MGGP S.A. 33-100 Tarnów, ul. Kaczkowskiego 6

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY WOJNICZ

Tarnów, luty 2012 r.

Opracowanie: mgr Karolina Fastnacht-Kundzierewicz Biuro Planowania Przestrzennego MGGP S.A. Spis tre ści:

1. Wst ęp ...... 4 1.1. Podstawa prawna ...... 4 1.2. Metodyka i forma opracowania ...... 5 2. Charakterystyka stanu i funkcjonowania środowiska ...... 5 2.1. Poło Ŝenie gminy...... 6 2.2. Budowa geologiczna ...... 7 2.2.1. Surowce mineralne ...... 8 2.3. Rze źba terenu ...... 10 2.4. Klimat lokalny i waloryzacja klimatyczna ...... 11 2.5. Warunki hydrogeologiczne ...... 12 2.6. Wody powierzchniowe ...... 13 2.7. Gleby ...... 14 2.8. Bioró Ŝnorodno ść flory i fauny ...... 15 3. Obszary i obiekty chronione na podstawie przepisów odr ębnych ...... 18 3.1. Środowisko przyrodnicze ...... 18 3.2. Środowisko kulturowe ...... 21 4. Istniej ące zagospodarowanie ...... 23 4.1. Infrastruktura komunikacyjna ...... 23 4.2. Infrastruktura techniczna ...... 24 4.3. Zabudowa i funkcje ...... 24 5. Istniej ące problemy i zagro Ŝenia ochrony środowiska ...... 25 5.1. Zagro Ŝenie powodziowe ...... 25 5.2. Zagro Ŝenie osuwiskowe ...... 26 5.3. Stan jako ści atmosfery ...... 27 5.4. Stan jako ści wód ...... 28 5.5. Zagro Ŝenia powierzchni ziemi, gleb ...... 30 5.6. Zagro Ŝenie hałasem ...... 30 6. Charakterystyka zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego 31 6.1. Zapisy zmiany Studium ...... 32 6.2. Charakter przyszłych inwestycji, rozwi ązania funkcjonalno-przestrzenne ...... 35 7. Prognoza oddziaływania ustale ń zmiany Studium na środowisko ...... 37 7.1. Analiza i ocena skutków realizacji ustale ń planu na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego ...... 37 7.1.1. Powietrze i klimat ...... 37 7.1.2. Wody podziemne i powierzchniowe, ścieki i odpady ...... 38 7.1.3. Flora i fauna, bioró Ŝnorodno ść ...... 41 7.1.4. Wykorzystanie zasobów naturalnych ...... 43 7.1.5. Rze źba terenu, powierzchnia ziemi i gleby ...... 43 7.2. Ocena wpływu ustale ń zmiany Studium na ludzi...... 44 7.3. Wpływ ustale ń zmiany studium na obszary i obiekty prawnie chronione ...... 47 7.3.1. Środowisko przyrodnicze ...... 47 7.3.2. Środowisko kulturowe ...... 49 7.4. Wpływ realizacji zmiany Studium na krajobraz ...... 51 7.5. Oddziaływanie transgraniczne ...... 52 8. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji zmiany Studium ...... 52 9. Rozwi ązania eliminuj ące lub ograniczaj ące negatywne oddziaływanie na środowisko ...... 53 10. Propozycja rozwi ąza ń alternatywnych ...... 54 11. Propozycje dotycz ące przewidywanych metod analizy skutków realizacji projektu zmiany Studium oraz cz ęstotliwo ść jej przeprowadzania ...... 55 12. Streszczenie w j ęzyku niespecjalistycznym ...... 56 13. Wykaz materiałów źródłowych ...... 57 Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

1. Wst ęp

Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania Zmiany Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy Wojnicz na szeroko rozumiane środowisko przyrodnicze. Celem prognozy jest wskazanie czy dyspozycje przestrzenne zawarte w ustaleniach Zmiany Studium wpłyn ą na środowisko, a je śli tak to, w jaki sposób, w jakim stopniu i zakresie. Ocenia si ę w prognozie prawdopodobne skutki realizacji Zmiany Planu na poszczególne komponenty środowiska w ich wzajemnym powi ązaniu, w szczególno ści na ekosystemy, krajobraz, na ludzi, dobra materialne i dobra kultury. Ponadto, prognoza ocenia na ile wprowadzane zmiany pozwol ą zachowa ć istniej ące zasoby środowiska, czy pozwol ą na ich wzmocnienie, a w jakim stopniu zwi ększ ą zagro Ŝenie dla funkcjonowania tych zasobów. Celem prognozy, sporz ądzanej łącznie z pracami projektowymi, jest wyeliminowanie na etapie wyznaczania kierunków zagospodarowania ustale ń sprzecznych z przepisami prawa i zasadami zrównowa Ŝonego rozwoju analizowanego obszaru i jego toczenia.

1.1. Podstawa prawna

Punktem wyj ścia przy opracowywaniu Prognozy jest uchwała Nr XL/337/2006 Rady Gminy Wojnicz z dnia 18 pa ździernika 2006 r. w sprawie przyst ąpienia do zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wojnicz. Zmiana dotyczy SUiKZP Gminy Wojnicz przyj ętego uchwał ą nr XXXII/178/98 Rady Gminy w Wojniczu z dnia 28 kwietnia 1998 r. oraz jego zmian. Podstaw ą do sporz ądzenia Prognozy oddziaływania na środowisko SUiKZP jest ustawa z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 Nr 199, poz. 1227) – zgodnie z przepisem art. 46. pkt 1 oraz art. 51 ust. 1 ustawy dokument studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy wymaga przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, w tym sporz ądzenia prognozy oddziaływania na środowisko. W oparciu o art. 53 ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. organ sporz ądzaj ący dokument zmiany Studium wyst ąpił o uzgodnienie zakresu oraz stopnia szczegółowo ści niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko, uzyskuj ąc pozytywne uzgodnienia zawarte w pismach:
Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Krakowie, Wydział Spraw Terenowych w Tarnowie – pismo znak: ST.I.DK.7041-30-09 z dnia 22 wrze śnia 2009 r.;
Pa ństwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Krakowie – pismo znak: WSE.NNZ.432/472/09 z dnia 2 pa ździernika 2009 r. Niemniejsza prognoza została sporz ądzona w oparciu o wymogi wynikaj ące z przepisu art. 51 ust. 2 Ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego

4 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 Nr 199, poz. 1227).

1.2. Metodyka i forma opracowania

W celu sporz ądzania prognozy oddziaływania na środowisko dokonano nast ępuj ących prac: – zaznajomiono si ę z uwarunkowaniami środowiskowymi, wyst ępuj ącymi na analizowanym terenie, w tym formami ochrony przyrody, innymi obszarami i obiektami chronionymi oraz zasobami naturalnymi, a tak Ŝe ograniczeniami w inwestowaniu - zagro Ŝeniem ruchami masowymi, zagro Ŝeniem powodziowe; – dokonano wizji w terenie; – zaznajomiono si ę z wnioskami zło Ŝonymi do dokumentu, zarówno od instytucji, jak i wnioskami indywidualnymi; – przeanalizowano ustalenia dokumentu, a w szczególno ści kierunki rozwoju i nowe przeznaczenia terenów w stosunku do zmienianego Studium, – dokonano analizy zgodno ści zapisów dokumentu z przepisami prawa; – przeprowadzono analiz ę i ocen ę potencjalnego wpływu realizacji ustale ń dokumentu na środowisko przyrodnicze. Głównym źródłem i informacj ą niezb ędn ą dla scharakteryzowania środowiska przyrodniczego i dalej ustalenia skutków uchwalenia Zmiany Studium są tekst Uwarunkowa ń oraz opracowanie ekofizjograficzne Gminy Wojnicz. Wykorzystano tak Ŝe publikacje i opracowania naukowe, których spis zawarty jest w wykazie materiałów. Opracowanie ma form ę prognozy, czyli przewidywanego oddziaływania z uwagi na zło Ŝono ść zjawisk przyrodniczych, ograniczony zakres rozpoznania środowiska szczególnie ze wzgl ędu na areał analizowanego obszaru, a tak Ŝe z uwagi na ogólny charakter dokumentu Zmiany Studium. Ocenia si ę potencjalne przekształcenia w środowisku, natomiast rzeczywiste zmiany będą mogły zaj ść po wej ściu w Ŝycie i realizacji miejscowych planów zagospodarowania, zgodnych z ustaleniami studium. Wyniki analiz przedstawiono w formie opisowej (tekst prognozy) oraz graficznej (rysunki wykonane w skali 1:15 000: oddziaływa ń oraz analizy zmiany terenów przeznaczonych do zainwestowania).

2. Charakterystyka stanu i funkcjonowania środowiska

Rozdział po świ ęcony jest krótkiej charakterystyce obszaru, a w szczególno ści rozpoznaniu terenu pod wzgl ędem budowy geologicznej i rze źby, warunków hydrologicznych, klimatycznych, gleb, bioró Ŝnorodno ści fauny i flory, zasobów krajobrazowych oraz obecnego sposobu u Ŝytkowania terenów obj ętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

5 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

2.1. Poło Ŝenie gminy Gmina Wojnicz jest zachodni ą gmin ą powiatu tarnowskiego w województwie małopolskim. Graniczy od zachodu i północnego zachodu z gminami D ębno i Borz ęcin w powiecie brzeskim, od północy z gmin ą Wierzchosławice, od południa z gmin ą Zakliczyn, a od wschodu, przez rzek ę Dunajec z gminami Tarnów i Ple śna.

Rys. 1. Poło Ŝenie gminy Wojnicz na tle powiatu tarnowskiego (źródło: Opracowanie Ekofizjograficzne )

Rozpatruj ąc poło Ŝenie gminy na tle podziału Polski wg Kondrackiego [Kondracki J., 2001], le Ŝy ona w czterech mezoregionach, które wchodz ą w skład jednostek wy Ŝszego rz ędu: Megaregion: Region Karpacki, Prowincja: Karpaty Zachodnie wraz z Podkarpaciem (51): Podprowincja: Północne Podkarpacie (512), Makroregion: Kotlina Sandomierska (512.4-5), Mezoregiony: Podgórze Boche ńskie (512.42) i Nizina Nadwi śla ńska (512.41) Podprowincja: Zewn ętrzne Karpaty Zachodnie (513), Makroregion: Pogórze Zachodniobeskidzkie (513.3), Mezoregion: Pogórze Wiśnickie (513.34) oraz Makroregion: Pogórze Środkowobeskidzkie (513.6), Mezoregion: Pogórze Ro Ŝnowskie (513.61) Granica mi ędzy podprowincjami przechodzi na osi wschód-zachód w przybli Ŝeniu przez środek gminy. Ma ona uwarunkowania w budowie geologicznej, tektonice i rze źbie terenu.

6 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

2.2. Budowa geologiczna Gmina Wojnicz poło Ŝona jest na granicy dwóch du Ŝych jednostek strukturalnych: na południu fliszowych Karpat Zewn ętrznych i na północy Zapadliska Przedkarpackiego, zbudowanego z osadów miocenu. Karpaty Zewn ętrzne . Osady fliszu karpackiego, z którego niemal w całości zbudowane są Karpaty Zewn ętrzne powstały na przełomie kredy i paleogenu. Cechą charakterystyczn ą skał fliszowych jest naprzemienne uło Ŝenie warstw znacznie ró Ŝni ących si ę osadów drobnoziarnistych – iłowców i mułowców oraz gruboziarnistych piaskowców. Zró Ŝnicowane osady powstaj ące w ró Ŝnych cz ęś ciach zbiornika dały pocz ątek du Ŝym jednostkom tektonicznym – płaszczowinom. W rejonie Wojnicza wyst ępuj ą trzy takie serie utworów fliszowych wykształcone w postaci płaszczowin skolskiej, pod śląskiej i śląskiej. Seria skolska , o mi ąŜ szo ści 800-3000 m, zbudowana jest przede wszystkim z warstw łupków i piaskowców, w tym czarnych łupków, łupków pstrych, cienkoławicowych margli krzemionkowych. Najwi ększ ą mi ąŜ szo ść osi ągaj ą warstwy inoceramowe, budowane przez szare i szarozielone łupki oraz piaskowce. Najwy Ŝsz ą cz ęść tej serii buduj ą warstwy kro śnie ńskie – gruboławicowe piaskowce, przechodz ące w popielate łupki margliste z wkładkami piaskowców. Jednostka skolska, zajmuj ąc najni Ŝsze poło Ŝenie, jednocze śnie si ęga najdalej na północ odsłaniaj ąc si ę na obszarze od Grabna w kierunku wschodnim i południowo- wschodnim. Buduj ą j ą obalone i złuskowane strome fałdy antyklinalne. Płaszczowina pod śląska w rejonie Wojnicza odsłania si ę w w ąskim, nieci ągłym pasie. Seri ę t ę buduj ą przede wszystkim białe i szare margle z rogowcami oraz margle i pstre łupki. Seri ę śląsk ą rozpoczynaj ą łupki cieszy ńskie i łupki warstw grodziskich, a wy Ŝej łupki Wierzbowskie. Warstwy lgockie reprezentowane s ą przez zwi ęzłe piaskowce, na których zalegaj ą łupki zielone z radiolariami, pstre łupki i warstwy godulskie. W stropie serii śląskiej wyst ępuj ą warstwy istebnia ńskie i pstre łupki, przykryte miejscami przez warstwy menilitowe i warstwy kro śnie ńskie. Płaszczowina śląska zajmuje południow ą cz ęść gminy. Na pogórzu Wi śnickim odsłaniaj ą si ę głównie lgockie i istebnia ńskie dolne warstwy fliszu. Powszechnie w obr ębie Karpat wyst ępuj ą zaburzenia uskokowe, w tym du Ŝe uskoki prostopadłe lub sko śne do przebiegu płaszczowin. Wi ększe z nich zostały wykorzystane przez du Ŝe rzeki, w tym Dunajec, mniejsze przez ich dopływy. Ruchy tektoniczne i płaszczowinowe zako ńczyły si ę w badenie (miocen). Zapadlisko Przedkarpackie wypełnia mioce ńska pokrywa osadowa zwi ązana z transgresj ą morza dolnobade ńskiego, które wkroczyło na zerodowan ą powierzchnię zapadliska. W sp ągu osadów bade ńskich wyst ępuj ą utwory serii skawi ńskiej – zlepie ńce o mi ąŜ szo ści kilkunastu metrów, składaj ące si ę z kredowych margli i górnojurajskich wapieni, przechodz ące w szare iłowce i mułowce z wkładkami piaskowców i tufitów. Wy Ŝszy kompleks osadów morskich – ewaporatowy serii z Wieliczki zawiera, obok średnio~ i grubokrystalicznej soli kamiennej o du Ŝej czysto ści, tak Ŝe gipsy, anhydryty, margle, iły, piaskowce i mułowce. Kompleks ewaporatowy przykryty jest młodszymi seriami osadów iłowców i mułowców warstw chodenickich i grabowieckich. Mi ąŜ szo ść warstw grabowieckich w pobli Ŝu brzegu Karpat wynosi około 1000 m i maleje w miar ę posuwania si ę ku północy do ok. 100 m.

7 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Utwory mioce ńskie zostały wraz z osadami Karpat sfałdowane przed czołem nasuni ęcia górotworu karpackiego i przesuni ęte ku północy. Stref ę sfałdowanego miocenu w rejonie Wojnicza o szeroko ści około 10 km tworz ą wzajemnie na siebie ponasuwane łuski. S ą to, pocz ąwszy od strony południowej, łuska D ębna, łuska Wojnicza i najbardziej północna łuska Biadolin. Sfałdowanie osadów mioce ńskich i ich przesuni ęcie spowodowało tektoniczne zwielokrotnienie osadów wykształconych w poszczególnych seriach. Na zerodowanej powierzchni pogórskiej Karpat i zapadliska zalegaj ą utwory czwartorz ędowe . Z okresu starszego czwartorz ędu pochodz ą serie piasków i Ŝwirów, czasem zaglinionych, nieraz kilkumetrowej mi ąŜ szo ści. Osady te stwierdzono na wysoko ści około 70 m ponad współczesne dno doliny Dunajca m.in. koło Ratnaw, w Grabnie oraz na wschód od Łoponia i Biadolin. Intensywne procesy wietrzenia i soliflukcji, jakie miały miejsce w okresie ostatniego zlodowacenia doprowadziły do powstania zró Ŝnicowanych litologicznie pokryw zwietrzelinowych, które na wychodniach piaskowców maj ą charakter gliniasto-kamienisty, a na wychodniach łupków i margli – pylasty, lessopodobny. Utwory lessopodobne, o mi ąŜ szo ści nieraz kilkanastu metrów powstały tak Ŝe na Wysoczy źnie Wojnickiej (Podgórze Boche ńskie) na wychodniach iłowców i mułowców. Poza obecno ści ą utworów lessopodobnych nie mo Ŝna wykluczy ć obecno ści typowych lessów o genezie eolicznej. W rejonach dolinnych miała miejsce intensywna akumulacja osadów rzecznych. W Wojniczu i na północ od niego na do ść wyrównanym cokole osadów mioce ńskich spoczywa kilkumetrowa warstwa Ŝwirów dunajcowych, przykrytych cienk ą warstw ą cz ęsto zapylonych piasków. W stropie piasków wyst ępuj ą nieraz 2-3 metrowe zagł ębienia wypełnione młodszymi mułkami, a czasem namułami organicznymi z torfem (np. północna cz ęść miasta). Na południe od Wojnicza, a Ŝ po Wielk ą Wie ś osady rzeczne przykryte s ą lessami. Procesy eoliczne w pó źnym glacjale doprowadziły do zwydmienia piasków w stropie Równiny Radłowskiej. Powstałe w ten sposób wydmy, zbudowane głównie ze średnio~ i drobnoziarnistych piasków, tworz ące najcz ęś ciej równole Ŝnikowe wały i formy paraboliczne, stwierdzono w północnej cz ęś ci gminy. W środkowym holocenie, w czasie wezbra ń Dunajca, na terenach zalanych wytr ącała si ę niesiona przez rzek ę zawiesina, na której powstały brunatne, najcz ęś ciej pylaste mady, stanowi ące zwart ą, kilkumetrowej mi ąŜ szo ści warstw ę pokrywaj ącą plejstoce ńskie Ŝwiry.

2.2.1. Surowce mineralne Na terenie gminy wyst ępuj ą surowce mineralne – gaz ziemny, surowce chemiczne – sól kamienna oraz surowce skalne – kruszywa naturalne i surowce ceramiczne. Gaz ziemny . W obr ębie północnej cz ęś ci sołectwa Biadoliny Radłowskie znajduje si ę fragment udokumentowanego zło Ŝa gazu ziemnego Łętowice-Bogumiłowice , którego ł ączna powierzchnia wynosi 148,43 ha. Gaz ziemny wyst ępuje w zło Ŝu w kilku piaskowcowych horyzontach poło Ŝonych w śród ilasto-mułowcowych utworów mioce ńskich na gł ęboko ści 183-648 m, przy czym efektywna mi ąŜ szo ść horyzontów zło Ŝa waha si ę od 1,4 do 34,7 m. Gaz charakteryzuje si ę wysokim st ęŜ eniem metanu – zawiera średnio 99,44% CH4. Zło Ŝe rozpoznane

8 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

w kategorii B+C uznano za rzadko wyst ępuj ące w skali kraju (klasa 2) oraz za małokonfliktowe, mo Ŝliwe do zagospodarowania bez wi ększych ogranicze ń (klasa A). Gaz zło Ŝa jest eksploatowany na potrzeby energetyczne poza terenem gminy. Kruszywa naturalne. Kruszywa naturalne w obr ębie gminy wyst ępuj ą w dolinie Dunajca. Są to kruszywa wysokiej jako ści, charakteryzuj ące si ę du Ŝa zawarto ści ą Ŝwiru, cz ęsto powy Ŝej 70% i znikomym odsetkiem pyłów – na ogół poni Ŝej 3%. W składzie petrograficznym dominuj ą wymiennie okruchy skał osadowych w ilo ści 18-70% i kwarcu w ilo ści 30-80%.

Tabela 1. Charakterystyka złó Ŝ kruszyw naturalnych wyst ępuj ących na terenie gm. Wojnicz.

Ŝ

ść a

Charakterystyka a Ŝ ść Ŝ ść

Złó Ŝ a Ŝ szo a [m] Ŝ [ha] [ha] rednia rednia rednia zło ąŜ Ś Ś grubo zło Kategoria [klasy 1-4] mi Stan zło /przyczyna /przyczyna Pow. zło [klasy A-C], [klasy A-C], rozpoznania

Zło Ŝa nadkładu [m] Ochronazłó Konfliktowo 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

1. Zakrzów C1 6,77 10,9 1,04 4 A Wyekspl. 2. D ębina C 18,0 10,0 2,2 4 A Ekspl. Łętowska I 1 3. D ębina C 17,0 9,4 1,8 4 A Ekspl. Łętowska II 1 4. D ębina C 8,0 10,9 2,3 4 A Nieekspl. Łętowska III 1

5. Isep C1 1,98 7,4 0,8 4 B / OP Wyekspl. Pole I 3,05 Pole I 0,85 6. Isep I C 1,83 3 A Ekspl. 1 Pole II 6,45 Pole II 1,05 Pole A 10,4 Pole A 1,4 B 7. Wielka Wie ś C 104,81 4 Nieekspl. 2 Pole B 4,9 Pole B 2,8 /Gl, OP

8. Wielka Wie ś II C1 13,75 3,5-8,0 0,5-4,4 4 B Nieekspl. półn. cz ęść półn. cz ęść 9. Wojnicz C 19,1 4 B / Gl Ekspl. 1 10,2 1,4 Kolumna 6.: 3 – powszechne, 4 – powszechne, licznie wyst ępuj ące, łatwo dost ępne; Kolumna 7.: A – małokonfliktowe, mo Ŝliwe do zagospodarowania bez wi ększych ogranicze ń, B – konfliktowe, mo Ŝliwe do eksploatacji po spełnieniu okre ślonych wymaga ń, przyczyny konfliktowo ści zło Ŝa: OP – ochrona przeciwpowodziowa, Gl – ochrona gleb. Źródło: Opracowanie ekofizjograficzne

Sól kamienna. Zło Ŝe Wojnicz o ł ącznej powierzchni ok. 1 120 ha zajmuje znaczn ą cz ęść gminy na północ od drogi krajowej. Zwi ązane jest z kompleksem ewaporatowym (formacja z Wieliczki), wyst ępuj ącym w strefie sfałdowanego miocenu. Ewaporaty wyst ępuj ą na gł ęboko ści 600-1.480 m, a mi ąŜ szo ść serii solnej wynosi 30-307,6 m. Osady soli zawieraj ą przewarstwienia iłów i mułowców z anhydrytem. Sól zło Ŝa Wojnicz charakteryzuje si ę 91% st ęŜ eniem NaCl. Zło Ŝe udokumentowane kategorii C2 uznano, jako rzadko wyst ępuj ące w skali całego kraju – klasy 2, natomiast z uwagi na ochron ę wód podziemnych i ogóln ą uci ąŜ liwo ść dla środowiska – jako zło Ŝe konfliktowe, mo Ŝliwe do eksploatacji po spełnieniu okre ślonych wymaga ń – klasy B. Kopaliny ilaste. Zło Ŝe Grabno o powierzchni 2,6 ha bazuje na kredowych iłach i łupkach ilastych warstw inoceramowych, z towarzyszeniem glin czwartorz ędowych. Mi ąŜ szo ść iłów waha si ę w szerokich granicach od 2,3 do 26,8 m, średnio 13,68 m, grubo ść nadkładu wynosi zaledwie 0,17 m. Skład kopaliny oraz jej wła ściwo ści fizyczne, kwalifikuj ą j ą do wykorzystania w celu produkcji ceramiki budowlanej. Zło Ŝe sklasyfikowane zostało, jako powszechne, licznie wyst ępuj ące i łatwo dost ępne – klasy 4. Z uwagi na konfliktowo ść ze środowiskiem, z powodu

9 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

ochrony gleb jest ono zło Ŝem mo Ŝliwym do eksploatacji po spełnieniu okre ślonych wymaga ń – klasy B. Zło Ŝe było eksploatowane na potrzeby funkcjonuj ącej w Grabnie cegielni. Wydobycie przerwano na pocz ątku lat 90.

