Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie

Stan sanitarny i sytuacja epidemiologiczna powiatu krotoszyńskiego w roku 2020

Krotoszyn – luty 2021

1 SPIS TREŚCI:

1. Wstęp 2

2. Oddział Nadzoru – Sekcja Higieny Komunalnej 4 - 20

3. Oddział Nadzoru – Sekcja Higieny Żywności i Żywienia 21 - 27

4. Oddział Nadzoru – Stanowisko ds. Higieny Pracy 28 – 36

5. Oddział Nadzoru – Sekcja Epidemiologii 37 - 47

6. Oddział Nadzoru – Stanowisko Pracy ds. Higieny Dzieci 48 - 57

i Młodzieży

7. Oddział Nadzoru – Stanowisko Pracy ds. Zapobiegawczego

Nadzoru Sanitarnego 58 - 65

8. Stanowisko Pracy do Spraw Oświaty Zdrowotnej i Promocji

Zdrowia 66 – 75

2 Wstęp:

Powiat Krotoszyn obejmuje obszar 714,23 km2 , który zamieszkuje 77.720 mieszkańców.

Obejmuje on:

1. miasta i gminy: Krotoszyn, Koźmin Wlkp., Zduny, Kobylin

2. miasto: Sulmierzyce

3. gminę: Rozdrażew

W ubiegłym roku pracownicy stacji przeprowadzili ogółem 28553 kontroli.

Wydano 306 decyzji merytorycznych oraz 107 decyzji płatniczych.

Za stwierdzone podczas kontroli uchybienia nałożono 3 mandaty karne na kwotę 650,00,-.

3 Oddział Nadzoru – Sekcja Higieny Komunalnej

I. OCENA JAKOŚCI WODY I URZĄDZEŃ WODOCIĄGOWYCH

Ilość kontrolowanych urządzeń wodnych w 2020 roku, w stosunku do roku poprzedniego nie uległa zmianie. Ilość wodociągów w powiecie - 14 wodociągów.

Wodociąg Krotoszyn, produkcja wody: ok. 6240 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 30850. Wodociąg posiada dwa ujęcia: I – w rejonie Zdun (6 najstarszych studni głębinowych: XVIa – gł. 73 m, Xb – gł. 81 m, XIXa – gł. 90 m, XVIIa – 80 m, XVIIa bis – 87 m, XXa – 78 m). II – w lesie smoszewskim (6 studni głębinowych: 66 m, 67m, 70m, 90 m, 90m, 93 m). Studnie zlokalizowane są na terenie leśnym. Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Studnie są oznakowane i ogrodzone, posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek, plomb i systemów alarmowych, prowadzony jest monitoring objazdowy. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody za pomocą filtrów jednostopniowych (żelazo i mangan) i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2020 prace na sieci wodociągowej były związane głównie z naprawą sieci wodociągowej po awariach. Prowadzono działania naprawcze w maju 2020 po poborze próbek wody w ramach kontroli wewnętrznej z dnia 12.05.2020r. W jednej próbce wykryto podwyższoną obecność bakterii grupy Coli (2 j.t.k.), Zarządzający wodociągiem zwiększył dawkę środka dezynfekującego (podchlorynu sodu) i płukano sieć. W próbce wody pobranej w dniu 07.07.2020r. w ramach kontroli urzędowej stwierdzono w jednym punkcie podwyższoną mętność wody (6,0 NTU) i barwę (30 Pt g/l). Przeprowadzone zostały działania naprawcze – płukanie sieci.

Wodociąg Koźmin Wielkopolski, Produkcja wody: ok. 2414 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 12800. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 4 studnie głębinowe o znacznej głębokości. Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Wyznaczone są strefy ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefy ochrony bezpośredniej są zagospodarowane, oznakowane i ogrodzone. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych, odbarwianiu wody i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W 2020 roku w wodociągu Koźmin Wielkopolski stwierdzono obecność bakterii grupy Coli na sieci wodociągowej (1 j.t.k.). Po przepłukaniu sieci i zwiększeniu dawkowania podchlorynu sodu usunięto przekroczenie. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry.

4 Wodociąg Sulmierzyce, produkcja wody: ok. 345,2 m3/dobę, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 3000. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Obie studnie zlokalizowane są na terenie stacji uzdatniania wody . Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Teren Stacji Uzdatniania Wody jest zagospodarowany i ogrodzona, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Brak stref ochrony sanitarnej pośredniej. W okolicy są pola uprawne i rzeka Czarna Woda. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno - techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2020 roku nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych i fizykochemicznych.

Wodociąg Raciborów (gm. Krotoszyn), produkcja wody: ok. 637 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: 1596. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Studnie zlokalizowane są na terenie o charakterze rolniczym. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2020 roku nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych i fizykochemicznych.

Wodociąg Chwaliszew (gm. Krotoszyn), produkcja wody: ok. 1104 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: 5148. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Obie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Jedna studnia znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Czarna Woda. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2020 roku stwierdzono obecność bakterii gr. Coli (4 j.t.k.). Po przepłukaniu sieci i zwiększeniu dawkowania podchlorynu sodu usunięto przekroczenie.

Wodociąg Baszyny (gm. Krotoszyn), produkcja wody: ok. 639 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: 2028. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Obie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Teren okoliczny o charakterze rolniczym. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2020 roku nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych i fizykochemicznych.

5 Wodociąg Konarzew (gm. Zduny), produkcja wody: ok. 300 m3/, liczba zaopatrywanej ludności: 1090. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Studnie zlokalizowane są na terenie SUW, okoliczny teren o charakterze rolniczym. Wyznaczone są strefy ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefy bezpośrednie są oznakowane i zagospodarowane. Strefa bezpośrednia jest ogrodzona, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry.

W 2020 roku nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych i fizykochemicznych.

Wodociąg Bestwin (gm. Zduny), produkcja wody: ok. 500 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: 1526. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowa. Jedna studnia zlokalizowana jest na terenie SUW, okoliczny teren o charakterze rolniczym i przemysłowym. Studnia w 2020 roku nie była eksploatowana. Druga studnia już na terenie rolniczym. Wyznaczona jest strefa ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefa bezpośrednia jest oznakowana i zagospodarowane. Strefa bezpośrednia jest ogrodzona, studnia posiada zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry.

W 2020 roku nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych i fizykochemicznych.

Wodociąg Rozdrażew (gm. Rozdrażew), produkcja wody: ok. 410 m3/ liczba zaopatrywanej ludności: ok. 1930. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe o małej głębokości (20 m). Studnia zlokalizowane są na terenie SUW, okoliczny teren o zróżnicowanym charakterze – wieś (rolniczo- przemysłowym). Wyznaczona jest strefa ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefa bezpośrednia jest oznakowana i zagospodarowana. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Brak wyznaczonej strefy ochrony sanitarnej pośredniej (płytkie studnie). Woda podlega okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi . Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry.

W 2020 roku w wodociągu Rozdrażew w jednej próbce wody z dnia 08.09.2020r. stwierdzono obecność bakterii grupy Coli (2 j.t.k.). Po przepłukaniu sieci i zwiększeniu dawkowania podchlorynu sodu usunięto przekroczenie.

6 Wodociąg Dzielice (gm. Rozdrażew), produkcja wody: ok. 139,8 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 750. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe. Studnie zlokalizowane są na terenie Stacji Uzdatniania Wody, okoliczny teren o charakterze rolniczo- przemysłowym. Studnia posiada zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych nie budzi zastrzeżeń. W obrębie terenu stacji uzdatniania wody znajduje się zbiornik wody czystej o pojemności do 200 m3, którego budowę prowadzono w 2019 roku. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

W 2020 roku stwierdzono przekroczenia manganu ogólnego (w jednej próbce wody) mętności (w trzech próbkach wody) i barwy (w jednej próbce wody). Wprowadzono działania naprawcze: płukanie sieci wodociągowej.

Wodociąg Dąbrowa (gm. Rozdrażew), produkcja wody: ok. 652,8 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 2850 . Wodociąg posiada jedno ujęcie: 2 studnie głębinowe o małej głębokości. Obie studnie zlokalizowane są na terenie o charakterze rolniczym. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji. Środkiem stosowanym do dezynfekcji wody jest podchloryn sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Zastrzeżenia budzi wygląd elewacji obiektu. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dostateczny. W 2020 roku stwierdzono przekroczeń mętności w jednej próbce wody, przekroczenie usunięto prowadząc płukanie sieci wodociągowej.

Wodociąg Łagiewniki (gm. Kobylin), produkcja wody: ok. 1130 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: 7772. Wodociąg posiada jedno ujęcie: 3 studnie głębinowe. Dwie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Jedna na terenie rolniczym. Brak jest miejsc mogących wpływać na zanieczyszczenie wody. Wyznaczone są strefy ochrony sanitarnej bezpośredniej. Strefy są oznakowane, zagospodarowane, ogrodzone, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek, plomb i całodobowego monitoringu – system alarmowy przez sieć GSM, prowadzony jest monitoring objazdowy. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badan wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry.

W grudniu 2020 roku stwierdzono podwyższoną wartość mętności i barwy w jednej próbce wody. Po przepłukaniu sieci wodociągowej usunięto zanieczyszczenie wody.

7 Wodociąg Długołęka (gm. Kobylin), produkcja wody: ok. 416 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: 1795 .Wodociąg posiada jedno ujęcie: 3 studnie głębinowe. Dwie studnie zlokalizowane są na terenie SUW. Jedna studnia na terenie rolniczym. Studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody w odżelaziaczach zamkniętych i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych odpowiadająca parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W 2020 roku nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych i fizykochemicznych.

Wodociąg Wałków (gm. Koźmin Wlkp.) produkcja wody: ok. 233 m3/d, liczba zaopatrywanej ludności: ok. 1100. Wodociąg posiada jedno ujęcie: zlikwidowano studnię nr 1, wywiercono otwór studzienny rozpoznawczy pod studnię 1A, wymieniono obudowy studni nr 2 i 2A, docelowo po włączeniu do eksploatacji studni nr 1A czynne będą 3 studnie. Studnie zlokalizowane są na terenie SUW, okoliczny teren ma charakter rolniczy. Wyznaczona jest strefa ochrony sanitarnej bezpośredniej i pośredniej. Strefa bezpośrednia jest oznakowane i zagospodarowane. Strefa bezpośrednia jest ogrodzona, studnie posiadają zabezpieczenia w postaci kłódek i plomb. Uzdatnianie wody polega na filtrowaniu wody i okresowej dezynfekcji podchlorynem sodu. Jakość wody na podstawie badań PPIS i badań wewnętrznych na koniec roku 2020 uznano za odpowiadającą parametrom rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Stan sanitarno – techniczny urządzeń wodociągowych dobry. W ciągu roku stwierdzono podwyższone wartości manganu ogólnego i twardości ogólnej w wodzie, które nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia. Wprowadzono działania naprawcze, płukano sieć wodociągową. W 2020 roku stan jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie powiatu krotoszyńskiego nie budził zastrzeżeń. Występujące przekroczenia mikrobiologiczne i fizykochemiczne usuwane były na bieżąco i były krótkotrwałe. Wśród przekroczeń mikrobiologicznych najczęściej występowała podwyższona obecność bakterii grupy Coli, wśród przekroczeń fizykochemicznych najczęściej występowała ponadnormatywna wartość mętności wody. System uzdatniania wody w powiecie krotoszyńskim w znaczący sposób opiera się na dezynfekcji wody podchlorynem sodu, filtrowaniu wody, odmanganianiu i odżelazianiu. W wodociągach Koźmin Wielkopolski i Bestwin w proces uzdatniania wody dodatkowo stosuje się siarczan glinu. Liczba pobranych próbek w kontroli urzędowej wyniosła 104 próbek fizyko- chemicznych, 108 próbek bakteriologicznych. W ramach kontroli wewnętrznej – przeprowadzonej przez właściciela wodociągu pobrano 135 próbek fizyko-chemicznych i 136 próbek bakteriologicznych. Personel obsługujący stacje uzdatniania wody jest odpowiednio wyszkolony i postępuje wg procedur określonych na wypadek awarii i sytuacji zagrożenia stanu jakości wody przeznaczonej do spożycia.

8 Liczba pobranych próbek fizyko – chemicznych wody na terenie powiatu krotoszyńskiego w latach 2019 - 2020 % próbek fizyko- chemicznych Liczba próbek Liczba próbek fizyko- (kwestionowanych) fizyko-chemicznych chemicznych w ogóle pobranych Lata (ogółem) (niekwestionowanych) próbek kwestionowanych fizykochemicznych

2019 120 (108) 12 10% 2020 104 (97) 7 6,7%

Udział procentowy próbek fizyko-chemicznych z przekroczeniami i próbek dobrch w ogółem pobranych próbkach

Występujące przekroczenia fizyko-chemiczne w wodzie w 2019 r.

3% 6%

twardość

mętność

próbki dobre

91%

9 Występujące przekroczenia fizyko-chemiczne w wodzie w 2020 r.

1%1%2% 3%

mangan twardość barwa mętność próbki dobre

93%

Przekroczenia poziomu mętności, barwy, manganu ogólnego i twardości wody najczęściej są spowodowane pracami na stacjach uzdatniania wody i sieciach wodociągowych. Przekroczenia miały charakter krótkotrwały.

Liczba pobranych próbek bakteriologicznych wody na terenie powiatu krotoszyńskiego w latach 2019 - 2020

Liczba próbek Liczba próbek bakteriologiczn bakteriologicznych Procent próbek Lata ych (ogółem) (niekwestionowanych) bakteriologicznych (kwestionowanych) kwestionowanych

2019 150 (132) 18 12%

2020 108 (104) 4 3,7%

10 Występujące przekroczenia bakteriologiczne w wodzie w 2019 r.

Og. liczba bakt. w 22ºC po 72h

NPL grupa coli

8,6% próby dobre 3,4%

88,0%

Występujące przekroczenia bakteriologiczne w wodzie w 2020 r.

Chart Title

11 Przekroczenia bakteriologiczne najczęściej były spowodowane awariami i pracami na sieciach wodociągowych. Przekroczenia miały charakter krótkotrwały – zostały usunięte w wyniku płukania sieci i chlorowania wody.

II. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA I STAN SANITARNY PLACÓWEK LECZNICTWA AMBULATORYJNEGO LECZNICTWO OTWARTE I LECZNICTWO ZAMKNIĘTE 2020r.

Lecznictwo zamknięte 2020r.

1. Szpital Powiatowy Krotoszyn, SPZOZ Krotoszyn ul. Młyńska 2 Do Szpitala Powiatowego w Krotoszynie należą: - budynek szpitala w Krotoszynie przy ul. Mickiewicza 21 - budynek szpitala w Krotoszynie przy ul. W. Bolewskiego 4-8 - budynek szpitala w Koźminie Wlkp. przy ul. Stęszewskiego 9-10 - Zakład Opiekuńczo-Leczniczy, Zakład Opieki Paliatywnej w Krotoszynie przy ul. W. Bolewskiego 14 - Oddział Onkologii Klinicznej w Krotoszynie przy ul. W. Bolewskiego 4-8 - Stacja dializ w Krotoszynie ul. W. Bolewskiego 4-8

- od 16 marca 2020 roku szpital nadzorowany przez PPIS w Krotoszynie, wcześniej obiekt objęty był nadzorem przez WPWIS w Poznaniu. W 2020 roku PPIS w Krotoszynie nie przeprowadzał kontroli bieżącego stanu sanitarno-technicznego szpitala z uwagi na sytuację epidemiczną. W dniu 27.03.2020r. PPIS w Krotoszynie pobrano 4 próbki wody ciepłej do badań w kierunku bakterii Legionella w budynku szpitala powiatowego przy ul. Bolewskiego 4- 8 w Krotoszynie oraz 4 próbki wody ciepłej do badań w kierunku bakterii Legionella w budynku szpitala przy ulicy Mickiewicza w Krotoszynie. - Próbki wody ciepłej pobrane w budynku szpitala przy ul. Mickiewicza spełniały wymagania określone w załączniku nr 5a do Rozp. Min. Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017r. w sprawie jakości wody przeznaczone do spożycia przez ludzi. W Próbkach pobranych w budynku szpitala przy ul. Bolewskiego w Krotoszynie – stwierdzono nieprawidłowości : - wypływ ze zbiornika ciepłej wody–liczba Legionella sp.8700jtk/100ml - łazienka oddział ginekologiczny-liczba Legionella sp. 391 jtk/100 ml - łazienka oddział położniczy-liczba Legionella sp. 373 jtk/100 ml - kotłownia powrót ciepłej wody-liczba Legionella sp. 1200 jtk/100 ml.

W dniu 21 maja 2020r. PPIS w Krotoszynie wydał decyzję ( Nr ON-HK.9020.18.2020) dotyczącą doprowadzenia jakości ciepłej wody w budynku szpitala przy ul. Bolewskiego 4-8 w Krotoszynie do wymagań określonych w załączniku 5a rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia, termin wykonania decyzji – 21.08.2020r.

12 SPZOZ w Krotoszynie podjął działania naprawcze. W dniu 25.06.2020r. SPZOZ w Krotoszynie w ramach kontroli wewnętrznej pobrał próbki wody ciepłej do badań w kierunku bakterii Legionella w budynku szpitala przy ul. Bolewskiego 4-8 w Krotoszynie. Przedstawione sprawozdania z badań nie wykazały przekroczeń bakterii z rodzaju Legionella. Postępowanie administracyjne zakończono.

W dniu 29.06 2020r. SPZOZ w Krotoszynie ul. Młyńska 2 zwrócił się z prośbą o prolongatę terminów nałożonych decyzją WPWIS w Poznaniu z dnia 3 grudnia 2019r. nr DN-HK.9020.188.2019. W dniu 20 lipca 2020r, PPIS w Krotoszynie wydał decyzję nr ON-HK.9011.6.2020 dotycząca zmiany terminów usunięcia nieprawidłowości określonych w decyzji nr DN-HK.9020.188.2019 z dnia 3 grudnia 2019r. Przesunięto termin wykonania do 31.12.2020r.

