From Poland Made of Wood Ll Poland Made of Stone

From Poland made of wood ll Poland made of stone

From Poland made of wood ll Poland made of stone Lesson plan (Polish) Lesson plan (English)

Bibliograﬁa:

Feliks Kiryk, Kronika Wielkopolska, Kraków 1992, s. 23. Kronika katedralna krakowska, tłum. J. Żerbiłło, Kraków 2001, s. 16–17. From Poland made of wood ll Poland made of stone

One of the numerous castles built during the reign of Casimir III the Great was erected in Będzin Source: Ludan, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Link to the lesson

You will learn

who the King Casimir III the Great was and how he ruled; to explain the saying „ he found Poland made of wood and left it made of stone”; list the greatest achievements of this monarch; explain why this monarch received the title of “Great”.

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe abstraktu.

Casimir III the Great was the son of King Władysław I the Elbow‐high and the last Polish king from the Piast dynasty. This monarch cared for the comprehensive development of the country. On the order of the king, numerous villages and towns were established under German town law. Uniﬁcation of common law was pursued (separate statutes for Lesser Poland and Greater Poland were promulgated). Casimir also carried out a monetary reform in 1338, and began to mint a penny coin. A university was established in Kraków. The King protected the Jewish population. Casimir ordered the construction of defensive castles (the so‐called Trail of the Eagles' Nests) to protect the kingdom from invasion by Czech kings who claimed the Polish crown. The ruler was also a skillful diplomat - he managed to obtain from the Czech king John of Bohemia a waiver of the rights to the Polish throne. He also negotiated a treaty with the Teutonic Order in Kalisz in 1343. Thanks to Hungary's support, he managed to join a large part of Galicia‐Volhynia into the country.

Exercise 1 Exercise 2

Assign the descripons of the monarch's aributes to the correct place in the illustraon.

Jusce and guardianship of the monarch over the state and subjects. , Unity over the state and majesty of power, conﬁrms its sacred, divine character. , Ruling the world in unity, harmony and peace. , Royal posion of supreme judge, through him the king could pardon the condemned and conﬁrm judgments.

......

...... Task 1

Read from the map the names of the ﬁve border that were built under King Casimir III the Great. Show Kraków on the map.

Castles built and reconstructed by Casimir III the Great Source: Krysan Chariza i zespół.

Task 2

What can we learn from the text below? Do you know a saying about King Casimir III the Great that matches the content of the chronicle? “ Kronika katedralna krakowska [Kazimierz Wielki] murował miasta, zamki, domy. Naprzód ozdobił zamek krakowski podziwu godnymi domami, wieżami, rzeźbą, malowidłem, dachami wielkiej piękności. Naprzeciw zaś zamku krakowskiego, po drugiej stronie Wisły […] wymurował miasto, które od imienia swego nazwał Kazimierzem, jak również wiele innych miast, jako to Wieliczkę i Skawinę, Lanckoronę, zamek Olkusz, Będzin, Lelów, miasto i zamek Czorsztyn, zamek Niepołomice, zamek Ojców, zamek Krzepice […].

Source: Kronika katedralna krakowska, tłum. J. Żerbiłło, Kraków 2001, s. 16–17. Task 3

Look at the photos of several of the many buildings that were built during the reign of Casimir III the Great. Find out more about the style in which they were built



The Royal Archcathedral Basilica of Saints Stanislaus and Wenceslaus on the Wawel Hill Source: Jar.ciurus, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0. Exercise 3

Look at and read the materials below and answer the quesons.

Coin, the so-called Kraków grosz of Casimir III the Great. The Lan inscripon on the obverse side reads: Casimir the ﬁrst, by the Grace of God the King of Poland, and on the reverse side – Kraków grosz.



Kraków grosz – obverse Source: mzopw, licencja: CC BY-SA 3.0.

Feliks Kiryk “ Kronika Wielkopolska

Skoro jeden jest władca, to i jedno prawo i także jedna powinna obowiązywać moneta w całym królestwie, która winna być wieczysta i dobra w swej wartości, by przez to tym chętniej była przyjmowana.

Source: Feliks Kiryk, Kronika Wielkopolska, Kraków 1992, s. 23.

What elements prove that this is a coin minted by the Polish king? Exercise 4

Basing on your own knowledge or informaon found in the sources, complete the text below.

