BURMISTRZ NOWOGRODU

ZAŁ ĄCZNIK NR 3

DO UCHWAŁY RADY MIEJSKIEJ W NOWOGRODZIE w sprawie uchwalenia zmiany

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY NOWOGRÓD

TEKST JEDNOLITY UCHWALONY uchwał ą Nr 24/III/02 Rady Miejskiej Nowogród z dnia 30.04.2002 r. z pó ź. zm.(uchwała Nr XXVI/120/05 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 30 czerwca 2005 roku i uchwała Nr XL/226/10 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 11 listopada 2010 roku).

 UJEDNOLICONA CZ ĘŚĆ GRAFICZNA

18-400 Łom Ŝa, ul. Akademicka 20, tel. (086) 218-31-02, fax (086) 218-34-39

ZMIANA

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospo- darowania przestrzennego miasta i gminy Nowogród

ZESPÓŁ AUTORSKI

Projektant zmiany studium: mgr in Ŝ. arch. Alicja Mieszkowska OIU Warszawa WA-130 mgr in Ŝ. arch. El Ŝbieta Tyszka OIU Warszawa WA-219

Prognoza oddziaływania na środowisko: mgr Andrzej Lewandowski OIU Warszawa WA-260

Grafika komputerowa: mgr Zbigniew Bargielski dokumentacja prac planistycznych Bo Ŝena Modzelewska

Łom Ŝa 2010 rok

BURMISTRZ NOWOGRODU

ZMIANA

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY NOWOGRÓD

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

ZESPÓŁ AUTORSKI

Główny projektant: mgr in . arch. Alicja Mieszkowska – upr. urb. Nr 242/88

Projektanci: Struktura funkcjonalno – przestrzenna: mgr in . arch. El bieta Tyszka – upr. urb. Nr 964/89 Środowisko przyrodnicze: mgr in . Ryszard Serwatka Środowisko kulturowe: mgr in . arch. Alicja Mieszkowska Demografia, obsługa ludno ści, mieszkalnictwo: in . Maria Pi tkowska Rolnictwo i gospodarka gruntami: mgr in . Józefa Borowska Komunikacja: mgr in . Jerzy Przybyłowicz Zaopatrzenie w wod ę i odprowadzenie ścieków: mgr in . Hanna Konarzewska Elektroenergetyka: in . Krystyna Fronczek Grafika komputerowa: lic. Zbigniew Bargielski Prace techniczne: tech. Teresa Twardowska tech. Barbara ebrowska

1

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

SPIS TRE ŚCI WST ĘP str. 5

1. SYNTEZA UWARUNKOWA Ń ROZWOJU GMINY 1.1. Mierniki rozwoju gminy str. 7 1.2. Uwarunkowania wspieraj ce rozwój gminy str. 8 1.3. Uwarunkowania ograniczaj ce rozwój gminy str. 11

2. CELE ROZWOJU str. 13 2.1. Cel nadrz ędny - strategiczny str. 13

2.2. Cele szczegółowe str. 13 2.2.1. Ekologiczne str. 13 2.2.2. Społeczne str. 13 2.2.3. Gospodarcze str. 14 2.2.4. Cele rozwoju komunikacji str. 14 2.2.5. Cele rozwoju infrastruktury technicznej str. 14

3. KIERUNKI I ZASADY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

3.1. Struktura funkcjonalno – przestrzenna str. 15 3.1.1. Jednostka I –miasto Nowogród str. 16 3.1.2. Jednostka II - rolnicza str. 17 3.1.3. Jednostka III – turystyczno- ekologiczna str. 18

3.2. Kierunki rozwoju osadnictwa 3.2.1. Tendencje demograficzne str. 19 3.2.2. System osadniczy str. 20

3.3. Kierunki ochrony przestrzeni przyrodniczej 3.3.1. Szczególne formy ochrony przyrody str. 21 3.3.2. Pomniki przyrody str. 22 3.3.3. Obszar Chronionego Krajobrazu str. 22 3.3.4. U ytki ekologiczne str. 23 3.3.5. Lasy ochronne str. 24 3.3.6. Sie dolin cieków wodnych str. 24 3.3.7. Lasy str. 25 3.3.8. Ziele urz dzona str. 25 3.3.9. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych str. 26 3.3.10. Ochrona powietrza atmosferycznego str. 27 3.3.11. Ochrona ludzi i rodowiska przed hałasem i wibracjami str. 27

2

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

3.3.12. Ochrona ludzi i rodowiska przed szkodliwym elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizuj cym str. 28 3.3.13. Ochrona powierzchni ziemi str. 28

3.4. Kierunki ochrony przestrzeni kulturowej str. 29 3.4.1. Tereny i obiekty dóbr kultury podległe ochronie prawnej str. 29 3.4.2. Miasto Nowogród str. 31 3.4.3. Zasady i kierunki ochrony konserwatorskiej str. 32 3.4.4. Cmentarze i mogiły historyczne str. 32 3.4.5.Strefy ochrony konserwatorskiej str. 33

3.5. Kierunki i zasady rozwoju obszarów zabudowanych i przeznaczonych pod zabudow ę str. 35 3.5.1. Kierunki rozwoju funkcjonalno-przestrzennego obszarów zabudowany str. 36 3.5.2. Kierunki polityki przestrzennej w zakresie terenów zabudowy str. 37 3.5.3. Główne kierunki i zasady rozwoju – miasto Nowogród str. 39

3.6. Kierunki rozwoju infrastruktury społecznej str. 42 3.6.1. Edukacja. str. 42 3.6.2. Ochrona zdrowia str. 43 3.6.3. Opieka socjalna str. 43 3.6.4. Usługi kultury str. 44 3.6.5 Sport, rekreacja, wypoczynek str. 44 3.6.1. Mieszkalnictwo str. 45

3.7. Kierunki rozwoju sfery gospodarczej 3.7.1. Rolnicza przestrze produkcyjna str. 46 3.7.2. Gospodarka le na str. 48 3.7.3. Działalno produkcyjno –usługowa str. 48 3.7.4. Turystyka str. 49

3.8. Kierunki rozwoju komunikacji 3.8.1. Komunikacja drogowa str. 50 3.8.2. Komunikacja kolejowa str. 55 3.8.3. Transport ci ki i tranzyt str. 56 3.8.4. cie ki rowerowe str. 56

3

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

3.9. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej 3.9.1. Zaopatrzenie w wod str. 57 3.9.2. Oczyszczanie i odprowadzanie cieków str. 57 3.9.3. Zaopatrzenie w gaz str. 58 3.9.4. Zaopatrzenie w ciepło str. 59 3.9.5. Elektroenergetyka str. 60 3.9.1. Gospodarka odpadami str. 61

9.10. Ochrona przeciwpo żarowa i obrona cywilna str. 61

4. KIERUNKI POLITYKI PLANISTYCZNEJ

4.1. Obszary, dla których sporz dzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowi zkowe str. 62

4.2. Obszary, dla których obowi zek sporz dzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wynika z przepisów szczególnych str. 63

4.3. Obszary, dla których sporz dzenie planu miejscowego mo e by obowi zkowe ze wzgl du na istniej ce uwarunkowania str. 64

5. ZADANIA DLA REALIZACJI CELÓW PUBLICZNYCH

5.1. Polityka przestrzenna pa stwa i samorz du województwa str. 65

5.2. Zadania i programy str. 66

5.3. Zasady współpracy z obszarami s siednimi str. 67

SPIS MATERIAŁÓW ŻRÓDŁOWYCH str. 68

ZAŁ ĄCZNIKI GRAFICZNE:

 Rysunek „Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogród” w skali 1:25000 .  Rysunek „Kierunki zagospodarowania przestrzennego miasta Nowogród” w skali 1:10000 ,  Rysunek „Polityka planistyczna miasta Nowogród” w skali 1:10000 ,

4

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

WST ĘP Podstaw ę prawn ą opracowania studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowa- nia przestrzennego gminy i miasta Nowogród stanowi :  ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139, Dz. U. Nr 41, poz. 412),  uchwała Nr 132/XXXIV/98 Rady Gminy i Miasta Nowogród z dnia 08 czerwca 1998 ro- ku w sprawie przyst pienia do sporz dzenia studium uwarunkowa i kierunków zagospo- darowania przestrzennego gminy i miasta Nowogród. Przedmiotem opracowania studium jest gmina Nowogród w granicach administra- cyjnych . Zakres studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy obejmuje uwarunkowania, cele i kierunki polityki przestrzennej.

W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące z:  dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu,  wyst powania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów szczególnych,  stanu i funkcjonowania rodowiska przyrodniczego i kulturowego, w tym stanu rolniczej przestrzeni produkcyjnej,  prawa własno ci gruntów,  jako ci ycia mieszka ców,  zada słu cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych. W studium okre śla si ę w szczególno ści :  obszary obj te lub wskazane do obj cia ochron na podstawie przepisów szczególnych,  lokalne warto ci zasobów rodowiska przyrodniczego i zagro enia rodowiskowe,  obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w tym wył czone z zabudowy,  obszary zabudowane, ze wskazaniem, w miar potrzeby, terenów wymagaj cych prze- kształce lub rehabilitacji,  obszary, które mog by przeznaczone pod zabudow , ze wskazaniem, w miar potrzeby obszarów przewidzianych do zorganizowanej działalnoci inwestycyjnej,  obszary, które mog by przeznaczone pod zabudow mieszkaniow wynikaj ce z potrzeby zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorz dowej,

5

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 kierunki rozwoju komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym obszary, na których bd stosowane indywidualne i grupowe systemy oczyszczania cieków, a tak e tereny niezb dne do wytyczania cie ek rowerowych,  obszary, dla których sporz dzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest obowi zkowe na podstawie przepisów szczególnych lub ze wzgl du na istniej ce uwarunkowania,  obszary przewidywane do realizacji zada i programów wynikaj cych ze strategii rozwoju województwa zawarte w planie zagospodarowania przestrzennego województwa.

Cz ęś ci składowe opracowania:

Cz ęść I – Uwarunkowania zewn trzne i wewn trzne gminy (diagnoza)

Cz ęść II - Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy – cz ęść uchwalana Kierunki zagospodarowania przestrzennego zbudowano na podstawie danych diagno- stycznych zawartych w cz ci I. Niniejsze studium stanowi podstaw długookresowej polityki przestrzennej i jako jedyny ustawowo dokument planistyczny dotyczy obszaru całej gminy.

Opracowanie zawiera:  Tekst „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” – zał ącznik nr 1,  Rysunek „Kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogród” w skali 1:25000 – zał ącznik nr 2.  Rysunek „Kierunki zagospodarowania przestrzennego miasta Nowogród” w skali 1:10000 – zał ącznik nr 3,  Rysunek „Polityka planistyczna miasta Nowogród” w skali 1:10000 – zał ącznik nr 4.

6

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

1. SYNTEZA UWARUNKOWA Ń ROZWOJU GMINY 1.1. MIERNIKI ROZWOJU GMINY Tabela dost ępnych mierników rozwoju gminy:

Lp. Wyszczególnienie Jednostka miary Gmina Powiat Woj.

1. Gsto zaludnienia osób/km 2 39 38 61 2. Ruch naturalny ludnoci mał estwa/1000 ludno ci 4,0 5,4 5,3 urodzenia/1000 ludno ci 14,4 13,1 9,9 przyrost naturalny/1000 ludno ci 1,0 1,9 0,2 3. Zasoby mieszkaniowe liczba osób w mieszkaniu 3,4 3,7 3,12 liczba osób na izb 0,94 0,96 0,84 pow. u ytkowa mieszkania (m 2) 67,3 78,3 64,7 pow. u ytkowa na osob w m 2 19,8 21,1 20,8 4. Czytelnictwo wypo yczenia na czytelnika 28,4 23,5 20,1 5. Szkoły podstawowe liczba uczniów/pomieszczenie do nauki 14,1 13,0 18,2 liczba uczniów na szkoł 99 98 176 liczba uczniów na nauczyciela 15,2 12 13,8 6. Gospodarka podmioty gospodarki na 1000 ludnoci 51,0 44,9 70,3 7. Rynek pracy pracuj cy w gosp. narod. na 1000 ludnoci 57,1 62,0 164,4 bezrobotni na 1000 ludno ci 88,6 74,4 64,9 8. Klasyfikacja u ytków rolnych klasa II % 0,8 0,0 0,0 klasa III 8,8 4,6 6,6 klasa IV 29,4 37,5 45,0 klasa V 31,0 32,9 29,6 klasa VI i VI z 30,0 25,0 18,8 9. Struktura u ytków rolnych, grunty orne % 68,4 70,3 59,5 sady 69,5 66,2 łki trwałe 69,2 0,3 0,4 pastwiska trwałe 12,7 18,0 20,4 lasy i gr. zadrzew. 18,1 12,2 13,0 10. Wska nik waloryzacji rolniczej punkty przestrzeni produkcyjnej ogólny 52,5 52,1 55,0 jako i przydatno gleb 38,6 37,8 41,0 agroklimat 8,0 8,0 7,5 rze ba terenu 3,6 3,8 3,7 warunki wodne 2,3 2,5 2,8 11. Stopie zaspokojenia potrzeb melioracyjnych: % uytki rolne 63,3 43,8 59,4 grunty orne 86,7 44,2 56,4 uytki zielone 41,9 43,5 62,9 12. Struktura obszarowa ind. gospo- darstw rolnych 1-2 ha 5,5 4,7 8,8 2-5 ha % 13,9 14,0 16,1 5-10 ha 35,4 32,0 29,5 10-15 ha 24,4 25,8 23,6 powy ej 15 ha 20,8 23,5 22,0 13. Ludno zamieszkała % w gospodarstwach domowych w przedprodukcyjnym 27,1 29,5 26,6 wieku, płci produkcyjnym 51,8 52,4 53,1 poprodukcyjnym 21,1 18,1 20,3 nieprodukcyjnych/100 osób w wieku prod. 93,0 90,7 88,3 14. Stopie zwodoci gowania* % - ilo wsi obj ta sieci wodoci gow 72 60 71,0 15. Stopie skanalizowania* % - ilo wsi obj ta sieci kanalizacyjn 0 1,5 3,1 16. Stopie gazyfikacji* % - ilo wsi obj ta sieci gazow 0 0,4 2,9 7

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

1.2. UWARUNKOWANIA WSPIERAJ ĄCE ROZWÓJ GMINY W zakresie rozwoju struktury funkcjonalno – przestrzennej:  poło enie gminy w obszarze „Zielonych Płuc Polski” stwarzaj ce mo liwo ekologicznej promocji gminy,  wyst powanie obszarów o korzystnych warunkach do rozwoju intensywnej produkcji rol- nej,  wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe gminy stwarzaj ce mo liwo rozwoju funkcji turystycznej: - wyst powanie terenów i obiektów obj tych przyrodnicz ochron konserwatorsk - Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi, pomniki przyrody, u ytki ekologiczne, - doliny rzek Narwi i Pisy - korytarz ekologiczny ł cz cy jeziora mazurskie z dolin Wisły, - du e kompleksy le ne o przydatnych dla rekreacji siedliskach, - zachowane rodowisko kulturowe – architektura i folklor, w tym: Skansen Kurpiow- ski w Nowogrodzie b dcy muzeum regionu etnograficznego Kurpiowszczyzny z tradycyjnymi obiektami budownictwa ludowego,  wyst powanie obiektów dziedzictwa kulturowego umo liwiaj cych rozwój turystyki kra- joznawczej, w tym zachowany układ urbanistyczny Nowogrodu (miasta historycznego) z zabytkowym ko ciołem,  szlaki turystyczne: - samochodowy – drog wojewódzk nr 645 Łom a - Nowogród - Myszyniec, - wodny – rzekami Narwi i Pisa, - pieszo – rowerowy. W zakresie ochrony i kształtowania rodowiska przyrodniczego:  poło enie północnej cz ci obszaru gminy w zasi gu krajowej sieci ekologicznej ECO- NET PL oraz Obszarze Chronionego Krajobrazu Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi, co wiadczy o du ym przyrodniczym potencjale obszaru gminy,  znaczne zró nicowanie przyrodnicze - szczególnie północnej cz ci obszaru gminy - z zachowaniem licznych obszarów w stanie zbli onym do naturalnego,

8

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 korzystne warunki dla rozwoju ró nych form turystyki, wypoczynku i rekreacji, szczegól- nie w s siedztwie rzeki Narwi i Pisy,  wyst powanie u ytków zielonych w obr bie zmeliorowanych dolin rzecznych, umo li- wiajcych rozwój intensywnej hodowli bydła,  poło enie wzdłu wodnego szlaku turystycznego wiod cego na Pojezierze Mazurskie (rzeki Narew i Pisa),  wyst powanie znacznych, zwartych obszarów gleb sprzyjaj cych produkcji rolnej, popra- wa stanu sanitarnego wód Pisy i Narwi w wyniku sukcesywnego rozwi zywania gospo- darki ciekowej na obszarach poło onych powy ej gminy Nowogród.  dobre warunki aerosanitarne przy braku wi kszych ródeł emituj cych zanieczyszczenia do atmosfery.

W zakresie rozwoju demograficznego, rynku pracy i warunków ycia ludno ci:  atrakcyjne poło enie geograficzne miasta (rozci ga si na wysokiej skarpie przy uj ciu Pisy do Narwi) sprzyjaj ce rozwojowi turystyki,  korzystne poło enie wzgl dem o rodka powiatowego Łom y, gdzie wyst puje koncentra- cja placówek usługowym o znaczeniu ponadlokalnym,  placówki usługowe o znaczeniu lokalnym,  dobre warunki lokalowe w szkołach podstawowych,  dobra dost pno do placówek handlowych,  placówki kultury o znaczeniu regionalnym – Skansen Kurpiowski,  baza hotelowa i noclegowa,  dobra dost pno do placówek kultury o znaczeniu podstawowym,  dobra sytuacja w zakresie usług gastronomicznych,  korzystne warunki mieszkaniowe charakteryzuj ce si du powierzchni u ytkow mieszkania na 1 osob i mał ilo ci osób w mieszkaniu,  korzystna sytuacja wiekowa w gminie charakteryzuj ca si du ym udziałem ludno ci w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym.

W zakresie rozwoju gospodarczego:  znaczny udział gleb wysokiej jako ci zlokalizowany zwłaszcza w południowej i wschodniej cz ci gminy stwarza warunki do rozwoju rolnictwa intensywnego,

9

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 dobrze rozwinita produkcja zwierz ca szczególnie w zakresie trzody chlewnej,  uzyskiwane plony niektórych upraw pomimo warunków przyrodniczych s wy sze do redniej w województwie,  poło enie w obszarze chronionego krajobrazu sprzyja rozwojowi agroturystyki i produkcji ywno ci metodami ekologicznymi,  du e rezerwy siły roboczej.  do dobry stopie zwodoci gowania indywidualnych gospodarstw rolnych, W zakresie turystyki i wypoczynku:  szlak wodny Narwi i Pisy umo liwiaj cy rozwój ró nych form turystyki wodnej,  wyst powanie oznaczonych pieszych i pieszo-rowerowych szlaków turystycznych umo - liwiaj cych uprawianie krajoznawczych form turystyki,  malowniczo krajobrazu, szczególnie w okolicach Nowogrodu, wynikaj ca z ukształtowania i pokrycia terenu, z licznymi punktami widokowymi,  walory w dkarskie rzek Narwi i Pisy,  znacz ca baza turystyczna. W komunikacji:  funkcje i poł czenia dróg wojewódzkich,  poł czenia do sieci dróg krajowych poprzez Łom i Miastkowo,  zrównowa ony stosunek obci enia ruchem w stosunku do stopnia rozwoju sieci drogo- wej regionu,  aktywizuj cy wpływ ruchu turystycznego. W zakresie zaopatrzenia w wod :  wysokie zwodoci gowanie miasta i gminy, sie wodoci gowa z uj ciem w Sławcu obej- mujca 10 wsi. W zakresie odprowadzenia cieków:  istniej ca komunalna oczyszczalnia cieków o przepustowo ci pokrywaj cej potrzeby perspektywiczne,  do rozbudowana sie kanalizacji sanitarnej w mie cie. W zakresie elektroenergetyki:  ilo stacji transformatorowych oraz moc transformatorów jest wystarczaj ca w stosunku do potrzeb.