LECZNICTWO OTWARTE W 2020 R. - Liczba obiektów (przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria): NZOZ - 41 obiektów działających w 22 jednostkach organizacyjnych w tym: 4 obiekty - NZOZ Pielęgniarskie 15 obiektów NZOZ Higieny Szkolnej działających w 3 jednostkach organizacyjnych - Medyczne Laboratoria Diagnostyczne: 1 - Zakłady Rehabilitacji Leczniczej: 1 - Inne zakłady opieki zdrowotnej: 6 - Liczba indywidualnych praktyk lekarskich ogółem: 81 w tym indywidualnych praktyk lekarzy dentystów: 29 - Liczba indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich ogółem: 30 w tym indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów: 3 - Liczba grupowych praktyk Lekarskich ogółem: 1 w tym grupowych praktyk lekarzy dentystów: 1 - Liczba indywidualnych praktyk pielęgniarek: 27 w tym: 14 obiektów to gabinety profilaktyki - działające w 6 jednostkach organizacyjnych. - Liczba grupowych praktyk pielęgniarek i położnych: 5 - Liczba innych obiektów świadczących usługi medyczne: 21 w tym: 5 gabinetów protetyki stomatologicznej, 16 gabinetów rehabilitacji, - Liczba przeprowadzonych kontroli i rekontroli ogółem: 14 - Liczba wydanych decyzji: 0 - Liczba nałożonych mandatów: 0 - Liczba postanowień o nałożeniu grzywny (na sumę): 0 - Liczba pism w trybie art. 30 o Państwowej Inspekcji Sanitarnej: 0

13 Działalność kontrolna i sanitarna placówek lecznictwa ambulatoryjnego w 2020 r. Rodzaj placówki lecznictwa Liczba w Liczba Ze złym ewidencji skontrolowanych stanem ambulatoryjnego sanitarnym Podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjnie świadczenia zdrowotne 49 7 0 (przychodnie, poradnie, laboratoria diagnostyczne, zakłady rehabilitacji leczniczej i inne) Działalność lecznicza wykonywana przez 165 7 0 praktyki zawodowe (lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych) Ogółem 214 14 0

W 2020 roku w ewidencji znajdowało się ogółem 214 placówek lecznictwa ambulatoryjnego, z czego skontrolowano 14 (6,5 % obiektów ujętych w ewidencji). Liczba placówek wykonujących działalność leczniczą w ramach przychodni, laboratoriów i zakładów rehabilitacji leczniczej wynosiła 49. Skontrolowano 7 tych placówek, co stanowi 14,3% ogółu obiektów. Spośród placówek udzielających świadczeń medycznych w ramach praktyk zawodowych lekarskich i pielęgniarskich, których liczba wynosiła 165, skontrolowano 7 obiektów, (co stanowi – 4,2 % ogółu). Wszystkie obiekty oceniono pozytywnie pod względem sanitarnym. Wśród 21 obiektów z grupy „inne” (gabinety protetyki, gabinety rehabilitacji) skontrolowano 2 (9,5%), obydwa oceniono pozytywnie. Zaopatrzenie w wodę. Wszystkie obiekty na terenie powiatu zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych publicznych. W 2020 r. jakość wody we wszystkich 14 wodociągach sieciowych oceniono dobrze. Awaryjnych ujęć wody brak. Wszystkie placówki posiadają wystarczającą ilość zimnej i ciepłej wody. Pralnictwo.

14 W obiektach używana jest bielizna jednorazowego użytku (podkłady na kozetki i ręczniki). Używane w obiektach parawany są zmywalne lub prane z odzieżą ochronną w pralniach z barierą higieniczną - placówki posiadają podpisane umowy z pralniami. W placówkach nie posiadających podpisanych umów, pranie odzieży ochronnej odbywa się w wydzielonych pralnicach lub używana jest odzież jednorazowego użytku. Wydzielone są pomieszczenia lub właściwe miejsca do gromadzenia czystej i brudnej bielizny jednorazowego i wielorazowego użytku. Odpady komunalne. Odpady komunalne gromadzone są na terenie obiektów w pojemnikach wyłożonych workami foliowymi. Odpady stałe gromadzone są w kontenerach lub pojemnikach umieszczonych w boksach lub na utwardzonym podłożu. Kontenery i pojemniki są systematycznie opróżniane przez wyspecjalizowane firmy.

Odpady niebezpieczne. Kontrolowane obiekty posiadają opracowane i wdrożone procedury postępowania z odpadami medycznymi. Wytwarzają odpady medyczne o kodzie 18 01 03. Rodzaj wytwarzanych odpadów jest zgodny ze złożonymi informacjami o gospodarowaniu odpadami lub zatwierdzonymi programami gospodarki odpadami i zezwoleniami na wytwarzanie odpadów. Na stanowiskach pracy odpady gromadzone są w workach foliowych koloru czerwonego, narzędzia ostre gromadzone w sztywnych pojemnikach bez możliwości ich otwarcia po napełnieniu. Czas gromadzenia odpadów na stanowiskach pracy jest prawidłowy. Odpady magazynowane są w urządzeniach chłodniczych, przeznaczonych wyłącznie do tego celu. Urządzenia chłodnicze są wyposażone w termometry i zapewniają temperaturę do 10º C, temperatura w nich jest monitorowana. Czas magazynowania odpadów nie jest dłuższy niż 30 dni. Urządzenia, w których magazynowane są odpady znajdują się w pomieszczeniach z łatwo zmywalnymi i umożliwiającymi dezynfekcję ścianami i podłogami. Pomieszczenia są zabezpieczone przed dostępem osób postronnych. Z placówek wytwarzających odpady medyczne, odpady odbierane są przez wyspecjalizowane zakłady: ECO-ABC Sp. z o.o. w Bełchatowie, Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „JAGODA” w Kunowie, Miejski Zakład Oczyszczania Miasta w Ostrowie Wlkp., Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe „EPAK” w Kaliszu. Transport odpadów odbywa się odpowiednio przystosowanymi środkami transportu, które zapewniają zakłady odbierające odpady do utylizacji. Firmy odbierające odpady do utylizacji posiadają zezwolenia na transport wydane przez starostów powiatowych. Gospodarka ściekowa Ścieki z placówek, które znajdują się na terenie miast odprowadzane są do kanalizacji miejskiej. Ścieki z obiektów zlokalizowanych na terenach wiejskich gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych lub odprowadzane do kanalizacji sanitarnej.

Bieżąca czystość i dezynfekcja. Utrzymaniem bieżącej czystości w obiektach lecznictwa otwartego zajmuje się personel placówek. Część placówek zatrudnia specjalistyczne firmy sprzątające. Obiekty posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu czystościowego. Sprzęt czystościowy jest właściwie posegregowany i opisany zgodnie ze strefami mikrobiologicznymi w obiektach. Czystość bieżąca powierzchni zachowana.

15 Dezynfekcja powierzchni przeprowadzana prawidłowo, stosowane zarejestrowane środki dezynfekcyjne. Personel placówek zaopatrzony jest w środki ochrony osobistej w ilościach wystarczających.

Sterylizacja W gabinetach zabiegowych w których są stosowane są narzędzia wielokrotnego użycia dezynfekcja, suszenie, pakietowanie i sterylizacja narzędzi prowadzona jest w gabinetach lub w pomieszczeniach dekontaminacji. Jeden raz w miesiącu prowadzona jest kontrola biologiczna autoklawów (sporal A). Narzędzia pakietowane są w torebki lub rękawy papierowo-foliowe. Wskaźniki chemiczne wkładane są w pakiety z narzędziami oraz na półki autoklawu podczas cyklu sterylizacji. Każdy pakiet oznakowany jest datą sterylizacji, datą ważności oraz numerem cyklu sterylizacji. Podczas kontroli nie stwierdzano artykułów sterylnych z przekroczonym terminem ważności. Narzędzia po sterylizacji przechowywane są w gabinetach lekarskich na wydzielonych półkach szafek. Na bieżąco prowadzone są rejestry sterylizacji oraz dezynfekcji narzędzi wielokrotnego użycia. Wyniki kontroli biologicznej oraz chemicznej znajdują się w dokumentacji. Stężone preparaty dezynfekcyjne przechowywane są zgodnie z zaleceniami producenta. Stan sanitarno - techniczny Stan sanitarno – techniczny, funkcjonalność i wyposażenie większości obiektów oceniono dobrze. Ściany i sufity pomieszczeń gładkie i czyste. W gabinetach diagnostyczno-zabiegowych przy umywalkach ściany pokryte są materiałami trwałymi, gładkimi i odpornymi na działanie środków myjących i dezynfekcyjnych. Stan techniczny armatury sanitarnej dobry. Podłogi pomieszczeń placówek gładkie i łatwo zmywalne podobnie jak powierzchnie mebli, sprzętów i wyposażenia. Funkcjonalność obiektów prawidłowa. Poradnie dziecięce nie łączą się z innymi poradniami, mają osobne poczekalnie dla dzieci chorych i zdrowych z węzłami sanitarnymi dla pacjentów oraz punktami rejestracji uniemożliwiającymi kontaktowanie się dzieci chorych i zdrowych. Placówki posiadające gabinety badań ginekologicznych i urologicznych mają połączenie z kabiną higieny osobistej prawidłowo wyposażoną (umywalka, bidet, miska ustępowa). W poradniach lekarza rodzinnego są wspólne poczekalnie dla dorosłych, dzieci chorych i dzieci zdrowych ale wprowadzony jest rozdział czasowy przyjęć dzieci zdrowych od pozostałych pacjentów. W placówkach opracowane i wdrożone są wymagane procedury postępowania.

Najczęściej stwierdzono następujące nieprawidłowości: - nieaktualna procedura postępowania z odpadami medycznymi - brak odzieży ochronnej

W związku ze stwierdzanymi nieprawidłowościami w podmiotach leczniczych przekazywano materiały tematyczne, udzielano również szczegółowych instruktaży personelowi medycznemu. Usunięcie stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości egzekwowano wydając zalecenia pokontrolne z określonym terminem ich wykonania oraz zawiadomienia PPIS o wykonaniu zaleceń po upływie wyznaczonego terminu.

16 GABINETY PROFILAKTYKI SZKOLNEJ - Liczba gabinetów ogółem: 26 w tym: - działających w ramach trzech NZOZ - 15 gabinetów ( 12 w miastach i 3 na wsi ) - działających w ramach indywidualnych praktyk pielęgniarek i higienistek szkolnych - 11 gabinetów ( 5 w miastach i 6 na wsi ) - Liczba przeprowadzonych kontroli ogółem: 9 - Liczba wydanych decyzji: 0 - Liczba nałożonych mandatów (na sumę): 0/0 - Liczba postanowień o nałożeniu grzywny (na sumę): 0 - Liczba pism w trybie art. 30 o Państwowej Inspekcji Sanitarnej: 0

Stan sanitarno – techniczny Stan sanitarno – techniczny obiektów oceniono dobrze. Ściany i sufity pomieszczeń gładkie i czyste. W gabinetach przy umywalkach ściany pokryte są materiałami trwałymi, gładkimi i odpornymi na działanie środków myjących i dezynfekcyjnych. Stanowiska do mycia rąk wyposażone w dozowniki do mydła płynnego, środka dezynfekcyjnego do rąk oraz zasobniki z ręcznikami jednorazowego użytku. Podłogi pomieszczeń placówek gładkie i łatwo zmywalne podobnie jak powierzchnie mebli, sprzętów i wyposażenia. W placówkach opracowane i wdrożone są wymagane procedury postępowania.

Bieżąca czystość i utrzymanie porządku Utrzymaniem bieżącej czystości w obiektach zajmuje się personel placówek szkolnych lub personel gabinetów profilaktyki szkolnej. Obiekty posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu czystościowego. W większości obiektów sprzęt czystościowy przechowywany jest w pomieszczeniach gospodarczych placówek szkolnych. Sprzęt czystościowy do sprzątania gabinetów jest wydzielony, właściwie posegregowany i opisany. Czystość bieżąca powierzchni - zachowana. Dezynfekcja powierzchni i rąk przeprowadzana prawidłowo, stosowane zarejestrowane środki dezynfekcyjne. Personel placówek zaopatrzony jest w środki ochrony osobistej w wystarczających ilościach. Zaopatrzenie w wodę Wszystkie placówki zaopatrywane są w wodę z wodociągów sieciowych publicznych. W 2020 r. jakość wody w 14 wodociągach oceniono dobrze, awaryjnych ujęć wody brak. We wszystkich obiektach ilość zimnej i ciepłej wody jest wystarczająca.

Postępowanie z odpadami medycznymi Placówki nie wytwarzają niebezpiecznych odpadów medycznych. 15 z nich działających w ramach NZOZ, oraz 3 obiekty prowadzące działalność w ramach indywidualnej praktyki mają podpisane umowy na odbiór odpadów medycznych zakaźnych z Miejskim Zakładem Oczyszczania Miasta w Ostrowie Wlkp., w razie ich wytworzenia. Gabinety te zaopatrzone są w czerwone worki foliowe oraz sztywne pojemniki do gromadzenia odpadów medycznych na stanowiskach pracy a także urządzenia chłodnicze do ich magazynowania w wyznaczonych gabinetach.

17 Odpady stałe gromadzone są w gabinetach w zamykanych pojemnikach zaopatrzonych w worki foliowe. Stamtąd usuwane do kontenerów lub pojemników umieszczonych w boksach lub na utwardzonym podłożu ( na terenie placówek szkolnych ). Gospodarka bielizną i pralnictwo W gabinetach profilaktyki szkolnej – używana jest bielizna i odzież ochronna jednorazowego użytku. Stan sanitarno-techniczny gabinetów profilaktyki szkolnej oceniony został pozytywnie.

Dom pomocy społecznej. Liczba obiektów w ewidencji : 2 a) Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci Zduny - Zduny ul. Mickiewicza 21. b) Dom Pomocy Społecznej w Baszkowie – Baszków 112. Od 16 marca został przekazany pod nadzór Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie W czasie epidemii wirusa SARS-CoV 2 wykryto dwa ogniska zakażeń w obu domach pomocy społecznej.

III. STAN SANITARNY OBIEKTÓW KOMUNALNYCH Ustępy publiczne Liczba ustępów publicznych – 6 . Istniejące ustępy publiczne – ustęp publiczny Krotoszyn Rynek, ustęp publiczny Krotoszyn Park (obiekt zamknięty), ustęp publiczny w Koźminie Wlkp, ustęp publiczny w Zdunach oraz ustęp publiczny w Sulmierzycach oceniono pozytywnie. Bieżący stan sanitarno-techniczny jest dobry. Powierzchnie ścian, posadzek gładkie, łatwo zmywalne. Dezynfekcja powierzchni prowadzona prawidłowo. Przeprowadzono 3 kontrole sanitarne: Ustęp publiczny Krotoszyn Rynek, Ustęp publiczny Koźmin ul. Zamkowa, Ustęp publiczny Zduny. Ustęp publiczny w Krotoszynie przy ulicy Kobylińskiej wymaga całkowitej modernizacji – zapewnienia gładkich, zmywalnych powierzchni ścian, posadzek. Wymiany zniszczonej armatury sanitarnej oraz stolarki okiennej i drzwiowej – ustęp do czasu ukończenia remontu nieczynny. Pływalnie Liczba pływalni krytych ogółem: 1 Liczba pływalni odkrytych: 3 - Kryta Pływalnia „WODNIK” Krotoszyn ul. Mahle 4 - Bieżący stan sanitarny i jakość wody nie budziły zastrzeżeń. Stan sanitarno-techniczny hali basenowej przy basenie rekreacyjnym budzi nadal zastrzeżenia. Ubytki w fugach są usuwane na bieżąco. Stan hali basenowej przy basenie rekreacyjnym wymaga remontu. - Pływalnie odkryte w Krotoszynie, Koźminie Wlkp. i Zdunach. W 2020 roku pływalnia odkryta w Koźminie Wlkp. była zamknięta. Skontrolowano pływalnie w Krotoszynie i w Zdunach – nie kwestionowano bieżącego stanu sanitarnego.

18 Jakość mikrobiologiczna wody w sezonie letnim 2020 zgodna z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz. U. z 2015r. poz. 2016). Stan techniczny niecek basenowych, urządzeń uzdatniających wodę oraz wyposażenie i funkcjonalność skontrolowanych pływalni budzą zastrzeżenia. Naprawy i modernizacji wymagają szczególnie dna i ściany niecek. Odnowiono jedynie dno małego basenu w Zdunach. Pomieszczenia hydroforni wymagają odnowienia ścian i posadzek. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej. Stan sanitarno – techniczny istniejących zakładów oceniono pozytywnie.

Noclegownia Obiekt zaopatrywany w wodę z wodociągu publicznego, jakość wody dobra. Nieczystości płynne odprowadzane do kanalizacji, odpady komunalne gromadzone w kontenerze. Obiekt posiada umowę na odbiór odpadów z właściwą firmą. Bieżący stan sanitarno-techniczny obiektu dostateczny. W noclegowni znajdują się 2 pomieszczenia mieszkalne (7 miejsc noclegowych) oraz 1 pomieszczenie higieniczno-sanitarne. Utrzymaniem czystości zajmuje się personel placówki. Zaopatrzenie w środki czystościowe i dezynfekcyjne wystarczające. Bielizna czysta przechowywana jest w wydzielonych szafach. Bielizna brudna pakowana w worki płócienne i odwożona do pralni „Laguna”, ul. 23-Stycznia w Krotoszynie. Hotele Liczba obiektów w ewidencji - 7. Istniejące hotele zaopatrywane są w wodę z wodociągów publicznych. Nieczystości płynne odprowadzane do kanalizacji, wyjątek stanowi Hotel „Wawrzyniak” w Perzycach gm. Zduny gdzie nieczystości płynne odprowadzane są do zbiornika bezodpływowego. Odpady stałe gromadzone w kontenerach, hotele posiadają umowy na odbiór odpadów z właściwymi firmami. Bieżący stan sanitarno-techniczny istniejących hoteli oceniono jako dobry.

Tereny rekreacyjne Istnieje 50 placów zabaw, w tym 33 w miastach i 17 na terenach wiejskich. Skontrolowano 4 place zabaw i oceniono je pozytywnie. Bieżący stan sanitarno - techniczny dobry.

Cmentarze Na terenie powiatu znajduje się 25 cmentarzy, w tym 8 w miastach i 17 na terenach wiejskich. W 2020 r. skontrolowano 1 cmentarz w mieście, który oceniono dobrze pod względem sanitarno – technicznym.

Zakłady Pogrzebowe W ewidencji znajduje się 8 zakładów pogrzebowych. Skontrolowano 3 obiekty. Wszystkie zajmują się przewozem zwłok. Skontrolowano 5 środków transportu zwłok. Wszystkie odpowiadają warunkom, posiadają właściwe wyposażenie i przestrzegają zasad mycia, dezynfekcji i wyposażenia. 3 zakłady posiadają możliwość przechowywania zwłok – chłodnie. Warunki odpowiadają wymaganiom.

19 Domy przedpogrzebowe Liczba obiektów w ewidencji w miastach – 3 i na terenach wiejskich - 0. Skontrolowano 1 dom przedpogrzebowy, stan sanitarno - techniczny domu przedpogrzebowego w Zdunach dobry. Prowadzony był nadzór sanitarny nad ekshumacjami zwłok. W 2020 r. nadzorowano przeprowadzenie 32 ekshumacji, wydano 9 postanowień o sprowadzeniu zwłok z zagranicy

Dworzec PKP Na terenie powiatu znajduje się jeden dworzec PKP, który nie był skontrolowany ze względu na pandemię.