2.3. Rze źba terenu Obszar Gm. Wojnicz rozci ąga si ę w obr ębie dwóch ró Ŝnych jednostek fizyczno- geograficznych cechuj ących si ę odmiennym charakterem morfologicznym i fizjonomi ą – Karpat fliszowych i Kotliny Sandomierskiej. Granic ę pomi ędzy nimi stanowi cokół wyra źnie zaakcentowanego progu pogórza o wysoko ści 70-80 metrów, ci ągn ący si ę równole Ŝnikowo przez Grabno, Milówk ę i Wielk ą Wie ś. W obszarze wysoko ści bezwzgl ędne si ęgaj ą 400 m n.p.m. Znajduj ący si ę na opracowywanym terenie fragment Karpat Zachodnich przynale Ŝy do rejonu Pogórzy o rze źbie typu pogórza średniego. Obszar ma charakter pofalowanej wy Ŝyny utworzonej przez płaty porozdzielane erozyjno-denudacyjnymi obni Ŝeniami rozczłonkowanych dolin. Wyniesienie wierzchowin ponad dna dolinne sięga do 180 m. Ma to bezpo średni zwi ązek z charakterem materiału skalnego buduj ącego stoki, którym jest mało odporny na erozj ę flisz łupkowo-marglisty. Spadki terenu rzadko przekraczają 40%. Wzniesienia maj ą wydłu Ŝone grzbiety, a ich korpusy s ą rozgał ęzione i poprzecinane stosunkowo g ęstym systemem dolin rzecznych i parowów prowadz ących wod ę jedynie okresowo. Przewa Ŝaj ą stoki wypukło-wkl ęsłe, wierzchowiny wzniesie ń s ą spłaszczone, brak w ich obr ębie wyra źnych wierzchołków. Profile mniejszych form dolinnych maj ą cz ęsto wciosowy charakter, w przypadku wi ększych, powszechnie spotyka si ę typy płaskodenne z wykształconymi terasami ł ęgow ą i r ędzinn ą. Zbocza dolin, w szczególno ści tych wykorzystywanych przez cieki, mog ą by ć ponacinane stromymi skarpami i podci ęciami erozyjnymi. U wylotów dolin rozbudowały si ę sto Ŝki napływowe zbudowane z materiału zwietrzelinowego, głównie gruzowo-gliniastego. Najwi ększe ich skupisko wyst ępuje na wschodnim stoku Panie ńskiej Góry, pomi ędzy Wielk ą Wsi ą a Olszynami. Doliny cieków s ą modelowane poprzez powtarzaj ące si ę cyklicznie procesy akumulacji i erozji. Południow ą cz ęść Wysoczyzny Wojnickiej tworzy fali ście ukształtowana powierzchnia, której wierzchowiny s ą wyniesione około 80 m nad dno doliny Dunajca. W porównaniu z Pogórzem rze źba wysoczyzny jest mniej urozmaicona. Spadki stoków na ogół nie przekraczaj ą 25%, wzniesienia s ą wydłu Ŝone i przyjmuj ą kształt obłych, spłaszczonych wałów, których osie układaj ą si ę na kierunkach NE-SW. Ich wysoko ści malej ą ku północy i w s ąsiedztwie drogi krajowej nr 4 opadaj ą do ść wyra źnie zaakcentowanym progiem, wyznaczaj ąc tym samym granic ę wyst ępowania pokryw lessowych. Poszczególne wzniesienia wysoczyzny s ą oddzielone od siebie rozgał ęzionym systemem szerokich, płaskodennych dolin wykorzystywanych przez strumienie i cieki okresowe. Wyst ępuj ące tu doliny Milówki i Wi ęckówki posiadaj ą dna, które rozszerzaj ą si ę, a profile stopniowo wypłaszczaj ą ku północnemu wschodowi, w kierunku wylotów. Charakterystyczn ą form ą spotykan ą na terenie południowej cz ęś ci Wysoczyzny Wojnickiej m.in. wzdłu Ŝ dróg Wojnicz – Zagórze i Wojnicz – Wi ęckowice s ą gł ębocznice, czyli zagł ębienia drogowe wci ęte w lessowe podło Ŝe na skutek długotrwałego u Ŝytkowania ci ągu komunikacyjnego. Na północ od drogi krajowej rozci ąga si ę cz ęść Wysoczyzny pokrytej czwartorz ędowymi osadami Ŝwirowymi i piaszczystymi.

10 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Powierzchnia tej jednostki jest nieznacznie nachylona ku północy, a jej wyniesienia zawieraj ą si ę pomi ędzy 230 a 270 m n.p.m. Rze źba omawianego fragmentu wysoczyzny jest mało urozmaicona. Tworzy j ą równinny płat ograniczony od zachodu dolin ą Kisieliny, a od wschodu i północy płaszczyzn ą Równiny Radłowskiej. Na kulminacjach wierzchowiny wyst ępuj ą pozostało ści teras Dunajca zbudowane z plejstoce ńskich Ŝwirów dunajcowych, przewarstwionych piaskami i Ŝwirami. Wzdłu Ŝ wschodniej granicy gminy rozci ąga si ę Dolina Dunajca tworz ąca rozszerzaj ący si ę ku północy, pas o szeroko ści od około 1 km do ponad 5 km. Na lewym brzegu doliny rozbudowało si ę kilka poziomów terasowych. W wyniku zabiegów hydrotechnicznych koryto Dunajca zostało sztucznie ukształtowane, wyprostowano bieg rzeki i usypano wały przeciwpowodziowe ograniczaj ące tym samym zasi ęg terasy ł ęgowej do mi ędzywala. W dolinie najwi ększ ą powierzchni ę zajmuje terasa r ędzinna, która od strony zachodniej opiera si ę o podnó Ŝa wzniesie ń Pogórza Wi śnickiego i Wysoczyzny Wojnickiej. W obr ębie terasy wci ąŜ wyra źnie czytelne s ą starorzecza np. pomi ędzy Olszynami a Wielk ą Wsi ą, w rejonie Łukanowic i Ispu, czy pomi ędzy Wojniczem a Ł ętowicami. Od Wielkiej Wsi w kierunku północnym rozci ąga si ę Równina Radłowska , b ędąca średni ą teras ą piaszczyst ą. Od ni Ŝszej terasy r ędzinnej oddziela równin ę próg ci ągn ący si ę przez Wielk ą Wie ś, Wojnicz i dalej na północ wzdłu Ŝ drogi prowadz ącej do Wierzchosławic. Próg ten w na północ od Wojnicza staje si ę coraz mniej czytelny. Płaszczyzn ę Równiny Radłowskiej urozmaicaj ą piaszczyste pagóry i wydmy. Najwi ększy pas wydm osi ągaj ący długo ść około 2,5 km, znajduje si ę na wysoko ści Ł ętowic i rozci ąga si ę na zachód w stron ę Biadolin Radłowskich.

2.4. Klimat lokalny i waloryzacja klimatyczna Wyró Ŝni ć moŜna na terenie gminy dwie odr ębne dzielnice klimatyczne: Region Kotliny Sandomierskiej oraz Region Pogórza Wielickiego. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 8,0ºC i wi ęcej, średnia temperatura stycznia -2ºC do -3ºC, a lipca około 18ºC. Długo ść okresu wegetacyjnego (liczba dni z temp. średni ą dobow ą > 5 ºC) si ęga od 215 do powy Ŝej 220 dni, z kolei długo ść okresu intensywnego rozwoju ro ślin (z temp. średni ą dobow ą > 10 ºC) 155-165 dni. Średnia roczna suma opadów si ęga ok. 740 mm, maksymalne średnie opady przypadaj ą na lipiec i wynosz ą ok. 110 mm. Pokrywa sniezna zalega średnio ok. 65 dni na Podgórzu Boche ńskim z Dolin ą Dunajca oraz ok. 70-80 dni na Pogórzu Wi śnickim, okres bezprzymrozkowy trwa natomiast odpowiednio ok. 175 i 155 dni. Średnio w roku wyst ępuje 50 dni pogodnych, usłonecznienie roczne si ęga ok. 1510 godz., przy czym maksimum usłonecznienia tj. ok. 570 godz. przypada na miesi ące czerwiec-lipiec. Wg stacji IMGW w Tarnowie dominuj ą wiatry W – 18% (kwadrant W 34%), S – 12%, E – 12%. W terenach o urozmaiconej rze źbie kierunek wiatru jest w znacznej mierze uzale Ŝniony od konfiguracji terenu. Okresy cisz w ci ągu roku, średnio wynosi ok. 24%, przy czym podobnie – zale Ŝy od uwarunkowa ń rze źby. Klimat lokalny (topoklimat) uwarunkowany jest dodatkowymi, oprócz wy Ŝej wymienionych, czynnikami takimi, jak zró Ŝnicowanie rze źby terenu (ekspozycja i nachylenie), pokrycie terenu, czy obecno ść lub brak wi ększych powierzchni wodnych. Klimat lokalny gminy

11 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Wojnicz ze wzgl ędu na poło Ŝenie wykazuje zró Ŝnicowanie na dwa regiony klimatyczne tj. Podgórze Boche ńskie wraz z dolin ą Dunajca w Kotlinie Sandomierskiej oraz Pogórze Wi śnickie na Pogórzu Karpackim. W obr ębie Podgórza Boche ńskiego i Doliny Dunajca najkorzystniejszymi pod wzgl ędem topoklimatycznym terenami s ą fragment Wysoczyzny Wojnickiej poło Ŝony na północ od drogi krajowej. W cz ęś ci wysoczyzny poło Ŝonej na południe od drogi bardzo korzystne warunki termiczne, wiatrowe i wilgotno ściowe wyst ępuj ą na lessowych garbach poło Ŝone powy Ŝej 40 m nad dnami dolin (północna cz ęść Grabna, Rudka, południowy fragment Wojnicza). Tereny o niekorzystnych warunkach topoklimatycznych obejmuj ą dno doliny Kisieliny oraz terasy Dunajca do wysoko ści wzgl ędnej 7-8 m, a tak Ŝe w w ąskich pasach w dnach dolin potoków. Na Pogórzu Wi śnickim tereny bardzo korzystne obejmuj ą wierzchowinowe garby i grzbiety oraz tzw. „ciepłe stoki” o ekspozycji południowej i wysoko ści wzgl ędnej 40-80 m nad dnami dolin, znajduj ące si ę poza zasi ęgiem mgieł radiacyjnych. Tereny niekorzystne obejmuj ą dna dolin potoków Wi ęckówki, Spod Szkodnej i ich dopływów oraz stoki o ekspozycji północnej.

2.5. Warunki hydrogeologiczne Główny czwartorz ędowy poziom wodono śny zwi ązany jest na terenie gminy ze Ŝwirowo- piaszczystymi osadami rzecznymi w dolinie Dunajca oraz Kisieliny (wodono śno ść porowa). Sp ąg warstw wodono śnych stanowi ą słabo przepuszczalne iły trzeciorz ędowe. Zwierciadło wody jest swobodne i zalega na gł ęboko ściach do 5 m p.p.t. (profil Isep) oraz wykazuje wi ęź ze zwierciadłem wody w ciekach podlegaj ąc sezonowym wahaniom. Cieki pełni ą, poza okresami wezbra ń, funkcj ę drenuj ącą dla poziomu wodono śnego. Wydajno ści potencjalne studni osi ągaj ą w N-W cz ęś ci gminy w dolinie Kisieliny do 10 m 3/h, w dolinie Dunajca 10-50 m 3/h, a w w ąskim pasie wzdłu Ŝ Dunajca od Łukanowic po Wielk ą Wie ś nawet 50-70 m 3/h. Zbiornik wodono śny nie posiada izolacji, a stopie ń zagro Ŝenia zanieczyszczeniem wód jest bardzo wysoki. Czwartorz ędowy zbiornik wód w dolinie Dunajca (pocz ąwszy od Wielkiej Wsi na południe) wchodzi w skład Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 435 „Dolina rzeki Dunajec – Zakliczyn”. Zbiornik nie posiada opracowanej dokumentacji hydrogeologicznej. Utwory czwartorz ędowe zalegaj ą tak Ŝe szerokim pasem od linii kolejowej Tarnów-Kraków w kierunku południowym, jednak nie wydziela si ę w nich u Ŝytkowego poziomu wodono śnego. Woda o zwierciadle swobodnym gromadzi si ę tu głównie w aluwiach i pokrywach zwietrzelinowych. Wodono śno ść tych utworów jest bardzo mała – ok. 2 m 3/h (Biadoliny Radłowskie), a zbiornik ten wykorzystywany jest lokalnie dla zabezpieczenia wody na obszarach, bez sieci wodoci ągowej. Na obszarze wsi D ębina Ł ętowska i Zakrzowska prowadzona eksploatacja złó Ŝ Ŝwirów i pobor wód technologicznych spowodowała obni Ŝenie zwierciadła wód podziemnych. Efektem tego jest obni Ŝenie poziomu wody w studniach, niedobór wilgoci w glebach u Ŝytkowanych rolniczo oraz zmniejszenie podziemnego zasilenia Ulgi i Dunajca. W ocenach oddziaływania na środowisko dla eksploatacji złó Ŝ w Dębinie Ł ętowskiej obliczono potencjalny zasi ęg lejów depresji na ok. 200-350 m przy obni Ŝeniu zwierciadła wód podziemnych o 1 m.

12 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Czynnikiem wpływaj ącym na wahania zwierciadła płytkich wód podziemnych s ą równie Ŝ melioracje u Ŝytków rolnych. Zły stan techniczny urz ądze ń melioracyjnych przyczyni ć si ę mo Ŝe do ubytku zasobów tych wód. Pi ętro wodono śne fliszowe kredowo-paleoge ńskie wyst ępuje w kredowych oraz paleoge ńskich (trzeciorz ędowe) utworach fliszowych o charakterze szczelinowym lub szczelinowo- porowym. Poziom wodono śny jest nieci ągły i si ęga do gł ęboko ści 80-100 m, przy czym gł ęboko ść do zwierciadła wody jest bardzo ró Ŝna – w partiach wierzchowinowych na gł ęboko ści zazwyczaj 5-10 m, wyj ątkowo do 20 m. Wydajno ści potencjalne studni nie przekraczaj ą na ogół 2 m 3/h. Wody poziomu fliszowego wykorzystywane s ą do zaopatrzenia gospodarstw indywidualnych poło Ŝonych na terenach niezwodoci ągowanych (np. Sukmanie, Olszyny). Źródła . Wi ększa ilo ść źródeł, cz ęsto o charakterze sezonowym wyst ępuje w południowej cz ęś ci gminy we fliszu. Ich wydajno ści s ą znikome, zazwyczaj poniŜej 0,3 l/s, rzadko do 0,5 l/s. W południowej cz ęś ci gminy silne stałe źródło znajduje si ę w Milówce. Kilka stałych źródeł wyst ępuje na granicy miejscowo ści Wojnicz (Podlesie), Łopo ń i Biadoliny Radłowskie (Podlesie).

2.6. Wody powierzchniowe Obszar gminy Wojnicz poło Ŝony jest w dorzeczu górnej Wisły. Dwa najwi ększe cieki: Dunajec i Kisielina odwadniaj ące teren gminy s ą dopływami Wisły II rz ędu. Zlewnia Dunajca obejmuje wi ększo ść terenu gminy, natomiast zlewnia Kisieliny jej cz ęść północno-zachodni ą. Dopływy Kisieliny to Łopo ński Potok (zwany tak Ŝe Pokrzywk ą) oraz Ulga uchodz ąca do Kisieliny poza gmin ą Wojnicz. Dunajec przyjmuje Wi ęckówk ę (zwan ą tak Ŝe Grabiniank ą) oraz mniejsze potoki: Dopływ w Wielkiej Wsi (Spod Podgórza), Spod Olszyn i Spod Szkodnej. Najwi ększym dopływem Wi ęckówki jest Milówka. Dunajec stanowi wschodni ą granic ę gminy na odcinku ok. 13,1 km i od pocz ątku XX w. jest obwałowany. Dunajec na tym odcinku jest rzek ą nizinn ą, z małymi spadkami, niewielk ą pr ędko ści ą przepływu i zró Ŝnicowanym spływem jednostkowym. Wg obserwacji na posterunku wodowskazowym w Zgłobicach (poza gmin ą Wojnicz) na 38,6 km rzeki, średni roczny przepływ SQ w okresie 1971-2000 wyniósł 73,8 m 3/s. W przebiegu rocznym zaznacza si ę okres wzmo Ŝonego odpływu od marca do lipca, zwizany z roztopami i opadami nawalnymi. Ni Ŝówki maj ą miejsce na pocz ątku jesieni w pa ździerniku oraz w zimie w grudniu i lutym. Minimalne przepływy w dolnym odcinku Dunajca zale Ŝą m.in. od gospodarki wodnej prowadzonej na zespole zbiorników Ro Ŝnów- Czchów. W miejscowo ści Łukanowice znajduje si ę uj ęcie wody pitnej i Stacja Uzdatniania Wody dla wodoci ągu obsługiwanego przez Rejonowe Przedsi ębiorstwo Wodoci ągów i Kanalizacji w Brzesku Sp. z o.o. ze stref ą ochrony bezpo średniej oraz ochrony po średniej. Kisielina jest ciekiem pogórsko-nizinnym. Maksymalne przepływy, zwi ązane z roztopami wiosennymi, notowane są w marcu oraz na pocz ątku kwietnia. Maksymalne wezbrania po opadach wyst ępuj ą od maja do lipca. Ni Ŝówki typowe s ą dla okresu jesienno-zimowego, ale pojawiaj ą si ę cz ęsto ju Ŝ w sierpniu. Du Ŝe wylesienie terenu w górnej cz ęś ci zlewni Kisieliny i jej dopływów, poł ączone ze słabo przepuszczalnym podło Ŝem fliszowym powoduje szybk ą reakcj ę zlewni na opad powi ązan ą ze znacznymi wahaniami stanów wody. Przy wi ększych wezbraniach w północnej cz ęś ci gminy

13 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

dochodzi do zalewania rozległych terenów ł ąk. Ulga to potok o wybitnie nizinnym charakterze, uregulowany, z umocnionymi brzegami. Źródła ma w przysiółku Ratnawy w Wojniczu i płynie przez gmin ę na odcinku ok. 6,4 km. Wody Ulgi poprzez poziom wodono śny znajduj ą si ę w zwi ązku hydraulicznym ze zbiornikami wodnymi powstaj ącymi wskutek eksploatacji Ŝwiru w niewielkiej od niej odległo ści we wsiach D ębina Ł ętowska oraz Zakrzowska. Wi ęckówka – potok o długo ści 11,6 km, powierzchni zlewni 24,5 km 2, stanowi lewobrze Ŝny dopływ Dunajca. W dolnym biegu jest rzek ą uregulowan ą, posiada wały przeciwpowodziowe. Jej dopływem jest potok Milówka (6,63 km długo ści, powierzchnia zlewni 8,3 km 2). Najwi ększymi zbiornikami powierzchniowymi s ą obecnie wyrobiska po eksploatacji Ŝwiru zlokalizowane w Olszynach oraz na terenie czynnych kopalni kruszyw w D ębinie Ł ętowskiej i Zakrzowskiej oraz Ispie. Wokół zbiorników poeksploatacyjnych powstaj ą leje depresji, które negatywnie wpływaj ą na gleby i szat ę ro ślinn ą na przyległych gruntach. Ponadto w gminie jest kilka stawów o niewielkiej powierzchni oraz oczek wodnych . Wiele z nich zostało zasypanych b ądź samoczynnie zarosły.

2.7. Gleby Mady. W dolinie Dunajca pasem zalegaj ą mady średnie (Fs) – płatami w D ębinie Zakrzowskiej i D ębinie Ł ętowskiej po niewielk ą powierzchni ę w Olszynach. Wyst ępuj ą tak Ŝe w wąskim pasie w dolinie Kisieliny w Biadolinach Radłowskie (na południe od linii kolejowej Tarnów-Kraków) oraz pozostałych wi ększych dolinach: Łopo ńskiego Potoku, Wi ęckówki, Milówki. Gleby brunatne wyługowane i kwa śne (Bw) zajmuj ą znacz ą powierzchni ę w centralnej i południowo-wschodniej cz ęś ci gminy. Pokrywaj ą obszar na północ od drogi nr 4 na niewielkiej powierzchni w północno-zachodniej cz ęś ci Wojnicza i Łoponia oraz niezbyt szerokim pasem wzdłu Ŝ tej drogi na zachód od centrum Wojnicza. W Rudce, Wi ęckowicach, północnym Grabnie, Milówce, Olszynach i Sukmaniu oraz południowo-wschodniej cz ęś ci Wojnicza rozprzestrzeniaj ą si ę gleby brunatne (Bw) wytworzone na lessach. Wyst ępuj ą tak Ŝe w południowo-zachodnim fragmencie Wojnicza i w Wi ęckowicach na dziale wodnym Wi ęckówki i Milówki. Gleby brunatne wyługowane i kwa śnie le Ŝą tak Ŝe płatami na Wysoczy źnie Wojnickiej w południowej cz ęś ci Biadolin Radłowskich. Gleby brunatne wła ściwe na glinach zajmuj ą mał ą powierzchni ę w Łoponiu (na północ od drogi nr 4). Gleby bielicowe, rdzawe, brunatne kwa śne (AB), i pseudobielicowe (A) rozprzestrzeniaj ą si ę głównie: w Łoponiu, Biadolinach Radłowskich i D ębinie Ł ętowskiej i na glinach i piaskach gliniastych mocnych oraz na piaskach gliniastych lekkich i piaskach słabo gliniastych. W odosobnionym płacie na granicy Grabna i Rudki zalegaj ą gleby pseudobielicowe na lessach. W północnej cz ęś ci Wojnicza oraz D ębinie Ł ętowskiej nad Ulg ą wyst ępuj ą gleby pochodzenia organicznego, murszowo-torfowe z rodzaju torfów niskich (Tn). Wg klasyfikacji bonitacyjnej grunty klasy I (gleby najlepsze) stanowi ą 3,9% u Ŝytków rolnych na terenie Gminy, grunty klasy II (bardzo dobre) – 11,5%, klasy III (dobre) – 30,9%, klasy IV ( średnie) – 40,1%, klasy V (słabe) – 10,9% i klasy VI (najsłabsze) – 2,7%.

14 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

2.8. Bioró Ŝnorodno ść flory i fauny Najcenniejszym składnikiem szaty ro ślinnej Gminy Wojnicz s ą ekosystemy le śne . Tworz ą one w gminie Wojnicz kilka du Ŝych, zwartych kompleksów. Grunty le śne wraz z zadrzewieniami i zakrzewieniami stanowi ą 26% ogólnej powierzchni gminy Wojnicz. W Nadle śnictwie Brzesko (południowa cz ęść ) najwi ększy odsetek powierzchni le śnych stanowi ą las wy Ŝynny (Lwy Ŝ) i las górski (LG) – razem ok. 80%. W strukturze gatunkowej dominuj ą buk (40%) oraz jodła (ok. 32%). W Nadle śnictwie D ąbrowa Tarnowska (północna cz ęść ) najwi ększy odsetek powierzchni le śnej stanowi ą bór mieszany wilgotny (BMw), las mieszany wilgotny (LMw), bór mieszany świe Ŝy (BM św) i las mieszany świe Ŝy (LM św) – razem ok. 93%. W strukturze gatunkowej dominuje monokultura sosny, której udział si ęga ponad 85% powierzchni. W śród „rzadkich lub zagro Ŝonych ekosystemów le śnych” wyró Ŝniono w gminie kwa śną buczyn ę ni Ŝow ą, gr ąd środkowoeuropejski i kontynentalny oraz ł ęg topolowy i ł ęg jesionowo-olszowy. Szczególnie cenne, jako obudowa biologiczna cieków zadrzewienia o charakterze łęgowym, wierzbowo- topolowym i zaro śli wiklinowych wyst ępuj ą miejscami nad Kisielin ą i Dunajcem. Zadrzewienia i zakrzewienia pojawiaj ą si ę tak Ŝe pasmowo i w skupiskach śródpolnych. Wa Ŝną rol ę pełni ą miedze śródpolne z zieleni ą naturaln ą wzbogacaj ącą bioró Ŝnorodno ść . Cenne są, wyst ępuj ące na terenie gminy Wojnicz, zbiorowiska kserotermiczne , czyli murawy ciepłolubne wyst ępuj ące na siedliskach suchych, nasłonecznionych zboczach wzgórz, czy dolin rzecznych, głównie przy ekspozycji południowej lub południowo-wschodniej. Ro ślinami panuj ącymi w tych zbiorowiskach s ą trawy np. kostrzewy ( Festuca ), a tak Ŝe ro śliny kwitn ące z klasy Festuco-Brometea jak: ciemi ęŜ yk białokwiatowy ( Vincetoxicum officinale ), koniczyna pano ńska ( Trifolium pannonicum ), dzwonek brzoskwinio listny ( Campanula persicifolia ), czy traganek szerokolistny ( Astragalus glycyphyllos ). Maksimum kwitnienia muraw kserotermicznych przypada na pó źną wiosn ę i pocz ątek lata. W ekotonie lasów i zaro śli spotyka si ę zioła kserotermiczne: lebiodk ę pospolit ą ( Origanum vulgare ), rzepik pospolity ( Agrimonia eupatoria ), dziurawiec zwyczajny ( Hypericum perforatum ) i inne. Omawiane zbiorowiska ciepłolubne wyst ępuj ą w gminie Wojnicz na południowo-wschodnich stokach doliny Dunajca w Olszynach, Sukmaniu i Wielkiej Wsi na Panie ńskiej Górze. Zbiorowiska ro ślinno ści wodnej . Zeutrofizowane wody, bogate w sole mineralne, wyst ępuj ą w starorzeczach oraz zarastaj ących stawach, gdzie rozwin ęła si ę bujna ro ślinno ść (np. stawy w Wojniczu i Olszynach), a tafla wody pokryta jest zwartym ko Ŝuchem zbiorowisk z klasy Lemnetea – rz ęsy. Wody czyste, dobrze na świetlone o słabo rozwini ętej ro ślinno ści zajmuj ą wyrobiska po Ŝwirowe. W Olszynach w zalanych wyrobiskach wyst ępuje zespół wywłócznika kłosowego ( Myriophylletum spicati ). Wśród u Ŝytków zielonych w wi ększo ści dominuj ą łąki i tereny porolne nieu Ŝytkowane gospodarczo. W zale Ŝno ści od stopnia wilgotno ści podło Ŝa rozró Ŝnia si ę dwa wielkie zespoły łąkowe, w tym zespoły ł ąk stale lub okresowo wilgotnych (rz ąd Molinietalia) z ostro Ŝeniem ł ąkowym (Cirsium rivulare ) oraz zespoły ł ąk świe Ŝych rajgrasowe (rz ąd Arrhenatheretalia) z rajgrasem wyniosłym ( Arrhenatheretum Elatu) . Łąki te wymagaj ą odpowiedniej wilgotno ści gleby, tote Ŝ wyst ępuj ą najcz ęś ciej w miejscach zasilanych zarówno przez opady atmosferyczne, jak i wody spływaj ące po stokach, w dolinach rzek i rowów melioracyjnych, cz ęsto zalewanych w czasie

