WRU STATUS UPDATE - 19/08/2020 DIWEDDARIAD STATWS URC 19/08/2020

Contents: Cynnwys: 1. Chairman’s Comment 1. Sylw’r Cadeirydd (Gareth Davies: ‘We have a plan to support the (Gareth Davies: ‘Mae gennym gynllun i gefnogi’r game, the players, the people and our community gêm, y chwaraewyr, y bobl a’n clybiau clubs) cymunedol) 2. WRU buoyed by appetite seen throughout 2. URC yn cael ei gyfareddu gan archwaeth a welir community rugby drwy holl rygbi cymunedol 3. Liza Burgess aims to make mark in rugby 3. Mae Liza Burgess yn anelu at wneud marc mewn governance llywodraethiant rygbi 4. Aberystwyth RFC raises £2,500 for town’s 4. Clwb Rygbi Aberystwyth yn codi £2,500 ar gyfer hospital ysbyty’r dref 5. Arbenigedd byd-eang wedi’i gadarnhau ar gyfer coaching conference cynhadledd annog cynhwysiant 6.5. TheGlobal ups expertise and downs confirmed of social for media inclusion 6. Y da a’r drwg o’r cyfryngau cymdeithasol

Rugby news Newyddion Rygbi COVID-19 Player statement Datganiad COVID-19 chwaraewr James hooked on coaching Dai eager for return to action awyddus i ddychwelyd i weithredu Big Nick Williams calls time on his career NickJames Williams wedi gwirioni mawr ynar hyfforddi Daigalw amser ar eiyn yrfa

1. Chairman’s Comment 1. Sylw’r Cadeirydd “It has been fantastic to see the beaming faces and ex- “Mae Cyfarwyddwr Cymunedol Undeb Rygbi Cymru, citement from around the country as organised training Geraint John, eisoes wedi dweud ei fod yn falch bod rhai - ent way from past seasons. for our beloved game of rugby returns – albeit in a differ clybiau wedi gweithio’n ddiflino a diwyd i fynd yn ôl ar The WRU Community Director Geraint John has already agosy cae, mae’r a hynny’n clybiau briodol, cymunedol ond mae’r ac URC ffaith wedi ein cydweithio bod wedi gone on record expressing his delight that some clubs accyrraedd mewn cytgordy pwynt i hwn gyrraedd yn dangos y pwynt yn berffaithhwn. pa mor have worked tirelessly and diligently to get back on the pitch, and rightly so, but the fact we have got to this - point illustrates perfectly just how closely the commu- ydd dros nos. Mae wedi bod yn ganlyniad llawer iawn o nity clubs and the have worked col- waithNid yw caled cael ganein chwaraewyry clybiau a nifer yn ôl o aradrannau y cae wedi o fewn digw URC. laboratively and in harmony together to get to this point. Mae wedi bod yn braf gweld pawb yn cyd-dynnu yn yr To get our players back on the pitch isn’t a development which has happened overnight. It has been the result 400 o bobl ar weminar ddiweddar yn trafod gêm y clwb of a tremendous amount of hard work from the clubs ynamseroedd awgrymu anarferol ein bod iac gyd anodd yn gwneud hyn – y rhywbeth ffaith bod yn gennym iawn. and numerous departments within the WRU. It’s been refreshing to see everyone pull together in these unu- Cyn i’r pandemig ddod â’r gêm i ben yn boenus, roedd sual and trying times – the fact we had 400 people on a yr Is-Ffwrdd Cymunedol mewn gwirionedd wedi bod yn recent webinar discussing the club game suggests we are gweithio gyda’n clybiau i greu strategaeth addas i’r diben all doing something right. ar gyfer dyfodol ein gêm. Yn amlwg mae Covid-19 wedi bod yn rhwystr mawr Prior to the pandemic bringing the game to a scream- i gwblhau’r gwaith, ond mae ymgysylltiad ein Bwrdd ing halt, the Community Sub Board had actually been wedi dod â’r Undeb a’r clybiau yn agosach at ei gilydd yn purpose for the future of our game. fyCymunedol ngolwg i. ag adrannau amrwyiol a staff o mewn URC working alongside our clubs to create a strategy fit for Obviously Covid-19 has been a major impediment to - completing the work, but the engagement of our Com- dref diwethaf gyda nifer o weithdai a oedd yn cynnwys einDechreuodd clybiau (Gweithdai Strategaeth Ardaloedd), Clwb y Dyfodol Aelodau’r o ddifrif Bwrdd, fis Hy y within the WRU has in my eyes brought the Union and Cyngor, Cynrychiolwyr Ardal a phartneriaid pwysig. clubsmunity closer Board together. and the various departments and staff Y dasg mewn llaw oedd creu ‘ Clwb y Dyfodol ‘ gyda The Club of the Future strategy started in earnest last lansiad wedi ei drefnu’n fras ar gyfer y tymor i ddod ond October with numerous workshops which included our yn amlwg, mae Covid-19 wedi rhoi sbaner yn y gwaith clubs (District Workshops), Board Members, Council, hwnnw. Beth yw Clwb y Dyfodol, sut mae’n gweithio, District representatives and major partners. beth mae’n ei gynnwys, sut y gall lunio dyfodol cymuned rygbi Cymru, oedd rhai o’r cwestiynau a godwyd ac a The task at hand was to create the ‘Club of the Future’ drafodwyd yn faith. with a launch pencilled in for the coming season but obviously Covid-19 has put a spanner in the works there. Mae’r Cyngor, y Bwrdd Cymunedol a’r Bwrdd wedi cy- What is the Club of the Future, how does it work, what dweithio, gan gasglu adborth gan y clybiau yn y broses, does it involve, how can it shape the future of Welsh gan eu bod yn elfen hanfodol yn y broses hon. rugby community, were just some of the questions raised and discussed at length. Mae rhai elfennau allweddol eisoes wedi’u dwyn al-