Inne obiekty użyteczności publicznej. Na terenie powiatu w ewidencji na dzień 31.12.2020 r. znajduje się 109 innych obiektów użyteczności publicznej, w tym 77 w miastach i 32 - na terenach wiejskich. Skontrolowano 14 obiektów. Na koniec 2020 r. stan sanitarno-techniczny skontrolowanych obiektów - dobry.

Środki transportu. Nie skontrolowano innych środków komunikacji miejskiej.

Utrzymanie czystości ulic, placów, parków i innych miejsc publicznych w mieście. Nieprawidłowy jest sposób gromadzenia odpadków w publicznych koszach i innych pojemnikach na terenie miasta. Zaleca się stosowanie worków na śmieci, które należy umieszczać w pojemnikach. Brak lub zbyt mała ilość koszy zauważono na ulicach oddalonych od centrum miasta. Kosze w odpowiednich ilościach zlokalizowane są jedynie na niektórych ulicach w ścisłym centrum miasta. Ich brak powoduje zanieczyszczanie ulic. Imprezy masowe Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. z 2018r. poz. 1870 z późń. zm.) opinia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego nie jest wymagana, gdy wyznaczona powierzchnia terenu imprezy nie przekracza 500 m2 czyli liczba uczestników imprezy nie przekroczy 1000 osób. Pod pojęciem terenu umożliwiającego przeprowadzenie imprezy masowej należy rozumieć wydzielony, odpowiednio wygrodzony teren na otwartej przestrzeni, spełniający warunki higieniczno-sanitarne odpowiadające wymaganiom przewidzianych prawem oraz posiadający infrastrukturę zapewniająca bezpieczne przeprowadzenie imprezy masowej.

20 Oddział Nadzoru – Sekcja Higieny Żywności i Żywienia

W 2020 roku w ewidencji obiektów powiatu krotoszyńskiego znajdowało się 871 zakładów żywnościowo-żywieniowych (w roku 2019 – 895),w tym:

- 57 obiektów produkcji żywności, - 419 obiektów obrotu żywnością, - 135 obiektów żywienia zbiorowego otwartego, - 88 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego, - 139 środków transportu żywności, - 18 wytwórni i miejsc obrotu przedmiotami użytku, - 13 miejsc obrotu kosmetykami, - 2 zakłady produkcji i konfekcjonowania kosmetyków.

Liczba ewidencjonowanych obiektów w roku 2020, w porównaniu z rokiem 2019 zmniejszyła się o 24 obiekty. W nadzorowanych obiektach skontrolowano łącznie 313 podmiotów, w tym 174 stacjonarnych i 139 środków transportu. Ocenie stanu sanitarnego na podstawie arkuszy oceny poddano 81 obiektów, w tym 79 obiektów stacjonarnych i 2 środki transportu. Spośród ocenionych obiektów wszystkie uzyskały ocenę zgodną z wymaganiami sanitarno-higienicznymi.

30,0% 25,4% 23,5% 25,0%

20,0% % obiektów ocenionych 15,0% % obiektów 9,3% ocenionych jako 10,0% niezgodne

5,0% 0,2% 0,4% 0,0% 0,0% 2018 2019 2020

Rys. 1. Liczba obiektów ocenionych jako niezgodne w stosunku do ogólnie ocenionych w latach 2018-2020

21 Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej według jednolitych obowiązujących procedur urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, uwzględniającymi przepisy w zakresie kryteriów higienicznych. Wymagania prawa żywnościowego określają, iż przedsiębiorcy branży spożywczej są zobowiązani do zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności, poprzez stosowanie zasad dobrej praktyki higienicznej(GHP), dobrej praktyki produkcyjnej(GMP) oraz wdrożenie i utrzymanie kontroli wewnętrznej w zakładach w oparciu o zasady systemu HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points -Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli).

Zgodnie z zarządzeniem Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 13 grudnia 2019 roku aktualnie obowiązują procedury i instrukcje z formularzami kontroli żywności. Do oceny stanu sanitarnego zakładów wykorzystywane są arkusze oceny stanu sanitarno-higienicznego, na podstawie których dokonuje się oceny poziomu ryzyka występującego w zakładzie i ustala częstotliwość kontroli.

W 2020 roku spośród 871 nadzorowanych obiektów, tylko 81 z nich poddano ocenie na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego, co stanowi 9,3% obiektów ocenionych. Niski wskaźnik przeprowadzonych ocen, w porównaniu z poprzednimi latami, wynikał z trwającej w 2020 roku sytuacji epidemicznej na terenie powiatu krotoszyńskiego. Spośród 201 zaplanowanych obiektów do oceny na 2020 rok, zrealizowano jedynie 77 ocen.

895 871 900

800 658 700 Liczba obiektów według ewidencji 600 492 Liczba kontroli 500 Liczba decyzji

400 321 Liczba decyzji unieruchamia- 283 jących obiekt 300 Liczba decyzji zakazujących wprowadzania do obrotu 200 Liczba mandatów 100 1 1 6 1 0 3 0 2019 2020

Rys. 2. Działalność represyjna w latach 2019-2020

22 W nadzorowanych obiektach przeprowadzono łącznie 492 kontrole, w tym 353 w obiektach stacjonarnych i 139 w środkach transportu. Ponadto w obiektach nadzorowanych przez sekcję higieny żywności i żywienia wykonano 374 kontrole w zakresie przestrzegania obostrzeń przeciwepidemicznych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2.

Wiele kontroli przeprowadzono w związku z sytuacjami zgłoszenia w systemie RASFF - występowania produktów niebezpiecznych w obrocie i koniecznością monitorowania postępowania podmiotów gospodarczych z tą żywnością (w 2020 r. wykonano 31 kontroli w tym zakresie). W ramach ogólnej liczby kontroli ujęte są też kontrole tzw. weekendowe, przeprowadzone w okresie letnim, mające na celu podniesienie poziomu higienicznego obiektów prowadzących obsługę ruchu turystycznego w dni wolne od pracy, kontrole sprawdzające wykonanie zaleceń pokontrolnych, a także kontrole w związku ze skargami klientów na jakość znajdujących się w obrocie środków spożywczych lub niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny obiektów (przeprowadzono 5 kontroli interwencyjnych z uwagi na skargi konsumentów).

W ramach przeprowadzonej działalności administracyjno - represyjnej wydano 283 decyzji administracyjnych. Nałożono łącznie 3 mandaty karne na kwotę 650 zł. W porównaniu z rokiem 2019 liczba nałożonych mandatów zmniejszyła się dwukrotnie.

Zestawienie powyższych danych z podziałem na poszczególne grupy obiektów przedstawiono w Tabeli 1.

W Sekcji Higieny Żywności i Żywienia w 2020 r. pobrano łącznie 130 próbek środków spożywczych w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu. Zgodnie z planem pobrano 105 próbek, tj. 66 próbek żywności do badań mikrobiologicznych oraz 39 próbek w kierunku badań chemicznych. Poza planem pobrano 25 próbek żywności w kierunku badań mikrobiologicznych (20 próbek lodów produkowanych w automacie w ramach kontroli przestrzegania warunków higienicznych w procesie produkcji oraz 5 próbek bazylii, objętej powiadomieniem alarmowym w systemie RASFF w celu ponownego zezwolenia na wprowadzenie do obrotu).

Spośród pobranych próbek w 2020 roku 6 próbek uległo zakwestionowaniu:

- 5 próbek lodów śmietankowych z automatu nie odpowiadało wymaganiom Rozporządzenia Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych (Dz. Urz. UE L Nr 338, str. 1) w punkcie określającym liczbę Enterobacteriaceae (załącznik I, Rozdział 2, pkt. 2. 2. 8.), - 1 próbka selera korzeń, w której stwierdzono przekroczenie NDP dla chlorpyryfosu, dla którego najwyższy dopuszczalny poziom pozostałości pestycydów wynosi: chlorpyryfos -0,01 mg/kg (Rozporządzenie Komisji (UE) 2018/686 z dnia 4 maja 2018 r.).

23 Tabela 1. Działalność kontrolno - represyjna Oddziału Higieny Żywności i Żywienia PSSE w Krotoszynie w 2020 r. Liczba wydanych Rodzaj obiektów Liczba obiektów Liczba kontroli decyzji Liczba i kwota Liczba wniosków Liczba obiektów nałożonych do Sądu niezgodnych z w tym mandatów Rejonowego arkuszem oceny o unierucho- stanu sanitarnego mieniu obiektu 1. Obiekty produkcji, żywności (wytwórnie 57 20 3 1/300 zł 0 0 lodów, piekarnie, ciastkarnie itp.) 0 2. Obiekty obrotu żywnością (sklepy spo- 419 263 11 2/350 zł 0 0 żywcze, kioski spożywcze 1 hurtownie, targowiska 3. Obiekty żywienia zbiorowego (bary, 3 (restauracje, zakłady małej gastronomii, stołówki, 223 61 0 0 0 0 bufety w zakładach pracy, szkołach, przedszkolach, szpitalach, internatach itp.) 4. Środki transportu żywności 139 139 137 0 0 0 5. Wytwórnie i miejsca 0 obrotu materiałami i 33 9 0 0 0 wyrobami przeznaczonymi 0 do kontaktu z żywnością oraz miejsca produkcji i obrotu kosmetykami

24 Rys. 3. Liczba pobranych i zakwestionowanych próbek w latach 2018-2020

200 187 180 164 160 140 130 120 Liczba pobranych prób 100 Liczba prób kwestio- 80 nowanych 60 40 20 15 1 6 0 2018 2019 2020

Kontrola graniczna środków spożywczych w roku 2020 w Oddziale Nadzoru Sekcji Higieny Żywności i Żywienia PSSE w Krotoszynie

W roku 2020 prowadzono działalność w związku z importem przypraw, bakalii, herbat i suszonych owoców. Wydano 186 świadectw – certyfikatów jakości zdrowotnej. W porównaniu z rokiem 2018 i 2019 liczba wydanych świadectw zwiększyła się. Przeprowadzono w tym zakresie 117 kontroli środków spożywczych oraz wydano 13 decyzji rachunkowych.

Rys. 4. Liczba wydanych świadectw w latach 2018-2020

139

186 2018 2019 Podsumowanie 2020 W 2020 r. zaplanowane działania kontrolne Sekcji 125 Higieny Żywności i Żywienia były częściowo zawieszone ze względu na panującą sytuację epidemiczną na terenie 25 całego kraju. Obiekty obrotu żywności oraz żywienia zbiorowego kontrolowane były wielokrotnie pod kątem przestrzegania obostrzeń przeciwepidemicznych. W sklepach dokonywano sprawdzenia dostępności płynów do dezynfekcji rąk lub rękawiczek jednorazowych dla klientów, dezynfekcji powierzchni (m.in. koszy zakupowych, stanowisk kasowych), stosowania zabezpieczeń nosa i ust przez personel oraz przestrzegania ograniczeń w zakresie maksymalnej liczby osób mogących jednocześnie przebywać w danym obiekcie, a w przypadku obiektów żywienia zbiorowego otwartego zakazu spożywania posiłków na miejscu. Kontrole często przeprowadzane były wraz z funkcjonariuszami Komendy Powiatowej Policji w Krotoszynie. Jednakże priorytetowo traktowano działania kontrole w zakresie systemu RASFF, mające na celu wycofanie niebezpiecznych produktów z obrotu.

Pomimo trwających restrykcji i obostrzeń starano się wykonać kontrole planowane, kontrole w związku z rozpoczęciem działalności nowych obiektów oraz kontrole sprawdzające wykonanie zaleceń wynikających z decyzji merytorycznych. Najwięcej kontroli przeprowadzano w obiektach obrotu żywnością. W przypadku stwierdzanych uchybień nakładano mandaty karne oraz wydawano decyzje nakazujące poprawę stanu sanitarnego, zobowiązujące głównie do doprowadzenia do odpowiedniego stanu sanitarno-technicznego powierzchni ścian i sufitów.

Ponadto w trakcie trwania sezonu letniego przeprowadzano kontrole mające na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa żywności i stanu higienicznego obiektów w dni wolne od pracy oraz zapewnienie odpowiednich warunków ze względu na trwającą epidemię koronawirusa SARS-CoV-2.

Ponad 29% wszystkich przeprowadzonych czynności kontrolnych stanowiły kontrole środków transportu przeznaczonych do przewożenia środków spożywczych wymagających i niewymagających chłodzenia.

Natomiast 24% wszystkich przeprowadzonych kontroli w 2020 roku stanowiły kontrole graniczne w związku z importem środków spożywczych z krajów trzecich. Wydano 186 świadectw spełnienia wymagań zdrowotnych przez środek spożywczy (głownie importowano przyprawy, susze warzywne, herbaty i bakalie).

W 2020 roku wydano 283 decyzje administracyjne, w tym decyzje wydane z uwagi na poprawę stanu sanitarno-higienicznego obiektu oraz decyzje rachunkowe w przypadku stwierdzenia uchybień. Ponadto wydano 1 decyzję unieruchamiającą część zakładu ze względu na stwierdzone nieodpowiednie warunki higieniczne do produkcji lodów z automatu.

W roku 2020 kontynuowano współpracę z Inspekcją Weterynaryjną na podstawie zawartego w dniu 15 listopada 2018 r. Porozumienia ramowego pomiędzy Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Krotoszynie i Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Krotoszynie, które skutkowało analizą i przekazaniem kontrolowanych obiektów pod nadzór właściwej Inspekcji. Przeprowadzono 1 wspólną kontrolę z przedstawicielem Inspekcji Weterynaryjnej w nadzorowanym obiekcie- chłodni składowej oraz wykonano liczne kontrole targowisk, gdzie sprzedawane są produkty pochodzenia zwierzęcego. Otrzymywane uwagi, wnioski wykorzystywano w trakcie bieżących kontroli, a część z nich przekazano Inspekcji Weterynaryjnej do rozpatrzenia, gdyż dotyczyły obiektów przez nią nadzorowanych. Ponadto w trzecim kwartale 2020 r. przeprowadzono wspólną kontrolę w zakresie zapobiegania zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 oraz przyjętych przez przedsiębiorców odpowiednich procedur w tym zakresie w podmiocie NUTRICIA Zakłady Produkcyjne Sp. z o.o. Oddział

26 w Krotoszynie.

W 2020 r. odnotowano 26 powiadomień alarmowych, 9 powiadomień informacyjnych w ramach systemu RASFF, w tym 34 powiadomienia dotyczyły środków spożywczych, a 1 -materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością. Ważną kwestią jest przeprowadzanie sprawnych działań kontrolnych w przypadku wycofywania niebezpiecznej żywności z obrotu, w szczególności, gdy dotyczą wielu punktów odbioru lub rozbudowanego łańcucha dystrybucji. Na terenie powiatu krotoszyńskiego zlokalizowana jest siedziba oraz Magazyn Centralny firmy DINO Polska SA., posiadającej ponad 1400 sklepów w Polsce. Pomimo wielu zgłoszeń alarmowych i informacyjnych dotyczących środków spożywczych o niewłaściwej jakości zdrowotnej, proces wycofywania kwestionowanych produktów z obrotu był skuteczny.

W roku 2020 dokonywano także wpisów do rejestru gospodarstw prowadzących tzw. produkcję pierwotną oraz producentów żywności dostarczających żywność w ramach dostaw bezpośrednich. Zarejestrowano 6 gospodarstw prowadzących działalność w zakresie produkcji pierwotnej. Ogółem w powiecie krotoszyńskim do końca roku 2020 zarejestrowano 385 gospodarstw. Przeprowadzono jedną kontrolę wspólnie z przedstawicielem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w gospodarstwie ogrodniczym oraz jedną kontrolę wspólnie z przedstawicielem Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w gospodarstwie rolnym w ramach nadzoru nad produkcją pierwotną pochodzenia roślinnego. Żadna z inspekcji nie odnotowała nieprawidłowości podczas prowadzenia czynności kontrolnych.

W trakcie bieżących kontroli przeprowadzonych w 2020 r. sprawowano również nadzór nad wprowadzaniem do obrotu suplementów diety i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Ogółem dokonano oceny sposobu znakowania 23 suplementów diety -wszelkich informacji dotyczących napisów i innych oznaczeń, w tym znaków towarowych, nazw handlowych, elementów graficznych i symboli umieszczonych na opakowaniach oraz składu.

Oddział Nadzoru Stanowisko Pracy do Spraw Higieny Pracy

27 1. Działalność kontrolna w ramach nadzoru sanitarnego

W ewidencji Oddziału Nadzoru stanowiska pracy ds. Higieny Pracy, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Krotoszynie w 2020 r. znajdowało się 312 zakładów (w 2019 roku znajdowały się o 304 zakłady ), w których łącznie zatrudnionych było 11 053 pracowników. Największą liczbę wszystkich zewidencjonowanych obiektów stanowiły zakłady małe zatrudniające do 9 pracowników, 168 obiektów co stanowiło 53,8% ogółu obiektów.

Wykres 1. Liczba obiektów według ilości zatrudnionych pracowników w latach 2019-2020

2. Kontrole w ramach bieżącego stanu sanitarnego

Nadzorem sanitarnym objęto 19,5% zewidencjonowanych obiektów (w 2019 r. – 26,3%). W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego przeprowadzono 69 kontroli sanitarnych w 61 zakładach, w których zatrudnionych było 6673 osoby. Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego przeprowadzono szczegółowe kontrole warunków pracy oraz narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach produkujących artykuły spożywcze. Skontrolowano również warunki pracy pracowników zatrudnionych przy obróbce metalu i w przemyśle drzewnym. Nadzorem objęto wprowadzane do obrotu produkty biobójcze oraz wyroby poddane działaniu produktów biobójczych. Prowadzono stały monitoring stron i aukcji internetowych w celu nadzorowania wprowadzanych do obrotu chemikaliów (substancji i mieszanin chemicznych, produktów biobójczych, prekursorów narkotyków kat. 2 i 3). Oceniono przygotowanie pracodawców pod kątem przestrzegania przepisów dotyczących zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podczas prac związanych z usuwaniem bądź zabezpieczaniem wyrobów zawierających azbest.

W 2020 r. z uwagi na epidemię wirusa SARS-CoV-2 pracownik Oddział Nadzoru stanowisko pracy ds. Higieny Pracy brał udział w kontrolach akcyjnych dotyczących przestrzegania obostrzeń

28 przeciwepidemicznych oraz w innych pracach w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

W trakcie kontroli zwracano uwagę na przestrzeganie przez pracodawców przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne w zakładach pracy, stan sanitarny pomieszczeń oraz zaplecza higieniczno-sanitarnego, wykonywanie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, przestrzeganie obostrzeń przeciw epidemicznych takich jak; obowiązek zakrywania nosa i ust, zachowanie dystansu w pracy, dostępność środków dezynfekcyjnych, częstotliwość wymiany powietrza w pomieszczeniach pracy itp., oraz posiadanie przez pracodawcę wymaganej dokumentacji oraz wyposażenie pracowników w środki ochrony indywidualnej. W minionym roku podobnie jak w latach poprzednich, najwięcej kontroli przeprowadzono w zakresie stosowania i wprowadzania do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin (Wykres 2).