10

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

1.3. UWARUNKOWANIA OGRANICZAJ ĄCE ROZWÓJ GMINY W zakresie rozwoju struktury funkcjonalno – przestrzennej:  ograniczenia rozwoju przestrzennego i funkcji osadniczej wynikaj ce z potrzeby ochrony: - najbardziej cennych ekosystemów wodno – łkowych w dolinach cieków wodnych i innych obni e terenowych, - kompleksów le nych, - rolniczej przestrzeni produkcyjnej (wyst powanie gleb chronionych), - złó surowców,  wyst powanie terenów podmokłych oraz rozległych dolin i obni e terenowych o niekorzystnych warunkach fizjograficznych dla zabudowy,  wyst powanie terenów zagro onych powodzi ,  ograniczenia w zagospodarowaniu: - na terenach obj tych przyrodnicz ochron konserwatorsk (Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi – projektowany Kurpiow- ski Park Krajobrazowy), - w strefie kraw dziowej doliny Narwi, - w strefach technicznych linii elektroenergetycznych 110 kV,  brak dost pu do komunikacji kolejowej. W zakresie ochrony i kształtowania rodowiska przyrodniczego:  zanieczyszczenie wód Narwi i Pisy, pochodzenia zewntrznego, ograniczaj ce rozwój funkcji turystyczno-wypoczynkowej,  wyst powanie zagro e powodziowych na cz ci obszarów atrakcyjnych turystyczne,  brak systemowego rozwi zania zbiórki, selekcji i transportu odpadów stałych,  nierozwi zana gospodarka ciekowa na obszarze gminy, z wyj tkiem miasta Nowogród posiadaj cego oczyszczalni cieków i w cz ci skanalizowany obszar miasta. W zakresie demografii, obsługi ludno ci i mieszkalnictwa:  du e rozmiary bezrobocia, szczególnie w ród absolwentów i ludzi młodych w przedziale wiekowym 18 – 34 lata. W zakresie rolnictwa i gospodarki:  słaba jako gleb w północno – wschodniej cz ci gminy,

11

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 niekorzystna struktura wieku u ytkowników gospodarstw (znaczny udział prawie 50% stanowi u ytkownicy powy ej 50 lat),  znaczny udział małych gospodarstw o powierzchni do 10 ha,  ograniczony poziom usług na rzecz rolnictwa,  brak zakładów przetwórstwa rolno – spo ywczego,  trudno ci w zbyciu produktów rolnych. W zakresie turystyki i wypoczynku:  braki standardowe i ilo ciowe w ogólnodost pnej bazie turystycznej,  zbyt mała promocja walorów turystycznych. W zakresie komunikacji:  braki ulepszonych nawierzchni ulic i dróg lokalnych i gminnych,  zły stan techniczny dróg i niska no no podbudów jezdni,  braki w rozwoju zaplecza ruchu kołowego w regionie i gminie,  zbyt w skie pasy drogowe ulic,  brak dost pu do komunikacji kolejowej. W zakresie zaopatrzenia w wod :  brak sieci wodoci gowej w pozostałych 5 wsiach gminy. W zakresie odprowadzenia cieków:  brak sieci kanalizacji sanitarnej we wschodniej cz ci miasta,  brak rozwi zanej gospodarki ciekowej na terenie gminy. W zakresie zaopatrzenia w gaz:  brak mo liwo ci zaopatrzenia w gaz przewodowy. W zakresie elektroenergetyki:  istniej ca sie elektroenergetyczna 15kV wymaga cz ciowego remontu i modernizacji,  niektóre odcinki linii komunalno -owietleniowych nn wymagaj przeprowadzenia re- montu i modernizacji,  w miar wzrostu zapotrzebowania na moc i energi elektryczn zajdzie konieczno bu- dowy nowych odcinków linii napowietrznych 15kV wraz ze stacjami transformatorowymi 15/0,4kV,  zachodzi konieczno wyznaczenia technicznych stref ochronnych od istniej cych i projektowanych linii napowietrznych 15kV i 110kV do istniej cych i projektowanych obiektów kubaturowych.

12

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

2. CELE ROZWOJU

2.1. CEL NADRZ ĘDNY - STRATEGICZNY Celem nadrz dnym – strategicznym rozwoju zagospodarowania przestrzennego gminy i miasta Nowogród jest:

Poprawa jako ści życia mieszka ńców poprzez proekologiczny (zrównowa żony) rozwój gminy, przy racjonalnym wykorzystaniu walorów przyrodniczych, istnie- jącego maj ątku trwałego, potencjału infrastrukturalnego i produkcyjnego.

2.2. CELE SZCZEGÓŁOWE Osi gni cie tak sformułowanego celu nadrz dnego- strategicznego zakłada si poprzez nast puj ce cele szczegółowe:

2.2.1. Ekologiczne cele rozwoju Kształtowanie ekologicznych podstaw rozwoju poprzez nast puj ce cele szczegółowe:  zachowanie systemu naturalnych powi za przyrodniczych obejmuj cych aktywne biolo- gicznie ekosystemy ł kowe, bagienne, wodne i le ne, które maj zasadniczy wpływ na utrzymanie równowagi biologicznej w całym rodowisku przyrodniczym gminy i jej ssiedztwa,  podniesienie kategorii ochrony północnej cz ci obszaru gminy uznanej za obszar chro- nionego krajobrazu do rangi parku krajobrazowego,  racjonalne wykorzystanie przyrodniczych walorów w gospodarczym rozwoju gminy,  zapewnienie normatywnych warunków sanitarnych zamieszkiwania ludno ci, przede wszystkim w zakresie jako ci powietrza atmosferycznego i poziomu hałasu,  ochrona wód powierzchniowych i podziemnych przed zanieczyszczeniem ich ciekami, rodkami ochrony ro lin i ubocznymi skutkami nawo enia,  zwi kszenie zasobów i dyspozycyjno ci wód powierzchniowych,  likwidacja konfliktów i zagro e spowodowanych dotychczasow działalno ci gospo- darcz .. 2.2.2. Społeczne i kulturowe cele rozwoju W zakresie podnoszenia standardów ycia mieszka ców zakłada si nast puj ce cele szczegółowe:

13

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 poprawa warunków ycia mieszka ców,  tworzenie warunków do rozwoju nowej substancji mieszkaniowej poprzez przygotowanie nowych terenów pod budownictwo,  aktywizacja społeczno-gospodarcza gminy,  łagodzenie skutków transformacji społecznej, zwłaszcza bezrobocia,  zwi kszenie dochodów mieszka ców poprzez intensyfikacj istniej cych funkcji oraz rozwój nowych wynikaj cych z lokalnych uwarunkowa ,  restrukturyzacja obszarów o funkcji usługowej,  poprawa stanu technicznego obiektów zabytkowych.

2.2.3. Gospodarcze cele rozwoju  intensyfikacja podstawowych funkcji oraz rozwój nowych funkcji wynikaj cych z lokalnych uwarunkowa ,  pozyskanie inwestorów tworz cych miejsca pracy,  umo żliwienie utworzenia specjalnej strefy ekonomicznej 1  zapewnienie wsparcia dla małych i rednich przedsi biorstw,  poprawa jako ci rolniczej przestrzeni produkcyjnej,  dostosowanie kierunków i intensywno ci produkcji rolnej do uwarunkowa przyrodni- czych i ekonomicznych,  wielofunkcyjny rozwój wsi,  rozwój usług na rzecz rolnictwa,  rozwój przetwórstwa rolno-spo ywczego,  rozwój turystyki i wypoczynku w tym agroturystyki na najbardziej atrakcyjnych terenach. 2.2.4. Cele rozwoju komunikacji  poprawa stopnia bezpiecze stwa ruchu samochodowego i pieszego,  podnoszenie standardu usług komunikacyjnych, poprawa nawierzchni dróg i ulic,  dostosowanie no no ci jezdni do potrzeb gospodarczych gminy,  poprawa dost pno ci systemu komunikacji zbiorowej regionu,  poprawa zaplecza obsługi ruchu samochodowego. 2.2.5. Cele rozwoju infrastruktury technicznej

1 Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Nowogród uchwalona uchwał ą nr XL/226/10 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 11 listopad 2010r. § 4 pkt.1 14

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 zwodoci gowanie gospodarstw poło onych w zabudowie kolonijnej,  rozwi zanie gospodarki ciekowej we wszystkich miejscowo ciach gminy,  rozwi zanie gospodarki odpadami,  odzysk surowców wtórnych w drodze selekcji odpadów jak równie organizacj skupu surowców wtórnych,  dostosowanie systemu elektroenergetycznego do potrzeb wynikaj cych z długookresowe- go rozwoju gminy oraz stwarzanie warunków do niezawodnego funkcjonowania systemu,  rozwój nowoczesnych technik ł czno ci oraz rozpowszechnianie systemu internetowego.

3. KIERUNKI I ZASADY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 3.1. STRUKTURA FUNKCJONALNO – PRZESTRZENNA Gmina Nowogród poło ona jest na obszarze Mi dzyrzecza Łom yskiego. Północno- zachodnia cz obszaru gminy poło ona jest na skraju Kurpiowszczyzny, jednego z najwi kszych i najciekawszych regionów etnograficznych w Polsce. W regionie kurpiow- skim wyst puje du a ró norodno zespołów krajobrazu - du e powierzchnie le ne, ł ki oraz wydmy, urozmaicona rze ba terenu, malownicze doliny rzek Narwi i Pisy. Gmina o zró nicowanych warunkach przyrodniczych. Północno - zachodnia cz obszaru charakteryzuje si słabymi glebami z du ym udziałem powierzchni le nych W cz ci połu- dniowo - wschodniej przewa aj gleby wy szych klas, korzystne dla rolnictwa. Gmina Nowogród charakteryzuje si wysokimi walorami rodowiska przyrodniczego. Północno - zachodnia cz gminy obj ta jest ochrona prawn i stanowi fragment Obszaru Chronionego Krajobrazu Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi. Obszar naley do krajowego ekologicznego systemu obszarów chronionych ESOCH. Obejmuje fragmenty dawnej Puszczy Kurpiowskiej, tereny ekstensywnych upraw rolnych oraz torfowisk, doliny rzek Narwi i Pisy. Cały obszar wyró nia si stosunkowo niewiele przekształconym rodowi- skiem przyrodniczym i wysok lesisto ci . Rozległe doliny Narwi i Pisy tworz korytarz eko- logiczny ł cz cy jeziora mazurskie z dolin Wisły. Na obszarze gminy Nowogród wyst puj : pomniki przyrody - 2 jałowce pospolite oraz ródełko wodne, u ytki ekologiczne - ródpolne i ródlene oczka wodne, lasy ochronne. Walory przyrodnicze gminy wzbogaca zachowane rodowisko kulturowe. Obiektem kra- joznawczym o znaczeniu ponadlokalnym jest Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie o charak- terze parku etnograficznego z tradycyjnymi obiektami budownictwa kurpiowskiego.

15

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Sie drogowa gminy ukształtowana została w układzie promienistym z w złem w Nowogrodzie. Głównymi elementami sieci s : droga wojewódzka nr 645 relacji Łom a - Myszyniec, droga wojewódzka nr 648 relacji Miastkowo (droga krajowa nr 61) - Stawiski. Drog wojewódzk Łom a - Myszyniec przebiega samochodowy szlak turystyczny. Przez teren gminy przebiegaj równie szlaki turystyczne piesze, pieszo-rowerowe i wodne (rzekami Narwi i Pis ). Istotnym elementem w przestrzeni gminy jest linia elektroenergetyczna napowietrzna110 kV – Ostroł ka – Ełk z odgał zieniem do Łom y.

Z uwagi na uwarunkowania przyrodnicze oraz istniej ce zainwestowanie na obszarze gminy wydzielono w formie graficznej i opisowej nast puj ce jednostki strukturalne:  Jednostka I - miasto Nowogród – obejmuje zainwestowan cz obszaru miasta oraz tereny poło one w bezpo rednim s siedztwie istniej cego zainwestowania,  Jednostka II – rolnicza – obejmuje południowo - wschodni cz gminy,  Jednostka III – turystyczno - ekologiczna – obejmuje północn i północno - za- chodni cz gminy z dolinami rzek Narwi i Pisy.

3.1.1. Jednostka I – miasto Nowogród Miasto Nowogród poło one jest w północno - zachodniej cz ci gminy, nad rzek Na- rew. Przez miasto przebiegaj drogi wojewódzkie Nr 645 i 648. Znaczn cz obszaru miasta 81,5% zajmuj u ytki rolne. Tereny zurbanizowane obejmuj około 7% ogólnej powierzchni i poło one s w rodkowej cz ci północnej strony obr bu miasta. Miasto poło one jest na wysokiej skarpie naprzeciwko uj cia Pisy do Narwi w Obszarze Chronionego Krajobrazu Rów- niny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi. Orodkiem rozplanowania miasta jest prostok tny rynek (funkcjonuj cy jako skwer), ulice przyległe i zespół ko cioła poło ony w strefie ochrony konserwatorskiej B, która otacza strefa ekspozycji (E) Na terenie miasta na nadnarwia skiej skarpie znajduje skansen kurpiowski z tradycyjnymi obiektami budownictwa kurpiowskiego, w którym zgromadzone zostały bogate zbiory sztuki ludowej i folkloru z terenów Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Wyst puj zabytki architektury (kociół parafialny) i budownictwa ludowego. Nad Narwi na zboczu jej doliny znajduj si pozostałoci schronów bojowych.

16

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Malownicze poło enie, dobry stan rodowiska przyrodniczego, dobra dost pno komuni- kacyjna, blisko miasta powiatowego stwarza szans rozwoju poprzez wykorzystanie tych wa- lorów dla rozwoju wypoczynku i turystyki. Główne kierunki rozwoju:  ochrona i wła ciwe wykorzystanie walorów rodowiska przyrodniczego i kulturowego,  utrwalanie wizerunku miasta jako o rodka rekreacjno-wypoczynkowego,  wzmacnianie funkcji usługowych o znaczeniu ponadlokalnym i lokalnym,  rozwój funkcji turystycznej pobytowej, kwalifikowanej i hobbystycznej oraz usług z za- kresu obsługi ruchu turystycznego,  rozwój funkcji usługowo-produkcyjnej (o niskiej uci liwo ci dla rodowiska),  rozwój funkcji produkcyjnej poza obszarem chronionego krajobrazu 1,  rozwój usług rolniczych i instytucji obsługi rolnictwa,  rozwój zaplecza obsługi transportu drogowego,  poprawa wyposa enia w infrastruktur techniczn .

3.1.2. Jednostka II – rolnicza W jednostce dominuje gospodarka rolna. Obszar charakteryzuje si wy sz jako ci rolniczej przestrzeni produkcyjnej z przewag gleb III i IV klasy bonitacyjnej. Lasy wyst puj we wschodniej i południowej cz ci jednostki odznaczaj cej si gorszymi warunkami glebowymi. Obszar o niskich walorach krajoznawczych. Ruch turystyczny ogranicza si do tury- styki tranzytowej po drodze wojewódzkiej Łom a - Myszyniec. Sie osadnicz jednostki tworzy 7 wsi: M twica, Grzymały, Sławiec, Gr dy, Chmiele- wo, , Sulimy. Najwi ksz pod wzgl dem liczby mieszka ców jest wie M twica. Wszystkie jednostki osadnicze to wsie typowo rolnicze. Funkcja usługowa jest słabo rozwi- ni ta i odgrywa mał rol w strukturze funkcjonalnej jednostki. Najwi ksza koncentracja usług podstawowych - usługi handlu, szkoła, stra nica OSP, wietlica, boisko - wyst puje we wsi M twica. Pozostałe placówki usługowe wyst puj w rozproszeniu i s to: usługi handlu, o wiaty (szkoła w Sławcu), kultury ( wietlica w Gr dach),

1 Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Nowogród uchwalona uchwał ą nr XL/226/10 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 11 listopad 2010r. § 4 pkt.2lit.a 17

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

ochrony przeciwpo arowej (stra nice OSP w Gr dach, Chmielewie i Sławcu) oraz usługi na rzecz rolnictwa (zlewnie mleka w M twicy i Dzierzgach). Funkcja przemysłowa ogranicza si do zakładu produkcji materiałów budowlanych w M twicy (cegielnia) oraz rezerwy terenu pod zakład rolno-spo ywczy.

Przez obszar jednostki przebiegaj dwie napowietrzne linie elektroenergetyczne 110 kV. Główne kierunki rozwoju:  rozwój rolnictwa o kierunku ro linnym i hodowlanym,  umiarkowany rozwój funkcji osiedle czej,

 rozwój usług z zakresu obsługi rolnictwa,  rozwój drobnej wytwórczo ci o małej uci liwo ci dla rodowiska,  poprawa wyposa enia w infrastruktur społeczn i techniczn ,  ochrona i poprawa jako ci rolniczej przestrzeni produkcyjnej,  eksploatacja surowców mineralnych 1,  ochrona krajobrazu kulturowego.

3.1.3. Jednostka III - turystyczno - ekologiczna Jednostka charakteryzuje si wysokimi walorami rodowiska przyrodniczego, w tym urozmaicon rze b terenu (strefy kraw dziowe dolin), obecno ci rzek Narwi i Pisy oraz znacznym udziałem lasów, ł k i pastwisk. Rolnicza przestrze produkcyjna o niskiej jako ci gruntów z przewag V i VI klasy bonitacyjnej. Podstawow funkcj jednostki jest turystyka z rozwini t baz rekreacyjno - wypo- czynkow w postaci o rodków turystycznych i zabudowy letniskowej oraz szlakami turystyki pieszej, pieszo - rowerowej, samochodowej i wodnej. Doliny rzek Narwi i Pisy - krajowego szlaku turystyki wodnej ł cz cego Wielkie Jeziora Mazurskie z Wisł oraz przylegaj ce do nich kompleksy le ne stanowi główn atrakcj turystyczn gminy. Jednostka poło ona jest w Obszarze Chronionego Krajobrazu Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi. W symbiozie z przyrod funkcjonuje rolnictwo tradycyjne, wykorzystuj ce naturalne tereny trwałych u ytków zielonych. Sie osadnicz jednostki tworzy 8 wsi: , Ptaki, , , , , Jankowo Młodzianowo, Jankowo Skarbowo Najwi kszymi wsiami s : Jankowo Młodzianowo, Szablak, Kupnina.

1 Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i GminyNowogród uchwalona uchwał ą nr XXVI/120/05 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 30 czerwca 2005r. $ 1pkt.1 18

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Funkcja usługowa jest słabo rozwini ta. Kilka placówek usługowych znajduje si w zespole wsi Jankowo Młodzianowo - Jankowo Skarbowo (szkoła, wietlica, sklep, stra nica OSP). Najwa niejsz rol w strukturze odgrywa funkcja turystyczna, która rozwija si w wi k- szo ci wsi jednostki. Najwi ksza koncentracja zabudowy letniskowej wyst puje we wsiach: Ptaki, Baliki, Morgowniki, Serwatki. We wsiach Baliki, Ptaki, Morgowniki i Jankowo Młodzianowo zlokalizowane s o rodki wypoczynkowe. Obszar jednostki ze wzgl du na walory przyrodnicze oraz istniej c baz posiada predyspozycje do rozwoju funkcji turystycznej. Główne kierunki rozwoju:  ochrona wysokich warto ci rodowiska przyrodniczego,  ochrona krajobrazu kulturowego,  rozwój funkcji turystycznej w oparciu o wysokie walory przyrodnicze dolin: Narwi i Pisy,  rozwój rolnictwa zintegrowanego i ekologicznego,  rozwój usług z zakresu obsługi ruchu turystycznego,  rozwój systemów infrastruktury technicznej.

3.2. KIERUNKI ROZWOJU OSADNICTWA 3.2.1. Tendencje demograficzne Przeprowadzona na etapie diagnozy analiza wskazuje, na korzystny wpływ czynników kształtuj cych rozwój demograficzny. Jedn z przyczyn wzrostu liczby ludno ci jest ograni- czenie odpływu migracyjny. W tym okresie w mie cie zmniejszyła si liczba urodze , co spowodowało spadek przyrostu naturalnego. Rekompensował on jednak w pełni niewielki odpływ migracyjny poza obr b miasta. Na terenie gminy liczba urodze jest niska, jednak utrzymuje si na jednym poziomie. Przyrost naturalny równie pozostaje niezmienny. Na te- renie gminy utrzymuje si tendencja spadkowa odpływu migracyjnego. Przy powy szych uwarunkowaniach w okresie najbli szych lat przewiduje si utrzy- manie tempa przyrostu zaludnienia na dotychczasowym poziomie. Przewiduje si , e liczba mieszka ców gminy i miasta ulegnie dalszemu powolnemu wzrostowi i w 2010 roku osi gnie warto około 2200 osób – miasto i około 2150 osób - gmina. Aby osi gn zakładan wielko zaludnienia miasta i gminy, nale y d y do zaha- mowania procesu odpływu ludno ci z gminy poprzez:

19

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 tworzenie nowych miejsc pracy,  tworzenie zach t do powrotu studiuj cej młodzie y,  wspieranie rozwoju budownictwa mieszkaniowego,  popraw dost pno ci do usług.

3.2.2. System osadniczy Sie osadnicza gminy składa si z 16 jednostek: najwi ksza jednostka - miasto Nowo- gród licz cy 1969 mieszka ców i 15 wsi.. Wsie s zró nicowane pod wzgl dem wielko ci, od licz cej 528 - Mtwicy do licz cej 15 mieszka ców wsi Ptaki. Struktur osadnicz gminy tworz w wi kszo ci wsie małe (12 spo ród 15 liczy mniej ni 200 mieszka ców). Najwi kszymi pod wzgl dem liczby mieszka ców wsiami s : M twica - 528 osób, Jan- kowo Młodzianowo - 258 osób, Sławiec - 213 osób. Do wsi bardzo małych, licz cych poni ej 70 mieszka ców nale : Ptaki (15), Baliki (36) i Sulimy (68). Gsto zaludnienia gminy wynosi 41 osób/km 2 przy redniej w województwie podla- skim 59 osób/ km 2 (na terenach wiejskich 32 osoby/ km 2). Gmina poło ona jest w zasi gu oddziaływania subregionalnego o rodka rozwoju - miasta Łom y. Głównym o środkiem gminy jest miasto Nowogród skupiaj ce 48 % ludno ci gminy. W systemie osadniczym województwa podlaskiego jest lokalnym o rodkiem rozwoju z funkcj ponadlokaln w zakresie turystyki i kultury. W sieci osadniczej wyró niaj si wsie poło one nad rzekami Pis i Narwi pełni ce do- datkow funkcj ę turystyczno-wypoczynkow ą:  Baliki, Ptaki, Morgowniki - orodki turystyczne oraz kolonie zabudowy letniskowej,  Serwatki - zabudowa letniskowa,  Jankowo Młodzianowo - orodek turystyczny. Funkcja usługowa poza Nowogrodem ogranicza si do pojedynczych obiektów usługowych z zakresu obsługi ludno ci (szkoła, wietlica, stra nica OSP, sklep) i obsługi rolnictwa (skup mleka) wyst puj cych w rozproszeniu. Funkcja przemysłowa jest słabo rozwini ta. Wi kszo zakładów produkcyjno - usługowych zlokalizowanych jest w Nowogrodzie. Na terenach wiejskich funkcjonuje jeden zakład (ce- gielnia w M twicy).

