So Kadilikado o Kapriba

So langowan a bantogan na ruk o Allah nago so salawat ago so kalilintad na bagiyan o sogo iyan.

So galubk a kapriba na mataan a aya nyan dn pkarido na so Allah. aya katharo o Allah sa Surah Al-Baqarah ayat a ika 278 :

ﭧﭐﭨﭐ

ﱡﭐ ﲕ ﲖ ﲗ ﲘ ﲙ ﲚ ﲛ ﲜ ﲝ ﲞ ﲟ ﲠ ﲡ ﲢ ﱠ البقرة: ٨٧٢

hay so myamaratyaya kalukn niyo so Allah nago rundanan nyo so myalamba ko piribaan o skano na khipaaparatyaan.

 Kokoman o Kapriba  paganay pn a manolon so Rasulullah sa Makkah na pyakarayag dn o Allah sa Qur”an a kapananggilae ron, Surah Arrum Ayat a ika 39 :

ﭧﭐﭨﭐﱡﭐ ﲜ ﲝ ﲞ ﲟ ﲠ ﲡ ﲢ ﲣ ﲤ ﲥ ﲦ ﲨﲧ ﲩ ﲪ ﲫ ﲬ

ﲭ ﲮ ﲯ ﲰ ﲱ ﲲ ﲳ ﱠﭐﭐﭐﭐ الروم: ٩٣

sadn sa minipamgay nyo a phoon sa kapakaisug ka an makaisug ko manga tamok o manga manosya na di pakaisug sii ko Allah na sadn sa ipamumugay nyo a phoon sa pangangalinggagao a kabaya iyo ko balas o Allah, na siran man na siran I gii thakutakup.  Na sii pman ko masa o kyapagintaw o Rasulullah sa Madinah na pyakarayagon o Allah so kapaka Haram iyan mlagid san dn so kaito iyan antaaka a kala iyan a kapriba, Surah Al”Imran ayat a ika 130 :

ﭧﭐﭨﭐﱡﭐ ﲷ ﲸ ﲹ ﲺ ﲻ ﲼ ﲽ ﲿﲾ ﳀ ﳁ ﳂ

ﳃ ﳄ ﱠﭐﭐﭐﭐﭐﭐﭐ آل عمران: ٠٩١

Hay so myamaratyaya! Di nyo khana so piribaan, a phuka takp a gi-I mathakutakup go kalukn nyo so Allah, ka angkano makaslang sa maliwanag. Mya aloy o Rasulullahi salallaho alaihi wasallama :

)اجحْثوا اىسثع اىَوتقات(، قاىوا: ٌا زسوه هللا، وٍا ِٕ؟ قاه: )اىشسك تاهلل، واىسحس، وقحو اىْفس اىحً حسً هللا إال تاىحق، وأمو اىستا، وأمو ٍاه اىٍحٌٍ، واىحوىً ٌوً اىزحف، وقرف اىَحصْات اىَؤٍْات اىغافالت( ؛ ٍحفق عئٍ.

pananggila e nyo so pito a manga ala dosa na ini pakaisaon hay Sogo o Allah antonaa siran a pito? Na isawn a mya aloy na so kakana ko kapriba. (myapanotol e Muslim)  Hikmat o kinisaparn ko Kapriba  So agama Islam na aya mala panolon yan na so kapamagogopa, so kakhakalimowai ago so kapakalbiya ko pagaringka, mya aloy o Rasulullah : Sadn sa plbolbodn nyan ko pagari nyan a mapaparatyayaan ko kamargnan yan na plbolbodnon mambo o Allah so kamargnan yan sa mawri a Alongan. (mya panothol e Muslim )

 So kapriba na kaantiyor yan so dolondolonan o magingud. Khaadn so kapririita,kanddngkiya,katitipowa ko ndolondolonan o magingud. Khabinasa nyan so di kapaningkawyagan sabap sa badn khargnan so karurugnan ko kaphagisg o myapriba iyan.

SIKSA O SIRAN A MGA TAO A PARIRIBA

*Paganay ron na so siksa iyan sii sa Dunya 1. So mga paririba na maadun kiran a gyangkoto a murka o Allah ago so langon a myakanggolalanon ko kyapakapriba iran. mya aloy sa Hadith :

عِجاتس زضً هللا عْٔ قاه : ىعِ زسوه هللا صيى هللا عئٍ وسيٌ آمو اىستا وٍؤمئ وماجثٔ وشإدٌٔ وقاه ٌٕ سواء. زوآ ٍسيٌ

Pimorkaan o Rasulullah so kominowa sa riba ago so pmbgay sa riba ago so pasosorat iran ago so pyakasaksi iran. (miyapanothol e Muslim)

2. So paririba na di tharimaan o Allah so pangni nyan sabap sa so pangni iran na makapopoon sa Haram. mya aloy sa Hadith :

قاهاىْثًصيى هللا عئٍ وسيٌ )إُ هللا طٍة ال ٌقثو )إُ هللا طٍة ال ٌقثو إال طٍثا؛ وإُ هللا أٍس اىَؤٍٍِْ تَا أٍس تٔ اىَسسيٍِ؛ فقاه :

ﱡﭐ ﲑ ﲒ ﲓ ﲔ ﲕ ﲖ ﲘﲗ ﲙ ﲚ ﲛ ﲜ ﲝ ﱠ المؤمنون: ١٠

وقاه: ﭐﱡﭐ ﱭ ﱮ ﱯ ﱰ ﱱ ﱲ ﱳ ﱴ ﱵ ﱶ ﱷ ﱸ ﱹ

ﱺ ﱻ ﱠ البقرة: ٠٧٨ ثٌ ذمس اىسجو ٌطٍو اىسفسأشعث أغثس؛ ٌَد ٌدٌٔ إىى اىسَاء؛ ٌا زب؛ ٌا زب؛ وٍطعَٔ حساً؛ وٍشستٔ حساً؛ وٍيثسٔ حساً؛ و غري تاىحساً؛ فأّى ٌسحجة ىرىل( زوآ ٍسيٌ