Wykres 2. Liczba kontroli w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w latach 2019-2020

3. Narażenie na czynniki szkodliwe dla zdrowia

W 2020 r. skontrolowano 31 zakładów z 60 będących w ewidencji Oddziału Nadzoru stanowiska pracy ds. Higieny Pracy, w których stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia. W warunkach przekroczenia normatywów higienicznych, pracowało ogółem 698 osób (w 2019 r. - 658 osób), byli to pracownicy zatrudnieni w przemyśle drzewnym, metalowym i spożywczym. Podobnie jak w latach poprzednich największa grupa pracowników narażonych była na ponadnormatywny hałas (90,3% ogółu narażonych) oraz pyły przemysłowe (16,3% ogółu narażonych) - wykres 3. Na działanie kilku czynników szkodliwych jednocześnie eksponowanych było wielu pracowników, w szczególności na hałas i pył.

29 Wykres 3. Pracownicy zatrudnieni w warunkach przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia w latach 2019-2020

W związku z przekroczeniami poziomu stężeń i natężeń czynników szkodliwych w wielu zakładach, przedsiębiorcy podejmowali różnego rodzaju rozwiązania techniczne oraz organizacyjne w celu ich ograniczenia. Działania te polegały najczęściej na instalowaniu nowych systemów ochrony zbiorowej takiej jak wentylacje miejscowe lub modernizacja istniejacych systemów, stosowano urządzenia filtrowentylacyjne mobilne jako jedno z rozwiazań wentylacji miejscowej na ruchomych stanowiskach spawalniczych, dokonywano hermetyzacji procesów technologicznych oraz wymieniano park maszynowy. W przypadku gdy uniknięcie lub wyeliminowanie narażenia nie było możliwe za pomocą środków techniczno-organizacyjnych, przedsiębiorcy zapewniali pracownikom atestowane i odpowiednio dobrane środki ochrony indywidualnej. Zobowiazywano również pracodawców do przeprowadzania regularnych badań i pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy.

4. Postępowanie administracyjne

W 2020 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydał 3 decyzje administracyjne (w 2019 r. wydał 13 decyzji) dotyczące poprawy warunków pracy, zawierające 12 nakazów. Nieprawidłowości stwierdzono w zakresie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy, ponadto nie prowadzono rejestru badań i pomiarów oraz nie wpisywano na bieżąco wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych do kart badań i pomiarów. Nieprawidłowości z zakresu substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy dotyczyły braku rejestru prac i rejestru pracowników narażonych na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym .

Znaczną cześć uchybień stwierdzonych podczas kontroli, przedsiębiorcy likwidowali w .trakcie jej trwania. 30 W roku 2020 nie wydano postanowień o nałożeniu grzywien celem przymuszenia do wykonania decyzji.

5. Choroby zawodowe

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie w 2020 r. wydał 2 decyzje stwierdzające chorobę zawodową (tabela 1).

Tab. 1 Choroby zawodowe - decyzje stwierdzające choroby zawodowej

L. PKD Przedmiot Stanowisko Choroba zawodowa Nr wykazu p. działalności chorób zawodowych 1. 10.91. Z Produkcja gotowej pracownik przewlekłe choroby poz. 20 pkt. 1 paszy dla zwierząt fizyczny obwodowego układu gospodarskich nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy; zespół cieśni w obrębie nadgarstka (prawego i lewego) 2. 10.91. Z Produkcja gotowej pracownik przewlekłe choroby poz. 20 pkt. 2 paszy dla zwierząt fizyczny obwodowego układu gospodarskich nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy; zespół rowka nerwu łokciowego, ręki prawej i lewej

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie w roku 2020 wydał 1 decyzję o braku podstaw stwierdzenia choroby zawodowej (tabela 2).

Tabela 2. Choroby zawodowe - decyzja o braku podstaw stwierdzenia choroby zawodowej

L. PKD Przedmiot Stanowisko Choroba zawodowa Nr wykazu p. działalności chorób zawodowych 1. 86.10. Z Działalność szpitali sprzątaczka przewlekłe choroby poz. 20 pkt. 1 ogólnych oraz obwodowego układu specjalistycznych nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy; zespół cieśni w obrębie nadgarstka (prawego i lewego)

31 6. Nadzór nad czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi w środowisku pracy

Oddział Nadzoru stanowisko pracy ds. Higieny Pracy sprawowało nadzór nad 22 zakładami będącymi w ewidencji, w 2020 r. skontrolowano 6 zakładów pracy, w których pracownicy byli zatrudnieni w kontakcie lub narażeniu z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. Przeprowadzono 8 kontroli w 6 zakładach pracy (w 2019 r. - 16 kontroli w 12 zakładach). W skontrolowanych zakładach w kontakcie z czynnikiem rakotwórczym lub mutagennym pracowało 175 osób, w tym 17 kobiet (w 2019 r. pracowało 491 osób w tym 186 kobiet) - wykres 5.

Wykres 5. Liczba osób zatrudnionych w skontrolowanych zakładach pracujących w narażeniu lub kontakcie z czynnikami rakotwórczymi lub mutagennymi w latach 2019-2020

Najczęściej występującymi czynnikami rakotwórczymi były : Substancje chemiczne i ich mieszaniny - olej impregnacyjny zawierający benzo(a)piren, - chrom VI, - benzen, - azbest. Czynniki fizyczne - promieniowanie jonizujące. Procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym - prace związane z narażeniem na pył drewna.

W skontrolowanych obiektach podobnie jak w 2019 r. najliczniejszą grupę stanowiły zakłady zajmujące się produkcją wyrobów z drewna (pył drewna) oraz zakłady produkujące wyroby

32 metalowe (chromiany VI, krzemionka krystaliczna – frakcja respirabilna powstającą w trakcie pracy) oraz narażenie na promieniowanie jonizujące. Podczas przeprowadzanych kontroli stwierdzono nieprawidłowości z zakresu substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy w 1 zakładzie. Dotyczyły one: braku rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z substancjami chemicznymi, ich mieszaninami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, braku rejestru pracowników narażonych na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. W zakresie czynników rakotwórczych lub mutagennych wydano 1 decyzję administracyjną. W zakresie minimalizacji narażenia nadzorowane zakłady wprowadzają różne formy wentylacji, automatyzację i hermetyzację procesów produkcyjnych. Jednak najczęściej stosowana formą minimalizacji były środki ochrony indywidualnej. Kontynuowano szczególny nadzór nad podmiotami zajmującymi się usuwaniem, zabezpieczaniem lub transportem wyrobów zawierających azbest. Przeprowadzono 1 kontrolę w siedzibie firmy. Zwrócono szczególną uwagę na bezpieczeństwo i higienę pracy pracowników, wyposażenie w środki ochrony indywidualnej, również na posiadanie wymaganej dokumentacji; opracowanie oceny ryzyka zawodowego, planu usuwania wyrobów zawierających azbest, posiadanie odpowiednich decyzji, procedur, zatwierdzonych programów gospodarowania odpadami niebezpiecznymi.

7. Ocena nadzoru nad czynnikami biologicznymi

Oddział Nadzoru stanowisko pracy ds. Higieny Pracy sprawowało nadzór nad 43 zakładami znajdującymi się w ewidencji, w których pracownicy byli eksponowani na działanie szkodliwych czynników biologicznych. Do najbardziej narażonych grup zawodowych należą pracownicy zatrudnieni w rolnictwie, przemyśle spożywczym, nadleśnictwie, podmiotach leczniczych, laboratoriach diagnostycznych, oczyszczalniach ścieków, zakładach gospodarki odpadami. W ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych w 5 obiektach (w roku ubiegłym 8 kontroli w 8 obiektach). Na działanie szkodliwych czynników biologicznych należących do 2 i 3 grupy zagrożenia ogółem eksponowanych było 166 pracowników, w tym 69 pracowników należących do 3 grupy zagrożenia. Grupę 3 zagrożenia stanowią czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia m.in. wirus wścieklizny, WZW typu B, WZW typu C. Najczęściej kontrolowane były zakłady produkujące artykuły spożywcze, podmioty lecznicze, podmiot zajmujący się gospodarką leśną oraz zakłady zajmujące się gospodarką odpadami. Przeprowadzone kontrole wykazały, że przedsiębiorcy podejmują działania profilaktyczne zmniejszające narażenie pracowników, zapewniając środki ochrony osobistej oraz środki do odkażania skóry i błon śluzowych, dostarczają dostępne repelenty. Opracowują procedury i instrukcje bezpiecznego postępowania ze szkodliwym czynnikiem biologicznym oraz proponują profilaktyczne szczepienia ochronne np. przeciw WZW typu B , tężcowi. Podczas przeprowadzanych kontroli nieprawidłowości nie stwierdzono.

8. Ocena nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, prekursorami i produktami biobójczymi. 33 W 2020 r. na terenie powiatu krotoszyńskiego substancje i mieszaniny chemiczne wprowadzały do obrotu 22 podmioty (w 2019 r. - 20 podmiotów) w tym; producentów – 0, importerów – 0, formulatorów - 4, dystrybutorów – 18. Liczba dystrybutorów w porównaniu z 2019 r. nie uległa zmianie, natomiast zwiększyła się liczba dalszych użytkowników tzw. formulatorów. Wśród dystrybutorów znajdowały się również podmioty odpowiedzialne za wprowadzanie do obrotu produkty biobójcze, (żaden z nich nie był odpowiedzialny za pierwsze wprowadzenie) oraz 3 podmioty wprowadzające do obrotu prekursory narkotyków kategorii 3 – tabela 3.

Tabela 3. Liczba wprowadzających do obrotu substancje i mieszaniny chemiczne

Rok Producenci Importerzy Dalsi użytkownicy Dystrybutorzy (formulatorzy – producenci mieszanian)

2019 0 0 2 18 2020 0 0 4 18

W skontrolowanych obiektach, substancje i mieszaniny chemiczne stosowało w działalności zawodowej 39 zakładów (w 2019 r. - 66 zakładów). W 2020 r. w ramach nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami przeprowadzono 63 kontrole w 61 obiektach (w 2019 r. - 80 kontroli w 66 obiektach). Skontrolowano obiekty wprowadzające do obrotu substancje w postaci własnej lub jako składniki w mieszaninach; - dalszych użytkowników (formulatorów) – 4 kontrole, - dystrybutorów substancji chemicznych ich mieszanin – 11 kontroli. Przeprowadzono 48 kontroli wśród stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny. W trakcie kontroli szczególną uwagę zwracano na przestrzeganie przepisów unijnych oraz krajowych. Egzekwowano obowiązek posiadania aktualnego spisu substancji chemicznych i ich mieszanin oraz aktualnych kart charakterystyki, prawidłowego oznakowania magazynów, rurociągów i miejsc, w których składowane były znaczne ilości chemikaliów oraz prawidłowego oznakowania produktów wprowadzanych do obrotu. Brak aktualnego spisu stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin, instrukcji magazynowania oraz oznakowania miejsca przechowywania to najczęściej stwierdzone nieprawidłowości występujące wśród stosujących. W większości przypadków nieprawidłowości te były likwidowane w trakcie trwania kontroli.

8.1. Produkty biobójcze

Oddział Nadzoru stanowisko pracy ds. Higieny Pracy w 2020 r. w ramach realizowanego projektu REACH-EN-FORCE 8 (REF-8) opracowanego przez Europejską Agencję Chemikaliów w Helsinkach, przeprowadziło kontrolę oraz wypełniło kwestionariusz REF-8. Projekt ukierunkowany był na produkty przeznaczone dla ogółu społeczeństwa i do zastosowań zawodowych, dostępne w sklepach internetowych podmiotów gospodarczych oraz sprzedawanych na platformach internetowych. W ramach nadzoru nad produktami biobójczymi przeprowadzono 1 kontrolę u wprowadzającego do obrotu produkty biobójcze, 4 kontrole wśród podmiotów zajmujących się

34 wyłącznie dystrybucją ww. produktów i 43 kontrole u stosujących ww. produkty w działalności zawodowej. W wyniku przeprowadzonych kontroli i skontrolowanych produktów nieprawidłowości nie stwierdzono.

8.2. Ocena nadzoru nad prekursorami kategorii 2 i 3.

Asystent Oddziału Nadzoru stanowisko pracy ds. Higieny Pracy w ramach nadzoru nad prekursorami kategorii 2 i 3, przeprowadził 8 kontroli. Kontrole te objęły 5 obiektów, które stosowały w działalności zawodowej prekursory kat. 3 oraz przeprowadził 3 kontrole w obiektach zajmującym się wprowadzaniem do obrotu (dystrybutor) prekursory kategorii 3. Na terenie działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie nie są wprowadzane do obrotu prekursory kategorii 2, znajdują one jedynie zastosowanie przy prowadzeniu analiz chemicznych w laboratoriach zakładowych. Najczęściej stosowane prekursory kategorii 3 to: kwas siarkowy, kwas solny, aceton i toluen. W działalności zawodowej znajdują zastosowanie przy produkcji środków czyszczących i myjących. W przemyśle metalowym biorą udział w procesach galwanicznych oraz mają zastosowanie w przemyśle drzewnym i produkcji wyrobów z parafiny. W wyniku przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono rażących uchybień. W związku z powyższym nie wydano żadnej decyzji.

9. Nadzór nad środkami zastępczymi

Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w 2018 r. ustanowiła nową definicję środka zastępczego oraz włączyła nowe substancje psychoaktywne do przepisów karnych ustawy, których dystrybucja i posiadanie jest zabronione i podlega sankcjom karnym. Podmioty lecznicze oraz instytucje prowadzące badania pośmiertne zgodnie ze wspomnianą ustawą maja obowiązek zgłoszenia państwowym powiatowym inspektorom sanitarnym podejrzeń zatruć oraz zgonów spowodowanych środkami zastępczymi lub nowymi substancjami psychoaktywnymi. Podmioty lecznicze w 2020 r. nie zgłosiły żadnego przypadku podejrzenia zatrucia oraz zgonu spowodowane środkami zastępczymi oraz nowymi substancjami psychoaktywnymi. W 2020 r. na terenie powiatu krotoszyńskiego był prowadzony monitoring na obecność w obrocie środków zastępczych lub produktów, co do których zachodziło podejrzenie, że są środkami zastępczymi. W minionym roku nie odnotowano placówek, w których mógłby być prowadzony obrót środkami zastępczymi. Współpraca w minionym roku z Powiatową Komendą Policji w Krotoszynie polegała na wymianie informacji dotyczącej ewentualnego działania na terenie powiatu krotoszyńskiego podmiotów handlujących środkami zastępczymi oraz monitorowaniu zatruć ww. środkami.

Podsumowanie

35 1. W ewidencji Oddziału Nadzoru stanowiska pracy ds. Higieny Pracy znajdowały się 312 zakłady (w 2019 r. znajdowały się 304 zakłady), w których zatrudnionych było ogółem 11 053 (w 2018 r. -11 016) pracowników. Powstały nowe zakłady często z dużych istniejących firm rodzinnych. 2. Nadzorem sanitarnym w roku 2020 r. objęto 19,5 % wszystkich zewidencjonowanych ….zakładów pracy. 3. Skontrolowano 41 zakładów z 60 będących w ewidencji, w których stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) i natężeń (NDN) czynników szkodliwych dla zdrowia. Przekroczenia najczęściej występowały w przemyśle metalowym, drzewnym, spożywczym. 4. Nieprawidłowości stwierdzono w 1 skontrolowanym zakładzie (w 2019 r. w 13 zakładach). W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 3 decyzje administracyjne (w 2019 r. wydano 13 decyzji). Najwięcej uchybień podobnie jak w roku ubiegłym dotyczyło braku badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy. 5. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie w 2020 r. wydał 2 decyzje stwierdzające chorobę zawodową, oraz wydał 1 decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. 6. W 2020 r. na terenie powiatu krotoszyńskiego substancje i mieszaniny chemiczne wprowadzało do obrotu 22 podmioty w tym; producentów – 0, importerów – 0, formulatorów - 4, dystrybutorów – 18. W związku z trwająca w kraju epidemią wirusa SARS CoV2 i zwiększonym zapotrzebowaniem na środki dezynfekcyjne zwiększyła się liczba formulatorów, natomiast liczba dystrybutorów nie uległa zmianie. 7. Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w 2018 r. ustanowiła nową definicję środka zastępczego oraz uznała nowe substancje psychoaktywne jako narkotyki, których dystrybucja i posiadanie jest zabronione i podlega sankcjom karnym.

Oddział Nadzoru – Sekcja Epidemiologii 36 I. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych na terenie powiatu krotoszyńskiego. Monitoring zachorowań na choroby zakaźne na terenie powiatu krotoszyńskiego prowadzony jest w sposób ciągły na podstawie systemu zgłaszania zachorowań, podejrzeń zachorowań i zakażeń przez podmioty świadczące usługi medyczne do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie. Od marca 2020 roku należy odnotować fakt wystąpienia pandemii, która jest spowodowana wirusem SARS-CoV-2. Podobnie jak w latach ubiegłych nie zarejestrowano żadnego zachorowania na dur brzuszny, dury rzekome, a zachorowania przeciwko którym prowadzone są od szeregu lat obowiązkowe szczepienia ochronne utrzymywały się na stałym niskim poziomie lub nie występowały w ogóle (np. błonica, tężec, nagminne porażenie dziecięce, odra, wścieklizna, różyczka, krztusiec). Pomyślnie kształtuje się również sytuacja epidemiologiczna chorób, przeciwko którym wdrożono w ostatnich latach obowiązkowe lub zalecane szczepienia ochronne (np. świnka, ospa wietrzna, choroba wywołana przez Haemophilus influenzae typu B- inwazyjna). Sytuację epidemiologiczną większości chorób zakaźnych na terenie powiatu krotoszyńskiego, należy uznać za dobrą z wyjątkiem zakażeń SARS-CoV-2 (COVID- 19). W przypadku zakażeń SARS-CoV-2 sytuacja epidemiologiczna na terenie powiatu krotoszyńskiego była dynamiczna, zwłaszcza w miesiącach: kwiecień, maj, wrzesień, październik, listopad, grudzień

II. Zatrucia i zakażenie pokarmowe 1. Salmonelozy W ostatnich dwóch latach odnotowano po 7 przypadków zatruć pokarmowych, wywołanych pałeczkami Salmonella. Wskaźnik zapadalności w latach 2019-2020 wyniósł 9,1/100 tys. mieszkańców i jest on niższy niż w roku 2018 – 10,3/100 tys. mieszkańców. Korzystna sytuacja epidemiologiczna zachorowań na salmonelozy wynika z faktu, że w ostatnich latach nie zarejestrowano żadnego ogniska zatrucia pokarmowego, jak i również zbiorowego ogniska zatrucia pokarmowego. Pojedyncze przypadki zatruć pokarmowych w spowodowane pałeczkami Salmonella wystąpiły w 2020r.w następujących grupach wiekowych: 0-4 lat - 2 zachorowania, 10-19 lat - 3 zachorowanie, 30-34 lat - 1 zachorowanie, 60-64 lat - 1 zachorowanie.