The Council, Community Board and the Board have i ddynion a marched ac felly, yn sylfaenol, mae’r strate- worked together, garnering feedback from the clubs in lan o’r weithdrefn hon sy’n gorchuddio’r gȇm gyfunol the process, as they are a vital element in this process. pan ddaw i chwarae a chefnogaeth y gêm ar y maes yn ygaeth gêm yngraidd gorchuddio sy’n cynnwys pob agwedd y strwythur o’r gȇm. cystadlu Er enghraifft, cywir Some key elements have already been borne out from o’r pen uchaf i’r gwaelod, mae’n hanfodol ein bod yn cael this procedure which covers the integrated game for y maes hwn yn iawn i gefnogi ein gêm ar gyfer y tymor men and women so basically the strategy covers every hir, ar, ac oddiar y cae – chwaraewyr, gwirfoddolwyr a’n aspect of the game. For example, when it comes to play- cefnogwyr gwych. game which includes the right competition structure Mae arnom angen mwy o gefnogaeth sy’n cynnwys froming and top the to supportbottom, itof is the vital game we onget the this field area in right the coreto

yhyfforddiant maes gan gynnwys ac addysg rheolwyr o amgylch tîm, einswyddogion gwirfoddolwyr cymorth support our game for the long term, both on and off the cyntaf– hyfforddwyr, a gweinyddwyr. dyfarnwyr, Mae a’nhyn holl yn hanfodolwirfoddolwyr yn awr oddi o ar Wefield need – players, more supportvolunteers which and includesour fantastic training supporters. and edu- dan yr amgylchiadau presennol ac yn hanfodol bwysig a cation around our volunteers – coaches, referees, plus chan symud ymlaen mae’n hollbwysig ein bod yn dat- blygu ein presenoldeb ar-lein digidol wrth ymwneud â hyn ac wrth i ddysgu ar-lein ddod yn fwyfwy pwysig yn currentall our off-field circumstances volunteers and vitallyincluding important team managers, and moving yr oes fodern forwardfirst aiders it is and of imperativeadministrators. importance This is wenow develop vital under our digital online presence in regards to this as on-line learn- ing becomes increasingly important in the modern era. allweddol, mae gennym frics a morter – ond sut ydym ynO ran defnyddio’r cyfleusterau, rhain mae i gefnogi ein tai ein clwb teulu a’n rygbicyfleusterau presennol? yn When it comes to facilities, our club houses and facili- Mae angen i ni sicrhau y darperir ar gyfer pob gwryw ties are key, we have bricks and mortar – but how do we a benyw yn ogystal â’n cymunedau gwych mewn am- use these to support our current rugby family? We need gylchedd cwbl gynhwysol. to ensure all male and females are catered for as well as Yn ogystal â bod rygbi yn gynnyrch craidd, rydym bellach our impressive communities in a totally inclusive envi- yn cynnig llawer mwy o gynnyrch amgen, mae gennym ronment.