20

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Kierunki rozwoju sieci osadniczej:  Wielofunkcyjny rozwój o rodka gminnego – miasta Nowogród poprzez: - wzmocnienie funkcji usługowych o znaczeniu ponadlokalnym i lokalnym, - wykorzystanie walorów krajobrazowo- kulturowych nadnarwia ńskiej skarpy i doliny Narwi dla rozwoju funkcji turystycznej i usług z zakresu sportu i rekreacji, - rozwój o rodka obsługi ruchu turystycznego, - rozwój ró nych form opieki społecznej, - rozwój i popraw funkcjonowania zabudowy mieszkaniowej, - rozwój funkcji usługowo - produkcyjnych, - rozwój usług z zakresu obsługi rolnictwa.  Wielofunkcyjny rozwój wsi poło onych w jednostce II rolniczej poprzez: - rozwój rolnictwa, - rozwój i popraw działania placówek usługowych, - rozwój usług na rzecz obsługi rolnictwa, - rozwój funkcji pozarolniczych, - rozwój i popraw funkcjonowania zabudowy zagrodowej.  Rozwój funkcji turystyczno - wypoczynkowej w miejscowo ciach poło onych w jednostce III turystyczno-ekologicznej poprzez: - rozwój usług z zakresu obsługi ruchu turystycznego, - realizacj zabudowy letniskowej i agroturystycznej, - przekształcanie istniej cych gospodarstw rolnych w agroturystyczne, - rozwój i popraw funkcjonowania zabudowy zagrodowej.  Wzmocnienie powi za funkcjonalnych pomi dzy poszczególnymi o rodkami systemu osadniczego.

3.3. KIERUNKI OCHRONY PRZESTRZENI PRZYRODNICZEJ Zakłada si zachowanie podstawowych elementów systemu przyrodniczego gminy – ochron i wzbogacanie walorów przyrodniczych i warto ci u ytkowych oraz ich racjonalne wykorzystywanie w rozwoju gminy, przy zapewnieniu sprawnego funkcjonowania całego systemu przyrodniczego, w powi zaniu z systemem wojewódzkim i krajowym.

21

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

3.3.1. Szczególne formy ochrony przyrody. Obszar gminy Nowogród nale ży do grupy gmin charakteryzuj ących si ę do ść znacz ącymi walorami środowiska przyrodniczego. Wyst ępuje tu kilka obiektów i obszarów obj ętych ochron ą konserwatorsk ą (w tym wieloprzestrzenne formy ochrony), jak równie ż przewiduje się podniesienie rangi ochronnej obszarów uznanych ju ż za chronione. Natura 2000 – program utworzenia w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu (sieci) obszarów obj ętych ochron ą przyrody. Podstaw ą dla tego programu s ą dwie unijne dyrektywy: Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa . Celem programu jest zachowanie okre ślonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uwa ża si ę za cenne i zagro- żone w skali całej Europy. Wspólne działanie na rzecz zachowania dziedzictwa przyrodnicze- go Europy w oparciu o jednolite prawo ma na celu optymalizacj ę kosztów i spot ęgowanie korzystnych dla środowiska efektów. Jednolite prawo powinno ułatwi ć współdziałanie wielu instytucji zajmuj ących si ę ochron ą przyrody stale i tych dla których jest to działanie oboczne. Zadanie i cel rangi europejskiej powinno łatwiej uzyska ć powszechn ą akceptacj ę społeczn ą, tym bardziej że poszczególne kraje członkowskie s ą zobowi ązane do zachowania na obsza- rach wchodz ących w skład sieci Natura 2000 walorów chronionych w stanie nie pogorszo- nym, co wcale nie musi wyklucza ć ich gospodarczego wykorzystania..

Obszar Natura 2000 PLB 140014 Dolina Dolnej Narwi le ży na Nizinie Północnomazowieckiej pomi ędzy Łom żą a Pułtuskiem - długo ści nurtu rzeki wynosi ok.140 km, a szeroko ść doliny zmienia si ę w zakresie 1,5-7 km. Niemal na całym odcinku rzeka silnie meandruje. Brzegi rzeki s ą generalnie strome, szeroko ść nurtu wynosi 80-100 m, wyst ępuj ą tu wypłycenia i łachy, liczne s ą starorzecza. W dolinie wyst ępuj ą zadrzewienia wierzbowe i olchowe oraz niewielkie połacie borów sosnowych. Obszary le śne s ą poprzeplatane terenami otwartymi, na których dominuj ą pastwiska. Na terenie gminy Nowogród obszar ten obejmuje 2.613,4 ha.

Projektowane specjalne obszary ochrony siedlisk przekazane do Komisji Europejskiej:

- „Dolina Pisy” na terenie gminy Nowogród obszar ten obejmuje ok. 352 ha,

22

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

- „Przełomowa Dolina Narwi” obejmujaca obszar na terenie gminy Nowogród ok. 1.618ha..1 3.3.2. Pomniki przyrody Na terenie gminy Nowogród wyst puj trzy pomniki przyrody ustanowione rozporz dzeniem Wojewody Łom yskiego nr 5/92 z 1992 roku i s to:  jałowiec pospolity o obwodzie 80 cm i wysoko ci 7 m rosn cy na cmentarzu w Nowogrodzie obok grobu Adama Ch tnika,  jałowiec pospolity o obwodzie 16 cm i wysoko ci 8 m rosn cy w Morgownikach na pose- sji prywatnej (w odległo ci około 100 m od drogi Nowogród – Myszyniec),  ródełko wodne w odległo ci około 20 m od drogi Nowogród – Myszyniec, w s siedztwie mostu na rzece Narew. Zgodnie z w/w rozporz dzeniem w odniesieniu do pomników przyrody obowi zuje zakaz: - wycinanie, niszczenie lub uszkadzanie drzew. - zrywanie p czków, kwiatów li ci oraz pozyskiwanie nasion. - zanieczyszczanie terenu, wzniecanie ognia w pobli u pomnika przyrody. - umieszczanie tablic, napisów i innych znaków za wyjtkiem zwi zanych z ochron pomnika. - wykonywanie innych czynno ci mog cych zniszczy pomnik przyrody. 3.3.3. Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi i projektowany Kurpiowski Park Krajobrazowy Z uwagi na wyró niaj ce si walory przyrodnicze północnej cz ci gminy oraz jej po- łoenie w stosunku do innych cennych przyrodniczo obszarów kraju, obszar ten wskazany jest do szczególnej ochrony. Jest on cz ci Obszaru Chronionego Krajobrazu Równiny Kurpiow- skiej i Doliny Dolnej Narwi (rozporz dzenie Wojewody Łom yskiego z dnia 19 maja 1998 roku) i nale y do krajowego ekologicznego sytemu obszarów chronionych (ESOCH). Jest to obszar o charakterze ł cznikowym, istotny dla kształtowania systemu powi za przyrodni- czych w dorzeczu Narwi, w poł czeniu z układami przyrodniczymi pojezierzy Mazurskich i Pomor- skich oraz niziny Mazurskiej, predysponowany do szczególnie wysokiego re imu gospoda- rowania rodowiskiem.

1 Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Nowogród uchwalona uchwał ą nr XL/226/10 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 11 listopad 2010r. §4 pkt.2 lit.b. 23

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Obszar ten stanowi fragmenty dawnej Puszczy Kurpiowskiej (Zielonej) oraz tereny ekstensywnych ł k, torfowisk niskich i agrocenoz poło onych w dolinie Narwi i Pisy. Podstawowym walorem tego obszaru, oprócz mozaikowego krajobrazu ekstensywnych tere- nów rolnych, ł k i lasów, jest niski stopie synantropizacji ro linno ci oraz do silna rze ba terenu z wyra nie zarysowan (strom ) kraw dzi erozyjn opadaj c ku dolinie rzeki Narwi. Poza niew tpliwymi walorami przyrodniczymi, obszar ten wzbogaca dobrze zachowa- ne rodowisko kulturowe regionu etnograficznego Kurpiowszczyzny, głównie architektura, jak równie kultywowane tradycje społeczno ci kurpiowskiej (folklor). Powy sze uwarunkowania kwalifikuj t cz obszaru gminy do obj cia szczególn ochron o randze parku krajobrazowego, co wzmocni go w systemie powi za przyrodni- czych i przyczyni si do dostosowania re imów ochrony do uwarunkowa ekologicznych. Zasadnicze kierunki zagospodarowania tych terenów zawarte zostały w wymienionym wy ej rozporz dzeniu Wojewody Łom yskiego, a ich stosowanie gwarantuje ochron tego obszaru przed degradacj przyrodnicz . Z chwil powołania Kurpiowskiego Parku Krajobra- zowego zostan ustanowione zasady zagospodarowania przewidywane dla tego rodzaju form ochrony rodowiska przyrodniczego i kulturowego. 3.3.4. U żytki ekologiczne Uytki ekologiczne zaliczane do drobno przestrzennych elementów przyrodniczych, stanowi ce istotny element przyrodniczej struktury gminy. Ochrona ich stanowi wa ny ele- ment całego systemu ochrony rodzimej przyrody. Rozporz dzeniem Wojewody Łom yskie- go Nr 11 z dnia 4 grudnia 1996 roku na obszarze gminy Nowogród utworzone zostały nast puj - ce u ytki ekologiczne: Nr Re- Poło enie Pow. L.p. jest. Opis obiektu Wojew. Oddział Le nictwo (ha) 1. 4 225 i Nowogród 2,12 Bagno 2. 5 226 i j m Nowogród 2.21 Bagno 3. 6 Wie Serwatki Nowogród 0,46 Bagno 4. 7 Wie Serwatki Nowogród 0,30 Bagno 5. 20 150 b Morgowniki 0,25 Bagno 6. 21 148 f Morgowniki 0,49 Bagno

24

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Na obszarze u ytków (wg wymienionego rozporz dzenia) zabrania si :  pozyskiwania, niszczenia lub uszkadzania drzew i innych ro lin,  zbioru wszystkich dziko rosn cych ro lin,  niszczenia nor i legowisk zwierz cych, gniazd ptasich i wybierania jaj,  wysypywania, zakopywania i wylewania odpadów lub innych nieczysto ci, innego zanie- czyszczenia wód i gleby oraz powietrza,  wydobywania torfu i innych kopalin,  niszczenia gleby oraz zmiany sposobu jej u ytkowania,  palenia ognisk  zmiany stosunków wodnych. 3.3.5. Lasy ochronne Na obszarze gminy Nowogród wyst puj jeden kompleks lasów wodochronnych, poło o- ny w dolinie Narwi, o ł cznej powierzchni około 75 ha oraz jeden kompleks, o powierzchni około 300 ha, zaliczony do grupy lasów strefy podmiejskiej (w odległo ci mniejszej ni 10 km od granic administracyjnych miast powy ej 50 tys. mieszka ców. W lasach wodochronnych nale y ogranicza pozyskanie drewna oraz formy ich udost pniania. Gospodarowanie w lasach strefy podmiejskiej powinno sprzyja rekreacyjnemu ich wykorzystaniu. 3.3.6. Sie ć dolin małych cieków wodnych Dolina rzeki Krzywa Noga oraz małych bezimiennych cieków, jak równie obni enia terenowe (uzupełnione lasami) – elementy drobno przestrzenne systemu, stanowi ce ci gi przyrodnicze o znaczeniu lokalnym i funkcjach: ekologicznej, gospodarczej i krajobrazowej. Podstawowym kierunkiem zagospodarowania tych obszarów jest:  zachowanie dotychczasowych funkcji i walorów rodowiska przyrodniczego,  ochrona przed zainwestowaniem i degradacj . Realizacja w/w kierunków zagospodarowania wymaga b dzie w szczególno ci:  utrzymanie dotychczasowego sposobu u ytkowania jako ci gów naturalnej zieleni ł kowo -pastwiskowej z zachowaniem lokalnych skupisk wysokiej zieleni ł gowej wraz z do- puszczeniem realizacji w ich obr bie zbiorników małej retencji wodnej,  ustalenie zakazu wykonywania prac ziemnych naruszajcych w sposób istotny rze b te- renu i układ stosunków wodnych,  ustalenie zakazu eksploatacji złó torfów zalegaj cych w dolinach i obni eniach terenu.  jak równie wprowadzenia zakazu:

25

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

- odprowadzania nie oczyszczonych cieków, - realizacji w ich obr bie obiektów kubaturowych oraz zbiorników i ruroci gów do ma- gazynowania i transportu paliw, olejów i smarów, - budowy stacji paliw, - lokalizacji składowisk odpadów stałych i wylewisk płynnych. 3.3.7. Lasy Zajmuj 22,7% obszaru gminy i wyst puj głównie w północnej cz ci obszaru gmi- ny w formie wi kszych kompleksów le nych – elementy przestrzenne systemu przyrodniczego gminy o znaczeniu ponad lokalnym i funkcjach: ekologicznej, gospodarczej i krajobrazowej. Podstawowym kierunkiem zagospodarowania obszarów le nych jest:  zachowanie lasów jako elementów krajobrazu naturalnego,  prowadzenie gospodarki le nej zgodnie z ustaleniami planów urz dzenia lasów, uwzgl d- niaj c zasad powszechnej ochrony, utrzymania ci gło ci u ytkowania oraz dostosowania do ustalonych w planach funkcji i form u ytkowania,  szczególn ochron powierzchni le nych pełni cych rol lasów ochronnych,  udost pniania i cz ciowego przystosowywania kompleksów le nych do lokalnych po- trzeb rekreacyjno - wypoczynkowych,  wykonanie rekultywacji i zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych,  powi kszanie powierzchni le nych, zalesiaj c grunty nieprzydatne w produkcji rolnej,  jak równie wprowadzenia zakazu: - przeznaczania powierzchni le nych na cele niele ne, - zabudowy z wyj tkiem urz dze integralnie zwi zanych z ich funkcj , - realizacji przebiegu urz dze liniowych (linii elektroenergetycznych, gazoci gów, ropoci gów, kolektorów sanitarnych, linii telekomunikacyjnych, dróg itp.) wymaga- jcych znacznych wylesie , - wykonywanie melioracji trwale naruszaj cych układ stosunków wodnych w dolinach rzecznych na obszarach le nych, - lokalizacji składowisk odpadów przemysłowych i komunalnych. 3.3.8. Ziele ń urz ądzona Ziele ogrodów przydomowych, przyko cielna, cmentarna, itp. – elementy uzupełnia- jce system przyrodniczy gminy o znaczeniu lokalnym.

26

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Podstawowym kierunkiem zagospodarowania jest ochrona powierzchni istniej cych form zieleni urz dzonej przed likwidacj , z wyj tkiem szczególnych przypadków dotycz cych realizacji bardzo wa nych elementów komunikacyjnych lub infrastrukturalnych, jak równie równowa enie bilansu mi dzy terenami podlegaj cymi intensywnej zabudowie, a terenami biologicznie aktywnymi, szczególnie w mie cie. Realizacja ochrony istniej cej zieleni urz dzonej wymaga b dzie w szczególno ci:  zakazu przeznaczania tych terenów na inne cele w miejscowych planach zagospodarowa- nia przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu,  zwi kszaniu zasobów zieleni miejskiej w postaci parków, ziele ców, skwerów, zieleni osiedlowej i publicznej,  doboru odpowiednich, do warunków siedliskowych i układów przestrzennych, gatunków zieleni,  zachowania funkcji zieleni cmentarnej ł cznie z ich układem przestrzennym, fizjograficz- nym i przyrodniczym. 3.3.9. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych W ramach ochrony wód powierzchniowych i podziemnych zakłada si :  uzyskanie i utrzymanie w I klasie czysto ci wód Narwi i przynajmniej w II klasie czysto- ci wód Pisy i wszystkich innych cieków na obszarze gminy,  ochron wód gruntowych przed zanieczyszczeniami sanitarnymi, rolniczymi i przemy- słowymi,  szczególn ochron wód Głównego Zbiornika Wód Podziemnych "Sandr Kurpiowski" zalegaj cego pod zasadnicz (północn ) cz ci obszaru gminy, Realizacja powy szych zało e wymaga b dzie w szczególno ci: - zachowania stref ochrony dla studni stanowi cych uj cia komunalne oraz przestrze- gania zasad zagospodarowania stref ochrony po redniej wewn trznej i zewn trznej, wynikaj cych z decyzji administracyjnych ustanawiaj cych te strefy, - zakazu odprowadzania do wód powierzchniowych oczyszczonych cieków sanitar- nych i przemysłowych w ilo ciach, które nie gwarantuj utrzymania zakładanych kla- sy czystoci, - zakazu odprowadzania nie oczyszczonych cieków do gruntu, - rozbudowy istniej cej sieci kanalizacji sanitarnej w mie cie, z jednoczesn likwida- cj innych rozwi za (szamb),

27

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

- budowy zbiorczych systemów kanalizacyjnych z oczyszczalniami cieków lub indy- widualnych przydomowych oczyszczalni cieków, - wła ciwego doboru terenów (skład fizyko-mechsaniczny gleb, budowa geologiczna, spadki) dla rolniczego wykorzystania odchodów płynnych z ferm produkcji zwierz - cej. 3.3.10. Ochrona powietrza atmosferycznego W zakresie ochrony powietrza atmosferycznego uwzgldnia si nast puj ce kierunki zagospodarowania:  przeciwdziałanie wzrostowi zanieczyszcze powietrza, głównie substancjami pochodz - cymi z procesów energetycznych, przemysłowych oraz komunikacji samochodowej (zwłaszcza pyłów zawieszonych, dwutlenku siarki i azotu oraz ołowiu), Realizacja powy szych zało e wymaga b dzie w szczególno ci: - stosowania w procesach produkcyjnych technologii przyjaznych rodowisku lub insta- lowania urz dze do redukcji zanieczyszcze w obiektach mog cych stanowi ródła emisji zanieczyszcze , - stosowania proekologicznych no ników energii cieplnej (gaz, olej opałowy, energia elektryczna) – kotłownie szkolne i inne obiekty u yteczno ci publicznej (szczególnie w mie cie), jak równie gospodarstwa domowe, - utrzymania obowi zku ponadnormatywnej uci liwo ci zakładu w granicach własnej działki, - przestrzegania warto ci dopuszczalnych st e zanieczyszcze okre lonych w zał cz- niku nr 1 do rozporz dzenia Ministra rodowiska z dnia 28.04 1998 roku w sprawie dopuszczalnych warto ci st e substancji zanieczyszczaj cych w powietrzu (Dz. U. Nr 55, poz. 355), - obowizku stałego monitoringu atmosfery, jako podstawy ustalenia lokalnych, jed- nostkowych norm emisji zanieczyszcze lub ich likwidacji w formie stosownych de- cyzji administracyjnych. 3.3.11. Ochrona ludzi i środowiska przed hałasem i wibracjami Działania w tym zakresie powinny zmierza w kierunku minimalizacji poziomu hałasu i wibracji, głównie, na obszarach stałego pobytu (zamieszkania) ludzi. Realizacja powy szych zało e wymaga b dzie w szczególno ci:

28

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

- eliminacji z obszarów zamieszkania ródeł hałasu o ponadnormatywnym nat eniu poprzez zabezpieczenia techniczne lub zmian technologii i urz dze , - ograniczania ponadnormatywnego hałasu i wibracji do granic własno ci działek, na których zlokalizowane s ich ródła powstawania, - uwzgl dniania w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu warto ci progowych poziomów hałasu zawartych w rozporz dzeniu Ministra rodowiska z dnia 9.01.2002 roku w sprawie warto ci progowych poziomów hałasu (Dz. U. Nr 8, poz. 81). 3.3.12. Ochrona ludzi i środowiska przed szkodliwym elektromagnetycznym promienio- waniem niejonizuj ącym Podstawnym kierunkiem gospodarki przestrzennej w w/w zakresie jest zmniejszanie oddziaływania szkodliwego promieniowania niejonizujcego na ludzi i rodowisko przyrodni- cze. ródłem szkodliwego elektromagnetycznego promieniowania niejonizuj cego s , głównie, przesyłowe linie elektroenergetyczne wysokich napi . Przez obszar gminy przebie- gaj przesyłowe linie elektroenergetyczna o mocy linie 110 kV. W celu maksymalnej ochrony przed promieniowaniem niejonizuj cym nale y zacho- wa strefy wolne od zabudowy i stałego przebywania ludno ci zgodnie z PN. 3.3.13. Ochrona powierzchni ziemi W celu ochrony powierzchni ziemi i racjonalnego wykorzystania jej walorów u ytko- wych w rozwoju miasta i gminy, przyjmuje si nast puj ce kierunki zagospodarowania:  ochron powierzchni ziemi przed zanieczyszczeniami stałymi i płynnymi,  ochron rolniczej przestrzeni produkcyjnej przed przeznaczaniem jej na cele inne ni rol- nicze,  ochron powierzchni ziemi przed negatywnymi skutkami powierzchniowej eksploatacji surowców mineralnych,  ochron strefy kraw dziowej doliny Narwi (skarpy) stanowi cej atrakcyjny walor krajo- brazowy. Realizacja powy szych zało e wymaga b dzie w szczególno ci: - likwidacji „dzikich” (nie urz dzonych) składowisk odpadów, - stworzenie systemu gromadzenia i wywozu odpadów stałych(na nowo wybudowane miejsko-gminne składowisko odpadów) gwarantuj cego ochron rodowiska przyrod-

29

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

niczego przed zanieczyszczeniem oraz umo liwiaj cego odzysk (recycling) surowców wtórnych w drodze selekcji odpadów u ich wytwórców lub składowisku gminnym, jak równie systemu zbytu odzyskanych surowców, - zachowanie dotychczasowej struktury przestrzennej gruntów rolnych i le nych z mo - liwo ci ekologicznego jej wzbogacania (zadrzewienia ródpolne, remizy, u ytki eko- logiczne itp.), - ochrony kompleksów gleb chronionych, szczególnie klas III-cich i IV-tych oraz wszystkich innych pochodzenia organicznego przed zmian ich przeznaczenia na cele inne ni produkcji rolnej, - podnoszenia jako ci rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez dalsz popraw sto- sunków wodnych ł cznie z budow zbiorników małej retencji, - racjonalnej eksploatacji złó surowców mineralnych z zachowaniem wymogów usta- wy z dnia 4 lutego 1994 roku - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96), - wprowadzenia zakazu zabudowy strefy kraw dziowej doliny Narwi (skarpy) i zagospodarowanie jej zieleni nisk , celem zahamowania procesów erozyjno - denu- dacyjnych naruszaj cych stateczno skarpy, - rekultywacji i zagospodarowaniu wyrobisk po eksploatacji surowców mineralnych, - wprowadzenia zakazu eksploatacji złó torfów w dolinach i obni eniach terenowych.