5 przypadków zachorowań na salmonelozę wymagało hospitalizacji, natomiast pozostałe 2- były leczone ambulatoryjnie. Miejscem spożycia potraw będących nośnikiem czynnika patogennego, były mieszkania prywatne. Nośnikami zatruć pokarmowych były potrawy przygotowane z udziałem jajek. 4 osoby uległy zatruciu pokarmowemu, prawdopodobnie wskutek spożycia tortu z kremem na bazie surowych jajek. W trzech przypadkach zachorowań nie udało się ustalić źródeł zakażenia.

Tab.1 Liczba zachorowań i zapadalność na salmonelozy w latach 2016 - 2020 37 Liczba zachorowań w latach

2016 2017 2018 2019 2020 Jednostka chorobowa

Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ zach zap.* zach zap.* zach zap.* zach zap.* zach zap.*

68 87,6 26 33,4 8 10,3 7 9,1 7 9,1 Salmonelozy *współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

Ryc.1 Salmonelozy- zachorowalność i zapadalność w latach 2016 – 2020

2. Biegunki u dzieci do lat 2 W roku 2020 zarejestrowano ogółem 45 zachorowań na biegunkę u dzieci do lat 2 i w stosunku do 2019 roku jest to aż o 77 przypadków mniej niż w roku analizowanym. Dzieci hospitalizowanych było 8, co stanowi 18% ogółu zachorowań. Natomiast dzieci leczonych ambulatoryjnie było 37, co stanowi 82 % ogółu zachorowań. Wskaźnik zapadalności w analizowanym okresie jest ponad 2-krotnie mniejszy, w porównaniu do roku 2019. W grupie dzieci hospitalizowanych wykonano tylko 1 badanie diagnostyczne i było to badanie w kierunku wirusologicznym. Tab.2 Liczba zachorowań i zapadalność na biegunki do lat 2 w latach 2016 - 2020

Liczba zachorowań w latach 2016 2017 2018 2019 2020 Jednostka chorobowa Liczba Współ Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.*

Biegunki u dzieci do 72 2857,0 77 2997,4 118 4527,7 122 4842,1 45 1847,2 lat 2

*współczynnik zapadalności na 100 tyś. mieszkańców

38 Ryc.2 Biegunki u dzieci do lat 2 - zachorowalność i zapadalność w latach 2016 – 2020

3. Wirusowe zapalenie wątroby typu A W 2020 roku nie zarejestrowano żadnego zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu A. W roku poprzednim odnotowano tylko jedno zachorowanie na wirusowe zapalenie wątroby typu A. Osoba, która zachorowała na wzw typu A, pochodziła ze środowiska wiejskiego. Zachorowanie dotyczyło ucznia w wieku 17 lat 4. Wirusowe zapalenie wątroby typu B – ostre W latach 2017-2020 nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B. 5. Wirusowe zapalenie wątroby typu B – przewlekłe W 2020 roku odnotowano 4 zachorowania na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B i w porównaniu z 2019 rokiem jest to spadek o 2 zachorowania. Współczynnik zapadalności w 2020 roku wyniósł 5,1/100 tys. mieszkańców i był niższy w porównaniu do roku 2019 (2019 rok- 7,8/100 tys. mieszkańców). Przypadki zachorowań na wzw typu B – przewlekłe dotyczą następujących grup wiekowych: 20-29 lat - 1 zachorowanie, 40-49 lat - 1 zachorowanie, 50-59 lat - 1 zachorowanie, 75 lat i więcej - 1 zachorowanie. Dwie osoby, które zachorowały, były wcześniej zaszczepione p/ko wzw B pełnym cyklem szczepień. Jedna osoba nie była szczepiona powyższą szczepionką. Natomiast w jednym przypadku jest brak informacji o szczepieniu p/ko wzw typu B. 3 zachorowania zarejestrowano w środowisku wiejskim. Jedno zachorowanie dotyczy środowiska miejskiego. Do trzech zachorowań doszło wśród płci żeńskiej a 1 zachorowanie dotyczy płci męskiej. Przypadki zachorowań na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B są związane 39 z zakażeniem wirusem HBV, prawdopodobnie podczas wykonywania następujących procedur medycznych: dużych operacji chirurgicznych ( operacja jelit, usunięcie niewydolnych nerek, dializy), ponadto małych zabiegów chirurgicznych oraz zabiegów stomatologicznych. Poza zabiegami medycznymi do zakażenia wirusem HBV mogło dojść podczas wykonywania zabiegów niemedycznych: kolczykowania uszu oraz piercingu. Trzy osoby z kontaktu z osobami chorymi zostały skierowane do lekarzy podstawowej opieki medycznej celem zaszczepienia tych osób szczepionką p/ko wzw typu B. Nie odnotowano żadnego zachorowania wśród pracowników lecznictwa, pracowników pożarnictwa oraz pracowników policji. Wszystkie zachorowania na wzw typu B – przewlekłe, dotyczą osób z tzw. ”innych zawodów”. Tab.3 Liczba zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby B-przewlekłe w latach 2016 – 2020

Liczba zachorowań w latach 2016 2017 2018 2019 2020 Jednostka chorobowa Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.*

Wirusowe zapalenie wątroby B 7 9,0 2 2,6 5 6,4 6 7,8 4 5,1

*współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

Ryc. 3 Wirusowe zapalenie wątroby typu B (przewlekłe) - zachorowalność i zapadalność w latach 2016 – 2020

40 6. Wirusowe zapalenie wątroby typu C- przewlekłe i bliżej nieokreślonej etiologii (BNO) W 2020r. zarejestrowano 11 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C przewlekłe i BNO i w porównaniu z rokiem 2019 jest to o 5 przypadków mniej. Zatem zapadalność w 2020 roku wyniosła 14,2 /100 tys. mieszkańców i jest zdecydowanie niższa niż w roku 2019 ( 20,7%/100 tys. mieszkańców). Na terenie miejskim odnotowano 9 zachorowań, zaś na terenie wiejskim - 2 zachorowania. Zachorowań wśród płci żeńskiej zarejestrowano – 7 zachorowań, natomiast wśród płci męskiej – 4 zachorowania. Powyższe przypadki zachorowań wystąpiły w następujących grupach wiekowych: 25- 29 lat - 4 zachorowania, 30-34 lat - 1 zachorowanie, 40-44 lat - 1 zachorowanie, 50-54 lat - 1 zachorowanie, 55-59 lat - 3 zachorowania, 65-74 lat - 1 zachorowanie. Przypadki zachorowań na wzw typu C związane są prawdopodobnie z zakażeniem wirusem HCV podczas wykonywania u pacjentów następujących procedur medycznych: dużych operacji chirurgicznych, małych zabiegów chirurgicznych oraz zabiegów stomatologicznych. Ponadto źródłem zakażenia wirusem HCV mogły być zabiegi niemedyczne, takie jak: tatuaże oraz założenie kolczyków w uszach. W jednym przypadku do zakażenia wirusem HCV mogło dojść w wyniku kontaktu z domownikiem, który jest również zakażony wirusem HCV-RNA. Do lekarzy rodzinnych celem uodpornienia szczepionką wzw B skierowano 3 chorych na wzw typu C. W ramach nadzoru epidemiologicznego 13 osób z najbliższego otoczenia z chorymi na wzw C skierowano do właściwych lekarzy podstawowej opieki medycznej w celu przeprowadzenia nadzoru lekarskiego. 7. Wirusowe zapalenie wątroby typ C ostre-ogółem W roku 2020 nie odnotowano żadnego przypadku ostrego wirusowego zapalenia wątroby typu C. W roku poprzednim stwierdzono 1 przypadek ostrego wirusowego zapalenia wątroby Zachorowanie zarejestrowano u 73-letniej kobiety na terenie wiejskim. Prawdopodobnie do zakażenia wirusem HCV doszło podczas: transfuzji przed 1993 rokiem, wykonywania małych zabiegów chirurgicznych. Osoba przed zachorowaniem była już zaszczepiona p/ko wzw B. 8. Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego. Krztusiec W latach 2019-2020 nie zarejestrowano żadnego zachorowania na krztusiec. Ostatni przypadek zachorowania na krztusiec wystąpił w 2018 roku i dotyczył zachorowania u 68- letniej kobiety. Tab. 4 Liczba zachorowań i zapadalność na krztusiec w latach 2016 - 2020

Liczba zachorowań w latach 2016 2017 2018 2019 2020 Jednostka chorobowa Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.*

Krztusiec 2,5 5 6,4 1 1,3 0 0 0 0 2 *współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

41 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) W 2020 roku zarejestrowano 3 zachorowania na świnkę, porównywalnie do roku ubiegłego, w którym odnotowano 2 przypadki. Powyższe 3 zachorowania dotyczą: 2-latka, 8- latka oraz 6- latka. U 2-latka było wykonane jedno szczepienie ochronne zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych przy użyciu szczepionki MMR-II. 8 -latek oraz 6-latek byli uodpornieni również 1 dawką szczepionki Priorix, zgodnie z PSO. Jeden przypadek zachorowania na świnkę odnotowano w środowisku miejskim, a 2 – w środowisku wiejskim. Dwa zachorowania dotyczą płci męskiej, natomiast jeden przypadek zachorowania dotyczy płci żeńskiej. Tab.6 Liczba zachorowań i zapadalność na świnkę w latach 2016 - 2020

Liczba zachorowań w latach 2016 2017 2018 2019 2020 Jednostka chorobowa Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.*

Świnka 4 5,1 4 5,1 3 3,9 2 2,6 3 3,8

*współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

Ryc. 6 Świnka - zachorowalność i zapadalność w latach 2016- 2020

Różyczka W analizowanym roku, podobnie jak w roku poprzednim nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania na różyczkę. W roku 2018 zarejestrowano1 przypadek zachorowania u 4-letniej dziewczynki. Przypadek był zdiagnozowany na podstawie objawów klinicznych. Przed zachorowaniem dziecko miało podaną 1 dawkę szczepionki MMR-II również zgodnie z PSO.

42 Tab. 7 Liczba zachorowań i zapadalność na różyczkę w latach 2016 - 2020

Liczba zachorowań w latach 2016 2017 2018 2019 2020 Jednostka Współ. chorobowa Liczba Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. zap.* zach. zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.*

Różyczka 0 0 0 0 1 1,3 0 0 0 0

*współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

Ospa wietrzna W 2020 r. zarejestrowano 104 przypadki zachorowań na ospę wietrzną. Współczynnik zapadalności w 2020 roku wyniósł 134,8/100 tys. mieszkańców i był 2-krotnie niższy w porównaniu z 2019 rokiem (2019r.- wskaźnik zapadalności wyniósł 393,3/100 tys. mieszkańców). W analizowanym roku 60 zachorowań wystąpiło u płci męskiej a 44 - u płci żeńskiej. W środowisku miejskim odnotowano 41 przypadków zachorowań na ospę wietrzną, natomiast w miejskim-63 . Najwięcej zachorowań na ospę wietrzną było w przedziale wiekowym od 0- 4 lat- 18, co stanowi 18% ogółu zachorowań na ospę wietrzną. Pozostałe zachorowania dotyczą różnych grup wiekowych. W wyniku analizowanego sezonowego rozkładu zachorowań najwięcej przypadków odnotowano w miesiącu styczniu. Przed zachorowaniem na ospę wietrzną, żadna z osób nie była szczepiona przy użyciu szczepionki p/ko ospie wietrznej. Tab.8 Liczba zachorowań i zapadalność na ospę wietrzną w latach 2016-2020

Liczba zachorowań w latach 2016 2017 2018 2019 2020 Jednostka chorobowa Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach.

Ospa wietrzna 257 331,1 739 950,4 738 951,1 304 393,3 104 134,8

*współczynnik zapadalności na 100 tys. Mieszkańców

43 Ryc. 8 Ospa wietrzna - zachorowalność i zapadalność w latach 2016 - 2020

9. Choroby odzwierzęce Borelioza W 2020 roku zarejestrowano 13 zachorowań na boreliozę i w porównaniu do roku 2019 jest to spadek o 7 przypadków. Współczynnik zapadalności w 2020 roku wyniósł 16,8/100 tys. i jest on prawie 2-krotnie niższy w stosunku do roku 2019 (25,9/100 tys. mieszkańców). Najwięcej zachorowań, bo aż 5 odnotowano u osób między 30 a 44 rokiem życia. Nie zarejestrowano żadnego zachorowania, które byłoby związane z narażeniem zawodowym. Zachorowania na boreliozę wiążą się z ukąszeniem przez kleszcze podczas pobytu: w lasach Nadleśnictwa Krotoszyn, Nadleśnictwa Zduny, Nadleśnictwa Jarocin oraz w ogródkach przydomowych i na łąkach. U wszystkich osób, które zachorowały, wystąpiła postać boreliozy skórnej.

Tab. 9 Liczba zachorowań i zapadalność na boreliozę w latach 2016 - 2020

Liczba zachorowań w latach 2016 2017 2018 2019 2020 Jednostka chorobowa Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba Współ. Liczba zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach. zap.* zach.

Borelioza 12 15,4 13 16,7 11 14,1 20 25,9 13 16,8

*współczynnik zapadalności na 100 tys. mieszkańców

44 Ryc. 9 Borelioza - zachorowalność i zapadalność w latach 2016- 2020

Pokąsania przez zwierzęta- narażenie na wściekliznę

W 2020 r. łącznie zgłoszono 44 przypadków styczności i narażenia na wściekliznę, zaś w poprzednim roku tych przypadków było o 21 więcej. Do szczepień przeciw wściekliźnie zakwalifikowano 4 osoby z liczby 44 pogryzionych przez zwierzęta. Jedna osoba nie była zaszczepiona, gdyż była możliwość przeprowadzenia badania tkanki mózgowej kota (zwierzęcia, które pokąsało osobę ) w kierunku wścieklizny. Wynik tego badania był ujemny Pozostałe osoby, które były zaszczepione przeciw wściekliźnie to osoby pogryzione przez nieznane koty oraz nieznane psy. Pozostałe 40 osób, które były pokąsane przez zwierzęta, nie były zakwalifikowane do szczepień przeciw wściekliźnie, gdyż byli znani właściciele zwierząt i zarazem była możliwość przeprowadzenia obserwacji lekarsko-weterynaryjnej. Wszystkie obserwacje prowadzone przez lekarzy weterynarii wykluczyły wściekliznę u obserwowanych zwierząt. 10. Zakażenia SARS-Co-2 (COVID-19) Pod koniec marca 2020r. zostały zgłoszone do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego pierwsze przypadki zakażeń SARS-CoV-2. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła 11 marca 2020r. pandemię nowego koronawirusa, alarmując o rosnących zakażeniach na świecie. Ogłoszenie światowej pandemii to najwyższy stopień alertu, jaki jest wydawany. Łącznie liczba potwierdzonych zakażeń wirusem SARS- CoV-2 – na koniec 2020 roku wyniosła 3109, w tym 295 osób wymagało hospitalizacji. Odnotowano 99 zgonów - przyczyna pierwotna zgonów COVID- 19. Wystąpiło 28 ognisk zakażeń koronawirusem, w tych ogniskach uległo zakażeniu 482 osób. Odnotowano 2326 ozdrowieńców na koniec 2020 roku. 11. Gruźlica W 2020 roku zarejestrowano 1 przypadek gruźlicy płuc prątkującej (potwierdzonej bakteriologicznie). Osobą chorą była 71-ltnia kobieta. Przypadek zachorowania wystąpił na terenie

45 wiejskim. Pacjentka po leczeniu szpitalnym pozostała pod nadzorem poradni pulmonologicznej. W poprzednim roku były zarejestrowane 3 przypadki gruźlicy płuc prątkującej. 12. Grypa W 2020 roku zarejestrowano łącznie 8868 zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, w tym najwięcej zachorowań odnotowano w grupie wiekowej od 15-64 lat- 3700. Z powikłaniami grypy ze strony układu oddechowego do szpitala skierowano 148 osób, w tym najwięcej z grupy wiekowej od 0-4 lat- 89. Natomiast rok wcześniej zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę było 15 915 czyli więcej o 7047 przypadków w porównaniu do roku 2020. W 2020 roku odnotowano 3 przypadki zachorowań na grypę u dzieci do lat 14-stu. U tych osób grypa została potwierdzona wirusologicznie. Badania laboratoryjne wykazały występowanie w populacji wirusa typu A/H1N1/. Zachorowania na grypę zakończyły się wyzdrowieniem. Nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą prowadzony przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej sprawowany był w ramach programu Sentinel. W ramach tego programu placówka jest zobowiązana jest do cotygodniowego zgłaszania zachorowań na grypy i grypopodobne oraz do poboru wymazów z nosogardzieli do badań wirusologicznych. III. Realizacja szczepień ochronnych. W 2020 roku kontynuowano nadzór nad czynnym uodpornieniem populacji w ramach Programu Szczepień Ochronnych (PSO) oraz nad wykonawstwem szczepień zalecanych. Monitorowano również warunki przechowywania oraz dystrybucję preparatów szczepionkowych. Na terenie powiatu krotoszyńskiego działa 27 punktów szczepień, w tym 21 w gabinetach lekarzy rodzinnych oraz 6 punktów szczepień w ramach Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Krotoszynie Powyższe 6 punktów szczepień w SPZOZ znajduje się: 1. w oddziale noworodkowym – 1 2. w Stacji Dializ – 1 3. w poradniach chirurgicznych- 3 4. w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym – 1. W 2020 roku przeprowadzono 7 kontroli w zakresie szczepień ochronnych. Kontrole obejmowały: ocenę realizacji szczepień ochronnych zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych, prowadzenie dokumentacji szczepień, kwalifikacje personelu realizującego szczepienia ochronne, gospodarkę preparatami szczepionkowymi finansowanymi z budżetu państwa oraz postępowanie ze zużytym sprzętem jednorazowym. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Stan uodporniania dzieci i młodzieży na terenie powiatu krotoszyńskiego kształtuje się na dobrym poziomie. W analizowanym roku odnotowano 5 Niepożądanych Odczynów Poszczepiennych, o przebiegu łagodnym. Wszystkie zakończyły się pełnym powrotem dzieci do zdrowia. W roku 2020 zarejestrowano 11 spraw dotyczących rodziców uchylających się od szczepień ( dotyczy to dzieci, które nie poddano obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu w ramach Programu Szczepień Ochronnych w 2020r.). Analizując lata poprzednie: Rodzice 14 dzieci przedstawili stałe lub czasowe odroczenie od szczepień ochronnych potwierdzone zaświadczeniem lekarskim od lekarzy specjalistów W stosunku do 54 osób toczyło się postępowanie administracyjne mające na celu uświadomienie rodzicom, iż obowiązkowe szczepienia ochronne są jedynym sposobem ochrony zdrowia i życia ich dzieci. W procesie administracyjnym zostało wydanych 22 postanowień przez Wojewodę Wielkopolskiego wobec rodziców dzieci.