cadeiriaugynigion o olwyn, bwys arrygbi gyfer pobl ein fyddar cymuned a rygbi – rygbi â nam 7 pob ar eu so much more with alternative products, we have major ochr, rygbi cyffwrdd, rygbi i’r anabl a gallu cymysg, rygbi As well as rugby being the core product, we now offer disability and mixed ability rugby, wheelchair rugby, deaf Rydymgolwg yn ni, enghraifft ynghyd â phartneriaido’n cyrhaeddiad anghredadwy cynyddol. eraill, rugbyofferings and for visually our community impaired rugby – 7s rugby, are just touch an example rugby, of hefyd yn darparu llawer iawn o gymorth i’n cymunedau our growing reach. ehangach. Mae partneriaethau’n bwysig gan eu bod yn helpu i dyfu ein gêm gymunedol – mae sefydliadau fel We, alongside other incredible partners, also provide a - large amount of support to our wider communities. Part- dion Caled yn rhai ohonynt wrth i ni barhau i ddarparu nerships are important as they help grow our commu- niferChwaraeon o opsiynau Cymru, i bawb yr Urdd, dan sylw.Gemau Stryd ac Ysgol Ergy nity game – organisations like Sport Wales, Urdd, Street O ran ysgolion ac addysg, mae ein plant i gyd yn mynd continue to provide numerous options for all concerned. i’r ysgol – rhaid i ni barhau ein cefnogaeth yma a thyfu Games and School of Hard Knocks are just some as we rygbi yn ein hysgolion a chefnogi ein hathrawon ard- With regards to schools and education, all our children derchog - nid yn unig ar y maes ond hefyd yn yr ystafell go to school – we must continue our support here and grow rugby in our schools and support our excellent gwerth uchel o mewn ysgolion, colegau a phrifysgolion ledledddosbarth Cymru lle maeyn gwneud Rhaglen gwyrthiau Hwb URC gyda’r a phresenoldeb cwricwlwm - ystafell ddosbarth digidol URC gwych sy’n cyrraedd enceteachers within - not schools, only on colleges the field and but universities also in the classroomthrough- cynulleidfa fawr o bobl ifanc a rhieni. – gallen nhw fod yn outwhere Wales the isWRU doing Hub wonders Programme where and the high brilliant value WRU pres chwaraewyr i’n clybiau a’n gwirfoddolwyr yn y dyfodol. digital classroom curriculum support which reaches a big audience of youngsters and parents - they could be Rydym bellach yn anelu at lansio strategaeth clwb y our club players and volunteers of the future. dyfodol yn 2021 gyda mwy o fewnbwn gan ein clybiau cymunedol. I gefnogi’r prosiect uchelgeisiol hwn rhaid We’re now aiming to launch the club of the future strat- inni wneud yn siwr bod y model yn cefnogi’r gêm a he- egy in 2021 with more input from our Community clubs. fyd twf ein clybiau. To support this ambitious project, we must make sure that the model supports the game and also the growth of Mae pob un o’r uchod, yn fy marn i, yn dangos bod gen- our clubs. nym gynllun i gefnogi’r gêm, y chwaraewyr, y bobl a’n clybiau cymunedol. All of the above, in my view, shows we have a plan to support the game, the players, the people and our com- Yr eiddoch mewn rygbi munity clubs.” Gareth Davies Cadeirydd URC Yours in Rugby Gareth Davies WRU Chairman

2 - WRU buoyed by appetite seen throughout 2 - URC yn cael ei gyfareddu gan archwaeth a community rugby welir drwy holl rygbi cymunedol The WRU is buoyed by the appetite seen throughout Mae Undeb Rygbi Cymru (URC) yn cael ei ddarbwyllo community rugby to complete the required education gan yr awydd i gael ei weld drwy bob rhan o rygbi and club safety processes in order to resume training within the current guidelines. iechyd a diogelwch Clwb angenrheidiol er mwyn aild- Registration numbers are high – within a week of the cymunedol yn cwblhau’r prosesau addysg yn ogystal ȃ WRU online registration process opening on August 1, more than 25 000 players, coaches and other volunteers Mae’rdechrau niferoedd hyfforddi cofrestru o fewn yny canllawiau uchel – o fewn cyfredol. wythnos o had completed the covid education course broses gofrestru ar-lein URC yn agor ar 1af Awst, roedd and WRU online registration. That number has since - risen to 33,000. dolwyr eraill wedi cwblhau cwrs addysg covid Rygbi’r Bydmwy a na chofrestru 25 000 o ar-lein chwaraewyr, URC. Mae’r hyfforddwyr nifer hwnnw a gwirfod wedi codi ers hynny i fwy na 33 000. begun organised training for some or all of their teams withMany many clubs quick and Female to praise Hubs their all coaches, over Wales volunteers have now play - ers and parents who have ensured this process has run smoothly. Others are planning their phased return. Mae nifer o glybiau a Hybiau Menywod ledled Cymru - dwyr,wedi dechrau chwaraewyr, trefnu gwirfoddolwyr hyfforddiant ia rairhieni neu syddi bob wediun o’u WRU Community Director Geraint John said, “It is uplift- timau gyda llawer ohonynt yn barod i ganmol eu hyfford