3.4. KIERUNKI OCHRONY PRZESTRZENI KULTUROWEJ Zasoby dziedzictwa kulturowego jako trwałe elementy zagospodarowania obszaru sta- nowi istotny element to samo ci wiadcz cy o ci gło ci działalno ci i dorobku społeczno ci lokalnej. Podstawowym celem polityki władz gminy w tej dziedzinie powinna by ochrona oraz racjonalne wykorzystanie zasobów dziedzictwa kulturowego. Wszelkie prace remontowe, zmiany własno ci, zmiany funkcji i przeznaczenia obiektów wymagaj pisemnej zgody Wo- jewódzkiego Konserwatora Zabytków, w trybie okre lonym przez Rozporz dzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 11 stycznia 1994 r. w sprawie zezwole na prowadzenie prac konser- watorskich przy zabytkach i archeologicznych prac wykopaliskowych. Najpełniejsz ochron obiektów dziedzictwa kulturowego przed naturalnym niszcze- niem, dewastacj przez człowieka poprzez wykorzystywanie na nieodpowiednie cele lub obu- dowywanie innymi obiektami, mo na uzyska poprzez sporz dzanie miejscowych planów

30

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

zagospodarowania przestrzennego. Plany powinny zawiera regulacje dotycz ce przeznacze- nia i zagospodarowania terenów, na których znajduj si obiekty podlegaj ce ochronie.

3.4.1. Tereny i obiekty podlegaj ące ochronie prawnej

JANKOWO MŁODZIANOWO Dom Nr 11, drewn., l. 20 XX w.,

MĄTWICA Dom Nr 105, mur., 1930 r., Dom Nr 129, mur., 1930 r.,

NOWOGRÓD Zabytkowy układ urbanistyczny */ nr rej. A - 480 Zespół ko cioła paraf. p. w. Narodzenia NMP: ko ciół, mur., XVI w., odbud., 1926 i 1960, plebania, mur., 1882 Cmentarz wojenny z 1920 r. */ nr rej. A - 259 Cmentarz rzymskokatolicki */ nr rej. A - 370 Cmentarz ydowski Zespół obiektów budownictwa ludowego w Skansenie Kurpiowskim im. Adama Ch ętni- ka */ nr rej. A - 536 Dom Nr mur., 1926 r.,

SŁAWIEC Szkoła, mur., 1926 r., Mogiła ludno ści cywilnej z II wojny światowej */ nr rej. A - 451 Cmentarz wojenny z I wojny światowej */ nr rej. A - 257

SERWATKI Cmentarz z I wojny światowej */ nr rej. A - 527

...... */ obiekty zabytkowe ( wpisane do rejestru zabytków)

Wykaz stanowisk archeologicznych (znanych) - podlegaj cych ochronie:

Nowogród st. 1 */ grodzisko wpis do rej. zab. 146 z 1963 r.

31

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Nowogród st. 2, Nowogród st. 3, Nowogród st. 4, Nowogród st. 5, Nowogród st. 6, Nowogród st. 8, Nowogród st. 9, Nowogród st. 10. Jankowo - Skarbowo st. 1, Jankowo - Skarbowo st. 2 Jankowo - Skarbowo st. 3 */ cmentarzysko wpis do rej. zab. 379 z 1988 r. Jankowo - Skarbowo st. 4 Jankowo - Młodzianowo st. 1, Jankowo - Młodzianowo st. 2, Szablak st. 2, Szablak st. 3, Szablak st. 4, Szablak st. 5, Szablak st. 6, Mtwica st. 4, Mątwica st. 5 */ cmentarzysko wpis do rej. zab. 170 z 1969 r. Mtwica - Dworek st. 2, M twica - Dworek st. 3, Sulimy st. 1, Sulimy st. 2, Sławiec st. 1, Sławiec st. 3, Baliki st. 1, Serwatki st. 1, Kule st. 1, Kule st. 2, Kule st. 3.

3.4.2. Miasto Nowogród Miasto Nowogród poło one jest na kraw dzi wy yny przy uj ciu Pisy do Narwi, przy dawnym szlaku handlowym z Mazowsza do Prus, Litwy i Rusi. Miasto rozwin ło si z osady targowej na podgrodziu, okre lonej jeszcze w 1409 r. jako wie . W 1434 roku Bolesław IV ksi mazowiecki nadał Nowogrodowi prawo miejskie chełmiskie. W XVI w nast pił roz- kwit miasta oparty o handel drzewny, bartnictwo, rzemiosło oraz dochody z przeprawy i mo- stowego. Miasto zniszczone po arem w 1615 roku, prawdopodobnie wówczas spłon ły do- szcz tnie zabudowania drewnianego dworu i pierwotnego kocioła parafialnego. Powolny upadek od połowy XVII wieku po kolejnych po arach i zniszczeniach w wojnach szwedzkich. W połowie XIX wieku nast piła zmiana charakteru miasta z rzemie lniczo-handlowego na rolniczy. Nowogród utracił prawa miejskie w 1869 roku, ponownie odzyskał je w 1918 roku. Miasto i teren gminy doszcz tnie zniszczone podczas II wojnie wiatowej. Układ urbanistyczny Orodkiem rozplanowania miasta jest prostok tny rynek z siedmioma ulicami wycho- dz cymi z naro ników rynku. Ulice w wi kszo ci przecinaj si pod k tem prostym tworz c regularny układ. Cz ulic dostosowano do warunków topograficznych prowadz c je daw- nymi w wozami – s to dawne ulice Rybacka, Zjazd, Mostowa, Ko ciuszki. Zabudowa lu na, głównie parterowa, drewniana i murowana w.XX.

32

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Zabytkowe elementy świadcz ące o to żsamo ści gminy  Układ urbanistyczny miasta,  Ko ciół parafialny p.w. Narodzenia N.P.Marii i w. Mikołaja w Nowogrodzie – pierwotny fundowany przez Janusza I Starszego ksi cia mazowieckiego przed 1396 r. Ko ciół mu- rowany wzniesiony w 1821 r. kilkakrotnie przebudowywany. Zniszczony w II wojnie wiatowej odbudowany w latach 1948-55 z zachowaniem poprzedniego układu i formy architektonicznej,  Plebania w Nowogrodzie– neoklasycystyczna z 1882 r.  Skansen Kurpiowski – zespół obiektów budownictwa ludowego z terenu Kurpiowszczy- zny,  Mogiła zbiorowa ołnierzy z wojny 1920 r – przy ul. Miastkowskiej w Nowogrodzie ,usypana w 1920 roku w kształcie kopca na planie kwadratu, otoczona betonowym ogro- dzeniem,  Cmentarz ydowski – przy ul Poległych w Nowogrodzie

3.4.3. Kierunki i zasady ochrony konserwatorskiej

Obiekty zabytkowe Zabytki architektury i budownictwa wpisane do rejestru zabytków nieruchomych obj - te s wszystkimi rygorami wynikaj cymi z tre ci odpowiednich aktów prawnych, a przede wszystkim z ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury. Wszelkie przy obiektach i na terenach zabytkowych oraz w ich bezpo rednim otoczeniu, prace remontowe, zmiany funkcji i przeznaczenia, zmiany własno ci wymagaj pisemnej zgody Podlaskiego Woje- wódzkiego Konserwatora Zabytków.

Obiekty kulturowe Dla obiektów o walorach kulturowych obowi zuj ustalenia zdefiniowane dla po- szczególnych stref ochrony konserwatorskiej. Przystpuj c do remontu lub przebudowy bu- dynku o walorach kulturowych nale y zasi gn opinii słu b konserwatorskich, które okrel do- puszczalno prowadzenia prac, ich zakresu i zalecan form architektoniczn . Rozbiórka obiektów o walorach kulturowych mo e nast pi , gdy jest to uzasadnione jego złym stanem technicznym i wzgl dami ekonomicznymi, po sporz dzeniu na koszt wła- ciciela opinii technicznej, inwentaryzacji i dokumentacji fotograficznej obiektu.

33

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

3.4.4. Cmentarze i mogiły historyczne Ochrona cmentarzy i mogił historycznych polega na:  wył czeniu ich spod działalno ci inwestycyjnej, nie zwi zanej z ich rewaloryzacj ,  zachowaniu i konserwacji historycznych elementów ukształtowania terenu cmentarzy (nasypy, wały, układ alejowy, układ kwater i mogił),  zachowaniu i konserwacji starodrzewu,  zachowaniu i konserwacji zabytkowych nagrobków, krzy y oraz innych elementów małej architektury (ogrodzenia, bramy),  usuwaniu elementów zniekształcaj cych (np. samosiewy, wysypiska mieci, wyrobiska),  zakazie lokalizowania w ich bezpo rednim s siedztwie działalno ci o uci liwym charak- terze oraz obiektów zasłaniaj cych widok na cmentarz, czy te dysharmonizuj cych prze- strzennie i kompozycyjnie z jego elementami.

3.4.5. Stref ochrony konserwatorskiej . 3.4.5.1. Strefa "B" ochrony konserwatorskiej obejmuje najstarsz cz układu urbani- stycznego Nowogrodu, w których elementy dawnego układu zachowały si w stosun- kowo dobrym stanie. Do strefy tej zakwalifikowano nast puj ce obszary:  układ przestrzenny miasta w zakresie rozplanowania, skali i brył zabudowy,  zespół ko cioła parafialnego w Nowogrodzie ( ko ciół, plebania ),  Skansen Kurpiowski,  mogiła ołnierzy poległych w 1920 r., Nowogród ul. Miastkowska,  cmentarz ydowski Nowogród ul. Poległych Działalno ść konserwatorska na obszarach tej strefy zmierza do:  zachowania zasadniczych elementów historycznego rozplanowania miasta redniowiecz- nego, w tym przede wszystkim układu ulic, linii zabudowy, podziału działek i ich sposobu zagospodarowania,  utrzymania rangi ko cioła parafialnego jako dominanty przestrzennej i architektonicznej,  zachowania i konserwacji obiektów zabytkowych i obiektów o warto ciach kulturowych,  usuni cia lub przebudowy obiektów dysharmonizuj cych przestrzennie, kompozycyjnie lub architektonicznie z obiektami zabytkowymi,

34

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 kształtowania nowej zabudowy w sposób harmonijnie wpisuj cy si w historyczny kon- tekst przestrzenny i architektoniczny, w nawi zaniu do miejscowej tradycji budowlanej, nie stosowania współczesnych technologii i materiałów budowlanych,  wył czenia spod wszelkiej działalno ci inwestycyjnej teren cmentarza ydowskiego,  zakazu lokalizowania w bezpo rednim s siedztwie cmentarza ydowskiego działalno ci o uci liwym charakterze oraz obiektów zasłaniaj cych widok na cmentarz, czy te dys- harmonizuj cych przestrzennie,  zachowania i renowacji mogiły ołnierzy z 1920 roku,  konserwacji i zachowania zespołu obiektów budownictwa ludowego znajduj cych si w Skansenie Kurpiowskim. Na obszarze strefy konserwatorskiej „B” nale y konsultowa i uzgadnia ze słu bami kon- serwatorskimi wszelkie działania inwestycyjne w zakresie:  prowadzenia prac ziemnych na terenie chronionego układu urbanistycznego miasta No- wogród,  przebudowy, rozbudowy, remontów a tak e zmiany funkcji obiektów zabytkowych i kul- turowych,  działa inwestycyjnych w s siedztwie i najbli szym otoczeniu chronionych zespołów i poszczególnych obiektów zabytkowych.

3.4.5.2. Strefa „W” ochrony archeologicznej Strefa „W” ochrony archeologicznej obejmuje wpisane do rejestru zabytków cmenta- rzysko „Mogiłki” w M twicy Stanowisko to podlega pełnej ochronie polegaj cej na:  zakazie podejmowania jakiejkolwiek działalno ci budowlanej na obszarze cmentarzyska oraz w jego najbli szym otoczeniu,  dopuszczeniu w wyj tkowych przypadkach działa inwestycyjnych zwi zanych z pracami ziemnymi, po uzyskaniu pisemnego zezwolenia Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwa- tora Zabytków i przeprowadzeniu wyprzedzaj cych bada archeologicznych.

3.4.5.3. Strefa „OW” obserwacji archeologicznej

Strefa „OW” obserwacji archeologicznej obejmuje tereny prawdopodobnego osadnic- twa pradziejowego i historycznego na obszarach miejscowo ci o redniowiecznej metryce:

35

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Nowogród oraz stanowiska na których pozyskano materiał zabytkowy w trakcie prowadzo- nych bada powierzchniowych w ramach programu Archeologiczne Zdj cie Polski. Wszelkie prace ziemne w obr bie tych stanowisk mog by prowadzone tylko w uzgod- nieniu ze słu bami konserwatorskimi i pod nadzorem archeologicznym. W przypadku stwier- dzenia reliktów archeologicznych teren winien by udost pniony do bada archeologicznych. Wszystkie stanowiska archeologiczne nale y uwzgl dni w formie niezmiennej przy wy- konywaniu planów miejscowych. Nie wyklucza to mo liwo ci, ze dane dotycz ce zabytkowej zawarto ci stanowisk jak i ich zasi gu ulegn zmianie po przeprowadzeniu bada weryfika- cyjnych.

3.4.5.4. Strefa „K” ochrony krajobrazu

Strefa „K” ochrony krajobrazu obejmuje obszary o walorach przyrodniczych i krajo- brazowych, krajobraz naturalny i urz dzony integralnie zwi zany z historycznym zało eniem urbanistycznym Miasta Nowogród. Do strefy tej zakwalifikowano teren skarpy nadrzecznej i podskarpie. W celu ochrony wymienionych obszarów nale y:  uzyska zezwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie prac kon- serwatorskich oraz jakichkolwiek innych działa na powy szych terenach chronionych,  zachowa naturalne ukształtowanie skarpy, jarów i podskarpia,  usun elementów zniekształcaj ce oraz prowadzi rekultywacj elementów zniszczo- nych,  utrzyma otwarty charakter tych terenów,  nie lokalizowa w najbli szym s siedztwie cmentarza ydowskiego obiektów zasłaniaj - cych widok na cmentarz lub dysharmonizuj cych przestrzennie,  kształtowa zabudow w nawi zaniu do lokalnej tradycji budowlanej i warunków topo- graficznych,  wprowadza nowe elementy krajobrazowe podnosz ce warto estetyczn skarpy nad- rzecznej i podkre la ich zwi zek przestrzenny i kulturowy z zało eniem urbanistycznym.

3.4.5.5. Strefa „E” ochrony ekspozycji

Strefa „E” ochrony ekspozycji obejmuje obszar stanowi cy zabezpieczenie wła ciwe- go eksponowania miasta.

36

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Integraln cz ci strefy „E” s obszary nale ce do strefy „K” oraz tereny poło one wzdłu rzeki Narwi w kierunku do mostu oraz tereny le ne po drugiej stronie rzeki. Ochrona obszaru strefy „E” zmierza do nie zabudowywania działek znajduj cych si na podskarpiu wzdłu lewego brzegu Narwi oraz na zachowaniu Puszczy Zielonej po prawej stronie rzeki.

3.5. KIERUNKI I ZASADY ROZWOJU OBSZARÓW ZABUDOWANYCH I PRZEZNACZONYCH POD ZABUDOWĘ

Rozwój obszarów zabudowanych oraz przeznaczonych pod zabudow wynika b dzie:  ze stanu zagospodarowania i wykształconych funkcji jednostek osadniczych,  z uwarunkowa rodowiska,  z zakładanych kierunków rozwoju gminy. Rozwój ukierunkowany b dzie na podnoszenie ładu przestrzennego w kształtowaniu zagospodarowania gminy i standardów zabudowy maj cych wpływ na warunki ycia miesz- ka ców, przy jednoczesnym zachowaniu walorów rodowiska przyrodniczego i kulturowego. Racjonalne gospodarowanie dobrem publicznym jakim jest przestrze , musi mie pierwsze stwo nad interesem prywatnym. Dla cz ci terenu gminy, obj tej obszarem chronio- nego krajobrazu, głównym kierunkiem zagospodarowania gminy jest jego ochrona oraz usta- lenia dotycz ce mo liwo ci wykorzystania walorów rodowiska przyrodniczego i kulturowe- go. Zasady gospodarowania przestrzeni zawarte zostały w rozporz dzeniu Wojewody Łom- yskiego nr 14/98 z dnia 19 maja 1998 roku w sprawie wyznaczenia obszaru chronionego krajobrazu oraz w ustawie o ochronie przyrody i s nadrz dne w stosunku do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

3.5.1. Kierunki rozwoju funkcjonalno - przestrzennego obszarów zabudowy  rozwój funkcji rolniczej poprzez: - modernizacj i rozbudow istniej cych siedlisk rolniczych, - realizacj obiektów dla potrzeb produkcji rolnej - w jednostce II - rolniczej, - modernizacj istniej cych oraz realizacj nowych obiektów obsługi rolnictwa,  rozwój funkcji mieszkaniowej poprzez: - modernizacj i podnoszenie standardu istniej cej zabudowy mieszkaniowej,

37

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

- realizacj nowych zespołów zabudowy mieszkaniowej w formie jednorodzinnej w Nowogrodzie, - przekształcenia zabudowy zagrodowej w zabudow mieszkaniow ,  rozwój działalno ci usługowo - produkcyjnej poprzez: - modernizacj i rozbudow istniej cych obiektów i urz dze , - modernizacj istniej cych oraz realizacj nowych obiektów usługowych z zakresu ad- ministracji, obsługi ludno ci o znaczeniu gminnym w Nowogrodzie oraz podstawo- wych z zakresu obsługi ludno ci, - realizacj nowych zakładów produkcyjnych w Nowogrodzie i w jednostce rolniczej w szczególno ci w M twicy, - adaptacj na funkcje usługowo - produkcyjne nieu ytkowanych obiektów, - rozwój rzemiosła nieuci liwego w ramach istniej cej struktury osadniczej,  rozwój turystyki i wypoczynku poprzez: - tworzenie bazy turystyki i wypoczynku pobytowego - w jednostce III turystyczno - ekologicznej, - tworzenie gospodarstw agroturystycznych na bazie istniej cych gospodarstw rolnych oraz nowowznoszonych obiektów poprzez dostosowanie cz ci zabudowy mieszka- niowej do wiadczenia usług turystycznych, głównie w jednostce III turystyczno - eko- logicznej oraz we wsiach poło onych nad rzekami: Pis i Narwi , - adaptacj na cele turystyczne nieu ytkowanych obiektów, - urz dzenie ogólnodost pnych terenów rekreacyjno - wypoczynkowych w dolinie Pisy z miejscami pla owania, ci gami spacerowymi oraz obiektami obsługi turystyki wod- nej (przysta , pole namiotowe) - w rejonach okre lonych na rysunku studium, - urz dzenie cie ek pieszych i rowerowych, - rozbudow bazy wypoczynku pobytowego - orodki wypoczynkowe w Ptakach, Jan- kowie Młodzianowie, - realizacj zabudowy letniskowej poprzez: adaptacj nieu ytkowanych siedlisk rolni- czych, w formie zespołów zabudowy lokalizowanych w strefach zabudowy wsi oraz na terenach wyznaczonych w studium pod realizacj tej formy budownictwa, - rozbudow zaplecza obsługi ruchu turystycznego z usługami handlu, gastronomii, ho- telarskimi oraz obsługi podró nych samochodowych, - realizacja szlaków turystycznych i cie ek rowerowych.