46 W sposób ciągły prowadzone są korespondencje z tymi osobami zarówno pisemne jak i ustne mające na celu rozwianie wszelkich wątpliwości rodziców w zakresie szczepień ochronnych. Kolejne sprawy, których nie uda się rozwiązać na poziomie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie do egzekucji były kierowane do Wojewody Wielkopolskiego. Magazyn szczepionek Preparaty szczepionkowe przechowywane są w wydzielonym magazynie w dwóch szafach chłodniczych. W pomieszczeniu tym, zainstalowany jest klimatyzator. Prowadzony jest ciągły monitoring temperatur w chłodziarkach. PSSE ma podpisaną umowę wzajemną z PSSE w Ostrowie Wlkp. na awaryjne przechowywanie szczepionek w razie awarii chłodziarek. Kontrola techniczna chłodziarek, ciągłego monitoringu temperatur z systemem powiadomień, akumulatorów z przetwornicą oraz agregatu prądotwórczego przeprowadzana jest 1 raz na kwartał. Preparaty szczepionkowe są przywożone z WSSE z Poznania samochodem chłodnią. Upoważnione osoby z placówek, które wykonują szczepienia ochronne odbierają szczepionki i transportują w termotorbach z wkładami chłodzącymi. Prowadzone są rejestry pomiaru temperatur w termotorbach (3-krotny pomiar: przed wyjściem z placówki, w PSSE oraz po powrocie osoby do swojej placówki. PSSE na wypadek konieczności transportu wszystkich szczepionek posiada 2 kontenery styropianowe i 5 chłodziarek przenośnych z wkładami chłodzącymi i termometrami do pomiaru Podsumowanie: 1.Wystąpienie epidemii/pandemii zakażeń spowodowanym wirusem SARS-CoV-2 (COVID 19). Sytuacja epidemiologiczna zakażeń SARS-CoV-2 szczególnie dynamiczna w miesiącach: kwiecień, maj, wrzesień, październik, listopad oraz grudzień. 2. Sytuację epidemiologiczną pozostałych monitorowanych chorób zakaźnych na terenie powiatu krotoszyńskiego można uznać za zadawalającą. 3. Nastąpił spadek zachorowań na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C. Z uwagi na brak swoistych działań zapobiegania zakażeniom HCV w drodze szczepień ochronnych. Priorytetem w ograniczeniu w/w zakażeń jest podejmowanie przez inspekcję sanitarną działań zapobiegających zakażeniom, poprzez m.in. przekazywanie informacji z zakresu dezynfekcji i sterylizacji dla pracowników sektora medycznego podczas kontroli sanitarnych. 4. Nastąpił spadek zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Wszystkie zarejestrowane zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby miały charakter przewlekły. 5. W latach 2019-2020 liczba zatruć pokarmowych utrzymała się na takim samym poziomie. Zatrucia pokarmowe były wywołały przez odzwierzęce pałeczki Salmonella. Ponadto, w ostatnich trzech latach nie było żadnego ogniska zatrucia pokarmowego, jak i również zbiorowego zatrucia pokarmowego. 6. Objęcie od 2003 r. obowiązkowymi szczepieniami ochronnymi p/różyczce wszystkich dzieci doprowadziło do znacznego spadku zachorowań i wyeliminowanie różyczki wrodzonej. W latach 2019-2020 nie odnotowano żadnego przypadku zachorowania na różyczkę. 7. W przypadku ospy wietrznej nie prowadzi się obowiązkowych szczepień ochronnych (obowiązkowo szczepi się tylko osoby narażone w sposób szczególny na zakażenie, w tym dzieci uczęszczające do żłobków czy do klubów, stąd zapadalność na tę chorobę podlega okresowym cyklom spadku i wzrostu. W 2020 roku zarejestrowano 2-krotny spadek liczby zachorowań na ospę wietrzną, w porównaniu do roku 2019

47 8. W roku 2020 zaobserwowano tendencją zniżkową osób, które uchylają się od obowiązku szczepień ochronnych. W analizowanym roku odnotowano 11 dzieci, których rodzice nie wyrazili zgody na obowiązkowe szczepienie ochronne. Oddział Nadzoru – Stanowisko Pracy do Spraw Higieny Dzieci i Młodzieży

I. Informacje wstępne

Pracownik Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krotoszynie - stanowisko pracy ds. Higieny Dzieci i Młodzieży w Oddziale Nadzoru w 2020 r. skontrolował 38 stałych zakładów nauczania i wychowania oraz 8 form wypoczynku letniego i zimowego. Przeprowadził 57 kontroli sanitarnych w obiektach stałych i sezonowych. Brał udział w czterech odbiorach technicznych z pracownikiem Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego.

II. Stan techniczny budynków

Zmiany w infrastrukturze nadzorowanych placówek

1. W roku 2020 zakończono remont bloku żywieniowego w Szkole Podstawowej w Rozdrażewie.

zdj.1 Blok żywieniowy

48 zdj.3 Blok żywieniowy

zdj.2 Blok żywieniowy

Zdj.4 Blok

żywieniowy zdj.5 Blok żywieniowy

Zdj. 1-5. Szkoła Podstawowa w Rozdrażewie - blok żywieniowy po modernizacji

49 2. W roku 2020 zakończono remont budynku wielofunkcyjnego w Przedszkolu Słoneczko w Krotoszynie

zdj.2 Sala zajęć

Zdj.3 Pomieszczenie higieniczno-sanitarne zdj.4 Elewacja

Zdj.1- 4 Budynek wielofunkcyjny – Przedszkole „Słoneczko” Krotoszyn

50 3.W roku 2020 zakończono remont budynku przy ulicy Klasztornej w Koźminie Wielkopolskim przeznaczonego na Klub Malucha.

zdj.1 Aneks kuchenny zdj.2 Sala zajęć

zdj.3 Pomieszczenie higieniczno-sanitarne zdj.4 Pomieszczenie higieniczno-sanitarne

51 Zdj.5 Miejsce do przechowywania pościeli zdj. 6 Miejsce do przewijania

zdj.7 Szatnia

Zdj.1-7 Klub malucha - Koźmin Wielkopolski

52 4. W roku 2020 zakończono budowę nowego skrzydła Niepublicznego Przedszkolu „Smerfuś” w Krotoszynie w tym powstał nowy blok żywieniowy.

zdj.1 Sala zajęć zdj.2 Sala zajęć

zdj.4 Szatnia zdj.3 Klatka schodowa

zdj.5 Pomieszczenia higieniczno-sanitarne

Zdj.1-5 Przedszkole „Smerfuś” Krotoszyn

Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego.

Warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego oceniono w 2 szkołach. Obie skontrolowane placówki posiadały salę zastępczo/rekreacyjną z boiskiem.

53 III. Warunki do utrzymania higieny osobistej

W 2020 roku skontrolowano stan sanitarno-higieniczny oraz techniczny sanitariatów przeznaczonych dla uczniów. W skontrolowanych obiektach stwierdzono właściwe warunki do utrzymania higieny osobistej. Wszystkie obiekty nadzorowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w Krotoszynie posiadają sanitariaty wewnętrzne. Ponadto przy każdej kontroli zwracano uwagę na przestrzeganie wytycznych przeciwepidemicznych wydanych przez MZ, MEN oraz GIS związanych z ograniczeniem rozprzestrzeniania wirusa SARS-CoV-2 w placówkach oświatowych. Podczas kontroli nie stwierdzono uchybień.

IV. Warunki pobytu dzieci i młodzieży w placówkach nauczania i wychowania. 1. Ocena dostosowania mebli do wzrostu uczniów i przedszkolaków W roku 2020 skontrolowano 518 stanowisk w 6 placówkach w 26 oddziałach. Wszystkie dzieci siedziały zgodnie z wymaganiami PN-EN 1729-1:2016-2.

2. Ocena posiadania przez szkoły i inne placówki oświatowe certyfikowanych mebli W 2020 roku skontrolowano 7 placówek oświatowych. Odsetek mebli zakupionych po 1997 roku w skontrolowanych placówkach wynosił:  do 25% w 1 placówce;  do 50 % w 1 placówce;  powyżej 50 % w 1 placówce;  100% w 4 placówkach.

3. Ocena posiadania przez szkoły i inne placówki oświatowe certyfikowanego sprzętu sportowego. W 2020 roku skontrolowano 6 placówek oświatowych.

Odsetek sprzętu sportowego zakupionego po 1997 roku w skontrolowanych placówkach wynosił:  do 25% w 1 placówce;  do 50 % w 1 placówce;  powyżej 50 % w 0 placówkach;  100% w 4 placówkach.

4. Rozkłady zajęć lekcyjnych Kontrole rozkładów zajęć lekcyjnych obejmowały następujące zagadnienia: - czas rozpoczęcia zajęć lekcyjnych (stała godzina rozpoczęcia zajęć – dopuszcza się różnicę 1 godziny pomiędzy poszczególnymi dniami tygodnia); - różnica liczby godzin lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia (dopuszcza się różnicę 1 godziny pomiędzy poszczególnymi dniami tygodnia). W roku 2020 rozkłady zajęć lekcyjnych skontrolowano w 2 szkołach podstawowych w 11 oddziałach. Decyzji administracyjnych nie wydano.

5. Zapewnienie w szkołach miejsca na podręczniki i przybory szkolne W ramach sprawowanego nadzoru sanitarnego skontrolowano możliwość pozostawienia w pomieszczeniach szkoły części podręczników i przyborów szkolnych. We wszystkich skontrolowanych placówkach oświatowych zapewniono uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych.

54 6. Opieka medyczna W 2020 roku skontrolowano 2 szkoły podstawowe, w których podstawową opiekę zdrowotną nad uczniami zapewniono w pomieszczeniach zastępczych na terenie placówki. Nie stwierdzono zastrzeżeń sanitarnych i technicznych w powyższych gabinetach. 7. Wypoczynek dzieci i młodzieży W okresie trwania zimowego wypoczynku skontrolowano 5 turnusów (4 formy w miejscu zamieszkania i 1 forma wyjazdowa). Liczba uczestników wypoczynku wynosiła 147 osób. W trakcie letniego wypoczynku skontrolowano 3 turnusy, w tym 2 formy w miejscu zamieszkania i 1 obóz pod namiotami. Liczba uczestników wypoczynku wynosiła 103 osoby. Kontrole sanitarne wypoczynku letniego i zimowego nie wykazały zaniedbań w utrzymaniu bieżącego porządku i czystości.

8. Wydawanie opinii w sprawie funkcjonowania placówek oświatowych.

 Współpraca z organami prowadzącymi i kierującymi placówkami oświatowymi w związku z tworzeniem i realizacją ścieżki kontaktu pomiędzy Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym, a dyrektorami obiektów oświatowych w przypadku zawieszenia zajęć ze względu na:  wystąpienie przypadku lub przypadków zakażenia SARS-CoV-2/ zachorowań na COVID- 19 wśród uczniów lub pracowników szkoły, placówki,  lokalną sytuację epidemiologiczną na danym obszarze (liczbę osób zakażonych/zapadalność/dynamikę wzrostu) z uwzględnieniem przypadków związanych z transmisją poziomą oraz ogniskami instytucjonalnymi i ich charakterem.

W 2020 roku brano czynny udział w 4 spotkaniach związanych z powyższym tematem:  Narada dyrektorów jednostek oświatowych Miasta i Gminy Krotoszyn,  Narada dyrektorów jednostek oświatowych Miasta i Gminy Koźmin Wielkopolski,  Narada dyrektorów jednostek oświatowych Powiatu krotoszyńskiego – w formie wideokonferencji,  Narada dyrektorów jednostek oświatowych Miast i Gmin Kobylin, Zduny, Sulmierzyce i Rozdrażew – w formie wideokonferencji. W okresie od dnia 14.08.2020 roku do 31.12.2020 wydano łącznie 65 pozytywnych opinii Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w sprawie zawieszenia zajęć w placówkach oświatowych dotyczących 40 obiektów oświatowych powiatu krotoszyńskiego.

9. Podsumowanie  Ze względu na okres pandemii nie zrealizowano większości kontroli nadzorowych czego wynikiem jest brak zebrania danych w ilości, które zobrazowałyby faktyczny stan higiniczno – sanitarny i techniczny placówek oświatowych na terenie powiatu krotoszyńskiego.  Na terenie powiatu krotoszyńskiego w placówkach oświatowych przeprowadzane były remonty kompleksowe oraz bieżące wykazane w informacji opisowej z przygotowania szkół do nowego roku szkolnego.  Wszystkie obiekty nauczania i wychowania posiadały sanitariaty wewnętrzne, ciepłą wodę bieżącą (przez cały rok) oraz zapewniały warunki do utrzymania higieny osobistej.  Podczas kontroli szkół podstawowych w zakresie „Oceny wskaźnika powierzchni na ucznia oraz standardów dostępności uczniów do urządzeń higieniczno - sanitarnych 55 w szkołach podstawowych” stwierdzono, że w Szkole Podstawowej nr 1 im Strajku Dzieci Koźmińskich 1906/1907 w Koźminie Wielkopolskim, nie zachowano standardów dostępności uczniów do umywalek. Problem dotyczył zarówno sanitariatów dziewczęcych jak i chłopięcych, gdzie średnio na jedną umywalkę przypadało 29 uczniów. Efektem zaleceń pokontrolnych było zlecenie przez Dyrektora szkoły wykonania prac hydraulicznych w wyniku, których zamontowano 7 dodatkowych umywalek. Działania te przyczyniły się do poprawy warunków higieniczno – sanitarnych w szkole. Zapewniono tym samym standardy dostępności do urządzeń sanitarnych zgodnie z rozporządzeniem (na jedną umywalkę przypada 19 uczniów). Ostatecznie sprawa zakończona została 20.08.2020 roku przed rozpoczęciem nowego roku szkolnego.  W roku sprawozdawczym przeprowadzono kontrole interwencyjne w Przedszkolu nr 1 „Miś Uszatek” w Krotoszynie, w odpowiedzi na skargę rodziców przekazaną ustnie przez Kierownika Nadzoru. Problem dotyczył braku wody w umywalkach przedszkolnych w stopniu uniemożliwiającym zmycie mydła z rąk i prawidłowe mycie zębów. Podczas kontroli stwierdzono, że natężenie wody spada, a nawet dochodzi do chwilowego zaniku wody w kranach w sanitariatach na piętrze. Efektem kontroli było zlecenie przez dyrektora placówki wykonania szeregu prac polegających na: - wyłączeniu z użytku 5 umywalek w łazience na parterze (pomimo zmniejszenia ilości użytkowanych umywalek zalecana ich ilość była zgodna z obowiązującą normą – na jedną umywalkę przypada 10 dzieci). - wymianie rur i przyłączy doprowadzających wodę do umywalek, - wymianie baterii i syfonów przy umywalkach, - wymianie licznika wody, który pozwalał uzyskać większe ciśnienie wody |w placówce, - wykonaniu powtórnego badania wody - wynik prawidłowy.

Tymczasowo zrezygnowano z zabiegu mycia zębów przez dzieci ze względu na zagrożenie rozprzestrzeniania wirusa SARS-CoV-2. Ponadto dyrektor przedszkola wydał zarządzenie w sprawie ustalania harmonogramu korzystania ze zmywalni naczyń i łazienek dziecięcych na obu poziomach placówki. Ostatecznie sprawa zakończona została 24.03.2020 roku  W placówkach stałych i sezonowych nauczania i wychowania przeprowadzono monitoring dotyczący przestrzegania obostrzeń przeciwepidemicznych. Obiekty posiadały wewnętrzne procedury przeciwepidemiczne dostosowane do warunków panujących w danej placówce zgodne z wytycznymi przeciwepidemicznymi wydanymi przez MZ, MEN, GIS. Kontrole nie wykazały uchybień w zakresie realizacji zaleceń przeciwepidemicznych.  We wszystkich kontrolowanych obiektach stwierdzono zwiększoną intensywność sprzątania, dezynfekcji i wietrzenia pomieszczeń. Zaobserwowano również wzmożone czyszczenie i dezynfekcję przedmiotów i sprzętu sportowego. Placówki oświatowe wprowadziły codzienny monitoring prac porządkowych infrastruktury obiektów.  Placówki zapewniły w odpowiednio opisanych dozownikach, mydła w płynie i biobójcze środki dezynfekcyjne (zwalczające wirusa SARS-CoV-2) oraz papier toaletowy. Ponadto do dezynfekcji powierzchni wykorzystywano produkty biobójcze wobec koronawirusa (posiadające odpowiedni skład chemiczny, minimalnie 60-80% wagowych alkoholu w produkcie).  Zgodnie z rekomendacją GIS suszarki do rąk zastąpiono jednorazowymi ręcznikami papierowymi, ponieważ korzystanie z suszarek elektrycznych może powodować rozsiewanie bakterii i innych drobnoustrojów. Rozpowszechnienie konieczności mycia i dezynfekcji rąk jako zabiegu ograniczającego rozprzestrzenienie się koronawirusa,

56 wpłynęło na zwiększenie świadomości i intensywności wykonywania tych zabiegów wśród dzieci i młodzieży.  We wszystkich skontrolowanych placówkach oświatowych zapewniono uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych jednak ze względu na panującą pandemię i konieczność ograniczenia swobodnego poruszania się uczniów po placówce, miejsca przechowywania uległy reorganizacji i w większości obiektów wyodrębniono je w pomieszczeniach klasowych.  Współpraca z dyrektorami placówek oświatowych z terenu powiatu w zakresie formułowania wniosków i wydawania opinii w sprawie zawieszenia zajęć w związku z występowaniem zakażeń w obrębie podmiotów, przebiegała sprawnie i zgodnie z ustaleniami określonymi w tzw. ”Ścieżce kontaktu PPIS z dyrektorami placówek oświatowych”, za co składam szczególne podziękowania.