15 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

wezbra ń i podtapianych. Najwi ększe areały ł ąk wyst ępuj ą w gminie Wojnicz nad Kisielin ą w Biadolinach Radłowskich i Łoponiu. Ro ślinno ść synantropijna rozwija si ę na siedliskach powstałych wskutek długotrwałej i bezpo średniej działalno ści człowieka. Na nieu Ŝytkach i gruntach porolnych spotka ć mo Ŝna takie gatunki, jak: mak polny (Papaver rhocas) , k ąkol polny ( Agrostemma githago ), miotła zbo Ŝowa (Apera spica-venti) , czy skrzyp polny (Equisetum arvense ). Na polach, gdzie uprawia si ę monokulturalnie ro śliny okopowe i pospolite warzywa, jak: ziemniaki, buraki, cebul ę, marchew i inne, wyst ępuj ą prawie zawsze: komosa biała (Chenopodium album ), rdest plamisty ( Polygonum persicaria ), rdest kolankowy ( Polygonium nodosum ), gwiazdnica pospolita ( Stellaria media) , gorczyca polna ( Sinapis arvensis) , oraz perz wła ściwy ( Agropyron repens ). Inne chwasty spotka ć mo Ŝna w zbo Ŝach, np. do ść cz ęsto: rumian polny ( Anthemis arvensis) , jasnot ę ró Ŝow ą ( Lamium amplexicaule) , wyk ę w ąskolistn ą (Vicia angustifolia) , niezapominajk ę poln ą ( Myosotis arvensis ), powój polny (Convolvulus arvensis) , rzodkiew świrzep ę (Raphanus raphanistrum) , szczaw polny (Rumex acetosella) i tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris) . Agrocenozy ze wzgl ędu na zró Ŝnicowan ą struktur ę upraw (zbo Ŝa, okopowe, pastewne i sady), podnosz ą gatunkow ą i ekosystemow ą bioró Ŝnorodność . Tradycyjne, rozdrobnione gospodarstwa rolne z mozaik ą upraw zbó Ŝ, ro ślin okopowych, pastewnych i przemysłowych z licznymi miedzami, zadrzewieniami śródpolnymi, wzbogacaj ą ró Ŝnorodno ść biologiczn ą w krajobrazie. Fauna. W rzekach gminy Wojnicz wyst ępuje kilkana ście gatunków. Najlepsze warunki do Ŝycia stwarza rybom Dunajec – na odcinku przepływaj ącym przez gmin ę Ŝyje ok. 20 gatunków ryb, m.in. brzana Barbus barbus , świnka Chondrostoma nasus , bole ń Aspius as pius , jelec Leuciscus leuciscus ; oko ń Perca fluviatilis , sandacz Stizostedion lucioperca ; pstr ąg potokowy Salmo trutta trutta m. fario ; mi ętus Lota Lota i szczupak Esox Lucius . Z płazów w lasach na Pogórzu Wi śnickim spotykana jest salamandra plamista*1 Salamandra salamandra , traszka zwyczajna* Lissotrioton vulgaris i traszka grzebieniasta* Triturus cristatus . Kumaki* Bombina sp. wyst ępuj ą w ró Ŝnych rodzajach lasów na całym terenie gminy, w stawkach śródle śnych, w kału Ŝach przydro Ŝnych. Rzekotka drzewna* Hyla arborea spotykana jest bardzo rzadko, natomiast ropucha szara* Bufo bufo i ropusza zielona* Bufo viridis wyst ępuje pospolicie, podobnie jak Ŝaba wodna* Rana esculenta , Ŝaba trawna* Rana temporaria i Ŝaba moczarowa* Rana arvalis . Gady reprezentowane s ą przez sze ść gatunków takich jak: gniewosz plamisty* Coronella austriaca , jaszczurka zwinka* Lacerta agilis , jaszczurka Ŝyworodna* Zootoca vivipara , padalec zwyczajny* Anguis fragilis , zaskroniec zwyczajny* Natrix natrix i Ŝmija zygzakowata* Vipera berus . Na terenie gminy zaobserwowano liczne gatunki ptaków : kuropatwy Perdix perdix, ba Ŝanty Phasianus colchicus, przepiórki** Coturnix coturnix, derkacza* Crex crex , sieweczki rzecznej* Charadrius dubius, czajki* Vanellus vanellus, brod źca piskliwego* Tringa hipoleucos, krzy Ŝówki** Anas platyrhynchos, cyranki* Anas querquedula , zimorodka* Alcedo atthis, dudka*

1 * - ścisła ochrona, ** - cz ęś ciowa ochrona

16 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Upupa apops, skowronka polnego* Alauda arvensis, brzegówki* Riparia riparia, sroki** Pica pica, pluszcza* Cinclus cinclus, pokl ąskwy* Saxicola rubetra, kl ąskawki* Saxicola torquata, słowika szarego* Luscinia luscinia, kwiczoła* Turdus pilaris, łozówki* Acrocephalus palustris, pokrzewka cierniówki* Sylvia communis, pliszki siwe* Motacilla alba, mazurki* Passer montanus, dzwo ńce* Chloris chloris, szczygły* Carduelis carduelis, makol ągwy* Acanthis cannabina, trznadle* Emberiza citrinella, jastrz ębie* Accipiter gentilis, krogulce* Accipiter nisus , myszołowy zwyczajne* Buteo buteo, jarz ąbki* Tetrastes bonasia , goł ębie grzywacze Columba palumbus , turkawki* Streptopelia turtur, kukułki* Cuculus canorus, puszczyki* Strix aluco, dzi ęcioły: czarny* Dryocopus martius, du Ŝy* Dendrocopus major, średni* Dendrocopus medius, dzi ęciołki* Dendrocopus minor, skowronki borowe* Lullula arborea, wilgi* Oriolus oriolus, sójki* Garrulus glandarius, kawki* Corvus monedula, wrony czarne* Corvus corone, kruki** Corvus corax, kowaliki* Sitta europaea, pełzacze le śne* Certhia familiaris, strzy Ŝyki* Troglodytes troglodytes, potrzosy* Emberiza schoeniclus, pleszki* Phoenicurus phoenicurus, rudziki* Erithacus rubecula, kosy* Turdus merula, drozdy śpiewaki* Turdus philomelos, pokrzewki czarnołbiste* Sylvia antricapilla, pliszki siwe* Motacilla alba, piecuszki* Phylloscopus trochilus, pierwiosnki* Phylloscopus collybita, świstunki le śne* Phylloscopus sibilatrix, mysikróliki* Regulus regulus, świergotki drzewne* Anthus trivialis, gąsiorki* Lanius collurio, orzechówki* Nucifraga, szpaki* Sturnus vulgaris , zi ęby* Fringilla coelebs , orły bieliki* Haliaeetus albicilla , orliki krzykliwe* Aquilla pomarina , rybołowy* Paudion baliaetus , pustułki* Falco tinnunculus, kobuzy* Falco subbuteo, gado Ŝery* Circaetus gallicus, siniaki* Columba oenas , trzmielojady* Pernis apivorus i czy Ŝyki* Carduelis spinus. Do popularnych gatunków gniazduj ących w osiedlach nale Ŝą : bocian biały* Ciconia ciconia, sierpówka* Streptopelia decaocto, płomykówka* Tyto alba, jerzyk Apus apus, jaskółki* , gawron** Corvus frugilegus , wróbel* Passer domesticus oraz muchołówka szara* Muscicapa strata , i sikory* Paridae . Ssaki reprezentowane s ą w gminie przez przedstawicieli sze ściu rz ędów: owado Ŝerne, nietoperze, zaj ącokształtne, gryzonie, drapie Ŝne i parzystokopytne. Na terenie gminy spotka ć mo Ŝna takie gatunki jak: je Ŝ wschodni* Erinaceus concolor, kret** Talpa europach , nocek du Ŝy* Myotis myotis , nocek Natterera* Myotis Nattereri , nocek rudy* Myotis daubentoni, mroczek pó źny * Eptesicus serotinus, mopek* Barbastella barbastellus, karlik malutki* Pipistrellus pipistrellus , gacek szary* Plecotus austriacus , gacek brunatny* Plecotus auritus , podkowiec mały* Rhinolophus hipposideros , lis Vulpes vulpes , borsuk Males males , wydra** Lutra lutra , bóbr europejski** Castor fiber , kuna le śna Martes martes , łasica* Mustela nivalis, gronostaj* Mustela erminea , tchórz Mustela sputorius, popielica* Glis glis, orzesznica * Muscardinus avellanarius, jenot Nyctereutes procyonoides, dzik Sus scrofa , sarna Capreolus capreolus , jele ń Cervus elaphus, mysz domowa Mus musculus , szczur w ędrowny Rattus norvegicus ., mysz polna Apodemus agrariusz , mysz zaro ślowa Apodemus sylvaticus , mysz le śna Apodemus flavicollis , ryjówka aksamitna* Sorex araneus , rz ęsorek mniejszy* Neomys anomalus , rz ęsorek rzeczek* Neomys fodiens , nornica ruda Clethrionomys glareolus , darniówka zwyczajna Pitymus subterraneus , nornik zwyczajny Microtus arvalis , nornik bury Microtus agrestis, wiewiórka* Sciurus vulgaris .

17 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

3. Obszary i obiekty chronione na podstawie przepisów odr ębnych

3.1. Środowisko przyrodnicze

I. lasy ochronne − Lasy wodochronne o powierzchni 624,7 ha (Biadoliny Radłowskie i D ębina Zakrzowska) – Zarz ądzenie nr 234 Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Le śnictwa z dnia 29 listopada 1996 r. w sprawie uznania za ochronne lasy stanowi ące własno ść Skarbu Pa ństwa, będących w zarz ądzie Pa ństwowego Gospodarstwa Le śnego Lasy Pa ństwowe Nadle śnictwa Dąbrowa Tarnowska. − Lasy glebochronne o powierzchni 307,6 ha (Wielka Wie ś, Milówka, Grabno i Olszyny) – Zarz ądzenie nr 5 Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Le śnictwa z dnia 14 stycznia 1994 r. w sprawie uznania za ochronne lasy stanowi ące własno ść Skarbu Pa ństwa, będących w zarz ądzie Pa ństwowego Gospodarstwa Le śnego Lasy Pa ństwowe Nadle śnictwa Brzesko. II. Rezerwat le śno-florystyczny „Panie ńska Góra” Rezerwat powołany został na mocy Rozporz ądzenia nr 2/03 Wojewody Małopolskiego z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Panie ńska Góra” (Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 45, poz. 597 z dnia 7 marca 2003 r. z pó źn. zm.). Zajmuje powierzchni ę 63,2 ha w oddziałach 63, 64a, 67, 68 i 69 kompleksu le śnego Wielka Wie ś, stanowi ącego własno ść Skarbu Pa ństwa i naleŜą cego do Nadle śnictwa Brzesko. Rezerwat powołany został do ochrony storczyków bladego ( Orchis pallens ) i purpurowego ( Orchis purpurea ) oraz innych rzadkich gatunków ro ślin kserotermicznych obj ętych ochron ą gatunkow ą. III. Obszary chronionego krajobrazu Obszary Chronionego Krajobrazu: Radłowsko-Wierzchosławicki, Pogórza Ci ęŜ kowickiego oraz Pogórza Wi śnickiego zostały ustanowione Rozporz ądzeniem Nr 23/96 Wojewody Tarnowski z dnia 28 sierpnia 1996 r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Tarn. Nr 10, poz. 60), które straciło moc z dniem wej ścia w Ŝycie rozporz ądze ń: − Nr 75/05 Wojewody Małopolskiego z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie Radowsko- Wierzchosławickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 126, poz. 799 z dnia 14 marca 2006 r. z pó źn. zm.); − Nr 73/05 Wojewody Małopolskiego z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Ci ęŜ kowickiego w cz ęś ci poło Ŝonej w Województwie Małopolskim (Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 126, poz. 797 z dnia 14 marca 2006 r. z pó źn. zm.); − Nr 76/05 Wojewody Małopolskiego z dnia 27 grudnia 2005 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Wschodniego Pogórza Wi śnickiego (Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 126, poz. 800 z dnia 14 marca 2006 r. z pó źn. zm.). IV. Obszar Natura 2000 Na terenie gminy, wzdłu Ŝ koryta Dunajca przebiega specjalny obszar ochrony Dolny Dunajec PLH120085 europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000, wyznaczony w oparciu o

18 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Dyrektyw ę Siedliskow ą2. Jest to obszar typu B, tj. wydzielony SOO (Specjalne Obszary Ochrony), bez Ŝadnych poł ącze ń z innymi obszarami Natura 2000. V. Pomniki przyrody o Ŝywionej

Tabela 2. Wykaz istniej ących pomników przyrody w gm. Wojnicz.

Przedmiot Pier śnica Podstawa Nr Lokalizacja i własno ść /Uwagi 3 ochrony (cm) prawna 2 Lipy Park podworski w Wi ęckowicach. Lipy mocno zniszczone, 1 - drobnolistne w bardzo złym stanie zdrowotnym. Wzgórze granicz ące ze wsi ą Roztoka, na dawnym

2 Lipy 280 cmentarzu cholerycznym. Wł. Diecezji Tarnowskiej, zarz ąd 2 drobnolistne 285 - parafia Ko ścioła Rzymsko-Katol. w Olszynach. Pierwotnie * 3 egz. lip. Jedno z drzew (285 cm) wymaga leczenia. Dąb Teren OSP w Olszynach. Wł. Skarb Pa ństwa, zarz ąd UG w 3 540 szypułkowy Wojniczu. Stan bardo dobry Na południe od budynku UG Dąb 4 460 w Wojniczu. Wł. gminy Wojnicz, zarz ąd UG w Wojniczu. Szypułkowy Stan bardo dobry Na cmentarzu Ŝołnierskim z I w. św., na własno ści Klon 5 370 Wspólnoty Gruntowej w Zakrzowie, zarz ąd UG w Wojniczu. pospolity Stan dobry. ** Jesion 6 230 Wojnicz, ul. Krótka 1, na parceli nr 443/2. stan bardo dobry wyniosły Dąb Wojnicz, ul. Krakowska 62, na parceli nr 1166. Stan bardo 7 395 szypułkowy dobry Dąb Na wzgórzu, na granicy wsi Sukmanie i Milówka. Drzewo 8 500 Szypułkowy nazywane „Horacy”, stan dobry . Dąb Grabno w lesie pa ństwowym, oddz. 77b, przy le śnej 9 315 *** szypułkowy drodze gruntowej. Stan bardo dobry Klon Grabno, podwórze przedszkolne, dz. nr 805, zarz ąd UG 10 280 zwyczajny w Wojniczu. Stan bardo dobry **** Dąb Grabno, podwórze przedszkolne, dz. nr 805, zarz ąd UG 11 335 szypułkowy w Wojniczu. Stan bardo dobry

VI. Ochrona gatunkowa

4 5 Tabela 3. Chronione gatunki grzybów, porostów i flory. Status Lp Nazwa łaci ńska Nazwa polska Uwagi ochrony GRZYBY 1. Morchella esculenta Smardz jadalny S XPG 2. Mutinus caninus Mądziak psi S XPG 3. Sparassis crispa Szmaciak gał ęzisty S - 4. Verpa conica Napastniczka sto Ŝkowata S XPG 5. Xerocomus parasiticus Podgrzybek paso Ŝytniczy S -

2 Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej flory i fauny (Dz. U. L 206 z 22.7.1992) 3 * Zarz ądz. Nr 2/87 Woj. Tarn. z 26.02.1987 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarn. Nr 3, poz. 30) ** Zarz ądz. Nr 4/87 Woj. Tarn. z 06.04.1987 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarn. Nr 4, poz. 42) *** Rozp. Nr 4/95 Woj. Tarn. z 15.05.1995 r. w sprawie uznania tworów przyrody za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Tarn. Nr 8, poz. 71) **** Rozp. Nr 14/02 Woj. Małopol. z 31.01.2002 r. w sprawie pomników przyrody na terenie woj. małopolskiego (Dz. Urz. Woj. Małopol. Nr 22, poz. 431) 4 Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko wyst ępuj ących grzybów obj ętych ochron ą (Dz. U. 2004 Nr 168, poz. 1765) 5 Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. W sprawie gatunków dziko wyst ępuj ących ro ślin obj ętych ochron ą (Dz. U. Nr 168, poz. 1764)

19 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Status Lp Nazwa łaci ńska Nazwa polska Uwagi ochrony POROSTY 1. Punctelia subrudecta Biedronecznik zmienny S - 2. Evernia prunastri Mąkla tarniowa Cz - 3. Flavoparmelia caperata śółtlica chropowata S - 4. Parmelia saxatilis Tarczownica skalna S - RO ŚLINY 1. Aquilegia vulgaris Orlik pospolity S PG 2. Aruncus sylvestris Parzydło le śne S PG 3. Asarum europaeum Kopytnik pospolity Cz PG 4. Blechnum spicant Podrze ń Ŝebrowiec S - 5. Carlina acaulis Dziewi ęć sił bezłodygowy S - 6. Cephalanthera damasonium Buławnik wielkokwiatowy S - 7. Cephalanthera longifolia Buławnik mieczolistny S PG 8. Colchicum autumnale Zimowit jesienny S - 9. Convallaria maialis Konwalia majowa Cz PG 10. Crocus scepusiensis Szafran spiski S - 11. Dactylorhiza maialis Storczyk szerokolistny S - 12. Daphne mezereum Wawrzynek wilczełyko S PG 13. Digitalis grandiflora Naparstnica zwyczajna Cz PG 14. Epipactis helleborine Kruszczyk szerokolistny S PG 15. Equisetum telmateia Skrzyp olbrzymi S PG 16. Frangula alnus Kruszyna pospolita Cz PG 17. Galium odoratum Marzanka wonna Cz PG 18. Gentiana aselepiadea Goryczka troje ściowa Cz - 19. Gentianella cillata Goryczka orz ęsiona S - 20. Gymnadenia conopsea Gółka długoostrogowa S - 21. Hedera helix Bluszcz pospolity Cz PG 22. Huperzia selago Widłak wroniec S - 23. Lilium martagon Lilia złotogłów S PG 24. Listera ovata Listera jajowata S PG 25. Lycopodium annotinum Widłak jałowcowaty S - 26. Lycopodium clavatum Widłak go ździsty S - 27. Lycopodium inundatum Widłak torfowy S - 28. Hupercia selago Widłak wroniec S - 29. Matteucia struthiopteris Pióropusznik strusi S - 30. Neottia nidus-avis Gnie źnik le śny S PG 31. Orchis pallens Storczyk blady S PG 32. Orchis purpurea Storczyk purpurowy S PG 33. Orchis mascula Storczyk m ęski S PG 34. Platanthera bifolia Podkolan biały S - 35. Platanthera chlorantha Podkolan zielonawy S PG 36. Polypodium vulgare Paprotka zwyczajna S PG 37. Primula elatior Pierwiosnek wyniosły Cz PG 38. Primula veris Pierwiosnek lekarski Cz PG 39. Ribes nigrum Przeczka czarna Cz - 40. Sorbus intermedia Jarz ąb szwedzki S - 41. Veratrum lobelianum Ciemi ęŜ yca zielona S - 42. Viburnum opulus Kalina koralowa Cz PG 43. Vinca minor Barwinek pospolity S - S - ochrona ścisła; Cz - ochrona cz ęś ciowa; PG – wyst ępuje tak Ŝe na Panie ńskiej Górze, XPG – wyst ępuje tylko na Panie ńskiej Górze Źródło: Opracowanie ekofizjograficzne

20 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Chronione gatunki zwierz ąt6 wyst ępuj ące na terenie gminy Wojnicz wymieniono w rozdziale 2.8.

VII. Ochrona gleb Zgodnie z ustaw ą o ochronie gruntów rolnych i le śnych7 ochrona gruntów rolnych polega na ograniczaniu przeznaczenia ich na cele nierolnicze. W świetle w/w ustawy szczególnej ochronie podlegaj ą u Ŝytki rolne klas I-III pochodzenia mineralnego; je Ŝeli ich zwarty obszar projektowany do przeznaczenia na cele nierolnicze przekracza 0,5 ha, zmiana przeznaczenia wymaga zgody Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. VIII. Surowce naturalne

 Udokumentowane zło Ŝa surowców naturalnych w my śl przepisów prawa ochrony środowiska 8, stanowi ą przedmiot ochrony przed zagospodarowaniem uniemo Ŝliwiaj ącym w przyszło ści ich wykorzystanie, jednocze śnie stwarzaj ą potencjalne szanse uruchomienia ich eksploatacji i produkcji przetwórczej, rozwoju hodowli ryb na bazie zbiorników poeksploatacyjnych b ądź rekreacji i wypoczynku. Eksploatacja złó Ŝ stanowi wa Ŝne źródło dochodów bud Ŝetu gminy, ale tak Ŝe zagro Ŝenie dla środowiska poprzez przekształcenie morfologii terenu- wprowadzenie nowych elementów głównie akwenów wodnych, zakłócenia stosunków wodnych w rejonie eksploatacji oraz uci ąŜ liwo ści zwi ązane z transportem surowca. W obszarze gminy wyst ępuj ą udokumentowane zło Ŝa: – cz ęść zło Ŝa gazu ziemnego Ł ętowice-Bogumiłowice, – cz ęść zło Ŝa soli kamiennej Wojnicz, – zło Ŝa kruszyw naturalnych: D ębina Ł ętowska II, D ębina Ł ętowska III, Isep I, Wielka Wie ś, Wielka Wie ś II, Wojnicz, cz ęść zło Ŝa D ębina Ł ętowska I oraz wyeksploatowane: Zakrzów i Isep. – zło Ŝe surowców ilastych Grabno (eksploatacj ę zaniechano). Obecnie w tracie eksploatacji znajduj ą si ę zło Ŝa: gazu ziemnego Ł ętowice-Bogumiłowice oraz zło Ŝa kruszywa naturalnego Dębina Ł ętowska I, II, Isep I, Wojnicz. IX. strefy ochrony uj ęcia wody W Łukanowicach funkcjonuje ujecie wody wraz ze Stacj ą Uzdatniania Wody, dla której decyzj ą nr WO Ś II 5.6223-12/07 Starosty Powiatowego z dnia 4 czerwca 2007 r., wyznaczone zostały strefy ochrony uj ęcia wody: bezpo średnia – po ogrodzeniu SUW i po średnia – 500 m od SUW oraz pasem szeroko ści maksymalnie do 1 km wzdłu Ŝ Dunajca od Olszyn do mostu w Zgłobicach.

3.2. Środowisko kulturowe

Na terenie gminy znajduje si ę 16 obiektów wpisanych do rejestru zabytków :

6 Zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko wyst ępuj ących zwierz ąt obj ętych ochron ą (Dz. U. 2004 nr 220 poz. 2237). 7 Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych z dnia 3 lutego 1995 r. (Dz. U. Nr 16 poz. 78 z pó źn. zm.) 8 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2001 Nr 62 poz. 627 z pó źn. zm.)

21 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Olszyny: 1. Ko ściół parafialny p.w. Naj świ ętszego Imienia Marii Panny A-58/M – budynek ko ścioła w granicach ogrodzenia wraz z li ściastym drzewostanem. 2. Cmentarz wojenny (nr 286) A-466/M – kwatera wojenna w granicach ogrodzenia wraz z tym ogrodzeniem.

Wielka Wie ś: 3. Pałac wraz z parkiem i oficyn ą A-85 – pałac, oficyna, park od drogi Wojnicz - Zakliczyn, zabudowania dawnego folwarku dworskiego, nowe zabudowania Kółka Rolniczego i pola uprawne wraz z całym drzewostanem i układem dro Ŝnym. Decyzj ą z dnia 29.III.1993 Generalny Konserwator Zabytków dokonał cz ęś ciowego skre ślenia z rejestru zabytków oficyny dworskiej, przy równoczesnym pozostawieniu w rejestrze pozostałych elementów zespołu dworsko-parkowego; 4. Pozostało ści zamku obronnego na „Panie ńskiej Górze” A-20 – zamek dolny i wysoki oraz pozostało ści wałów i fos obronnych zajmuj ące obszar o powierzchni ok. 3 ha; 5. Chata nr 34 A -138- drewniana z pocz ątku XIX w.;

Wi ęckowice: 6. Zespół pałacowo-parkowy wraz z zespołem folwarcznym A-121. W skład zespołu wchodz ą dwór parterowy XVIII-XIX w., park krajobrazowy XVIII-XIX w., pawilon neogotycki w parku obok dworu, stela nagrobna w parku, aleja dojazdowa ok. 0.5 km wraz z figurami św. Jana Nepomucena i św. Floriana. Zespół folwarczny ok. 2 ha – granice obsadzone jesionami. W 1905 r., wybudowano rz ądcówk ę, czworak, dwie stajnie, wolarni ę, spichlerz, dwie stodoły, magazyn paszowy;

Wojnicz: 7. Miejscowo ść Wojnicz A-128. Stref ą ścisłej ochrony konserwatorskiej A obj ęto układ XII-wieczny. Ponadto granice ochrony przewidzianej niniejsz ą decyzj ą stanowi ą ramy stref BCD; 8. Układ przestrzenny Wojnicza A-132 – w granicach zaznaczonych na zał ączniku graficznym do decyzji; 9. Dawny dwór A -308 – budynek dworu w cało ści wraz z najbli Ŝszym otoczeniem parkowym o powierzchni ok. 3 ha; 10. Ko ściół parafialny p.w. św. Wawrzy ńca A-307 – ko ściół w cało ści wraz z najbli Ŝszym otoczeniem w obr ębie murowanego ogrodzenia, drzewostanem oraz zabytkow ą dzwonnic ą wolnostoj ącą; 11. Ko ściół drewniany p.w. św. Leonarda A -310 – budynek ko ścioła w cało ści wraz z najbli Ŝszym otoczeniem oraz z ogrodzeniem i drzewostanem; 12. Wczesno średniowieczne Grodzisko z X-XII wieku A-360 – stanowisko archeologiczne; 13. Dom mieszkalny przy ul. Jagiello ńskiej 1/ Rynek 9 A - 351; 14. Kaplica grobowa rodziny Stadnickich A-426 – znajduj ąca si ę na terenie cmentarza komunalnego – cało ść obiektu wraz z otaczaj ącym go metalowym ogrodzeniem; 15. Cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej nr 285 A-465/M. Cmentarz wojenny jest wydzielon ą ogrodzeniem kwater ą cmentarza komunalnego. Kwatera wojenna w granicach ogrodzenia wraz z tym ogrodzeniem; 16. Kaplica mszalna p.w. Matki Boskiej Loreta ńskiej A-133/M – wraz z li ściastym drzewostanem wokół niej, dwoma figurami śś . Piotra i Pawła oraz cmentarzem wojennym z okresu I wojny światowej (nr 282).

22 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Wykaz obiektów z ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków obejmuje w sumie 421 obiektów zabytkowych, przy czym inwentaryzacja przeprowadzona w 2009 roku wykazała, i Ŝ zachowało si ę jedynie 210 tych obiektów w całej gminie, co stanowi 50% (w tym 10% to obiekty przebudowane). Struktur ę zachowanych zabytków tworz ą w najwi ększym stopniu domy/chałupy (65%) oraz stajnie/budynki gospodarskie/spichlerze (28%). Obiekty u Ŝyteczno ści publicznej stanowi ą 6%, a kapliczki, figury i krzy Ŝe przydro Ŝne – 1%. Na terenie sołectw: Wojnicz, Olszyny, Zakrzów, Łukanowice zlokalizowanych jest 10 zabytkowych cmentarzy , z których połowa to cmentarze wojenne. Ponadto w granicach zmiany wyst ępuje 230 stanowisk archeologicznych pochodzenia od mezolitu po epok ę nowo Ŝytn ą.

