De Schoonheid van Amsterdam

Gemeente Amsterdam

Bijlage,DE SCHOONHEID 2016 VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 1

De Schoonheid van Amsterdam Bijlage

Gemeente Amsterdam 2016 herziening december 2019

Bijlage 1 Hoe werkt welstand? 3

INHOUD Bijlage 2 Algemene welstandscriteria 11

Bijlage 3 Begrippen 17

Bijlage 4 Transformatiegebieden 29

Bijlage 5 Reclame 37

Bijlage 6 Kaarten 43

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 1 DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 2 Hoe werkt welstand? BIJLAGE 1

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 3 DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 4 Bijlage 1 | Hoe werkt welstand?

TOESTEMMING VRAGEN OM TE Excessenregeling BOUWEN Ook bij vergunningsvrij bouwen gel- HOE WERKT den de regels met betrekking tot on- Aanvraag van een omgevings­ der meer veiligheid en gezondheid WELSTAND? vergunning uit het Bouwbesluit en het buren- In hoofdstuk 1 van deze nota staat recht zoals vastgelegd in het Bur- Bijlage 1 beschreven hoe welstand werkt gerlijk Wetboek. Bouwwerken die en waarom voor de meeste sloop-, zonder vergunning mogen worden bouw- en verbouwplannnen een om- gebouwd of zijn gebouwd, zijn ook gevingsvergunning moet worden niet helemaal vrij van welstandstoe- aangevraagd. Deze aanvraag zal zicht en moeten aan minimale wel- door de gemeente op verschillende standseisen voldoen. Ze mogen ‘niet punten beoordeeld worden. Er wordt in ernstige mate in strijd zijn met re- getoetst of een plan voldoet aan de delijke eisen van welstand’. Als dit eisen uit het Bouwbesluit, zoals vei- wel het geval is, is sprake van een ligheid, gezondheid of energiezui- ‘exces’. Wanneer er sprake is van nigheid. Ook wordt gekeken of het een exces is omschreven in de ‘ex- bouwplan in het bestemmingsplan cessenregeling’ in hoofdstuk 2.5 van past. Is dat het geval, dan wordt de welstandsnota. beoordeeld of het plan voldoet aan redelijke eisen van welstand, tenzij B&W of de bestuurscommissies kun- de gemeenteraad heeft bepaald dat nen de eigenaar van een bouwwerk het betreffende bouwwerk of gebied dat ‘in ernstige mate in strijd is met welstandsvrij is. Wát die redelijke ei- redelijke eisen van welstand’ aan- sen van welstand zijn, wordt vast- schrijven om binnen een bepaalde gesteld door de gemeenteraad in de termijn die strijdigheid op te heffen. welstandsnota. Over het proces van Indien een aanschrijving overwo- de toetsing van bouwplannen aan de gen wordt, zal de welstandscommis- criteria in de welstandsnota zijn af- sie verzocht worden het bouwwerk spraken gemaakt. in een gemotiveerd advies te beoor- delen op uiterlijk en plaatsing. Dit Wanneer is geen omgevingsver­ advies wordt gebaseerd op de wel- gunning nodig? standscriteria in de welstandsnota Veel kleine bouwwerken kunnen zon- en/of de criteria genoemd in de ex- der omgevingsvergunning worden cessenregeling. uitgevoerd. Via de zogenaamde ver- gunningcheck van het Omgevingslo- Om vooraf zeker te zijn dat er geen ket online is na te gaan of er voor sprake is van een exces is het raad- een bouwplan een omgevingsver- zaam de criteria te hanteren die gunning nodig is. gelden voor eenzelfde bouwwerk Met ingang van 1 januari 2012 zijn waarvoor wel een omgevingsver- ook een aantal activiteiten aan rijks- gunning vereist is. Vergunningsvrije monumenten en in rijksbeschermde bouwwerken die voldoen aan de wel- gezichten vergunningvrij. Zie voor standscriteria voor veel voorkomen- meer informatie de website van de de kleine bouwplannen (hoofdstuk 6) Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. zijn in elk geval niet in strijd met re- Met ingang van 1 januari 2013 geldt delijke eisen van welstand. dit ook voor gemeentelijke monu- menten en gemeentelijk bescherm- Voldoen aan het bestemmings­ de stadsgezichten. Bij twijfel over de plan vraag welke werkzaamheden ver- Het ruimtelijk beleid wordt gere- gunningvrij zijn, is het raadzaam geld via de Wet ruimtelijke ordening contact op te nemen met het stads- (Wro). deel of met Monumenten en Archeo- Het bestemmingsplan is één van logie. de toetsingsgronden bij aanvragen voor een omgevingsvergunning. Is het bouwen in strijd met het be- stemmingsplan, dan wordt de ver- gunning in principe geweigerd. Het bestemmingsplan is bindend en valt in Amsterdam onder de verantwoor-

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 5 Bijlage 1 | Hoe werkt welstand? delijkheid van de gemeenteraad. De De welstandsnota waarin de wel- Per 1 maart 2013 is een wijziging wet biedt echter mogelijkheden om standscriteria en welstandskaders van het Besluit Omgevingsrecht van afwijkingen van het bestemmings- zijn vastgelegd die worden toege- kracht waardoor B&W niet meer ver- plan toe te staan. Dan kan worden past bij de welstandsbeoordeling plicht is voor elk bouwplan advies te besloten de vergunning toch te ver- van bouwplannen, wordt vastgesteld vragen aan een onafhankelijke wel- lenen. door de gemeenteraad. standscommissie: het verplichte ad- vies door een welstandscommissie Het bestemmingsplan geeft de pla- Conceptaanvraag indienen kan in voorkomende gevallen ook nologische voorschriften: het regelt Een conceptaanvraag indienen kan vervangen worden door een ambte- dat er een bouwwerk met een be- helpen om sneller een vergunning te lijke welstandstoets. paalde functie (woningbouw, tuinen, krijgen. Door de kortere procedures industrie, winkels, recreatie of kan- die onder de Wet algemene bepalin- De gemeente Amsterdam heeft be- toren) en van een bepaalde omvang gen omgevingsrecht (Wabo) gelden, sloten deze ‘kan’-bepaling construc- op een locatie mag komen. Het kan is het belang van een conceptaan- tief in te vullen en afspraken te ook voorschriften geven voor het be- vraag alleen maar toegenomen. Een maken over welke aanvragen door houd van bijzondere (cultuurhisto- conceptaanvraag geeft meer zeker- een stadsdeel zelf ambtelijk zullen rische) waarden. De verschillende heid rondom de vergunningaanvraag worden getoetst en voor welke aan- bestemmingen staan op een kaart en voorkomt dat een geheel uitge- vragen advies zal worden gevraagd (de verbeelding) aangegeven. Het werkt bouwplan in een (te) laat sta- aan de Commissie Ruimtelijke Kwa- bestemmingsplan geldt voor zowel dium aangepast moet worden aan liteit (CRK). burgers en bedrijven als voor de ge- het bestemmingsplan of aan de wel- meente zelf. standscriteria uit de welstandsnota. Toets door het stadsdeel In hoofdstuk 6 van de welstandsno- Voldoen aan de welstandsnota Naar aanleiding van een conceptaan- ta, ‘Standaardtoets voor veel voor- De welstandsnota geeft aanwijzin- vraag kan een bouwinitiatief op ba- komende kleine bouwplannen’, zijn gen voor het uiterlijk van bouwwer- sis een schetsplan, tekeningen van voor vele kleine ingrepen aan de be- ken, bijvoorbeeld voor de exacte gevels en plattegronden, situatiete- staande bebouwing concrete criteria plaats van een bouwwerk, voor de kening en de te gebruiken kleuren opgenomen. Deze criteria zijn niet aard van de architectuur, of van wel- en materialen, getoetst worden aan per definitie dwingend, maar - heb ke materialen iets gemaakt moet het bestemmingsplan en aan rede- ben vooral als doel aan aanvragers worden. De in de welstandsnota op- lijke eisen van welstand. Eventuele zo veel mogelijk zekerheid te geven genomen welstandscriteria mogen obstakels kunnen in een vroegtijdig over het verkrijgen van een positief de bouwmogelijkheden die het be- stadium worden opgelost. welstandsadvies. Als bouwplannen stemmingsplan toestaat (waaronder aan de beschreven criteria voldoen het bouwvolume) niet onmogelijk Een conceptaanvraag kan ingediend c.q. deze standaardoplossingen vol- maken, maar bij de welstandsbe- worden bij het stadsdeel. Hieraan gen, zullen deze in de regel snel af- oordeling mag wél een relatie wor- zijn kosten verbonden. gehandeld kunnen worden. Deze den gelegd met de planologische toetsing zal in veel gevallen uitge- aspecten. Als het bestemmingsplan voerd worden door een door het ruimte biedt voor alternatieven, kan HET WELSTANDSADVIES stadsdeel aangewezen ambtenaar een negatief welstandsadvies wor- (bijvoorbeeld een welstandscoördi- den gegeven als de gekozen ste- Het adviestraject nator). denbouwkundige of architectonische Voor vergunningplichtige bouwacti- oplossing te sterk afbreuk doet aan viteiten is een welstandsadvies ver- Als bij deze toets blijkt dat een klein de ruimtelijke beleving van het be- plicht. Het welstandsadvies moet bouwplan niet op de concrete criteria treffende gebied. gebaseerd zijn op de door de ge- voor veel voorkomende kleine bouw- meenteraad vastgestelde welstands- plannen is gebaseerd, kan dit bouw- Het is mogelijk dat de gemeente wel- nota. Tot nog toe is in de Woningwet plan voorgelegd worden aan de CRK. standsvrije gebieden of bouwwerken bepaald dat dit welstandsadvies aan Dit gebeurt vooral als het stadsdeel aanwijst waar geen welstandsbeleid burgemeester en wethouders of de denkt dat een gewogen beoordeling, wordt gevoerd. Amsterdam kent bij- bestuurscommissies dient te worden waarbij ook naar specifieke pand- voorbeeld een welstandsvrij gebied uitgebracht door een door de ge- en locatiegebonden aspecten wordt op IJburg (Steigereiland), of een meenteraad benoemde onafhanke- gekeken, zinvol is. Het kan bijvoor- gebied waar de transformaties van lijke welstandscommissie. beeld zo zijn, dat het bestemmings- kantoren naar wonen welstandsvrij plan meer bouwmogelijkheden biedt zijn (Amstel III). dan de criteria voor veel voorkomen- de kleine plannen aangeven. Bij haar beoordeling betrekt de CRK de rela- tieve ‘Welstandscriteria ruimtelijke systemen’ (hoofdstuk 8). Dit bete- kent dat niet alleen het bouwwerk

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 6 Bijlage 1 | Hoe werkt welstand? op zichzelf wordt bekeken, maar ook Een welstandsadvies wordt schrifte- Advies monumenten aandacht wordt geschonken aan de lijk uitgebracht en is gericht aan de Aanvragen voor wijzigingen aan (po- relatie met de omgeving. Dit kan bestuurscommissies of, als het om tentiële) monumenten worden altijd alsnog een positief advies opleveren, plannen van de centrale stad gaat, aan de CRK ter beoordeling voorge- ondanks het feit dat de aanvraag niet aan het College van Burgemeester legd. voldoet aan de voorwaarden voor en Wethouders (B&W). De stads- Is een pand aangewezen als gemeen- veel voorkomende kleine bouwplan- delen of, als het om plannen van telijk of rijksmonument, dan worden nen. de centrale stad gaat, de Omge- bij een aanvraag om een omgevings- vingsdienst Noordzeekanaalgebied vergunning door de CRK tegelijktij- Ook aanvragen voor gevelreclame (NZKG), lichten aanvragers schrifte- dig twee adviezen uitgebracht: worden in de meeste gevallen amb- lijk in over de welstandsadviezen. De telijk getoetst. Hiervoor zijn concrete adviezen zijn openbaar. De CRK pu- • Een advies over het aspect ‘bou- criteria opgenomen in hoofdstuk 7, bliceert haar adviezen op de website wen’, dat is gebaseerd op de be- ‘Welstandscriteria categorieën’. www.welstand.amsterdam.nl. oordelingscriteria zoals deze zijn vastgelegd in de welstandsnota. Bij kleine bouwplannen en gevelre- Openbare commissievergade­ • Een advies over het aspect ‘monu- clame die (potentiële) monumenten ringen ment’, op basis van de Erfgoedwet betreffen, wordt altijd advies ge- In de Woningwet is bepaald dat (voorheen Monumentenwet 1988) vraagd aan de CRK. bouwplannen in een openbare ver- en de gemeentelijke erfgoedveror- gadering worden beoordeeld. dening. Advies door de CRK Belanghebbenden kunnen deze ver- Complexere of grootschaliger bouw- gaderingen bijwonen. Ook bestaat Bij het advies over het aspect ‘mo- plannen worden door de stadsdelen de mogelijkheid om (op afspraak) nument’ treedt Monumenten en Ar- en centrale stad altijd ter beoorde- een aanvraag toe te lichten. cheologie (M en A) op als adviseur ling aan de CRK voorgelegd. De CRK van de CRK: een adviesaanvraag baseert haar beoordeling hoofdza- De CRK publiceert de vergaderdata voor een monument wordt pas door kelijk op de gebiedsgerichte criteria en agenda’s op haar website www. de CRK behandeld nadat M en A een uit hoofdstuk 8, ‘Welstandscrite- welstand.amsterdam.nl. Op deze analyse heeft gemaakt van de ge- ria ruimtelijke systemen’. De CRK is website is ook informatie te vinden volgen van een bouwplan voor de een geïntegreerde commissie, dat over het bijwonen van vergaderin- monumentale waarden. De CRK be- wil zeggen dat de CRK niet alleen gen. oordeelt in haar monumentenadvies is aangewezen om de welstandsad- vervolgens niet alleen of voldoen- visering uit te voeren maar ook de Het Bureau van de CRK de zorgvuldig wordt omgegaan met monumentenadvisering. De CRK wordt bij haar werkzaam- de fysieke monumentale waarden, heden ondersteund door het Bureau maar weegt in haar advies aan het De commissieleden zijn deskundigen van de Commissie Ruimtelijke Kwa- bestuur de gevolgen voor de monu- op het gebied van architectuur, land- liteit, feitelijk het secretariaat. Het mentale waarden tegen de totale in- schap, stedenbouw, architectuurhis- bureau verricht alle werkzaamheden greep, waarbij ook de kwaliteit van torie of beeldende kunst en werken die relevant zijn voor het laten func- nieuwe ingrepen of toevoegingen en in opdracht van burgemeester en tioneren van de CRK. Het stelt de de kansen die deze ingrepen bieden wethouders of bestuurscommissie agenda’s op voor de vergaderingen, voor het behoud van de functie of van een stadsdeel. bereidt de vergaderingen voor en een herbestemming worden betrok- verzorgt de verslaglegging. Tevens ken. Daarbij gaat het niet alleen om De CRK werkt met een aantal sub- onderhoudt het bureau het contact het exterieur, maar ook om het in- commissies die elk een specifiek met stadsdelen en betrokken dien- terieur en de structuur van het mo- werkgebied hebben. Welke subcom- sten. nument. missies dat zijn, in welk gebied zij ad- Ook een advies voor een potentieel viseren en hoe deze subcommissies Een aantal commissiesecretarissen monument (een pand met de waar- zijn samengesteld, is in te zien op de van het bureau is door de CRK aan- dering orde 1 dat geen monument website www.welstand.amsterdam. gewezen als deskundige. Deze se- is of een pand dat is geselecteerd in nl. De CRK kan de advisering manda- cretaris-gemandateerden kunnen het kader van het Gemeentelijk Mo- teren aan daartoe aangewezen leden adviesaanvragen afhandelen die tot numenten Project) wordt door de of, indien een aanvraag tot een ca- een categorie behoren waarover de CRK pas uitgebracht nadat M en A tegorie behoort waarover de mening mening van de CRK als bekend mag een rapportage heeft gemaakt. In van de CRK als bekend mag worden worden verondersteld. Zij zijn ook deze gevallen wordt echter geen af- verondersteld, aan een daartoe aan- het aanspreekpunt voor de afde- zonderlijk monumentenadvies uit- gewezen deskundige. lingen van de stadsdelen die bij de gebracht, maar zal de CRK, als het afhandeling van een bouwplan be- bouwplan daartoe aanleiding geeft, trokken zijn. in het welstandsadvies een aanvul- ling opnemen alsof het gaat om een aangewezen monument.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 7 Bijlage 1 | Hoe werkt welstand?