Pitharo o Rasulullah Salallaho alaihi Wasallama : “hay mga Taw sabnsabnar a so Allah na soti na da a tharimaan nyan inonta bo so soti, ago sabnar a so Allah na na siyogo iyan so mga myamaratyaya sa lagid dn o kinisogoon nyanon ko mga Sogo iyan,Inaloy o Allah sa Qur”an : Hay so mga Sogo kangkano phoon sii ko mga pipiya nago nggalbk kano sa mga pipiya sabnar a sakn na kayp akn so galubk iyo. (surah Mu”minon – ayah ika 51 ) Hay so myamaratyaya na kangkano phoon ko mga pipiya a inirizki akn rkano. ( Surah Al”baqarah – ayah 172 ) oriyan yan na inaloy nyan so mama a sii sa lakawan a papaladn nyan a lima nyan sii sa langit a di mamangni hay thohan akn hay thohan akn na so pangnunkn iyan na phoon sa haram na so panginginomn nyan na phoon sa haram na so bangkala iyan na phoon sa haram na tuna e katharimaa ko pangni nyan? (myapanothol e Muslim)

3. Amay ka so paririba na katokawan yan a Haram so kapriba na itaros yan dn pn na myapud skanyan sii ko mga taw a mga tilaka baradosa. mya aloy sa Hadith :

قاه اىْثً ﷺ )اىستا ثالثة وسثعوُ تاتا أٌسسٕا ٍثو أُ ٌْنح اىسجو أٍٔ(. زوآ اىحامٌ فً كاىَسحدز وصححٔ األىثاًّ

“So kapriba na pito polo ago tlo e pinto na aya pinaka makhapon a bontal na gyangkoto a pyamakay o mama sa ginawa nyan si ina iyan”. ( myapanothol e Hakim sii ko Mustadrak ago kyorik e Albani)

4. So paririba na pkapapason so Barakah sii ko di nyan di kapagintaw. mya aloy o Allah sa Qur”an :

ﭧﭐﭨﭐﱡﭐ ﱴ ﱵ ﱶ ﱷ ﱹﱸ ﱺ ﱻ ﱼ ﱽ ﱾ ﱿ ﲀ ﱠ البقرة: ٨٧٢

Pagantiyorn o Allah so Kapriba na Phakaoshorn nyan so mga Saduka. (Surah Al”Baqarah Ayah – 276) قاه ﷺ: )اىستا وإُ مثسفئُ عاقثحٔ جصٍس إىى أقو ( زوآ أحَد وصححٔ األىثاًّ

Mya aloy o Rasulullah Salallaho alaihi Wasallam : so kapriba na apya dn miyakala na mataan aya kauriyanon na pakaito. Pyanothol e Ahmad.

5. So paririba na ridoway nyan a marayag na so Allah. mya aloy sa Qur”an : ﭧﭐﭨﭐﱡﭐ ﲕ ﲖ ﲗ ﲘ ﲙ ﲚ ﲛ ﲜ ﲝ ﲞ ﲟ ﲠ ﲡ ﲢ ﲣ ﲤ

ﲥ ﲦ ﲧ ﲨ ﲩ ﲫﲪ ﲬ ﲭ ﲮ ﲯ ﲰ ﲱ ﲲ ﲳ

ﲴ ﲵ ﱠ البقرة: ٨٧٢ - ٨٧٣

“Hai so myamaratyaya kalukn niyo so Allah go rundanan nyo so myalamba ko piribaan o skano na khipaparatyaya, Na amai ka di nyo oto nggolaola-an, na tangkuda nyo a adun a gobat a phoon ko Allah go so Sogo Iyan, na o thawbat kano na rkiyo so mga watang o tamok iyo, na di kano makasalimbot, go di kano kasalimbotan”. ( Surah Al”Baqarah Ayah- 278,279)

SIKSA O SIRAN A MGA TAO A PARIRIBA

*So siksa iyan pman sa mawri a alongan 1. Mithithilagad kiran so apoy ko Naraka Jahannam mya aloy sa Hadith :

قاه ﷺ: )مو ىحٌ ّثث ٍِ سحث؛ فاىْاز أوىى تٔ( زوآ اىطثساًّ

So langon a sapo a initho iyan na so kapriba, na so Apoy ko Naraka Jahannam na lbi a pmbagiyanon. Myapanothol e Tabarani

2. Siksaan siran pn ko mga kobor iran taman dn sa kaoma o bangkit. Phitharo o Rasulullah salallaho alaihi wasallam: a myakaisa a kagagawii n adn a myakauma rakn a dowa katao a pyakawnot ako iran na myonot ako kiran mambo taman sa myakauma kami sa kilid a lawas a ig na and a myauma ami roo a gii mlangolangoy a mama na oman makarani sa kilid a lawas a ig na adn mambo a nomanayaw rona tomitimo sa mga wator na paki amlok yanon sa gyangkoto a gii mlangolangoy so mga wator, na phato pman sa lawd na gyoto dn e mambbtad iran taman sa minipakaisa oto o Rasulullah ko dowa katao a myakaunoton sabap sa inikammsa nyan oto na simbag iran a gyangkoto a phaka amlokn sa mga wator a di kisampay sa ba makambaton na gyoto so tao a paririba. ( myapanothol e Bukhari )

Ilidas tano o Allah sii ko mga galubk a ipkasisingay nyan ago sii ko mga siksa iyan sa mawri a alongan.