r cartref y cyfeirir at ci methu darganfod P\V)' oedd yn Gohebiaeth Cyngor yn hapus a'r hyn sy'n wagio yn y nofel 0 Law l Law. gyfrifol arudani. • Teras Glanrafon, Nantperis: cael ei gynnig ond, 0 gofio fod l\1ae svnnwvr cvffredin, \'n • Holwvd oedd modd cael ...... -' Cafu'yd ll)'lh~rr oddi \vrrh CG y'n - CG }Tfl \\'Ynebu toriadau cyllid ogystal a lbreuliau uchel, )'n cllri()'r domen cerrig a phridd o'r nodi eu bod yn cdrych ar sef}"llfa s}'l\veddol, }T cynllun yma mae'n d\\'eud mai'r peth callaf }'di Fyn\rent? parcio ac }'ll 'c}'nnal asesiad' o'r ymddangos oedd ~'unigr ateb. 0 ildIo'r [5' ond, tan )'n ddivycddar sefvllfa. Cyfarfod Nesaf [\vyafrif cafW),d cefnogaeth iddo. roedd pr)'der am )'r arddangosfa • • AI>CE: I I)·thyr yn cydnabod Bydd y cyfarfod nesaf ar nos Iau Pwysleisi\vyd fod angen sicrhau yn )' Ilofft. Er S3\\'1ymdrcch yn }' pr)'der ). CC am bareio ar )' 17eg 0 Iona~vr) 2008 am 7 yr )' lIed presennol i'r palmant. gorffennol meth\vyd a chael gyfnodau Pf}TSur yn NanLperis h,vyr yn 'Ang()rfa'. Cynnig ac eilio: TT!DI~ cartref iddi, ond yn ddiweddar • Plas Peng\vairh: Caf"ryd cafwyd addewid llafar y gellid ei adroddiad gan y Cadeirydd iddo lleoli yn Ysbyry'r Ch\varel (run 0 ym\veld a'r Plas yn ddi\veddar ar adeiladau CG• \rm Mharc Padarn . ",ahoddiad CG i \,'eld y gwaith (Caf\vyd cadarnhad 0 hyn gan E. W. Pritchard addurno ac u\vchraddio a \vnaed BD). yno. Dy\vedodd fod y gwaith Ych\vanegodd y Clerc iddo CENTRAL GARAGE, Llanberis - - - \vedi ei \vneud i~afoD uchel ia\vn drafod hanes sefydlu 'Angorfa' - ac rocdd ganddo air 0 Ftcn: (01286) 870202 fcl canolfan }' CC gyda Is1\v)'n ------ganmoliaeth i fr,vdfrydedd a Jones, y eyn gierc. Nid oedd IJ gofal eithriadol staff)' carrref. TREFNWYR ANGLADDAU )'n meddwl fod angen cysylilu a CEIR AR GYFER PRIODASAU • Noson cyfarfod neb )'nglYn ag unrh}'\v greiriau Penderf)'nwyd yn unfrydol cadw )'n yr arddangosfa 3t dr~:dedd nos rau y mis ar gyfer . o ddeall bod earuef teb}"gol c)lnnal cyfarfod)'dd y Cyngor i'r crciriau, cytun\v)rd yn C)'ll1uoed. Apc1i\\ryd am unfrydol i beidio ar\v)"ddo bre~enoldeb i'r cyfarfodydd. pr}'dl~ 3ral1, ac i adael 'Angorfa'. Cae Pel-droed UEFA Cynnig ac eilio: EBI OG. Cafwyd •• Adroddwyd fod )f Clerc \vecli pJeidlais unfI'}'dol. c)Tfarfod y Cynghorydd ~f. Gof)lnnwyd i'r Clerc roi A'I FEIBION Ed\\.'ards a nirer 0 sw)'ddogi()o gwybod i Gl\vb y Mamau ac Bwthyn Gadlys CG, yn eu plith BD, ohenvydd ei Urdd (Guild) yr EgI\lIl~{s, )' S}.frifoldeb O\n1 Durc PtlUarn. Yn detnydd\v)'r cyson) 0 f\vriad y LLANBERIS ahsenoldeb y s\IV)TddogAdf)'\vio C)'ngor ac i ddiolch iddynt am Bro pcnu\;rf)'nvl'-yd c}rfarfod eto eu cefnogaeth. FFon: 870444 yn fuan yn Ionavvf cr m\vyn Gofynn w)'d i EB gyfarfod symud ymlaen. <;\vyddogion Cyngor G\vynl:dd Er fod y cae yn rhodd gao pan fydd )' cyfan yn dod i ben ac •Gwerthwyr Glo ac UEFA byJd angen codi 0 leiaf i gael prisiau os b)'dd angen • Olew Gwres Canolog I'ch £30,000 i baratoi'r safie a'i osod g\...ncud unrh)"v \Vailh ar yr yn ei Ie. Cynigi,vyd y dylid adeilad c)'n y trosglwyddo. cadw'n gynnes ac yn glyd! sefydlu panel o'r C~rngor ar g),-fer CYlunodd EB ac OG i restru'r

• - • Am gymorth: 1 • i gych W)'n prosiect Am Offer Tv a Gardd ... • i gael hyfforddiant • i gei~io am gr9nt OJ a N L F L 1 • ~red~e l11udiau G VI v WEDD • V ( .. ,. 