Tabela 4. Zestawienie zabytków i stanowisk archeologicznych wg sołectw w gm. Wojnicz. Ewidencja Zabytkowe Stanowiska l.p. Sołectwo Rejestr (ob. zachowane) cmentarze archeologiczne 1 Biadoliny Radłowskie - 57 - 20 2 Dębina Ł ętowska - 9 - 1 3 Dębina Zakrzowska - 7 - 2 4 Grabno - 11 - 60 5 Isep - 9 - 2 6 Łopo ń - 5 - 14 7 Łukanowice - - 1 - 8 Milówka - - - 12 9 Olszyny 2 13 3 15 10 Rudka - 7 - 14 11 Sukmanie - 2 - 10 12 Wi ęckowice 1 13 - 17 13 Wielka Wie ś 3 11 - 27 14 Wojnicz 10 49 5 36 15 Zakrzów - 15 1 - Ogółem 16 210 10 230 Źródło: Zm. SUiKZP Gminy Wojnicz.

4. Istniej ące zagospodarowanie

Gmina Wojnicz składa si ę z 14 sołectw oraz miasta Wojnicz. Sołectwo Wojnicz z dniem 1 stycznia 2007 r. uzyskało status miasta.

4.1. Infrastruktura komunikacyjna Przez gmin ę na kierunku wschód-zachód przebiega droga krajowa nr 4 o bardzo du Ŝym nat ęŜ eniu ruchu samochodowego, będąca odcinkiem mi ędzynarodowej trasy E-40. Droga ta do czasu oddania do u Ŝytku obwodnicy Wojnicza w 2007 r. przebiegała przez centrum miasta. Z południa na północ prowadzi droga wojewódzka nr 975, dla której planuje si ę wschodni ą obwodnic ę na odcinku z Wielkiej Wsi do Dębiny Łętowskiej. W północnej cz ęś ci gminy wie ś Biadoliny Radłowskie przecina linia kolejowa odcinek Kraków-Tarnów o du Ŝym obci ąŜ eniu taborem kolejowym. Wzdłu Ŝ linii kolejowej planuje si ę budow ę autostrady A4 odcinek Brzesko- Wierzchosławice. Ponadto przez gminie przebiegaj ą drogi powiatowe na trasach Łopo ń – Biadoliny Radłowskie, Wojnicz – Wi ęckowice – Grabno oraz Wielka Wie ś – Milówka. Drogi gminne to sie ć

23 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

dróg b ędących w gestii gminy, których główn ą funkcj ą jest wewn ętrzna obsługa mieszka ńców w zakresie dost ępno ści do dróg wy Ŝszej rangi oraz obsługa gospodarki rolnej. Stan techniczny tych dróg jest zró Ŝnicowany – nawierzchnia jest utwardzona asfaltem, mas ą bitumiczn ą lub tłuczniem, są równie Ŝ drogi gruntowe.

4.2. Infrastruktura techniczna Sie ć wodoci ągowa doprowadzona jest do wi ększo ści sołectw gminy za wyj ątkiem Dębiny Łętowskiej, Sukmania, Ispu oraz cz ęś ciowo Olszyn. Z wodoci ągu komunalnego zasilanych jest około 61% gospodarstw domowych. Pozostałe korzystaj ą z lokalnych systemów grawitacyjnych i studni przydomowych. Sie ć kanalizacyjna jest zrealizowana jedynie we wschodniej cz ęś ci miasta Wojnicz. Stopie ń skanalizowania jest niski, w mie ście Wojnicz wynosi ok. 30%. W całej gminie jedynie ok. 5,5% ogółu gospodarstw domowych korzysta z kanalizacji sanitarnej. Brak sieci kanalizacyjnej, przy obecnym zwodoci ągowaniu stanowi powa Ŝne zagro Ŝenie dla stanu środowiska, a szczególnie do wód powierzchniowych i podziemnych. Sie ć gazowa średniego ci śnienia doprowadzona jest do wszystkich miejscowo ści gminy, zasilanych jest około 85% gospodarstw domowych. Pozostałe gospodarstwa domowe korzystaj ą z gazu z butli lub z urz ądze ń elektrycznych. Istniej ąca sie ć elektroenergetyczna zaspokaja obecne potrzeby, posiada rezerwy przepustowo ści i mo Ŝe stanowi ć źródło energii elektrycznej dla nowych odbiorców.

4.3. Zabudowa i funkcje Północn ą cz ęść gminy, powy Ŝej drogi nr 4, charakteryzuj ą zwarte układy osadnicze . W południowej częś ci, w miar ę oddalania si ę od miasta Wojnicz układ zabudowy cechuje coraz wi ększe rozproszenie, w du Ŝym stopniu zwi ązane z warunkami fizjograficznymi Pogórza Wi śnickiego. Najwi ększe rozproszenie zabudowy mo Ŝna zauwa Ŝyć w sołectwach Olszyny, Grabno, Milówka. Najbardziej skoncentrowanymi jednostkami osadniczymi s ą: Wojnicz, Łukanowice, Zakrzów cz ęś ciowo Wielka Wie ś. Miejscem, w którym obecnie koncentruje si ę zabudowa mieszkaniowa s ą Wojnicz, Łukanowice, Wi ęckowice. Obszary te maj ą potencjalne mo Ŝliwo ści oraz predyspozycje rozwojowe. Widoczne jest to równie Ŝ w dynamicznych przemianach w tych obszarach, zwi ązanych z du Ŝym udziałem nowych budynków. Jednostki osadnicze uzupełniaj ą zespoły le śne i rolnicze przestrzenie produkcyjne. Funkcja mieszkaniowo-usługowa oraz produkcyjna skupia si ę w terenach równinnych, oraz na łagodnych stokach. Przewa Ŝaj ąca cz ęść jednostek osadniczych posiada układ wielodro Ŝny z fragmentami układu ulicowego. Substancja mieszkaniowa gminy to obiekty mieszkaniowe w zabudowie zagrodowej przemieszane z zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą, której wyra źną dominacj ę mo Ŝna zauwa Ŝyć w mie ście Wojniczu. Zabudowa wielorodzinna stanowi niewielki odsetek na terenie miasta. Szereg obiektów nieruchomych, w tym kamienic, domów i budynków gospodarczych obj ętych jest ochron ą poprzez wpis do rejestru zabytków b ądź gminnej ewidencji zabytków. Zabytkami s ą tak Ŝe m. in. ko ścioły, kaplice, grobowce, cmentarze, krzy Ŝe i kapliczki. W wi ększo ści jednostek osadniczych mo Ŝna rozpozna ć bardziej zwarty obszar centralny, z koncentracj ą usług podstawowych o znaczeniu lokalnym. W układzie gminy o środkiem

24 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

wyposa Ŝonym w pełny zestaw usług publicznych w zakresie administracji, o światy, opieki zdrowotnej, kultury oraz wysoki stopie ń nasycenia usługami komercyjnymi – jest Wojnicz, pełni ący funkcj ę gminnego o środka usługowego, dla którego ośrodkami wspomagaj ącymi w obsłudze mieszka ńców gminy s ą Biadoliny Szlacheckie i Olszyny. Wsie Łopo ń, Grabno, Wielka Wie ś i Milówka to jednostki o niepełnym wyposa Ŝeniu w usługi publiczne. Pozostałe wsie korzystaj ą przede wszystkim z usług publicznych s ąsiednich sołectw. Sie ć usług rozwini ęta w obszarze gminy nastawiona jest głównie na obsług ę jej mieszka ńców. Zauwa Ŝalna jest tendencja do tworzenia zespołów usługowych jak równie Ŝ obszarów obsługi komunikacji (stacje paliw, warsztaty samochodowe itp.) przy drodze krajowej nr 4. W rejonie zachodniego w ęzła obwodnicy Wojnicza w ci ągu drogi nr 4 zlokalizowany jest Zielony Park Przemysłowy (ZPP), z funkcjonuj ącymi tu zakładami produkcyjnymi oraz obiektami składowymi i dystrybucyjnymi, świadcz ącymi usługi o znaczeniu ponadlokalnym bądź ponadregionalnym. W ramach ZPP, bli Ŝej kompleksu le śnego funkcjonuje na kilkudziesi ęciu hektarach plantacja borówki. W północnych sołectwach – Dębina Ł ętowska i Zakrzowska oraz w Wojniczu i Ispie prowadzona jest eksploatacja kruszywa naturalnego . W wi ększo ści pozostało ści ą obszarów eksploatacyjnych s ą zalane zbiorniki wyrobiskowe, które wyst ępuj ą tak Ŝe w Olszynach, gdzie prowadzony był pobór kruszywa. Istotn ą funkcj ą w gospodarce gminy jest rolnictwo bazuj ące na sprzyjaj ących warunkach naturalnych, głownie glebach wysokiej klasy. Najwi ększe kompleksy rolne wyst ępuj ą w dolinach Dunajca i Kisieliny, ale funkcja ta ma znaczenie we wszystkich wsiach gminy.

5. Istniej ące problemy i zagro Ŝenia ochrony środowiska

Problemy dla rozwoju gospodarczego nieraz wynikaj ą z charakteru środowiska przyrodniczego, stawiaj ącego ograniczenia dla ekspansji zabudowy poprzez warunki geologiczne, hydrologiczne czy rze źbę terenu, zwi ązane przede wszystkim z zagro Ŝeniami powodziowymi i osuwiskowymi. Jednocze śnie antropogeniczna ingerencja w środowisko przyrodnicze w zale Ŝno ści od zró Ŝnicowania jej nat ęŜ enia oraz cech tego środowiska zawsze powoduje oddziaływanie. Rozwój terenów zabudowanych oraz inwestycje liniowe i punktowe nie pozostaj ą bez wpływu na stan jako ści środowiska i równowagi przyrodniczej, prowadz ąc nieraz do jego nieodwracalnych przekształce ń b ądź nara Ŝaj ąc na permanentne negatywne oddziaływanie. Cz ęsto powoduj ą uci ąŜ liwo ści dla samego człowieka.

5.1. Zagro Ŝenie powodziowe Dunajec ze wzgl ędu na krótki okres utrzymywania si ę pokrywy lodowej, a tak Ŝe z uwagi na obwałowanie na niemal całym odcinku przechodz ącym przez teren gminy, obni Ŝenie w XX w. dna koryta oraz zapory i zbiorniki retencyjne usytuowane w górnym odcinku rzeki nie stanowił w ostatnich latach zagro Ŝenia powodziowego dla terenów gminy. Powa Ŝniejsze skutki nios ą ze sob ą powodzie na mniejszych ciekach – Milówce, Wi ęckówce, Kisielinie i innych potokach wywoływane przez opady rozlewne, obejmuj ące nieraz całe dorzecza oraz przez opady nawalne,

25 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

zwi ązane z lokalnymi burzami termicznymi. Obecnie z ujemnymi skutkami opadów rozlewnych wi ąŜ e si ę mniejsze rzeki. W wyniku nakładania si ę fal wezbraniowych Milówki i Wi ęckówki zalewane s ą tereny s ąsiaduj ące z korytem Milówki w jej dolnym odcinku. Wezbrania i podtopienia sąsiednich terenów wyst ępuj ą równie Ŝ na ciekach w północnej, równinnej cz ęś ci gminy, głównie Kisieliny. Wi ększym zagro Ŝeniem na terenie gminy zdaj ą si ę by ć opady nawalne, które obserwuje si ę zwłaszcza w górskich cz ęś ciach dorzeczy, a wezbrania nimi wywołane s ą przyczyn ą powodzi, które odznaczaj ą si ę krótkim czasem trwania, lecz bardzo gwałtownym przebiegiem i bywaj ą przyczyn ą znacznych strat w zagospodarowaniu. Takie zdarzenia prowadza do pogł ębienia, poszerzenia koryt oraz uszkodzenia przepustów pod drogami. Woda przemieszczaj ąca si ę wci ęciami drogowymi mo Ŝe powodowa ć rozmycia poboczy, sp ękania nawierzchni asfaltowej b ądź jej podmycia i zupełnego zniszczenia. W czasie opadu nawalnego w czerwcu 2009 roku wezbrane wody Wi ęckówki przerwały na długo ści 30 metrów wał przeciwpowodziowy w Wojniczu zalewaj ąc blok mieszkalny i podtapiaj ąc domy. Zniszczenia obj ęły wówczas przeszło 14 km dróg oraz 3 km rowów odwadniaj ących i potoków, 6 mostów i 7 przepustów. Zalane zostały budynki u Ŝyteczno ści publicznej oraz wiele prywatnych domów i budynków gospodarczych. Masy wody spływaj ące w gór rozlewały si ę szeroko na równinnych terasach Dunajca obejmuj ąc znaczne obszary u Ŝytków rolnych i terenów zabudowanych. Przy Kisielinie w Łoponiu i w północnej cz ęś ci Biadolin Radłowskich zalane zostały kompleksy polno-łąkowe. Du Ŝe straty wyst ąpiły tak Ŝe w rolnictwie – wiele upraw na stokach zostało spłukanych, a te poło Ŝone na ni Ŝszych terenach nierzadko pozostawały w wodzie przez dłu Ŝszy czas, co doprowadziło do ich zniszczenia. Opady przyczyniły si ę tak Ŝe do uruchomienia procesów stokowych w obr ębie Pogórza i Wysoczyzny Wojnickiej – powstały niewielkie osuwiska b ądź obrywy. Doszło tak Ŝe do osuni ęcia si ę fragmentu stoku na budynek mieszkalny, czy osuni ęć skarp na drogi. Do du Ŝego rozmiaru skutków zjawiska przyczyniły si ę zły stan infrastruktury przeciwpowodziowej lub brak tej infrastruktury, niedro Ŝno ść oraz za śmiecenie koryt, rowów i przepustów, a tak Ŝe zasypywanie rowów. Nie bez znaczenia jest te Ŝ prostowanie koryt rzek i potoków, likwidowanie cieków, osuszanie, czy zasypywanie stawów oraz zmniejszanie powierzchni, w obr ębie której bez strat dla gospodarki gromadzi si ę woda opadowa, które to zabiegi zmniejszaj ą zdolność retencyjn ą w obr ębie gminy

5.2. Zagro Ŝenie osuwiskowe Poło Ŝenie obszaru gminy w terenie pogórskim sprawia, Ŝe du Ŝa jej cz ęść jest nara Ŝona na wyst ępowanie procesów stokowych. Sołectwami najpowa Ŝniej zagro Ŝonymi wyst ępowaniem procesów stokowych s ą zlokalizowane na terenie pogórskim: Grabno, Wielka Wie ś, Milówka, Sukmanie i Olszyny. Wyst ępowanie powierzchniowych ruchów masowych jest uwarunkowane m.in. nachyleniem stoku, rodzajem i uło Ŝeniem skał, nas ączeniem skał wod ą, dodatkowym obci ąŜ eniem budynkami i osłabieniem struktury stoków podci ęciami. Istotn ą rol ę w inicjowaniu procesów stokowych odgrywaj ą czynniki pogodowe jak gwałtowne topnienie pokrywy śnie Ŝnej i nawalne czy długotrwałe opady deszczu.

26 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Na terenie gminy wyst ępuje szereg ró Ŝnego rozmiaru osuwisk i obrywów głównie na stokach, w obr ębie naturalnych i sztucznych progów i podci ęć oraz w s ąsiedztwie koryt cieków. Obszarem intensywnie obj ętym takimi zjawiskami s ą odcinki stoku Panie ńskiej Góry z budynkami, dla posadowienia których wykonano gł ębokie podci ęcia i nasypy. Skutkiem tych zabiegów było uruchomienie procesu spełzywania i zmywania czy powstawanie pękni ęć powy Ŝej podci ęcia. Nasilenie procesu wzrasta podczas schodzenia pokrywy śnie Ŝnej i po obfitych deszczach. Ze wzgl ędu na zagro Ŝenie tego rodzaju zjawiskami wschodni stok Panie ńskiej Góry nale Ŝy uzna ć za nieprzydatny do dalszego inwestowania. Osuwiska wyst ępuj ą tak Ŝe w pozostałych miejscowo ściach Pogórza a ich aktywno ść wzmaga si ę przy du Ŝym nas ączeniu gruntu wod ą. Osuwiska doprowadziły do do uszkodzenia sieci gazoci ągowej w Sukmaniu, któr ą ostatecznie poprowadzono zupełnie inn ą tras ą oraz przerwanie doprowadzenia wody ze studni w Olszynach. Powoduj ą tak Ŝe sp ękania powierzchni dróg czy skarp na poboczach. Mo Ŝna znale źć na terenie gminy budynki z p ękni ęciami na ścianach. Na Krasówce w Olszynach, wskutek nas ączenia gruntu wod ą w czasie opadów w czerwcu 2009 roku fragment antropogenicznie przekształconej skarpy osun ął si ę na budynek mieszkalny. Na terenie gminy wyst ępuj ą tak Ŝe osuni ęcia w lasach. Liczne obrywy i podmycia skarp brzegowych powstają przy gwałtownych przyborach wody w potokach. Zjawiska ruchów masowych w wielu miejscach pogł ębiły si ę po intensywnych, długotrwałych opadach w maju i czerwcu 2010 r. W zachodniej cz ęś ci Grabna oraz w środkowej Milówce nast ąpiły powa Ŝne uszkodzenia infrastruktury komunikacyjnej – dróg i przepustów. W rejonie przedszkola w Grabnie po kolejnym zej ściu rozległego osuwiska zdecydowano si ę wyprostowa ć bieg rzeki podmywaj ącej skarp ę. Na znacznej powierzchni gminy obserwuje się procesy spełzywania i zmywania powoduj ące powstawanie Ŝłobin i bruzd, a tak Ŝe procesy sufozyjne odkształcenia, p ękni ęcia i osiadanie, a nieraz zapadania si ę gruntu. Przekształcenia powierzchni – deformacje nieraz obejmuj ą znaczne cz ęś ci stoków mierzone w dziesi ątkach hektarów. W przypadku gwałtownych opadów dochodzi nieraz do małoskalowych spływów błotnych wymywanego materiału zwietrzelinowego b ądź pochodz ącego z obrywów brzegów wezbranych potoków czy z ich erodowanego dna.

5.3. Stan jako ści atmosfery Średnie roczne st ęŜ enia głównych zanieczyszcze ń powietrza w 2008 r. wykazywały warto ści nie przekraczaj ące norm dopuszczalnych st ęŜ eń zarówno gazów jak i pyłu zawieszonego. Według kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia oraz ochrony ro ślin rozporz ądzeniem Ministra Środowiska 9 strefa d ąbrowsko-tarnowska 10 mie ści si ę w klasie A, co oznacza, Ŝe poziomy st ęŜ eń poszczególnych zanieczyszcze ń (SO 2, NO 2, CO, C 6H6, PM 10 , Pb, As, Cd, Ni, B( α)P) s ą poni Ŝej warto ści dopuszczalnych.

9 Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2008 nr 47 poz. 281) 10 Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje si ę oceny jako ści powietrza (Dz. U. 2008 nr 52 poz. 310)

27 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Źródła zanieczyszcze ń powietrza znajduj ą si ę na terenie gminy Wojnicz, ale tak Ŝe poza jej granicami. Przewaga wiatrów zachodnich sprawia, Ŝe zanieczyszczenia pochodz ą z aglomeracji krakowskiej i śląskiej. Stosunkowo rzadziej wyst ępuj ą wiatry mog ące przynosi ć zanieczyszczenia z rejonu Tarnowa. Warunki aerosanitarne na terenie gminy s ą zró Ŝnicowane. Rozległe tereny równinne oraz poło Ŝone na wyniesieniach i stokach, szczególnie o ekspozycji W i S charakteryzuje dobre przewietrzanie. Na obszarach przydolinnych, osłoni ętych i poło Ŝonych w zagł ębieniach terenowych wyst ępuj ą słabsze ruchy mas powietrza, co powoduje koncentracj ę zanieczyszcze ń w atmosferze. Znaczne tereny zieleni, szczególnie lasy ułatwiaj ą samooczyszczanie si ę powietrza. Zlokalizowane na terenie gminy jednostki produkcyjne i usługowe są źródłami emisji do powietrza substancji zwi ązanych z profilem ich działalno ści. Składy materiałów budowlanych i sypkich wi ąŜą si ę najcz ęś ciej z zapyleniem atmosfery w rejonie ich wyst ępowania. Wielko ść zakładów i ich emisji nie stwarzaj ą powa Ŝnego zagro Ŝenia na skal ę gminy – maj ą raczej charakter lokalny. Zagro Ŝeniem dla jako ści powietrza w gminie Wojnicz jest niska emisja powstaj ąca w węglowych piecach domowych i kotłowniach, emituj ąca głównie tlenki w ęgla, siarki i pyły. Wyst ępuj ącym procederem jest palenie w piecach śmieci, w tym tworzyw sztucznych, w wyniku czego do powietrza emitowane s ą dioksyny. Lokalne systemy grzewcze i piece domowe najcz ęś ciej nie posiadaj ą jakichkolwiek urz ądze ń ochrony powietrza. Wielko ść tej emisji wykazuje zmienno ść sezonow ą wzrastaj ąc bardzo w chłodnej porze roku. Przy niekorzystnych warunkach rozprzestrzeniania si ę zanieczyszcze ń jej wpływ na lokalne warunki sanitarne powietrza mo Ŝe by ć bardzo du Ŝy, jako Ŝe w przypadku emisji bytowej zanieczyszczenia uwalniane na niedu Ŝej wysoko ści cz ęsto pozostaj ą i kumuluj ą si ę w otoczeniu źródła emisji. Istotnym źródłem emisji zanieczyszcze ń do powietrza s ą pojazdy samochodowe nap ędzane silnikami spalinowymi (samochody osobowe i ci ęŜ arowe, traktory i inne maszyny). Powoduj ą emisj ę tlenków węgla, azotu, siarki, ołowiu, w ęglowodorów, aldehydów i pyłów. Najwi ększa emisja tych zanieczyszcze ń wyst ępuje przy drodze krajowej nr 4, o bardzo du Ŝym nat ęŜ eniu ruchu. W miejscach, gdzie droga przebiega przez otwarte tereny, zanieczyszczenia z wi ększ ą łatwo ści ą ulegaj ą rozproszeniu. Dla obwodnicy Wojnicza, w czerwcu 2008 r., przeprowadzono badania porealizacyjne oddziaływania na środowisko. W wyniku pomiarów stwierdzono przekroczenia warto ści dopuszczalnych st ęŜ eń jednogodzinnych NO 2 si ęgaj ące do 50 m od osi jezdni, i średniorocznych si ęgaj ące do 20 metrów. Oddziaływanie emisji pozostałych zanieczyszcze ń było niewielkie. Znaczna emisja zanieczyszcze ń komunikacyjnych dotyczy tak Ŝe drogi wojewódzkiej nr 975 o du Ŝym obci ąŜ eniu taborem samochodów ci ęŜ arowych.

5.4. Stan jako ści wód Wody w Dunajcu wg bada ń przeprowadzonych w 2007 r. w s ąsiednich Zgłobicach uzyskały III klas ę jako ści (w skali 5-cio stopniowej), tj. wody zadowalaj ącej jako ści 11 . Obni Ŝenie klasy nast ąpiło m.in. ze wzgl ędu na zanieczyszczenie bakteriami coli fekalnymi i ogóln ą liczb ę bakterii coli. Jako ść wód Dunajca (na odcinku od zbiornika Czchów do uj ścia) ujmowanych do

11 Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych (Dz. U. 2008 nr 162 poz. 1008)

28 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

zaopatrzenia ludno ści w wod ę przeznaczon ą do spo Ŝycia 12 w 2008 r. odpowiadała, ze wzgl ędu na podwy Ŝszon ą ogóln ą liczb ę bakterii coli, klasie A3, co świadczy o zanieczyszczeniu wody ściekami bytowo-gospodarczymi. Badania wód Dunajca za okres 2004-2007 nie wykazały eutrofizacji, stwierdzono natomiast, Ŝe nie s ą przydatne do Ŝycia ryb karpiowatych ze wzgl ędu na przekroczenia azotynów. Jako ść wody w Kisielinie (rzeka II rz ędu) nie jest badana na terenie gminy Wojnicz. Oceny przeprowadzane w Woli Rogowskiej w 2,8 km rzeki w 2006 roku wykazały III klas ę – jako ść zadowalaj ąca. Wg bada ń z 2008 r. wody Kisieliny nie s ą przydatne do Ŝycia ryb karpiowatych z uwagi na przekroczenia zawarto ści fosforu ogólnego i azotynów. Mniejsze cieki płyn ące przez gmin ę nie s ą monitorowane. Wody podziemne poziomu czwartorz ędowego, wg Mapy Hydrogeologicznej, w dolinie rzeki Dunajec posiadaj ą klas ę Ib – jako ść dobra (obni Ŝona ze wzgl ędu na brak izolacji od powierzchni terenu), natomiast w dolinie Kisieliny klas ę II – jako ść średnia. Przeprowadzona w 2007 r. ocena jako ści wód poza terenem gminy Wojnicz okre śliła wody na IV klas ę. Badania jako ści tych wód w Szczurowej pod wzgl ędem przydatno ści do spo Ŝycia przez ludzi wykazały przekroczenia wska źników Ŝelaza i manganu, co zwi ązane jest z litologi ą osadów czwartorz ędowych. W badaniach studni kopanych i wierconych prowadzonych w latach 90-tych miały miejsce przekroczenia w wodzie zawarto ści amoniaku i bakterii typu kałowego, pochodz ących m.in. z nawo Ŝenia gruntów i ze ścieków bytowych. Wody podziemne poziomu czwartorz ędowego s ą wra Ŝliwe na degradacj ę jako ści ze wzgl ędu na brak dostatecznej izolacji warstwy wodono śnej. Umo Ŝliwia to przenikanie zanieczyszcze ń pochodz ących z powierzchni ziemi i z cieków prowadz ących wody pozaklasowe. Wody podziemne poziomu fliszowego uznaje si ę za średnio nara Ŝone na degradacj ę ze wzgl ędu na specyficzn ą budow ą geologiczn ą (przewarstwienia utworów wodono śnych utworami słabo przepuszczalnymi), wi ększym nachyleniem terenu wzmagaj ącym spływ powierzchniowy i wi ększym udziałem powierzchni le śnej. Głównym zagro Ŝeniem wód zarówno powierzchniowych jak i podziemnych jest nieuporz ądkowana gospodarka wodno-ściekowa. Kanalizacj ę sanitarn ą posiada zaledwie cz ęść miasta Wojnicza, a stopie ń skanalizowania gminy jest nikły – 5,5%. Ścieki socjalno-bytowe w obszarze gminy gromadzone s ą głównie w wybieralnych szambach. Nieszczelno ść licznych szamb, jak i „dzikie” wyloty kanalizacji powoduj ące niekontrolowany zrzut ścieków bezpo średnio do gruntu lub do wód, stanowi ą znacz ące zagro Ŝenie dla stanu czysto ści wód podziemnych i powierzchniowych. Cieki powierzchniowe, rowy melioracyjne i przydro Ŝne s ą odbiornikami ścieków bytowych pochodz ących z gospodarstw domowych, a tak Ŝe z nawo Ŝenia u Ŝytków rolnych, wymywania zwi ązków azotowych i fosforanowych. Ponadto do wód spływaj ą z pól zwi ązki pestycydowe, insektycydy, herbicydy i fungicydy.