Aer Mieszko II and Bolesław II the Bold had lost their ...... , Polish monarchs had to wait almost 250 years for it to return to them again. It did not happen unl 1320, during the reign of ...... , the grandson of Konrad I of Masovia, who is known for bringing ...... in 1226 to his lands. It turned out to be very diﬃcult to unite all the principalies. Many Piast princes tried to do it, but it was only Władysław I the Elbow-high who managed to do it. He merged, among others, two provinces – ...... and Pomerania. His ...... was King Casimir III, who received the tle of ...... from his descendants. He erected many buildings, selements and ...... castles along the Polish borders. During his long reign, Poland became a strong and well-developing country again. The king ordered the minng of his own coin, the ...... , and supported culture and science as well as the extracon of natural resources. One of his greatest achievements is the establishment of the ﬁrst university in Poland, then called the ...... , in the year ...... Casimir III the Great’s reign was exceponally long, from 1333 unl his death in ...... He was the last monarch of the ...... dynasty to sit on the ...... throne. Exercise 5

Match the pairs: English words with Polish deﬁnion.

the former name of the mine, mainly salt mines (salt żupa/mine)., a representave building being the seat of the city/town authories, located most oen in the city/town center., an obligaon imposed on merchants passing through the city/town to stay there for a certain period of me and sell their goods., a defensive structure made of stone or brick, whose task is to protect the city against the threat from the outside., a building or group of buildings for defense, housing and ulity purposes surrounded by walls. It was oen the seat of the monarch or the center of princely authority., a higher educaon instuon, consisng of several departments of science, e.g. law, administraon, and having the right to award degrees., a small town whose inhabitants are engaged in one branch of economy, e.g. salt mining., the process of growth and improvement of the quality of the economy, it leads to an increase in the standard of living of the inhabitants.

economic

development

selement

city hall/town

hall

defensive walls

castle

staple right

żupa/mine

university

Keywords

Casimir III the Great, monarch, King of Poland, reign, Middle Ages

Glossary economic development

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

rozwój gospodarczy – proces polegający na wzroście i polepszeniu jakości gospodarki, doprowadza on do zwiększenia standardu życia mieszkańców. selement

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

osada – niewielka miejscowość, której mieszkańcy trudnią się jedną dziedziną gospodarki, np. wydobyciem soli. city hall/town hall

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

ratusz – reprezentacyjny budynek będący siedzibą władz miejskich, mieszczący się najczęściej w centrum miasta. defensive walls

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

mury obronne – budowla obronna, fortyﬁkacja wykonana z kamienia lub cegły, której zadaniem jest ochrona miasta przed zagrożeniem z zewnątrz. castle

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka. zamek – budynek lub zespół budynków obronnych, mieszkalnych i gospodarczych otoczony murami. Często był siedzibą władcy lub ośrodkiem władzy książęcej. staple right

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie słówka: staple right

prawo składu – obowiązek nakładany na kupców przejeżdżających przez miasto, polegający na przymusie zatrzymania się w nim na pewien czas i sprzedaży swoich towarów.

żupa/mine

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

żupa – dawne określenie kopalni, głównie soli (żupa solna). university

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

uniwersytet – wyższa uczelnia, składająca się z kilku wydziałów nauk, np. prawa, administracji, posiadająca prawo nadawania stopni naukowych. Lesson plan (Polish)

Temat lekcji: Od Polski drewnianej do murowanej

Autor scenariusza: Marcin Dyś

Adresat

Uczeń V klasy szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

VII. Polska w XIV i XV wieku. Uczeń:

1) opisuje rozwój terytorialny państwa polskiego w XIV wieku;

2) analizuje dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej (system obronny, urbanizacja kraju, prawo, nauka);

3) opisuje związki Polski z Węgrami w XIV i XV wieku.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się z rozwojem państwa polskiego w XIV‐XV wieku.

Kształtowane kompetencje kluczowe

porozumiewanie się w języku ojczystym; porozumiewanie się w językach obcych; umiejętność uczenia się; kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

opisuje postać króla Kazimierza Wielkiego; wyjaśnia, co znaczy powiedzenie „Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”; charakteryzuje najważniejsze dokonania władcy; wyjaśnia, dlaczego władca otrzymał przydomek „Wielki”.

Metody/techniki kształcenia

metody programowane: z wykorzystaniem e‐podręcznika, z użyciem multimediów; metody problemowe: aktywizujące: dyskusja; metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe, praca z tekstem; metody podające: wyjaśnienia i komentarze nauczyciela.