Supervisie HET BESLUIT TOT VERGUNNING Belanghebbenden kunnen binnen Bij grotere, gecompliceerde projec- zes weken na het besluit over de ver- ten waar verschillende opdracht- Het bestuur beslist gunningsaanvraag formeel bezwaar gevers, ontwerpers, gemeentelijke Het welstandsadvies wordt uitge- of beroep aantekenen. Onderdeel diensten, financiers en bewoners bij bracht aan de bestuurscommissies van een bezwaar- of beroepschrift betrokken zijn, wordt vaak een su- of, als het om plannen van de cen- kan een second opinion zijn. Zie voor pervisor ingezet. Deze supervisor trale stad gaat, aan B&W. Zij ne- een toelichting op de procedures en wordt meestal aangesteld door de men vervolgens een besluit over het het protocol omtrent een second opi- gemeente als regievoerder of (hoofd) al dan niet verlenen van een omge- nion onder andere de informatie op ontwerper om stedenbouwkundige vingsvergunning. Het advies van de de website van de Federatie Ruimte- en/of architectonisch hoogstaande CRK is niet bindend, maar in de re- lijke Kwaliteit www.ruimtelijkekwali- kwaliteit en samenhang tussen ver- gel nemen de dagelijkse besturen en teit.nl. schillende gebouwen, complexen of B&W het oordeel van de CRK over. deelgebieden binnen een plangebied te bereiken, ook bij een langere uit- Het bestuur kan besluiten het advies voeringstermijn. In de opdracht aan van de CRK niet op te volgen. Een een supervisor kunnen specifieke ac- aanvraag om een omgevingsvergun- centen worden gelegd. Zo kan een ning wordt dan ‘contrair vergund’. Dit supervisor aangesteld zijn om voor- kan het geval zijn bij plannen waar- al te sturen op de inrichting van de bij het toepassen van de vastgestel- openbare ruimte en/of de steden- de welstandscriteria heel nadelige bouw, of om een stempel te drukken effecten heeft op andere belangen, op de architectuur van een plange- bijvoorbeeld belangen van economi- bied. sche of maatschappelijke aard. Ook kunnen de bestuurders op inhoude- Bij de uitvoering van de opdracht is lijke gronden van het advies afwij- de supervisor gebonden aan de crite- ken, indien zij van mening zijn dat de ria uit de welstandsnota en/of speci- CRK niet heeft getoetst op basis van fieke, op het project gerichte criteria de vastgestelde criteria of de criteria die deel uitmaken van een steden- onjuist heeft geïnterpreteerd en het bouwkundig kader of beeldkwali- plan huns inziens toch aan redelijke teitsplan en door gemeenteraad zijn eisen van welstand voldoet. vastgesteld. Dit vormt ook het kader waarop het welstandsadvies bij een Bezwaar en beroep aanvraag om een omgevingsvergun- Een welstandsadvies is geen over- ning gebaseerd zal zijn. heidsbesluit en kan daarom niet als zodanig worden aangevochten. De De supervisor informeert de CRK mogelijkheid om bezwaar te maken regelmatig over zijn of haar werk- tegen het welstandsadvies ontstaat zaamheden. De CRK betrekt de pas bij het besluit over de omge- schriftelijke bevindingen van de su- vingsvergunning, die (mede) op dat pervisor bij het welstandsadvies in advies gebaseerd is. het kader van een vergunningsaan- vraag. Het kan verstandig zijn om nog voor- Zie voor meer informatie de Bouw- dat het zover is toch al bij het stads- brief ‘Welstand en supervisie’ (num- deel of de CRK een toelichting op het mer 2005-13). advies te vragen en daarna informeel bij het stadsdeel duidelijk maken dat er bezwaren bestaan tegen het ad- vies. Afhankelijk van de argumenten kan de CRK in een nader advies op haar standpunt terugkomen, zonder dat er een formele bezwaarprocedu- re nodig is. Ook kan de portefeuille- houder op grond van de ingediende argumenten besluiten om een se- cond opinion in te winnen bij een an- dere welstandscommissie.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 8 Bijlage 1 | Hoe werkt welstand?

Wettelijk kader 2.Overgangsrecht aanvragen om 4.Intrekken geldende beleids­  omgevingsvergunning nota’s Deze nota is gebaseerd op de vol- Op een aanvraag om vergunning Bij het besluit tot vaststelling van gende wettelijke grondslagen: voor het bouwen, ingediend voor deze nota zijn de in 2013 door de a. Artikel 12a, eerste lid van de Wo- het tijdstip van inwerkingtreding van stadsdeelraden en de gemeenteraad ningwet (de bevoegdheid van de ge- deze nota, alsmede op enig bezwaar vastgestelde welstandsnota’s De meenteraad tot het vaststellen van of beroep, ingesteld tegen een be- Schoonheid van Amsterdam 2013 in- beleidsregels waarin de criteria zijn slissing over een dergelijke aan- getrokken. opgenomen die het bevoegd gezag vraag, blijven de criteria of regels toepast bij de beoordeling of een van toepassing zoals deze luidden op Bij het vaststellen van de nota De bouwwerk voldoet aan redelijke ei- het tijdstip waarop de aanvraag werd Schoonheid van Amsterdam 2013 sen van welstand); ingediend. zijn de afzonderlijke nota’s over ge- b. Artikel 4.10, vijfde lid van de Alge- velreclame ingetrokken. Deze intrek- mene Plaatselijke Verordening 2008 Toelichting king heeft uitsluitend betrekking op (de bevoegdheid van burgemeester Deze bepaling regelt het overgangs- de in deze nota’s opgenomen regels en wethouders tot het vaststellen recht bij een aanvraag om omge- over reclame aan onroerende zaken. van: vingsvergunning. Dit is nodig omdat Indien en voor zover in de reclame- • nadere regels met betrekking tot de de aanvrager en andere belangheb- nota beleidsregels met betrekking toelaatbaarheid van reclame; benden er op mogen vertrouwen dat tot artikel 4.11 (reclame op of aan • de vereisten waaraan het doen van een aanvraag wordt afgedaan op de weg) of artikel 4.12 van de Al- een mededeling van het voornemen grond van de ten tijde van het doen gemene Plaatselijke Verordening tot het aanbrengen van reclame van de aanvraag geldende criteria en (verspreiden voorwerpen voor recla- moet voldoen). regels. medoeleinden) zijn opgenomen, blij- c. Verordening op het binnenwater ven die regels voor die onderwerpen 2010. 3.Overgangsrecht lopende ver­ van toepassing. plichtingen Indien en voor zover onmiddellijk Bijzondere bepalingen voorafgaand aan het tijdstip van in- werkingtreding van deze nota een 1.Indieningsvereisten plicht geldt, om binnen een bepaal- Artikel 7.6 van de Regeling omge- de termijn aan de criteria of regels vingsrecht (indieningsvereisten han- zoals deze op dat tijdstip luidden te delsreclame) is van overeenkomstige gaan voldoen, dient in plaats daar- toepassing op het doen van een me- van (binnen die lopende termijn) te dedeling aan het bevoegd gezag van worden voldaan aan de krachtens dit het voornemen tot het aanbrengen besluit geldende criteria of regels. van reclame. Toelichting Toelichting Eerder ingetrokken nota’s bevatten Voor gevelreclame die wordt aange- in een enkel geval de verplichting om bracht zonder dat er sprake is van op termijn aan de geldende criteria bouwen of het veranderen van een te voldoen. Met deze bepaling blijft monument, geldt een vrijwillige mel- deze verplichting bestaan. dingsregeling om deze op toelaat- baarheid te toetsen. Anders dan in veel andere gemeenten, geldt in Amsterdam voor deze reclame van oudsher geen vergunningvereiste en is de melding niet verplicht. In ver- band hiermee is nodig om de indie- ningvereisten die gelden voor een aanvraag omgevingsvergunning, ook te laten gelden voor de vrijwil- lige melding van gevelreclame.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 9 DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 10 Algemene welstandscriteria BIJLAGE 2

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 11 DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 12 Bijlage 2 | Algemene welstandscriteria

Veruit de meeste aanvragen zullen • Bijzondere schoonheid afhankelijk van de aard, omvang, En tot slot kunnen ze fungeren als ALGEMENE impact of locatie worden beoordeeld motivering waarom een bouwplan aan de hand van de criteria voor veel dat de karakteristieken van de om- WELSTANDS­ voorkomende kleine bouwplannen, liggende bebouwing niet volgt, maar CRITERIA de criteria voor categorieën, de ge- bijvoorbeeld door zijn bijzondere biedscriteria voor grotere plannen of schoonheid toch aan redelijke eisen Bijlage 2 de besproken erfgoedcriteria. van welstand voldoet.

Vijf doelen Deze algemene welstandscrite- Toch zijn er ook nog een aantal al- ria zijn overigens niet minder strikt gemene criteria die als een vangnet dan de overige, meer in detail tre- onder alle andere genoemde crite- dende criteria; naarmate een bouw- ria liggen en in die zin ook een rol werk zich sterker van de omgeving spelen bij de beoordeling van bouw- onderscheidt, wordt er juist met een aanvragen. Dit zijn de ‘algemene scherper oog naar gekeken. Ook welstandscriteria’. Ze zijn overkoe- bij een juridisch geschil tussen ver- pelend van aard en dienen vijf doe- gunningaanvrager en –verstrekker len: spelen de algemene criteria een be- langrijke rol; hierbij wordt vaak te- • Vangnet ruggegrepen op de basisprincipes In de eerste plaats zijn ze een vang- van welstand, die in deze criteria net voor gevallen die niet in de ove- verwoord zijn. rige categorieën van criteria passen of in hun interpretatie van de criteria Zes algemene criteria voor heel onder de maat blijven. Amsterdam De algemene welstandscriteria rich- • Scharnierpunten ten zich op de zeggingskracht en In de tweede plaats kunnen ze van het vakmanschap van het archi- toepassing zijn op ‘scharnierpun- tectonisch ontwerp en zijn terug te ten’: locaties op het raakvlak van voeren op vrij universele architec- verschillende gebiedstypen met be- tonische kwaliteitsprincipes. Ze zijn tekenis op een hoger schaalniveau, gebaseerd op de notitie ‘Architecto- bijvoorbeeld bij een entree naar de nische kwaliteit, een notitie over ar- stad. Hier kan het voorkomen dat de chitectuurbeleid’ die prof. ir. Tjeerd gebiedscriteria slechts ten dele van Dijkstra schreef als rijksbouwmees- toepassing zijn of er tegelijkertijd ter in 1985. overwegingen vanuit de aangren- Ruim 25 jaar later zijn de opvattin- zende gebieden nodig zijn. Bij een gen over welstand enigszins veran- beoordeling zijn de algemene cri- derd. Anno 2012 denken we vrijer teria hier vanwege hun abstractere over wat architectonisch toelaatbaar toon geschikter dan de meer speci- is en worden minder strikte stijloor- fieke gebiedscriteria. delen geveld. De interpretatie van de algemene criteria is in de loop der • Kunst in de openbare ruimte tijd enigszins aangepast aan de op- In de derde plaats worden de al- vattingen van deze tijd. gemene criteria gebruikt bij de be- oordeling van kunstwerken in de De gemene deler van de zes onder- openbare ruimte waarvoor een om- staande criteria is zorgvuldigheid. In gevingsvergunning activiteit bouwen het ontwerp moet zorgvuldig wor- nodig is. den omgegaan met stijlen, materi- alen, verhoudingen, licht, kleur en • Onverwachte interpretatie detaillering. En er moet minstens zo Ten vierde dienen de algemene cri- zorgvuldig worden omgegaan met teria als onderbouwing bij een alles wat beïnvloed wordt door het onverwachte interpretatie van de be- gebouw: de gebruiker, de omgeving staande stedenbouwkundige struc- en de sociaal-culturele context. Pas tuur of het architectonische karakter als de zorgvuldigheid er op al deze van de omgeving waarin de overige vlakken aan af te lezen is, voldoet criteria niet in voorzien. het ontwerp aan redelijke eisen van welstand.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 13 Bijlage 2 | Algemene welstandscriteria

Criterium A Criterium B Criterium C Relatie tussen vorm, gebruik en Relatie tussen bouwwerk en Betekenissen van vormen in so­ constructie omgeving ciaal-culturele context