12 Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludno ści w wod ę przeznaczon ą do spo Ŝycia. (Dz. U. 2002 nr 204 poz. 1728)

29 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

5.5. Zagro Ŝenia powierzchni ziemi, gleb Fizyczna degradacja naturalnie ukształtowanej powierzchni ziemi oraz pokrywy glebowo- ro ślinnej na terenie gminy Wojnicz nast ępuje poprzez zmniejszanie jej powierzchni i przejmowanie pod zainwestowanie i urz ądzenia infrastruktury oraz eksploatacje surowców naturalnych. W przypadku du Ŝych inwestycji drogowych, jak północna obwodnica Wojnicza przekształcenia s ą do ść znaczne. Powa Ŝne przekształcenia rze źby dotycz ą tak Ŝe zabudowywania terenów o znacznych spadkach. Na terenach odkrywkowej eksploatacji kruszywa dochodzi do du Ŝych nieodwracalnych zmian ukształtowania powierzchni ziemi – powstaj ą wyrobiska, sie ć rowów odwodnienia powierzchniowego, nasypy, drogi dojazdowe. Prowadzone w latach 60. XX wieku w północnej cz ęś ci gminy prace melioracyjne doprowadziły do jednostronnego osuszenie gruntów – ze wzgl ędu na brak zastawek nie spełniaj ą funkcji regulacji stosunków wodnych, a jedynie przyspieszaj ą odpływ wód opadowych. Niewła ściwie prowadzone prace rolnicze z wykorzystaniem zbyt ci ęŜ kich maszyn powoduj ą niszczenie struktury gleby oraz zmian ę porowato ści, warunków jej nawodnienia i napowietrzenia. Zagro Ŝeniem są tak Ŝe procesy erozyjne i osuwiskowe, wyst ępuj ące głównie w obr ębie Pogórza Karpackiego. Rozmywanie i spłukiwanie charakterystyczne dla utworów lessowych i lessopodobnych wzmagane jest przez niewła ściwe u Ŝytkowanie gruntów rolnych, które odsłania pokrywy glebowe i wystawia je na działanie czynników zewn ętrznych. Osuwiska powoduj ą znaczne przekształcenia pokrywy, ograniczaj ą powierzchni ę mo Ŝliw ą do wykorzystania rolniczego, a niekiedy wykluczaj ą z u Ŝytkowania cały stok. Zjawiska te nieraz s ą uruchamiane przez nieodpowiednie zagospodarowanie terenu. Do zanieczyszczenia pokryw glebowych oraz chemicznej degradacji przyczyniaj ą si ę nadmierna chemizacja rolnictwa, zanieczyszczenia pochodz ące z powietrza oraz z za śmiecenia powierzchni ziemi. Zbyt du Ŝe dawki nawozów, zawieraj ących zwi ązki azotowe i fosforowe, pierwiastki metaliczne, chlorowane w ęglowodory i In., ujemnie wpływaj ą na gleby i organizmy w nich Ŝyj ących oraz przyczyniają si ę do eutrofizacji wód. Źródłem chemicznych ska Ŝeń gleb s ą tak Ŝe stosowane w ochronie ro ślin pestycydy, herbicydy i fungicydy. Zanieczyszczenia z powietrza, pochodz ące z emisji przemysłowych i emisji niskiej, osiadają na powierzchni ziemi. Szczególnie zagro Ŝone s ą pasy terenu wzdłu Ŝ dróg o du Ŝym nat ęŜ eniu ruchu, a tak Ŝe pas przylegaj ący do linii kolejowej. Tereny przydro Ŝne nara Ŝone s ą głównie na zanieczyszczenie metalami ci ęŜ kimi: ołowiem, cynkiem, miedzi ą, kobaltem, Ŝelazem, niklem, kadmem, a przytorowe dodatkowo chromem i manganem. Dominacja w gminie gleb o odczynie kwa śnym i lekko kwa śnym zwi ększa dost ępno ść metali ci ęŜ kich w glebie, przyswajanie ich przez ro śliny i kumulacje w ich komórkach. Do zanieczyszczenia gleb przyczyniaj ą si ę nielegalne składowiska odpadów budowlanych i komunalnych. Na terenie gminy wyst ępuje sporo takich składowisk, na których znale źć mo Ŝna niezu Ŝyte leki, a tak Ŝe odpady wielkogabarytowe.

5.6. Zagro Ŝenie hałasem Głównymi źródłami hałasu w środowisku na obszarze gminy Wojnicz s ą droga krajowa nr 4 oraz linia kolejowa Tarnów – Kraków. Ponadto do zanieczyszcze ń akustycznych przyczyniaj ą

30 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

si ę ruch samochodowy na pozostałych drogach, przede wszystkim wojewódzkiej 975, maszyny i urz ądzenia rolnicze, działalno ść produkcyjna i wydobywcza, linie przesyłowe. Droga nr 4 odznacza si ę bardzo du Ŝym nat ęŜ eniem ruchu samochodowego, w 2005 roku średnio w ci ągu doby przeje ŜdŜało przez teren gminy 18-21 tys. pojazdów. Skutkiem du Ŝego nat ęŜ enia ruchu jest zwi ększony poziom hałasu komunikacyjnego wzdłu Ŝ tej trasy. Pomiary porealizacyjne w terenach chronionych ekranami akustycznymi na odcinku obwodnicy Wojnicza wykazały przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu od 2,4 dB 16,5 dB. W miejscach nieosłoni ętych hałas o warto ści 60 dB wyst ępował w odległo ści ok. 50-70 m od drogi. Dane GDDKiA z 2005 roku wskazuj ą na przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu tak Ŝe na pozostałych odcinkach drogi nr 4 w granicach gminy. Znaczne nat ęŜ enie ruchu, w tym du Ŝy udział pojazdów ci ęŜ arowych s ą przyczyn ą przekroczenia warto ści dopuszczalnych hałasu komunikacyjnego na drodze wojewódzkiej nr 975. Szczególnie uci ąŜ liwy jest hałas powodowany przez samochody ci ęŜ arowe bez załadunku przeje ŜdŜaj ące po nierówno ściach i wybojach ze znaczn ą pr ędko ści ą. Poza hałasem źródłem uci ąŜ liwo ści s ą tak Ŝe wibracje przenoszone przez podło Ŝe, oddziałuj ące negatywnie na mieszka ńców i na budynki. Nat ęŜ enie ruchu na pozostałych drogach jest mniejsze i nie powoduje uci ąŜ liwo ści. Maszyny i urz ądzenia rolnicze stanowi ą lokalne, sezonowe źródło hałasu o nat ęŜ eniu zwi ększaj ącym si ę w okre ślonych okresach w ci ągu roku, głównie latem. Źródłem zanieczyszczenia akustycznego jest tak Ŝe linia kolejowa biegn ąca północn ą cz ęś ci ą gminy, która jest jedn ą z najbardziej obci ąŜ onych tras w województwie. Emisj ę hałasu wzmaga zu Ŝyty tabor kolejowy i wyeksploatowanie powierzchni torowej powoduj ące mikrop ękni ęcia i rozlu źnienie elementów ł ącz ących. Z bada ń przeprowadzonych w Tarnowie przy tej samej linii kolejowej wnika, Ŝe w odległo ści ok. 30 m od torów kolejowych, w obszarze nieosłoni ętym, poziom hałasu si ęga warto ści 62,8 dB w porze dziennej i 62,4 dB w nocnej. Mo Ŝna, zatem stwierdzi ć, i Ŝ mieszka ńcy domów zlokalizowanych najbli Ŝej linii s ą nara Ŝeni na oddziaływanie hałasu o ponadnormatywnych warto ściach. W gminie Wojnicz brak wi ększych obiektów przemysłowych emituj ących hałas w stopniu stanowi ącym istotne zagro Ŝenie dla środowiska. Zakłady wydobywcze funkcjonuj ące na jej terenie w nieznacznym stopniu wpływaj ą na stan klimatu akustycznego. Wi ększe oddziaływanie w tym zakresie powoduje ruch samochodów ci ęŜ arowych obsługuj ących Ŝwirowiska poruszaj ących si ę po drogach publicznych.

6. Charakterystyka zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego

Celem Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Wojnicz jest kształtowanie zrównowa Ŝonej struktury przestrzennej, pozwalaj ącej na ochron ę i wykorzystanie zasobów i walorów gminy oraz realizacj ę wielokierunkowych potrzeb rozwojowych, w szczególno ści jej „zada ń własnych" i zobowi ąza ń w zakresie zada ń ponadlokalnych, z uwzgl ędnieniem obowi ązku ochrony środowiska kulturowego i przyrodniczego, na podstawie

31 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

uwarunkowa ń fizjograficznych, przyrodniczych, kulturowych, zainwestowania, przepisów prawnych i sytuacji demograficzno-gospodarczej gminy. Zmiana studium wynika m.in. z uwagi na przyj ęcie nowych wytycznych w dokumentach programowych, tj: „Strategii Rozwoju Gminy na lata 2005-2015” oraz w „Programie Ochrony Środowiska Gminy Wojnicz – aktualizacja programu na lata 2010-2014”. Ponadto zaktualizowania wymagały obszary zainwestowania oraz informacje dotycz ące środowiska przyrodniczego, w oparciu o które wyznaczono dalsze kierunki rozwoju gminy. W/w strategia sformułowana została w ścisłej relacji z wcze śniejsz ą „Strategi ą Rozwoju Gminy Wojnicz” z 1999 r., z „Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Wojnicz na lata 2005-2006” oraz z dokumentami planistycznymi na szczeblu regionalnym – „Strategi ą Rozwoju Województwa Małopolskiego”, „Zintegrowanym Programem Operacyjnym Rozwoju Regionalnego” i Sektorowymi Programami Operacyjnymi. W Zmianie Studium uwzgl ędniono tak Ŝe wytyczne z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego z 2003 r. Dokument jest te Ŝ odpowiedzi ą na liczne wnioski – niemal 700, jakie mieszka ńcy gminy zgłosili do Studium o zmian ę przeznaczenia gruntów.

6.1. Zapisy zmiany Studium W cz ęś ci uwarunkowa ń zaktualizowano: – informacje dotycz ące środowiska przyrodniczego, w tym szczególnie: · obszarów zagro Ŝonych zalewaniem wodami powodziowymi i podtopieniami uwzgl ędniaj ąc Studium RZGW, a tak Ŝe wizje w terenie po opadach nawalnych z czerwca 2009 r., · zagro Ŝenia ruchami masowymi, głównie osuwiskami – na planszy uwarunkowa ń zaznaczono zinwentaryzowane osuwiska na podstawie Opracowania Ekofizjograficznego, tak Ŝe te do których doszło po opadach w 2009 r. i 2010 r., · nowych form ochrony przyrody – rezerwat przyrody, pomniki przyrody, obszar sieci natura 2000, · zasoby udokumentowanych złó Ŝ oraz obszarów i terenów górniczych, · zagro Ŝeń dla środowiska przyrodniczego; – informacje dotycz ące środowiska kulturowego, w tym szczególnie: · stanu zachowania obiektów zabytkowych, opartego na przyj ętym przez Rad ę Miejsk ą Gminnym Programie Opieki nad Zabytkami, · nowych stanowisk archeologicznych; – informacje dotycz ące demografii w gminie, w tym szczególnie: · ruchu naturalnego ludno ści, · rynku pracy, – informacje dotycz ące terenów zabudowanych, w tym szczególnie: · funkcji zabudowy, · charakteru i architektury istniej ącej zabudowy, · stanu obiektów u Ŝyteczno ści publicznej i potrzeb w tym zakresie, · charakterystyki zasobów mieszkalnictwa; – informacje dotycz ące infrastruktury, w tym szczególnie:

32 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

· charakterystyki sieci infrastruktury technicznej, · charakterystyki sieci komunikacji drogowej i kolejowej, w tym stanu dróg; – informacje dotycz ące gospodarki gminy, w tym szczególnie: · struktury podmiotów gospodarczych, · charakterystyki rolnictwa, le śnictwa i turystyki, · informacje dotycz ące zagro Ŝeń dla ludno ści. Na podstawie uwarunkowa ń środowiskowych, kulturowych, demograficznych, infrastrukturalnych i gospodarczych wyznaczono główne kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów: – rozwój terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej o zró Ŝnicowanych standardach zabudowy, – porz ądkowanie i rozwój w obszarach wiejskich terenów zabudowy zagrodowej, mieszkaniowo- usługowej, wzbogacanie jej o obiekty infrastruktury społecznej, turystyki i rekreacji oraz integracji mieszka ńców wsi, – rozwój obszarów aktywno ści gospodarczej gminy Wojnicz, w tym stref rozwoju gospodarczego wzdłu Ŝ drogi krajowej nr 4 (Zielony Park Przemysłowy), – zachowanie wysokiej jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej dla rozwoju rolnictwa, – wykorzystanie atrakcyjnych terenów wzdłu Ŝ Dunajca i wokół wyrobisk po powierzchniowej eksploatacji kruszywa na cele turystyki i wypoczynku, Realizacja kierunków b ędzie odbywa ć si ę poprzez funkcje: mieszkaniow ą, wielokierunkowej działalno ści gospodarczej, rolnicz ą oraz turystyczn ą i rekreacyjn ą. W zmianie Studium wyznacza si ę tereny: przeznaczone do zainwestowania: 1. porz ądkowania zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, jednorodzinnej i zagrodowej na drodze przekształce ń i uzupełnie ń istniej ącej zabudowy oraz rozwoju takiej zabudowy w jednostkach osadniczych, gdzie wyczerpuj ą si ę rezerwy: MW – zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna; mo Ŝliwo ść prowadzenia działalno ści usługowej – jako funkcji towarzysz ącej, MN – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna; mo Ŝliwo ść prowadzenia działalno ści usługowej - jako funkcji towarzysz ącej, UM – zabudowa usługowo-mieszkaniowa; obejmuje usługi publiczne i komercyjne o zasi ęgu lokalnym i ponadlokalnym oraz zabudow ę mieszkaniow ą w zabudowie zwartej i wolnostoj ącej - o intensywno ści zachowanej w stosunku do stanu istniej ącego, usytuowana w centrum Wojnicza, MN.1 – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, projektowana realizacja w formie osiedla, usytuowanego w zachodniej cz ęś ci miasta Wojnicz, z budynkami wolnostoj ącymi o charakterze willowym, niskiej intensywno ści zabudowy; mo Ŝliwo ść prowadzenia działalno ści usługowej - jako funkcji towarzysz ącej, MN.2 – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, projektowana w mie ście Wojnicz po północnej stronie drogi krajowej nr 4, o niskiej intensywno ści zabudowy; mo Ŝliwo ść prowadzenia

33 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

działalno ści usługowej - jako funkcji towarzysz ącej, wyodr ębniona ze wzgl ędu na uwarunkowania ekofizjograficzne MNR – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i zabudowa zagrodowa zwi ązana z obsług ą produkcji rolnej; mo Ŝliwo ść prowadzenia jako funkcji towarzysz ącej działalno ści usługowej – drobnej wytwórczo ści i agroturystyki, RM – zabudowa zagrodowa zwi ązana z obsług ą produkcji rolnej; mo Ŝliwo ść prowadzenia jako funkcji towarzysz ącej działalno ści usługowej – drobnej wytwórczo ści i agroturystyki, mo Ŝliwo ść przekształcenia zabudowy zagrodowej na zabudow ę rekreacji indywidualnej, MNU – zabudowa mieszkaniowo-usługowa; mo Ŝliwo ść prowadzenia działalno ści usługowej w lokalu u Ŝytkowym wyodr ębnionym w budynku mieszkalnym lub obiekcie wolnostoj ącym, w tym równie Ŝ na wydzielonych działkach, MNU.1 – zabudowa mieszkaniowo-usługowa, projektowana w Dębinie Zakrzowskiej. wyodr ębniona ze wzgl ędu na uwarunkowania ekofizjograficzne, 2. porz ądkowania i rozwoju zabudowy usługowej : U – zabudowy usługowej – usług sektora publicznego, tj. usług o światy, kultury, słu Ŝby zdrowia, instytucji publicznych oraz szerokiego wachlarza usług komercyjnych, UKs – zabudowy usług kultu religijnego, US – sportu i rekreacji. 3. porz ądkowania i rozwoju zabudowy obsługi produkcji rolnej : RU – porz ądkowania i rozwoju obsługi produkcji rolnej; 4. rozwoju zabudowy rekreacji indywidualnej i usług turystyki : TL – rekreacji indywidualnej, UT – usług turystyki; 5. porz ądkowania i rozwoju zabudowy produkcyjnej, produkcyjno-usługowej, składów i magazynów : PU – zabudowy produkcyjno-usługowej, składów i magazynów, PE – zabudowy produkcyjnej – eksploatacji kruszywa, PG – terenów górniczych. 6. obszary zieleni urz ądzonej, izolacyjnej i cmentarzy: ZP – zieleni urz ądzonej – w terenach istniej ących parków podworskich, placów, wzdłu Ŝ ziemnych fortyfikacji miejskich, ZI – zieleni izolacyjnej – od cmentarzy i ci ągów komunikacyjnych, ZC – cmentarzy. oraz obszary rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, w tym: 7. obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej: R – rolniczej przestrzeni produkcyjnej, RP – rolniczej przestrzeni produkcyjnej wyłączone z zabudowy, RMZ – rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w których dopuszcza si ę zabudow ę, ZR – rolniczej przestrzeni u Ŝytków zielonych,

34 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

8. obszary le śnej przestrzeni produkcyjnej: ZL – kompleksów le śnych, ZLL – obszarów przeznaczonych pod zalesienia.

6.2. Charakter przyszłych inwestycji, rozwi ązania funkcjonalno-przestrzenne Zmian ą studium poszerza si ę tereny istniej ącej zabudowy mieszkaniowej i usługowej oraz tereny jej porz ądkowania o te miejsca, gdzie w stosunku do poprzedniej wersji Studium nast ąpiła ekspansja zabudowy. S ą to przede wszystkim centra jednostek osadniczych oraz pasy wzdłu Ŝ dróg stanowi ących dogodne poł ączenie z głównymi arteriami w gminie. Ponadto proponuje si ę pod budownictwo obszary, w obr ębie których obserwuje si ę zainteresowanie ze strony inwestorów prywatnych, wyra Ŝone w liczbie składanych wniosków i wydanych decyzji o warunkach zabudowy, a dla których nie ma znacz ących przeciwwskaza ń fizjograficznych. Zwi ększenie powierzchni przeznaczonych do zabudowania wynika tak Ŝe z obowi ązuj ących planów miejscowych oraz zamierze ń rozwojowych Urz ędu Miejskiego. Jednocze śnie pomniejszono w stosunku do Studium z 1998 r. tereny pod zainwestowanie, nieraz si ęgaj ące daleko w gł ąb obszarów rolnych, na których nie zrealizowano Ŝadnych inwestycji i które nadal stanowi ą tereny upraw. Zdecydowana wi ększo ść zredukowanych zmian ą Studium terenów obejmuje wyznaczone w 1998 r. rolnicze strefy gospodarcze, zajmuj ące niemal 400 ha, tj. ok. 28% terenów przeznaczonych do zainwestowania w Studium. Zaznaczy ć nale Ŝy, i Ŝ w cz ęś ci terenów rolnych zmiany Studium istnieje mo Ŝliwo ść lokalizacji obiektów dla obsługi terenów rolniczych.

nowe tereny przeznaczone pod zainwestowanie ustaleniami zmiany Studium ok. 843 ha UiKZP

tereny wyznaczone pod zainwestowania w Studium UiKZP zatwierdzonym uchwał ą Nr XXII/178/98 Rady Gminy Wojnicz z dnia 28 kwietnia 1998 r., ok. 844 ha UJ ĘTE w ustaleniach zmiany Studium UiKZP jako tereny budowlane

tereny wyznaczone pod zainwestowania w Studium UiKZP zatwierdzonym uchwał ą Nr XXXII/178/98 Rady Gminy Wojnicz z dnia 28 kwietnia 1998 r., ok. 377 ha NIE UJ ĘTE w ustaleniach zmiany Studium UiKZP jako tereny budowlane

Szczegółowa analiza zmian powierzchni przeznaczonych do zainwestowania została przedstawiona tak Ŝe, jako zał ącznik do niniejszego opracowania. Wzdłu Ŝ drogi krajowej poszerza si ę tereny pod działalno ść usługow ą i produkcyjn ą, w tym pod Zielony Park Przemysłowy w Wojniczu. Tereny, które wyznacza si ę pod eksploatacj ę kruszywa wynikają z lokalizacji udokumentowanych złó Ŝ kruszyw naturalnych, oraz terenów pod eksploatacje wyznaczonych obowi ązuj ącymi planami miejscowymi i zrealizowanymi do tej pory punktowymi zmianami Studium. Poszerza si ę tak Ŝe tereny niektórych cmentarzy. Dla zapewnienia prawidłowego rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy ustalono wska źniki i parametry urbanistyczne. Posiadaj ą one charakter wytycznych do planów miejscowych, jako warunki niezb ędne (minimalne) ilo ściowo bądź jako ściowo.

35 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Celem ochrony walorów krajobrazowych i kulturowych gminy dla nowo realizowanej zabudowy okre śla si ę nast ępuj ące wska źniki i parametry architektoniczno-budowlane: – utrzymanie gabarytów obiektów: · dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej – wysoko ść obiektów do 15 m, · dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zabudowy zagrodowej – wysoko ść obiektów do 12 m, za wyj ątkiem zabudowy w terenach UM, dla których wielko ść ta wynosi do 10 m oraz w terenach MN.1 w Wojniczu – wysoko ść obiektów do 9 m, · dla zabudowy rekreacji indywidualnej – wysoko ść do 8 m, · dla zabudowy u Ŝyteczno ści publicznej oraz obiektów hotelowych – wysoko ść do 15 m, · dla zabudowy produkcyjno-usługowej, magazynów i składów – do 15 m, z mo Ŝliwo ści ą dostosowania do wymaga ń technologicznych produkcji, – utrzymanie intensywno ści zabudowy max. do 40 % powierzchni działki dla zabudowy mieszkaniowej, – wprowadza si ę obowi ązek stosowania dachów dwuspadowych lub wielospadowych o symetrycznym nachyleniu głównej połaci dachowej 20-45° dla obiektów mieszkalnych, – zakazuje si ę realizowania obiektów z dachami uskokowymi i asymetrycznymi , – przy realizacji obiektów produkcyjnych nale Ŝy realizowa ć pasy zieleni izolacyjnej , – wprowadza si ę minimalny procent powierzchni biologicznie , zró Ŝnicowany w zale Ŝno ści od przeznaczenia terenu - w stosunku do powierzchni działki: · dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej – 30%, · dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – 50%, · dla zabudowy mieszkaniowej z usługami – 30%, · dla zabudowy produkcyjno-usługowej, składów i magazynów, na wyznaczonych w studium obszarach – 15%, a w obszarze Zielonego Parku Przemysłowego – 25%, – przyjmuje si ę minimaln ą powierzchni ę działki dla nowoprojektowanych działek, zró Ŝnicowan ą w zale Ŝno ści od przeznaczenia terenu: · dla zabudowy zagrodowej – 1200 m2 w zwartych układach osadniczych, · dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wolnostojącej – 700 m2, a w obszarach o symbolu MN.1 – 1000 m2, z konieczności ą powi ększenia działki przy wprowadzeniu funkcji towarzysz ących, · dla zabudowy rekreacji indywidualnej – 500 m2; –wprowadza si ę zasad ę zabezpieczenia odpowiedniej liczby miejsc parkingowych dla zabudowy produkcyjnej, usługowej oraz zabudowy zwi ązanej ze sportem i turystyk ą (uzale Ŝnionej od potrzeb danego profilu produkcyjnego i usługowego), w ramach własnej działki, jednak nie mniej ni Ŝ: · dla zabudowy mieszkaniowej – 1 miejsce postojowe na 1 mieszkanie, · dla zabudowy usługowej – 1 miejsce postojowe na 50 m2 powierzchni u Ŝytkowej obiektu z wył ączeniem powierzchni magazynowej, · dla usług turystycznych, sportu i rekreacji – 30 miejsc postojowych na 100 u Ŝytkowników, · dla zabudowy produkcyjnej i magazynowej – 1 miejsce postojowe na 5 zatrudnionych.

36 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

7. Prognoza oddziaływania ustale ń zmiany Studium na środowisko

Analiza dotyczy okre ślenia stopnia antropopresji ustale ń projektu zmiany Studium gminy Wojnicz na rze źbę terenu i zmiany powierzchni terenu, warunki klimatyczne i klimat akustyczny, stosunki wodne, zanieczyszczenie wód i powietrza, zmiany w świecie ro ślin i zwierz ąt.