Formy pracy

praca z całą klasą; praca w grupach.

Środki dydaktyczne

e‐podręcznik; zeszyt i kredki/pisaki; tablica interaktywna, tablety/komputery; materiał multimedialny.

Przed lekcją

Nauczyciel prosi, aby uczniowie przypomnieli sobie i przygotowali informacje dotyczące tego, jakie były największe problemy i zagrożenia Polski od momentu śmierci Bolesława Chrobrego aż do zjednoczenia kraju za panowania Władysława Łokietka.

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel podaje temat, określa cel zajęć, wyjaśnia, że na zajęciach uczniowie poznają najważniejsze informacje dotyczące rządów Kazimierza Wielkiego. Podaje uczniom kryteria sukcesu. 2. Nauczyciel prosi uczniów, aby przypomnieli, jakie problemy trapiły Polskę we wcześniejszych stuleciach. Uczniowie powinni wskazać na wojny, rozbicie, złe sojusze, brak silnego władcy itp. Najważniejsze z nich nauczyciel wypisuje na tablicy. Może również wspomnieć, ze XIII wiek to okres świetnego rozwoju gospodarczego np. dla Śląska.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zostają podzieleni na 3‐5 grup w zależności od wielkości klasy (optymalnie po 5 osób w grupie). Następnie wykonują Ćwiczenie 1 – mapa myśli. Po jego ukończeniu razem podsumowują odpowiedzi i wynotowują te, które powtarzały się najczęściej, oraz te, które uczniowie uważają za najważniejsze. Nauczyciel prosi, by uczniowie mieli je cały czas w pamięci, gdyż postać dzisiejszego bohatera – Kazimierza Wielkiego – uchodzi właśnie za przykład dobrego/mądrego władcy. A zadaniem uczniów będzie sprawdzenie, czy takim był na pewno. 2. Nauczyciel przybliża uczniom postać Kazimierza III Wielkiego, zaznaczając, że jest to jedyny władca Polski, któremu potomni nadali przydomek „Wielki”. Prezentując uczniom portret władcy, prosi, by wykonali Ćwiczenie 2. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej. 3. Następnie uczniowie wykonują Polecenie 1. Nauczyciel dodaje ponadto, że za Kazimierza Wielkiego budowano nie tylko zamki, ale również, jak wspomina kronikarz krakowski: „za czasów tego króla, w lasach, gajach i dąbrowach tyle założono wsi i miast, ile bodaj nie powstało kiedy indziej w Królestwie Polskim”. Rozpoczyna dyskusję, nawiązując do wykonanego polecenia i cytatu oraz zadając uczniom pytania: O czym może świadczyć taka rozbudowa państwa? Czym może być ona podyktowana? Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej. 4. Uczniowie wykonują Polecenie 2 – jedną z odpowiedzi powinno być powiedzenie „Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”. Nauczyciel tłumaczy głębszy sens przysłowia. Kontynuuje, opowiadając, że król dbał nie tylko o budowę nowych zamków i osad, ale szczególnie bliska była mu poprawa losów mieszkańców i rozwój gospodarczy kraju. Nauczyciel wymienia reformy gospodarcze (budowa kopalń i żup solnych) i administracyjne (nowa moneta – grosz polski, ujednolicone prawo) – Ćwiczenie 3. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej. 5. Nauczyciel kontynuuje, odwołując się do mapy myśli. Zadaje pytanie: O czym jeszcze nie wspomnieliśmy, mówiąc o cechach dobrego władcy? Uczniowie powinni wymienić hasło – nauka, edukacja, wykształcenie, kultura itp. Następnie nauczyciel wyjaśnia, że Kazimierz Wielki nie zaniedbywał również nauki i sztuki. Fundował nowe kościoły, ozdabiał i wyposażał już istniejące. Do dziś zachowały się m.in.: katedra krakowska na Wawelu, katedra w Sandomierzu, kolegiata w Wiślicy, kościół w Niepołomicach*. Jednym z najdonioślejszych dokonań Kazimierza Wielkiego było powołanie w 1364 roku Akademii Krakowskiej, która miała kształcić przyszłych urzędników królewskich i światłych ludzi.