38

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

3.5.2. Kierunki polityki przestrzennej w zakresie terenów zabudowy Na terenie gminy okre lone zostały strefy zabudowy wsi . W granicach tych stref znaj- duj si : tereny zabudowy istniej cej, tereny przeznaczone pod zabudow w obowi zuj cym planie zagospodarowania przestrzennego i tereny wyznaczone w studium. Wskazane zostały równie kierunki rozwoju układów przestrzennych. W zakresie terenów budowlanych przyjmuje si nast puj ce zasady gospodarowania: • lokalizowanie zabudowy mieszkaniowej, usługowej, rzemiosła produkcyjno – usługowe- go oraz usług zwi zanych z wypoczynkiem na niezabudowanych działkach w granicach wyznaczonych strefach zabudowy wsi, oraz strefach zagospodarowania turystyczno - re- kreacyjnego w jednostce III turystyczno – ekologicznej z wył czeniem pasa terenu o sze- roko ci co najmniej 50 m od rzeki Pisy i 100 m od Narwi, • ustala si zasad ograniczania dalszego rozpraszania zabudowy przez lokalizowanie no- wej zabudowy zagrodowej w wyznaczonych strefach zabudowy i granicach istniej cych siedlisk zabudowy kolonijnej, • wykluczenie z granic stref zabudowy wsi obiektów, które mog by szkodliwe dla zdrowia ludzi (wysokotowarowe fermy hodowlane, zakłady przetwórstwa rolno- spo ywczego). Dopuszcza si lokalizacj tych obiektów poza wyznaczonymi strefami za- budowy wył ącznie w jednostce II – rolniczej pod warunkiem uwzgl dnienia: - zasad ochrony rodowiska przyrodniczego i kulturowego, - oszcz dnego korzystania z zasobów i powierzchni gruntów, - mo liwo ci korzystania z istniej cej, b d wykonania własnej infrastruktury technicz- nej, • okre lanie w opracowaniach planistycznych i decyzjach administracyjnych obowi zku ograniczenia uci liwo ci działalno ci zwi zanej z produkcj i przetwórstwem do granic działki inwestora, • poprawa wizerunku wsi oraz tworzenie nowych wartoci kulturowych, • porz dkowanie i utrzymanie w dobrym stanie technicznym istniej cej zabudowy i podej- mowanie działa w zakresie podniesienia estetyki zagospodarowania działek budowla- nych, • usuni cie lub odpowiednia przebudowa obiektów dysharmonizuj cych o obcych dla kra- jobrazu, otoczenia i tradycji formach,

39

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

• adaptacje nieu ytkowanych obiektów na cele społeczno - rekreacyjne np. tworzenie orodków wypoczynku zbiorowego, edukacji i integracji niepełnosprawnych lub na inne funkcje usługowe, • minimalna wielko działek przeznaczonych pod zabudow z wył czeniem terenów obj - tych ochron konserwatorsk , powinna wynosi : - w terenach zabudowy zagrodowej – szeroko działki 30,0 m., powierzchnia 2500 m2, - w terenach zabudowy jednorodzinnej – szer. działki 22,0 m, powierzchnia 1200 m2, - w terenach zabudowy letniskowej - szer. działki 25,0 m, powierzchnia 1200 m2 • podporz dkowanie projektowania i realizacji obiektów budowlanych nast puj cym zasa- dom: - budynki mieszkalne – parterowe z poddaszem u ytkowym, - kształtowania linii zabudowy przy zabudowie plombowej, - zachowania jednorodnego, nawi zuj cego do tradycji regionalnej, charakteru wsi w zakresie stosowania gabarytów zabudowy, formy zabudowy i rozwi za konstruk- cyjno – materiałowych, w tym rodzajów pokry dachowych, • zachowania istniej cych oczek i cieków wodnych, a tak e terenów zalesionych i zadrze- wionych w granicach stref zabudowy wsi, • zwi kszenie atrakcyjno ci turystycznej gminy oraz inspirowanie rolników do zakładania działalno ci agroturystycznej. 3.5.3. Główne kierunki i zasady rozwoju zabudowy – miasto Nowogród Kierunki zagospodarowania przestrzennego miasta Nowogród przedstawione zostały na rysunku w skali. 1 : 10 000 . Okre lono kierunki przekształce istniej cego zainwestowania, tereny, które mog by przeznaczone pod zabudow oraz dominuj ce funkcje poszczególnych terenów tworz cych struktur zainwestowania miejscowo ci. Wydzielone zostały tereny o ró nych funkcjach i zagospodarowaniu - struktura funk- cjonalno przestrzenna: • tereny zabudowy osadniczo - rolniczej z usługami obejmuj ce istniej ce i projekto- wane zainwestowanie z wydzieleniem: - terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oznaczone symbolem M, - terenów zabudowy zagrodowej oznaczone symbolem R, - terenów zabudowy mieszanej oznaczone symbolem RM , 40

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

• tereny zabudowy usługowej oznaczonych kolorem czerwonym i oznaczone symbo- lem U z wyró nieniem usług z zieleni towarzysz c oraz terenów obsługi rolnictwa umo liwiaj cych wykorzystanie istniej cych baz oraz doskonalenie funkcji gminne- go o rodka usług rolniczych, • tereny produkcyjno - usługowe oznaczone symbolem PU oraz wyró nikiem graficz- nym, • tereny rekreacji indywidualnej oznaczone symbolem ZR 1, • tereny urz dze infrastruktury technicznej, w tym składowania i utylizacji odpadów oznaczone symbolem NU oraz oczyszczalni cieków oznaczone symbolem NO, • tereny cmentarzy, • tereny obsługi komunikacji, oznaczone symbolem K • obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej i tereny le ne oraz wód otwartych (rzeka- Narew). Wydzielone zostały strefy: obejmuj ca tereny bezwzgl dnie wykluczone z zabudowy oraz tereny na których wyst puj jej ograniczenia. Dla istniej cego układu komunikacyjnego okre lone zostały parametry projektowe dróg oraz wyznaczono rejony parkowania. Zabudowa terenów, na których musi nast pi ustalenie: • ich przeznaczenia, • przebiegu nowych dróg, zagospodarowania i uzbrojenia technicznego, • lokalnych warunków zabudowy, • zasad podziału terenu na działki budowlane, • obowi zek uzyskania zgody na zmian przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze (w przypadku przeznaczenia na takie cele gruntów, które takiej zgody nie posiadaj) mo e nast pi po wcze niejszym opracowaniu miejscowego planu zagospodarowania prze- strzennego. Obszary, dla których sporz dzenie planu miejscowego mo e by obowi zkowe ze wzgl du na istniej ce uwarunkowania zostały oznaczone symbolem graficznym.

Zakłada si realizacj kierunków polityki przestrzennej poprzez:

1 Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Nowogród uchwalona uchwał ą nr XL/226/10 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 11 listopad 2010r. §4pkt.2lit.c. 41

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

• ochron rodowiska przyrodniczego terenów poło onych w obszarze chronionego krajo- brazu, • ochron dziedzictwa kulturowego według wytycznych konserwatorskich,  porz dkowanie i rewaloryzacj ukształtowanego historycznie układu ulic, placu i kwarta- łów zabudowy w granicach strefy ochrony konserwatorskiej - według wytycznych kon- serwatorskich,  porz dkowanie i przekształcenia zabudowy mieszkaniowej oraz lokowanie usług centro- twórczych w rejonie rynku,  zwi kszenie efektywno ci wykorzystania przestrzeni ródmiejskiej na funkcj usługow poprzez: - adaptacj na funkcje usługowe obiektów nieu ytkowanych, - przekształcenia na funkcj usługow parterów budynków mieszkalnych,  poprawa wizerunku miasta poprzez: - dbało o ład przestrzenny i estetyk zagospodarowania, - porz dkowanie, przekształcenia i modernizacja zabudowy, - poprawa estetyki obiektów poprzez modernizacj , remonty i przebudow porz d- kowanie kolorystyki w szczególno ci w rejonie strefy B oraz drogi 645, - eliminacj zabudowy w złym stanie technicznym w szczególno ci obiektów go- spodarczych,  podwy szenie standardu funkcjonowania istniej cej i b dcej w realizacji zabudowy,  dostosowanie zabudowy do krajobrazu kulturowego (skali, charakteru i wizerunku miej- scowo ci),  utrzymanie charakteru zabudowy mieszkaniowej, wysoko zabudowy do 2 kondygnacje plus poddasze u ytkowe,  poprawa układu komunikacyjnego miasta poprzez: - likwidacj miejsc niebezpiecznych, - wprowadzenie sygnalizacji wietlnej, - zwi kszenie ilo ci miejsc parkingowych w rejonach koncentracji usług (targowi- ca), - popraw jako ci dróg osiedlowych,  stworzenie bezpiecznego systemu powi za pieszych i rowerowych,

42

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 wykorzystanie terenów otwartych poło onych nad rzek Narew na cele turystyczne i rekreacyjne poprzez: - realizacj programu sportowo - rekreacyjnego z wykorzystaniem walorów rodowiska przyrodniczego tj istniej cej skarpy (tor saneczkowy), lokalizacj zespołu kubaturowe- go oznaczono graficznie, - kontynuacj budowy stanicy wodnej oraz pól namiotowych, - budow ę portu rzecznego, realizacj ę pla ży miejskiej 1, - realizacj cie ek pieszych w dolinie, - realizacj cie ek rowerowych oraz szlaków pieszych zapewniaj cych powi zania funkcjonalne, a tak e dost pno do rzeki,  utrzymanie naturalnego systemu powi za ekologicznych,  ochron ę terenów nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi, 2  rolnicze wykorzystanie terenów otwartych. 3.6. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJ W zakresie usług ponadlokalnych jak administracja finansowa, samorz dowa, lecznic- two zamkni te i specjalistyczne, szkolnictwo ponadgimnazjalne i wy sze – gmina znajduje si w zasi gu oddziaływania o rodka powiatowego miasta Łom a oraz miasta Białymstok. W zakresie usług podstawowych ludno gminy obsługiwana jest przez placówki zlokalizo- wane w o rodku gminnym w mie cie Nowogród. 3.6.1. Edukacja Szkolnictwo podstawowe w gminie realizowane jest przez szkoły podstawowe znajdu- jce si w Nowogrodzie z fili w M twicy i w Sławcu. Ł cznie placówki szkolnictwa podsta- wowego dysponuj 24 pomieszczeniami do nauczania. Do szkół ucz szczaj dzieci z terenu całej gminy. Na terenie miasta funkcjonuje 1 gimnazjum. Obsługuje miasto i cał gmin . Do gim- nazjum ucz szczaj uczniowie z terenu całej gminy w wieku od 13 do 16 lat. Młodzie oraz dzieci do szkoły podstawowej dowo one s autobusem szkolnym.

1 Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Nowogród uchwalona uchwał ą nr XL/226/10 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 11 listopad 2010r. § 4 pkt.2 lit.c. 2 Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Nowogród uchwalona uchwał ą nr XL/226/10 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 11 listopad 2010r. § 4pkt.2lit.c. 43

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

W mie cie Nowogród wychowanie przedszkolne realizowane jest przez przedszkole samorz dowe, które dysponuje 3 oddziałami przedszkolnymi. Ponadto na terenie gminy funk- cjonuje oddział przedszkolny przy szkole podstawowej w Sławcu.

W zakresie edukacji zakłada si nast puj ce kierunki i zadania rozwoju:  dostosowanie bazy szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego do potrzeb zreformowa- nego systemu o wiaty poprzez: - modernizacj szkół podstawowych w Nowogrodzie i Sławcu, - rozwój przyszkolnej bazy sportowej, w tym budow hali sportowej przy gimnazjum w Nowogrodzie i budow sali gimnastycznej przy szkole podstawowej w Sławcu, - organizowanie systemu dowozu dzieci do szkół,  podnoszenie poziomu wykształcenia młodzie y poprzez: - zwi kszenie roli i udziału liceów ogólnokształc cych w systemie edukacji ponadgim- nazjalnej; - upowszechnianie wykształcenia redniego w wyniku zwi kszania liczby uczniów w technikach i liceach zawodowych,  dostosowanie struktury systemu i profilów kształcenia do zmieniaj cego si popytu na rynku pracy poprzez cisł współprac z podmiotami gospodarczymi powiatów i regionu w zawodach poszukiwanych na rynku pracy.  popraw jako ci i metod nauczania z wykorzystaniem nowoczesnych technik poprzez: - tworzenie i rozbudow pracowni komputerowych we wszystkich szkołach podstawo- wych, - tworzenie i rozbudow pracowni j zykowych, - popraw wyposa enia dydaktycznego.

3.6.2. Ochrona zdrowia W zakresie lecznictwa zamkni tego i specjalistycznego miasto i gmina obsługiwana jest przez placówki zlokalizowane w Łom y. W zakresie lecznictwa otwartego – podstawowe usługi dla ludno ci wiadczone s przez placówki podstawowej opieki zdrowotnej w Nowogrodzie. W zaopatrzenie w leki gmina obsługiwana jest przez aptek w Nowogrodzie. Nale y d y do poprawy funkcjonowania i usprawniania warunków w lecznictwie otwartym poprzez:

44

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 modernizacj podstawowego o rodka zdrowia w Nowogrodzie,  tworzenie warunków do rozwoju instytucji lekarza domowego,  rozwój profilaktyki zdrowotnej,  zapewnienie mieszka com dost pu do specjalistycznych usług medycznych,  rozszerzanie zakresu wiadczonych usług zdrowotnych,  stworzenie warunków do rozwoju budownictwa mieszkaniowego dla lekarzy.

3.6.3. Opieka socjalna W gminie funkcjonuje O rodek Pomocy Społecznej w Nowogrodzie. Z pomocy spo-

łecznej korzysta około 12% mieszka ców gminy. Dominuj c przyczyn korzystania z pomocy społecznej jest bezrobocie, niepełno- sprawno oraz potrzeba ochrony macierzy stwa. W gminie obecnie brak jest placówek sta- cjonarnej pomocy społecznej. W celu poprawy funkcjonowania opieki socjalnej naley d y do rozbudowy bazy i form opieki społecznej poprzez:  doskonalenie działa o rodków pomocy społecznej w zakresie pomocy rodowiskowej,  zapewnienie opieki socjalnej dla bezrobotnych bez szans uzyskania pracy,  wspieranie działa instytucji i organizacji zajmuj cych si działalno ci socjaln , opiek społeczn oraz problemami uzale nie i patologii społecznych,  tworzenie o rodków wypoczynku, edukacji i integracji dla osób niepełnosprawnych.

3.6.4. Usługi kultury Sie placówek upowszechniania kultury na terenie miasta Nowogród tworz : Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie – znaczenie ponadlokalne, miejsko – gminny o rodek kultury w Nowogrodzie, gminna biblioteka publiczna w Nowogrodzie, biblioteka publiczna oddział dla dzieci w Nowogrodzie. Najwi ksz imprez kulturaln organizowan w Nowogrodzie s „Dni Kultury Kur- piowskiej”, w czasie których odbywa si Wojewódzki Przegl d Kapel, piewaków i Gaw - dziarzy Ludowych oraz Ogólnopolski Konkurs Zespołów Kurpiowskich. W trakcie trwania tej imprezy prowadzone s pokazy r kodzieła ludowego.

45

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Ponadto na terenie gminy funkcjonuj wietlice wiejskie w Szablaku, Gr dach, Jan- kowie Młodzianowie oraz biblioteka publiczna w M twicy. Wyposa enie gminy w placówki kultury jest do dobre. Rozwój kultury nast powa b dzie poprzez tworzenie warunków do:  wspierania działalno ci placówki kulturalnej o oddziaływaniu regionalnym - Skansen Kurpiowski im. Adama Ch tnika w Nowogrodzie,  utrzymania istniej cych placówek kultury zwłaszcza gminnego o rodka kultury w Nowogrodzie,  wła ciwe wyposa enie amfiteatru w Nowogrodzie (budowa zaplecza gospodarczego i sanitariatów),  rozwoju czytelnictwa.

3.6.5. Sport, rekreacja, wypoczynek Placówki sportowe funkcjonuj głównie przy szkołach podstawowych. W gminie s nast puj ce placówki: stadion miejski w Nowogrodzie, sala gimnastyczna przy szkole pod- stawowej w Nowogrodzie oraz wiejskie boiska sportowe. Polepszenie stanu bazy sportowej, bazy rekreacyjno – wypoczynkowej oraz warunków do rozwoju sportu i rekreacji nast powa b dzie poprzez:  budow centrum rekreacyjno - sportowego w Nowogrodzie,  realizacj toru saneczkowego w Nowogrodzie,  modernizacj stadionu w Nowogrodzie (renowacja boiska, wykonanie miejsc siedz cych dla publiczno ci),  budow zaplecza przy stadionie w Nowogrodzie (budowa szatni, sanitariatów, pomiesz- cze gospodarczych,  rozwój bazy sportu szkolnego – budow hali sportowej przy gimnazjum w Nowogrodzie i sali gimnastycznej przy szkole podstawowej w Sławcu,  modernizacj przyszkolnych boisk sportowych,  rozwój bazy rekreacyjno – wypoczynkowej ( cie ki rowerowe, szlaki piesze, pola biwa- kowe),  organizowanie imprez rekreacyjno - sportowych o charakterze masowym (festyny sporto- we, rajdy turystyczne, itp.),

46

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 rozwijanie współzawodnictwa sportowego w wyniku organizacji mi dzyszkolnych lig sportowych,  wspieranie i pobudzanie społecze stwa do aktywnych form sportowego stylu ycia,  umo liwienie powstawania grup i kół zainteresowa .

3.6.6. Mieszkalnictwo W celu poprawy warunków zamieszkania nale y tworzy warunki do rozwoju i modernizacji budownictwa mieszkaniowego poprzez:  przygotowanie terenów budowlanych: przeznaczenie w miejscowych planach zagospoda- rowania przestrzennego terenów pod ró ne formy budownictwa oraz realizacj uzbrojenia technicznego,  realizacj budownictwa komunalnego w Nowogrodzie,  wyposa anie zabudowy mieszkaniowej w urz dzenia infrastruktury społecznej (z zakresu edukacji, zdrowia, opieki socjalnej i bezpiecze stwa publicznego), technicznej i obsługi komunikacyjnej,  tworzenie warunków lokalnych wi zi społecznych poprzez realizacj i uzupełnienie bazy materialnej w zakresie: kultury, sportu, rozrywki i wypoczynku zbiorowego,  zwi kszanie ładu przestrzennego na terenach mieszkaniowych.

3.7. KIERUNKI ROZWOJU SFERY GOSPODARCZEJ

3.7.1. Rolnictwo Rolnicza przestrze produkcyjna gminy Nowogród jest redniej jako ci. Ogólny wska nik wynosi 52,5 pkt, wobec 52,1 pkt dla powiatu łomyskiego i 55,0 pkt dla woje- wództwa. W u ytkach rolnych dominuj grunty orne, chocia udział u ytków zielonych jest znaczny i stanowi 30,8%.Tak w gruntach ornych jak równie w u ytkach zielonych, ponad 50% zajmuj gleby słabych klas bonitacyjnych V i VI. Rolnictwo stanowi podstaw gospodarki gminy i ze wzgl du na konieczno dostoso- wania si do nowych uwarunkowa gospodarki rynkowej i wymogów Unii Europejskiej wy- maga ci głych przemian. Głównym celem przemian w rolnictwie jest modernizacja i restrukturyzacja obszarów wiejskich. Procesy te maj zapewni wła ciwe wykorzystanie ziemi, zasobów pracy, rodków

47

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

technicznych, zmniejszeniu kosztów produkcji, dostosowaniu struktury produkcji do potrzeb rynku, poprawie jako ci produktów i ich dostosowania do norm unijnych przy spełnieniu wy- mogów ochrony rodowiska. Osi gni cie powy szych celów zakłada si przyjmuj c nast pu- jce kierunki działa :  wła ciwe wykorzystanie naturalnych warunków u ytkowych rolniczej przestrzeni produk- cyjnej poprzez: - dalszy rozwój produkcji zwierz cej w zakresie chowu bydła mlecznego i trzody chlewnej, - zalesienie gruntów nieprzydatnych dla produkcji rolnej lub zmiana sposobu u ytkowa- nia na inne cele, w tym nierolnicze, na przykład: rekreacyjne, wypoczynkowe, - zapobieganie degradacji u ytków rolnych i urz dze melioracyjnych,  popraw warunków do rozwoju produkcji rolniczej, poprzez: - melioracj u ytków rolnych i modernizacj istniej cych urz dze melioracyjnych, - budow zbiorników małej retencji o funkcji rekreacyjnej i rybackiej zgodnie z „Programem małej retencji wodnej do roku 2015”, na rzece Pisie i Narwi (Morgow- niki i Narew Lecie ), - budow i modernizacj dróg rolniczych zapewniaj cych wła ciw obsług i wykorzystanie u ytków rolnych z mo liwo ci wykorzystania rodków celowych, - popraw struktury agrarnej gospodarstw rolnych w zakresie powi kszania ich po- wierzchni i polepszania rozłogu,  popraw warunków i zmiany gospodarowania na obszarach wiejskich, poprzez: - rozwój gospodarstw o wyspecjalizowanym kierunku produkcji rolnej, - podwy szenie jako ci surowców rolnych, dostosowanie norm sanitarnych i weterynaryjnych do standardów obowi zuj cych w krajach unijnych i innych rynkach zagranicznych, - popraw wyposa enia gospodarstw w infrastruktur techniczn z wykorzystaniem rodków pomocowych, - zwi kszenie produkcyjno ci gospodarstw w wyniku wprowadzania post pu technicz- nego w produkcji ro linnej i zwierz cej, - pomoc w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych rolników w zakresie nowych technik gospodarowania, rachunkowo ci i zarz dzania gospodarstwami, - rozwój rolnictwa ekologicznego, szczególnie w obszarze chronionego krajobrazu,

48

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 tworzenie warunków do wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich, poprzez: - rozwój agroturystyki i turystyki jako działalno ci uzupełniaj cej działalno podsta- wow zwi zan z prowadzeniem gospodarstw rolnych lub alternatywnej na obszarach wiejskich, - tworzenie rezerw terenowych i wykorzystanie istniejcych pustostanów pod rozwój działalno ci gospodarczej celem tworzenia miejsc pracy na obszarach wiejskich, - wielokierunkowy rozwój edukacji w zakresie podj cia działalno ci pozarolniczej na obszarach wiejskich, - wszechstronn pomoc podmiotom i osobom podejmuj cym działalno gospodarcz w zawodach pozarolniczych, - rozwój przetwórstwa rolno-spo ywczego, - rozwój rzemiosła regionalnego.  rozwój usług rolniczych i instytucji obsługi rolnictwa, poprzez: - organizowanie grup producenckich, spółdzielni i innych form samoorganizowania si rolników celem obni enia kosztów produkcji, łatwiejszego zbytu surowców rolnych i zastosowania kompleksowych systemów kontroli jakoci, normalizacji i standaryzacji produktów, - wspieranie rozwoju nowoczesnych instytucji obsługi rolnictwa w zakresie doradztwa prawnego, ekonomicznego i podatkowego, - uaktywnienie współpracy lokalnych władz samorz dowych i innych instytucji działa- jcych na rzecz rodowiska wiejskiego w zakresie pozyskania rodków na rozwój in- frastruktury, przedsi biorczo ci i tworzenia pozarolniczych miejsc pracy, - poszerzenie wiedzy społeczno ci wiejskiej dotycz cej integracji z Uni Europejsk .

