ÇERKEZKÖY ÖRNEĞİ Gökhan İNCE Doktora Tezi T
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
TARIMDAN SANAY İYE GEÇ İŞ SÜREC İNDE TRAKYA ALT BÖLGES İ’NDE GÖÇ : ÇERKEZKÖY ÖRNE Ğİ Gökhan İNCE Doktora Tezi Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Danı şman: Yrd. Doç. Dr. E.Recep ERBAY 2010 i T.C. NAMIK KEMAL ÜN İVERS İTES İ FEN B İLİMLER İ ENST İTÜSÜ DOKTORA TEZ İ TARIMDAN SANAY İYE GEÇ İŞ SÜREC İNDE TRAKYA ALT BÖLGES İ’NDE GÖÇ : ÇERKEZKÖY ÖRNE Ğİ Gökhan İNCE TARIM EKONOM İSİ ANAB İLİM DALI DANI ŞMAN: YRD. DOÇ. DR. E.RECEP ERBAY TEK İRDA Ğ - 2010 Her hakkı saklıdır ii Yrd. Doç. Dr. E. Recep ERBAY danı şmanlı ğında, Gökhan İNCE tarafından hazırlanan bu çalışma a şağıdaki jüri tarafından Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı’nda Doktora tezi olarak kabul edilmi ştir. Jüri Ba şkanı : Prof. Dr. Derman KÜÇÜKALTAN İmza : Üye : Prof. Dr. İ.Hakkı İNAN İmza : Üye : Doç. Dr. Ahmet KUBA Ş İmza : Üye : Doç. Dr. Alpay HEK İMLER İmza : Üye : Yrd.Doç. Dr. Recep ERBAY İmza : Fen Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulunun 05/11/2010 tarih ve 40/05 sayılı kararıyla onaylanmı ştır. Doç. Dr. Fatih KONUKCU Enstitü Müdürü iii ÖZET Doktora Tezi TARIMDAN SANAY İYE GEÇ İŞ SÜREC İNDE TRAKYA ALT BÖLGES İ’NDE GÖÇ: ÇERKEZKÖY ÖRNE Ğİ Gökhan İNCE Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Danı şman : Yrd. Doç. Dr. E. Recep ERBAY Co ğrafik anlamda yer de ğiştirme olarak tanımlanan göç hareketi insanlık tarihi kadar eskidir. Sanayile şme çabalarına ba ğlı olarak görülen göç hareketi ise Türkiye’de 1950’li yıllardan sonra ba şlamı ştır. Ekonomik ve sosyal politikalardaki de ğişikliklere ba ğlı olarak önce köyden kente ve ardından kentler arası göçlerle önemli bir göç hareketine tanık olunan Türkiye’de 1970’ler sonrası kentlilik kavramı da daha çok dikkate de ğer bir noktaya yükselmi ştir. İstanbul’un sanayile şmesinin ardından geni şleme alanlarından birisi olan Trakya Bölgesi ve özellikle Tekirda ğ’ın Çorlu ve Çerkezköy ilçesine do ğru hareketlilik kazanan iç göç olgusu halen yo ğunlukla devam etmektedir. Bu çalı şmada göç kavramı ve çe şitleri üzerinde durulmu ş, Türkiye’de göçlerin sebepleri de ğerlendirilmi ştir. Ardından Trakya Alt Bölgesi olarak tanımlanan bölgede sanayi yapısı hakkında bilgiler verilerek, mevcut sanayi alanları ve Türkiye’de yıllara ba ğlı olarak verilen te şvikler de ğerlendirilmi ştir. Ayrıca tarım ve sanayinin birlikte etkile şimi ve geli şimi konusu ele alınarak, Çerkezköy ilçesinde iç göç olgusu istatistiksel olarak analiz edilmi ştir. Çalı şmada Çerkezköy Organize Sanayi Bölgesi’nin kuruldu ğu 1974 yılından önce tarımsal alanda faaliyet gösteren insanların ya şadı ğı Çerkezköy ilçesinde sanayi tesislerinin kurulmasıyla tarım sektörünün önüne geçen sanayi sektörü de ğerlendirilmi ştir. Türkiye’nin i muhtelif bölgelerinden Çerkezköy’deki fabrikalara çalı şmak için gelen ki şilerin ülkedeki büyük ekonomik krizlerden do ğrudan etkilenmeleri ve ilçede ya şamaktan memnuniyetleri ara ştırılmı ştır. İlçede tarımsal çalı şmanın dı şında sanayi sektöründeki çalı şmalara ba ğlı olarak ortaya çıkan dönü şümler aktarılmı ştır. Anahtar kelimeler: Göç hareketi, kentlilik, sanayile şme, tarım, Trakya Alt Bölgesi 2010 , 130 sayfa ii ABSTRACT Ph.D. Thesis TRANSITION FROM AGRICULTURE TO INDUSTRY SECTOR IN THE SUB-REGION OF TRAKYA ; CASE ÇERKEZKÖY COUNTRY OF TEK İRDA Ğ CITY Gökhan İNCE Namık Kemal University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agricultural Economics Supervisor : Asist. Prof. Dr. E. Recep ERBAY In geographical sense, migration defined as replacement is as old as human history. Migration movement depending on the industrialization efforts has begun in Turkey after 1950 s. Depending on economic and social policy changes an important migration movement fram rural areas to urban areas and then migration between cities has been witnessed in Turkey. After 1970 s being a member of urban has also become much more notable. The event of internal migration which has started towards Trakya region; one of the expansion areas after the industrialization of İstanbul and especially towards Çorlu and Çerkezköy; two of the districts of Tekirda ğ still contiues densely. This study focuses on migration and its kinds, and causes of migration in Turkey.After that by giving information about the area defined as sub-region of Trakya, available industry regions and incentives given during years have been evaluated. Moreover; by tackling the matter of the development and interaction of agriculture and industry, the issue of internal migration in Çerkezköy has been statistically analyzed. In this study it has been evauated that industrial sector which has become more important than agricultural sector after the establishment of industrial foundations in Çerkezköy where people go on their lives depending on agricultural activities before 1974. People