Faza podsumowująca

1. Na zakończenie nauczyciel podsumowuje przedstawione wcześniej informacje oraz wyjaśnia uczniom, że Kazimierz Wielki nie doczekał się męskiego potomka i na nim kończy się panująca w Polsce dynastia Piastów. Jako zadanie domowe nauczyciel prosi, by uczniowie zrobili Ćwiczenie 4. 2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów

Na ekranie w tym czasie pokazuje zdjęcia prezentowanych obiektów z galerii.

Podsumowanie najważniejszych treści lekcji:

1. Reﬂeksja nad hasłem – dobry/wielki władca. 2. Zapoznanie się z postacią Kazimierza Wielkiego. 3. Ukazanie reform gospodarczych i administracyjnych Kazimierza Wielkiego. 4. Wyjaśnienie znaczenia powiedzenia „Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”. 5. Umiejętność czytania i analizowania drzewa genealogicznego. W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

economic development

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

rozwój gospodarczy – proces polegający na wzroście i polepszeniu jakości gospodarki, doprowadza on do zwiększenia standardu życia mieszkańców.

selement

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

osada – niewielka miejscowość, której mieszkańcy trudnią się jedną dziedziną gospodarki, np. wydobyciem soli.

city hall/town hall

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

ratusz – reprezentacyjny budynek będący siedzibą władz miejskich, mieszczący się najczęściej w centrum miasta.

defensive walls

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

mury obronne – budowla obronna, fortyﬁkacja wykonana z kamienia lub cegły, której zadaniem jest ochrona miasta przed zagrożeniem z zewnątrz.

castle Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

zamek – budynek lub zespół budynków obronnych, mieszkalnych i gospodarczych otoczony murami. Często był siedzibą władcy lub ośrodkiem władzy książęcej.

staple right

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie słówka: staple right

prawo składu – obowiązek nakładany na kupców przejeżdżających przez miasto, polegający na przymusie zatrzymania się w nim na pewien czas i sprzedaży swoich towarów.

żupa/mine

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

żupa – dawne określenie kopalni, głównie soli (żupa solna).

university

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

uniwersytet – wyższa uczelnia, składająca się z kilku wydziałów nauk, np. prawa, administracji, posiadająca prawo nadawania stopni naukowych.

Teksty i nagrania

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe abstraktu. From Poland made of wood till Poland made of stone

Topic: From Poland made of wood till Poland made of stone

Author of the script: Marcin Dyś

Target group

5th grade student of elementary school.

Core curriculum

VII. Poland in the 14th and 15th centuries. Student:

1) describes the territorial development of the Polish state in the 14th century;

2) analyses the achievements of Casimir III the Great in the ﬁeld of internal policies (defence system, urbanisation of the country, law, science);

3) describes the relationship between Poland and Hungary in the 14th and 15th centuries.

The general aim of education

The students learn about the development of Polish state in 14th and 15th centuries.

Key competences

communication in the mother tongue; communication in foreign languages; learning to learn; social and civic competences.

Learning outcomes

Student:

describes the ﬁgure of King Casimir the Great; explains the saying „he found Poland made of wood and left it made of stone”; lists the greatest achievements of this monarch; explains why this monarch received the title of “Great”.

Methods / techniques

programmed methods: using e‐textbook; using multimedia; problematic methods: activating methods: discussion; practical methods: exercises concerned, working with text; exposing methods: explanations and comments from the teacher.

Forms of work

collective activity; activity in groups.

Teaching aids

e‐textbook; notebook and crayons/ felt‐tip pens; interactive whiteboard, tablets/computers; multimedia material.

Before classes

The teacher asks the students to recall and prepare information on the greatest problems of and threats for Poland from the death of Bolesław I the Brave until the reuniﬁcation of the country during the reign of Władysław I the Elbow‐high.

Lesson plan overview (Process)

Introduction

1. The teacher deﬁnes the subject, the purpose of the lesson, explains that during the lesson the students will learn the most important information about the reign of Casimir III the Great. The teacher gives students the criteria for success. 2. The teacher asks the students to recall the problems Poland faced in the earlier centuries. The students should point out to the wars, fragmentation, wrong alliances, lack of a strong ruler, etc. The most important of them are written by the teacher on the board. It may also mention that the 13th century is a period of great economic development, for example for Silesia.