111 • J w1rf-oddoli . r' , 1>1.. d ... ,,'1 ,rauu., FORMAG cv£vlltw~h a Mantoll gwynedd - Y" c;ofnosi 91VYJ,liCJUgWlrfoddOI a chvmunp-l'Iol - X'I1hQllo.ooU(fiJnlam.eIICI~dd.com ¥,(W"Y ,nl1 ntell9vvyn udel.cQill 41 A STRYD FAWR, LLANBERIS 01~A~~72626 new 01341 4Z1575 Ff6n: (01286) 872501 £1"..,," 0",('1)5''''''''0106881>1" (.ot__ \,wyd yll!j Ngllymru' CwnlntCyfyl'led~d",,~Worenl ~.d2027' --~- - - 20 ddiweddar Betty Lloyd Roberts, 6 ddechrau ers dydd SuI. 13 lonawr, DEINIOLEN Bro Deiniol, Deiniolen, gynt 0 11 am 10.15 Y bore. Croeso cynnes i Maes Eilian, Dinorwig. ddiolch 0 bawb. Mrs Nia Gruffudd Ffcn: (872133) galon am bob arwydd 0 YR YSGOL FEITHRIN...... gydymdeimlad a amlygwyd iddynt Cynhaliwyd Parti Nadolig y plant yn eu profedigaeth 0 golli un mor eleni ar ddydd Mercher, 19 DIOLCH. Mae Mrs Beryl Griffiths, 8ydd bwlch mawr ar ei hoI. annwyl. Diolch yn arbennig am y Rhagfyr. Mwynhawyd te parti bach 5 Maes Gwylfa, yn diolch yn fawr Cyhaliwyd ei gwasanaeth gofal a gafodd gan y meddygon wedi ei baratoi gan y staff a lawn rr tsuiu a nrmotau am y angladd yn Amlosgta Bangor ar y teulu, gweinyddesau'r gymuned dilynwyd gyda chyngerdd cardiau a'r anrhegion Nadolig. 1ge9 0 Ragfyr dan ofal y ac i ferched y Gofal Cart ref a fu'n Nadoligaidd y plant. Roedd yn Elizabeth Lloyd Roberts (Bet) Parchedig John Pritchard a ffrindau arbennig Iddl. Diolch bleser cael bod yno yn gwrando Trist yw cofnodi marwolaeth Mrs chynorthwywyd ef gan y hetyd i'r Parchedigion John amynt yn canu ac yn amlwg yn Elizabeth Lloyd Roberts, gweddw Parchedigion W. R. Williams a W. Pritchard, W. R. Williams a W. J. mwynhau eu hunain. Yna galwodd y diweddar John Peris Roberts 0 J. Lewis. Y prif alarwyr oedd Mr a Lewis am eu teyrngedau a'u Sion Corn gydag anrhegion 6, Bro Deiniol, Deiniolen, gynt 0 Mrs Gavin Morgan, Mr a Mrs gwasanaeth parchus yn yr iddynt. Roedd yno raftl ar y dydd a 11, Maes Eilian, Dinorwig, a fu Hughie Harris Hughes, Mr a Mrs angladd a drefnwyd gan E. W. gwnaed elw 0 £37. farw yn dawel yn Ysbyty John B Jones, Mrs Gracie Pritchard, Llanberis. Mae tri phlentyn newydd wedi Gwynedd, dydd lau y 13eg 0 Roberts, Mr a Mrs Tommy Jones, Gwerthtawrogir yn fawr y dechrau gyda ni ers mis lonawr a Aagfyr. Mr a Mrs Trevor Roberts, Mr a Mrs cyfraniadau hael tuaq at y gobeithio eu bod i gyd wedi Ganwyd Bet yn Ninorwig a Steven Morgan, Mr a Mrs Colin Feddygfa leol a Gwasanaeth ymgartrefu yn y cylch erbyn hyn. lhreuliodd ei hoes, oni bat am y Morgan, Mr a Mrs Dyfan Sion, Mr Gweinyddesau'r Gymuned. CYMDEITHAS GOLFF. Dymuna pedair blynedd ddiwethaf, yn ei a Mrs Tecwyn Hughes, Mrs Delyth LLONGYFARCHIADAU i Catnn Cymdeithas Golff Deiniolen phentref genedigol. Roedd ganddi Harries, Mr Graham Roberts, Llewelyn Gruftudd, Stad yr Hatod, ddiolch i bawb am y gefnogaeth a feddwl y byd 0 Gapel M.C Mared, Lora, Mr a Mrs David Clwt y Bont, am basio arholiad gawsant yn 2007. Derbyniwyd Dinorwig, lie bu'n gwasanaethu fel Parminter, Mrs Betty Woods, Mrs piano Gradd 3 yn ddiweddar. rhoddion tuag at raffl y clwb gan organyddes am nifer helaeth 0 Phyllis Williams a Mrs Pat Hottai ddiolch i'w hathro, Elted lawer 0 bobl. Cynhaliwyd noson flynyddoedd, ac ar 61 ei gau bu'n Williams. Morris, am ei dysgu. yng Ngwesty'r Dolbadarn yn aelod ffyddlon yng Nghapel Cefn• Roedd yr amlosgfa dan ei sang DYMUNWN well had buan a Llanberis lie tynnwyd y raffl, hefyd y-Waun, Deiniolen. Y lie cyntaf yr o ffrtndau a chymdogion a ddaeth dymuniadau gorau i'r rhai o'r cafodd plant y pentref barti gyda al ar 01 gwella bob tro oedd i'w i dalu eu teyrnged olaf. Claddwyd pentref sydd ddim wedi bod yn rhy Sion Corn ac anrhegion. Chapel. y gweddlilion ym mynwent Nant dda yn ddiweddar, gan ddymuno Mae'r gymdeithas yn mynd 0 Ei diddordeb mawr oedd Peris. gwellhad buan iddynt i gyd. nerth I nerth a gobeithlo y bydd cerddorlaeth ac yn ei hieuenctid Rhoddwyd blodau gan Laureen DYMUNWN Flwyddyn Newydd 2008 yr un mor IIwyddiannus. byddai'n IIwyddiannus mewn a Gavin; Marl a John; Grace, Dda a lIewyrchus j holl drigolion Cynhelir cystadleuaeth bob mis ac eisteddfodau lIeol. Meddai ar lais Graham, Nerys. Mared ac Owain; Oeinrolen a'r Cylch. mae yn agored i bawb. Cysylltwch soprano arbennig. Cychwynnodd Jennie, Tommy a'r plant; Steven, YSGOL SUL UNEDIG. Ar fore Sui, a Wayne Deemer (Cadeirydd); nifer 