sicrhau bod y broses hon wedi rhedeg yn ddidrafferth. ing to see players, especially youngsters, out enjoying be- Mae eraill yn cynllunio ar gyfer eu dychweliad yn raddol. ing part of their rugby team again. We’ve all missed the Meddai Cyfarwyddwr Cymunedol URC, Geraint John, we all cherish. It’s important for us to adhere to govern- “Mae’n galonogol gweld chwaraewyr, yn enwedig pobl mentgame guidelinesitself, and theto help physical, keep mentalWales safe, and andsocial with benefits player ifanc, allan yn mwynhau bod yn rhan o’u tîm rygbi eto. Rydym i gyd wedi colli’r gêm ei hun, a’r manteision corf- the re-introduction of contact rugby at all levels. forol, meddyliol a chymdeithasol yr ydym i gyd yn eu welfare key, we’ve also taken a safety-first approach to trysori. Mae’n bwysig i ni lynu wrth ganllawiau’r Llywo- “We are truly thankful for the commitment shown by all draeth er mwyn helpu i gadw Cymru’n ddiogel, a chyda involved in the game to go through the education and lles chwaraewyr yn allweddol, rydym hefyd wedi cymryd safety processes we’ve put in place to support the com- munity game and heartened by the pure desire we’re ar bob lefel. seeing to get back out on the pitch and throw a ball agwedd diogelwch yn gyntaf at ailgyflwyno rygbi cyswllt around with team mates.” “Rydym yn wirioneddol ddiolchgar am yr ymrwymiad a ddangoswyd gan bawb sy’n ymwneud â’r gêm i fynd Caerphilly chairman Gareth Ashman said, “We have drwy’r prosesau addysg a diogelwch yr ydym wedi teams training every evening - either seniors and youth, eu rhoi ar waith i gefnogi’r gêm gymunedol ac wedi’n calonogi gan yr awydd pur yr ydym yn ei weld i fynd yn a welcome new addition to the club. “The return of club activityminis and is ajuniors saving or grace the Chargersafter not onlyFemale lockdown Hub who but are the tîm.” ôl allan ar y cae a thaflu pêl o gwmpas gyda ffrindiau beer garden and the weather has helped in generating somefloods much before needed that. We income. have turned Not only the that car but park we into are a a community, a rugby family and everyone is so pleased to Dywedodd Gareth Ashman, Cadeirydd Caerffili, “Mae see their team mates, fellow coaches, other parents etc syddgennym yn ychwanegiadni dimau’n hyfforddi newydd i’wbob groesawunos-naill i’rai poblclwb. hŷn within the social distancing rules.” ac ieuenctid, minis a Iau neu Hwb Menywod y ‘Chargers’ “Mae dychweliad gweithgaredd clwb yn ras arbediad ar way to stay on top of the track and trace process. wedi troi’r maes parcio yn ardd gwrw ac mae’r tywydd Caerphilly have also found a time and energy-efficient wediôl, nid helpu yn unig i gynhyrchu y cload ond rhywfaint y llifogydd o incwm cyn hynny. mawr Rydym ei an- “For a nominal amount, we pay a monthly fee for a club- gen. Nid yn unig hynny ond rydym yn gymuned, yn deulu rygbi ac mae pawb mor falch o weld eu cyd-aelodau tîm, – either for training or social purposes – uses their smart phonespecific to QR log code. themselves Everyone in sowho that comes if there to the were ground to be pellhau cymdeithasol.” a case of Covid, the company who holds all the contact eu cyd-hyfforddwyr, rhieni eraill ac ati o fewn y rheolau info would then notify the public health authorities who would contact us and the relevant individuals to amser ac ynni i aros ar ben y broses tracio ac olrhain. put in place the necessary measures. The whole proc- Mae Caerffili hefyd wedi canfod ffordd effeithlon o ran ess is GDPR compliant and contact details are destroyed within three months.” “Am swm nominyddol, rydym yn talu ffi misol am gôd Wrexham secretary Becky Pomeray said, “We are so QR sy’n benodol i glwb. Mae pawb sy’n dod i safle’r Clwb grateful for the hard work put in by coaches and our pe– naill byddai ai at yna ddibenion achos o hyfforddiCovid, byddai’r neu gymdeithasol cwmni sy’n dal – ynyr other volunteers to help get our teams back on the pitch. holldefnyddio wybodaeth eu ffôn gyswllt clyfar yn i logio hysbysu’r eu hunain awdurdodau mewn, ac iechyd felly, cyhoeddus a fyddai’n cysylltu â ni a’r unigolion perthna- sol i roi’r mesurau angenrheidiol ar waith. Mae’r broses own zoom meetings to take coaches especially through - all“Following guidance the and first we WRU-led set up a dedicated webinars, email we held address our to keep control of the paperwork coming in. With the ogyfan fewn yn tri cydymffurfio mis.” â’r Rheoliad Gwarchod Data Cyf requirement for Covid training for all and WRU registra- fredinol (RhGDC) a chaiff y manylion cyswllt eu dinistrio tion, we put in place a contract for players and parents of Dywedodd Ysgrifennydd Wrecsam, Becky Pomeray, players to ensure they understood the ‘dos’ and ‘don’ts’. “Rydym yn ddiolchgar iawn am y gwaith caled y mae hyf- This is now a requirement before any player comes to forddwyr a’n gwirfoddolwyr eraill yn ei wneud i helpu i training along with the World Rugby course and the WRU symptom checker. “Yn dilyn y gweminar cyntaf o dan arweiniad URC, cynhaliwydgael ein timau ein yn cyfarfodydd ôl ar y cae. ‘zoom’ ein hunain i gym- “We have small groups, stringent cleaning processes and regular hand sanitising during training. One coach a sefydlwyd cyfeiriad e-bost penodol i gadw rheolaeth got his players to line up with a cone each and got each arryd y hyfforddwyr,gwaith papur oeddyn enwedig, yn dod drwy’ri mewn. canllawiau Gyda’r angen i gyd player to put their drink at their own cone station. We thought that was a great idea so we’ve adopted it in our wedi sefydlu cytundeb ar gyfer chwaraewyr a rhieni am hyfforddiant Covid i bawb a chofrestru URC, rydym other groups. chwaraewyr er mwyn sicrhau eu bod yn deall y ‘ gwneud ‘ a’r ‘ peidio gwneud’. Mae hyn yn ofynnol yn awr cyn i “I think about 95% of our players have returned. It’s Rygbi’r Byd a gwiriwr symptomau URC. and parents have welcomed our approach. unrhyw chwaraewr ddod i hyfforddiant ynghyd â’r cwrs been brilliant so far really. Everyone has bought into it “Mae gennym grwpiau bach, prosesau glanhau llym a “It’s a public health issue. We turn people away if they haven’t gone through the proper checks. If we get it right now, we can get back to playing matches quicker so it’s diheintio llaw rheolaidd yn ystod yr hyfforddiant. Cafodd euun hunan.hyfforddwr Roedden ei chwaraewyr ni’n meddwl i greubod hynny’nllinell gyda syniad chôn yr gwychun a chael felly pob rydyn chwaraewr ni wedi’i ifabwysiadu roi ei ddiod yn yn ein ei orsaf grwpiau côn Bridgendin our interest Sports’ to Steveget it rightPillner the added, first time.” “Most of our teams eraill. back with us next Monday.”It’s still early days and we’ve “Dwi’n meddwl bod tua 95% o’n chwaraewyr wedi dych- allhave got returned a long way this to week go in with this thebattle Hawks against Female Covid Hub so it’s welyd. Mae wedi bod yn wych hyd yma. Mae pawb wedi much better to take it slowly and get everything right. prynu i mewn iddo ac mae rhieni wedi croesawu ein dull We don’t know what’s around the corner. The current gweithredu. phase is also a great chance to develop ball skills at all levels, the contact side of the game can come later. “Mae’n fater iechyd y cyhoedd. Rydyn ni’n troi pobl i