7.1. Analiza i ocena skutków realizacji ustale ń planu na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego

7.1.1. Powietrze i klimat W wyniku realizacji zmiany Studium pogorszenie stanu atmosfery mo Ŝe nast ąpi ć z uwagi na przewidywany wzrost emisji niskiej, z obiektów produkcyjnych oraz emisji komunikacyjnej. W zwi ązku ze zwi ększeniem powierzchni przeznaczonej do zabudowy zwi ększy si ę liczba potencjalnych źródeł emisji zanieczyszcze ń powietrza. Ro śnie przede wszystkim teren pod zabudow ę mieszkaniow ą i mieszkaniowo-zagrodow ą, co skutkowa ć będzie emisj ą z kuchenek gazowych oraz z domowych piecyków i kotłowni. W wi ększo ści przypadków nast ępuje poszerzenie terenów istniej ącej zabudowy, rzadziej wprowadzenie terenów pod zainwestowanie w „czyste obszary”, co wpłynie głównie na zwi ększenie emisji zanieczyszcze ń w obr ębie ju Ŝ istniej ącego zainwestowania. Teren gminy jest obj ęty sieci ą gazoci ągow ą wi ęc jest mo Ŝliwo ść wykorzystania gazu jako paliwa grzewczego, wiele gospodarstw decyduje si ę jednak na inne surowce energetyczne, w tym mniej ekologiczne jak w ęgiel. Z uwagi jednak na coraz wi ększ ą sprawno ść stosowanych urz ądze ń oraz wzrastaj ącą izolacyjno ść ciepln ą, współczesne budynki s ą proporcjonalnie mniej energochłonne w stosunku do starszego budownictwa. Ustalenia zmiany Studium nie wskazuj ą konkretnych rozwi ąza ń w tym zakresie, kład ą jednak nacisk w planowanych kierunkach działa ń na surowce ekologiczne: wykorzystanie paliwa czystego ekologicznie w źródłach ciepła, z zastosowaniem technologii zapewniaj ących minimalne wska źniki emisji gazów i pyłów do powietrza lub alternatywne źródła energii, celem ochrony powietrza atmosferycznego . Koncentracja emitorów wprowadzaj ących zanieczyszczenia z kominów o niewielkiej wysoko ści powoduje, Ŝe zjawisko to bywa uci ąŜ liwe, ze wzgl ędu na gromadzenie si ę zanieczyszcze ń wokół miejsca ich powstawania. Tereny przeznaczone do zainwestowania w północnej cz ęś ci gminy oraz na wyniesieniach w obr ębie pogórza charakteryzuj ą si ę dobrym przewietrzaniem. Kumulacji zanieczyszcze ń atmosferycznych mo Ŝna spodziewa ć si ę w okresach bezwietrznych w miejscach bardziej osłoni ętych, obni Ŝeniach i bli Ŝej den dolin. Zwi ększenie emisji zanieczyszcze ń b ędzie wynika ć tak Ŝe z wyznaczenia dodatkowych terenów pod usługi oraz terenów produkcyjnych i składów – przede wszystkim wzdłu Ŝ drogi krajowej nr 4, w tym w obr ębie Zielonego Parku Przemysłowego. Rodzaj i wielko ść zanieczyszcze ń chemicznych i pyłowych zale Ŝne b ędą od profilu produkcji i usług realizowanych w ramach projektowanych funkcji. Na etapie sporz ądzania zmiany Studium, przy braku szczegółowych ustale ń dotycz ących przyszłych inwestycji, niemo Ŝliwe jest okre ślenie zagro Ŝeń i zasi ęgu ich oddziaływania. Obecnie funkcjonuj ące zakłady na terenie ZPP emituj ą m.in. takie substancje, jak węglowodory aromatyczne czy octan butylu.

37 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Ponadto w obr ębie terenów eksploatacji zło Ŝa kruszywa naturalnego oraz jego składu mo Ŝe okresowo wyst ępowa ć lokalne zwi ększenie zapylenia. Rozwój terenów przeznaczonych do zainwestowania b ędzie generował dodatkowy ruch samochodowy. Zwi ększy si ę nat ęŜ enie komunikacyjne wzdłu Ŝ istniej ących dróg prowadz ących do powi ększanych i nowych terenów zabudowy. Powstanie nowych zakładów i obiektów usługowych w miejscach wyznaczonych do tego celu w Studium przyczyni si ę do zwi ększenia ilo ści samochodów, w tym ci ęŜ arowych poruszaj ących si ę po drogach w obr ębie gminy. Charakter inwestycji okre śli ilo ść i wielko ść samochodów, jakie b ędą obsługiwa ć te tereny. Z pewno ści ą mo Ŝna spodziewa ć si ę samochodów ci ęŜ arowych w rejonie zakładów wydobywczych, które zostały wyznaczone w Studium na podstawie obowi ązuj ących mpzp, zmian Studium, wydanych koncesji na wydobywanie oraz istniej ących obszarów i terenów górniczych – ich funkcjonowanie nie b ędzie zatem bezpo średnim skutkiem zmiany Studium. Generalnie zwi ększony ruch samochodowy spowoduje wzrost emisji zanieczyszcze ń komunikacyjnych do atmosfery. Najwi ększych uci ąŜ liwo ści b ędzie mo Ŝna spodziewa ć si ę na głównie na drogach lokalnych – gminnych i powiatowych gdzie wzrost nat ęŜ enia ruchu b ędzie proporcjonalnie do stanu obecnego najwi ększy. W granicach planu nie przewiduje si ę takich kategorii terenów, które umo Ŝliwiałyby powstanie obiektów w znacz ący sposób wpływaj ących na pogorszenie warunków aerosanitarnych w tym rejonie. Ponadto znaczna cz ęść gminy znajduje si ę w granicach obszarów chronionego krajobrazu, na terenie których zakazuje si ę lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko 13 , za wyj ątkiem tych przedsi ęwzi ęć , dla których przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrod ę OChK 14 .

7.1.2. Wody podziemne i powierzchniowe, ścieki i odpady Powstanie nowej zabudowy oraz pokrycie cz ęś ci powierzchni terenu antropogenicznymi, nieprzepuszczalnymi materiałami (dachy budynków, drogi, place, parkingi, itp.) mo Ŝe spowodowa ć miejscow ą zmian ę warunków infiltracji wód do warstw wodono śnych. Woda opadowa b ędzie spływa ć bezpo średnio do cieków i rowów i jednocze śnie jej odprowadzenie b ędzie nast ępowało w krótszym czasie. Mo Ŝe to w pewnym stopniu wpłyn ąć na lokalne zmniejszenie dostawy wody do zasobów wody gruntowej, obni Ŝenie zwierciadła wody gruntowej oraz zmniejszenie parowania powierzchniowego. Zjawisko to b ędzie miało wi ększe znaczenie w terenach przeznaczonych pod zakłady produkcyjne, składy, magazyny, i tereny usług, gdzie przekształcenie obejmie znaczne powierzchnie, a w mniejszym stopniu w miejscach zabudowy mieszkaniowej czy zagrodowej. Zmian poziomu zwierciadła wody gruntowej będzie mo Ŝna spodziewa ć si ę w rejonach terenów przewidzianych pod eksploatacj ę kruszywa. Odkrywkowa metoda poboru surowców powoduje takie zmiany stosunków wodnych jak: napływ wody do wyrobiska w celu uzupełnienia

13 Ustawa z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227 z pó źn. zm.) 14 Rozporz ądzenia Wojewody Małopolskiego Nr 71/05, 75/05 i 76/05 z dnia 27 grudnia 2005 r. (Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 126 poz. 795, 799 i 800 z dnia 14 marca 2006 r.)

38 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

ubytku wywołanego wydobyciem kruszywa, zwi ększenie parowania wody w basenie wyrobiska, zmiany w przepływie strumienia wody gruntowej, obniŜenie zwierciadła wody w rejonie napływu wód do wyrobiska i podniesienie w rejonie odpływu wód, a tak Ŝe powstanie leja depresji. Wielko ść tych przekształce ń zale Ŝeć b ędzie od powierzchni i gł ęboko ści odkrywek, od panuj ących warunków hydrogeologicznych oraz geologii i rze źby terenu. Utrzymanie istniej ącej sieci wodnej wraz z wodami stoj ącymi i obszarami bezodpływowymi ma du Ŝe znaczenie z uwagi na funkcj ę retencyjn ą, wa Ŝną m.in. dla ochrony przeciwpowodziowej. W kierunkach zmiany Studium jest mowa o uporz ądkowaniu, utrzymaniu naturalnego charakteru terenu i bie Ŝą cej konserwacji wszystkich istniej ących rzek, potoków, cieków i rowów stanowi ące podstawowy element odwodnienia obszaru. W ątpliwo ści budzi natomiast fakt zasypywania stawów w północnej cz ęś ci Wojnicza w celu wygospodarowania terenu pod zabudow ę mieszkaniow ą, wyznaczonego zmian ą Studium, jako teren MN.2. Zwi ększenie powierzchni o nawierzchniach szczelnych zwiększy spływ powierzchniowy i ilo ść spłukiwanych substancji migruj ących z wodami opadowymi, mog ących stanowi ć źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych. Zgodnie z ustaleniami zmiany Studium wody opadowe z powierzchni szczelnej terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, drogi krajowej oraz parkingów o powierzchni powy Ŝej 0,1 ha powinny by ć oczyszczone przed wprowadzeniem do wód lub do ziemi, zgodnie z szczególnymi przepisami. Realizacja ustale ń zmiany Studium i budowa obiektów przeznaczenia podstawowego i dopuszczalnego spowoduje powstanie nowych źródeł wytwarzania ścieków na terenie gminy. Rodzaj przeznaczenia terenów wskazuje, i Ŝ powstawa ć b ędą głównie ścieki komunalne, a na ilo ść nowych ścieków wpłynie g ęsto ść i wielko ść zabudowy. Obiekty powstałe w projektowanych terenach U i PU mogą by ć źródłem wytwarzanie ścieków zwi ązanych ze specjalizacj ą usług i zakładów produkcyjnych. Jak wspomniano wy Ŝej (rozdz. 5.4) powa Ŝnym problemem w gminie jest nieznaczny stopie ń skanalizowania, a tak Ŝe nieprzestrzeganie zasad odprowadzania ścieków. Tekst Kierunków zmiany Studium w wielu miejscach odnosi si ę do konieczno ści uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, m.in.: Na terenach obj ętych aglomeracj ą (wi ększa cz ęść gminy nale Ŝy do aglomeracji) konieczna jest budowa systemu kanalizacji komunalnej wyprzedzaj ąco przed realizacj ą nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej. W terenach o niskiej intensywno ści zabudowy, terenach o zabudowie rozproszonej powinny by ć stosowane systemy indywidualne . Zabezpieczenie wód przed zanieczyszczeniem jest szczególnie wa Ŝne z uwagi na funkcjonuj ące ujecie wody w Łukanowicach i fragment GZWP wyst ępuj ący na terenie gminy, a tak Ŝe z uwagi na brak dostatecznej izolacji warstwy wodono śnej czwartorz ędowego poziomu wodono śnego, z którego znaczna cz ęść mieszka ńców gminy pobiera wod ę na potrzeby gospodarstw. Istotne jest tak Ŝe nale Ŝyte zabezpieczenie wód zbiorników eksploatacji kruszywa przed mo Ŝliwo ści ą zanieczyszczenia substancjami wykorzystywanymi do obsługi maszyn, w tym ropopochodnymi. Zwi ększenie powierzchni terenów zabudowy wiąza ć si ę b ędzie tak Ŝe ze wzrostem produkcji odpadów . W terenach zabudowy mieszkaniowej, zagrodowej i usługowej (MW, MN, MNR, RM, MNU, U, UM) będą to przede wszystkim odpady komunalne. Mo Ŝna spodziewa ć si ę

39 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

tak Ŝe ró Ŝnego rodzaju odpadów opakowaniowych, odpadów z produkcji i obróbki materiału, zale Ŝnych od rodzaju działalno ści w terenach U, gdzie dopuszcza si ę obiekty drobnej wytwórczo ści i przetwórstwa oraz usługi motoryzacyjne, w tym stacje LPG. Powstanie powierzchni terenów zabudowy produkcyjno-usługowej wi ąza ć si ę b ędzie ze wzrostem produkcji odpadów zwi ązanych z poszczególnymi zakładami produkcyjnymi i usługowymi. Rodzaj i ilo ść odpadów zale Ŝna b ędzie od specjalizacji przedsi ębiorstw. Niewykluczone jest wytwarzanie odpadów niebezpiecznych, co ma obecnie miejsce na terenie ju Ŝ funkcjonuj ących na terenie ZPP obiektów. Na całym terenie gminy w miejscach przeznaczonych do zainwestowania w okresie realizacji inwestycji b ędą powstawa ć odpady z budowy, remontów i demonta Ŝu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej. Na terenach rolnych oraz w gospodarstwach zagrodowych jak dotychczas b ędą powstawa ć odpady z rolnictwa, sadownictwa i przetwórstwa Ŝywno ści. Odpady z terenu gminy zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami wywo Ŝone są na wysypisko w Tarnowie-Krzy Ŝu. Trafia tam około 55% odpadów, pozostała cz ęść zagospodarowywana jest przez wytwórców we własnym zakresie, cz ęść porzucana na dzikich wysypiskach śmieci, a cz ęść spalana w domowych kotłowniach. Skutkiem nieprzestrzegania zasad jest zagro Ŝenie zanieczyszczeniem wód i gleby (wiele gospodarstw w gminie korzysta ze studni!), emisja szkodliwych substancji do atmosfery maj ąca miejsce głównie w obr ębie zabudowy mieszkaniowej oraz wyj ątkowe pogarszanie walorów krajobrazowych i estetycznych w gminie. W zakresie prowadzenia gospodarki odpadami komunalnymi w celu jej poprawy ustalenia zmiany Studium przewiduj ą podejmowanie szeregu działa ń: – utrzymania rozwi ązania gospodarki odpadami poprzez wywóz odpadów na składowisko odpadów w Tarnowie, – ograniczenia do minimum negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko m.in. poprzez usuni ęcie z terenu gminy odpadów zawieraj ących azbest, zaliczonych do I stopnia pilno ści, – wprowadzenia selektywnej zbiórki odpadów, stopniowe wył ączanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych, – likwidacji „dzikich wysypisk”, – gospodarczego wykorzystania odpadów, recykling tworzyw sztucznych, szkła, papieru i tektury oraz materiałów opakowaniowych, – zwi ększenia odzysku odpadów wielkogabarytowych i remontowo-budowlanych, – pozyskiwania funduszy na realizacj ę przedsi ęwzi ęć z zakresu gospodarki odpadami, – edukacji ekologicznej i szkolenia mieszka ńców gminy. Realizacja powy Ŝszych działa ń wpłyn ęłaby bardzo korzystnie na sytuacj ę gospodarki odpadami na terenie gminy Wojnicz.

40 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

7.1.3. Flora i fauna, bioró Ŝnorodno ść Realizacja ustale ń zmiany Studium doprowadzi do zmian przyrody o Ŝywionej na cz ęś ci obszaru gminy. Zgodnie z dyspozycjami przestrzennymi obiekty kubaturowe i w mniejszym stopniu tak Ŝe drogi, place, parkingi zajm ą powierzchni ę obecnych terenów biologicznie czynnych. W rejonie inwestycji agrocenozy i u Ŝytki zielone b ędą stopniowo zast ępowane przez ziele ń urz ądzon ą ogrodów oraz ziele ń przydro Ŝną, w tym by ć mo Ŝe przez gatunki nierodzime. Zmiana warunków infiltracji wód opadowych oraz zmiany stosunków wodnych w rejonach odkrywek mog ą przyczyni ć si ę do samoczynnych zmian zbiorowisk ro ślinnych. Zmiany w środowisku glebowym mog ą spowodowa ć zanikanie gatunków o niskim progu tolerancji, prowadz ąc do ubo Ŝenia biocenoz. Powierzchnia przeznaczona do zainwestowania w zmianie Studium jest ok. 300 ha wi ększa od tej wyznaczonej w Studium z 1998 roku. Z drugiej strony w zmianie Studium utrzymuje si ę wszystkie istniej ące lasy (poza pasem, którego odlesienie b ędzie wymagane dla realizacji autostrady A4) oraz wyznacza si ę tereny zalesie ń i wskazuje grunty nadaj ące si ę pod zalesienia ( poło Ŝone na terenach źródliskowych wododziałach, wzdłu Ŝ brzegów rzek oraz na obrze Ŝach jezior i zbiorników wodnych, na wydmach piaszczystych, stromych stokach, zboczach, urwiskach ). Utrzymuje si ę równie Ŝ zapisami zmiany Studium tereny ZR tj. tereny uŜytków zielonych, obejmuj ących m.in. pas terenu wzdłu Ŝ Dunajca si ęgaj ący po wał przeciwpowodziowy o ł ącznej powierzchni przeszło 380 ha, a tak Ŝe doliny wielu potoków, stanowi ące ich obudow ę biologiczn ą. Ponadto ustala si ę: – ochron ę zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych, śródł ąkowych i oczek wodnych, – wył ączenie terenów dolin rzek i potoków, jako strefy bezinwestycyjnej ochrony u Ŝytków zielonych, które w wi ększo ści zajmuj ą te obszary, – ochron ę rolniczej przestrzeni produkcyjnej przed wprowadzaniem zabudowy nierolniczej oraz ograniczenie wył ączania z produkcji rolnej gleb wysokich klas, – wzbogacanie wn ętrz jednostek osadniczych systemem terenów zielonych, – utrzymanie i powi ększanie ukształtowanych ci ągów zieleni szczególnie w obszarze miasta Wojnicz. Znaczna cz ęść gminy Wojnicz – około 60% znajduje si ę w granicach obszarów chronionego krajobrazu, na terenie których obowi ązuje szereg przepisów dla ochrony terenów o podstawowym znaczeniu dla kształtowania równowagi ekologicznej, zachowania ró Ŝnorodno ści świata przyrody i jego bogactwa. Ustalenia dokumentu mówi ą o obowi ązku respektowania ustalonych działa ń w zakresie czynnej ochrony ekosystemów le śnych i niele śnych oraz zakazów zawartych w rozporz ądzeniach Wojewody Małopolskiego w sprawie OChK 15 . Ponadto z uwagi na redukcj ę powierzchni zielonych wprowadza si ę obowi ązek zachowania powierzchni biologicznie czynnej stanowi ący w stosunku do powierzchni działki odpowiednio: – 30% dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zabudowy mieszkaniowej z usługami, – 50% dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,

15 Patrz rozdz. 3.1 pkt III

41 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

– 25% dla zabudowy produkcyjno-usługowej, składów i magazynów w obszarze Zielonego Parku Przemysłowego, – 15% dla zabudowy produkcyjno-usługowej, składów i magazynów na pozostałym terenie. Powinno pozwoli ć to na zachowanie odpowiedniej proporcji mi ędzy ró Ŝnymi funkcjami w terenach przeznaczonych do zainwestowania. Rozwój terenów zainwestowanych ograniczy obszar funkcjonowania obecnie bytuj ących tu zwierz ąt. Pogorszenie warunków nast ąpi nie tylko w granicach zagospodarowanych nieruchomo ści ale tak Ŝe w rejonie inwestycji, a ich zasi ęg b ędzie zale Ŝał od emisji hałasu, zanieczyszczenia światłem, by ć mo Ŝe tak Ŝe od emisji zanieczyszcze ń atmosferycznych czy odorów oraz od obecno ści zwierz ąt domowych. Niekorzystnym zjawiskiem mo Ŝe okaza ć si ę tak Ŝe grodzenie nieruchomo ści, szczególnie przy wykorzystaniu szczelnych wysokich ogrodze ń, co skutecznie ogranicza mo Ŝliwo ści przemieszczania si ę małych zwierz ąt. Realizacja zabudowy w zaprojektowanych terenach mo Ŝe zmniejszy ć mo Ŝliwo ści funkcjonowania ci ągów ekologicznych bądź lokalnych korytarzy. Szczególnie ci ąg zabudowy, tak istniej ącej jak i projektowanej wzdłu Ŝ drogi wojewódzkiej b ędzie stanowił utrudnienie w migracji zwierz ąt. Wybudowanie wschodniej obwodnicy Wojnicza prawdopodobnie dodatkowo ograniczy mo Ŝliwo ści przemieszczania si ę w pomi ędzy Dunajcem a lasami pogórskimi. Autostrada skutecznie podzieli rozległy kompleks Lasów Radłowsko-Wierzchosławickich tworz ąc powa Ŝną barier ę dla przemieszczania si ę zwierzynie na osi północ – południe. Projekt autostrady na tym odcinku przewiduje 2 przej ścia dla zwierz ąt – jedno du Ŝe tzw. dolne pod autostrad ą oraz jedno górne – ekodukt. Uwzgl ędniono w zapisach Studium mi ędzynarodowy korytarz ekologicznym uj ęty w sieci Econet obejmuj ący dolin ę Dunajca oraz lokalne korytarze. W opracowaniu ekofizjograficznym wskazano na terenie gminy cztery lokalizacje wa Ŝne z uwagi na miejsca korytarzy ekologicznych. Na granicy Wojnicza i Łoponia przy przej ściu przez drog ę krajow ą nie było mo Ŝliwo ści zachowa ć ci ągu bez zabudowy z uwagi głównie na tereny wyznaczone do zainwestowania w obowi ązuj ących mpzp. Natomiast kilkaset metrów na zachód od tego miejsca pozostawiony jest rozległy obszar otwarty, który by ć mo Ŝe będzie mógł pełni ć funkcj ę korytarza ekologicznego. Pomi ędzy Panie ńsk ą Gór ą a dolin ą Dunajca z uwagi na istniej ącą zabudow ę wskazano trzy lokalizacje przej ść szeroko ści od kilkudziesi ęciu do 200 metrów nie przeznaczonych do zainwestowania. Przej ścia te przebiegaj ą w pobli Ŝu przepustów dla zwierz ąt zaprojektowanych w obwodnicy wschodniej. W Sukmaniu oraz Grabnie, gdzie zabudowa ze wzgl ędu na konfiguracj ę terenu jest bardziej rozproszona przej ścia pomi ędzy kompleksami lasów zostały zachowane. Dalsza ochrona korytarzy ekologicznych wymaga: zapewnienia i utrzymania warunków siedliskowych w ich obr ębie oraz utrzymania dro Ŝno ści na ich przebiegu, poprzez ograniczenie zabudowy oraz realizacj ę, w sposób nie koliduj ący z funkcjonowaniem korytarza, terenowych urz ądze ń infrastruktury dla potrzeb turystyki i rekreacji .

42 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

7.1.4. Wykorzystanie zasobów naturalnych Na terenie gminy wyst ępuj ą zło Ŝa kruszyw naturalnych – w dolnie Dunajca, zło Ŝe iłu oraz gazu. Obecnie eksploatuje si ę zło Ŝe gazu poza terenem gminy, oraz cz ęść złó Ŝ kruszyw metod ą odkrywkow ą. Przewiduje si ę w przyszło ści podjecie wydobycia Ŝwiru i piasku w D ębinie Łętowskiej oraz Wielkiej Wsi w lokalizacjach udokumentowanych złó Ŝ oraz w miejscach do tego przeznaczonych w obowi ązuj ących planach miejscowych. W tym celu wyznaczono w zmianie Studium tereny PE o powierzchni odpowiednio 7,9 ha, 2,4 i 9,5 ha. Zapisy Studium warunkuj ą dopuszczenie nowych eksploatacji złó Ŝ uwzgl ędnieniem potrzeby zachowania walorów krajobrazowych i przyrodniczych, w tym gleb wysokich gleb bonitacyjnych, zwracaj ąc uwag ę na oszcz ędne i racjonalne gospodarowanie surowcem. Jak dotychczas, zaopatrzenie w wod ę b ędzie odbywa ć si ę głównie poprzez wodoci ąg doprowadzaj ący wod ę z uj ęcia na Dunajcu w Łukanowicach. Docelowo wodoci ąg ma obj ąć 100% gospodarstw domowych w gminie. Spowoduje to zwi ększenie zapotrzebowania w wod ę ujmowan ą z Dunajca. Do czasu realizacji sieci wodoci ągowej dla całej gminy nale Ŝy spodziewa ć si ę zwi ększenia poboru wody przez istniej ące studnie i lokalne sieci wodoci ągowe oraz budow ę nowych i rozbudowę istniej ących. Rolnictwo pełni bardzo istotna rol ę w gminie Wojnicz. W zmianie Studium poza terenami przeznaczonymi do zainwestowania i lasami wyznacza si ę tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej, w tym tereny RP wył ączone z zabudowy, w celu utrzymania przestrzeni dla funkcjonowania gospodarki rolnej. Ze wzgl ędu na korzystne warunki przyrodnicze przypuszcza się, iŜ wykorzystanie zasobów naturalnych na potrzeby rolnictwa b ędzie zachowane na poziomie zbli Ŝonym do obecnego. W zakresie gospodarki le śnej, zapisy zmiany Studium powołuj ą si ę na obowi ązuj ące plany urz ądzeniowe lasów oraz na przepisy szczególne. Odlesienia b ędzie wymagał jedynie pas terenu przeznaczony po autostrad ę A4 w północnej cz ęś ci gminy. Dodatkowo proponuje si ę obszary zalesie ń oraz wskazuje grunty nadaj ące si ę pod zalesienia 16 . Pozyskiwanie drewna odbywa si ę głównie z lasów prywatnych, stanowi ących około 22%.