Van een bouwwerk wordt verwacht Van een bouwwerk wordt verwacht Van een bouwwerk wordt verwacht dat de verschijningsvorm een relatie dat het een positieve bijdrage le- dat verwijzingen en associaties heeft met het gebruik ervan en de vert aan de kwaliteit van de open- zorgvuldig worden gebruikt en uit- wijze waarop het gemaakt is, terwijl bare (stedelijke of landschappelijke) gewerkt, zodat er concepten en vor- de vormgeving daarnaast ook zijn ei- ruimte. Daarbij worden hogere eisen men ontstaan die bruikbaar zijn in gen samenhang en logica heeft. gesteld naarmate de openbare bete- de bestaande maatschappelijke re- kenis van het bouwwerk of van de aliteit. Een bouwwerk wordt in de eerste omgeving groter is. plaats gemaakt om te worden ge- Als vormen regelmatig in een be- bruikt. Hoewel het welstandstoezicht Dit criterium beschrijft welstand in paald verband zijn gezien, krijgen ze slechts is gericht op de uiterlijke ver- letterlijke zin: het gebouw moet ‘wel een zelfstandige betekenis en roepen schijningsvorm, kan de vorm van het staan’. Dat betekent dat het niet al- ze, los van gebruik en constructie, bouwwerk niet los worden gedacht leen dienstbaar moet zijn aan zijn bepaalde associaties op. Pilasters in van de eisen vanuit het gebruik en gebruikers, maar ook aan de omge- classicistische gevels verwijzen naar de mogelijkheden die materialen en ving waarin het staat. In ruil voor het zuilenstructuren van tempels, trans- technieken bieden om een doelma- gebruik van de ruimte, wordt ver- parante gevels van glas en metaal tige constructie te maken. wacht dat het bouwwerk ook iets te- roepen associaties op met techniek Gebruik en constructie staan aan de ruggeeft aan die ruimte. Amsterdam en vooruitgang. wieg van iedere vorm. Maar daarmee is geen verzameling losse elementen In iedere bouwstijl wordt gebruik is nog niet gezegd dat de vorm al- maar een samenhangend geheel van gemaakt van verwijzingen en asso- tijd ondergeschikt is aan gebruik en ruimtelijke systemen. ciaties naar wat eerder of elders al constructie. Sterker nog: het uiter- Gebouwen moeten passen binnen aanwezig was of naar wat in de toe- lijk van het gebouw moet meer zijn die ruimtelijke systemen en een po- komst wordt verwacht. De kracht of dan de rechtstreekse optelsom van sitieve bijdrage leveren aan de kwa- de kwaliteit van een bouwwerk ligt die twee. Daarin mag de vorm uitein- liteit van hun omgeving. Met andere echter vooral in de wijze waarop die delijk best leidend zijn, mits er maar woorden: het bestaansrecht van het verwijzingen en associaties worden een duidelijke relatie blijft bestaan gebouw ligt niet in alleen in het ei- verwerkt en geïnterpreteerd binnen met het gebruik en de constructie. gen functioneren maar ook in de be- het kader van de actuele culturele Het gaat vooral om samenhang en tekenis die het gebouw heeft in zijn ontwikkelingen. Concepten en vor- consistentie. Er is zoals gezegd meer stedelijke of landschappelijke omge- men die niet bruikbaar zijn in de be- vormvrijheid dan vroeger, maar dat ving. staande maatschappelijke realiteit neemt niet weg dat het verhaal ach- De gebiedsgerichte welstandscrite- zullen weinig draagvlak vinden. Zo ter het gebouw moet kloppen. Als ria geven per ruimtelijk systeem aan zou het niet passen om in deze tijd het verhaal niet te volgen is, kan welke voorwaarden hiervoor gelden. een middeleeuws kasteel op de Dam de architectuur worden beschouwd In heel Amsterdam gelden welstand- neer te zetten. als een verzameling loze gebaren en seisen, maar de eisen verschillen per Associaties die een object oproept voldoet het gebouw niet aan redelij- gebied; aan een prominent gebouw kunnen misplaatst, maar ook onno- ke eisen van welstand. in het hart van de stad worden ande- dig kwetsend zijn. Een ontwerp in de re eisen gesteld dan aan een bouw- openbare ruimte kan zo’n negatieve werk op een bedrijventerrein. lading krijgen dat het op geen enke- le manier bijdraagt aan de kwaliteit van die openbare ruimte. Om dat te voorkomen, laat de welstandscom- missie de maatschappelijke context waarin een bouwwerk verrijst, mee- wegen in haar beslissing. Associatieve betekenissen zijn van groot belang om een omgeving te begrijpen als beeld van de tijd waar- in zij is ontstaan, als verhaal van de geschiedenis, als representant van een stijl. Daarom is het zo belang- rijk om ook bij nieuwe bouwplan- nen zorgvuldig met stijlvormen om te gaan, zij vormen immers de ge- schiedenis van de toekomst.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 14 Bijlage 2 | Algemene welstandscriteria

Criterium D Criterium E Criterium F Evenwicht tussen helderheid en Schaal en maatverhoudingen Materiaal, textuur, kleur en licht complexiteit Van een bouwwerk wordt verwacht Van een bouwwerk wordt verwacht Van een bouwwerk wordt verwacht dat het een samenhangend stelsel dat materiaal, textuur, kleur en licht dat er structuur is aangebracht in het van maatverhoudingen heeft dat be- het karakter van het bouwwerk zelf beeld, zonder dat de heerst wordt toegepast in ruimtes, ondersteunen en de ruimtelijke sa- aantrekkingskracht door simpelheid volumes en vlakverdelingen. menhang met de omgeving of de te verloren gaat. verwachten ontwikkeling daarvan Ieder bouwwerk heeft een schaal die duidelijk maken. Een belangrijke eis die aan een ont- voortkomt uit de grootte of beteke- werp voor een gebouw mag worden nis van de betreffende bouwopgave. Door middel van materialen, kleuren gesteld, is dat er structuur wordt Grote bouwwerken kunnen uiteraard en lichttoetreding krijgt een bouw- aangebracht in het beeld. Een hel- binnen hun eigen grenzen geleed werk uiteindelijk zijn visuele en tac- dere structuur biedt houvast voor de zijn, maar worden onherkenbaar en tiele kracht: het wordt zichtbaar en waarneming en is bepalend voor het ongeloofwaardig als ze eruitzien als- voelbaar. De keuze van materialen beeld dat men vasthoudt van een ge- of ze bestaan uit een verzameling en kleuren is tegenwoordig niet meer bouw. losstaande kleine bouwwerken. beperkt tot wat lokaal aan materiaal Symmetrie, ritme, herkenbare maat- De maatverhoudingen van een bouw- en ambachtelijke kennis voorhanden reeksen en materialen maken het werk zijn van groot belang voor de is. Die keuzevrijheid maakt de keuze voor de gemiddelde waarnemer mo- belevingswaarde ervan. Maar waar- moeilijker en het risico van een on- gelijk de grote hoeveelheid visuele om de maatverhoudingen van een samenhangend beeld groter. informatie die de gebouwde omge- bepaalde ruimte aangenamer, even- Als materialen en kleuren teveel los ving geeft, te reduceren tot een be- wichtiger of spannender zijn dan die staan van het ontwerp en daarin vattelijk beeld. Het streven naar van een andere, valt vaak lastig vast geen ondersteunende functie heb- helderheid mag echter niet ontaar- te stellen. ben maar slechts worden gekozen den in simpelheid. Een bouwwerk Duidelijk is dat de kracht van een op grond van decoratieve werking, moet de waarnemer blijven prikke- compositie groter is naarmate de wordt de betekenis ervan toevallig len en intrigeren en zijn geheimen maatverhoudingen een sterkere sa- en kan het afbreuk doen aan de zeg- niet direct prijsgeven. Er mag best menhang en hiërarchie vertonen. gingskracht van het bouwwerk. Dit een beheerst beroep op de creativi- Mits bewust toegepast, kunnen ook is bijvoorbeeld het geval wanneer teit van de voorbijganger worden ge- spanning en contrast daarin hun het gebruik van materialen en kleu- daan. werking hebben. De afmetingen en ren geen ondersteuning geeft aan de Van oudsher worden daarom helder- verhoudingen van gevelelementen architectonische vormgeving of een heid en complexiteit als complemen- vormen samen de compositie van juiste interpretatie van de aard en taire begrippen ingebracht bij het het gevelvlak. Hellende daken vor- ontstaansperiode van het bouwwerk ontwerpen van bouwwerken. Bij een men een belangrijk element in de in de weg staat. gebouwde omgeving met een hoge totale compositie. Als toegevoegde belevingswaarde zijn helderheid en elementen (zoals een dakkapel, aan- complexiteit tegelijk aanwezig in een bouw of zonnecollector) te dominant evenwichtige en spanningsvolle re- zijn ten opzichte van de hoofdmas- latie. sa of de vlakverdeling, verstoren zij niet alleen het beeld van het object zelf, maar ook dat van de omgeving waarin het staat.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 15 DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 16 Begrippen BIJLAGE 3

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 17 DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 18 Bijlage 3 | Begrippen

A Algemene welstandscriteria Samenhangende reeks welstandscri- BEGRIPPEN Aanbouwen teria, geldig voor alle bestaande dan Grondgebonden toevoeging meestal wel nieuwe bouwwerken, gebruikt Bijlage 3 van een bouwlaag aan een gevel van als onderlegger voor alle gebiedsge- een gebouw. richte en objectgerichte welstands- criteria; in bijzondere gevallen ook Achtergevellijn zelfstandig te gebruiken. Denkbeeldige lijn die strak loopt langs de achtergevel van een ge- Afdak bouw tot aan de perceelsgrenzen. Hellend dak, hangend of op stijlen aangebracht tegen een gebouw of Achtererf een muur, om als gedeeltelijke be- Gedeelte van het erf tussen de ach- schutting te dienen. tergevellijn en de aan de achterzij- de van het gebouw gelegen erfgrens. Afstemmen In overeenstemming brengen met. Achterkant De bebouwing en het erf in zover- Architectuureenheid re niet duidelijk zichtbaar vanuit de Een of meer bouwblokken die als openbare ruimte. Met deze definitie eenheid ontworpen zijn en als zoda- is gekozen enigszins af te wijken van nig herkenbaar. het begrip achterkant zoals omschre- ven in het Besluit Omgevingsrecht, Asymmetrische kap waarin het vergunningvrij bouwen is Zadeldak met twee ongelijke dak- geregeld. Deze welstandelijke defini- vlakken. tie geldt als een bouwwerk niet ver- gunningvrij is en voor beoordeling op AUP basis van de excessenregeling. Het Algemeen Uitbreidingsplan. Steden- begrip achterkant is gekoppeld aan bouwkundig plan (van Van Eesteren de algemene welstandscriteria - de c.s.) voor de uitbreiding van Amster- relatie tussen een bouwwerk en zijn dam. Het plan als geheel was in 1935 omgeving- en de excessenregeling. gereed, maar is grotendeels pas na Naarmate een bouwwerk meer in de Tweede Wereldoorlog uitgevoerd. het zicht staat en de openbare ruim- Tot begin jaren zeventig van de vo- te van groter belang is voor het aan- rige eeuw is op basis van het AUP zicht van de stad of het landschap een lange reeks uitbreidingsplan- is er eerder sprake van een exces. nen of deelplannen gerealiseerd. In Immers, naarmate een bouwwerk of de AUP-gebieden bestaat de ste- bouwdeel nadrukkelijker zichtbaar is denbouwkundige structuur uit een vanuit de openbare ruimte, des te gelaagde compositie van verkeers- hoger zijn de eisen die mogen wor- wegen, groen- en waterstructuur en den gesteld aan de visuele kwaliteit. de bebouwing(svelden) daartussen. In hoeverre bijvoorbeeld een bouw- Authentiek: Overeenstemmend met werk achter een hoekwoning zicht- het oorspronkelijke, origineel, eigen baar is vanuit de straat bepaalt of er kenmerken dragend, oorspronkelijk. sprake is van een voorkant of een achterkant. B

Band Horizontale versiering in de gevel in afwijkend materiaal, meestal na- tuursteen, kunststeen of baksteen.

Bebouwing Een of meer gebouwen en/of andere bouwwerken.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 19 Bijlage 3 | Begrippen

Bebouwingstypologie Bestemmingsplan Bouwperceel Indeling in een aantal soorten ge- Door de gemeenteraad vastgesteld Een aaneengesloten terreinopper- bouwen met gemeenschappelijke ei- plan dat bestemming en gebruik van vlak, waarop krachtens het plan een genschappen. gronden en bouwwerken in een be- zelfstandige, bij elkaar behorende paald gebied regelt door middel van bebouwing is toegestaan. Bebouwingsveld voorschriften en kaarten. Hoofdelement in een totaalcompo- Bouwwerk sitie van de woonwijken in het AUP. Bijgebouwen Algemene benaming voor alle soor- Een veld (dikwijls een buurt), is op- Grondgebonden gebouw meestal van ten gebouwde objecten. gebouwd uit meerdere verkavelings- een bouwlaag dat los van het hoofd- eenheden en wordt gestructureerd gebouw op het erf of kavel staat; Bovenbouw door een infrastructuur van wegen meestal bedoeld als schuur, tuinhuis Bovenste, uit een oogpunt van ge- en openbaar groen. of garage. . bruik meestal belangrijkste gedeelte van een gebouw, meestal in tegen- Bedrijfsbebouwing Binnenstad stelling tot de onderbouw, het dra- Gebouwen ten behoeve van bedrij- Het gebied binnen de Singelgracht, gende gedeelte, fundament. ven zoals hallen, werkplaatsen en ofwel het centrum van Amsterdam. loodsen; hebben meestal een utili- Het gebied bestaat uit de middel- Bovendorpel tair karakter. eeuwse kern, ontstaan langs de Bovenste horizontale regel van een Amstelmonding in het IJ, de daar- deur-, raamkozijn of raam. Behouden omheen aangelegde stadsuitbreidin- Handhaven, bewaren, in stand hou- gen vanaf de 14de eeuw tot en met Buitengebied den. eind 17de eeuw en tenslotte de in de Buiten de kernen gelegen gebied, 19de eeuw bebouwde Singelgracht- ook wel landelijk gebied. Belendende zone. Over het algemeen vinden we Naastgelegen, (direct) grenzend gesloten bouwblokken, waarin de Buitenplaats aan. historische (smalle en diepe) parcel- Buitenverblijf met herenhuis (kas- lering nog aanwezig is. teel of landhuis) met bijgebouwen Bel-etage en omringende privé-tuin of park, Hoofdverdieping van een pand, ge- Blinde wand, muur of gevel meestal met specifiek ontworpen legen boven de begane grond, vaak Gevel of muur zonder raam, deur of aanleg; voornamelijk in de 17de en echter boven een souterrain. De bel- andere opening. 18de eeuw gesticht. etage is gewoonlijk hoger dan de on- der- en bovengelegen verdiepingen. Boeiboord Bungalow Opstaande kant van een dakgoot of Meestaal vrijstaande woning waar- Beoordelingskader dakrand, meestal uitgevoerd in hout van alle vertrekken op de begane Specifiek pakket welstandscrite- of plaatmateriaal. grond zijn gesitueerd. ria voor een vergunningplichtige in- greep; geeft aan op welke aspecten Boerderij C en binnen welke bandbreedte de in- Gebouw/gebouwen op een erf met greep wordt beoordeeld. een (oorspronkelijk) agrarische func- Categorieën tie en het daarbij horende woonhuis. Gebouwtypen of bouwwerken die Beschermd stads- of dorpsge­ zo gebiedseigen zijn, een specifie- zicht Borstwering ke functie hebben of beeldbepalend Gebied dat van algemeen belang is Lage dichte muur tot borsthoogte. zijn dat daarvoor afzonderlijke wel- om zijn schoonheid, zijn onderlinge standscriteria zijn opgesteld. ruimtelijke of structurele samenhang Bouwblok dan wel wetenschappelijke of cul- Een geheel van geschakelde bebou- Carport tuurhistorische waarden en waarin wing. Afdak om de auto onder te stallen, zich één of meer monumenten bevin- meestal bij of grenzend aan een wo- den; gebied dat vanwege de ruimte- Bouwen ning. lijke of cultuurhistorische waarde is Het plaatsen, het geheel of gedeel- aangewezen tot beschermd gebied telijk oprichten, vernieuwen of ver- Classicisme krachtens de Monumentenwet of de anderen of het vergroten van een Stroming in de bouwkunst, bouw- erfgoedverordening. bouwwerk. stijl.