0 blant lIeol ddysgu'r piano Sian, Elen, Lora a Cerys; Dyfan, 16 Rhagtyr, cafwyd gwasanaeth Richard H. Jones (Ysgritennydd), dan ei hyfforddiant Kathy, Gwion ac Ifan; Colin, Gillian Nadolig arbenniq gan y plant a Martin Hosker (Trysorydd) .. Cefnogodd bob math 0 a Lowri; Tervor a Janet; leu, Nia, gwnaeth pawb ej ran yn Mae diqon 0 hwyl i'w gael. ddiwylliant lIeol gydol ei hoes, a'i Jen a Trystan; Hilda, Jean a'r ardderchog. diddordeb pennaf yn y teulu; Joan a'r teulu. Cafwyd Parti Nadolig eleni yn y blynyddoedd diwethaf oedd Clwb Derbyniwyd rhoddron tuag at y Den yn Llanberis. Cafaodd y plant Cefnogwch Orwig. Roedd Bet yn ffrind caredrq Feddygta leol a Gwasanaeth gyfle I chwarae a chael lIond bol 0 i bawb a phob amser yn hwyliog er Gweinyddesau'r Gymuned. twyd ein Hysbysebwyr yr holl lawdriniaethau a gafodd. DIOLCH. Dymuna teulu'r Mae'r Ysgol Sui wed I all-

GWYNANT PIERCE Cynyrehion Coed: Gatiau, Ffensus ae ati am brisiau eystadleuol

Uned 1, Fferm Bryn Afon LLANRUG Ffon: (01286) 674183 (0589) 899901

. CERIS JONES Plant Safon 2 (Yn eistedd): Hilda Owen, Hilda Williams, Gwenda Jones, y Teglon, Stod Tolybont Ysgol Deiniolen yn 1956 ddiweddar Edwina Lewis, y LLANRUG Yn ystod 1008/1009 bydd y criw Hughes, Cadwaladr (Dwal) ddiweddar Elsa Wyn Pritchard, yn }' llun yn dathlu pcn-blwydd Evans, Richard Wyn Morris> Brenda Williams, Glenda Parry, 677362 rctr bwy~ig. fieth am duou ai cin nlan Wyn Davtes, Glyn Thomas, Marion Jones, y ddiweddar Joan AduIDG} neu symudol 5i1ydd rhyw n'0600 tua'r hydref ;, Trcfor Jones, Me~rion Davies, Gwcnfron Williams CAr y llawr): Humphrey Jones, y zaet nrvd () Iwvd a szwrs 3 David Cole Jones. 07979 diwcddar Iiriv [onee, John 111ill1fiU Q~eQflQn~ (Vn ~c;fyll): V d~wcddQr lIufihic Gw~lym Jones a Dav~d Morris. 620996 Dyma blant Safon 1 gyda1r Cordon Thomas, Nevtlle Wyn mnrawes, y ddiweddar Me". Williaml>, Jennifer Willi~m~) I-Iwyraeh y gall bawb hasio'r ~9.ra.h R.oberts1 Cnernarfon. 07r Rilda l.hri~tin~ Roberts, Y nezes i'w gtlydd ac wcdyn • Trwsig ceir 0 /oniov so tnenrvn yo y llun • crbyn nvn ddiwcudar RJlian Terry Tnornas, cy~)'11tu A IIilda Parry, Porth • Gwoi+h MOT b\.l {i\ITY 7 Qhvn )·nt. MQir Will~o.ms}Ann Morr;s, lr~s C;ogledd, Ien (trin g\lJ9Jll) ar • Ma~ol"\i~ profiodol iown O'r chwith (yo ~efyll sr y fainc): Rees Ione , y ddiweddar Beryl 67677" neu Neville ar 872570. • Prisiou cystodleuol Dou51as Jone:;>] john Clyn PlerninOl Mlchael Parry, Robert Edrvch vmlaen yo tswr i Williams, nugn Griffith, Mcurig nlwyn jones. 81ywed s=»yeh !! ---'-

• Ar Ben Arall y Lein •

Clwtyn Criw Triw yng ngegin ofnadwy 0 fler Roeddwn wedi gobei chic adrodd rhyw law fawr yn ymesryn 0 r--- Smonach Bach, a hynny tra'n yn y rhifyn cyntaf 0 2008 ar gyfeiriad y Ilywodraeth i geiso bwydo Twrnwbolmeddal, y byii, ddilyniant i'r cyfarfod gydag rhedeg pob dim. 'Rydych yll r},y a Slwjipwdw, y pry genwair. Ie, Aelodau Cynulliad y Sir ym llwyddianus a lleol; mae ganddoch geiriau wedi eu sgwennu ar Mhorthmadog, ond yn anffodus rywbeth delfrydol yma; rhaid i ni [el l 9., ddarn 0 bapur gan y Bach ei ni fydd hyn yn digwydd tan nos llywodraeth dduieud umhycli SUI i • hun! Iau, 24 Ionawr, Erbyn bynoy redeg a thrin eicli eiddo; rhaid i chwi LOGSY bydd y drws wedi cau i dderbyn ei rannu a phauib; geuicl: chi dalu eitemau'r Eco am Chwefror - am bopeth er tmoyn i pawb 0 dros y HTRABSOD felly dyna rywbeth i'\A,1gnoi at y !firl ei fwY11hau an: ddim - ni sy'n Ewadd! Pa iaith ydy honna? Na, rhifyn nesaf guiybod orau bois' Fel'na mae'n * nid y Gymraeg. Iesgybiaethus! Yn ogystal a'n cyfarfod ni yma edrych 0 fan hyn, 0 leiaf. Os nad Rhywdro! Rhywle rhwng caeau Ond peidiwch a phoeni, mae yng Ngwynedd, cyn diwedd y oes rhywyn yo gwybod yn well, Man-Llwyd-yn-Un-Lle a Chefn Smonach Mawr yma! mis bydd swyddogion wrth