cywir. Os byddwn yn ei gael yn iawn nawr, gallwn fynd keep in touch and everyone is pleased to see each other ffwrdd os nad ydyn nhw wedi mynd drwy’r gwiriadau to“However, keep that the community game is a communityalive.” too. It’s important to i ni gael pethau’n iawn y tro cyntaf.” yn ôl i chwarae gemau yn gyflymach fel ei bod hi er budd Ychwanegodd Steve Pillner, o Sports Pen-y-bont ar Ogwr, “Mae’r rhan fwyaf o’n timau wedi dychwelyd yr wythnos

Llun nesaf. hon gyda’r Hwb Merched yr ‘Hawks’ yn ôl gyda ni ddydd “Mae’n dal yn ddyddiau cynnar ac mae gennym ni i

felly mae’n llawer gwell i gymryd y peth yn araf a chael popethgyd ffordd yn iawn. bell i Dydynfynd yn ni y ddimfrwydr yn hongwybod yn erbyn beth syddCovid rownd y gornel. Mae’r cyfnod presennol hefyd yn gy-

gyswllt y gêm ddod yn ddiweddarach. fle gwych i ddatblygu sgiliau pêl ar bob lefel, gall ochr “Fodd bynnag, mae’r gêm yn gymuned hefyd. Mae’n bw- ysig cadw mewn cysylltiad ac mae pawb yn falch o weld ei gilydd i gadw’r gymuned honno’n fyw. “

3 - ‘Bird is the word’ 3 - ‘Aderyn yw’r gair’ Liza Burgess always led the way in her playing and coaching career and is now doing likewise as she looks to make an impression in Welsh rugby governance. Mae Liza Burgess bob amser wedi arwain y ffordd yn ei- ethiantgyrfa chwarae rygbi Cymru. a hyfforddi ac mae hi’n gwneud yr un peth The former No 8 – known as Bird – captained her coun- erbyn hyn wrth iddi geisio gwneud argraff yn llywodra Roedd y cyn-Rhif 8 – a elwid yn Aderyn – yn gapten ar to the Welsh Rugby Union’s board in November last year. ei gwlad 62 o weithiau a hi oedd y fenyw gyntaf i gael ei try 62 times and became the first woman to be elected hethol i Fwrdd Undeb Rygbi Cymru ym mis Tachwedd y – among other things – but admits the Coronavirus pan- llynedd. demicShe hopes has hadto help and women’s will continue rugby to continue have a big to impactflourish on the game in Wales. For full story:

4 - Aberystwyth RFC raises £2,500 for town’s 4 - Clwb Rygbi Aberystwyth yn codi £2,500 ar hospital gyfer ysbyty’r dref Aberystwyth Rugby Club has donated £2,500 to Mae Clwb Rygbi Aberystwyth wedi rhoi £2,500 i Ysbyty supporters ran, walked and cycled over 3,200 miles betweenBronglais them. Hospital, after the club’s players, coaches and rhyngddynt.Bronglais, ar ôl i chwaraewyr, hyfforddwyr a chefnogwyr y clwb redeg, cerdded a beicio dros 3,200 o filltiroedd The money is going to be shared between the hospital’s Mae’r arian yn mynd i gael ei rannu rhwng ward Gwenl- Gwenllian ward and the intensive care unit. lian yr ysbyty a’r uned gofal dwys. Nearly 100 people took part in the challenge to raise Cymerodd bron i 100 o bobl ran yn yr her i godi arian i