Bouwlaag Conformeren Verdieping c.q. horizontale reeks Zich voegen naar, gelijkvorming ma- ruimten in een gebouw. ken, aanpassen aan, afstemmen op.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 20 Bijlage 3 | Begrippen

Context Dakopbouw E Omgeving, situatie, geheel van om- Een toevoeging van een bouwmassa ringende ruimtelijke kenmerken. op het platte dak van een gebouw. Eerste verdieping Tweede bouwlaag van de woning of Contrair gaan Dakraam het woongebouw, een souterrain of Het bestuur kan in bijzondere ge- Raam in een dak. kelder niet daaronder begrepen. vallen, gemotiveerd besluiten om bij het al dan niet verlenen van een Dakrand Ensemble vergunning het advies van de wel- Daklijst, omtimmerde dakgoot, lijst Architectonisch en stedenbouwkun- standscommissie niet op te volgen. als beëindiging en overgang tussen dig compositorisch geheel van meer- dak en gevel, meestal uitgevoerd in dere panden. Contrasteren hout of plaatmateriaal. Een tegenstelling vormen. Erf Daktrim Al dan niet bebouwd perceel of een Cultuurhistorische waarde Afwerking bovenzijde dakrand ten gedeelte daarvan dat direct is gele- Een bouwwerk of een gebied toege- behoeve van waterkering. gen bij een gebouw en dat in feite- kende waarde gekenmerkt door het lijk opzicht is ingericht ten dienste beeld dat is ontstaan door het ge- Dakuitbreiding van het gebruik van dat gebouw, bruik dat de mens in de loop van de Een toevoeging aan de bouwmassa en, voor zover een bestemmingsplan geschiedenis heeft gemaakt van dat door bijvoorbeeld het verhogen van van toepassing is, de bestemming bouwwerk of dat gebied. de nok of de dakrand van het dak, deze inrichting niet verbiedt. waarbij het silhouet van het oor- D spronkelijke dak verandert. Erf(af)scheiding Bouwwerk, bedoeld om het erf af te Dak Dakvlak bakenen van en buurerf of van de Overdekking van een gebouw of on- Vlak of hellend (deel van het) dak openbare ruimte. derdeel ervan, bestaande uit één of van een gebouw. meer hellende vlakken (schilden) of Erker uit een horizontaal vlak. Dakvoet Kleine toevoeging van meestal één Laagste punt van een schuin dak. bouwlaag aan de gevel van een ge- Dakafdekking Het snijpunt van de daklijn en de on- bouw, op de begane grond meestal Vlak of hellend dak van een ge- derliggende gevellijn. uitgevoerd in metselwerk, hout en bouw, waarop dakbedekking is aan- glas. gebracht. Damwandprofiel Metalen beplatingmateriaal met een Erfgoed Dakhelling damwandprofilering. Alle objecten, gebouwen en ge- De hoek van het dakvlak. bieden die van cultuurhistorische Detail waarde zijn, ook de niet wettelijk be- Dakkapel Ontmoeting/aansluiting van ver- schermde. Ondergeschikte toevoeging aan een schillende bouwdelen zoals gevel en dakvlak, vooral bedoeld om de licht- dak of gevel en kozijn. Erfgoedverordening toevoer te verbeteren en het bruik- Verordening waarin het beleid ten baar woonoppervlak te vergroten. Detaillering aanzien van monumenten in de Ge- Uitwerking, weergave van de ver- meente Amsterdam is vastgelegd. Daklijst schillende onderdelen c.q. aanslui- Dakrand, lijst als beëindiging en over- tingen. Erfgoedwet gang tussen dak en gevel, meestal De volledige tekst van de Erfgoedwet uitgevoerd in hout of plaatmateriaal Diversiteit is te vinden op www.wetten.nl. Hoogste punt van een schuin dak. Verscheidenheid, afwisseling, vari- atie. Excessenregeling Dakloggia Gemeentelijke regeling gericht op ‘Omgekeerde’ dakkapel, geen uit- Dorpslint het tegengaan van evidente buiten- bouw maar een uitsparing in een Dorp in het buitengebied geken- sporigheden (excessen) in het uiter- dakvlak die meestal dient om in de merkt door bebouwing langs een lijk van een bouwwerk. kap buitenruimte te realiseren. weg of dijk.

Daknok Dwarskap Hoogste punt van een schuin dak. Kap, dwars gelegen op de kap van Horizontale snijlijn van twee dak- het hoofdgebouw of haaks op de vlakken, de hoogste lijn van het dak voorgevel.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 21 Bijlage 3 | Begrippen

F Gesloten bouwblok Goothoogte Geheel van geschakelde gebouwen Afstand tussen goot en maaiveld. Flat(gebouw) die op enige manier een blok vor- Groot gebouw met meerdere verdie- men, met een gesloten en besloten Gootklos pingen/woonlagen. De appartemen- binnengebied. Zie klossen. ten in de flat zijn meestal gelijkvloers en worden op hun beurt flat/flatjes Gestapelde woning Gootlijn genoemd. Een al dan niet uit meerdere bouw- Veelal horizontale lijn die een goot lagen bestaande woning, deel uit- of meerdere goten aan de gevel vor- G makend van een gebouw waarin men. meerdere woningen zijn onderge- Galerij bracht. Gordel ’20– 40 Gang aan de buitenkant van een De grote stedelijke uitbreiding die is (flat)gebouw die toegang verschaft Getrapt gerealiseerd tussen de beide wereld- tot de afzonderlijke woningen. Trapsgewijs, in stappen, telkens iets oorlogen. De wijken liggen als een meer. gordel rond de 19de-eeuwse Ring. Galerijflat Karakteristiek voor de Gordel 20-40 Flatgebouw waarbij langs de afzon- Gevel is de samenhang tussen de hiërar- derlijke woningen op de verdiepin- Verticaal scheidingsvlak van een ge- chische, bloksgewijze stedenbouw- gen een galerij loopt als toegang bouw tussen buiten en binnen. kundige structuur, de architectuur naar de flats. van de straatwanden en de aandacht (Gevel)band voor het sculpturale detail. Galerijstraat Horizontale versiering in de gevel Inpandige gang in een (flatgebouw) in afwijkend materiaal, meestal na- Grachtengroen die toegang verschaft tot de afzon- tuursteen, kunststeen of baksteen. Donkergroene kleur groen die veel derlijke woningen. bij monumenten wordt toegepast. Gevelbeeld Gebiedsgerichte welstandscri­ Het uiterlijk van de gevel. Groenstructuur teria Ruimtelijke opbouw en onderlinge Welstandscriteria die betrekking (Gevel)geleding samenhang van het groen in een be- hebben op een specifiek gebied; zo- Onderverdeling van de gevel in klei- paald gebied. wel zelfstandig als in combinatie met nere vlakken. Verticale, horizontale andere welstandscriteria te gebrui- of figuratieve indeling van de gevel Grondgebonden woning ken. door middel van gevelopeningen, Een uit één of meerdere lagen be- metselwerk, verspringingen of an- staande woning met een voordeur Gebouw dere gevelkenmerken en -detaille- die rechtstreeks uitkomt op de straat. Elk bouwwerk, dat een voor mensen ringen. toegankelijke, geheel of gedeeltelijk H met wanden omsloten ruimte vormt. Gevelkozijn Raamwerk in de gevel, bestaande uit Hanenkam Gebouwtype twee stijlen met een boven- en on- Een taps toelopende rollaag boven Geheel van karakteristieke kenmer- derdorpel, waarin glas, een deur of een raam- of deuropening waarbij ken en eigenschappen die gemeen- raam wordt aangebracht. het midden van de streklaag duide- schappelijk zijn aan een groep van lijk verhoogd is. gebouwen, waardoor deze zich on- Gevellijn derscheiden van andere. Denkbeeldige lijn die strak loopt Historiserend langs de gevel van een bouwwerk tot Gebaseerd op historische stijlken- Gepotdekseld aan de perceelsgrenzen (dit gaat om merken. Horizontaal gedeeltelijk over elkaar de ligging t.o.v. de weg, maar -an- vallende gevelbeplating (oorspron- ders dan bij rooilijn- ook t.o.v. open- Hoekaanbouw kelijk houten planken). baar groen). Grondgebonden toevoeging meestal van één bouwlaag aan de hoek van Geschakelde woningbouw Geveltop een gebouw. Tegen elkaar geplaatste woningen Top van een naar boven verjongen- die oorspronkelijk behoren tot één de gevel. Hoekaccent architectonisch ontwerp. Verbijzondering op de hoek van een Goot gebouw. Waterafvoer, veelal tussen gevel en dakvlak. Hoek- en kilkeper Snijlijn van twee aansluitende dak- vlakken.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 22 Bijlage 3 | Begrippen

Hoofdgebouw Keurtuin Lessenaarsdak Een gebouw, dat op een bouwperceel De grachtengordel telt 27 zoge- Dak met één hellend, niet onderbro- door zijn constructie of afmetingen naamde keurblokken. Het zijn de ken, dakvlak. als belangrijkste bouwwerk valt aan ruimten tussen de Heren- en de Kei- te merken. zersgracht - achter de monumenta- Lichtkoepel le bebouwing - die slechts als tuinen Raamconstructie meestal in een plat Horizontale opbouw mogen worden gebruikt. Ze danken dak, in de vorm van een koepel. Gevelopbouw van beneden naar bo- hun naam aan de speciale keuren - ven. verordeningen - die er van 1615 af Lijst voor golden. Een meestal versierde en geprofi- Hovenverkaveling leerde rand als bekroning van de bo- Verkaveling waarbij verschillende, Kilkeper venzijde van een gevel. Kroonlijst, los van elkaar staande, bebouwing Snijlijn van twee aansluitende dak- gootlijst. is georganiseerd rond een centrale vlakken (inwendige hoek). groene ruimte. Lineair Klossen Rechtlijnig, langgerekt. I Uit de muur stekende houten of ge- metselde blokjes ter ondersteuning Lint(bebouwing) Inbreiding van uitstekende onderdelen van een Langgerekte lijn van (veelal vrij- Het bouwen tussen bestaande be- gebouw zoals dakgoten. staande) bebouwing langs een weg bouwing. of waterverbinding. Kop Industriebebouwing In het algemeen gebruikt om de Loggia Bebouwing met een industriële be- smalle kant van een rechthoekige Inpandig balkon. stemming. vorm aan te duiden, bijvoorbeeld bij een gebouw. Luifel Installatie Afdak buiten tegen de muur van een Het aanbrengen van technische toe- Korrelgrootte gebouw aangebracht en verder niet stellen (montage) en/of deze toe- Schaal van de parcellering en bebou- ondersteund, meestal boven een stellen zelf. wing. deur, raampartij of gehele pui.

K Kroonlijst M Een meestal versierde en geprofi- Kaakberg leerde rand als bekroning van de bo- Maaiveld Hooiberg, m.n. een met twee ver- venzijde van een gevel. Bovenzijde van het terrein dat een diepingen waarvan de onderste dient bouwwerk omgeeft, de grens tussen als schuur of stal. L grond en lucht, de gemiddelde hoog- te van het terrein, grenzend aan de Kap Lak gevels, op het tijdstip van de aan- Samenstel van houten, ijzeren of be- Afwerklaag van schilderwerk. vraag om bouwvergunning. tonnen onderdelen dat de dakbedek- king draagt. Landmark Makelaar Oriëntatiepunt, beeldbepalende ob- Decoratieve bekroning van een ge- Kapverdieping jecten, gebouwen of plaatsen­ in het veltop. Doel van de makelaar is Verdieping onder de kap. landschap. tweezijdig: verbinding van de wind- veren en verfraaiing van de gevel. Kavel Landschappelijke waarde Grondstuk, kadastrale eenheid. De aan een gebied toegekende waar- Mansardekap de, gekenmerkt door het waarneem- Een dak met aan twee zijden onder Keper bare deel van het aardoppervlak, een stompe hoek geknikt of gebro- Snijlijn van twee aansluitende dak- dat wordt bepaald door de onderlin- ken dakvlak. vlakken. ge samenhang en beïnvloeding van (niet levende en levende) natuur. Markies Kern Opvouwbaar zonnescherm. Veelal kleinschalig stedelijk gebied, Langskap ook wel centrum van een dorp of Schuine kap evenwijdig aan de ge- Markisolette stad. vel. Uitvalzonnescherm met eerst ver- ticale val voor de diagonale uitval Latei (met dus geknikte doeklijn). Draagbalk boven gevelopening.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 23 Bijlage 3 | Begrippen

Massa MSP-lijst Oorspronkelijke karakteristiek Zichtbaar volume van bebouwing. Lijst van de in het kader van het Het karakter van een gebouw bij op- Monumenten Selectie Project gese- richting. Materialisering lecteerde rijksmonumentwaardige De middelen waarmee gebouwen of bouwwerken uit de periode 1850- Openbaar groen openbare ruimte worden vormgege- 1940. Met het openbaar groen wordt be- ven. doeld hetgeen daaronder in het nor- Muurdam male spraakgebruik wordt verstaan, Metselverband Op de erfgrens aan de gevel gemet- zoals parken plantsoenen en speel- Het zichtbare patroon van metsel- selde muur. Of: het smalle gedeelte veldjes, die het gehele jaar (of een werk. van een muur tussen twee gevel- groot deel van het jaar) voor het pu- openingen (bv. tussen twee hoge bliek toegankelijk zijn. Een weiland, Middenstijl vensters of deuren) of tussen gevel- bos of water kan in dit verband niet Verticaal deel in het midden van een opening en de hoek van een gebouw. worden aangemerkt als openbaar deur- of raamkozijn. Zie ook: penant. groen.

Middenstuk N Ordewaardering De horizontale opbouw per pand be- Waardering van de bebouwing op staat in het algemeen uit een driede- Negge pandniveau, vastgelegd in waarde- ling. Deze bestaat uit een plint met Het vlak c.q. de maat tussen de bui- ringskaarten. Aan de waardering in ingangspartij op de begane grond, tenkant van de gevel en het kozijn. ordes, opklimmend van basisorde een middenstuk met de woonverdie- naar orde 1 respectievelijk van orde pingen, en een dakbekroning. Nok 3 naar orde 1 in de Binnenstad, zijn Hoogste lijn of punt van een schuin welstandscriteria gekoppeld die de Monument dak; horizontale snijlijn van twee basis vormen voor de welstandsbe- Onroerend goed dat overeenkomstig dakvlakken. oordeling van bouwinitiatieven. de bepalingen van de Monumenten- wet 1988 is aangewezen als rijks- O Orthogonaal monument of onroerend goed dat Rechthoekig. overeenkomstig de bepalingen van Omgevingsvergunning de Erfgoedverordening Gemeente Eén geïntegreerde vergunning voor Oriëntatie Amsterdam als gemeentelijk monu- bouwen, wonen, monumenten, De hoofdrichting van een gebouw. ment is aangewezen. ruimte, natuur en milieu. De omge- vingsvergunning werd op 1 oktober Ornament Monumenten en Archeologie (M 2010 ingevoerd ter vervanging van Niet-zelfstandig versieringselement, en A) de verschillende vergunningen voor dienend om een voorwerp of gebouw Onderdeel van de gemeente Am- wonen, ruimte en milieu. op te luisteren. sterdam dat informatie geeft over monumenten, beschermde gezich- Ondergeschikt Ornamentiek ten, waarderingskaarten en monu- Voert niet de boventoon. Versieringskunst. mentenvergunningen; adviseur van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit; Onderbouw Overkapping meer informatie op www.amster- Het onderste van een gebouw; heeft Plat of schuin dak, hangend of op dam.nl/erfgoed meestal betrekking op de begane stijlen aangebracht tegen een ge- grond van een huis met meerdere bouw of een muur, om als gedeelte- Monumentenbeleid verdiepingen. lijke beschutting te dienen. Beleid op het gebied van monumenten(zorg), bouwhistorie en Ontsluiting Overstek archeologie. De toegang tot een gebouw, gebied Bouwdeel dat vooruitsteekt ten op- of een terrein. zichte van het eronder gelegen deel. Monumentenwet De volledige tekst van de Monumen- Oorspronkelijk P tenwet (per 1 juli 2016 Erfgoedwet) Origineel, aanvankelijke vorm, au- is te vinden op www.wetten.nl. thentiek. Paneel Rechthoekig vlak, geplaatst in een Oorspronkelijke gevel omlijsting. Gevel van een gebouw bij oprichting. Parcellering Indeling in percelen.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 24 Bijlage 3 | Begrippen