7.1.5. Rze źba terenu, powierzchnia ziemi i gleby Realizacja ustale ń zmiany Studium wi ąza ć si ę b ędzie ze zmianami powierzchni terenu oraz zmian ą przeznaczenia gruntów, głównie z przejmowaniem powierzchni biologicznie czynnych, cz ęsto naturalnie ukształtowanych pod zainwestowanie – zabudow ę mieszkaniow ą, zagrodow ą, usługow ą, zakłady produkcyjne, składy, magazyny, w mniejszy stopniu pod poszerzenie cmentarzy, zabudow ę letniskow ą i rekreacji indywidualnej i drogi. W dokumencie wyznaczono nieliczne nowoprojektowane drogi w granicach gminy. Zapisy zmiany mówi ą o konieczno ści rozwoju sieci komunikacyjnej, przypuszcza si ę natomiast, Ŝe ewentualna jej rozbudowa nie powinna nast ąpi ć na du Ŝą skal ę, ze wzgl ędu na poszerzanie terenów istniej ącego zagospodarowania. B ędą to głównie drogi lokalne. Projektowana autostrada A4 oraz wschodnia

16 Patrz rozdz. 7.1.3.

43 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

obwodnica Wojnicza, które b ędą wi ązały si ę z bardzo du Ŝymi zmianami rzeźby i powierzchni terenu, uwzgl ędnione zostały ju Ŝ w studium z 1998 roku. Planowane zainwestowanie b ędzie wi ązało si ę przede wszystkim z miejscowymi zmianami powierzchni ziemi i ukształtowania terenu w obr ębie poszczególnych inwestycji. Wykonywanie prac ziemnych i niwelacji terenu przy realizacji zabudowy i dróg b ędzie powodowa ć lokalne zmiany w ukształtowaniu powierzchni terenu. Nast ąpi tak Ŝe usuni ęcie warstwy wierzchniej pokrywy glebowej, jej przemieszczanie, b ądź mieszanie z innymi materiałami, np. gruzem. Obszar gminy charakteryzuje si ę zró Ŝnicowan ą rze źbą terenu – od niemal płaskiej doliny Dunajca przez pofałdowan ą Wysoczyzn ę Wojnick ą i Równin ę Radłowsk ą po Pogórze Wi śnickie o urozmaiconym ukształtowaniu terenu z deniwelacjami si ęgaj ącymi przeszło 150 m w obr ębie południowych sołectw. Wi ększych przekształce ń rze źby terenu b ędą wymaga ć budowy w południowej – pogórskiej cz ęś ci gminy. Niezb ędne b ędzie tworzenie nasypów, podcinanie zboczy, niwelacja terenu si ęgaj ąca gł ębszych warstw profilu glebowego, wzmacnianie zboczy – co spowoduje lokalne zmiany rze źby terenu. W kierunkach zmiany Studium wyznaczano tereny przeznaczone pod zainwestowanie w terenach o nachyleniu stoków poni Ŝej 25% (~14º). Za granic ę dla osiedli M. Klimaszewski 17 przyjmuje stoki o nachyleniu 11º -15º. W terenach o łagodnej rze źbie zmiany w ukształtowaniu powierzchni terenu b ędą mniejsze. Wtórn ą zmian ą dla warunków glebowych b ędzie zmiana napowietrzania i nawadniania gleby w zwi ązku z pokryciem powierzchni ziemi materiałami nieprzepuszczalnymi oraz zmniejszeniem dostawy wód opadowych do gruntu. Powa Ŝne przekształcenia będą wi ąza ć si ę z działalno ści ą górnicz ą. Poza wyznaczonymi obszarami górniczymi w zmianie Studium wyznacza si ę w Wojniczu, D ębinie Ł ętowskiej oraz w Wielkiej Wsi obszary PE, tj. zabudowy przemysłowej – eksploatacji kruszywa wynikaj ące z obowi ązuj ących mpzp lub zmian Studium. W terenach tych na etapie eksploatacji przewiduje si ę powstanie zbiorników wyrobiskowych, hałd z nadkładu, placów manewrowych, dróg dojazdowych. Ostateczne zmiany w rze źbie terenu b ędą zale Ŝne od kierunków rekultywacji po zako ńczeniu wydobycia. Eksploatacja kruszywa udokumentowanego zło Ŝa kruszywa naturalnego „Wojnicz” przyczyni si ę do znacznej redukcji powierzchni zajmowanej w gminie przez gleby organiczne. Akumulacji w glebie zanieczyszcze ń pochodz ących ze spalania paliw płynnych oraz eksploatacji pojazdów i dróg, w tym metali ci ęŜ kich, jaki kadm, miedz, nikiel, ołów, cynk mo Ŝna spodziewa ć si ę w s ąsiedztwie projektowanych dróg oraz dróg istniej ących, wzdłu Ŝ których przewiduje si ę zwi ększenie ruchu samochodowego.

7.2. Ocena wpływu ustale ń zmiany Studium na ludzi

Zmiana Studium nie wprowadza na przedmiotowym obszarze obiektów, których funkcjonowanie wi ązałoby si ę z du Ŝym b ądź zwi ększonym ryzykiem powstania nagłych awarii. Obszarem koncentracji funkcji przemysłowej, produkcyjnej i usługowej w gminie jest i b ędzie

17 Klimaszewski M., 1981, Geomorfologia ogólna, PWN, Warszawa

44 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

Zielony Park Przemysłowy. Docelowo ZPP zajmie powierzchni ę około 153 ha, z czego 70 ha maj ą stanowi ć tereny zieleni. Zasady zagospodarowania w granicach parku reguluj ą obowi ązuj ące plany miejscowe, ustalenia których kład ą nacisk na mał ą uci ąŜ liwo ść funkcjonuj ących tu przedsi ębiorstw oraz odpowiedni ą ich izolacj ę z wykorzystaniem zieleni. Przypuszcza si ę, i Ŝ główn ą uci ąŜ liwo ści ą zwi ązan ą z działalno ści ą ZPP b ędzie zwi ększony ruch samochodów, w tym ci ęŜ arowych na drogach dojazdowych do parku. Prawdopodobnie wi ększe niedogodno ści b ędą wynikały z przeznaczenia dodatkowych terenów pod eksploatacj ę kruszywa. Pobór surowców wi ąŜ e si ę z hałasem urz ądze ń, mo Ŝliwo ści ą wyst ąpienia zapylenia w rejonie zakładu, z hałasem komunikacyjnym, obni Ŝeniem walorów krajobrazowych, nieraz z obni Ŝeniem poziomu wody w okolicznych studniach. Pewne uci ąŜ liwo ści b ędą wi ąza ć si ę z rozwojem obszarów zainwestowanych i zarazem sieci komunikacyjnej. Wzdłu Ŝ nowych dróg, wyznaczonych i dopuszczonych zmian ą Studium, wzro śnie emisja hałasu, zanieczyszcze ń atmosferycznych i drga ń. Nat ęŜ enie ruchu wzro śnie tak Ŝe w ci ągu ju Ŝ istniej ących dróg. Wzdłu Ŝ ulic obsługuj ących wył ącznie tereny zabudowy mieszkaniowej, zagrodowej i towarzysz ące im usługi poza centrami jednostek osadniczych uci ąŜ liwo ści zwi ązane z komunikacj ą nie powinny by ć szczególnie dotkliwe. Wi ększe nat ęŜ enie ruchu i jego konsekwencje mog ą by ć bardziej odczuwalne przy drogach prowadz ących przez centra wsi, przy drogach ł ącz ących s ąsiednie jednostki oraz prowadz ących do terenów o funkcjach usługowych i produkcyjnych. Zwi ększenia ruchu pojazdów ci ęŜ arowych b ędzie mo Ŝna spodziewa ć si ę na drogach obsługuj ących tereny eksploatacji. Z poszerzeniem terenów zainwestowanych b ędzie wi ązał si ę tak Ŝe wzrost emisji zanieczyszcze ń powietrza pochodz ących z domowych kotłowni, co w terenach słabiej przewietrzanych i okresach bezwietrznych b ędzie wi ązało si ę koncentracj ą szkodliwych substancji w rejonach zabudowy. Z rozwojem obszarów zainwestowanych będzie wi ąza ć si ę rozbudowa sieci elektroenergetycznej średniego i niskiego napi ęcia celem zapewnienia energii nowej zabudowie. Dla zabezpieczenia przed wpływem promieniowania wzdłu Ŝ linii elektroenergetycznych, zgodnie z przepisami szczegółowymi, wyznacza si ę strefy techniczne od sieci infrastruktury, w obr ębie których obowi ązuj ą ograniczenia w zagospodarowaniu. Ponadto utrzymuje si ę istniej ące sieci wysokiego napi ęcia, a planowane kierunki działa ń obejmuj ą tak Ŝe przeizolowanie linii 30 kV na napi ęcie 15 kV. Przypuszcza si ę, Ŝe planowane zmiany przy zachowaniu obowi ązuj ących przepisów nie powinny znacz ąco wpłyn ąć na zdrowie ludzi. Uci ąŜ liwo ści zwi ązane ze wzrostem promieniowania elektromagnetycznego b ędą mogły wynikać z rozwoju sieci telekomunikacyjnych, szczególnie stacji bazowych telefonii komórkowej i innych urz ądze ń nadawczych. W terenach rozwoju cmentarzy ustala si ę uwzgl ędnienie wyników bada ń hydrogeologicznych, stwierdzaj ących przydatno ść terenów pod poszerzenie istniej ących cmentarzy, zgodnie z przepisami szczególnymi . Ponadto, w zwi ązku z projektowaniem zabudowy w strefie 50-150 m od granicy poszerze ń cmentarzy, zapisy zmiany studium dopuszczaj ą zabudow ę kubaturow ą pod warunkiem, Ŝe wszystkie budynki zaopatrywane b ędą wył ącznie z sieci

45 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

wodoci ągowej 18 . Miejscowo ści, w których planuje si ę poszerzenie cmentarzy obj ęte s ą sieci ą wodoci ągu komunalnego. Zapisy zmiany Studium nie powinny zwi ększy ć zagro Ŝenia powodziowego na terenie gminy. Stref ę bezpo średniego zagro Ŝenia zalaniem wodami powodziowymi terenów obwałowanych Dunajca, fragmentów Wi ęckówki i Milówki przeznacza si ę pod ZR – rolnicz ą przestrze ń u Ŝytków zielonych (w Olszynach niewielki teren pod istniej ące boisko sportowe). W pasie terenu 50 m od stopy wału zgodnie przepisami Prawa Wodnego 19 nie wyznacza si ę terenów rozwoju zabudowy. Wzdłu Ŝ pozostałych cieków zaznaczono zasi ęg wezbra ń ich wód po wyj ątkowych, nawalnych opadach, jakie miały miejsce w 2009 r. Wzdłu Ŝ tych cieków tam, gdzie była taka mo Ŝliwo ść wyznaczono zmian ą Studium pasy zieleni ZR. Nieraz jednak istniej ąca zabudowa, uj ęta w dokumencie jako obszary porz ądkowania terenów poło Ŝona jest niemal w bezpo średnim sąsiedztwie koryt cieków. Takim newralgicznym miejscem jest centrum Wielkiej Wsi z ciekiem Milówk ą przechodz ącym przez drog ę wojewódzk ą oraz teren centrum Wojnicza, na południe od którego przepływa Wi ęckówka. W Wojniczu w wymienionym miejscu mimo wylewu rzeki projektuje si ę dodatkowe tereny pod zainwestowanie zakładaj ąc, Ŝe naprawiony wał przeciwpowodziowy będzie spełniał swoj ą funkcj ę. W przypadku wyst ąpienia podobnej sytuacji, jak ta z czerwca 2009 r. niewykluczone b ędzie podtopienie zabudowy poło Ŝonej w niedu Ŝej odległo ści od koryt. Jak zaznaczono w Uwarunkowaniach zmiany Studium na skalę skutków opadów nawalnych miało wpływ wiele czynników, w tym zaniedbanie infrastruktury odwadniaj ącej oraz zmniejszanie potencjału retencyjnego. Zgodnie z zapisami dokumentu w terenach zagro Ŝenia zalewaniem wodami wezbraniowymi, szczególnie w czasie nawalnych opadów deszczowych, zaleca si ę: – uporz ądkowanie i zagospodarowanie koryt cieków w sposób umo Ŝliwiaj ący odpływ wody bez strat dla mienia; zakres działa ń powinien uwzgl ędnia ć ochron ę przyrodnicz ą ekosystemów, – wykluczenie zabudowy oraz zachowanie obowi ązuj ących zakazów, nakazów i dopuszcze ń wynikaj ących z przepisów Prawa Wodnego 20 , – popraw ę stanu istniej ącej infrastruktury przeciwpowodziowej, przy małych ciekach m. in. urz ądze ń hydrotechnicznych. Niektóre rejony południowych sołectw gminy nara Ŝone s ą na niebezpieczeństwo wyst ąpienia ruchów grawitacyjnych. W niniejszym dokumencie uwzgl ędniono zinwentaryzowane osuwiska, w tym tak Ŝe uruchomione w wyniku opadów nawalnych z 2009 i 2010 roku. W miejscach ich wyst ępowania nie projektuje si ę nowej zabudowy. Pasy terenów porządkowania i rozwoju zabudowy wyznaczone w zmianie Studium maj ą zazwyczaj szeroko ść 1-2 linii zabudowy, co powinno zapobiec nadmiernemu obci ąŜ eniu stoków i ich przekształcaniu, które mogłoby przyczynia ć si ę w nast ępstwie do wyst ępowania ruchów masowych, stanowi ących zagro Ŝenie dla zdrowia i Ŝycia ludzi, a tak Ŝe dla ich mienia. Nie projektowano tak Ŝe zabudowy na stokach o nachyleniu powy Ŝej 25% (~ 14º). Wg ustale ń dokumentu, w obszarach potencjalnie zagro Ŝonych ruchami masowymi, wyznaczonych na podstawie inwentaryzacji po powodzi w 1997 r., koniecznym

18 zgodnie z Rozporz ądzeniem Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r. (Dz. U. 1959 Nr 52 poz. 315) 19 Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019)

46 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

jest bezwzgl ędne wył ączenia osuwisk z zabudowy, a w pozostałych terenach zagro Ŝonych ruchami masowymi dopuszczenie zabudowy po wykonaniu bada ń geotechnicznych posadowienia obiektów. Powinno zapobiec to niewła ściwym lokalizacjom budynków, mog ącym zagra Ŝać bezpiecze ństwu ludzi. Ponadto, w celu stabilizowania gruntu i stoków w omawianych terenach zapisy mówi ą o konieczno ści zmiany u Ŝytkowania gruntów rolnych na u Ŝytki zielone lub zalesienia bądź wprowadzenie sadów, plantacji krzewów. Cz ęść takich stoków, gdzie wyst ępuj ą osuwiska oraz spełzywanie czy osiadanie przeznacza si ę pod zalesienia.

7.3. Wpływ ustale ń zmiany studium na obszary i obiekty prawnie chronione

Ustalenia zmiany studium respektuj ą wszystkie formy ochrony przyrody, a tak Ŝe inne zasoby środowiska przyrodniczego i kulturowego prawnie chronione.

7.3.1. Środowisko przyrodnicze

Na terenie gminy wyst ępuj ą takie formy ochrony przyrody (fop) 21 jak: rezerwat przyrody “Panie ńska Góra”, obszary chronionego krajobrazu: Radłowsko-Wierzchoslawicki, Wschodniego Pogórza Wi śnickiego i Pogórza Ci ęŜ kowickiego, 11 pomników przyrody Ŝywej obejmuj ących 13 drzew, gatunki chronione flory, fauny i grzybów oraz obszar Natura 2000 Dolny Dunajec. Projektowane w analizowanym dokumencie zmiany uŜytkowania i zagospodarowania terenów respektuj ą ustalenia dotycz ące wymienionych fop. Dla ochk zmiana Studium ustala zagospodarowanie terenów z uwzgl ędnieniem zaostrzonych rygorów korzystania ze środowiska oraz obowi ązek respektowania ustalonych działa ń w zakresie czynnej ochrony ekosystemów le śnych i niele śnych oraz zakazów zawartych w rozporz ądzeniach Wojewody Małopolskiego w sprawie OChK . Ponadto ustala si ę ochron ę rezerwatu i pomników przyrody zgodnie z ustaleniami ustawy o ochronie przyrody, rozporz ądze ń powołuj ących rezerwat i uznaj ących twory przyrody za pomniki przyrody. Zasady obowi ązuj ące na terenie obszaru natura 2000 reguluje ustawa o ochronie przyrody. W granicach obszarów chronionego krajobrazu przewiduje si ę zmniejszenie zielonych powierzchni otwartych i agrocenoz na rzecz terenów przeznaczonych do zainwestowania. Emisja hałasu, zanieczyszcze ń czy drga ń mo Ŝe zwi ększy ć obszar o ograniczonych warunkach dla bytowania zwierzyny. Koncentracja terenów zabudowanych – produkcyjnych i usługowych oraz składów i magazynów wyst ąpi w granicach ZPP. Zgodnie z rozporz ądzeniami Wojewody Małopolskiego na terenie ochk zakazuje si ę lokalizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko 22 , za wyj ątkiem tych przedsi ęwzi ęć , dla których przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrod ę

20 Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019) 21 Zgodnie z Ustaw ą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92 poz. 880 z pó źn. zm.) 22 Ustawa z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199 poz. 1227 z pó źn. zm.)

47 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

OChK 23 . Ponadto dla ZPP wyznacza si ę minimaln ą powierzchni ę biologicznie czynn ą stanowi ącą 25% powierzchni działki. Realizacja dopuszczonej infrastruktury telekomunikacyjnej wpłynie ujemnie na walory krajobrazowe obszarów ch. k. Z drugiej strony proponuje si ę w analizowanym dokumencie dla terenu całej gminy, w tym równie Ŝ ochk tereny zalesie ń, a tak Ŝe ustala si ę ochron ę zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych, śródł ąkowych i oczek wodnych, wył ączenie terenów dolin rzek i potoków, jako strefy bezinwestycyjnej ochrony u Ŝytków zielonych . Celem tych zapisów ma by ć utrzymanie i zwi ększenie bioró Ŝnorodno ści, zachowanie korytarzy i ci ągów ekologicznych, podniesienie walorów krajobrazowych gminy. Trwałych przekształceń rze źby terenu, szaty ro ślinnej i mo Ŝliwych zmian stosunków wodnych mo Ŝna spodziewa ć si ę w terenach przeznaczonych pod tereny eksploatacji kruszywa. Zgodnie jednak ze zmian ą do rozporz ądzenia w sprawie obszaru chronionego krajobrazu 24 zakaz wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu oraz skamieniało ści, w tym kopalnych szcz ątków ro ślin i zwierz ąt, a tak Ŝe minerałów nie dotyczy terenów przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub studiach uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gmin na cele wydobywania skał i minerałów, w przypadku przedsi ęwzi ęć , dla których przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrod ę Obszaru. Obszar rezerwatu znajduje si ę na terenach le śnych, w które zmiana Studium nie ingeruje. Planowane zagospodarowanie terenów w otoczeniu rezerwatu w wi ększo ści nie powinno negatywnie wpłyn ąć na jego przyrod ę, cho ć budowa wschodniej obwodnicy Wojnicza mo Ŝe przyczyni ć si ę do ograniczenia mo Ŝliwo ści migracji gatunków. W kwestii ochrony pomników przyrody zapisy zmiany Studium odwołuj ą si ę przepisów szczebla krajowego oraz prawa lokalnego. Poza pomnikami ustanowionymi proponuje si ę obj ąć ochron ą prawn ą okazy drzew o szczególnych warto ściach – łącznie 9 drzew w 6 lokalizacjach. Obszar natura 2000 obejmuje swoim zasi ęgiem koryto Dunajca, niewielkie fragmenty przybrze Ŝne oraz teren zbiorników powyrobiskowych przy południowej granicy gminy. Teren mi ędzywała oraz teren nieobwałowany w Olszynach od koryta do drogi wojewódzkiej, który znajduje si ę w granicach obszaru natura 2000 został przeznaczony zmian ą Studium pod u Ŝytki zielone ZR, a w miejscach zbiorników pod wody stoj ące WS. W terenach ZR ustala si ę ograniczenie zmiany przeznaczenia trwałych u Ŝytków zielonych poło Ŝonych w dolinach cieków, ze wzgl ędów na ich role w funkcjonowaniu przyrodniczym obszaru, na grunty orne oraz wykluczenie przekształcenia ich na cele nierolnicze , co powinno zapewni ć kontynuacj ę pełnionej funkcji przyrodniczej rzeki. Zapisy zmiany Studium przewiduj ą jednocze śnie dla atrakcyjnych terenów doliny Dunajca utrwalenie funkcji turystyczno-rekreacyjnej o charakterze turystyki weekendowej, któr ą w sezonie letnim pełni ą te tereny. Wypoczynek odbywa si ę głównie poprzez le Ŝakowanie, kąpiele w rzece i połowy. Wyposa Ŝenie tych terenów w niezb ędn ą infrastruktur ę turystyczno-

23 Rozporz ądzenia Wojewody Małopolskiego Nr 71/05, 75/05 i 76/05 z dnia 27 grudnia 2005 r. (Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 126 poz. 795, 799 i 800 z dnia 14 marca 2006 r.)

48 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

rekreacyjn ą, na co zapisy zmiany Studium kład ą nacisk powinno uczyni ć wypoczynek bardziej zorganizowanym, skupi ć w miejscach do tego wyznaczonych czy zapobiec za śmiecaniu terenu. Zgodnie z ustaleniami dokumentu planowanie działa ń zwi ązanych z realizacj ą wspomnianej funkcji wzdłu Ŝ doliny Dunajca winno odbywa ć si ę z uwzgl ędnieniem celów ochrony przyrody, dla których wyznaczony został obszar Natura 2000. Niew ątpliwie korzystnie na stan środowiska, a zatem i zasoby przyrodnicze rzeki Dunajec wpłynie realizacja ustale ń (podnoszonych wielokrotnie) dotycz ących uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, a przede wszystkim rozbudowy sieci kanalizacyjnej. B ędzie to miało pozytywny skutek dla środowiska i przyrody na obszarze całej gminy i prawdopodobnie poza tej granicami. Ograniczenie zanieczyszczenia cieków odprowadzanych wody do Dunajca przyczyni si ę do podniesienia jako ści wody tak Ŝe na odcinku rzeki poni Ŝej gminy Wojnicz, który równie Ŝ chroniony jest jako obszar natura 2000. Jak zostało wy Ŝej wspomniane zapisy dokumentu nie przewiduj ą zmiany przeznaczenia gruntów le śnych na cele niele śne (z wyj. terenu pod A4)– utrzymana zostanie zatem powierzchnia lasów ochronnych – wodochronnych w północnej cz ęś ci gminy oraz glebochronnych na pogórzu. Z uwagi na du Ŝą powierzchni ę dobrych gleb w gminie realizacja zapisów dokumentu na etapie sporz ądzania planów miejscowych spowoduje konieczno ść zmiany przeznaczenia cz ęś ci gruntów rolnych wysokich klas bonitacyjnych na cele nierolnicze w obr ębie cz ęś ci wiejskiej gminy. Zasady ochrony i procedur ę odralniania reguluje Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych 25 . W zapisach zmiany Studium oraz na rysunkach uwzgl ędniono wyst ępowanie oraz przebieg mi ędzynarodowego korytarza ekologicznego sieci ekonet, obejmuj ącego dolin ę rzeki Dunajec w szerokich granicach, a tak Ŝe lokalne korytarze i ci ągi ekologiczne. W celu ich ochrony proponuje si ę zwi ększenie powierzchni le śnej poprzez zalesienia oraz wył ączenie terenów dolin rzek i potoków jako strefy bezinwestycyjnej czy ochron ę zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych. Ochron ę wód GZWP przed degradacj ą ustala si ę poprzez uwzgl ędnienie takich zapisów Prawa Wodnego jak: nakaz uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, likwidacji dzikich wysypisk odpadów, nakaz likwidacji lub zakaz bezpo średniego zrzutu ścieków do wód podziemnych oraz zakaz lokalizacji przedsi ęwzi ęć zawsze mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko .

7.3.2. Środowisko kulturowe

Gmina Wojnicz obfituje w zabytki, jest tu tak Ŝe wiele stanowisk archeologicznych 26 . Wszystkie obiekty zabytkowe zostały w analizowanym dokumencie obj ęte ochron ą. Dla ochrony zabytkowych warto ści układu urbanistycznego Wojnicza uwzgl ędnia si ę utworzenie 3 stref ochrony konserwatorskiej: Stref ę A - ścisłej ochrony konserwatorskiej krajobrazu z zabudow ą, Stref ę B –

24 Rozporz ądzenie Nr 9/07 Wojewody Małopolskiego z dnia 6 lipca 2007 r. zmieniaj ące rozporz ądzenia w sprawie obszarów chronionego krajobrazu poło Ŝonych na terenie województwa małopolskiego (Dz. Urz. Woj. Małop., Nr 499/2007 poz. 3294) 25 Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. z 1995 r. Nr 16 poz. 78 z pó źn. zm.) 26 Patrz rozdz. 3.2.

49 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

cz ęś ciowej ochrony konserwatorskiej krajobrazu z zabudow ą oraz Stref ę C – ekspozycji miasta – otulinow ą. Ponadto, wyznaczone zostały 4 strefy ochrony konserwatorskiej cennych stanowisk archeologicznych D z tego D1 w mie ście Wojnicz, a D2, D3, D4 w obszarze gminy. W ustaleniach brano pod uwag ę Studium rewaloryzacji – Centrum Gminy Wojnicz, Gminn ą Ewidencj ę Zabytków, odnoszono si ę tak Ŝe do Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Wojnicz. Zapisy szczegółowe nie dotycz ą jedynie obiektów uznanych za zabytki na podstawie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami 27 , ale tak Ŝe obiekty o cechach zabytkowych nie chronione prawem. Zapisy ochrony dziedzictwa kulturowego maj ą na celu zachowanie warto ści zasobów decyduj ących o to Ŝsamo ści kulturowej gminy poprzez m.in.: – zachowanie zabytkowych elementów układu urbanistycznego (sie ć dro Ŝną, układ działek, zabudow ę zabytkow ą i tradycyjn ą, relikty fortyfikacji w postaci wałów, skarp stawów – pozostało ści fos, ziele ń zabytkow ą), – utrzymanie wyznaczonych linii pierzei ulicy z pozostawieniem zabudowy gospodarczej w tyle (za podwórzem gospodarczym) oraz ogrody na zapleczu działki, – utrzymanie i konserwacja zabudowy (z wykluczeniem nadbudowy zabytkowych domów parterowych przy Rynku), – zachowanie i wyeksponowanie w terenie czytelnych reliktów fortyfikacji w postaci: wałów, szkarpy rzecznej, reszt fos (stawy i ich pozostało ści), wyklucza si ę rozkopywanie, zaoranie, grodzenie wałów, szkarp i dawnych fos, – dostosowanie nowej zabudowy gabarytem i form ą do tradycyjnej zabudowy zlokalizowanej w obr ębie stref, – dopuszczenie wymiany substancji obiektów nie posiadaj ących warto ści zabytkowej, dla poprawy wizualnej miasta, z zakazem wprowadzania gabarytów obiektów i ich form sprzecznych z dotychczas zlokalizowanymi w strefie; – remontowanie i utrzymanie przydro Ŝnych krzy Ŝy, figur, kapliczek i innych obiektów małej architektury sakralnej, – uwzgl ędnienie proponowanych form ochrony krajobrazu wg Jark-Wak: rezerwatu kulturowego, parku kulturowego, strefy ochrony konserwatorskiej i strefy integracji konserwatorskiej, – zachowanie i rewaloryzacja cmentarzy stanowi ących pomniki historii i kultury, – utrzymanie i ochron ę szczególnie warto ściowych pod wzgl ędem krajobrazu kulturowego zespołów zachowanej zabudowy tradycyjnej, tworz ącej specyficzne, bardzo cz ęsto pi ęknie poło Ŝone enklawy. Dodatkowo dla ochrony zieleni wpisuj ącej si ę w krajobraz gminu ustala si ę: – zachowanie terenów le śnych i terenów otwartych o wybitnych walorach krajobrazowych tj. elementów krajobrazu kulturowego – poprzez wykluczenie lokalizacji nowej zabudowy poza istniej ącymi i proponowanymi terenami zespołów osadniczych, – ochrona terenów zielonych naturalnych i urz ądzonych, b ędących wypełnieniem układów i otoczenia zespołu urbanistycznego,

27 Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2003 nr 162 poz. 1568 z pó źn. zm.)