Strava, to individually track their miles. Strava, i olrhain eu milltiroedd yn unigol. money for Hywel Dda Health Charities, using a GPS app, DywedoddElusennau Iechydllefarydd Hywel ar ran Dda, CR gan Aber, ddefnyddio yr Ysgrifennydd app GPS, Iau, A spokesperson for Aber RFC, junior secretary Nerys yn falch iawn o ymdrechion ein chwaraewyr i godi ar- Nerys Hywel: “Rydym ni yng Nghlwb Rygbi Aberystwyth Hywel, said: “We at Aberystwyth RFC are extremely cefnogwyr. proud of the fundraising efforts of our players, from U7s ian, o’r criw Dan 7 trwodd i’r tîm cyntaf, y pwyllgor- a’r through to the first team, committee and supporters. chwaraewyr wedi penderfynu eu bod am rannu’r arian have decided they wish to split the money equally be- yn“Mae gyfartal ein his-gapten, rhwng y ward Matthew gofal Hughes, dwys a warda’i gyd Gwenllian tween“Our vice-captain the intensive Matthew care ward Hughes and Gwenllian and his teammates ward at yn Ysbyty Bronglais. “Fe wnawn barhau â’r gwaith da o gefnogi ein cymuned a gobeithio na fydd hi’n rhy hir cyn y byddwch i gyd yn “We’llBronglais keep Hospital. on with the good work of supporting our community and hopefully it won’t be too long before Mae’r clwb hefyd wedi bod yn gwerthu crysau rygbi GIG you’ll all be able to watch and support us back on the CRgallu Aberystwyth gwylio a’n cefnogi a ddyluniwyd ni nôl ar yn y arbennig, cae ym Mhlascrug.” gydag arian pitch in Plascrug.” o’r gwerthiannau yn mynd i’r GIG.

Aberystwyth RFC shirts, with money from sales going to The club has also been selling specially designed NHS

5the - NHS.Global expertise confirmed for inclusion 5 - Arbenigedd byd-eang wedi’i gadarnhau ar coaching conference gyfer cynhadledd hyfforddi cynhwysiant The inaugural Welsh Rugby Union Disability/Inclusion Coaching Conference takes place virtually this Sunday rithiol gyntaf Undeb Rygbi Cymru y dydd Sul hwn rhwng between 10am – 2pm. 10.00Cynhelir y bore Cynhadledd a 2.00 y prynhawn.Hyfforddi Anabledd/Cynhwysiad

Bydd siaradwyr allanol o bob cwr o’r byd yn rhan o ra- a packed online programme around the importance of glen ar-lein lawn sy’n ymwneud â phwysigrwydd cynh- inclusionExternal speakers in sport andfrom creating around the the best world environment will be part to of wysiant mewn chwaraeon a chreu’r amgylchedd gorau i thrive.

The conference is aimed at anyone with an interest in Mae’rffynnu. gynhadledd rithiol hon wedi’i hanelu at unrhyw developing opportunities for people with disabilities in sport, through coaching and partnerships, focusing on the following areas: phartneriaethau,un sydd â diddordeb gan mewnganolbwyntio datblygu ar cyfleoedd y meysydd i bobl canly - Inclusive Coaching Practices nol:ag anableddau mewn chwaraeon, drwy hyfforddiant a

Visually Impaired Rugby Coaching Experiences Arferion hyfforddi cynhwysol CoachesCoaching & Elite Talent Wheelchair Transfer Rugby Profiadau Hyfforddi Rygbi i rai â Nam ar eu Golwg Coaching Deaf and Hard of Hearing Players Hyfforddi Rygbi Cadair Olwyn Elît - aspects of the Disability Rugby Landscape will share forddwyrHyfforddi ac Chwaraewyr arbenigwyr ynByddar y sector a Thrwm o wahanol eu Clyw agwed- theirAthletes, knowledge coaches throughand sector talks, experts presentations, from different and panel dauHyfforddwyr o Dirlun Rygbi & Throsglwyddo Anabl yn rhannu TalentBydd eu gwybodaeth athletwyr, hyf discussion.

The virtual conference aims to provide a platform for the Noddrwy y sgyrsiau, gynhadledd cyflwyniadau, yw darparu a llwyfanthrafodaeth ar gyfer banel. rhannu sharing of good practice and learning lessons from each arfer dda a dysgu gwersi oddi wrth ein gilydd. Mae other. This includes supporting attendees during and - y digwyddiad gydag amrywiaeth o adnoddau wedi’u oped to support us all in creating the best environment datblygu’nhyn yn cynnwys benodol cefnogi i’n cefnogi mynychwyr ni i gyd yn i greu’rystod, amac ar- ôl, topost thrive. event with a range of resources specifically devel