Patina Plastiek Raamhout Zichtbare ouderdomskenmerken Sterke ruimtewerking door vooruit- Hout waaruit ramen vervaardigd waardoor het oppervlak van oude of terugspringende bouwdelen of ge- worden of omlijsting waarbinnen (kunst)voorwerpen zich onder- bogen vlakken, bijvoorbeeld erkers, het paneel van een deur of beschot scheidt van dat van nieuwe voorwer- balkons, aanbouwen enz. wordt ingesloten. Ook wel draaiende pen van hetzelfde materiaal, resp. de of schuivende delen van kozijn/post. nabootsing daarvan. Plint Een duidelijk te onderscheiden ho- Renovatie Penant rizontale lijn aan de onderzijde van Vernieuwing. Aanpassing van een Het smalle gedeelte van een muur een gebouw of een duidelijk te on- woning aan de tegenwoordige eisen tussen twee gevelopeningen (bv. derscheiden onderste horizontale van elementair woongenot. tussen twee hoge vensters of deu- laag van een gebouw, bijvoorbeeld ren) of tussen gevelopening en de een plint met bergingen. Respecteren hoek van een gebouw. Muurdam. Met eerbied behandelen, eerbiedi- Portiek gen, waarderen. Perceel Ingebouwd portaal dat aan de straat- Stuk grond waarvoor één rechtsor- zijde geheel open is en leidt naar de Restauratie de geldt, dat wil zeggen dezelfde ei- deur van een huis of het gemeen- Werkzaamheden gericht op ontsto- genaar en hetzelfde eigendomsrecht schappelijk trappenhuis. rend behoud, herstel en bescherming heeft. van gebouwen met cultuurhistori- Portieketagewoning sche waarde. Perifeer groengebied Woning in een woningcomplex die Groengebied aan de rand van de be- met de voordeur op eenzelfde por- Risalering/risaliet bouwde kom. tiek (al of niet met buitentrap) uit- Deel van een voorgevel dat voor- komen. uitspringt, minstens één raamtra- Pilaster vee breed en over de gehele hoogte Weinig uitspringende muurpijler, die Profiel doorlopend. dient om een boog of hoofdgestel te Omtrek van een gebouw of bouwdeel dragen. (bijvoorbeeld kozijn) of een doorsne- Ritmiek de daarvan. Regelmatige herhaling. Plaatmateriaal Materiaal van kunststof, staal, hout, Profilering Roede meestal ten behoeve van gevelbe- Aangebrachte vorm en maatvoering Tussenregel van een glasraam. kleding. van profiel. Rollaag Plan West Pui Een in verband gemetselde laag Door de Gemeente Amsterdam in Gevelzijde van de onderbouw van van op hun kant of kop gemetselde 1922 gelanceerd plan, na de annexa- een gebouw, veelal onderscheiden stenen. Horizontale of gebogen rij tie van de vroegere gemeente Slo- van de rest door gebruik van een an- stenen of betonbalk boven een ge- ten in 1921. Het vormde een vervolg der materiaal (hout, aluminium etc.) velopening of aan de bovenzijde van op het Plan Zuid van H.P. Berlage uit met glas. een gemetselde wand. 1917, op het geannexeerde grond- gebied van Nieuwer-Amstel. Bei- Puibalk Rooilijn de plannen waren ontworpen om te Zware balk over een pui, die dient Lijn die in het bestemmingsplan of voorzien in het grote tekort aan wo- om het bovendeel van een gevel te bouwverordening aangeeft waarbin- ningen na de Eerste Wereldoorlog. dragen en een onderpui te overspan- nen gebouwd mag worden. nen. Plan Zuid Roede Definitief plan uit 1917 van H.P. Ber- Puilijst Een samenstel van gebieden die op lage, op het geannexeerde grondge- Lijst, ter hoogte van de puibalk in grond van stedenbouwkundige en bied van Nieuwer-Amstel. Het plan een gevel aangebracht. ruimtelijke kenmerken een verge- was, net als het wat latere Plan West lijkbare verschijningsvorm hebben. (1922), bedoeld om te voorzien in R het grote tekort aan woningen na Ruimtelijke kwaliteit de Eerste Wereldoorlog. Plan Zuid is Raamdorpel Optimaal samenspel tussen de ge- conform de ideeën van Berlage ge- Horizontaal stenen element onder de bruikswaarde, de toekomstwaarde realiseerd met afwisselende buurtjes onderdorpel van een houten kozijn, en de esthetische waarde ofwel de en gesloten bouwblokken, die veelal dat ervoor zorgt dat water onder het schoonheid van een gebied of een één architectuureenheid vormen. kozijn buiten het muurvlak wordt af- gebouw (vrij naar Vitruvius). gevoerd.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 25 Bijlage 3 | Begrippen

S Stedenbouwkundige structuur T Ruimtelijke opbouw of samenstelling Schaal van een gebied: de manier waarop Talud Het begrip van relatieve grootte, bebouwing, straten, pleinen, water Helling, glooiing, schuinte van het vooral van één element tot een an- en andere open ruimte ten opzichte zijvlak van aardwerken, dijken, der of van één element tot het ge- van elkaar zijn gesitueerd. spoorbanen, vestingwerken. heel; ook, een object of gebied dat in evenredige verhouding staat tot het Stedenbouwkundige zone Textuur object of dat gebied. Vergelijkbaar met het ordestelsel De waarneembare structuur van een wordt (met uitzondering van de Bin- materiaal (bij metselwerk dus de Scharnierpunt nenstad) de kwaliteit van de steden- oneffenheden van de steen en het Locaties waar de randen van twee of bouwkundige aspecten uitgedrukt in voegwerk). meer ruimtelijke systemen dicht aan stedenbouwkundige zones, opklim- elkaar grenzen en mede daardoor de mend van basiszone naar zone A. Topgevel stedenbouwkundige structuur niet Bovenste geveldeel dat naar boven eenduidig is te definiëren. Stijl toe verjongd is. Een topgevel staat Architectuur of vormgeving uit een meestal aan de korte zijde van een Schilddak bepaalde periode of van een bepaal- gebouw of vormt de hoofdgevel van Dak, gevormd door twee driehoekige de stroming. een risaliet. schilden aan de smalle en twee tra- peziumvormige aan de lange zijde. Stolpboerderij Travee Noord-Hollands boerderijtype met Begrip bij de vlakverdeling van ge- Setback een min of meer vierkante vorm en vels. De afstand tussen twee op- Teruggelegen bovenste verdieping een piramidevormig dak. eenvolgende steunpuntassen in de soms voorzien van dakterras. lengterichting van een gebouw. Strook-, haak- en hoftype Signaalkleuren Type verkaveling in stroken of ha- Trendsetter Felle in het oog springende kleuren, ken, soms door bepaalde rangschik- Een door de welstandscommissie ook primaire kleuren worden hieron- king hoven vormend. eerder (afgelopen drie jaar) goed- der gerekend. gekeurd en uitgevoerd bouwplan Supervisor dat als uitgangspunt gehanteerd kan Situering Persoon die tot taak heeft te be- worden bij een bouwblok, ensemble Plaats van het bouwwerk in zijn om- vorderen dat een hoogstaande ont- of buurt met een vergelijkbare archi- geving. werpkwaliteit wordt bereikt; het tectuur. gaat hierbij om de ontwerpkwaliteit Souterrain van het afzonderlijke bouwproject, U Onderhuis, benedenverdieping die een goede afstemming met het ont- gedeeltelijk lager dan het straatni- werp van de openbare ruimte en de Uitbouw veau (maaiveld) ligt. afstemming met andere bouwpro- Aan het gebouw vastzittend bouw- jecten binnen één Stedenbouwkun- werk dat rechtstreeks vanuit het ge- Speklaag dig Plan. bouw toegankelijk is. Lichte natuurstenen band als afwis- seling in baksteenmetselwerk, door- Suskast Uitbreidingsplan gaans van Brabantse arduin, later Ventilatierooster met omkasting ten Ontwerp tot vergroting van de be- ook van zandsteen. behoeve van natuurlijke ventilatie bouwde kom van een gemeente. waarin geluid van buiten wordt ge- SPvE absorbeerd, zodat zowel voldoende V Stedenbouwkundig Programma van ventilatiecapaciteit alsook afdoende Eisen. geluidwering wordt gerealiseerd. Venster Een (licht)opening in de muur van Stedenbouwkundig plan Systeembouw een gebouw. Ontwerp voor de bouw of herstruc- Bouw volgens een bepaald systeem, turering van een gebied in een stad bijvoorbeeld betonelementenbouw, Vensteras of dorp. stapelbouw, houtskeletbouw, mon- Denkbeeldige lijn door het midden tagebouw. van de vensters. Wanneer een ge- Stedenbouwkundige eenheid vel minstens twee bouwlagen heeft Samenstel van bouwblokken die als en de vensters van de begane grond eenheid zijn ontworpen en als zoda- en de verdieping(en) recht boven el- nig herkenbaar zijn. kaar liggen, dan noemt men het aan- tal vensterassen.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 26 Bijlage 3 | Begrippen

Verdieping Voegwerk W Bouwlaag. Al de voegen van een gemetselde muur. Waarderingskaart Vergunning Welstandskaart waarbij binnen een Zie Omgevingsvergunning. Volant ruimtelijk systeem de bebouwing Strook stof als afronding en versie- stelselmatig gewaardeerd is in or- Vergunningvrije bouwwerken ring van zonnescherm of markies. des, opklimmend van basisorde naar Bouwwerken die zonder vergunning orde 1 respectievelijk van orde 3 te realiseren zijn. Zie voor meer in- Voorerf naar orde 1 in de Binnenstad. Ver- formatie http://www.rijksoverheid. Gedeelte van het erf tussen de voor- gelijkbaar met het ordestelsel wordt nl/onderwerpen/bouwregelgeving/ gevellijn en de aan de voorkant van de kwaliteit van de stedenbouwkun- omgevingsvergunning-voor-bou- die lijn gelegen perceelsgrens. dige aspecten uitgedrukt in steden- wen/vergunningvrij-bouwen bouwkundige zones, opklimmend Voorgevel/voorkant van basiszone naar zone A (met uit- Verjongen De bebouwing en het erf in zoverre zondering van de Binnenstad). Naar het uiteinde toe afnemen in duidelijk zichtbaar vanuit de openba- omvang of zwaarte. re ruimte. Met deze definitie is ge- Weg kozen enigszins af te wijken van het Weg als bedoeld in artikel 1, eerste Verkaveling begrip achterkant zoals omschreven lid, onder b, van de Wegenverkeers- De manier waarop een gebied in in het Besluit Omgevingsrecht, waar- wet 1994. stukken, kavels geheten, is verdeeld. in het vergunningvrij bouwen is ge- regeld. Deze welstandelijke definitie Welstandadvies Verkavelingseenheid geldt als een bouwwerk niet vergun- Advies van de welstandscommissie Bestaat meestal uit verschillende ar- ningvrij is en voor beoordeling op aan het College van Burgemeester chitectuureenheden. De bebouwing basis van de excessenregeling. Het en Wethouders of de bestuurscom- in een verkavelingseenheid vormt begrip voorkant is gekoppeld aan de missies over de vraag of een aan- een compositie van gebouwen (van algemene welstandscriteria - de re- vraag voor een vergunning voldoet gelijke en/of verschillende typologie) latie tussen een bouwwerk en zijn aan redelijke eisen van welstand zo- en een bouwsteen voor een (bebou- omgeving- en de excessenregeling. als vastgelegd in de welstandsnota. wings)veld. Naarmate een bouwwerk meer in het zicht staat en de openbare ruim- Welstandsbeleid Verticaliteit te van groter belang is voor het aan- Door de gemeenteraad vastgesteld In verhouding veel hoger dan breed; zicht van de stad of het landschap beleid waarin de ambities voor de es- het laten domineren der verticale lij- is er eerder sprake van een exces. thetische kwaliteiten van bouwwer- nen in het uiterlijk. Immers, naarmate een bouwwerk of ken en de inpassing daarvan in de bouwdeel nadrukkelijker zichtbaar is omgeving zijn vastgelegd. Villa vanuit de openbare ruimte, des te Vrijstaand, aanzienlijk woonhuis hoger zijn de eisen die mogen wor- Welstandsbeoordeling (vooral landelijk gelegen of in een den gesteld aan de visuele kwaliteit. Beoordeling door de commissie of parkachtige stadswijk). In hoeverre bijvoorbeeld een bouw- een aanvraag voor een vergunning werk achter een hoekwoning zicht- voldoet aan de criteria die zijn vast- Visuele eenheid baar is vanuit de straat bepaalt of er gelegd in de welstandsnota. Zichtbaar samenhangend geheel. sprake is van een voorkant of een achterkant. Welstandscommissie Vlucht Door de gemeenteraad benoemde Vooroverhellen van een muur; vroe- Voorgevellijn onafhankelijke commissie die aan ger werden gevels op ‘vlucht’ ge- Denkbeeldige lijn die strak loopt burgemeester en wethouders c.q. steld, mede om inwatering van het langs de voorgevel van een bouw- de bestuurscommissies advies uit- metselwerk te voorkomen. werk tot aan de perceelsgrenzen. brengt ten aanzien van de vraag of een aanvraag voor een vergunning Voorgevelrooilijn voldoet aan redelijke eisen van wel- Voorgevelrooilijn als bedoeld in het stand zoals vastgelegd in de wel- bestemmingsplan dan wel de ge- standsnota. meentelijke bouwverordening. Welstandsnota Beleidsnota die door de gemeente- raad is vastgesteld en die alle criteria voor de welstandsbeoordeling bevat.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 27 Bijlage 3 | Begrippen

Welstandsniveau Woonblok De welstandsniveaus geven op een Groep (aaneengesloten) huizen die genuanceerde en getrapte manier door straten min of meer rechthoe- aan wat de ambities en beoogde ont- kig wordt ingesloten. wikkelingen zijn per gebied en wat de kwaliteit is die in overeenstem- Woonerf ming met deze ambities van een ont- Woonwijk of -buurt die autoluw of werp mag worden verwacht. -vrij is en waar doorgaand verkeer niet mogelijk is. Welstandstoezicht Alle aspecten, regels en werkwijzen Wolfdak/wolfeinden rondom het wettelijke voorschrift dat Meestal een zadeldak waarvan één elk bouwplan moet voldoen aan re- of beide dakschilden op de kop een delijke eisen van welstand tenzij het afgeknot dakschild heeft (wolfeind). welstandsvrij is. Z Welstandsvrij Gebieden of categorieën die door de Zadeldak gemeenteraad als welstandsvrij zijn Een dak dat aan twee zijden schuin is aangewezen, waardoor bij de ver- met een symmetrisch profiel. gunningaanvraag (preventief) geen welstandsbeoordeling plaatsvindt en Zichtlijn ook achteraf (repressief) geen wel- Een zichtlijn kan afhankelijk van de standstoezicht kan worden uitgeoe- context en het schaalniveau een van fend; en bouwwerken die wettelijk de volgende twee betekenissen heb- (AmvB) vergunningvrij zijn (en daar- ben: mee welstandsvrij). - Denkbeeldige lijn waarlangs ob- jecten of ruimte zichtbaar zijn of Werf waarmee een visuele verbinding Plaats waar schepen of andere drij- wordt gelegd. Deze lijnen hebben vende objecten worden gebouwd of in de regel een stedenbouwkundi- worden gerepareerd; plaats waar ge of landschappelijke betekenis, hout of andere artikelen opgestapeld die samen kan hangen met bijzon- liggen. dere punten of panden en daar- mee gevolgen kan hebben voor de Windveer architectuur. Plank bevestigd langs de kanten van - Denkbeeldige lijn die definieert een met riet of pannen gedekt dak welk bouwwerk of welke delen van ter afdekking van de voorrand. Wor- bouwwerken vanuit de openbare den soms aan de bovenzijde over el- ruimte wel of niet zichtbaar zijn, kaar gekeept. waarbij te denken valt aan schu- ren, technische installaties en dak- Wisseldorpel uitbreidingen. Van oorsprong bij schuiframen. On- derregel van het bovenraam en bo- Zichtlocatie venregel van het onderraam. Vestigingsplaats pal langs een open- bare weg. Woning Een complex van ruimten, uitsluitend Zijerf bedoeld voor de huisvesting van één Gedeelte van het erf tussen een zij- afzonderlijke huishouding. gevellijn en de aan die zijde van het gebouw gelegen erfgrens.