57 Oddział Nadzoru – Stanowisko Pracy do Spraw Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego

1. Najważniejszymi zadaniami stanowiska do spraw zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, działającego na terenie powiatu krotoszyńskiego jest szeroko rozumiana profilaktyka związana z ochroną zdrowia człowieka zarówno na etapach planowania przestrzennego, projektowania, a także wykonawstwa inwestycji. Istotnym elementem pracy na tym stanowisku jest uzgadnianie oraz opiniowanie w ramach strategicznych ocen oddziaływania na środowisko. Cały obszar tych działań, również w zakresie Państwowej Inspekcji Sanitarnej regulowany jest poprzez ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach odziaływania na środowisko (Dz.U. 2020 poz. 283 z późn. zm. ). W ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko na stanowisku zapobiegawczego nadzoru sanitarnego dokonuje się opiniowania studium uwarunkowań oraz kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zapobiegawczym nadzorze sanitarnym dotyczą również przedsięwzięć związanych z budową oraz modernizacją dróg, ścieżek rowerowych, linii kolejowych oraz elektroenergetycznych i stacji bazowych dla telefonii komórkowej, a także inwestycji związanych z odnawialnymi źródłami energii. Wszystkie zadania mają na celu zapewnienie w przekazywanych do użytkowania obiektach optymalnych warunków sanitarno-higienicznych w miejscach pobytu i pracy społeczeństwa tj. w zakładach produkcyjnych i usługowych, w miejscach odpoczynku, magazynowania i dystrybucji środków spożywczych. Zakres kompetencji zapobiegawczego nadzoru sanitarnego wskazane jest przede wszystkim w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz w innych ustawach i rozporządzeniach wykonawczych. 2. Większość zadań wykonywanych w roku 2020 na stanowisku pracy ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego skoncentrowanych było na działaniach ograniczających rozwój pandemii w związku z pojawieniem się wirusa SARS-CoV-2. Działania opierały się w dużej mierze na prowadzeniu wywiadów epidemiologicznych, tworzeniu decyzji o poddaniu się osób obowiązkowej kwarantannie oraz wsparciu w obsłudze i wykonywaniu zadań dla powstałego systemu SEPIS. Oczywiście zaistniała sytuacja związana z pandemią ograniczyła możliwości prowadzenia pełnych zadań oraz czynności zgodnie z kompetencjami na stanowisku. Wszelkie czynności oraz działania prowadzone były w zależności od możliwości oraz aktualnej sytuacji epidemiologicznej w powiecie. Pracownik stanowiska pracy ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego wykonywał również czynności kontrole w obiektach w celu stwierdzenia przestrzegania obostrzeń przeciwepidemicznych. 3. W roku sprawozdawczym 2020 r. wydano 12 opinii sanitarnych dotyczących uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko. Do każdego uzgodnienia została dołączona mapa, w której wskazano opracowywane granice lub lokalizacje związane z daną sprawą. Wydano również 3 postanowienia dotyczące projektu dokumentu planów miejscowych wraz z ich prognozą oddziaływania na środowisko. 4. W 2020 roku ustosunkowano się do 43 spraw dotyczących ustalenia konieczności sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz określenia jego zakresu. Każdą ze spraw analizowano szczególnie pod kątem wpływu inwestycji na życie

58 i zdrowie ludzi. Wydano 37 opinii sanitarnych, w których stwierdzono brak konieczności sporządzenia raportu i odstąpiono od podania jego zakresu. Przedłożone karty informacyjne wykazywały, iż przy zastosowaniu określonych zabezpieczeń oraz rozwiązań chroniących środowisko, nie zachodzą przesłanki, które uniemożliwiałyby realizację przedmiotowej inwestycji. Inwestycje dotyczyły w dużym stopniu powiększania obiektów lub planów wybudowania wielkopowierzchniowych hodowli. Opinie związane były również z rozbudową zakładów przemysłowych, stacji paliw. Wiele inwestycji dotyczyło również rozwoju alternatywnych źródeł energii tj. ferm fotowoltaicznych. Wydane opinie związane były w szczególności z obiektami inwentarskimi związanymi z rozbudową gospodarstw rolnych bądź modernizacją już istniejących poprzez zwiększenie DJP w gospodarstwach. W coraz większym stopniu inwestorzy planują rozbudowę swoich gospodarstw rolnych poprzez zwiększanie ilości sztuk w hodowli do znacznych wartości DJP.W wielu przypadkach Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie zwracał się do inwestora o uzupełnienie pewnych elementów oraz informacji oraz uzyskania pełnej wiedzy. Na tej podstawie po wykonanej analizie wydane zostały odpowiednie stanowiska w sprawie. W przypadku 6 przedsięwzięć ustalono konieczność sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz określono jego zakres. Głównym elementem wpływającym na wydanie opinii dotyczącej konieczności sporządzenia raportu był przede wszystkim mały zakres opracowanej karty, który nie wskazywał na konkretne rozwiązania lub informacje o parametrach środowiskowych mających wpływ na życie i zdrowie ludzi. Często decyzja o wskazaniu do sporządzenia raportu związana była z małą ilością obliczeń w stosunku do parametrów wskazujących jakość powietrza, gleby, wód, gospodarki odpadami oraz uciążliwości akustycznych. W przedstawianych kartach informacyjnych wskazywano alternatywne warianty inwestycji oraz zagrożenia środowiskowe dla ludzi związane z wykonaniem inwestycji. Rozwój procesów technologicznych oraz instalacji wpływa w dużym stopniu na inwestowanie w coraz to bardziej skomplikowane procesy, z których każdy mimo rozwoju zabezpieczania negatywnym oddziaływaniom może wpływać potencjalnie na środowisko oraz ludzi. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie dla wydanych 6 opinii sanitarnych widział przesłanki, które w świetle obowiązujących przepisów mógłby uniemożliwić realizację przedmiotowej inwestycji. W wielu przypadkach analizowanych dokumentach brak jest odpowiednich przepisów prawnych w polskim prawodawstwie, które ułatwiłyby weryfikację potencjalnych zagrożeń danego przedsięwzięcia w stosunku do środowiska naturalnego, ludzi i zwierząt. Chodzi tutaj głównie o zagrożenia odorowe. Istotnym elementem, na który Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie zwracał szczególną uwagę było wskazywanie w projektowanych inwestycjach zapewnienia dostaw wody przez przedsiębiorstwa wodociągowe, wskazanie dalszego prawidłowego funkcjonowania całego wodociągu oraz utrzymanie prawidłowych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Związane jest to z większymi rozbiorami wody przez użytkowników co może wpływać w kolejnych latach na pojawiające się trudności z utrzymaniem odpowiednich parametrów oraz zdolności zaspokajania ludzi oraz zwierząt w wodę. 5. W 2020 roku wydano 11 pozytywnych opinii dotyczących uzgodnień przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących pogorszyć stan środowiska. Wiele z tych dokumentacji zawierało szczegółowe dane, z których należało wydać opinię zgodną z przepisami oraz zapobiegającym negatywnemu wpływu na życie i zdrowie ludzi. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Krotoszynie starał się wskazywać w wydawanych dokumentach poprzez wyszczególnienie zaleceń w opiniach sanitarnych elementów, na które należałoby zwrócić uwagę w celu zapewnienia bezpieczeństwa zdrowia i życia ludzi. Podobnie jak sprawy związane z ustaleniem konieczności sporządzenia raportu wydane opinie dotyczyły między innymi: budynków

59 inwentarskich oraz zakładów przemysłowych.

6. W roku sprawozdawczym 2020 zaopiniowano łącznie 22 dokumentacje projektowe. Opiniowane dokumentacje dotyczyły między innymi:

 Obiektów branży spożywczej (sklepy, obiekty gastronomiczne, kioski),  Zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i odnowy biologicznej, studia tatuażu,  Przychodni, gabinetów lekarskich, stomatologicznych, rehabilitacyjnych,  Zakładów produkcyjnych i przemysłowych,  Obiektów wypoczynkowo- rekreacyjnych,  Sal przeznaczonych do wykonywania ćwiczeń fitness,  Placówek szkolno- wychowawczych.

Dla każdej z dokumentacji projektowej poświęcono określoną liczbę godzin, konsultacji z inwestorami oraz projektantami w celu dostosowania inwestycji do istniejących wymogów oraz bezpieczeństwa pracy w tych obiektach. W wielu przypadkach wskazywano niezbędne elementy do wykonania w celu pełnego zapewnienia odpowiednich warunków sanitarnych w projektowanych obiektach. Zalecenia dotyczyły w większości przypadków przede wszystkim zapewnienia odpowiedniej liczby punktów wodnych, dostosowania odpowiedniej wysokości w pomieszczeniach, zapewnienia prawidłowej wentylacji, wyposażenia obiektów w punkty zaplecza socjalnego, wydzielenia kącików czystościowych oraz elementy wyposażenia lokali i materiałów wykorzystywanych do ich wykończenia. Dla kilku opiniowanych projektów po wykonanych konsultacjach należało przesłać niezbędną dokumentację do Wielkopolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w celu pozyskania odstępstwa, czyli zastosowania rozwiązań innych niż określone w przepisach prawnych, w tym w zakresie warunków technicznych. Odstępstwa te dotyczyły głownie usytuowania pomieszczeń poniżej poziomu gruntu, zastosowania wyłącznie światła sztucznego oraz obniżenia wysokości pomieszczeń dla określonej działalności gospodarczej.

7. W roku 2020 Państwowa Inspekcja Sanitarna zgodnie z art. 56 Prawa Budowlanego przekazała do użytku 19 obiektów. Odbiory sanitarne w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego, obejmowały między innymi:

 Obiekty branży spożywczej (sklepy spożywcze, obiekty gastronomiczne, galerie handlowe),  Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej, studia tatuażu  Obiekty służby zdrowia (lekarskie, stomatologiczne, rehabilitacyjne),  Obiekty sportowe (sale fitness),  Obiekty szkolne (modernizacje, przebudowy), przedszkole,  Zakłady usług przemysłowych.

W głównej mierze w roku kalendarzowym 2020 inwestowano oczywiście w mniejszym stopniu do lat wcześniejszych z racji pandemii w obiekty branży spożywczej oraz zakłady kosmetyczne, rehabilitacyjne oraz gabinety lekarskie. W coraz większym stopniu inwestuje się w branże związane z fitness. Podczas dokonywania odbioru wielu obiektów stwierdzono, że dokumentacje były opiniowane przez rzeczoznawców ds. sanitarno-higienicznych.

60 Ponadto odbiory dokonywane są wspólnie z pracownikami innych komórek organizacyjnych Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w zależności od branży dopuszczanego do użytkowania obiektu.

Pozostałe 18 obiektów w 2020 roku objęte były wizytacją w celu sprawdzenia warunków higieniczno- sanitarnych w planowanych istniejących obiektach budowlanych w związku ze zmianą warunków bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotnych, higieniczno-sanitarnych, ochrony środowiska bądź wielkości lub układu obciążeń.

Tabela 1. Ilość wszystkich dokonanych wizytacji przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie w roku 2020.

Liczba odbiorów Suma Miesiąc Rok (wizytacji) kwartalna Ilość styczeń 2 luty 4 Razem 7 marzec 1 I kwartał kwiecień 0 maj 6 Razem 7 czerwiec 2020 1 II kwartał lipiec 5 sierpień 4 Razem 16 wrzesień 7 III kwartał październik 0 listopad 1 Razem 7 grudzień 6 IV kwartał razem 37

61 Wykres 1. Ilość wszystkich dokonanych odbiorów przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie w roku 2020.

Wykres 2. Procentowy rozkład na kwartały dokonanych odbiorów przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Krotoszynie w roku 2020.

8. W roku sprawozdawczym 2020 wydano 60 decyzji płatniczych. Dotyczyły one zarówno decyzji związanych z czynnościami odbiorów obiektów oraz opiniowania dokumentacji projektowych. 9. Współpraca zapobiegawczego nadzoru sanitarnego z poszczególnymi sekcjami 62 i samodzielnymi stanowiskami Oddziału Nadzoru w Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Krotoszynie, układa się w sposób poprawny. Każdy wniosek analizowany jest wspólnie z określoną komórką organizacyjną lub stanowiskiem pracy w stacji sanitarnej oraz przedstawiany Kierownikowi Oddziału Nadzoru, tak aby na bieżąco posiadał informację oraz wiedzę o wykonanych działaniach.

10. Współpraca z władzami samorządowymi szczebla gminnego i powiatowego, oraz służbami i inspekcjami działającymi na terenie powiatu krotoszyńskiego układa się również zadowalająco. Wszelkie sprawy przekazywane zostają sprawnie za pomocą skrzynki E-PUAP. 11. Wnioski o wydanie opinii sanitarnych rozpatrywane były w ustawowym terminie. Dokonywane odbiory starano się planować w najbliższym możliwym terminie, tak aby każda inwestycja mogła zostać skontrolowana. Podczas kontroli sprawdzano wszelkie dokumentacje projektowe oraz protokoły związane ze sprawnością przewodów wentylacyjnych, jakością wody, atesty, dokumentacje związane z odstępstwami od warunków technicznych. Wszelkie zalecenia starano się wskazywać w protokole oraz monitorować w celu pełnego dostosowania obiektu do wymagań wskazanych w odpowiednich rozporządzeniach. 12. Rok sprawozdawczy 2020 był dla stanowiska Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego w Krotoszynie czasem kolejnych doświadczeń oraz analizy dokumentacji w stosunku do wszystkich czynności powierzonych do wykonywania na omawianym stanowisku. Był to oczywiście specyficzny okres wsparcia działań w ramach wystąpienia pandemii oraz wykonywania wszelkich czynności w ramach kompetencji. Starano się mimo wszystko w jak najlepszy sposób dostosowywać obiekty zgodnie z obowiązującymi przepisami do potrzeb mieszkańców oraz odwiedzających powiat, w tym również osób niepełnosprawnych. W roku 2020 wykonano wiele zadań, aby w powiecie krotoszyńskim warunki higieniczno- sanitarne zarówno w zakładach pracy oraz miejscach użyteczności publicznej odpowiadały wymaganiom, a tym samym nie pogarszały życia i zdrowia wszystkim mieszkańcom oraz goszczącym osobom na terenie powiatu krotoszyńskiego.

63 Tabela Zestawienie ilości wydanych opinii sanitarnych, postanowień merytorycznych przez - Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny – Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Krotoszynie w latach 2018- 2020 z rozbiciem na poszczególne gminy powiatu krotoszyńskiego. Uzgodnienia przed Projekty Uczestnictwo w Ustalenia Uzgodnienia zakresu wydaniem decyzji o dokumentacji dopuszczeniu do konieczności i stopnia środowiskowych (ogółem) użytkowania obiektu sporządzenia szczegółowości uwarunkowaniach budowlanego raportu o informacji Gmina: dla przedsięwzięć oddziaływaniu wymaganych R A Z E M mogących pogorszyć przedsięwzięcia na w prognozie stan środowiska środowisko oraz oddziaływania na określenie jego środowisko zakresu 2018 2019 2020 2018 2019 2020 2018 2019 2020 2018 2019 2020 2018 2019 2020 2018 2019 2020 Krotoszyn – miasto 0 0 0 22 24 14 33 32 22 5 10 10 1 0 3 61 66 49 Krotoszyn – gmina 1 3 0 1 3 1 6 5 3 8 5 13 1 0 1 17 16 18 KROTOSZYN 1 3 0 23 27 15 39 37 25 13 15 23 2 0 4 78 82 67 Kobylin – miasto 0 0 0 0 0 0 2 1 0 0 1 0 0 0 0 2 2 0 Kobylin - gmina 0 3 0 0 0 0 0 1 0 3 4 0 0 1 0 3 9 0 KOBYLIN 0 3 0 0 0 0 2 2 0 3 5 0 0 1 0 5 11 0 Koźmin Wlkp. – 0 1 1 0 4 4 3 5 5 3 0 1 3 1 1 9 11 12 miasto Koźmin Wlkp. – 6 9 10 1 0 1 3 3 3 9 12 8 3 1 3 22 25 25 gmina KOŹMIN WLKP. 6 10 11 1 4 5 6 8 8 12 12 9 6 2 4 31 36 27 ROZDRAŻEW 0 0 0 2 0 0 4 2 1 3 4 2 1 0 1 10 6 4 SULMIERZYCE 0 0 0 0 1 0 3 1 1 1 1 1 1 0 1 5 3 3 Zduny – miasto 0 0 0 3 1 2 4 4 1 0 1 0 0 0 0 7 6 3 Zduny – gmina 0 0 0 2 1 0 2 1 1 5 3 8 0 0 2 9 5 11 ZDUNY 0 0 0 5 2 2 6 5 2 5 4 8 0 0 2 16 11 14 R A Z E M 7 16 11 31 34 22 60 55 37 37 41 43 10 3 12 145 149 115 Przedstawiona wyżej tabela wskazuje na spadek ilości uzgodnień przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących pogorszyć stan środowiska w stosunku do wcześniejszych lat. Ilość przeanalizowanych dokumentacji projektowych jest mniejsza niż w poprzednich 2 latach. W roku 2020 nastąpił spadek wykonanych czynności związanych z uczestnictwem w dopuszczeniu do użytkowania obiektów oraz wizytacji. Ilość wykonanych ustaleń konieczności wykonania raportu oddziaływania przedsięwzięć na środowisko systematycznie rośnie. Uzgodnienia zakresów oraz stopnia informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko wystąpiły na większym poziomie niż w latach ubiegłych. Ogólna ilość czynności wykonanych na stanowisku pracy ds. zapobiegawczego nadzoru sanitarnego była mniejsza. Na sytuację ewidentny wpływ miała pandemia, która znacznie ograniczyła możliwości inwestycyjnych Stanowisko Pracy do Spraw Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia

I. REALIZACJA INTERWENCJI PROGRAMOWYCH

1. Programy krajowe: 1.1 Program „Trzymaj Formę!” Program ‘Trzymaj Formę” został wstrzymany decyzja Wojewódzkiej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Poznaniu z przyczyn pandemicznych.