50 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

– ochrona tzw. w ąwozów szwedzkich poprzez wprowadzenie zieleni stabilizuj ącej zbocza skarpy.

7.4. Wpływ realizacji zmiany Studium na krajobraz

Ustalenia zmiany Studium przyczyni ą si ę do pewnych zmian w krajobrazie. Tereny obecnie niewykorzystywane zostan ą przeznaczone pod zabudow ę ró Ŝnych funkcji. Spowoduje to zmniejszenie powierzchni otwartych terenów naturalnych i seminaturalnych poprzez wprowadzenie powierzchni antropogenicznych – dróg, placów, parkingów, oraz pojawienie si ę brył budynków. Z uwagi na stopie ń i charakter zainwestowania w gminie, dalsze zagospodarowanie będzie miało charakter przede wszystkim uzupełnienia b ądź zag ęszczenia zabudowy. Niemniej jednak wyznacza si ę tak Ŝe nowe, dotychczas rolne, tereny pod budownictwo głównie w Wojniczu, Dębinie Ł ętowskiej, Wi ęckowicach, Łoponiu. Obszary te szczególnie wpłyn ą na zmian ę krajobrazu ze wzgl ędu na nadanie im zupełnie nowego charakteru. Du Ŝych zmian walorów widokowych będzie mo Ŝna spodziewa ć si ę w kolejnych terenach w obr ębie ZPP, które przeznacza si ę pod zainwestowanie – pojawi ą si ę prawdopodobnie hale produkcyjne b ądź dystrybucyjne oraz rozlegle place i składy. Ł ączna powierzchnia terenów U i PU Zielonego parku Przemysłowego wyznaczona zmian ą Studium wyniesie około 130 ha. Realizacja dopuszczonych elementów sieci infrastruktury telekomunikacyjnej, szczególnie masztów wpłynie niekorzystnie na walory krajobrazowe gminy. Nowa zabudowa w ternach o urozmaiconej rze źbie terenu nie powinna wyra źnie ograniczy ć panoramy i odczucia przestrzeni. Z perspektywy wn ętrza obszaru zagospodarowanego poło Ŝonego na terenie równinnym zmniejszy cz ęś ciowo widok na tereny otaczaj ące. Jednocze śnie w zakresie architektury projekt zmiany Studium ustala zasady ograniczaj ące negatywne oddziaływania projektowanej zabudowy na krajobraz. Zapisy narzucaj ą konkretne wielko ści i działania w zakresie wysoko ści budynków i stosowania dachów. Ponadto okre ślaj ą wska źnik zabudowy, w zale Ŝno ści od przeznaczenia terenów: minimaln ą powierzchni ę biologicznie czynn ą wskazan ą do zachowania oraz minimaln ą powierzchnie działki. Poza wska źnikami i parametrami urbanistycznymi okre śla si ę szereg zasad w terenach porz ądkowania i rozwoju zabudowy ró Ŝnego przeznaczenia, m.in.: – systematyczne porz ądkowanie poprzez wymian ę, remonty, przebudowy istniej ącej zabudowy w celu poprawy i podniesienia atrakcyjno ści zagospodarowania, – tworzenie uporz ądkowanej linii zabudowy, – zachowanie dbało ści o utrzymanie form regionalnych, w tym tradycyjnych układów przestrzennych i cech stylowych miejscowej architektury, – ochrona historycznej struktury przestrzennej wraz z istniej ącymi zespołami i obiektami zabytkowymi, zgodnie z kierunkami i zasadami okre ślonymi dla obszaru obj ętego ochron ą konserwatorsk ą oraz zgodnie z zasadami okre ślonymi w studium rewaloryzacji miasta Wojnicz, – zharmonizowanie nowej zabudowy z otoczeniem, wpisującej si ę w miejsce gabarytem, wysoko ści ą, kolorystyk ą, form ą dachu, usytuowaniem wzgl ędem drogi,

51 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

– dostosowanie gabarytów obiektów wprowadzanych do obiektów istniej ących, utrzymanie ich w charakterze i skali miejscowo ści, – ścisłe podporz ądkowanie realizowanego zainwestowania ochronie warto ści przyrodniczych i krajobrazowych. Celem tych zapisów jest wkomponowanie nowych elementów zagospodarowania w otoczenie, z uwzgl ędnieniem poło Ŝenia i ukształtowania terenu a tak Ŝe wytworzenie przestrzeni zapewniaj ącej funkcjonalno ść i estetyk ę z zachowaniem wła ściwych proporcji pomi ędzy faktyczn ą zabudow ą a terenami zieleni w obr ębie poszczególnych nieruchomo ści. Znacz ące zmiany w krajobrazie b ędą konsekwencj ą podj ęcia eksploatacji w terenach wyznaczonych do tego celu zmian ą Studium w D ębnie Ł ętowskie, Wojniczu oraz Wielkiej Wsi. Na etapie poboru kruszywa nast ąpi ą zmiany rze źby terenu, powstan ą zbiorniki wodne, by ć mo Ŝe niezb ędne b ędzie usuniecie drzew lub krzewów. Pojawi ą si ę hałdy z nadkładu, nasypy, drogi techniczne. Stopie ń przekształcenia krajobrazu po zako ńczeniu wydobycia zale Ŝny b ędzie od kierunku rekultywacji obszaru górniczego. Dla terenów PE ustala si ę wprowadzenie zieleni osłonowej, izoluj ącej przyrodniczo i wizualnie tereny eksploatacji oraz przeciwdziałanie degradacji powierzchni ziemi poprzez sukcesywne prowadzenie rekultywacji i zagospodarowanie terenów poeksploatacyjnych . Dla wszystkich kategorii przeznaczenia zmiana Studium przewiduje zabezpieczenie miejsc parkingowych w obr ębie terenu , co zapobiegnie chaotycznemu parkowaniu w przypadkowych miejscach.

7.5. Oddziaływanie transgraniczne

Poło Ŝenie obszaru obj ętego Zmian ą Studium w odległo ści około 60 km od granic pa ństwa, a tak Ŝe charakter projektowanego zainwestowania wyklucza mo Ŝliwo ść transgranicznego oddziaływania na środowisko.

8. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji zmiany Studium

Zmiana Studium sporz ądzona została dla całej gminy w jej granicach administracyjnych. Zakładaj ąc teoretycznie brak realizacji ustale ń dokumentu, zmiany jakie zaszłyby w zagospodarowaniu terenu, a które miałyby wpływ na środowisko cz ęś ciowo byłyby zbli Ŝone do jego ustale ń. Prawdopodobnie jednak miałyby tak Ŝe miejsce procesy i zjawiska, których nie przewiduje opracowana zmiana studium b ądź, przed wyst ąpieniem których zabezpiecza. Mo Ŝna by spodziewa ć si ę: − rozproszenia zabudowy w cz ęś ci gminy, − zbyt intensywnej zabudowy, − zabudowy w terenach zagro Ŝonych wyst ąpieniem ruchów masowych, − zabudowy w miejscach osi, punktów, ci ągów widokowych, − zabudowy mieszkaniowej w pobli Ŝu terenów przewidzianych do eksploatacji kruszywa,

52 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

− zainwestowania w miejscach funkcjonowania korytarzy ekologicznych i przej ść zwierz ąt, − budowy w s ąsiedztwie terenów mieszkaniowych obiektów usługowych czy produkcyjnych mog ących powodowa ć uci ąŜ liwo ści dla okolicznych mieszka ńców, − zabudowy nieuwzgl ędniaj ącej tradycyjnych stylów architektonicznych wprowadzaj ącej dysharmoni ę w krajobrazie, W wyniku wyst ąpienia powy Ŝszych sytuacji mogłoby doj ść do takich niekorzystnych zjawisk jak: − pogorszenia walorów widokowych i krajobrazowych gminy, − zagro Ŝenia mienia, a tak Ŝe zdrowia i Ŝycia ludzi w wyniku niewła ściwego lokalizowania zabudowy i w konsekwencji nara Ŝenie na skutki ruchów masowych, − dalszej fragmentacji środowiska i przerywania ci ągów i przej ść zwierz ąt, − przej ęcia pod zainwestowanie rozległych terenów rolnych wysokich klas bonitacyjnych gleb, Zaznaczy ć nale Ŝy, i Ŝ studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie jest aktem prawa lokalnego. Niejako nabiera mocy prawnej w momencie uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które wg ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 28 maj ą by ć zgodne ze studium. Do czasu uchwalenia mpzp ustalenia studium nie s ą wi ąŜą ce przy decyzjach lokalizacyjnych inwestycji nie wymagaj ących sporz ądzenia planu miejscowego.

9. Rozwi ązania eliminuj ące lub ograniczaj ące negatywne oddziaływanie na środowisko

Ustalenia zmiany Studium dotycz ą przeznaczenia terenów, zasad ich zagospodarowania i kształtowania zabudowy w obszarze obj ętym opracowaniem. Realizacja tych ustale ń będzie niosła szereg mniej lub bardziej istotnych zmian dla stanu środowiska, zasobów przyrodniczych i kulturowych. W celu zminimalizowania negatywnego oddziaływania projekt zawiera ustalenia w zakresie utrzymania dotychczasowej jako ści stanu środowiska i ochrony zdrowia ludno ści, a tak Ŝe dotycz ące dziedzictwa kulturowego i walorów krajobrazowych. Wyró Ŝni ć tu nale Ŝy zapisy dotycz ące: − ustalenia minimalnej powierzchni działki przeznaczonej pod zabudow ę oraz minimalnej powierzchni biologicznie czynnej dla zachowania proporcji pomi ędzy ró Ŝnymi funkcjami terenów, − wył ączenia terenów rozwoju zabudowy z miejsc wyst ąpienia osuwisk i zalewów wezbraniowych, − przeznaczenia dodatkowych obszarów pod zalesienia, wskazanie zasadno ści zalesie ń na terenach zagro Ŝonych ruchami masowymi oraz wył ączenie z jakiejkolwiek zabudowy stoków o nachyleniu powy Ŝej 25%, − zalece ń poprawy stanu infrastruktury przeciwpowodziowej oraz ograniczenia zmiany przeznaczenia trwałych u Ŝytków zielonych poło Ŝonych w dolinach cieków,

53 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

− rozwi ązania gospodarki wodno-ściekowej na terenie gminy – wspomniane wielokrotnie w tek ście zmiany Studium (obecnie b. niski stopie ń skanalizowania gminy), − uwzgl ędnienia wyników bada ń hydrogeologicznych, stwierdzaj ących przydatno ść terenów pod poszerzenie istniej ących cmentarzy, zgodnie z przepisami szczególnymi, − dopuszczenia zabudowy kubaturowej w strefie 50-150 m od granicy poszerze ń cmentarzy pod warunkiem, Ŝe wszystkie budynki zaopatrywane b ędą wył ącznie z sieci wodoci ągowej, − wykorzystania czystych i bezpiecznych dla środowiska technologii i nie przekraczania dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku dla powstaj ących obiektów w terenach PU, − stosowania technologii zapewniaj ących ograniczenie ujemnego wpływu eksploatacji na środowisko przyrodnicze, wprowadzenia zieleni osłonowej izoluj ącej przyrodniczo i wizualnie tereny eksploatacji oraz przeciwdziałania degradacji powierzchni ziemi poprzez sukcesywne prowadzenie rekultywacji i zagospodarowanie terenów poeksploatacyjnych, − zabezpieczenia miejsc parkingowych dla wszystkich kategorii terenów zabudowanych (z wyj. UM). Ponadto zapisy dokumentu respektuj ą wszystkie formy ochrony przyrody, inne obszary i obiekty prawnie chronione zwi ązane ze środowiskiem przyrodniczym i ochron ą stanu jako ści środowiska. Uwzgl ędniono tak Ŝe istniej ące zasoby dóbr kultury oraz wprowadzono szereg ustale ń dla ochrony walorów krajobrazowych, estetycznych i warto ści kulturowych w gminie.

10. Propozycja rozwi ąza ń alternatywnych

Proponuje si ę rozwa Ŝenie i ew. wprowadzenie zapisów dotycz ących: − stosowania piasku b ądź Ŝwiru zamiast soli przy od śnie Ŝaniu ulic, chodników, placów, parkingów, alejek, − ograniczenia mo Ŝliwo ści wjazdu samochodów osobowych nad brzeg Dunajca na całym odcinku, − realizacji ogrodze ń w terenach zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej, umo Ŝliwiaj ących migracj ę i przemieszczanie si ę małych zwierz ąt, − zabezpieczenia przej ść dla drobnej zwierzyny przy realizacji wi ększych inwestycji drogowych w gminie, − realizacji zieleni izolacyjnej w ten sposób, aby spełniały funkcja izolacji akustycznej z wykorzystaniem gatunków rodzimych, odpornych na zanieczyszczenia powietrza i gleby, z uwzgl ędnieniem warunków gruntowych, − ograniczania wielko ści terenów pokrytych sztuczn ą, nieprzepuszczaln ą nawierzchni ą poprzez wprowadzenie, tam gdzie to b ędzie mo Ŝliwe, nawierzchni a Ŝurowych umo Ŝliwiaj ących infiltracje wód opadowych w gł ąb ziemi; − realizacji o świetlenia, szczególnie publicznego z wykorzystaniem lamp zapobiegaj ących

28 Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z pó źn. zm.)

54 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

zanieczyszczeniu światłem, − ustanowienia strefy o promieniu 15 m wokół proponowanych do obj ęcia ochron ą pomników przyrody, wył ączonej z zabudowy, − ustanowienia strefy o promieniu 15 m wokół istniejących źródeł, szczególnie tych wskazanych w opracowaniu ekofizjograficznym, − przeprowadzenia inwentaryzacji przyrodniczej okre ślaj ącej lokalizacje stanowisk grzybów, ro ślin i zwierz ąt chronionych celem zachowania stopnia bioró Ŝnorodno ści, racjonalnego wykorzystania zasobów przyrodniczych oraz w celach turystycznych i edukacyjnych.

11. Propozycje dotycz ące przewidywanych metod analizy skutków realizacji projektu zmiany Studium oraz cz ęstotliwo ść jej przeprowadzania

Trudno ściami przy próbie analizy skutków realizacji zmiany Studium są z jednej strony brak na terenie gminy punktów kontrolno-pomiarowych umo Ŝliwiaj ących ocen ę wpływu zainwestowania na elementy środowiska przyrodniczego, a tak Ŝe mo Ŝliwo ść wyodr ębnienia z istniej ącego oddziaływania, tej jego cz ęś ci, która wynika ści śle z ustale ń dokumentu. Ponadto zaznaczy ć nale Ŝy, i Ŝ suikzp nabiera niejako mocy prawnej dopiero w momencie uchwalenia planu miejscowego, którego zapisy musza by ć zgodne z ustaleniami studium. Do tego czasu sposób zagospodarowania terenu nie musi uwzgl ędnia ć kierunków wyznaczonych w studium. Studium poprzez plany miejscowe obejmuj ące cz ęś ci gminy mo Ŝe by ć tak Ŝe realizowane etapowo. W pewnym zakresie wspomniana analiza b ędzie przeprowadzania w ramach zada ń własnych jednostek samorz ądowych czy innych instytucji tj. pomiary hałasu komunikacyjnego dokonywane przez niektórych zarz ądców dróg publicznych (np. drogi nr 4), pomiary zanieczyszczenia powietrza, stanu jako ści wód, hałasu, promieniowania wykonywane przez Wojewódzki Instytut Ochrony Środowiska w Krakowie, czy analiza corocznych sprawozda ń uŜytkowania gruntów sporz ądzanych dla GUS, pozwalaj ąca oceni ć powi ększanie si ę terenów zabudowanych, zalesianych, zadrzewianych i in. Program ochrony środowiska 29 dla gminy Wojnicz tak Ŝe przewiduje prowadzenie co 2 lata monitoringu stanu środowiska oraz realizacji celów ochrony środowiska obejmuj ący kilkana ście wska źników stanu środowiska. Dodatkowo proponuje si ę raz na 3 lata sporz ądzenie analizy raportów oddziaływania na środowisko przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w zakresie emisji zanieczyszcze ń atmosferycznych, wytwarzania ścieków i odpadów, a tak Ŝe analizy post ępu realizacji sieci kanalizacyjnej i przył ączanych odbiorców. Zaznaczy ć nale Ŝy, i Ŝ zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym burmistrz Wojnicza raz w okresie kadencji dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym.

29 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Wojnicz na lata 2004-2015. Tarnów, marzec 2004 r. – zał ącznik nr II do Uchwały Nr XIX/178/2004 Rady Gminy Wojnicz z dnia 28 wrze śnia 2004 r.

55 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

12. Streszczenie w j ęzyku niespecjalistycznym

Zmiana Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy Wojnicz powstała na zlecenie Burmistrza w zwi ązku z uchwał ą Rady Gminy. Niniejsza Prognoza okre śla ocen ę oddziaływania na środowisko przyrodnicze i stanowi integralny zał ącznik dokumentacji planistycznej. Powstała w oparciu o charakterystyk ę i ocen ę istniej ącego stanu środowiska przyrodniczego, a dalej analiz ę potencjalnego wpływu na to środowisko realizacji przewidywanego projektem zagospodarowania terenu. Do sporz ądzenia Prognozy wykorzystano opracowanie ekofizjograficzne przedstawiaj ące uwarunkowania środowiska terenu pod k ątem potencjalnego zainwestowania, a tak Ŝe poza wizjami w terenie, opracowania kartograficzne, dokumentacyjne i inne publikacje. Obszar opracowania obejmuje cał ą gmin ę Wojnicz poło Ŝon ą w zachodniej cz ęś ci powiatu tarnowskiego w województwie małopolskim. Wschodni ą granic ę gminy stanowi rzeka Dunajec. Gmina le Ŝy na styku Karpat Zewn ętrznych – Pogórza Wi śnickie i Ro Ŝnowskie oraz Kotliny Sandomierskiej – Przedgórze Boche ńskie oraz Nizina Nadwi śla ńska. Południowa, pogórska rze źba fliszowych utworów Karpat charakteryzuje si ę du Ŝym urozmaiceniem z wzniesieniami porozcinanymi przez doliny cieków i deniwelacjami si ęgaj ącymi przeszło 150 m. Tereny północno- zachodniej gminy cechuje łagodniejsza rze źba z wierzchowinami wyniesionymi około 80 m nad dna dolin. Teren doliny Dunajca o szeroko ści od 1 do 5 km ma charakter równinny. W dolinie Dunajca wyst ępuj ą zło Ŝa kruszyw naturalnych, w północnej cz ęś ci gminy znajduje si ę fragment du Ŝego udokumentowanego zło Ŝa gazu eksploatowanego poza granic ą gminy, w Grabnie natomiast wydobywano ił. Ukształtowanie terenu, układ warstw skalnych i pokrywy lessowate predestynuj ą teren pogórzy do wyst ępowania ruchów masowych oraz powolnych procesów przekształcania rze źby. Teren gminy pokrywaj ą dobre gleby, mady w dolinach oraz gleby brunatne i bielicowe w pozostałej cz ęś ci gminy. Gleby I-III klasy bonitacyjnej stanowi ą 71-92% powierzchni poszczególnych sołectw. Zasoby wód podziemnych s ą do ść znaczne – czwartorz ędowy poziom wodono śny wyst ępuje w regionie karpackim jaki i podkarpackim, trzeciorz ędowy w karpackim. W wielu rejonach gminy – głównie na południu zaopatrzenie w wod ę odbywa si ę z wykorzystaniem studni i lokalnych sieci wodoci ągowych bazuj ących na tutejszych zasobach. Cz ęść gminy zajmuje głowny zbiornik wód podziemnych. Obok Dunajca przez gminę przepływa Kisielina (blisko zachodniej granicy) oraz mniejsze cieki i potoki, jak Wi ęckówka, Milówka, Ulga. Dunajec na prawie całym odcinku jest obwałowany i dzi ęki zbiornikom w górnym odcinku rzeki, a tak Ŝe pogł ębieniu koryta nie stanowił w ostatnich latach zagro Ŝenia powodziowego. Podtopienia w dolinach mniejszych rzekach i potokach mog ą wyst ępowa ć w wypadku opadów nawalnych. Pogorszeniu skutków powodzi sprzyja zły stan infrastruktury przeciwpowodziowej. Lasy i grunty le śne stanowi ą ok. 24% terenu gminy, grunty rolne ok. 64% - rolnictwo pełni istotna funkcj ę w gminie. Jednym z głównych problemów zwi ązanych ze stanem środowiska jest b. niski stopie ń skanalizowania – zaledwie 5,5% powierzchni gminy. Na terenie gminy ustanowiono trzy obszary chronionego krajobrazu, zajmuj ące ok. 60% jej terenu, rezerwat przyrody, 11 pomników przyrody, obszar natura 2000 Dolny Dunajec, wyst ępuj ą tu tak Ŝe chronione gatunki ro ślin i zwierz ąt. Cz ęść lasów pełni

56 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

funkcje ochronne. Ponadto znajduje si ę na terenie gminy 16 zabytków wpisanych do rejestru, 210 zabytków wpisanych do ewidencji oraz 230 stanowisk archeologicznych. Zmian ą studium wprowadza si ę kierunki rozwoju gminy w oparciu o zaktualizowane uwarunkowania środowiskowe, demograficzne, kulturowe i gospodarcze. Pod zainwestowanie przeznacza si ę tereny o ró Ŝnych funkcjach – mieszkaniowej, zagrodowej, usługowej, produkcyjnej, składów, magazynów, eksploatacji kruszywa. Utrzymuje si ę zdecydowana wi ększo ść terenów lasów, u Ŝytków zielonych oraz rozległe tereny rolne. Zmian ą Studium ustala si ę tak Ŝe kierunki rozwoju infrastruktury technicznej. Realizacja zapisów dokumentu mo Ŝe przyczyni ć si ę do: − zwi ększenia emisji zanieczyszcze ń atmosferycznych, − zwi ększenia ruchu samochodowego wzdłu Ŝ dróg w gminie powoduj ącego emisje zanieczyszcze ń, hałasu i drga ń, − wzrostu produkcji ścieków i odpadów, − zmian rze źby terenu w obr ębie terenów przeznaczonych do wydobycia kruszywa, − zmian w krajobrazie, − lokalnych przekształce ń powierzchni ziemi i wierzchniej warstwy glebowej w postaci nasypów, wykopów, przemieszczania warstw gleby i mieszania np. z gruzem − zmian przeznaczenia gruntów wysokich klas na cele nierolnicze, − odlesienia pasa terenu pod budow ę autostrady, − zmniejszanie powierzchni biologicznie czynnej oraz obszaru bytowania zwierz ąt. Zapisy zmiany Studium respektuj ą wszystkie formy ochrony przyrody wyst ępuj ące na terenie gminy oraz inne obszary i obiekty prawnie chronione. Uwzgl ędnione zostały tak Ŝe zapisy, których celem jest ochrona zasobów dziedzictwa kulturowego. Przypuszcza si ę, i Ŝ zakres oraz charakter zainwestowania projektu planu nie spowoduje takich zmian warunków środowiska, które mogłyby zagrozi ć zdrowiu lub Ŝyciu ludzi. Ponadto, projekt przewiduje szereg przepisów eliminuj ących lub ograniczaj ących negatywne oddziaływanie na środowisko. Ustalenia projektu planu s ą zgodne z przepisami prawa dotycz ącymi ochrony środowiska. Realizacja zapisów planu nie spowoduje transgranicznego oddziaływania na środowisko, ani nie powinna znacz ąco wpłyn ąć na obszar Natura 2000.

13. Wykaz materiałów źródłowych

1. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717 z pó źn. zm.).

2. Ustawa z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1227).

3. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r. Nr 62 poz. 627 z pó źn. zm.).

4. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. nr 92, poz. 880 z pó źn. zm.).

57 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego Prognoza oddziaływania na środowisko Studium Uwarunkowa ń i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego GMINY WOJNICZ

5. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2003 nr 162 poz. 1568 z pó źn. zm.)

6. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn. z 2005 r. Nr 228 poz. 1947);

7. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019);

8. Rozporz ądzenie Nr 9/07 Wojewody Małopolskiego z dnia 6 lipca 2007 r. zmieniaj ące rozporz ądzenia w sprawie obszarów chronionego krajobrazu poło Ŝonych na terenie województwa małopolskiego (Dz. Urz. Woj. Małop., Nr 499/2007 poz. 3294)

9. Rozporz ądzenia Wojewody Małopolskiego Nr 71/05, 75/05 i 76/05 z dnia 27 grudnia 2005 r. (Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 126 poz. 795, 799 i 800 z dnia 14 marca 2006 r.)1

10. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych cz ęś ci wód powierzchniowych (Dz. U. 2008 nr 162 poz. 1008)

11. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymaga ń, jakim powinny odpowiada ć wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludno ści w wod ę przeznaczon ą do spo Ŝycia. (Dz. U. 2002 nr 204 poz. 1728)

12. Rozporz ądzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r. w sprawie okre ślenia, jakie tereny pod wzgl ędem sanitarnym s ą odpowiednie na cmentarze (Dz. U. 1959 Nr 52 poz. 315).

13. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Wojnicz na lata 2004-2015. Tarnów, marzec 2004 r. – zał ącznik nr II do Uchwały Nr XIX/178/2004 Rady Gminy Wojnicz z dnia 28 wrze śnia 2004 r.

14. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko wyst ępuj ących zwierz ąt obj ętych ochron ą (Dz. U. 2004 nr 220 poz. 2237).

15. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej flory i fauny (Dz. U. L 206 z 22.7.1992)

16. Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2007 r., Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, Kraków, 2008 r.

17. Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2006 r., Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, Kraków, 2007 r.

18. Informacja o stanie środowiska powiatu tarnowskiego w 2006 roku. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie Delegatura w Tarnowie, Tarnów, 2007 r.

19. Kondracki J., 2001, Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa.

20. Klimaszewski M., 1981, Geomorfologia ogólna, PWN, Warszawa.

21. Wo ś A., 1999, Klimat Polski, PWN, Warszawa.

22. Cichocki Z., 2004. Metodyka prognoz oddziaływania na środowisko do projektów strategii i planów zagospodarowania przestrzennego. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa.

58 MGGP S.A. - Biuro Planowania Przestrzennego