Zijgevellijn Denkbeeldige lijn die strak loopt langs de zijgevel van een bouwwerk tot aan de perceelsgrenzen.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 28 Transformatiegebieden BIJLAGE 4

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 29 DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 30 Bijlage 4 | Transformatiegebieden

In de kaart met ruimtelijke systemen Ruimtelijk systeem 2 zijn transformatiegebieden aangege- KERNEN, LINTEN EN FRAGMEN­ TRANS- ven. Binnen de gebieden met deze TEN aanduiding is een verandering ge- FORMATIE- wenst of gaande, waarvoor de crite- • Noordelijke linten (2a) GEBIEDEN ria van het ruimtelijk systeem geen passend kader vormen. Plannen die - Twiske Zuid (0204) Bijlage 4 deel uitmaken van de transformatie Het transformatiegebied is be- worden beoordeeld aan de hand van schreven in Stedenbouwkundig plan de criteria waarnaar in onderstaande Twiske Zuid 2004, Nota van wijzigin- lijst wordt verwezen. Na oplevering gen op het Stedenbouwkundig plan zijn de beheercriteria van het ruim- 2004. telijk systeem van toepassing. De actuele stand van zaken staat op: • Oude dorpen (2c) http://amsterdam.welstandinbeeld.nl. - Driemond Geinburgia/Seizoenenhof Ruimtelijk systeem 1 (0222) BINNENSTAD Stedenbouwkundig Plan van Eisen voor drie locaties Driemond 2006 en In de binnenstad is sprake van een Welstandscriteria Vrije kavels Sei- aantal projecten die niet als transfor- zoenenhof Driemond (vastgesteld matiegebieden op de kaart zijn aan- 27-11-2012). gegeven, maar waarvoor wel beleid is opgesteld. Hieronder is een over- zicht opgenomen van Stedenbouw- Ruimtelijk systeem 3 kundige programma’s van Eisen DE 19E-EEUWSE RING en Nota’s van Uitgangspunten van stadsdeel Centrum (peildatum 1 juni • Ingetogen blokbebouwing (3a) 2012). - De Hallen (0303) - PvE Singelgrachtgarage Marnix Beoordelingscriteria de Hallen 2006 (vastgesteld door de stadsdeelraad en Stedenbouwkundig Plan de Hallen Centrum en stadsdeelraad West in 2005. januari 2010). - Stedenbouwkundige uitgangspun- ten lokatie voormalig Emmakinder- Ruimtelijk systeem 4 ziekenhuis Sarphatistraat 102-104/ GORDEL ‘20-‘40 Spinozastraat 51-53 (vastgesteld door het dagelijks bestuur op 6 april • Oost en West (4a) 2010). -  SPvE Groenmarkt (vastgesteld door - Tugelablokken (0405) de stadsdeelraad op 26 maart 2013). Beeldkwaliteitsplan Tugelablokken, -  Ruimtelijk kader Oostenburg Noord april 2011. (vastgesteld door de stadsdeelraad op 28 mei 2013). - NvU Parkeergarage Vijzelgracht (vastgesteld door het dagelijks be- stuur op 16 oktober 2012).

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 31 Bijlage 4 | Transformatiegebieden

Ruimtelijk systeem 6 Voor de zelfbouwkavels in het zui- - Stedelijk Vernieuwingsgebied Delf- AUP EN POST-AUP delijke deel van Getijenveld gelden landplein/Staalmanpleinbuurt de welstandscriteria voor de blokken (0630) • Oorspronkelijke stroken, haken B, C en D. Deze zijn beschreven in Vernieuwingsplan Delflandplein/ en hoven (6a) Beeldkwaliteitseisen en Bebouwings- Staalmanpleinbuurt (2002) en eisen Blok B, C, en D Getijenveld, Beeldkwaliteitsplan 2009. - Confuciusbuurt (0603) vastgesteld op 25 september 2013. Uitwerkingsplan Confuciusbuurt De beeldkwaliteitseisen vervangen • Open blokken (6c) 2010 de vastgestelde welstandscriteria, zoals opgenomen in de bijlagen van - Kolenkitbuurt (0640) - Jacob Geelbuurt (0604) het Uitwerkingsplan van Tijenbuurt. Uitwerkingsplan Kolenkitbuurt en Voor de Jacob Geelbuurt gelden de Ringspoorzone 2004, Uitwerkingsplan uitgangspunten zoals vastgelegd in - Eendrachtsparkbuurt (0624) Kolenkitbuurt Zuidelijk Veld 2005, Uit- het uitwerkingsplan vastgesteld door Uitwerkingsplan Eendrachtspark- werkingsplan Middengebied 2011 en stadsdeel Nieuw-West op 18 decem- buurt (2008). Vernieuwingsplan Kolenkitbuurt. ber 2013, dat de kaders beschrijft waarbinnen vernieuwing moet - Waterschapsbuurt (0625) • Winkelgebied (6e) plaatsvinden. Uitwerkingsplan De Punt Noord. Voor de zelfbouwkavels in het deel- - Centrum Amsterdam Nieuw-West – • Vernieuwde stroken, haken en gebied De Punt/Waterschapsbuurt Centrum en Suhabuurt (0660) hoven (6b) gelden de welstandscriteria voor de Vernieuwingsplan CANW en uitwer- zelfbouwkavels binnen de locaties 4, kingsplan CANW uitwerkingsgebied - Breehorngebied (0621) 8 en 12 van de Waterschapsbuurt. 1 2005, verkavelingsplan CANW, Het transformatiegebied is beschreven Deze zijn beschreven in Welstands- Stedenbouwkundig Plan van Eisen in het Stedenbouwkundig Plan Bree- criteria De Punt/Waterschapsbuurt, SuHabuurt. Voor dit gebied gelden horngebied Amsterdam Noord 2010. vastgesteld op 26 juni 2013. drie uitwerkingen: Uitwerkingsplan Daarin zijn tevens de stedenbouw- Plein Zuid, vastgesteld 25 septem- kundige en architectonische ontwikke- - Reimerswaal (0625) ber 2013; Uitwerkingsplan Plein ling van het gebied voor de komende Vernieuwingsplan Osdorp Midden West; Uitwerkingsplan Uitbreiding jaren vastgelegd. Het welstandskader Noord en uitwerkingsplan Kernge- Meervaartcomplex, vastgesteld 25 voor dit gebied is opgenomen in het bied Reimerswaalbuurt 2005. september 2013; Uitwerkingsplan stedenbouwkundig plan. Zuidwestoever van de Sloterplas, 29 - Grandolocatie (0625) mei 2013. - Kompaslocatie (0621) Uitwerkingsplan Hart Dijkgraafplein Het transformatiegebied is beschre- 2005. - Centrumgebied Amsterdam-Noord ven in het Stedenbouwkundig Plan (0661) Kompaslocatie 2009. Daarin zijn te- - Maria Montessorilocatie (0625) Het transformatiegebied wordt be- vens de stedenbouwkundige en ar- Voor dit gebied is nog geen beoorde- schreven in het Stedenbouwkundig chitectonische ontwikkeling van het lingskader opgesteld. Plan (SP) CAN uit december 2003 gebied voor de komende jaren vast- (deel 1 en 2). Dit plan is vastge- gelegd. De welstandscriteria voor dit - Jeruzalem (0626) steld door de gemeenteraad bij het gebied zijn opgenomen in het ste- Stedenbouwkundig Plan Jeruzalem Projectbesluit CAN op 22 septem- denbouwkundig plan en de daarbij 2009. ber 2004. In dit SP zijn de steden- behorende spelregelkaart steden- bouwkundige en de architectonische bouwkundige randvoorwaarden. - Stedelijk Vernieuwingsgebied Over- ontwikkeling van het gebied voor toomse Veld (0629) de komende jaren vastgelegd. Er is - Duinpanlocatie (0621) In dit gebiede gelden Uitwerkings- daarnaast in 2006 een overkoepe- Voor de Duinpan - Duinlustraat in plan Raamwerk / Openbare ruim- lend welstandskader opgesteld voor Noord is in juli 2014 een steden- te 2005, Uitwerkingsplan AA-plein de beeldkwaliteit in het CAN: Wel- bouwkundig plan vastgesteld voor 2010, Aanvullende richtlijnen Uitwer- standskader Beeldkwaliteit Alge- de bouw van grondgebonden wo- kingsplan AA-plein, Uitwerkingsplan meen Centrum Amsterdam Noord. ningen. Het plan beschrijft de ste- Middengebied Zuid 2010, Uitwer- Voor onderdelen van het plan zijn denbouwkundige opzet en enkele kingsplan Middengebied Noord 2005 stedenbouwkundige uitwerkings- architectonische aspecten. Het dient en Uitwerkingsplan Spoorstrook Zuid plannen opgesteld (SUP). Als eerste als context voor de welstandstoets. 2005. in 2005 voor fase 1 van de vernieu- wing van winkelcentrum Boven ’t Y - Van Tijenbuurt/Complex 24 (0624) - August Allebéplein (0629) (ook bekend als De Opgang). In dit Uitwerkingsplan Van Tijenbuurt met August Allebéplein, aanvullende ge- Uitwerkingsplan De Opgang zijn ook de bijbehorende Ruimtelijke Onder- biedsgerichte welstandscriteria, dd. beeldkwaliteitsvoorschriften en wel- bouwing en Beeldkwaliteitscriteria 29 mei 2013. standscriteria opgenomen. Het plan Vrije kavels. is vastgesteld door de gemeenteraad

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 32 Bijlage 4 | Transformatiegebieden

bij het Uitvoeringsbesluit De Opgang - E buurt (0833 E) - Elzenhagen Noord (0843) in 2006. Voor fase 2 van de vernieu- Richtlijnen welstand E-buurt Oost en Het transformatiegebied wordt be- wing van Boven ’t Y is in oktober het Stedenbouwkundig Programma schreven in het Stedenbouwkundig 2006 een Uitwerkingsplan Vernieu- van Eisen Oost. Plan (SP) CAN uit december 2003 wing Boven ’t Y opgesteld (inclusief (deel 1 en 2). Dit plan is vastge- welstandscriteria). Dit plan is door - Zelfbouwkavels in Noord Oostzone steld door de gemeenteraad bij het de gemeenteraad vastgesteld bij het Nieuw Grunder (0833 K) Projectbesluit CAN op 22 septem- Investeringsbesluit Vernieuwing Bo- Stedenbouwkundig Programma van ber 2004. In dit SP zijn de steden- ven ’t Y fase 2 op 14 februari 2007. Eisen Clusters in het groen 2008, bouwkundige en de architectonische Voor het Stationsgebied is in decem- Welstandscriteria Noord Oostzone ontwikkeling van het gebied voor ber 2007 een uitwerkingsplan op- Nieuw Grunder. de komende jaren vastgelegd. Er is gesteld. Dit plan is in februari 2008 daarnaast in 2006 een overkoepe- vastgesteld als onderdeel van het - K-midden (0833 K) lend welstandskader opgesteld voor Investeringsbesluit Stationsgebied. Beeldkwaliteit voor de architectuur de beeldkwaliteit in het CAN: Wel- Het Beeldkwaliteitsplan en de wel- in K-midden zoals opgesteld in 2003 standskader Beeldkwaliteit Alge- standscriteria Stationsgebied CAN en het Stedenbouwkundig Program- meen Centrum Amsterdam Noord. zijn vastgesteld op 21 juni 2012. ma van Eisen K-midden 2001. Voor onderdelen van het plan zijn Voor de deelgebieden Boven ’t Y fase stedenbouwkundige uitwerkings- 3, Noorderkwartier en Elzenhagen - De Bongerd 2 (0837) plannen opgesteld (SUP). Zuid zal op een later moment een Het transformatiegebied voor de Voor woonwijk Elzenhagen Noord uitwerkingsplan worden gemaakt en deelgebieden 2 t/m 4 is beschreven (ofwel deelgebied II) is in 2006 een worden t.z.t. ook aparte welstands- in De Bongerd, Welstands- en archi- stedenbouwkundig uitwerkings- criteria opgesteld. tectonische criteria 11 januari 2011, plan opgesteld en daarnaast een los Plangebied Het Schouw omvat de welke een aanvulling is op Steden- beeldkwaliteitsplan en daaruit afge- gefaseerde herontwikkeling van bouwkundig plan De Bongerd 2007. leide welstandscriteria specifiek voor woonzorgcentrum Het Schouw. Het Elzenhagen Noord. Deze welstands- Nieuwe Schouw bestaat uit meerdere - Banne Buiksloot Zuid – Centrumge- criteria zijn op 15 november 2006 gebouwen die deels zijn uitgevoerd. bied (0839) door de gemeenteraad vastgesteld. In Planboek Het Schouw Oost, 2004 Het transformatiegebied wordt be- Beeldkwaliteitsplan CAN deelgebied worden de plannen uiteengezet. Ook schreven in het Stedenbouwkundig II, Welstandscriteria Elzenhagen de beeldkwaliteit is hierin vastgelegd. Plan Banne Centrumgebied (2006). Noord. Daarin zijn tevens de stedenbouw- kundige en architectonische ont- • Samengestelde woonblokken Ruimtelijk systeem 8 wikkeling van het gebied voor de (8e) WOONGEBIEDEN NA 1985 komende jaren vastgelegd. In het Welstandskader De Banne 2009 zijn - Laan van Spartaan (0851) • Gedifferentieerde woongebieden de welstandscriteria voor het cen- Beeldkwaliteitsplan Sportparkstad (8c) trumgebied vastgelegd. 2003 en Toelichting beeldkwaliteit 2006. - Buiksloterbreek/Floraweg e.o./Mar- • Thematische woongebieden joleinterrein (0825) (8d) - OverAmstel (0855): Het transformatiegebied wordt be- Hier gelden Welstandskader Be- schreven in het Stedenbouwkundig - Oostpoort (0840) drijventerrein Overamstel 2009, Plan Marjoleinterrein e.o. (2008). In dit gebied geldt het Stedenbouw- Stedenbouwkundig plan Kop Daarin zijn tevens de stedenbouw- kundig Plan Polderweggebied 2004. Weespertrekvaart 2008 en Steden- kundige en architectonische ont- Ook gelden de Architectonische bouwkundig plan Amstelkwartier wikkeling van het gebied voor de richtlijnen en ruimtelijke kwaliteit 2007. komende jaren vastgelegd. De plan- Polderweggebied 2009. nen voor het Marjoleinterrein en de • Winkels en voorzieningen (8f) Floraweg zijn reeds gerealiseerd. - Houthaven (0842) Stedenbouwkundig Plan Houthaven - Centrumgebied Amsterdam-Zuid- - D buurt (0833 D) 2006 en Beeldkwaliteitsplan Houtha- oost (0861) Stedenbouwkundig Programma van ven 2007. Voor het ArenApoort gebied is in Eisen D-buurt 2005, Programma 1996 een stedenbouwkundig plan en ontwerp Drostenburg/Dubbelink vastgesteld. 2009. Er is een Ruimtelijk Programmatisch kader waarop het beeldkwaliteits- plan is gebaseerd.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 33 Bijlage 4 | Transformatiegebieden