gwrs!! Rhos, Bethel, Dol Afon, Nant Meddyliwch eich bod mewn Cymdeithas Genweirwyr Eog a Yr amser yma flwyddyn yn oj Peris, a phob afon yng ngwlad gwlad sydd hefo popeth 0 Britbyll Cymru wedi bod yn y fe gefais bleser mawr yn adrodd Eco'r Wyddfa, daerh Gyrdi chwith, a phawb yn darlIen Cynulliad yn cyfarfod a'r hanes rhai o'r gwestai pysgota y Wenfflam 01a' ifyw yn ein plith popeih o'r diwedd i'r dechrau. gweinidog, Jane Davidson, i weld cefais y fraint 0 aros ynddynt ac mi fyddwn ni yn dweud yr A b racamgymeriadi a e t h w s pa ffordd mae'r gwynt yn dros y blynyddoedd. Fy mwriad hanes i gyd wrthoch chi yn y glodwnishi w! chwytbu gyda hi. Bydd oedd cael cyfle i wneud hyn eto golofn yn ystod y flwyddyn Ysgol ydy LOGSY! Dyma adroddiad ar hyn hefyd i ddilyn. eleni, gan fod nifer wedi gofyn 2008. Felly, cofiwch ddarllen chwaneg 0 eiriau Sbroli Bropi 0 Un ffaith y gallaf fod yn imi wneud hynny. Os bydd cyfle colofn Clwtyn Criw Triw yn Blaned Gilfarigwy, a neb llai na berffaith sicr ohoni yw ein bod ni yn y misoedd nesaf, ac os bydd y Eco'r Wyddfa! Smonach Bach welwch chwi fel Cymdeithas wedi bod yn cymylau tywyll 'rna wedi cilio a'r Aha! Ta tal Da boch chi! Na! wedi eu sgwennu yn ei lawysgrif ceisio, er 1986, creu mynediadau pysgota yn dawel, yna gwesty Fi Smonach Mawr sy'n siarad. -traed brain wedi eu clymu wrth trefnus i'r afonydd i Loch Inagh yn Connemara fydd Y mae Smonach Bach ar ei sment: ddefnyddwyr eraill trwy greu ar y fwydlen. wyliau (beth, gwyliau arall P) ac HTRABSOD cyfleusterau hwylus, graenus a Er bod y Gymdeithas yo 100 thaclus i bawb. Y rhai sy'n dal i oed yn ystod rnis Mawrth eleni, mae 0, yr hen beth bach iddo fo, EARAWCH EAC sefyll yn erbyn hyn, trwy siomedig fu'r cais am olwg ar hen y tro hwn mewn gwlad bell LYWH wrthwynebu a gwrthod cyd• luniau, cofnodion a chelfi 'sgota'r iawn, Hwyrach na ddaw 0 byth NOWARTHA weithio, yw Cyngor Chwaraeon ardal. Er fy mod wedi derbyn rhai yn ei 61 oddi yno!Hy! Hy! UGSYD Cymru, Un deb Canwio Cymru ac petbau diddorol dros ben, nid oes Paid a chrio, da chdi ISREWG Asian taeth yr Arngylchedd - tri digon i drefnu cyfrol at Y Smonach Mawr. RYWLAFOG chorff sy'n cael eu hariannu gan y canmlwyddiant. Rwy'n dal i Ond OJ O! O! yr holl waith! Abracadrapia dyn-bob-lliwia, os Cynulliad Cenedlaethol. Felly, a erfyn ar rai sydd a phetbau yn eu Gwaith? ydych chi'n metbu dod 0 hyd i'r yw'n briodol i fod yo amheus fod perchnogaetb a oedd modd cael la, sgwennu colofn ar gyfer atebion cywir, beth am edrych rhyw agenda gudd yn fan hyn, sef golwg arnynt. Os bydd y perswad plant Eco'r Wyddfa. ar waelod y dudalen ble y maent ceiso gwncud achos bod yn rhaid yn ddigonol rwy'n gobeitbio rhoi Ta raj ra! di tara! Mi rydach ar gael. dedfrydu er mwyn i bawb gael rhywberh at ei gilydd yn ystod y yn werth y byd yn grwn, Hwyl! A chofiwch wenu a defnyddio'n dyfroedd ni am flwyddyn. Smonach Bach neu beidio.A chwerthin! Tan y tro nesaf ddim, oherwydd cin bod ni, fel Un peth sydd wedi fy niddori dyma beth a welais i ar y bwrdd SI\{ONACH M.~WR pysgotwyr, yo rhy styfnig i rannu yn ofnadwy Y\A.' y pethau sydd 0 ein hadnoddau. Mewn arngylch Gwynedd yn ymwneud gwirionedd, yr awdurdodau eu a physgota - er enghraifft: pwy hunain sy'n creu sefyllfa sydd wedi bod yng Ngwesty Ty'n wrthdrawol. Drewi braidd i mi. • • Gwyliau cerbyd Prydeinig a Chvfandirol. y Cornel (Talyllyn) a darllen llyfr Ond a wnaiff rhywyn wrando? Be cofnodion yr helfa a gweld • Rhaglen Tripiau Dyddiol. 