1.2. Program „ Czyste Powietrze Wokół Nas” Celem głównym programu był wzrost kompetencji rodziców zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy oraz zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Program spotkał się życzliwym przyjęciem wśród placówek realizujących. Wg opinii koordynatorów treści programu są dostosowane do wieku dzieci i ich rozwoju intelektualnego, motorycznego i emocjonalnego. Grupą docelową w realizowanych działaniach byli rodzice dzieci przedszkolnych i dzieci w wieku 5 i 6 lat. Edukowano wg treści programu : 28 placówek przedszkolnych (1027 uczestników). 1.3. Program „ Bieg po zdrowie” Celem głównym w realizacji programu było zwiększenie wiedzy i umiejętności uczniów na temat zdrowia w kontekście szkodliwości palenia papierosów i używania e- papierosów. Grupą docelową w programie byli uczniowie klas IV szkoły podstawowej. W programie uczestniczyło łącznie 14 szkół podstawowych (331 uczestników). 1.4.Ogólnopolski Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce w tym: a/ Konkurs „ Palić nie palić – oto jest pytanie” Grupa docelowa: uczniowie klas V szkół podstawowych, zaproszenia do udziału w konkursie wysłano do 32 placówek szkół, w których są klasy V . Udział w konkursie wzięło 3 placówek szkolnych. . b/ akcja ”Światowy Dzień bez Tytoniu” Akcja z przyczyn pandemicznych została ograniczona do przesłania w formie on-line materiałów edukacyjnych do wszystkich szkół powiatu krotoszyńskiego. c/ Projekt” Młodzieżowy Lider Zdrowia- profilaktyka uzależnień: tytoń ,alkohol i dopalacze” Projekt nie doszedł do skutku z przyczyn pandemicznych. d/ Światowy Dzień Rzucania Palenia Tytoniu Akcja z przyczyn pandemicznych została ograniczona do przesłania w formie on-line materiałów edukacyjnych do wszystkich szkół powiatu krotoszyńskiego. W ramach Światowego dnia Rzucania Palenia przekazano plakaty i ulotki następującym punktom: 8 szkołom podstawowym, 2 ZSP w Krotoszynie (86), 4 NZOZ -om (240), Zakład Komunikacji Miejskiej (65) 1.5 Profilaktyka HIV/AIDS : a/ Akcja „ Bezpieczne Walentynki”: do 7 placówek szkół ponadgimnazjalnych przekazano pismo przewodnie z informacją o prowadzonej akcji i przekazano materiały oz i materiały informacyjne. Tematem przewodnim obchodów „Bezpiecznych Walentynek” był dostęp do testów i punktów konsultacyjno –diagnostycznych w Polsce. W ramach „Bezpiecznych Walentynek” na wstępie przeprowadzono 1 naradę z prezesem Seniorami Uniwersytetu III Wieku w Krotoszynie , panem Julianem Pocztą oraz 3 narady /ustaleniatelefoniczne/ z dyrektorami szkół. Ustalono akcję informacyjno – edukacyjną, mającą na celu promowanie bezpiecznych zachowań w aspekcie zakażeń HIV i choroby AIDS oraz innych chorób przenoszonych drogą płciową. - Dodatkowo skontaktowano się redaktor „Gazety Krotoszyńskiej” panią Martą Popławską w celu umieszczenia artykułu edukacyjnego oraz ogłoszenia konkursu dla czytelników gazety pt. „Walentynkowa krzyżówka”. Konkurs ogłoszono również na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznejw Krotoszynie. Odpowiedź z prawidłowo rozwiązanym hasłem przesłało 33 uczestników konkursu. Przewidziano nagrody dla 5 osób - Dnia 13.02.2020r. przeprowadzono prelekcje w Zespole Szkół Ponadpodstawowych w Zdunach z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, rozdysponowano ulotki i broszury „HIV/AIDS – o co kaman?” czy „Minirozmówki rodzinne” oraz przeprowadzono konstruktywna dyskusje z udziałem młodzieży oraz scenki rodzajowe z udziałem pedagoga szkolnego na temat asertywności. Udział 70 uczniów. - Dnia 13.02.2020r. przeprowadzono prelekcję w Zespole Szkół Ponadpodstawowych Nr 2 w Krotoszynie z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, rozdysponowano ulotki i broszury „HIV/AIDS – o co kaman?” czy „Minirozmówki rodzinne” oraz przeprowadzono konstruktywna dyskusje z udziałem młodzieży. Młodzież przygotowała gazetkę oraz punkt informacyjno – edukacyjny. Udział 23 uczniów. - Dnia 14.02.2020 przeprowadzono prelekcję w Zespole Szkół Ponadpodstawowych Nr 2 w Krotoszynie z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej, rozdysponowano ulotki i broszury „HIV/AIDS – o co kaman?” czy „Minirozmówki rodzinne”. Przygotowano również gazetkę informacyjną oraz część muzyczno - artystyczną „Walentynkowy koncert” z udziałem uzdolnionej młodzieży. Udział 327 uczniów. - Dnia 14.02.2020 w Zespole Szkół Ponadpodstawowych Nr 3 w Krotoszynie przeprowadzono część artystyczną , w której wykorzystano materiały dydaktyczne. - Dnia 18.02.2020 przeprowadzono prelekcję dla Seniorów pt. „Senior w sanatorium” promującą bezpieczne zachowania w aspekcie zakażeń HIV i choroby AIDS oraz innych chorób przenoszonych drogą płciową. Uczestnikami szkolenia byli Seniorzy Uniwersytetu III Wieku. Podczas spotkania seniorzy otrzymali ulotki i broszury „Minirozmówki rodzinne „ oraz „HIV/AIDS nie zna granic”. Seniorom bardzo się podobało. Udział 21 uczestników.

66 „Bezpieczne walentynki” – ZSP Nr 1 w Krotoszynie

„Bezpieczne walentynki” – ZSP Nr 1 w Krotoszynie

67 „Bezpieczne walentynki” – ZSP w Zdunach

Prelekcja „Senior w Sanatorium”

b/ realizacja projektu „ Młodzieżowy Lider Zdrowia kontra HIV” do 7 placówek szkół ponadgimnazjalnych wysłano za proszenia do udziału w Projekcie. Projekt nie doszedł do skutku z przyczyn pandemicznych. c/ „1 grudnia Światowy Dzień AIDS” oraz kampania edukacyjna” Mam czas rozmawiać”:

68 W celu promocji Światowego Dnia Walki z AIDS rozdysponowano materiały dydaktyczne do Centrum Krwiodawstwa oraz NZOZ "Psyche". Umieszczenie informacji w prasie, stronie internetowej, gablocie. - realizacja kampanii „Mam czas rozmawiać” : przekazanie do 7 placówek szkół ponadgimnazjalnych informacji o prowadzonej kampanii oraz przekazanie wg rozdzielnika materiałów oz: „ Mity o AIDS”, „Co musisz wiedzieć o HIV i AIDS”,”HIV I AIDS o co kaman”, „Mini rozmówki rodzinne”, „Czas działać” - w gablocie PSSE Krotoszyn wykonano wystawkę tematyczną, a do dyspozycji petentów PSSE Krotoszyn wyłożono materiały oz: ulotki, składanki, broszurki, zakładki

1.6 Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych: Celem projektu jest ograniczenie używania tytoniu, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, tj. między 15 a 49 rokiem życia. Grupą docelową są kobiety w wieku prokreacyjnym, kobiety w ciąży. Grupą pośrednią – rodziny kobiet, partnerzy, znajomi, lekarze, nauczyciele, pracodawcy, ogół społeczeństwa. - Realizacja programu „ARS, czyli jak dbać o miłość” w 7 placówkach szkół ponadgimnazjalnych i 4 innych jednostkach organizacyjnych .Edukowano wg treści programu 631 uczniów.

1.7 Profilaktyka chorób nowotworowych - Program „ Wybierz życie – pierwszy krok” Celem głównym realizacji programu jest zmniejszenie występowania raka szyjki macicy i umieralności na tę chorobę poprzez : zwiększenie poziomu wiedzy na temat profilaktyki raka szyjki macicy i roli wirusa HPV w jego powstawaniu, kształtowanie świadomości na temat czynników zwiększających ryzyko raka szyjki macicy, motywowanie kobiet do regularnego poddawania się badaniom profilaktycznym, przygotowanie młodzieży do roli liderów edukacji zdrowotnej w środowisku lokalnym oraz dostarczenie informacji o świadczeniodawcach wykonujących badania cytologiczne. Grupą docelową w programie byli uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. - W miesiącu sierpniu podczas Narady Dyrektorów w Starostwie Powiatowym odbyło się spotkanie z dyrektorami szkół ponadpodstawowych powiatu krotoszyńskiego, na którym przedstawiono założenia i cele w/w programu.

- Program realizowało 5 placówek szkół ponadgimnazjalnych. Ilość osób edukowana wg treści programu - Z okazji Międzynarodowego Dnia Walki z Rakiem przeprowadzono prelekcję dla uczennic szkół ponadpodstawowych prowadzonych przez członkinie Klubu "Amazonek" wraz z pracownikiem OZIPZ. Zajęcia praktyczne z fantomami piersi. Przekazano również broszury tematyczne dotyczące w/w tematu. - Podczas warsztatów w PSSE w Krotoszynie dotyczących profilaktyki onkologicznej ustalono współpracę uczennic Zespołu Szkół Nr 3 w Krotoszynie- klasa fryzjerska z członkiniami Klubu Amazonek i w Dniu Kobiet event prozdrowotny, podczas którego zadbano o fryzury i makijaże pań z Klubu Amazonek

69 Spotkanie z Klubem Amazonek w Krotoszynie

1.8 Program „Mamo, Tato – co Wy na to?” Celem Programu jest zwrócenie uwagi osób dorosłych zaangażowanych w opiekę nad dziećmi - przede wszystkim rodziców - na specyfikę rozwoju dzieci, istotę zmian fizycznych i psychicznych, których doświadczają, ze szczególnym naciskiem na ich potrzeby, słabości i kryzysy. Celem Programu jest również podniesienie poziomu wiedzy osób dorosłych na temat wybranych elementów rozwoju dzieci 5-6 letnich, uwrażliwienia ich na potrzeby „małego” człowieka, budowanie relacji pełnych wzajemnego szacunku i poczucia bezpieczeństwa oraz uświadomienie rodzicom roli jaką odgrywają w rozwoju własnego dziecka. Zasadnicze działania: Z przyczyn pandemicznych ograniczono się do dystrybucji materiałów dydaktycznych.

II. REALIZACJA INTERWENCJI NIEPROGRAMOWYCH 2.1. „ Światowy Dzień Zdrowia ” – „ Zdrowie dla wszystkich” Grupą docelową w prowadzonych działaniach był : ogół społeczeństwa, czytelnicy prasy lokalnej, pracownicy i pacjenci placówek medycznych uczniowie , nauczyciele i pedagodzy szkolni Zasadnicze działania: Akcja z przyczyn pandemicznych została ograniczona do przesłania w formie on-line materiałów edukacyjnych do wszystkich szkół powiatu krotoszyńskiego. 2.2 Program „ Wiem, nie biorę ! Jestem bezpieczny” Program zrealizowany w ramach „ Profilaktyki uzależnień od substancji psychoaktywnych”

70 Grupą docelową byli uczniowie klas gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

Zasadnicze działania: Akcja z przyczyn pandemicznych została ograniczona do przesłania w formie on-line materiałów edukacyjnych do wszystkich szkół powiatu krotoszyńskiego.

III.INNE PRZEDSIĘWZIĘCIA 1. Akcja „ Profilaktyka grypy”

Celem przeprowadzonej akcji były działania profilaktyczne i informacyjne adresowane do ogółu społeczeństwa i pacjentów placówek medycznych. Grupą docelową był ogół społeczeństwa. Koordynatorem i realizatorem działań był st. instruktor oz i pz. Partnerem w prowadzonych działaniach byli: prasa lokalna – 3 tytuły prasowe Zasadnicze działania: - do prasy lokalnej przekazano celem publikacji materiały informacyjno – edukacyjne - w PSSE Krotoszyn dla petentów udostępniono materiały informacyjno – edukacyjne oraz wykonano wystawkę. - do placówek NZOZ i placówek oświatowo wychowawczych (łącznie 79) przekazano materiały oświatowo- zdrowotne oraz plakaty - w 10 aptekach powiatu krotoszyńskiego rozdysponowano ulotki "Grypa czy przeziębienie?"

2. Akcja „ Bezpieczne wakacje” Celem akcji było zwrócenie uwagi kadry pedagogicznej i uczestnikom wypoczynku letniego na ważne aspekty racjonalnego stylu życia wolnego od nałogów, chorób zakaźnych propagującego między innymi aktywność fizyczną i racjonalne odżywianie. Zasadnicze działania: - W ramach Akcji Lato przeprowadzono konkurs plastyczny „Wakacje pod parasolem”, których tematem przewodnim było promocja bezpiecznych zachowań podczas wakacji. Nagrody zasponsorowała Powiatowa stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Krotoszynie - W gabinetach kosmetycznych oraz salonach solarium udostępniono materiały edukacyjne nt: plakaty "Jasne jak słońce".

71 Akcja Lato w Krotoszynie

3. Profilaktyka zatruć grzybami Celem akcji było zwrócenie uwagi na ryzyko zatrucia grzybami, uświadomienie konsekwencji zdrowotnych oraz przestrzeganiu przed niewiedzą nt zbierania i spożywania niewłaściwych odmian grzybów. Zasadnicze działania: - dystrybucja materiałów oświatowo – zdrowotnych na temat grzybów : dla Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Krotoszynie, prasy lokalnej ( 3 tytuły),

4. Promocja szczepień ochronnych W związku z trwającym sezonem zachorowań na grypę w Polsce prowadzono działania informacyjne i edukacyjne skierowane do pacjentów opieki zdrowotnej. W ramach Ogólnopolskiego Programu zwalczania Grypy (OPZG) i w ramach akcji społecznej pt. „Zaszczep się grypą” przekazano materiały tematyczne skierowane do społeczności szkolnej i przedszkolnej oraz rodziców. Zasadnicze działania: - Akcja z przyczyn pandemicznych została ograniczona do przesłania w formie on-line materiałów edukacyjnych

72 - W ramach Europejskiego Tygodnia Szczepień Niepublicznym Zakładom Opieki Zdrowotnej oraz lokalnym Punktom aptecznym przekazano informacje oraz plakaty promujące konieczność szczepień. - W sierpniu odbyły się 2 Narady Dyrektorów placówek oświatowych powiatu krotoszyńskiego z udziałem władz lokalnych. Podczas narady pracownik OZiPZ przedstawił pismo oraz apel pracownika Działu Epidemiologii o konieczności zgłaszani NZOZ-om uczestniczenia w życiu szkolnym Rodzin spoza granic Polski i konieczności objęcia ich szczepieniami ochronnymi.

5. Akcja „Mały kleszcz- duży problem” Jest to ogólnopolska akcja informacyjno – edukacyjna skierowana do ogółu społeczeństwa mająca na celu profilaktykę w zakresie chorób odkleczczowych Zasadnicze działania: - W ramach akcji przygotowano prelekcję dla II grup Związku Emerytów Rencistów i Inwalidów . Podczas spotkania udzielono informacji nt chorób odkleszczowych, etymologii zakażenia boleriozą, możliwością stosowania szczepień. Przedstawiono pokaz multimedialny i zaprezentowano działanie kleszczołaopek. Uczestnicy prelekcji otrzymali ulotki edukacyjne. - W ramach w/w akcji Szkole Podstawowej w Zdunach oraz Miejskiemu Zakładowi Komunikacji udostępniono materiały edukacyjne: ulotki "Kleszczołapki", "Czasu nie cofniesz", "Kleszczowe Zapalenie Mózgu" oraz zaproszenie na szkolenie "Kleszcze". - Nawiązanie współpracy z firmą "Pfizer', zamówienie namiotu, organizacja stoiska informacyjnego, dystrybucja materiałów - W ramach w/w akcji Szkole Podstawowej w Zdunach oraz Miejskiemu Zakładowi Komunikacji udostępniono materiały edukacyjne: ulotki "Kleszczołapki", "Czasu nie cofniesz", "Kleszczowe Zapalenie Mózgu" oraz zaproszenie na szkolenie "Kleszcze". - Podczas Dożynek Diecezjalnych pod namiotem firmy Pfizer powstał punk edukacyjny, w którym udzielano informacji nt boleriozy, szczepień, antybiotyków, profilaktyki onkologicznej, zatruć grzybami, zdrowotne skutki promieniowania UV. Prowadzono konkursy z nagrodami. Na ekspozycji były zwierzęta leśne zapożyczone z Nadleśnictwa Krotoszyn.

6. Profilaktyka wszawicy Celem akcji było zwrócenie uwagi kadry pedagogicznej, dzieciom, uczniom, uczestnikom wypoczynku letniego na ważne aspekty zachowania czystości i zasad higieny osobistej. Zasadnicze działania: - Na stronie internetowej stacji powiatowej umieszczono informacje na temat "wszawicy głowowej, czyli jak pokonać mity, wstyd i pasożyty?"

73 7. Bezpieczny Senior Celem przeprowadzonej akcji były działania profilaktyczne i informacyjne adresowane do seniorów. Grupą docelową byli seniorzy. Koordynatorem i realizatorem działań był asystent oz i pz. Zasadnicze działania: - W ramach akcji "Bezpieczny senior" w Dziennym Domu "Senior+". Akcja z przyczyn pandemicznych została ograniczona do przesłania w formie on-line materiałów edukacyjnych

8. Zdrowotne skutki promieniowania UV Celem akcji była profilaktyka nadmiernej ekspozycji na szkodliwe działania promieniowania UV Zasadnicze działania: - W ramach w/w akcji materiały tj. plakaty "O!Słoń się", "Rusz głową , bądź sobą, łap słońce zdrowo" rozdysponowano następującym placówkom: 7 placówkom wypoczynku letniego, Centrum Sportu i Rekreacji "Wodnik", 3 gabinetom kosmetycznym oraz 2 studio solarium. - W ramach akcji - Zdrowotne skutki promieniowania UV - na stronie umieszczono informacje nt zgubnych skutków opalania oraz podano link: https://jasnejakslonce.pzh.gov/artyluly/9-start-kampanii-jasne-jak-slonce , kampanii edukacyjno - informacyjnej.

9. Interwencje wynikające z sytuacji epidemiologicznej Celem akcji było uświadomienie dzieciom i młodzieży konieczność zadbania o higienę osobistą. W tym celu przygotowano prezentacje multimedialna , którą przedstawiono podczas prelekcji w szkołach wraz z częścią warsztatową. Nastąpiła również dystrybucja materiałów dydaktycznych. Liczba podmiotów realizujących interwencję to 68. Liczba odbiorców 767.

VI. WSPÓŁPRACA NAWIĄZANA PRZEZ PIS NA POZIOMIE POWIATOWYM W ZAKRESIE DZIAŁALNOŚCI OŚWIATOWO-ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA W 2019 roku w zakresie działalności oświatowo – zdrowotnej współpraca z powiatowymi jednostkami organizacyjnymi została ograniczona z powodów pandemicznych.

74 VII. PODSUMOWANIE DZIAŁALNOŚCI.

Zasadnicze zamierzenia Stanowiska Pracy ds. Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE Krotoszyn na rok 2020 zostały ograniczone z przyczyn pandemicznych. Jednak należy podkreślić, iż w bardzo krótkim czasie przeszkolono bardzo dużą ilość dzieci i młodzieży z zakresu ochrony osobistej i przeciwdziałaniu rozprzestrzeniania się wirusów.

75