Ruimtelijk systeem 9 - Bedrijvenstrook Amstel III (1015) - Kantorenstrook Amstel III (1044) DE IJ-LANDEN In het (Beeld)kwaliteitskader bedrij- Het welstandskader voor alle ver- venstrook, vastgesteld op 11 sep- bouw- en nieuwbouwprojecten is • IJburg en Zeeburger Eiland (9b) tember 2013, is opgenomen dat beschreven in (Beeld)kwaliteits- aan de buitenranden van de bedrij- kader Kantorenstrook Amstel III, - Zeeburgereiland (0921) venstrook het welstandskader geldt vastgesteld op 11 september 2013. De laagbouw aan de noordrand van zoals vastgelegd in hoofdstuk 8, pa- Transformatieprojecten (van solitai- deelplan RI-Oost is welstandsvrij. ragraaf 10 a van de welstandsnota. re kantoorfunctie naar een andere Voor de overige deelgebieden van Het binnengebied is welstandsvrij. functie) zijn welstandsvrij. RI-Oost geldt het welstandskader Daarnaast geldt een liberaler beleid zoals opgenomen in Welstandscrite- voor naamgeving/reclame op gevels • Ziekenhuizen en medische cen­ ria Zeeburgereiland RI-Oost, decem- en op eigen terrein. tra (10d) ber 2009, gewijzigd vastgesteld 29 november 2012. - OverAmstel (1017) - AMC-terrein (1050) Hier gelden Welstandskader Be- Er is voor het AMC terrein een ste- • Stedelijk waterfront (9c) drijventerrein Overamstel 2009, denbouwkundig plan vastgesteld Stedenbouwkundig plan Kop (2002) dat de afgelopen jaren op - Sluisbuurt (0931) Weespertrekvaart 2008 en Steden- een aantal onderdelen is aangepast. De Sluisbuurt aan de westzijde van bouwkundig plan Amstelkwartier Deze aanpassingen zijn verwerkt in het Zeeburgereiland wordt ontwik- 2007. een vastgesteld (2011)Inrichtings- keld tot een stedelijk gebied met plan Openbare Ruimte en Beeldkwa- hoge dichtheid, stedelijke voor- - Joan Muyskeweg 12-14 (1017) liteitsplan. zieningen en een hoge ruimtelijke De gemeenteraad heeft bij besluit kwaliteit. Voor de duur van de trans- van 27 november 2019 de kavel aan - Holendrecht (1050/0702) formatie geldt het welstandsniveau de Joan Muyskeweg 12-14, het zo- Stedenbouwkundig Programma van ‘bijzonder’. genaamde Ymerekavel, aangewezen Eisen 2005. als transformatielocatie. Hiermee is Ruimtelijk systeem 10 het welstandsniveau ‘bijzonder’ van • Werk in uitvoering (10e) KANTOREN EN BEDRIJVENTER­ toepassing verklaard voor de duur REINEN van de transformatie voor dit gebied. - NDSM-terrein (1060) Het transformatiegebied NDSM-werf • Bedrijventerreinen (10a) - Bedrijvenpark Lutkemeer 1 (1018) is opgesplitst in 3 delen: werf-oost, Beeldkwaliteitsplan Airport Busines- werf-zuid en werf-noord. Voor de ge- - Cruquiuswerkgebied kantoren/be- spark Amsterdam Osdorp van 30- hele werf zijn een ontwikkelingsvisie drijfsterrein (1008) 09-2008. en een strategienota opgesteld: Ont- Voor nieuw toe te voegen bebouwing wikkelingsvisie NDSM-werf en Stra- geldt dat er geen welstandsbeoorde- - Bedrijvenpark Lutkemeer 2 (1018) tegienota 2008. Aansluitend is op 26 ling plaatsvindt. Voor dit gebied is nog geen beoorde- september 2012 het Investerings- lingskader opgesteld. besluit NDSM-werf, concept 3 april - Buiksloterham (1010) 2012, vastgesteld. Hierin zijn tevens Het transformatiegebied wordt be- - Stedelijk vernieuwingsgebied Le- de stedenbouwkundige en architec- schreven in het Investeringsbesluit lylaan (1020) tonische ontwikkeling van het ge- en de Welstandsnota Buiksloterham Uitwerkingsplan Podium dd. 17 okto- bied, inclusief de welstandscriteria 2006. Daarin zijn tevens de steden- ber 2012. vastgelegd. bouwkundige en architectonische ontwikkeling van het gebied voor de • Kantoren (10c) - Cornelis Douwesterrein (1061) komende jaren vastgelegd. Voor dit terrein gelden het Beeldkwa- - Olympisch Kwartier Zuid en IJsbaan- liteitsplan Cornelis Douwesterrein - Hamerstraatgebied (1014) pad 12 (1041) 1999 en de Planoptimalisatie Cor- Het transformatiegebied wordt be- Op september 2013 is door de stads- nelis Douwesterrein 2Noord, vastge- schreven in de Strategienota Ha- deelraad van Zuid het Ruimtelijk Ka- steld op1 februari 2005. merstraatgebied 2008. Daarin zijn der Olympisch Kwartier Zuid en tevens de stedenbouwkundige en ar- Ontwikkelplan IJsbaanpad 12 vast- chitectonische ontwikkeling van het gesteld, hierin zijn welstandscriteria gebied voor de komende jaren vast- opgenomen. (Valt deels in Ruimtelijk gelegd. Het welstandskader is om- systeem 12.) schreven in het Investeringsbesluit Hamerstraatgebied, vastgesteld op - Amsterdam Science Park (1043) 30 mei 2012. Hier geldt de Welstandsnota groot- stedelijke gebieden van 2004.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 34 Bijlage 4 | Transformatiegebieden

Ruimtelijk systeem 12 Ruimtelijk systeem 13 GROEN EN WATER OVERIGE SYSTEMEN

• Stadsparken en begraafplaatsen • Infrastructuur (13a) (12a) - Noord Zuidlijn - Bijlmerpark Westelijk deel (1200) Bij de beoordeling van bovengrond- Voor westelijk deel van het Bijlmer- se ingrepen worden de welstands- park (torens en lintbebouwing in het criteria gehanteerd zoals verwoord Bijlmerpark. Flierbosdreef en woon- in de gebiedsbeschrijving onder 13a kavels Huntum) gelden de Wel- Noord-Zuidlijn. standscriteria Bijlmerpark 2008. - A10 Oost - Bijlmerpark Oostelijk deel (1200) Welstandskader A10 Oost d.d. 23 Voor het oostelijk deel van het Bijl- maart 2011, vastgesteld door de merpark geldt het Stedenbouwkun- Raad op 14 juli 2011. dig Programma van Eisen Gooiseweg Oost 2003. - Zuidasdok Welstandskader Zuidasdok, novem- • Sport en recreatie (12b) ber 2016, vastgesteld door de Raad op 25 januari 2017. - Middenmeer Noord (1250) Er zijn plannen om voor dit gebied 40 • Transformatiegebieden (13b) zelfbouwkavels uit te geven. Het ge- bied zal welstandsvrij worden. - Westelijk deel Kattenburg en Dijks- gracht - Sportdriehoek (1250) Plannen zijn in voorbereiding. De ontwikkeling voor dit gebied is beschreven in het Stedenbouwkun- - Zuidas dig kader Sportdriehoek van 16 april In dit gebied geldt de welstandsnota 2013, vastgesteld op 29 mei 2013. Zuidas. Hierin zijn tevens de welstandscrite- ria opgenomen. - Wibaut aan de Amstel In het gebied van de Wibautstraat - Olympisch Kwartier Zuid en IJsbaan- gelden DO Herinrichting Wibaut- pad 12 (1250) straat 2009 en Ruimtelijke Hoofdlij- Op september 2013 is door de stads- nen Wibaut a.d. Amstel 2009. Voor deelraad van Zuid het Ruimtelijk Ka- de Eenhoorn geldt stedenbouwkun- der Olympisch Kwartier Zuid en dig kader Eenhoorngebied. Voor het Ontwikkelplan IJsbaanpad 12 vast- Amstelstation en omgeving geldt de gesteld, hierin zijn welstandscriteria Beeldkwaliteitsparagraaf Omgeving opgenomen. (Valt deels in Ruimtelijk Amstelstation, gewijzigde versie in ysteem 10c.) het kader van de 1e herziening be- stemmingsplan Amstelstion e.o.,, - Tuinen van West omgeving centraal vastgesteld door de Raad op 10 no- Middengebied (1250) vember 2017. Voor de Tuinen van West omge- ving centraal Middengebied zijn welstandscriteria vastgesteld door stadsdeel Nieuw-West op 19 febru- ari 2014. Deze zijn geschreven in aanvulling op een eerder vastge- steld beeldkwaliteitplan voor de in- richting van de openbare ruimte om bij nieuwbouw in het recreatiegebied sturing te geven op kwaliteit.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 35 DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 36 Reclame BIJLAGE 5

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 37 DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 38 Bijlage 5 | Reclame

Bijlage reclame 1 - de Blauwburgwal (noordzijde) RECLAME IN GEBIEDEN MET EEN - de Grimburgwal RECLAME BIJZONDER KARAKTER - de Groenburgwal - de Herengracht Bijlage 5 Algemeen (hoekoplossing) - de Keizersgracht Op hoeken van grachten, straten en - de Leidsegracht pleinen, bepaald door het snijvlak van - de Oudezijds Achterburgwal en de twee gevelvlakken, zijn tot 1,00 m uit Oudezijds Voorburgwal vanaf de de hoek de richtlijnen van toepassing Grimburgwal tot de Oude Doelen- die gelden voor het gevelvlak, waar straat de toelaatbaarheid voor reclame het - de Prinsengracht meest is beperkt. - de Zandhoek - de Prins Hendrikkade tussen Schrei- Grachten, openbaar water, erstoren (= Kromme Waal) en Oude ruimten met een cultuurhistori­ Schans sche functie - de Raamgracht In gebieden aangeduid als grachten, - de Reguliersgracht en het Singel openbaar water en ruimten met een (met uitzondering van het gedeelte cultuurhistorische functie is slechts tussen Koningsplein, respectievelijk toegestaan: Heiligeweg en Muntplein) - de Kalkmarkt a. niet verlichte reclame; - het ‘s-Gravenhekje b. een tekst in losse letters, per parcel- - de Oude Waal leringseenheid, met een maximum - de Kromme Waal dikte of uitsteekmaat van 0,10 m en - de Binnenkant een maximum oppervlakte van 0,65 - de Krom Boomssloot m²; - de Nieuwe Herengracht c. één uithangbord per parcellerings- - de Nieuwe Keizersgracht eenheid, met een uitsteekmaat van - de Brouwersgracht maximaal 0,50 m en een maximum - de Egelantiersgracht oppervlakte van 0,35 m²; - de Bloemgracht d. overigens geplaatst overeenkomstig - de Spiegelgracht de eisen in artikel 4 en 5; - de Kloveniersburgwal e. Op de Dam is slechts gevelreclame - de Oude Schans toegestaan, voor zover aan het ka- - de Rechtboomssloot rakter van de Dam als nationaal plein geen afbreuk wordt gedaan en nadat Leidseplein/Kleine - Gartman­ hierover schriftelijk advies is inge- plantsoen, Rembrandtplein/ wonnen bij de Commissie Ruimtelij- Thorbeckeplein (uitgaansplei­ ke Kwaliteit; nen) f. Het dagelijks bestuur kan zo nodig Op het Leidseplein en het Kleine voorwaardelijk toestaan dat een uit- Gartmanplantsoen, het Rembrandt- hangbord wordt verlicht, indien de plein en het Thorbeckeplein kan meer gevelreclame dient voor een func- reclame worden toegestaan dan in tie waaraan naar het oordeel van het hoofdstuk 2 is voorgeschreven. Bui- dagelijks bestuur avondopenstelling ten de daar aangewezen situering inherent is en nadat hierover schrif- van reclame plat op de gevel, onder telijk advies is ingewonnen bij de de bovenkant vloer van de eerste Commissie Ruimtelijke Kwaliteit. verdieping, is een tweede reclame plat op de gevel toegestaan waarvan Hieronder vallen: de bovenkant is gesitueerd onder de - de Dam bovenkant vloer van de tweede ver- - het Damrak oostzijde dieping óf tegen de dakrand aan. Het - de Amstel (tussen de Blauwbrug en dagelijks bestuur zal, eerst nadat zij de sluizen) de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit hierover heeft gehoord, hiervoor bij besluit toestemming verlenen.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 39 Bijlage 5 | Reclame