'da chi'n feddwl!l amlinelliad ar lechen y drws 0 • Cerbydau moethus ar gael ar gyfer lIogi preifat. Pe buasai'r tri chorf uchod yn frithyll a ddaliwyd flynyddoedd • Cerbyd 7 ac 14 sedd ar gael ar ymddwyn fel Cyngor Gwynedd yn 61. Y sewin rnwyaf o'r gyfer teithwyr maes awyr ac sydd, gyda phob canmoliaeth, Mawddach sydd i'w weld - ym ar gyfer 1I0gi preifat. wedi cefnogi ein hymdrechion, mha westy tybed? Hefyd • Adran teithiau grwp - yr holl buasai cynllun delfrydol iawn ar amlinell, eto ar stepan drws hen drefniadau wedi'u gwneud: waith yma. blasty, 0 eog 38 pwys a ddaliwyd archebiadau gwesty a lIong, Roeddwn yn meddwl y buasai mewn rhwyd )'D niwedd yr teithiau, archebiadau theatr petbau'n dechrau gwella gyda 1800'au. Gobeithio cae I dilyn y a digwydditldcru. chydwcithrcdu brwd, ar faterion trywydd yma yn Y~lOU y pysgota fan leiaf, gyda Asiantaeth Y Sgwar, Llanrug, Caernarfon,Gwynedd LL55 4AA flwyddyn. Taith ddifyr iawn yr Amgylcbedd, ond [riSl iawn gyda'r camera - p\v~r sydd am Ff6n: 01286·675175 Ffacs: 01286·671126 E-bost: [email protected] yw adrodd fod as\vedd yr ddod am dro? Gwofan: www.arvonio.co uk Asiantaeth - neu mi fuasai'n fwy COfi\vCb, aeIc}dau, rhaid cywir adrodd - Thai aclodau o'r derbyn tal aelodaeth erbyn )' staff, Luag al y CI\vb yn warth us. 3ydd 0 Fawrth neu mi fydd y Mae sw),ddogion )' Gymdcithas disgownt yn diflannu. Hefyd mae DODREFN PERKINS )In barod vvcdi cyfarfod ag Uwch nifer cyfyngedig o'r balhodyn i (Safle'r hen Nelson) Reo!\vyr Gogledd Cymru o'r gofio'r canmlW)'ddianr ar gael. CAERNARFON Asianraeth i gcisio g\vcld rhyw Mae'n werth ei gael. ffordd ble gall yr aelodau gael HlJ\(' PRICE HUGHES ffydd yn eu £fyrdd dirgel 0 Ffoni (01286) 676 040 weithio. Bydd ~yfarfQd arall ar 11 Chwefror i weld II oes modd cllel lAfI\fE]Of) - !)().4Vi£J..'N • Pob math 0 ddodrefn Iy I ~)'d-wei(hrediad i alluogi i ni ~s.t;>MD- D~3"tlSI • fedru datblygu ein dyfroedd, a ~SAa- illSOil • tegin, 'stafell trw, Ilofft chacl )T un 5ylw a gwarian[ ac UO.M"eIqlV -YHl'tlYlX\ON maent yn ei gael ar afonydd eraill, lAMII - I-IAU.'1 • Pri~iau cy:;fadleuol [el y Con\yy, Clwyd, Dyfyrd\~' - ~-e..'CM I.fJ cawn weld beth a ddaw. ~~~-~VgH~£WVg - Carpedi, Llenni a Mge'n rhllid ymddiheuro lIm 41J1i4:iUCl - aOSR'\!1l.lH Lloriau PrQn oolli arnaf fy hun yn lan gyda'r IOSJSA !PA AS!)O'l marerion uchod, and reI ~rnamae rrO!q:ll\1 pethau. Rydym yn tcimlo fod -- Plot 1, Bryn Eglwys, hatgoffa.Dywedodd Hefin Penisa'rwaun: cynllun Williams bod angen f[os 0 dan CYNGOR CYMUNED diwygiedig hyn i'r a ganiaiawyd. lwybr 74, ger Carreg y Gath, LLANDDEINIOLEN Ceisiadau a ganiatauiyd gan Rhiwlas -llythyr i Wynedd. T¥')ll1edd: Adroddiadau 10 Teras Cynfi, Deiniolen: Cyfarfu'r Cyngor ar 8 Ionawr. Cymuned ar y laf 0 Fai 2008 ac Derbyniwyd cais Ph}'llis Ellis i cstvniad ac ailosod Sled ardd. Offrymwyd y weddi agoriadol amcangyfrif o'r gost i'r Cyngor. ~ Wynedd lanhau ffordd Cae Tan y Iron, Dinorwig: estyniad gan Richard Llwyd Jones a Llygad Busnes. Cyflwynwyd eu Hywel - 1lythyr i Wynedd. ochr. derbyniwyd cofnodion Rhagfyr llythyr yn rhestru'r Gofynnodd Elspeth Mircheson a Berthen Gron, Deiniolen: fel rhai cywir, gwasanaethau sydd ar gael i fydd )' gwifrau band eang syn fusnesau, awgrymwyd gofyn esryniad a newidiadau. cael eu gosod yn cyrraedd Materion o'r cofnodion Cefn Coch, Deiniolen: cynllun Rhiwlas. Eglurodd y Cadeirydd Dvwedodd Richard Ll. jones na iddynt hysbysu hyn yn y J diwydiedig i'r hyn a ganiatawyd. mai cysylltu'r parciau busnes yn ddylid dyfynnu yn y papurau Papurau Bro. Cais a umhoduiyd gan Tf:vlledd: unig y maent ar hyn 0 bryd. bro bob sylw a wneir gan y Cynllunio Safle oddi ar Lon Plas, Rhiwlas: Penderfynwyd gofyn i BT PI1rd Cynghorwyr. Ymaiebodd y Cyflwynwyd cais Mr Sam Jones, codi 4 t)'. fydd y gwasanaeth ar gael yn Cadcirydd na fuasai'n deg Morogoro, Llanwnda, am Awgrymodd Elspeth Miichcson Rhiwlas a gweddill )' gymuned. dibynnu ar y Clerc i ddidol gefnogaeth y Cyngor i'w fwriad i i wahodd rhvw• un i'r Cyngor Ychwancgodd Geraint Hugbes a rhannau o'r cofnodion, dylai geisio codi wyth tY fforddiadwy Ianylu ar dai fforddiadwy - Huw P. Hugbes bod llanast unrhyw Gynghorydd ddweud os ym Methel. Trafodwyd ei ddadl llythyr i Mr Alcd Davies, difrifol ar 61 y contractwyr - am adael rbywbeth allan o'r fod hyn yn cydymffurfio a Pennaeth yr Adran Gynllunio, llythyr i 1\1.r Dafydd Williams, papurau bro. pholisi Gwynedd, sef y gellir Llwybrau Adran Priffyrdd, Pencadlys, Dywedodd Huw P. Hughes ystyried codi tai fforddiadwy y Cyfeiriodd Geraint Hughes at Gwvned.