Realization

1. The teacher divides the students into 3‐5 groups, depending on the number of students (optimal are the groups of 5 students each). Next, the students do Exercise 1 – mind map. After completing this exercise, they together sum up the answers and note down the most common ones and those which they consider most important. The teacher asks the students to bear them in mind, as the figure of today’s hero – Casimir III the Great – is considered to be an example of a good/ wise ruler. The students are to verify if that is true. 2. The teacher introduces the students with the figure of Casimir III the Great, stressing out that he was the only ruler of Poland to whom descendants gave the nickname „the Great”. The teacher presents the portrait of this monarch to the students and asks them to do Exercise 2. The teacher makes sure that the task has been correctly completed and provides feedback. 3. Then the students fulfil Task 1. The teacher adds that during the reign of Casimir III the Great not only castles were built, but also, as the Kraków chronicler recalls: “za czasów tego króla, w lasach, gajach i dąbrowach tyle założono wsi i miast, ile bodaj nie powstało kiedy indziej w Królestwie Polskim”. The teacher initiates the discussion referring to the completed task and the quote, as well as asking the students a question: What can such a development of the state mean? What can it arise from? The teacher provides the feedback. 4. Students fulfil Task 2 – one of the answers should be the saying “he found Poland made of wood and left it made of stone”. The teacher explains the deeper meaning of this saying. The teacher continues by telling that the king took care not only to build new castles and settlements, but also to improve the lives of his inhabitants and to develop the country's economy. The teacher mentions economic reforms (construction of salt mines) and administrative reforms (new coin - Polish grosz, unified law) – Exercise 3. The teacher makes sure that the task has been correctly completed and provides feedback. 5. The teacher continues referring to the mind map. The teacher asks the question: What qualities of a good ruler have we not mentioned yet? The students should mention science, education, culture, etc. Next, the teacher explains that Casimir III the Great did not neglect science and art either. He founded new churches, decorated and equipped the existing ones. The following have survived to this day: the Kraków Cathedral on the Wawel Hill, the Cathedral in Sandomierz, the Collegiate in Wiślica, the Church in Niepołomice*. One of the most important achievements of Casimir III the Great was the establishment of the Kraków Academy in 1364, which was to educate future royal officials and enlightened people.

Summary

1. In conclusion, the teacher summarizes the information presented earlier and explains to the students that Casimir III the Great had no male descendant and he was the last ruler of the Piast dynasty in Poland. As a homework, the teacher asks students to do Exercise 4. 2. The teacher assesses the students' work during the lesson, taking into account their input and commitment. For this purpose, he may prepare an evaluation questionnaire for self‐assessment and evaluation of the teacher's work and other students.

*Simultaneously the teacher displays on the screen photos of the presented objects from the gallery.

Summary of the most important contents of the lesson:

1. Reﬂection on the phrase “good/great ruler”. 2. Learning about Casimir III the Great. 3. Presentation of economic and administrative reforms of Casimir III the Great. 4. Explanation of the saying “he found Poland made of wood and left it made of stone”. 5. The ability to read and analyse a genealogical tree.

The following terms and recordings will be used during this lesson

Terms

economic development

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

rozwój gospodarczy – proces polegający na wzroście i polepszeniu jakości gospodarki, doprowadza on do zwiększenia standardu życia mieszkańców.

selement

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

osada – niewielka miejscowość, której mieszkańcy trudnią się jedną dziedziną gospodarki, np. wydobyciem soli.

city hall/town hall

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

ratusz – reprezentacyjny budynek będący siedzibą władz miejskich, mieszczący się najczęściej w centrum miasta.

defensive walls

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka. mury obronne – budowla obronna, fortyﬁkacja wykonana z kamienia lub cegły, której zadaniem jest ochrona miasta przed zagrożeniem z zewnątrz.

castle

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

zamek – budynek lub zespół budynków obronnych, mieszkalnych i gospodarczych otoczony murami. Często był siedzibą władcy lub ośrodkiem władzy książęcej.

staple right

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie słówka: staple right

prawo składu – obowiązek nakładany na kupców przejeżdżających przez miasto, polegający na przymusie zatrzymania się w nim na pewien czas i sprzedaży swoich towarów.

żupa/mine

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

żupa – dawne określenie kopalni, głównie soli (żupa solna).

university

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe słówka.

uniwersytet – wyższa uczelnia, składająca się z kilku wydziałów nauk, np. prawa, administracji, posiadająca prawo nadawania stopni naukowych.

Texts and recordings Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Nagranie dźwiękowe abstraktu.

From Poland made of wood till Poland made of stone