coming from different cities to Çerkezköy to work, their being affected directly by iii economic crisis and their contentment of living in Çerkezköy have also been studied. Apart from working in agricultural sector, transformations which occurs depending on working in industrial sector in Çerkezköy have been given. Keywords : Migration,urban, industrialization, agriculture, sub-region of Trakya 2010 , 130 pages iv İÇİNDEK İLER ÖZET…………………………………………………………………………………………..i ABSTRACT………………………………………………………………………………….iii ÇİZELGELER L İSTES İ…………………………………………………………………....ix GRAF İKLER L İSTES İ…………………………………………………………………….xiv ŞEK İLLER L İSTES İ………………………………………………………………………..xv EKLER……………………………………………………………………………………...xvi KISALTMALAR…………………………………………………………………………..xvii 1.G İRİŞ ....................................................................................................................................... 1 2.KAYNAK ÖZETLER İ ............................................................................................................ 5 3.MATERYAL VE YÖNTEM................................................................................................... 8 3.1.Materyal ............................................................................................................................ 8 3.2 Verileri Toplanması A şamasında Kullanılan Yöntem ...................................................... 8 3.3. Verilerin Analizinde Kullanılan Yöntemler .................................................................... 9 4.GÖÇ KAVRAMI ................................................................................................................... 10 4.1. Göç Olgusu ve Tanımları .............................................................................................. 10 4.2. Göç Çe şitleri .................................................................................................................. 10 4.2.1. Olu şumuna Göre Göç Çe şitleri............................................................................... 11 4.2.2.Ülke Sınırı Esasına Göre Göç Çe şitleri ................................................................... 12 4.3.Göç Teorileri ................................................................................................................... 14 4.4.Uluslararası Göç Olgusu ................................................................................................. 17 v 4.5. Bölgesel Nüfus .............................................................................................................. 19 4.6.Çerkezköy’de İç Göç ...................................................................................................... 20 4.7. Nüfusa Kayıtlı Olunan İl Bölgelerine Göre Çerkezköy’e Göç Edenler ........................ 21 5.TÜRK İYE’DE İÇ GÖÇ OLGUSU ....................................................................................... 22 5.1.Türkiye’nin Nüfus Yapısı ............................................................................................... 22 5.2.Türkiye’de Göç Süreçleri ............................................................................................... 24 5.2.1.Balkanla şma Göçleri................................................................................................ 25 5.2.2. Kentle şme ............................................................................................................... 26 5.2.3. Kentler Arası Göçler ............................................................................................... 30 5.2.4.Ya şam Güzergahı .................................................................................................... 31 5.3. Türkiye’de İç Göç Olgusu ............................................................................................. 31 6.TRAKYA ALT BÖLGES İNİN DEMOGRAF İK, EKONOM İK VE SOSYAL YAPISI .. 34 6.1. Nüfus Geli şimi ve Kent-Kır Nüfusları ......................................................................... 34 6.2. Nüfus Yo ğunlukları ....................................................................................................... 38 6.3. Cinsiyet .......................................................................................................................... 40 6.4. Ya ş Grupları .................................................................................................................. 41 6.5. Ba ğımlılık Oranı ............................................................................................................ 43 6.6. Sosyoekonomik Geli şmi şlik Seviyesi ........................................................................... 44 7.TRAKYA ALT BÖLGES İ’NDE SANAY İNİN GENEL YAPISI ....................................... 46 7.1. Trakya Alt Bölgesi Mevcut Sanayi Alanları ................................................................