3.7.2. Gospodarka le śna Lasy, wraz z terenami rolnymi, wodami powierzchniowymi i terenami zabudowy, sta- nowi główny element powierzchniowy i krajobrazowy zagospodarowania gminy. W celu podnoszenia ekologicznych, krajobrazowych, klimatycznych i gospodarczych funkcji lasów, nale y przede wszystkim:  utrzyma istniej ce powierzchnie le ne oraz podda zalesieniu tereny o malej przydatno- ci dla produkcji rolnej,

49

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 ograniczy przeznaczenie lasów na cele niele ne jedynie do przypadków wymagaj cych realizacji celów publicznych zwi zanych z budow infrastruktury liniowej,  przestrzega zasad prawidłowego gospodarowania zasobami le nymi (pozyskiwanie drewna w najstarszych klasach wieku i na niewielkich powierzchniach).

3.7.3. Działalno ść produkcyjno-usługowa Rozwój pozarolniczej działalno ci gospodarczej stanowi podstawowy warunek popra- wy sytuacji, zwłaszcza na rynku pracy. Nale y podejmowa odpowiednie działania, które b - d sprzyjały rozwojowi tego typu działalno ci. Nale do nich:  utrzymanie i rozwój istniej cych zakładów pracy,  doko czenie i zagospodarowanie rozpocz tego budynku szkoły podstawowej w Jankowie Młodzianowie na inne cele produkcyjno - usługowe,  zagospodarowanie niewykorzystanych obiektów,  racjonalne wykorzystanie istniej cego maj tku produkcyjnego, zasobów surowców i kwalifikowanych kadr,  popieranie i stymulowanie przedsi biorczo ci lokalnej,  opracowanie ofert lokalizacyjnych dla nowych inwestorów,  wykorzystanie lokalnych rezerw siły roboczej,  rozwój przetwórstwa rolno-spo ywczego w oparciu o własn baz surowcow ,  tworzenie nowych zakładów produkcyjnych w oparciu o wykorzystanie miejscowych su- rowców (rolne, drzewne, mineralne), w mi ędzy innymi przetwórstwo mleka w wyznaczo- nej strefie produkcyjno-usługowej 1,  rozszerzanie zakresu usług turystycznych w oparciu o walory przyrodnicze i kulturowe,  promocja gminy.

3.7.4. Turystyka Wysoka jako przyrodniczych walorów północnej cz ci obszaru gminy, w tym rów- nie miasta Nowogród, wzbogaconych licznymi elementami kulturowymi regionu etnogra- ficznego Kurpiowszczyzny, głównie architektur (skansen w Nowogrodzie), jak równie kul- tywowanymi tradycjami społeczno ci kurpiowskiej (folklor), stwarzaj znakomite warunki

1 Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Nowogród uchwalona uchwał ą nr XL/226/10 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 11 listopad 2010r. §4 pkt.2 lit.d. 50

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

do dalszego rozwoju bazy turystycznej maj cej istotne znaczenie w zagospodarowaniu obsza- ru gminy. Dalsze zagospodarowanie turystyczne nale y ukierunkowa na:  intensywniejsze wykorzystanie przyrodniczych walorów obszaru gminy, szczególnie tere- nów poło onych w pobli u rzeki: Narwi i Pisy,  popraw jako ciow istniej cej bazy turystycznej ogólnodost pnej, w tym o rodków wy- poczynkowych,  rozwój bazy turystycznej dla obsługi szlaków turystyki wodnej, w tym realizacja elemen- tów programu budowy trasy turystycznej w ramach projektu „Pisa – Narew 1,  wysok jako (estetyczn i ekologiczn ) nowopowstaj cych obiektów turystycznych,  optymalizowanie wielko ci nowych obiektów turystycznych w stosunku do uwarunkowa rodowiska przyrodniczego,  ograniczenie ilo ciowe zabudowy letniskowej poprzez zwi kszanie powierzchni działek, szczególnie w rejonie Ptaków, Balik, Serwatk i Morgownik,  rozwoju bazy agroturystycznej na terenach o ni szych walorach turystycznych - oddalo- nych od Narwi i Pisy  ochron przed zanieczyszczaniem wód Narwi i Pisy i innych cieków wodnych, w celu mo liwo ci turystycznego i rekreacyjnego ich wykorzystania,  ochron innych elementów rodowiska przyrodniczego u ytkowanych turystycznie i rekreacyjnie,  utrzymanie istniej cych szlaków turystycznych oraz urz dzenie cie ek rowerowych, szczególnie w otoczeniu o rodków wypoczynkowych i rejonach o wi kszej koncentracji domów letniskowych.

3.8. KIERUNKI ROZWOJU KOMUNIKACJI 3.8.1. Komunikacja drogowa Główn drog gminy Nowogród b dzie kierunkowo obecna droga wojewódzka nr 645 Łom a - Nowogród – Zbójna – Dby- Myszyniec i droga wojewódzka nr 648 Miastkowo - Nowogród –Stawiski. Istniej cy most na Narwi b dzie w przyszło ci podobnie jak obecnie alternatywnym mostem przeprawy przez rzek w rejonie Łom y dostosowanym do obci e

1 Zmiana studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Nowogród uchwalona uchwał ą nr XL/226/10 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 11 listopad 2010r. §4 pkt.2lit.e. 51

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

I klasy. Istotnym funkcjonalnie poł czeniem pozostanie droga powiatowa Chojny – Nowo- gród, która skraca drog do miejscowo ci niadowo (tj. do istotnego regionalnie ci gu drogi Warszawa - Ostrów Mazowiecka – Łom a) przez miejscowo ci Chojny – Szczepankowo. W pobli u obszaru gminy brak linii kolejowej co jest zwi zane z lokalizacj w obszarze bardzo słabo rozwini tej sieci PKP. Oznacza to konieczno dowozu towarowego transportem samochodowym. W minimalnym zakresie istnieje mo liwo poprzez stacj kole- jow w Łom y z przeładunkiem z kolei na samochody. Lokalizacja gminy oraz pełnione funkcje decyduj o obecnym i kierunkowym kształcie systemu transportowego, relacjach komunikacyjnych i powi zaniach funkcjonalnych. Nowogród jest w stosunku do tranzytu mi dzyregionalnego i wojewódzkiego poło ony dogodnie - poza trasami mi dzynarodowymi, ale w ci gu drogi wojewódzkiej nr 645 o istotnym znaczeniu dla letniego ruchu turystycznego i rekreacyjnego. Z tego powodu oraz z uwagi na stosunkowo niewysokie obci enie ruchem (do 50 % przepustowo ci obecnych dróg) nie istnieje konieczno rezerwowania nowej obwodnicy Nowogrodu lub innych tras tranzytowych. Droga nr 645 przebiega obecnie stycznie do głównego terenu zainwestowania Nowogrodu (przeło ono przebieg trasy w latach osiemdziesi tych XX wieku). Mimo tenden- cji rozwoju Nowogrodu poza drog wojewódzk w niniejszym studium uznano, e nie ma obecnie podstaw do rezerwowania terenu pod dodatkowe obej cie Nowogrodu. Na terenie gminy brak kierunkowo istotnych problemów komunikacyjnym o znaczeniu ponadlokalnym /np. w postaci przejazdów ci kiego tranzytu przez obszary wsi/. Ogólny wzrost ruchu spowoduje w przyszło ci potrzeb do zakładania wzmocnie i poszerze dróg wojewódzkich. Uci liwo ci ruchu kołowego w godzinach szczytu mo na b dzie w przyszło- ci przeciwdziała przez wydzielanie i izolacj chodników oraz popraw warunków bezpie- cze stwa oraz widoczno ci na skrzy owaniach i odcinkach wiejskich. Teren gminy jest w istotny sposób dla komunikacji podzielony przez Narew oraz nie- zamieszkałe tereny upraw rolnych i tereny le ne. Z powy szego wzgl du rozwój układu ko- munikacyjnego gminy jest i b dzie kierunkowo asymetryczny i ograniczony przez wyej wy- mienione czynniki. Stwierdzenie powy sze nie oznacza jednak, e kształt sieci drogowej nie mo e by w przyszło ci dostosowany do rzeczywistych potrzeb gminy gdy s one warunko- wane tymi samymi ograniczeniami przestrzennymi. Miejscowo gminna le y w odległo ci ok. 17 km od Łom y na ci gu drogi woje- wódzkiej nr 645 Łom a – Myszyniec. Obsług komunikacyjn gminy zapewni kierunkowo

52

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

drogi nadrz dne do, których nale y zaliczy odcinki dróg wojewódzkich nr 645 i nr 648 o długoci ł cznej na terenie gminy 22 km oraz 7 odcinków dróg powiatowych : - Nowogród – Szablak – Łom a, - Chojny – Nowogród, - Mtwica – Sławiec, - Sławiec – Chmielewo, - Chmielewo – Nowogród, - Droga nr 645 – Jurki, - Serwatki - Chludnie – Pi tnica, o ł cznej długo ci ok. 37 km. Drogi gminne b d uzupełnieniem powy szej sieci i b d posiada funkcje pomocnicze za- pewniaj c dojazdy do kolonii wiejskich, pojedynczych zabudowa oraz kompleksów ł k lub gruntów rolnych.. Drogi powiatowe nie s i nie b d przeci one i nie b d w przyszło ci ródłem kon- fliktów urbanistycznych poza konieczno ci poszerzania pasów drogowych do szeroko ci normatywnej dla dróg klasy Z lub min. klasy L (odpowiednio 20 lub 15 m szeroko ci mi dzy liniami rozgraniczaj cymi). Podstawowe poł czenia ci gów dróg powiatowych i wojewódzkich pokazano na plan- szy studium kierunkowego. adna z dróg powiatowych nie ma szczególnego charakteru i mo- g by one traktowane jako główne drogi lokalne o kierunkowych parametrach drogi klasy „L” lub docelowo „Z”. Drogi powiatowe obecnie tylko w cz ci posiadaj parametry klasy V i funkcj „L” wg. Rozporz dzenia MTIGM z dnia 03 03 1999 r. Drogi powiatowe i główne gminne stanowi przyszły podstawowy szkielet układu ko- munikacyjnego gminy. W ostatnich latach cz ww dróg była ulepszona. W przyszło ci wszystkie powinny posiada nawierzchnie bitumiczne o szeroko ciach 5,5 m i odpowiednie normatywnie, wydzielone pasy drogowe. W ci gu ok. 20 najbli szych lat nale y doprowadzi do ulepszenia nawierzchni i wzmocnienia słabej podbudowy oraz likwidacji miejsc niebez- piecznych i dostosowania do wymaganych przepisami parametrów technicznych. Lokalne układy dróg i ulic wiejskich wymagaj realizacji dogodnych poł cze z układem zewn trz- nym, tranzytowym poprzez budow jezdni o szeroko ciach min 5,50 m z izolowanym ruchem pieszym i rowerowym.

53

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Ustala si konieczno sukcesywnej modernizacji dróg powiatowych ze szczególnym zwróceniem uwagi na odcinki poł cze z drog wojewódzk . Docelowo główne ci gi dróg wojewódzkim w rejonie gmin kurpiowskich o charakterze tranzytowym powinny by dosto- sowane do nacisków 100 KN/o i ruchu min KR4. Nie projektuje si objazdów i obej dro- gowych miejscowo ci gminnych. Przebiegi dróg powiatowych przez wsie wymagaj izolacji ruchu pieszego od jezdni i ograniczenia do minimum nakładania si funkcji wiejskiej i rolni- czej na ruch zewn trzny. Oprócz dróg układu podstawowego na trenie gminy i Nowogrodu b d wyst powa drogi i ulice wewn trzne. Drogi i ulice lokalne nie wydzielone na rysunku planu gminy i mia- sta s kierunkowo adaptowane w zakresie swej funkcji i przebiegu - mog by modernizowa- ne zale nie od potrzeb lokalnych. Ww. drogi gminne nie wydzielone na planszach studialnych powinny posiada klas „D” lub wyjtkowo „L”. Zgodnie z Rozporz dzenie MTiGM z 1999 r obowi zuje kwalifikacjia dróg i odpo- wiadaj cych im ci gów ulic zgodnie z tabel rozporz dzenia, które ju obecnie dla dróg wo- jewódzkich przewiduje klas „G” lub wyj tkowo „Z” a dla dróg powiatowych „Z” lub wyj t- kowo „L” niezale nie od obecnych szeroko ci pasa terenu i rzeczywistych parametrów tech- nicznych. W gminie Nowogród mo na w warunkach uzasadnionych dopuszcza okresowo ni sze klasy funkcjonalne dróg szczególnie w aspekcie zwi kszenia dost pno ci terenów przy- ległych do drogi po uzyskaniu wymaga i okre lenia klasy przez okre la administratora drogi. Uci liwo ci lokalne mog wyst pi sporadycznie w czasie dni targowych lub wi t. Mo na im przeciwdziała przez wydzielanie i izolacj chodników oraz popraw warunków bezpiecze stwa oraz widoczno ci na skrzy owaniach i odcinkach wiejskich. Przyjmuje si zało enia przekształce systemu transportowego polegaj ce na adaptacji docelowej sie dróg gminnych i powiatowych układu podstawowego, składaj cy si z istniej cych odcinków dróg i ulic powy szych funkcji oraz na i porz dkowaniu funkcji ko- munikacyjnych potrzebom i gospodarce gminy. Na planszach kierunków zagospodarowania pokazano podstawowy układ komunika- cyjny Nowogrodu łcznie z dodatkowymi (wa nymi funkcjonalnie) drogami i ulicami gmin- nymi klasy L i D. Podano docelowe, projektowane klasy funkcjonalne dróg i ulic miejskich. Cz dróg i odpowiadaj ce im na terenach miejskich ulice posiadaj niedostateczne norma- tywnie szeroko ci pasów drogowych i wymagaj poszerze pod infrastruktur , ziele izola- cyjn, budowy chodników itp. W cz ci odcinków wyznaczonej sieci ulic na terenie Nowo-

54

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

grodu obecne szeroko ci linii rozgraniczaj cych pozwalaj na budow prawidłowej jezdni (min. 6,0 m) i co najmniej jednostronnych chodników (na terenie zabudowanym, min. po 2,0 m). Niezb dne poszerzenia pasów dróg dotycz głównie obszarów zabudowy i skrzy owa Przewiduje si docelowe szeroko ci ulic na terenach Nowogrodu min. 12,0- 15,0 m dla wy szych klas minimum 20,0 m. Pozwala to na urz dzenia pasa drogowego lub ulicznego i uzbrojenia podziemnego. Z uwagi na zrealizowan w latach „osiemdziesi tych” przebudow przebiegu drogi wojewódzkiej nr 645 (ówcze nie krajowej) i przeniesienie jej przebiegu na obrze e miasta układ wewn trzny Nowogrodu nie jest obci ony ruchem tranzytowym i nie wymaga zasadniczych przekształce . Na planszy kierunkowej studium pokazano nowe pro- jektowane odcinki ulic i zakres modernizacji istniej cej sieci drogowej. Skrzy owanie dróg wojewódzkich na terenie Nowogrodu wymaga pilnej modernizacji np. jako skrzy owania w postaci małego, samoreguluj cego si ronda ltp. Niezb dne jest tak e likwidowanie innych miejsc niebezpiecznych lub o słabej widoczno ci na drodze wojewódzkiej (patrz plansza dia- gnozy niniejszego studium). W rejonie usług, zakładów produkcji rolnej itp., w rejonie targo- wiska wyznacza si parkingi publiczne i odpowiednie drogi dojazdowe pozwalaj ce na zmniejszenie koncentracji ruchu na skrzyowaniach i drogach tranzytowych. Zakłada si systematyczn konieczno dostosowywania ilo ci miejsc parkingowych publicznych do potrzeb w rejonach usług i w miejscach atrakcyjnych turystycznie. Okre lono przebiegi dróg ponadlokalnych i głównych dróg gminnych oraz lokalizacj skrzy owa do przebudowy ze wzgl du na istniej c geometri wlotów i lokalizacj miejsc niebezpiecznych. Ustala si nast puj ce parametry projektowe i urbanistyczne odcinków dróg i ulic wg Rozporz dzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r (Dz.U. Nr 43, poz.430) : 1) oznaczenie – „G” (wymagana i projektowana klasa dróg wojewódzkich) a) funkcja –ulica główna o po redniej funkcji „obszarowa - tranzytowa”, b) podstawowe parametry projektowe – szeroko jezdni – min. 7 m (na skrzy owaniach i odcinkowo zalecane poszerzenia), chodniki wydzielone od jezdni zieleni lub barierami ochronnymi szeroko ci min. 2,0 m, pr dko projektowa Vp = 70 km/h (pr dko ci eksplo- atacyjne wg ustale administracji ruchem drogowym – na terenach miejskich 60 km/h – 70 km/h),

55

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

c) szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – minimalna 25 m lub wi cej wg stanu istniej ce- go, d) stopie ń dopuszczonej obsługi terenu przyległego – na terenie zainwestowanym „ograni- czony do przypadków wyj tkowych” i sukcesywnie ograniczany w stosunku do zjazdów istniej cych (zalecane zapewnienie obsługi od zaplecza przez dojazdy z ulic lokalnych), na terenach nie zainwestowanych – ograniczony do wypadków szczególnych, 2) oznaczenie – „Z” a) funkcja - ulica zbiorcza –istniej ce przebiegi dróg wojewódzkich, projektowana okresowo klasa funkcjonalna drogi nr 648, projektowane ci gi wylotowe dróg powiatowych i docelowo pozostałe drogi powiatowe na terenie gminy, b) podstawowe parametry projektowe – szeroko jezdni – min. 6 m, zalecana 7 m (na skrzy owaniach zalecane 9-12 m), chodniki wydzielone od jezdni zieleni lub barie- rami ochronnymi szeroko ci min. 2,5 m, pr dko projektowa Vp=60 km/h, c) szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – minimalna 20 m, zalecana przy istniej cej szero- ko ci powy ej 20 wg stanu istniej cego, d) stopie ń dopuszczonej obsługi terenu przyległego – na terenie zainwestowanym „cz cio- wo ograniczony” i sukcesywnie ograniczany w stosunku do zjazdów istniej cych (zaleca- ne zapewnienie obsługi przez zjazdy ł czone i przez dojazdy zbiorcze) oraz na terenach nie zainwestowanych – ograniczony do przypadków uzasadnionych. 3) oznaczenie – „L” a) funkcja – drogi o funkcji lokalnej w rozumieniu Rozporz dzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r (Dz. U. Nr 43, poz.430)- podstawowe ulice o funkcji miejskiej na terenie Nowogrodu, na terenie gminy drogi powiatowe pomocnicze i główne drogi gminne wydzielone niniejszym studium oraz odpowiadaj ce im ulice wiej- skie na terenach zainwestowanych, b) podstawowe parametry projektowe – szeroko jezdni – min.5,5m, zalecana szeroko 6,0 m, zalecane poszerzenia zjazdowe i zatoki parkingowe, na terenach zamieszkania chodni- ki wydzielone od jezdni zieleni szer. 1,50 m lub przykraw nikowe szeroko ci min. 2,5 m, pr dko projektowa Vp = 50 km (pr dko ci eksploatacyjne wg ustale administracji ruchem drogowym – na terenach miejskich 60 km/h), c) szeroko ść w liniach rozgraniczaj ących – minimalna 12m, zalecana 15m i wg stanu istnie- jcego przy szeroko ci powy ej 15 m lub wi cej,

56

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

d) stopie ń dopuszczonej obsługi terenu przyległego – na terenie zainwestowanym – dopusz- czalna obsługa przyległych działek oraz stopie obsługi „ograniczony w miejscach nie- bezpiecznych i o słabej widoczno ci ”. Podstawowym problemem w zakresie rozwoju systemu transportowego gminy i miasta jest eliminacja konfliktów mi dzy ruchem tranzytowym i turystycznym a funkcjami gminy oraz dostosowanie parametrów systemu (standardy, nono ci konstrukcji jezdni, stopie bez- piecze stwa itp.) do potrzeb gospodarczych gminy. Istotnym zagadnieniem jest docelowa izo- lacja ruchu na drogach wojewódzkich od ruchów rolniczych i pieszych w obszarach wsi. Z punktu widzenia gminy zadaniem modernizacji systemu transportowego jest zapewnienie nieograniczonego warunkami klimatycznymi dojazdu do o rodków zamieszkania i głównych obszarów gospodarczych. Na terenie wsi i osad istnieje konieczno zaprojektowania i stworzenia niezale nego od jezdni systemu parkowania w postaci zatok i wydzielonych stref parkowania. Wszystkie powy sze kierunki działa planistyczno-gospodarczych w zakresie kształ- towania systemów transportowych musz uwzgl dnia rachunek ekonomiczny i efektywno mo liwych do poniesienia nakładów bud etowych lub poza bud etowych (fundusze rozwojo- we itp.) zarówno w aspekcie skutków docelowych jak i efektów krótko etapowych. 3.8.2. Komunikacja kolejowa Brak linii kolejowej i po redni dost p do dróg krajowych wy szych klas oznacza pery- feryjne poło enie terenu gminy wobec głównych układów komunikacyjnych kraju. Jednocze- nie nale y zauwa y, e teren gminy jest bardzo małym o rodkiem ruchotwórczym i wobec tego istnieje stosunkowo pełna równowaga midzy potrzebami i uwarunkowaniami systemu transportowego. Obecnie brak podstaw do zakładania rozwoju komunikacji kolejowej w obszarze gmin kurpiowskich. Wobec powy ej ustalonego oddalenia gminy od infrastruktury kolejowej udział transportu kolejowego w systemie transportowym regionu b dzie znikomy.