Zeedijk en zijstraten en -stegen, bouwlaag heeft. Indien de onderne- onder 5 a t/m e. Voor de positie van Geldersekade, Binnen Bantam­ ming zich uitstrekt over de gehele dit uithangbord geldt dat de boven- merstraat en de Nieuwmarkt. diepte van het bouwblok is één re- kant minimaal 0,15 m lager ligt dan Op de Zeedijk en zijstraten en -ste- clame aan beide straten toegestaan. de vensterbank van de 2e bouwlaag gen, op de Geldersekade, in de Bin- De bovenkant van de reclame is mi- (1e verdieping); of, indien de plint nen Bantammerstraat en op de nimaal 15 cm lager gelegen dan de meer bouwlagen bevat: 0,15 m on- Nieuwmarkt mag per gevel naar vensterbank van de 3e bouwlaag (2e der de vensterbank van de bouwlaag keuze een uithangbord worden be- verdieping). boven de plint. Voor de ondernemer vestigd zoals voorgeschreven in arti- d. Reclame is éénmaal boven de toe- met een on derneming op hogere kel 5, of een hangbord met eveneens gangsdeur op de begane grond toe- bouwlagen of met een onderneming een maximale oppervlakte van 0,65 gestaan voor de ondernemer, die zijn in het souterrain is ook één uithang- m2 maar met: onderneming alleen op een hoger bord toegestaan. Voor de afmeting gelegen bouwlaag heeft. Deze re- gelden de bepalingen onder 3c; a. een maximale uitsteekmaat buiten clame boven de toegangsdeur is niet f. Reclame wordt in één lijn boven el- het gevelvlak van 0,50 m; breder dan de deuropening en heeft kaar geplaatst als er zich meerdere b. een maximale hoogte van 2,00 m; een maximale hoogte van 35 cm. ondernemers in één gebouw bevin- c. een maximale dikte van 0,20 m; e. Reclame is éénmaal boven de toe- den; d. plaatsing van de gehele reclame niet gangsdeur op de begane grond toe- g. Reclame wordt voor de volgende hoger dan 5,00 m en niet lager dan gestaan voor de ondernemer die zijn hoekpanden (Lange Leidsedwars- 2,20 m boven de straat; onderneming alleen in het souter- straat/Leidsestraat, Korte e. dien verstande dat per parcellerings- rain heeft. Deze reclame boven de Leidsedwarsstraat/Leidseplein, Kor- eenheid maximaal één bord is toe- toegangsdeur is niet breder dan de te Leidsedwarsstraat/Leidsekruis- gestaan met een maximum van één deuropening en heeft een maximale straat en Lange Leidsedwarsstraat/ gebruiker per gevel. hoogte van 35 cm. Leidsekruisstraat) éénmaal per ge- vel toegestaan, met de bepaling dat Lange Leidsedwarsstraat, Korte Uithangborden het bord niet dichter dan 3 meter Leidsedwarsstraat, Leidsekruis­ Voor reclame dwars op de gevel ten opzichte van de hoek mag wor- straat geldt in aanvulling op de standaard- den geplaatst. Indien een uithang- De Leidse straatjes hebben een hoge criteria: bord dichterbij de hoek is geplaatst, horecadichtheid en een concentratie a. Reclame is met de onderkant niet la- is maar één uithangbord voor het ge- aan reclame-uitingen. In het bestem- ger geplaatst dan 2,20 meter boven bouw toegestaan. mingsplan is uitbreiding en vestiging het aangrenzende maaiveld, waarbij h. Reclame wordt voor de overige hoe- van nieuwe ondernemingen op de de bovenkant lager is geplaatst dan ken die niet binnen de Unesco kern- verdieping mogelijk gemaakt. Deze 15 cm onder de vensterbank van de zone vallen, éénmaal per gevel mogelijkheden zijn aanleiding voor 3e bouwlaag (2e verdieping); toegestaan, met de bepaling dat het specifieke criteria. b. Reclame is loodrecht op de gevel ge- bord niet dichter dan 3 meter ten op- plaatst; zichte van de hoek mag worden ge- Reclame plat tegen de gevel c. Reclame voldoet, indien de onder- plaatst en het bord gelegen aan een Voor reclame plat tegen de gevel kant van het uithangbord lager ligt gracht onverlicht is. Indien een uit- geldt in aanvulling op de standaard- dan de vensterbank van de 2e bouw- hangbord dichter bij de hoek is ge- criteria: laag (1e verdieping), aan de bepalin- plaatst is maar één uithangbord voor a. Reclame is éénmaal toegestaan voor gen van hoofdstuk 7.1, paragraaf 2 het gebouw toegestaan. een ondernemer op de begane grond onder 5 a, c, d en e; (en eventueel met dezelfde onderne- d. Reclame voldoet, indien de onder- Menuborden ming op hogere bouwlagen gelegen). kant van het uithangbord hoger ligt De ondernemer mag per gebouw Indien de onderneming zich uitstrekt dan de bovenkant van de venster- één verlicht menubord plaatsen van over de gehele diepte van het bouw- bank van de 2e bouwlaag (1e ver- maximaal A3-formaat en één onver- blok is één reclame aan beide stra- dieping), aan een maximale hoogte licht bord ten behoeve van dagme- ten toegestaan. De bovenkant van van 1,20 m, aan een maximaal op- nu’s en dergelijke met maximaal een de reclame is minimaal 15 cm lager pervlakte van 0,85m2, steekt niet A2-formaat. De afmetingen van het gelegen dan de vensterbank van de verder buiten het gevelvlak dan 0,80 menubord worden beperkt door de 2e bouwlaag (1e verdieping); of, in- m en een maximale dikte van 0,20 ruimte op de gevel: de randen van dien de plint meer bouwlagen bevat: m; borden bevinden zich in alle gevallen 15 cm onder de vensterbank van de e. Reclame is, indien er zich in het ge- op minimaal 5 cm van de randen van bouwlaag boven de plint; bouw meerdere ondernemers be- het gebruikte gevelvlak. vinden, voor de ondernemer op de Voor panden met daarin meerdere begane grond (en eventueel met de- Aanvullende regels voor één onder- ondernemers geldt bovendien: zelfde zaak op hogere bouwlagen nemer in meerdere panden b. Reclame is éénmaal toegestaan voor gelegen) éénmaal toegestaan. Het In een beperkt aantal gevallen is een ondernemer, die zijn onderne- uithangbord voldoet aan de bepalin- een onderneming in twee of meer- ming alleen op een hoger gelegen gen van hoofdstuk 7.1, paragraaf 2 dere naast elkaar gelegen panden

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 40 Bijlage 5 | Reclame

gevestigd, op de begane grond. Zo- Zuidas Bijlage reclame 2 als reeds gezegd wordt een onder- Criteria ontleend aan besluit van de TRENDSETTERS neming die twee panden beslaat als stadsdeelraad Zuideramstel van 15 één onderneming beschouwd. Er is december 2009, voor het gebied Bij Reclame aan gebouwen met lui- dus één zonnescherm, één uithang- van de bestuurlijke samenwerking fels, arcades of galerijen in aaneen- bord en eenmaal platte letters los op Zuidas: gesloten winkelgebieden (art. 14) de gevel toegestaan. maakt het reclametoezicht gebruik Ruimtelijk gezien betreft het ech- a. de reclame-uiting heeft een ingeto- van trendsetters. Het eerste door het ter twee verschillende panden en gen chique uitstraling en is terughou- reclametoezicht goedgekeurde plan wordt voor elk afzonderlijk pand de dend in omvang, kleur en lichtniveau geeft de norm aan voor het betref- zone vastgesteld waar gevelreclame is. Reclame-uitingen worden beoor- fende (deel van een) winkelgebied. is toegestaan. De reclame-uitingen deeld als onderdeel van de architec- dienen te bevestigen dat het twee tuur van het gebouw; Hieronder volgen de trendsetters die afzonderlijke panden betreft. Met b. het aanlichten van nieuwe reclame- al zijn vastgesteld. Deze en de toe- andere woorden: over twee pan- uitingen is toelaatbaar mits wordt komstige goedgekeurde trendsetters den doorlopende platte belettering aangesloten bij de “Algemene richt- zullen per winkelgebied op de web- is niet toegestaan. Deze mag enkel lijn betreffende lichthinder” van de site van de welstandsnota worden op één van de twee panden beves- Nederlandse Stichting voor Verlich- gepubliceerd. tigd worden. Een over twee panden tingskunde (NSVV), waarbij wordt doorlopend zonnescherm is slechts uitgegaan van omgevingszone E4 Luifels Jan Evertsenstraat en toegestaan wanneer het twee min (stadscentrum); luifels Mercatorplein. of meer identieke panden betreft: c. reclame-uitingen zijn toegestaan: a. reclame in de uitvoering van de de voorkeur gaat uit naar individuele - op gebouwdelen in de plint (aan- standaard omkasting in kleur licht- zonneschermen per pand. Alle recla- sluitend straatpeil tot 10,00 m grijs RAL 7035 met een standaard me-uitingen moeten bevestigd wor- hoogte) met een maximale hoogte bevestiging; den in de zone vanaf 220 cm boven van 1,25 m; b. per travee één bord bovenop de lui- het trottoir tot aan 15 cm onder de - op gebouwdelen op het lijf (tussen fel in de rijrichting, met de vas- vensterbanken van de tweede bouw- 10,00 m en 30,00 m hoogte boven te maat van 3,00 m breed x 0,375 laag (eerste verdieping). aansluitend straatpeil) zo laag of m hoog x 0,15 m diep, op de vaste zo hoog mogelijk, uitsluitend in de plaats in het midden van de travee, Centrumgebied Arenapoort vorm van een logo, met een maxi- de voorzijde gelijk met de voorzijde Rond de Arenaboulevard is een mo- male hoogte van 1,25 m; van de luifel (dat wil zeggen waar de dern uitgaans- en winkelgebied te - op gebouwdelen zo hoog mogelijk ronding begint), bevestigd 0,075 m vinden, waarin grootschalige recla- aan de top van een gebouw (tus- boven de dakrand van de luifel; me op zijn plaats is. In aanvulling op sen 30,00 m boven aansluitend c. per travee één bord onder de lui- de standaard geldt het volgende: straatpeil en het dak), uitsluitend fel, dwars op de looprichting, met de in de vorm van een logo, met een vaste maat van 2,00 m breed x 0,25 a. reclame draagt bij aan de levendig- maximale hoogte van 2,50 m en m hoog x 0,15 m diep,, op een vas- heid en verblijfskwaliteit van het ge- incidentele overschrijding ten be- te plaats in het midden van de tra- bied hoeve van beeldmerk en hoofd- vee, de voorzijde 0,30 m vanaf de b. reclame is hoogwaardig van ontwerp letters tot 3,50 m; voorzijde van de luifel, te bevestigen en uitvoering - op het lijf en aan de top van een 0,05 m onder de onderkant van de c. reclame op bouwlagen boven de be- gebouw is alleen één reclameui- luifel, mits de vrije hoogte boven het gane grond is ondergeschikt aan de ting per zijde toegestaan. trottoir minimaal 2,20 m bedraagt; architectuur van het gebouw of als d.als een winkel uit twee traveeën be- groot gebaar geïntegreerd in het staat, per travee één bord op de luifel ontwerp van de gevel, waarbij zorg- en één bord onder de luifel. vuldig geplaatste led-schermen niet zijn uitgesloten Arcades Mercatorplein a.reclame in de uitvoering van de stan- daard omkasting in kleur lichtgrijs RAL 7035 met een standaard beves- tiging; b.per travee één bord aan de buiten- kant, dwars op de rijrichting, met de vaste maat van 0,95 met hoog x 0,95 m breed x 0,15 m diep, op de vaste plaats in de daarvoor aangebrachte sparing; c. per travee één bord onder de arca- de, dwars op de looprichting, met de

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 41 vaste maat van 2,00 m breed x 0,60 Winkelpuien aan de noordzijde van m hoog x 0,15 m diep, op de vas- de Bos en Lommerweg: te plaats op de traveegrens midden • lichtbakken haaks op de gevel, maxi- tussen de gevel en de kolom, te be- maal 0,15 m hoog onder de vast vestigen 0,15 m onder de balk; luifel, tot maximaal 1,00 m uit de ge- d.als een winkel uit twee traveeën be- vel; staat per travee één bord aan de buitenkant en één bord onder de ar- Winkelpuien aan de noordzijde Bos cade. en Lommerweg, ter plaatse van een één verdieping hoog bouwdeel: Arcade Kinkerstraat- midden • lichtbak 0,05 m boven dakrand aan- Bij plaatsing van een uithangbord brengen, met vaste afmetingen 3,00 aan de zuidzijde van de Kinkerstraat m breed x 0,40 m Hoog x 0,20 m dik, ter hoogte van de arcade dient te voorzijde lichtbak gelijk aan voorzij- worden uitgegaan van: de dakrand en gecentreerd. a. een oppervlakte van 0,30 x 0,70 m; b.een uitsteekmaat van maximaal 0,70 Van Limburg Stirumstraat 19e m; eeuwse bebouwing, onder de c. een dikte van maximaal 0,20 m; arcades d. plaatsing van een uithangbord is al- • Een reclamebord dient bevestigd te leen toegestaan aan de gevel onder zijn aan het plafond van de arcade en de arcade; mag een maximale hoogte hebben e. een plaatsing niet lager dan 2,20 m van 0,50 m inclusief benodigde con- boven de straat; structiehoogte. De maximale breed- f. maximaal één uithangbord per ge- te is de breedte van de arcade tot bruiker. aan de kolom. Deze borden mogen voorzien zijn van verlichting. De om- Bos en Lommerweg lijsting dient vervaardigd te zijn van aluminiumkleurig (gemoffeld) mate- Winkelpuien aan de zuidzijde van de riaal. Het is niet toegestaan reclame- Bos en Lommerweg: borden tussen de kolommen of op de • reclame beperken tot een lichtbak arcade zelf aan te brengen. met vaste afmeting van 3,5 m breed x 0,5 m hoog x 0,2 m diep op de luifel Westerkwartier aan de voorzijde, in het midden van • Reclame-uitingen alleen in het ge- het perceel; bied op de aangegeven plaats (bo- • lichtbakken haaks op de gevel met ven de entree van het gebouw). vaste afmeting 0,60 m breed x 0,15 m hoog x 0,15 m dik. De voorzij- de van de lichtbak 0,05 m vanaf de voorzijde van de luifel;

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 42 Kaarten BIJLAGE 6

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 43 DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 44 Bijlage 6 | Kaarten | Overzicht

De waarderingskaarten voor de Bin- nenstad, Atlas 19de-eeuwse Ring, KAARTEN Atlas Gordel ’20-’40 en Atlas AUP Gebieden maken onderdeel uit van Bijlage 6 het welstandsbeleid. Hierop zijn de waardering van de panden en objec- ten in ordes en de waardering van de architectuur in relatie tot de om- geving in zones vastgelegd (zie ook hoofdstuk 5 ‘Welstandscriteria voor erfgoed’).

De waarderingskaarten zijn bij de technische herziening van eind 2019 geactualiseerd en worden vanaf die tijd niet meer als print opgenomen in de bijlage. De Waarderingskaart architectonische en stedenbouwkun- dige kwaliteit en Waarderingskaart architectonische en stedenbouwkun- dige kwaliteit AUP zijn digitaal ont- sloten en te raadplegen via maps. amsterdam.nl onder het kopje ‘His- torie en Architectuur’.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 45 Bijlage 6 | Kaarten | Overzicht

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 46 Bijlage 6 | Kaarten | Overzicht

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 47 De Schoonheid van Amsterdam Bijlage, 14 september 2016

De stad Amsterdam hecht waarde aan de kwaliteit van de gebouwde omgeving. Het is een publiek belang om zorgvuldig met die omgeving om te gaan. Tegelijkertijd wil de gemeente burgers niet onnodig beperken in de mogelijkheid gebouwen aan te passen aan hun wensen. Het beoordelen van bouwplannen op redelijke eisen van welstand is een manier om deze twee uitgangspunten in de praktijk te brengen. De Schoonheid van Amsterdam is de welstandsnota. Hierin zijn de criteria opgeno­ men, aan de hand waarvan wordt gekeken of een plan voldoet aan redelijke eisen van welstand. De stad gaat daarbij uit van overeenkomsten zonder verschillen uit het oog te verliezen. In deze nieuwe nota staat het streven naar vereenvoudiging en deregulering voorop. De nota is licht en wendbaar waar mogelijk, sterk waar nodig.

In deze bijlage zijn een toelichting op hoe welstand werkt, de algemene welstands­ criteria, begrippen, transformatiegebieden, reclame en waarderingskaarten opge­ nomen.

DE SCHOONHEID VAN AMSTERDAM 2016 - HERZIENING DECEMBER 2019: BIJLAGE PAGINA 48