- d. bod adroddiadau ar Dai tu allan i ffin )T Cynllun Unedol. ein cwestiynnau i Wynedd Dyddiad y cyfarfod nesaf Fforddiadwy i'w gael ar ddisg ac Mae hyn yn wir os nad oes tir ar ynglyn thaliadau cynnal a Nos Fawrth, y Sed 0 Chwefror. ar )7 'We' ond dim ar bapur hyd gael oddi fewn i'r ffin. a chadw llwybrau - llythyr eto i'w yn hyn. Penderfynwyd gofyn i Penderfynwyd nad dadl i'r Aled Lev/is, Pencadlys, Cyngor Cyngor Cymuned yw hyn a cheir Gwynedd, am gopiau o'r ddisg. cyfle idrafod y cais cynllunio yn Awgrymodd Len Jones y dylid y ffordd arferol. cael cyfarfod arbennig pan fo'r Ceisiadau a dderbyniuiyd: adroddiad i law. Ychwanegodd Llain 0 dir ger Tan y Foel, Huw P. Hughes bod }' Cynulliad Deiniolen: estyniad uwchben y yn paratoi 'Cynllun Datblygu modurdy. Periderfynwyd LJeoJ' -vn ))e'r 'C.vnllun Unedol' a,('rt'h,,,t'Dchv b l'J] !lID }' '\l.. ~ presennol, ar 01 rralon nwnnw rhcsymau canlynol: mae r am flynyddoedd. datblygiad y tu allan i cgwyddor Darllenwyd ateb hirfaith y "Iai Fforddiadwy'. Byddai'r Gwasanaeth Tan ynglyn a gwelediad yn ambaru ar chamddefnydd 0 dan gwyllt. gymeriad yr ardal. Cyflwynwyd ateb Dilys A. Garth Farm, Nant y Garth: Phillips ynglyn a Teithwyr dymchwel )7 ry presennol a chodi Fachell: Mae'r Swyddog Cyswllt ty newydd. Trafodwyd hyn a Sipswn a Theithwyr wedi bod phcnderfynwyd sicrhau bod y t5' rheolaidd mewn cysylltiad a'r newydd ar sylfaen yr hen dy ac 0 teithwyr ar y sane, tri sydd yn gwmpas yr un maint - adroddiad dal yno, mae'r lleill wedi symud i Wynedd. o'r Sir. Mae angen ateb parhaol Pen Dinas Maw r, Penisa'rwaun: ar ffurf lleoliad dynodedig ar sail estyniad gwydr. rhanbarth yn hytrach na Sirol. Bydd gan y Cynull iad ran allweddol yn hyn yn ogystal a'r Cynghorau Sir. Dj'Wedodd RHODDIO Hefin Williams bod byn wedi £20: Haydn a Glenys Jones, parhau am gyfnod afresymol a'11 Rhandir Mwyn, Waunfawr; bod yn anfodlon a'r sefyllfa. Teulu y ddiweddar Betty Dylid gweithredu ar unwaith yn Lloyd Roberts, Deiniolen. y dyfodol. Awgrymodd y £15: Mrs Carherine jones, Cadcirydd ofyn i Wynedd a yw Ery! ac Alwynne, Bryn cyngor gwreiddiol y Bar• G\.venal1t, Waunfawr. gyfreilhiwr ar gael ac a oes modd £10: Eirlys Pierce, Llanrug; cael copi obonno. Teulu'r. diweddar Robert Praescpl G7.vynedd. Pendcrfyn• Williams, I...lain GWla, wyd ar y praesept 0 £10,000, ef • Llanrug; Mrs Dilys Williams, CoIl cyfanswm 0 £1 ~,OOO.Cyfeiriodd _I 7 Llys )7 Gwynt, Penisanvaun, gwdY CI btcCWctSt 9Yeta Richard LL Jones at y prosicctau er cof am Mrs Eirlys Trigg, 'Ie a wnaed eisioes er lIes y Porthcawl; Er cof am ben• gala adlonfant gymuned ac y dylid m_eddwl am blwydd Mam a Nain ann\v)rl, I wclliannau craill i'w cwblhau yn Mary Ellen Pritchard,Stl1'd ystod y flwyddyn. Cyfeiriodd Siarlot, I...lanberis, a fuasai'n Len jones at nvriad Gwynedd i 100 oed ar 26 Ch\vcfror; t gau Dl:U cael era ill i ariannu Lleufer a Nelroa Pritchard, aclloniant gan toiled Deiniolen. Cyflwyn\vyd Stad Crocs y Waun, ..Owen y come4iwr, l1ythyr Gwynedd ~'nglYn a byn a Waunfawr; Nia Griffith, phcllderfynwyu gofyn i Wynedd C;landwr, Hethel. beth yw'r g6~t 0'1 Rynnal. '-d (wan a'i {and, £5: Jean Lly:; Ellen, Jfttlir"'KfCllf I1JfJ) Dc;n;oJc~l. Jonc~\ o Ffordd yr Orsaf} Llanrug; nd teytn~ed'A~~~' [)crbyJ1i\vyd COpt 0 gg_is PuhfoJio 3 Lrd i ilmry)vlQ'r dnvydded Arthur Evans, Cynla:), bresennol. Nid oedd Ll