3.8.3. Transport ci ęż ki i tranzyt Rejon gmin kurpiowskich a w tym gmina Nowogród jest oddalony od korytarzy tran- zytowych, mi dzynarodowych takich jak korytarz drogi nr 8 (Warszawa – Białystok), która bdzie dostosowana do klasy „S” i ruchu KR-6 i nacisków 115 KN/o .

57

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Ci g drogi wojewódzkiej nr 645 Łom a - Nowogród – Zbójna – Dby - Myszyniec i droga wojewódzka nr 648 Miastkowo - Nowogród –Stawiski oraz istniej cy most na Narwi dostosowany do obci e I klasy b d kierunkowo w układzie dróg krajowych poł czeniami pomocniczymi o funkcjach regionalnych. Powinny by one dostosowane docelowo do katego- rii ruchu KR-3- 4 i nacisków 80-100 KN/o . 3.8.4. Ście żki rowerowe – rekreacyjne i turystyczne Zakłada si docelow konieczno realizacji systemu wydzielonych cie ek rowero- wych przez wsie, do terenów zieleni i na odcinkach dróg wylotowych wsz dzie tam gdzie wyst powa b dzie ruch rowerowy przy nasilonym ruchu pojazdów samochodowych. Projektuje si wydzielone ci gi i cie ki rowerowe od Nowogrodu w kierunku: - Szblaka i Łom y wzdłu doliny Narwi, - do Morgownik i Dobrego Lasu, - do Jankowo Młodzianowa i dalej na teren gminy Miastkowo (szlak u podnó a i szczytem skarpy nadnarwia skiej z odgał zieniem w kierunku Chmielewa i drogi nr 61 na terenie gminy Miastkowo, - z miejscowo ci Ptaki dwie trasy w kierunku wschodnim do gminy Mały Płock (te- reny le ne i trasy wzdłu przebiegu Pisy i Narwi). W projekcie studium dostosowuje si potencjalne kierunki turystyki rowerowej na tere- nie gminy do projektowanych wylotów i funkcji rekreacji i cie ek rowerowych w rejonie Łom y i s siednich gmin. Oprócz wydzielonych cie ek rowerowych nale y przewidywa ci gi rekreacyjne i dalekobie ne cie ki rowerowe zwi zane z zagospodarowaniem terenów rekreacyjnych nad Narwi i Pis . Podstawowym problemem w zakresie rozwoju systemu transportowego gminy i miasta jest eliminacja konfliktów mi dzy ruchem tranzytowym i turystycznym a funkcjami gminy oraz dostosowanie parametrów systemu do potrzeb gospodarczych gminy. Istotnym zagadnieniem jest docelowa izolacja ruchu na drogach wojewódzkich od ruchów rolniczych i pieszych w obszarach wsi.

3.9.KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ 3.9.1. Zaopatrzenie w wod ę Zbiorowymi wodoci gami w gminie obj tych jest 15 wsi oraz miasto Nowogród. Wszyst- kie wsie obj te s wspólnie jednym wodoci giem grupowym „Sławiec” i połoone

58

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

w południowej cz ci gminy, po lewej stronie rzeki Narew. Wsie poło one po północnej stro- nie rzeki zaopatruj si z indywidualnych ródeł, przewa nie w oparciu o studnie kopane. Podstawowym kierunkiem w zakresie zaopatrzenia w wod jest zapewnienie ci gło ci do- stawy wody o jako ci zgodnej z obowi zuj cymi normami sanitarnymi w ilo ci pokrywaj cej pełne potrzeby mieszka ców poprzez modernizacj istniej cych uj wody oraz rozbudow sieci przesyłowej. Realizacja w/w kierunku na terenie gminy wymaga b dzie nast puj cych działa :  modernizacji i rozbudowy stacji wodoci gowej w Sławcu,  sukcesywnej rozbudowy wodoci gu grupowego „Sławiec” w miar rozwoju zabudowy i wyst puj cych potrzeb,  zwodoci gowania pozostałych wsi poło onych po północnej stronie rzeki Narew: Mor- gowniki, Ptaki, Baliki, Kupnina i Serwatki (przy moliwo ci wykorzystania istniej cych studni gł binowych). Realizacja wymienionego kierunku w obszarze miasta wymaga b dzie:  utrzymania w nale ytym stanie istniej cych urz dze zaopatruj cych w wod oraz w miar wyst puj cych potrzeb sukcesywn ich rozbudow w dostosowaniu do tempa rozwoju miasta,  uzupełnienia sieci wodoci gowej w istniej cej zabudowie w celu zamkni cia pier cieni wodoci gowych i prawidłowego rozkładu ci nienia w sieci,  sukcesywnej rozbudowy systemu wodoci gowego zgodnie z zakładanymi kierunkami rozwoju miasta.

3.9.2. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków Na terenie gminy brak jest urz dze do odprowadzania i oczyszczania cieków. Komu- naln oczyszczalni cieków posiada miasto i przyjmuje cieki równie z terenu gminy. Podstawowym kierunkiem w zakresie odprowadzania i oczyszczania cieków jest:  zapewnienie normatywnych standardów cywilizacyjnych w tym zakresie,  ograniczenie wielko ci odprowadzanych ładunków zanieczyszcze do wód powierzch- niowych. Realizacja w/w kierunków na terenie gminy wymaga b dzie nast puj cych działa :  obj cia scentralizowanym systemem odprowadzenia cieków wsi M twica ze wzgl du na wielko wsi, zwarto zabudowy, lokalizacj zakładów usługowych,

59

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 rozwi zania odprowadzenia cieków w pozostałych wsiach posiadaj cych sie wodoci - gow w postaci indywidualnych, przyzagrodowych oczyszczalni cieków,  w nast pnej kolejno ci wprowadzenia przyzagrodowych oczyszczalni cieków w pozosta- łych wsiach po wyposa eniu ich w sie wodoci gow . Na obszarach o zabudowie rozproszonej, kolonijnej, gdzie nieracjonalna wydaje si bu- dowa systemów scentralizowanych, nale y stosowa rozwi zania indywidualne. Nie znaczy to jednak mo liwo ci zastosowania zbiorowego odprowadzenia cieków, je eli pozwol na to rodki finansowe. Zbiorniki szczelne bezodpływowe nale y traktowa jedynie jako roz- wi zanie przej ciowe. Realizacja kierunku polityki przestrzennej w zakresie odprowadzenia cieków w obsza- rze miasta wymaga b dzie:  budowy sieci kanalizacji sanitarnej w obszarze istniej cego zainwestowania mi dzy inny- mi w ulicach: Stacha Konwy, Łom yskiej, Porucznika Jerzyny, Zdrojowej, Nadnarwia - skiej, 11 Listopada, Majora Sikory, Zamkowej, Podgórskiej, Pi knej,  sukcesywn rozbudow kanalizacji sanitarnej wraz z post puj cym zainwestowaniem ob- szarów miasta,  rozbudow systemu odprowadzania cieków deszczowych wraz z sukcesywnym wprowa- dzaniem urz dze podczyszczaj cych na wylotach do odbiorników.

3.9.3. Zaopatrzenie w gaz Istniej cy system gazoci gów wysokiego ci nienia na terenie naszego województwa nie pozwala na bezpo rednie zaopatrzenie w gaz przewodowy gminy Nowogród. Podstawowym kierunkiem w zakresie zaopatrzenia w gaz jest zapewnienie mo liwo ci dostaw gazu ziemnego do miasta i wszystkich wsi gminy. Wobec braku aktualnego programu gazyfikacji województwa mo na jedynie zało y, e do zgazyfikowania gminy niezb dna b - dzie budowa:  gazoci gu wysokiego ci nienia o rednicy 150 i 100 mm (odgał zienie od gazoci gu ma- gistralnego na terenie miasta Łom y w kierunku Nowogrodu),  stacji redukcyjnej I stopnia (na terenie gminy Nowogród),  wewn trznej sieci redniego ci nienia. Zgodnie z projektem planu zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskiego i wnioskami do planu Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, zaopatrzenie w gaz

60

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

przewodowy tej cz ci województwa jest przewidywane w „dalszej perspektywie czasowej” (tzw. długoterminowym planie rozwoju w latach 2011-2020). Jest to odcinek około 4 km ga- zoci gu wysokiego ci nienia o rednicy 150 mm i 16 km o rednicy 100 mm. Budowa nowych gazoci gów mo e by brana pod uwag tylko wówczas, gdy w ich zasi gu znajduje si rynek gazu umo liwiaj cy osi gni cie efektywno ci inwestycji. Decyduje wył cznie kryterium opła- calno ci i wi e si cz sto z podpisaniem umów na dostaw gazu z du ymi odbiorcami na terenie województwa. Priorytety tej realizacji to:  pierwsze stwo miejscowo ci o najwi kszym zdeklarowanym przez mieszka ców zapo- trzebowaniu na gaz, w tym poło onych najbli ej stacji redukcyjno – pomiarowej i tworz cych zwarte ci gi liniowe,  pierwsze stwo miejscowo ci, gdzie przewiduje si du e odbiory gazu na potrzeby cie- płownictwa i urz dze obiektów komunalnych. Ze wzgl du na du odległo czasow budowy systemu zaopatrzenia w gaz przewodowy wskazane jest utrzymywanie i rozwijanie stosowania no nika energii gazu propan – butan przez mieszka ców gminy.

3.9.4. Zaopatrzenie w ciepło Podstawowe kierunki rozwoju ciepłownictwa w mie cie i gminie to:  sukcesywne zwi kszanie udziału proekologicznych no ników energii zmniejszaj cych zanieczyszczenie rodowiska. Ekologizacja no ników energii powinna by wprowadzana w pierwszej kolejno ci w obiektach u yteczno ci publicznej takich jak np. szkoły i urz - dy,  zmniejszanie zu ycia ciepła poprzez termorenowacj budynków o złych warunkach ter- moizolacyjnych,  wprowadzanie nowych rozwi za technicznych i technologicznych zwi kszaj cych efek- tywno , ułatwiaj cych obsług i zmniejszaj cych koszty eksploatacji (dotyczy w szczególno ci sprawno ci kotłów i ich automatyzacji). Główne zadania w zakresie rozwoju ciepłownictwa to:  kontrola i restrykcje w stosunku do emiterów najwi kszych ponadnormatywnych zanie- czyszcze ,

61

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 propagowanie stosownych docieple budynków i wykorzystywanie nowych rozwiza w technice grzewczej,  propagowanie i stosowanie czystych ekologicznie odnawialnych ródeł energii (np. ciepła z gł bi ziemi – pompy cieplne, ciepła słonecznego – kolektory słoneczne).

3.9.5. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą Dostosowanie systemu elektroenergetycznego do potrzeb odbiorców oraz dostarczanie energii elektrycznej o normatywnym standardzie jakociowym i ilo ciowym poprzez:  adaptacj istniej cych urz dze elektroenergetycznych: linie napowietrzne 110kV oraz 15kV, stacje transformatorowe 15/0,4kV oraz sie napowietrzna i kablowa nn, zwracaj c przy tym uwag na konieczno zachowania stref ochronnych od istniej cych i projektowanych linii napowietrznych 110kV i 15kV do istniej cych i projektowanych obiektów kubaturowych,  budow linii napowietrznej 110kV relacji Ostrołeka - Nowogród  modernizacj linii zasilaj cej 15kV RPZ-II Łom a - Nowogród - Zbójna,  rozwi zanie zasilania w energi elektryczn na osiedlu mieszkaniowym przy ul. Por. Ja- rzyny w Nowogrodzie,  remont i modernizacj cz ci sieci komunalno - owietleniowych nn na terenie gminy,  budow nowej sieci elektroenergetycznej (SN, stacje transformatorowe 15/0,4kV, linie nn) na terenach przewidzianych do zainwestowania.

3.9.6. Gospodarka odpadami Gmina Nowogród posiada składowisko odpadów stałych, zlokalizowane w obszarze administracyjnym miasta Nowogród – w południowej jego cz ci. Jest to obiekt nie spełniaj - cy wymogów sanitarno-ekologicznych okre lonych dla składowisk odpadów stałych. Działania w zakresie gospodarki odpadami powinny zmierza do:  budowy składowiska odpadów stałych spełniaj cego wymogi sanitarne i ekologiczne dla tego rodzaju obiektów,  stworzenie systemu gromadzenia i wywozu odpadów na składowisko, gwarantuj cego ochron rodowiska przyrodniczego przed zanieczyszczeniem oraz umo liwiaj cego od- zysk (recycling) surowców wtórnych, w drodze selekcji odpadów u ich wytwórców lub na składowisku gminnym, jak równie systemu zbytu odzyskanych surowców,

62

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 bezwzgl dnego przestrzegania obowi zuj cych przepisów odno nie gromadzenia odpa- dów na składowiskach, w celu eliminowania uci liwo ci i zagro e wynikaj cych z jego funkcjonowania.

3.10. OCHRONA PRZECIWPO ŻAROWA I OBRONA CYWILNA W gospodarce przestrzennej gminy nale y stosowa nast puj ce zasady słu ce zabez- pieczeniu potrzeb obrony cywilnej i ochrony przeciwpo arowej. W zakresie obrony cywilnej:  w rejonach budownictwa wielorodzinnego nale y przewidzie rezerw terenów pod bu- dowl ochronne (schrony, ukrycia, szczeliny),  w budynkach przemysłowych, usługowych, u yteczno ci publicznej, mieszkalno – usłu- gowych i mieszkalnych nale y na etapie sporz dzania planów realizacyjnych przewidzie schrony i ukrycia,  w rejonie budownictwa jednorodzinnego nale y przewidywa ukrycia typu II wykonane w budynkach przez mieszka ców we własnym zakresie w okresie podwy szonej gotowo- ci obronnej Pa stwa,  bez wzgl du na typ zabudowy nale y zarezerwowa tereny pod budow awaryjnych stud- ni wody pitnej (7,5 l na osob / dob ). Odległo studni od budynków mieszkalnych po- winna wynosi najwy ej 800 m,  istniej ce studnie powinny by zabezpieczone przed likwidacj i przystosowane do sprawnego uruchomienia i eksploatacji w sytuacjach kryzysowych,  owietlenie zewn trzne (ulice, zakłady pracy) nale y przystosowa do zaciemnienia i wygaszenia,  nale y uwzgl dni system alarmowania i powiadamiania mieszka ców w wypadku zagro- e poprzez systemy alarmowe przyjmuj c promie słyszalno ci do 300 m,  układ projektowanych i modernizowanych dróg powinien spełnia nast puj ce warunki: - szeroko ulicy powinna uniemo liwi ewentualne zagruzowanie, - powinny by poł czenia z traktami przelotowymi zapewniaj ce sprawn ewakuacj ludno ci w okresie zagro enia, - nale y wyznaczy trasy przejazdu dla pojazdów z toksycznymi rodkami przemysło- wymi,

63

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 przy opracowaniu miejscowych planów wsi w skali 1:1 000 nale y na przedsi wzi cia obrony cywilnej wykona aneks do planu,  nale y zachowa istniej ce lub projektowane obiekty obrony cywilnej nie dopuszczaj c do ich likwidacji,  wszelkie plany zagospodarowania przestrzennego naley przed ich uchwaleniem uzgad- nia z Wydziałem Zarz dzania Kryzysowego, Ochrony Ludno ci i Spraw Obronnych Pod- laskiego Urz du Wojewódzkiego w Białymstoku.

W zakresie ochrony przeciwpo arowej:  nale y d y do utrzymania istniej cych obiektów Ochotniczej Stra y Po arnej,  realizacja w terenach zabudowanych na sieci wodoci gowej odpowiedniej ilo hydran- tów dla celów ochrony przeciwpo arowej,  zabezpieczenie dróg po arowych dla obiektów przemysłowych i usługowych.

4. KIERUNKI POLITYKI PLANISTYCZNEJ 4.1. OBSZARY, DLA KTÓRYCH SPORZ ĄDZENIE PLANÓW MIEJSCOWYCH JEST OBOWI ĄZKOWE Stosownie do artykułu 13 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku o zagospodarowaniu prze- strzennym (tekst jednolity Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139 z pó niejszymi zmianami) miej- scowy plan zagospodarowania przestrzennego sporz dza si obowi zkowo, gdy:  je eli przepisy szczególne tak stanowi , (obowi zek przyst pienia do sporz dzenia miej- scowego planu zagospodarowania przestrzennego powstaje po upływie 6 miesi cy od dnia wej cia w ycie stosownego przepisu szczególnego),  dla obszaru, na którym przewiduje si realizacj programów wojewódzkich słu cych realizacji ponadlokalnych i regionalnych celów publicznych oraz programów zawieraj ce zadania rz dowe słu ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych (obowi zek przy- st pienia do sporz dzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powstaje po upływie 3 miesi cy od dnia ustalenia warunków wprowadzenia zadania rz dowego al- bo zadania samorz du województwa do miejscowego planu zagospodarowania prze- strzennego),

64

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 dla obszaru, na którym przewiduje si zadania dla realizacji lokalnych celów publicznych, z wyj tkiem zada zwi zanych z budow urz dze infrastruktury technicznej w granicach pasa drogowego,  dla obszarów, które mog by przeznaczone pod zabudow mieszkaniow wynikaj c z potrzeby zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorz dowej,  dla obszarów dla których sporz dzanie miejscowych planów zagospodarowania prze- strzennego jest obowi zkowe na podstawie przepisów szczególnych lub ze wzgl du na istniej ce uwarunkowania, (obowi zek przyst pienia do sporz dzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powstaje po upływie dwóch miesi cy od dnia zło enia wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu),  dla obszaru, na którym przewiduje si budow obiektów handlowych, o powierzchni sprzeda owej powy ej 1.000 m 2 - w gminach o liczbie mieszka ców do 20.000.

4.2. OBSZARY, DLA KTÓRYCH OBOWI ĄZEK SPORZ ĄDZENIA MIEJSCO- WYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WYNIKA Z PRZEPISÓW SZCZEGÓLNYCH W wietle obowi zuj cych przepisów na terenie gminy i miasta Nowogród mog wyst - pi obszary, dla których obowi zek ten wynika z:  art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 3.02.19995 roku o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. Nr 16 poz. 78 z pó niejszymi zmianami), gdzie przeznaczenie gruntów na cele nierolnicze i niele ne dokonuje si w miejscowym planie zagospodarowania przestrzen- nego.  W zwi zku z tym przepisem decyzj o przest pieniu do sporz dzenia planów miejsco- wych, dla terenów rolnych przeznaczonych pod zabudow nie zwi zanych z gospodark roln lub le n, nale y podejmowa ka dorazowo po zaistnieniu potrzeb i mo liwo ci w tym zakresie.  art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 16.10.1991 roku o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 114. poz. 492 z pó niejszymi zmianami) dla obszarów i zespołów poddawanych ochronie przez Rad Gminy (dotyczy obszaru chronionego krajobrazu lub uznania terenu za zespół przy- rodniczo – krajobrazowy, je eli wojewoda nie wprowadził innej formy ochrony).