The external speakers include Paul Shaw, head coach gylchedd gorau i ffynnu of GB Wheelchair Rugby, Robert John Coles, head coach Rygbi Cadair Olwyn Prydain, Robert John Coles, prif hyf- Wales Deaf, Alex Bassan on developing visually impaired forddwrCynnwys Cymru y siaradwyr Byddar, allanol Alex BassanPaul Shaw, ar ddatblygu prif hyfforddwr rygbi rugby around the world, Rob Townsend of the University i rai gyda nam ar eu golwg ledled y byd, Rob Townsend a Fiona Reid, Prif Weithredwr Chwaraeon Anabledd of Waikato, Russell Earnshaw of Magic Academy and Cymru.o Brifysgol Waikato, Russell Earnshaw o Magic Academy *Fiona The communityReid, Disability coach Sport education Wales Chiefdepartment Executive is putting together a series of tag and early contact courses which will be held online to support junior coaches in the com- cyfres o gyrsiau tag a chyswllt cynnar a fydd yn cael eu Mae’r adran addysg hyfforddwyr cymunedol yn llunio more info. nesaf. Cadwch i wirio wrugamelocker.wales am ragor o ing months. Keep checking wrugamelocker.wales for wybodaeth.cynnal ar-lein i gefnogi hyfforddwyr iau yn y misoedd

cyfres o gyrsiau tag a chyswllt cynnar a gynhelir ar-lein i * Mae’r adran addysg hyfforddwyr cymunedol yn llunio- wch i wirio wrugamelocker.wales i gael mwy o wyboda- eth.gefnogi hyfforddwyr iau yn ystod y misoedd nesaf. Dali

6 - The ups and downs of social media 6 - Y da a’r drwg o’r cyfryngau cymdeithasol spoken about the positive and negative impact of social media.Wales Women duo Elinor Snowsill and Roby Lock have yMae’r cyfryngau ddeuawd cymdeithasol. merched o Gymru, Elinor Snowsill a Roby Lock wedi siarad am effaith gadarnhaol a negyddol After taking part in a wide-ranging BBC survey on many trolling stood out.Of more than 530 elite sportswomen amlygoddAr ôl cymryd mater rhan o ddilornimewn arolwg mewn eang cyfryngau gan y BBC cymdeith ar lawer- thatareas completed affecting thewomen survey, in sport,more thethan issue 30% ofsaid social they’d media asolo feysydd ei hun. sy’n effeithio ar fenywod mewn chwaraeon,

O fwy na 530 o gampwragedd elît a gwblhaodd yr arol- experienced different levels of social media trolling or harassment, a figure that has doubled since the last - theysurvey had of both this kindbeen in subject 2015.Fifty-six-times to this kind of unsolicitedcapped Elinor at- wg, dywedodd mwy na 30% eu bod wedi profi gwahanol tention.WhileSnowsill and five-times they are quick capped to welcomeRobyn Lock the confirmed advantages mathlefelau hwn o drolio yn 2015. neu aflonyddu ar y cyfryngau cymdeith social media brings to women’s sport, there is no place asol, ffigwr sydd wedi dyblu ers yr arolwg diwethaf o’r for abuse of any kind in Welsh rugby. Snowsill a Robyn Lock (5 cap), eu bod wedi cael y math Snowsill said, “I think social media is vital, espe- hwnWedi o derbyn sylw digymell. cap 56 o weithiau, cadarnhaodd Elinor cially in women’s sport. We are able to talk directly to fans and we can have a positive impact on aspiring cyfryngau cymdeithasol yn eu cynnig i chwaraeon get when I post something can feel a bit like harassment. menywod,Er eu bod yn nid gyflym oes lle i igroesawu’r gam-drin o manteision unrhyw fath y mae’ryn rygbi It’ssportswomen.”However, such a strong word but the if constantthat person private was messagesconstantly I Cymru. coming up and reacting to everything you did in real life, it would feel a bit odd. Dywedodd Snowsill, “Rwy’n credu bod y cyfryngau cymdeithasol yn hanfodol, yn enwedig o ran chwaraeon menywod. Rydym yn gallu siarad yn uniongyrchol â

fabolgampwyr. chefnogwyr a gallwn gael effaith gadarnhaol ar ddarpar “Fodd bynnag, mae’r negeseuon preifat cyson rwy’n eu cael pan fyddaf yn postio rhywbeth yn gallu teimlo

person hwnnw’n dod yn gyson ac yn adweithio i bopeth aychydig wnaethoch fel aflonyddwch. mewn bywyd Mae’n go iawn, air mor byddai’n gryf ond teimlo pe bai’r braidd yn rhyfedd.

RUGBY NEWS NEWYDDION RYGBI COVID-19 Player statement Datganiad COVID-19 chwaraewr An individual (a player) at the has tested posi- tive for COVID-19 in Welsh Rugby’s testing programme. The person is symptom free and is currently isolating. Mae’rMae unigolyn person yn(chwaraewr) rhydd o symptomau yn y Dreigiau ac mae’n wedi ynysuprofi’n ar hynbositif o bryd. am COVID-19 yn rhaglen brofi Rygbi Cymru. Mae holl ganllawiau dilynol Iechyd Cyhoeddus Cymru a’r All subsequent Public Health Wales and Government guidelines are being followed.This is Welsh Rugby’s first Llywodraeth yn cael eu dilyn. 1100* tests being undertaken to date. Dyma ganfyddiad cadarnhaol cyntaf Rygbi Cymru mewn Nopositive further finding details in regardingover a month the individualof testing with will bewell pro over- vided. cael eu cynnal hyd yn hyn. Nidros fydd fis manyliono brofi gydag pellach ymhell am drosyr unigolyn 1100 * yno brofion cael eu wedi dar- paru.