• Mae'r trydydd achlysur yn nes gem Cwpan. adref. Yn 1958 daeth Gemau'r Ac yntau wedi troi 16 oed, Gyrnanwlad i Gymru, wedi eu bydd yn rhaid i Fangor canoli yn hen Bare yr Arfau, benderfynnu a ydynt am Caerdydd ond daeth y gynnig telerau iddo. Mae'r cystadlaethau rhwyfo draw i argoelion yn dda. Yn sicr, mae Un Wlad? Charles, Ifor a Len Allchurch, lynnoedd Llanberis. Mae'n siwr yn y clwb iawn ar yr adeg iawn Caed dau awgrym diddorol yn Jack Kelsey, Mel Hopkins, fod llawer ohonoch yn cofio'r o'i ddatblygiad. ddiweddar. Yn y byd rygbi Terry Medwin a'r gwibiwr 0 achlysur. Hefyd bu rhai o'r Yn ddiweddar, daeth clod roedd yr hyfforddwr asgellwr,Cliff Jones - y tri olaf ieuenctid lieol yn cario torch y arall i'r disgybl 0 Ysgol Syr cenedlaethol, Warren Gatland, yn nhim Spurs. Cafwyd gemau ar ei thaith drwy'r ardal. Hugh pan enillodd ei gap yn awgrymu y dylai aelodau o'r perfformiadau gwych draw yn Beth am ambell atgof? cyntaf i dim dan 18 oed Cyrnru. Sweden cyn i gol gan y Pele garfan genedlaethol chwarae eu Mae cryn son yn ddiweddar Oherwydd y tywydd diflas • rygbi i dimau Cymreig. Dadl ifanc alluogi Brasil i'n curo. Yn fod angen ambell sbardun i gwnaed penderfyniad hwyr ar Gatland yw fod hyn yn well anffodus, roedd John Charles aildanio economi yr ardal. Oes fore'r gem ym Merthyr i fwrw ffordd 0 greu uned, gan fod wedi ei anafu a rnethodd y gem. eyfle fan hyn i ddathlu hanner 'rnlaen. Bois y Gogledd yn y cyfathrebu'n fwy uniongyrchol Yn ddiddorol, mae cwmni carnlwyddiant y gemau? Gyda garfan yn rhu thro i lawr yr a phersonol, ac yo hwyluso'r dillad Burtons yn gwerthu y phawb yn cyd-dynnu rwy'n A470 ar fore'r gem - nid y amcan i gael y timau'n unedig gwahanol grysau pel-droed a siwr fod modd gwthio'r cweh i'r paratoad gorau. Colli 3-1 i eu cefnogaeth i'r 'ddelwedd' wisgwyd gan Gymru, ac yn yr dwr, Awstralia fu'r canlyniad. genedlaethol. ardal yma, crys gwddw-V 1958 Trosedd ar Caio arweiniodd i yw'r mwyaf poblogaidd. Mei thrin un ffordd 0 Cap yn Goron i Caio gol Cymru, gan iddynt sgorio ch warae oedd breuddwyd fawr Tybed, harmer canrif yn o'r gic rydd. Gareth Jenkins. ddiweddarach, a yw hanes am Ar y lefel ieuenctid mae Rwy'n cytuno a'r syniad, ac ailadrodd ei hun. Ar ddechrau Cymru a pholisi 0 feithrin efallai y byddai'n lleihau menter arall am Gwpan y Byd, chwaraewyr 'dan oed', fel mae dibyniaeth y clybiau ar carfan ifanc iawn sydd gan llwyddiant y tim dan 21 wedi Gymru. Mae'r garfan yn dramorwyr cestus, sy'n gwaedu dangos. Yn sicr bydd Caio yn cynnwys sawl un sydd eisoes nifer o'r timau rhanbarthol. elwa o'r profiadau rhyngwladol gyda'r 'clybiau mawr', neu ar y Rhoir mwy 0 bwysigrwydd hefyd. Mae yn y garfan am y ffordd yno. Gobeithio y bydd hefyd ar greu strwythr 0 gemau gartref yn erbyn Eire a ymroddiad a hyder yr ifanc yn hyfforddi meddylgar ar bob Lloegr, a'r teithiau i'r Alban a goresgyn unrhyw ddiffyg haen 0 ehwarae. Arnser a Gogledd Iwerddon. profiad. Gobeithio hefyd fod ddengys a yw 'llais o'r tu allan' Sion Edwards, Les Davies, eefnogaeth iddynt, yn hytrach yn cael dylanwad. Caio Iwan.... Ydy, mae'r na'r beio diddiwedd sy'n rhan Y rail awgryrn oedd bod bechgyn lleol yn dechrau annatod 0 feddylfryd y Cyrnro. timau yn cynrychioli Caerdydd, gwneud eu marc. Mae Llion A oes man tais, tybed, mewn Abertawe a Wreesam yn Jones 0 Lan beris hefyd wedi symud ambell gem draw i'r Cae chwarae yn y gynghrair bel• ymuno a chlwb dinas Bangor. Ras agos, swnllyd gefnogol, yn Gobeithio y gallaf ysgrifennu droed genedlaethol. Awgryma hytrach na gwagedd rhai fod hyn yo hwyluso'r daith llith gyfaiebol amdano yntau ysblennydd Stadiwrn y hefyd. i'r tirnau yma i feysydd bras Mileniwm?Nid yw'r Stadiwm Ewrop tra'n dal i elwa 0 yn creu ofn ar ymwelwyr Fe fydd Caio Iwan, 16 oed 0 Gynghreiriau Lloegr. Ydy'r Cwpan am bellach. Gaeathro, yn cofio tyrnor pel• A ddylid derbyn y newid? droed 2008 am sawl rheswrn. Ddod