65

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96 z pó niejszymi zmianami) dla obszarów (terenów górniczych) zwi zanych z wydobywaniem kopalin pospolitych.

4.3. OBSZARY, DLA KTÓRYCH SPORZ ĄDZENIE MIEJSCOWEGO PLANU ZA- GOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MO ŻE BY Ć OBOWI ĄZKOWE ZE WZGL ĘDU NA ISTNIEJ ĄCE UWARUNKOWANIA Opracowania planów miejscowych dla obszarów le cych w granicach zwartej zabudo- wy wsi i ewentualnych innych terenów powinny by podejmowane przez władze sukcesywnie, w zale no ci od pojawiaj cych si potrzeb, (b d zmiany funkcji) i koniunktury inwestycyj- nej. Opracowanie planu miejscowego wynikn mo e z konieczno ci odpowiedniego stopnia uszczegółowienia, umo liwiaj cego podział geodezyjny na działki budowlane, wyznaczaj ce- go drogi dojazdowe wraz z rozmieszczeniem urz dze infrastruktury technicznej dla terenów okre lonych w „Studium”, jako przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe, zagrodowe i rekreacyjne . Opracowania planów miejscowych dla nowych struktur osiedle czych powinny by po- dejmowane przez władze sukcesywnie, w zale no ci od pojawiaj cych si potrzeb i koniunk- tury inwestycyjnej.

TEREN MIASTA NOWOGRÓD Podstaw polityki planistycznej miasta umo liwiaj c realizacj celów i kierunków roz- woju powinny by nast puj ce miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego sporz - dzone dla obszarów, na których wyst puj szczególne uwarunkowania wynikaj ce z potrzeb rodowiska kulturowego i przyrodniczego lub z zało onych kierunków przekształce w strukturze miasta. Obszary zostały okre lone na rysunku „Polityka planistyczna miasta Nowogród” w skali 1:10000 stanowi cym zał ącznik nr 3 do uchwały: obszary obj te stref ochrony konserwatorskiej: zasi g i zakres miejscowego planu wg wytycznych konserwatorskich z zaleceniem uwzgl dnienia: - porz dkowania i kompleksowej rewaloryzacji,

66

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

- wytycznych w zakresie kształtowania architektury, - wyznaczenie kompleksu terenu rekreacyjno - wypoczynkowego tereny o wiod cej funkcji usługowej z zaleceniem uwzgl dnienia: - wyznaczenia terenów dla realizacji celów publicznych, - zasad i standardów kształtowania zabudowy, - zasad porz dkowania i przekształce zabudowy, - zapewnienia powi za funkcjonalno - przestrzennych, tereny funkcji – usługowo – mieszkaniowej z zaleceniem uwzgl dnienia: - zasad obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji, - zasad i standardów kształtowania zabudowy, - zasad i warunków podziału terenu na działki budowlane.

TEREN GMINY NOWOGRÓD Z uwagi na uwarunkowania rodowiska kulturowego i przyrodniczego, komunikacyjne i społeczne obowi zkiem jest opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzen- nego na terenie gminy Nowogród obejmuj cego trzy obszary - wskazane na rysunku „Kierun- ki” gminy Nowogród w skali 1:25000: - rejon turystyczno – wypoczynkowy nad Pis , wsie: Baliki, Ptaki, Serwatki, - cz wsi Morgowniki, - tereny osadnicze i turystyczno – wypoczynkowe nad rzek Narew w rejonie wsi Sza- blak. 5. ZADANIA DO REALIZACJI CELÓW PUBLICZNYCH 5.1. Polityka przestrzenna pa ństwa i samorz ądu województwa Zgodnie z ustaw o zagospodarowaniu przestrzennym studium ma okre li obszary przewidywane do realizacji zada i programów wynikaj cych z polityki zawartej w ustale- niach strategii województwa zawartych planie zagospodarowania przestrzennego. W planie tym ustala si obszary, na których przewiduje si realizacje zada rz dowych oraz zada sa- morz du województwa wpisanych do wojewódzkiego rejestru. Plan zagospodarowania prze- strzennego województwa obecnie znajduje si w opracowaniu. Realizacja zamierze zawartych w „Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowa- nia kraju” (przyj tej przez Sejm RP 17 listopada 2000 roku i opublikowanej w Monitorze

67

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

Polskim Nr 26 po. 432) dokonuje si poprzez programy zawieraj ce zadania rz dowe i woje- wódzkie. Warunkiem zatwierdzenia programów jest zapewnienie rodków finansowych Zgodnie z art. 61 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym wojewoda sporz dza i prowadzi wojewódzki rejestr, w którym zamieszcza si zadania rz dowe i zadania samorz - du województwa Umieszczenie zadania rz dowego lub zadania samorz du wojewódzkiego w rejestrze wojewódzkim jest podstaw podj cia negocjacji z Zarz dem Gminy w sprawie wprowadzenia zada do realizacji ponadlokalnych celów publicznych do miejscowego planu zagospodaro- wania przestrzennego.

5.2. Zadania i programy Lista inwestycji publicznych wynikaj cych ze strategii rozwoju województwa podla- skiego  Zachowanie wysokich walorów warto ci rodowiska przyrodniczego Obszaru Chronione- go Krajobrazu Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi przy współpracy z gminami ssiaduj cymi,  rozbudowa systemu zbiórki, segregacji i transportu odpadów komunalnych na wysypisko mieci, z  zalesienie nieu ytków i gruntów klasy V i VI,  modernizacja istniej cej sieci dróg gminnych,  skanalizowanie wszystkich zwodoci gowanych wsi,  budowa linii elektrycznej 110kV,  przyci ganie na teren gminy potencjalnych inwestorów krajowych i zagranicznych.

Zadania uj ęte w „Programie wojewódzkim na lata 2001 – 2003”:  budowa linii elektrycznej 110kV,  komputerowy system Informacji Turystycznej i promocji Województwa Podlaskiego.  utrzymanie i eksploatacja urz dze melioracji wodnych podstawowych.  program wspierania restrukturyzacji zatrudnienia na obszarach wiejskich głównie poprzez stworzenie warunków rozwoju przetwórstwa rolno-spo ywczego,  wspieranie instytucji pozarz dowych działaj cych na rzecz rozwoju regionalnego,

68

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 budowa informatycznego systemu wspomagania zarz dzania województwem przez admi- nistracj samorz dow . Lista inwestycji publicznych o znaczeniu lokalnym zgłoszonych przez Zarz d Gminy i Miasta Nowogród 1. Budowa centrum rekreacyjno-sportowego w Nowogrodzie. 2. Budowa hali sportowej przy gimnazjum w Nowogrodzie. 3. Budowa kanalizacji sanitarnej w Nowogrodzie – II etap. 4. Budowa oczyszczalni wiejskich i kanalizacji we wsiach: M twica, Grzymały, Sła- wiec, Gr dy, Jankowo Młodzianowo, Jankowo Skarbowo. 5. Budowa wodoci gu wiejskiego we wsiach: Morgowniki, Baliki, Ptaki, Serwatki, Kupnina. 6. Budowa wysypiska mieci dla Nowogrodu i przyległych wsi w Nowogrodzie. 7. Budowa zaplecza przy stadionie w Nowogrodzie. 8. Doko czenie budowy szkoły w Jankowie, budowa sal gimnastycznych w Jankowie i Sławcu. 9. Modernizacja dróg gminnych i powiatowych w Nowogrodzie i wsiach gminy. 10. Realizacja budownictwa komunalnego w mie cie Nowogród. 11. Rozbudowa oczyszczalni cieków w Nowogrodzie. 12. Urz dzenie amfiteatru w Nowogrodzie. 13. Utworzenie centrum informacji turystycznej w Nowogrodzie. 14. Wyznaczenie i urz dzenie tras turystycznych: pieszych i rowerowych.

5.3. Zasady współpracy z obszarami s ąsiednimi Współpraca w dziedzinie przedsi wzi publicznych dotyczy b dzie w szczególno ci:  komunikacji w zakresie: , utrzymania systemu dróg i jednoczesnych działaniach konserwatorsko - modernizacyj- nych na drogach ł cz cych jednostki osadnicze,  infrastruktury technicznej w zakresie: , elektroenergetyki - utrzymania przebiegu linii elektroenergetycznych 15 kV, zaopatrzenia w gaz - utrzymania w studiach gmin przebiegu gazoci gu wysokiego ci nie- nia, melioracji - utrzymanie ci gło ci systemów melioracyjnych.

69

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 ochrony systemu ekologicznego i rozwoju rekreacji w zakresie: , utrzymanie ci gło ci przestrzennej korytarzy systemów ekologicznych – dolin rzek i la- sów poprzez ich ochron przed zabudow , podejmowanie wspólnych przedsi wzi rozwojowych w dziedzinie infrastruktury spo- łecznej, budowy szlaków turystycznych i cie ek rowerowych.

SPIS MATERIAŁÓW ŹRÓDŁOWYCH

Przy opracowaniu studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzen- nego gminy i miasta Nowogród posłu ono si nast puj cymi materiałami ródłowymi:  Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy i miasta Nowogród opracowany przez WBPP w Łom y;  Zało enia rewaloryzacji województwa łom yskiego - gmina Nowogród opracowane przez PKZ Warszawa;  Wykaz zabytków i obiektów kulturowych sporz dzony przez Wojewódzki Oddział Słu - by Ochrony Zabytków w Białymstoku - Delegatura w Łom y;  Przyroda województwa łom yskiego pod redakcj Aleksandra W. Sokołowskiego - Łom a, 1997;  Opracowanie fizjograficzne ogólne dla planu zagospodarowania przestrzennego gminy Nowogród opracowane przez "Geoprojekt" Warszawa, 1980;  Plan urz dzenia lasu Nadle nictwa Nowogród i Nadle nictwa Łom a.  Inwentaryzacja złó surowców mineralnych stałych na terenie województwa łom yskie- go - gmina Nowogród -Przedsi biorstwo Geologiczne w Warszawie "POLGEOL", 1995;  Stan czysto ci rzek województwa łom yskiego w roku 1998 - Wojewódzki Inspektorat rodowiska w Białymstoku Delegatura w Łom y;  Program małej retencji w województwie łom yskim - Instytut Melioracji i U ytków Zie- lonych, Falenty, 1997;  Waloryzacja agroekologiczna obszaru Zielone Płuca Polski - IUNG Puławy, 1994;  Wyniki Powszechnego Spisu Rolnego z 1996 roku;  Materiały Rejonu Energetycznego;  Dane urz du statystycznego w Łom y i w Białymstoku;  Mapa topograficzna w skali 1 : 25 000;

70

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY I MIASTA NOWOGRÓD * KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO *

 Mapa zasadnicza w skali 1 : 5 000;  Wykaz wniosków do studium sporz dzony przez Urz d Gminy i Miasta w Nowogrodzie;  Materiały wej ciowe opracowane przez Urz d Gminy i miasta w Nowogrodzie,  Materiały przesłane przez instytucje i organy wła ciwe do uzgadniania i opiniowania pro- jektu studium; oraz opracowaniami:  projekt "Studium Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łom yskiego" - opracowany przez WBPP w Łomy w 1998 roku;  "Strategia rozwoju obszaru funkcjonalnego "Zielone Płuca Polski" - zapis tezowy" opra- cowana pod kierunkiem prof. dr hab. El biety Wysockiej w styczniu 1999 roku;  Koncepcja Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET - Polska;  Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2010 sporz dzona przez Zarz d Województwa Podlaskiego w sierpniu 2000 roku wraz z poprzedzaj cymi materiałami diagnostycznymi.

71

ŁOMŻYŃSKI ZESPÓŁ PROJEKTOWO – INWESTYCYJNY W ŁOMŻY

UCHWAŁA NR XII/68/12 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 06 marca 2012 r. w sprawie uchwalenia zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Nowogród”. Na podstawie art. 18 ust.2 pkt. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz ądzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z pó źn. zm. 1), oraz art. 12 ust. 1 i art. 27 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z późn.zm. 2) w wykonaniu uchwał: Nr XXXVI/207/10 z dnia 7 czerwca 2010 roku i Nr V/20/11 z dnia 7 marca 2011 roku Rady Miejskiej w Nowogrodzie w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Nowogród, uchwala si ę co nast ępuje: ROZDZIAŁ I - PRZEPISY OGÓLNE

§ 1. 1. Uchwala si ę zmian ę „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Nowogród” dotycz ącą terenów poło Ŝonych w gminie Nowogród w miejscowo ści M ątwica, Morgowniki i Sławiec i zwan ą dalej „zmian ą studium”. 2. Granice zmiany studium zostały okre ślone na rysunkach zmiany studium stano- wi ącym zał ączniki nr 1 i nr 2 do niniejszej uchwały. § 2. Celem zmiany studium jest wyznaczenie terenów pod: zabudow ę mieszkaniow ą, usługow ą z zakresu obsługi podró Ŝnych komunikacji samochodowej oraz powierzchniow ą eksploatacj ę kruszyw naturalnych. § 3. Integraln ą cz ęś ci ą zmiany studium s ą nast ępuj ące zał ączniki do niniejszej uchwały: 1) rysunek zmiany studium: a) „Kierunki zagospodarowania przestrzennego – miejscowo ści M ątwica i Sławiec” w skali 1 : 10.000 stanowi ący zał ącznik Nr 1, b) „Kierunki zagospodarowania przestrzennego – miejscowo ści Morgowniki” w skali 1:10.000 stanowi ący zał ącznik Nr 2, 2) okre ślenie sposobu rozpatrzenia uwag do projektu zmiany studium stanowi ący zał ącznik Nr 3; 3) tekst jednolity Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Nowogród zatwierdzony uchwał ą Nr 24/III/02 Rady Miejskiej Nowogród z dnia 30.04.2002 r. z pó ź zm. 3 z uwzgl ędnieniem zmian wprowadzonych niniejsz ą uchwał ą wraz z ujednolicon ą cz ęś ci ą graficzn ą studium stanowi ący zał ącznik Nr 4.

1 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy ogłoszone zostały w Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Nr 167, poz. 1759, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441, Nr 175, poz. 1457, z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, z 2007 r. Nr 48, poz. 327, Nr 138, Nr 138, poz. 974, Nr 173, poz.1218, z 2008 r. Nr 180, poz. 1111, Nr 223, poz. 1458; z 2009 r. Nr 52, poz. 420, Nr 157, poz. 1241, z 2010 r. Nr 28, poz. 142, Nr 28, poz.146, Nr 40, poz. 230, Nr 106, poz. 675, z 2011 r. Nr 21, poz. 113 Nr 117, poz. 679 i Nr 134, poz.777 . 2 Zmiany wymienionej ustawy ogłoszone zostały w Dz. U. z 2004 r. Nr 6, poz. 41 i Nr 141, poz. 1492, z 2005 r. Nr 113, poz. 954 i Nr 130, poz.1087, z 2006 r. Nr 45, poz. 319 i Nr 225, poz. 1635, z 2007 r. Nr 127, poz. 880, z 2008 r. Nr 199, poz. 1227, 201, poz. 1237 i Nr 220, poz.1413, z 2010 r. Nr 24, poz. 124, Nr 75, poz. 474, Nr 106, poz. 675, Nr 119, poz. 804, Nr 130, poz. 871, Nr 149, poz. 996 i Nr 155, poz. 1043 z 2011 r. Nr 32, poz. 159 i Nr 153, poz.901. 3 Zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Nowogród uchwalone uchwałami: nr XXVI/120/05 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 30 czerwca 2005r, oraz nr XL/226/10 Rady Miejskiej w Nowogrodzie z dnia 11 listopada 2010r.

ROZDZIAŁ II - USTALENIA

§ 4. W tek ście Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Nowogród stanowi ącym zał ącznik nr 1 do uchwaly Nr 24/III/02 Rady Miejskiej Nowogród z dnia 30.04.2002 r. z pó ź zm. wprowadza si ę nast ępuj ące zmiany:

1) w ROZDZIALE 2 – CELE ROZWOJU, punkt 2.2.4. Cele rozwoju komunikacji (na stronnie 14) dodaje si ę akapit w brzmieniu: “ • rozwój usług z zakresu obsługi podró Ŝnych komunikacji samochodowej ,” 2) w ROZDZIALE 3 – KIERUNKI I ZASADY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO: a) 3.4. KIERUNKI OCHRONY PRZESTRZENI KULTUROWEJ punkt 3.4.1. Tereny i obiekty podlegaj ące ochronie prawnej (na stronnie 32) dodaje si ę akapit w brzmieniu:

“ Morgowniki st. 44 (obszar 35-74 AZP) pozostało ść osadnictwa średniowiecznego i nowo Ŝytnego. ” b) 3.5. KIERUNKI I ZASADY ROZWOJU OBSZARÓW ZABUDOWANYCH I PRZEZNACZONYCH POD ZABUDOW Ę (na stronie 37) trzeci akapit otrzymuje brzmienie:

“ Racjonalne gospodarowanie dobrem publicznym jakim jest przestrze ń, musi mie ć pierwsze ństwo nad interesem prywatnym. Dla cz ęś ci terenu gminy, obj ętej obszarem chronionego krajobrazu, głównym kierunkiem zagospodarowania gminy jest jego ochrona oraz ustalenia dotycz ące mo Ŝliwo ści wykorzystania walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego. Zasady gospodarowania przestrzeni ą zawarte zostały w rozporz ądzeniu Wojewody Łom Ŝyński ego nr 14/98 z dnia 19 maja 1998 roku w sprawie wyznaczenia obszaru chronioneg o krajobrazu nr 11/05 Wojewody Podlaskiego z dnia 25 lutego 2005 roku w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Równiny Kurpiowskiej i Doliny Dolnej Narwi oraz w ustawie o ochronie przyrody i s ą nadrz ędne w stosunku do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Rozwój obszarów przeznaczonych po zabudow ę nie mo Ŝe zagra Ŝać celom i przedmiotom ochrony obszarów NATURA 2000, dla ochrony których zostały one ustanowione. Nie mo Ŝe równie Ŝ zagra Ŝać integralno ści tych obszarów. ”

c) 3.3. KIERUNKI I ZASADY ROZWOJU OBSZARÓW ZABUDOWANYCH I PRZEZNACZONYCH POD ZABUDOW Ę punkt 3.5.2. kierunki polityki przestrzennej w zakresie terenów zabudowy dodaje się (na stronie 40) akapit w brzmieniu: „ • ochron ę terenów nara Ŝonych na niebezpiecze ństwo powodzi, ”, d) 3.7. KIERUNKI ROZWOJU SFERY GOSPODARCZEJ punkt 3.7.4. Turystyka (na stronie 51) dodaje si ę akapit w brzmieniu: “ • rozwój bazy turystycznej dla obsługi turystów komunikacji samochodowej .”

e) 3.9. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ dodaje si ę punkt 3.9.7. Telekomunikacja (na stronie 63) w brzmieniu:

„ 3.9.7. Telekomunikacja Dostosowanie systemu telekomunikacyjnego do potrzeb mieszka ńców zakłada si ę poprzez: • utrzymanie istniej ących urz ądze ń telekomunikacyjnych w dobrym stanie technicznym, • lokalizacj ę sieci telekomunikacyjnych zarówno w tradycyjnych, jak i w nowych techno- logiach, w tym budow ę, rozbudow ę i modernizacj ę infrastruktury światłowodowej, • obj ęcie terenu gminy zintegrowanym systemem telekomunikacyjnym, poł ączonym z systemami sieci internetowych: wojewódzkiej i krajowej, • rozwój systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych (przewodowych i bez- przewodowych), stosownie do wzrostu zapotrzebowania na usługi telekomunikacyjne i teleinformatyczne w gminie i regionie • dopuszcza si ę lokalizacj ę inwestycji celu publicznego z zakresu ł ączno ści publicznej w rozumieniu przepisów szczególnych. ”

3) w ROZDZIALE – SPIS MATERIAŁÓW śRÓDŁOWYCH, (na stronnie 72) dodaje si ę akapity w brzmieniu:

„ • Studium dla obszarów nieobwałowanych naro Ŝnych na niebezpiecze ństwo powodzi dla rzeki Narew wykonane dla RZGW w Warszawie przez Małopolsk ą Grup ę Geodezyjno- Projektow ą • Studium dla obszarów nieobwałowanych naro Ŝnych na niebezpiecze ństwo powodzi dla rzeki Pisa wykonane dla RZGW w Warszawie przez Małopolsk ą Grup ę Geodezyjno- Projektow ą

• Dokumentacji geologicznej zło Ŝa kruszywa naturalnego – M ĄTWICA 5 w kat. „C 1; • Dokumentacji geologicznej zło Ŝa kruszywa naturalnego – piasku i piasku ze Ŝwirem

MĄTWICA 6 w kat. „C 1"; • Dokumentacji geologicznej zło Ŝa kruszywa naturalnego „SŁAWIEC" w kat. „C 1.”

§ 5. 1. Na rysunku: "Kierunki zagospodarowania przestrzennego - GMINA NOWOGRÓD" w skali 1 : 25 000 wprowadza si ę zmiany, których granice zostały przedstawione kolorem czerwonym.

ROZDZIAŁ III – PRZEPISY KO ŃCOWE § 6. Wykonanie Uchwały powierza si ę Burmistrzowi Miasta Nowogród.

§ 7. Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podj ęcia.

Przewodnicz ący Rady