James hooked on coaching James wedi gwirioni ar hyfforddi With his illustrious playing career now behind him after 16 years at the top which included two Grand Slams in mlynedd ar y brig, a oedd yn cynnwys dwy Gamp Lawn Gyda’i yrfa ddisglair y tu ôl iddo erbyn hyn wedi 16 to coaching the next generation of stars at the –his and 81 he Welsh can’t caps, wait Jamesto get Hookgoing. is turning his attention –yn ac ei mae’n 81 o gapiau methu Cymraeg, aros i dechrau. mae James Hook yn troi ei Renowned for his silky skills and coolness under pres- sylw at hyfforddi y genhedlaeth nesaf o sêr y Gweilch take up coaching, but that’s an assumption he doesn’t Yn enwog am ei sgiliau sidanaidd a’i ddiffyg panig o dan necessarilysure, Hook wouldagree entirelyhave been 100 deemed per cent a naturalwith. (More choice of to dybiaethbwysau, byddai nad yw, Hook o reidrwydd, wedi cael yn ei cytuno’nystyried ynllwyr ddewis a 100 y that later) 100naturiol â. (Mwy i ymgymryd o hynny âyn hyfforddiant, nes ymlaen) ond mae hynny’n picked group of players selected to take part in the inauguralSince last September12-month-long Hook Player has been to Coach among programme a hand- Ers mis Medi y llynedd, mae Hook wedi bod ymhlith developed by the Welsh Rugby Union overseen by WRU misgrŵp o ohyd chwaraewyr a ddatblygwyd a ddewiswyd gan Undeb i gymryd Rygbi Cymru rhan yn dan y Performance Coach Manager, Dan Clements. rhaglen gychwynnol o Chwaraewr i Hyfforddwyr 12 Dan Clements. - Mae’roruchwyliaeth blociau adeiladu Rheolwr wedi Hyfforddwr cael eu rhoi Perfformiad yn eu lle ar URC, The building blocks have been put in place for Hook and fromco. to playingconstruct hasn’t firm been foundations an overnight in their decision. fledgling coach ing careers but for Hook transitioning into coaching gyfer Hook a’r criw. er mwyn adeiladu sylfeini cadarn - erfyniadyn eu gyrfaoedd dros nos. hyfforddi ay’n egino, ond, i Hook, mae trosglwyddo i hyfforddi wedi chwarae, heb fod yn bend Dai eager for return to action Dai yn awyddus i ddychwelyd i weithredu backs coach Dai Flanagan is looking forward to the return of action on a regional level. On our latest edrych ymlaen at weld y gweithredu’n dychwelyd ar lefel podcast he tells us what it has been like under new man- ranbarthol.Mae hyfforddwr Ar ein cefnwyr podlediad y Sgarlets, diweddaraf, Dai Flanagan,mae’n dweud yn agement at Parc y Scarlets and also reveals what it has wrthym sut beth fu hi dan reolaeth newydd Parc y Sgar- been like being part of the WRU’s coach development lets a hefyd mae’n datgelu sut deimlad oedd bod yn rhan scheme. We also hear from former Wales international and Rydym hefyd yn clywed gan gyn chwaraewr rhygwladol intrepid explorer Richard Parks on how he coped with o gynllun datblygu hyfforddwyr Undeb Rygbi Cymru. lockdown – along with some interesting warnings. ymdopi â’r cload – ynghyd â rhai rhybuddion diddorol. Click here to listen to podcast Cymru a’r fforiwr di-ofn, Richard Parks ar sut y bu iddo

Big Nick Williams calls time on his career Nick Williams mawr yn galw amser ar ei yrfa Mae Rhif 8 Gleision Caerdydd, Nick Williams, wedi hong- after 16 years as a professional player. - “It’sCardiff sad notBlues to haveNo 8 hadNick oneWilliams last run has out hung at theup Armshis boots nol. Park but with Covid-19, and everything that has come “Mae’nian ei esgidiau drist nad ar wyfôl 16 wedi mlynedd cael un fel rhediad chwaraewr olaf ymproffesiy Mharc with it, there have been much bigger things to worry yr Arfau ond gyda Covid-19, a phopeth sydd wedi dod about,” said Williams. gydag ef, mae pethau llawer mwy wedi bod i boeni am- “I’ve been blessed to play this game for so long and could dano,” meddai Williams. never have imagined I would be a professional for 16 “Rwyf wedi cael bendith i chwarae’r gêm hon gyhyd ac ni years and travel to so many brilliant places around the world. am 16 mlynedd ac wedi teithio i gynifer o leoedd gwych “It’s sad not to have had one last run out at the Arms ledledallwn fyth y byd. fod wedi dychmygu y byddwn yn broffesiynol Park but with Covid-19, and everything that has come with it, there have been much bigger things to worry about,” said Williams. “I’ve been blessed to play this game for so long and could never have imagined I would be a professional for 16 years and travel to so many brilliant places around the world.”