Adref? Pwy yw'r 'ffyddoniaid' Iuasai'n "Ie * "Ie Ers yn ddim 0 beth bu'n Ddwy flynedd yn 01 enillodd disgyn allan igreu lIe iddynt? Yrail ddigwyddiad, wrth gwrs, chwarae fel asgellwr de i dimau tim Bl.7 Ysgol Brynrefail Buaswn iyn eu derbyn ar un oedd trychineb Munich. Cofiaf ieuenctid Bontnewydd, ae Gwpan Cymru. Erbyn hyn, ym amod. Bod ail adran yo cael ei newyddion chwech ar donfedd v Bri tish Home Service - dim mae'n dal i chwarae i'r tim dan Ml.9, rnae'r tim yma wedi ffurfio, gyda'r tri thim yn • 17. cyrraedd rownd yr wyth olaf. ymuno a'r adran yma. Buasai Radio Cymru'r adeg honno - yn Ers dwy flynedd mae Caio yn Cafwyd buddugoliaeth glos disgyn ac esgyn bob rymor, Er cyhoeddi'r ffeithiau iasol. aelod 0 Academi Dinas Bangor, gartref 0 3-2 yn erbyn Ysgol mwyn datblygu pel-droed Chwalwyd teulu'r Busby Babes ac yno mae'n dechrau gwneud Clywedog 0 ardal Wrecsarn. Cymru rhaid chwalu'r hen ar frig eu llwyddiant. Y cawr ei fare. Fel arfer, mae o'n Sgoriwyd y goliau gan Daniel esgusodion - rhaniadau del Duncan Edwards, Tommy Taylor, y cyn-lowr, Byrne, chwarae yn ail dim y clwb yn ail Bell, Jamie McDaid a Gruffudd gogledd, y teithio, yr A470 adran Cynghrair Arfon. John. Yn y rownd nesaf ayyb. Heb ddatblygu system Morgan. .. Un nad oedd ar yr Rhwydodd bedair gol iddynt byddant yn wynebu enillwyr o'r byramid bendan t, yna yng awyren oherwydd salwch oedd Jimmy Murphy, yr is-reolwr. hyd yn hyn, record mae'n ceisio y gem rhwng Porth (Rhondda) ngwaelodion y tablau y hydd y gwclla arni, Y gobaith Y\V i'r a Llanfair ym Muallt gartref. ein clybiau Cymreig. Dylai'r Yn ansenoiden Busby, tim ifanc yma gael dyrchafiad Mae merched yr Ysgol Gymdei thas Bel-droed a'r Cymro gymerodd yr awenau yn timau Old Trafford i i'r adran gyntaf eleni.Serch - BI.7 a BI.9 - yn wynebu Cynulliad drafod yr ariannu. a'u harwain rfeinal emosiynol Cwpan yr FA hynny mae andros 0 fwlch gemau yn erbyn Ysgol A ydym yn fodlon creu y flwyddyn honno, ble collwyd i rhwng y safon yma a safon y Prestaryn, Iframwaith lwyr gcncdlacthol, Aston Villa. Rhyfedd fod y Gynghrair Genedlaethol. neu am aros yn hen rigel Mae'n bwysig fod unrhyw * ** daith i Wembley eleni wedi Llongyfarch iadau i Fethel wedi blwyfol y gorffennol? chwaraewr ieuanc yn meilhrin cychwyn gyda buddugoltaeth ar 0 aciran ei ddoniau me\vn awyrgylch curo Trcffynnon uwch Bare Villa. Murphy hefyd oedd 3-0 ~rngNghwpan Barritt. Yn 2008 - i anvain Cymru dravJ yn gcfnogol a phosirif. Mae Caio yn g\verthfawrogi cyfraniad rownd yr wyth olaf byddant Blwyddyn y Cofio Sweden. gartref i enillwyr y gem rhwng Ers y drychineb bu'n ofynnol Mal Jones gyda'r Academi, a Deg oed oeddwn i yn 1958, ond Bethesda a I...lanrwst. Bydd y fod pob rheol\vr )rn arwain y Neville Powell, rheolwr y clwb. mae tri digwyddiad o'r llwyddianr yn cymhlethu eu rIm gyda dull atyniadol 0 Daelh awr fawr Caio ar y lefel flwyddyn honno yn GrOS yn y problem 0 chwarae'r holl ChWariiL. Ni lwyddodd pob un. uchaf pan garoodd i'r ~cae yn cof. Mae clau 0 fyd Y bel-droed gcmau cynghrair. Bydd cryn Yn sier, 0 dan Perguson, mae'r erbyn Caernarfon ar Wyl San a'r llall 0 faes arbenigol rhtvyfo. srraen ar ddi\lJedd y tymor ar pel-drocd yn llifo~ 11 hynny gan Steffan. Deg munud p'tvy~ig Draw yn Sweden roedd sarfan gymharol feehan. chwaraewyr ifanc. Mae pW)Tsau iddo () tlaen lorf gefnogol. 0 carfan genedlaethol Cymru yn ururhrol clcni ar y~g\vyddau wneud hyn bu 0 fcwn rrwch *** yms;prys am. Gwpan y Byd. if9inc i gofio'r drychineb, gan blcwyn i fod yr ieuengaf, ar Dymuniadau gorau i Llanberis RQcdd y garfClll yn friLh 0 ddod ~ Chwpall Bwrop yn 01 i wahan i Ben ogilv y, i chwarac yn eu gem yn rownd yr wyth cbwgrgewyr Mwnu~ (\ rai 0 brif Old narford. yo y Gynghrair Genedlacthol. olaf 0 Dlws lIef yr EA. fjlyblau'r cyfnQQi Jvhn i1 M~l Yna c~fodd gem lawn mewn ** *