Rotterdam als koploper in duurzaam en energiezuinig licht

Rotterdamse Lichtvisie wordt onder andere gekeken naar sociale Openbare verlichting is te vinden langs kent sinds 1649 openbare In de Lichtvisie Rotterdam staat de zienswijze veiligheid, lichtniveau en verkeersveiligheid. Zo de weg en op andere plaatsen in de verlichting. De eerste vorm bestond uit van de gemeente Rotterdam op de openbare krijgt ook de bewegwijzering ledverlichting. openbare ruimte, zoals in parken en op kaarslantaarns, dagelijks ontstoken door verlichting. De Lichtvisie beschrijft de uitgangs- pleinen. Zonder openbare verlichting is een lantaarnopsteker. Na een periode van punten voor het ontwerpen van de openbare de stad ’s avonds en ’s nachts in duister- olielampen en gaslampen brandde in 1927 verlichting, uitgewerkt naar type straten en nis gehuld. alle straatverlichting op elektriciteit. In de speciale gebieden. De Lichtvisie gaat ook in op periode 1992 - 2003 was het verzelfstan- het verminderen van energieverbruik, waarbij digde Gemeentelijk Energiebedrijf, het verkeersveiligheid en sociale veiligheid (altijd) huidige Eneco, eigenaar van de verlichting. voorop staan. Energiezuinige verlichting wordt Sinds 2004 is het bovengrondse deel van altijd meegenomen bij het uitvoeren van de Openbare de openbare verlichting weer in bezit van projecten in de stad. de gemeente Rotterdam. De deelgemeen- De Lichtvisie staat op: www.gw.rotterdam.nl > verlichting in ten dragen de bestuurlijke verantwoorde- Voor burgers> Openbare verlichting. Rotterdam lijkheid. Speerpunten uit de Lichtvisie: Halveren CO2-uitstoot

Duurzaam dimbaar wit licht Halveren van de CO2-uitstoot in 2025 ten op- Vervangen oranje of gele openbare verlichting zichte van 1990 is een ambitieuze doelstelling Wie doet wat? door duurzamer wit licht met dimmogelijkheid. in het klimaatprogramma van Rotterdam. Het energiezuiniger maken van de openbare ver- Dimmen in de nacht lichting levert hier een bijdrage aan. Voor meer Extra energiebesparing door lampen informatie: www.rotterdamclimateinitiative.nl ’s nachts te dimmen tot circa 50% van het vermogen.

Juiste verlichting op de juiste plek Proef ledverlichting W.G. Witteveenplein Aanpassen van de benodigde hoeveelheid verlichting aan de omgeving en het gebruik: In de zijstraten rond het Witteveenplein is meer licht in het centrum en de uitgaansgebie- ledverlichting geplaatst van verschillende den. In parken alleen de doorgaande fiets- en wandelroute verlichten. fabrikanten. De witte ledverlichting vervangt de traditionele gele hoge druk natriumlampen. De Ledpilots ledverlichting kan in de nabije toekomste forse Ledverlichting in de buitenverlichting inzetten energiebesparing opleveren. Ook verhoogt het als volwaardig en zuinig alternatief voor con- witte licht de sociale veiligheid door een betere ventionele verlichting. Gemeentewerken voert gezicht- en kleurherkenning. verschillende proefprojecten uit in Rotterdam om ervaring op te doen met led. Bij deze pilots

Colofon: In Rotterdam staan 87.850 lantaarn- Openbare verlichting: Dit is een uitgave van Gemeentewerken Rotterdam. Meer informatie: www.gw.rotterdam.nl > Voor burgers > Openbare verlichting palen met 98.200 armaturen en lampen. • verbetert de verkeersveiligheid Contactpersoon: Willem Reedijk, 010 4896122 Gemeentewerken Rotterdam beheert en • draagt bij aan de sociale veiligheid Tekst, vormgeving, productiebegeleiding: afdeling Communicatie Gemeentewerken Rotterdam onderhoudt al deze openbare verlichting. • maakt de stad mooier Fotografie: Peter van Breukelen, Tom Pilzecker / Drukwerk: OBT / Oplage: 500 exemplaren / Uitgave: juni 2010 Onderhoud en herstel: een complexe klus

De straatverlichting van Rotterdam In gezamelijke opdracht van de deelgemeenten verzorgt Gemeentewerken Rotterdam het onderhoud van in aantallen lichtmasten de masten, armaturen en lampen. Dit in nauwe samenwerking met Stedin die verantwoordelijk is voor het (peildatum mei 2010) beheer van het elektriciteitsnet.

Stadscentrum 5213 5548 3161 Noord 4891 / 6821 - 6935 Feijenoord 7709 IJsselmonde 9362 Pernis 986 13701 8914 openbare verlichtingsnet Hoogvliet 7166 Hoek van Holland 2857 laagspanningsnet 992 eigendom gemeente Rotterdam eigendom Stedin Bedrijvenpark Rotterdam NW 530 Rivium 78 2986 Wat willen we bereiken? Hoe willen we dit bereiken? Verlichtingsnorm • Preventief onderhoud. Gemeentewerken Rotterdam werkt continu aan 98% van de openbare verlichting brandt altijd. • Regelmatig buiten inspecteren. het verbeteren van de prestaties. Onder andere In 2009 brandde gemiddeld 97,8% van alle • Vermindering van het aantal typen masten, door een snellere storingsafhandeling: Stedin en straatverlichting. armaturen en lampen. Gemeentewerken Rotterdam zoeken samen naar Herinvesteringsprojecten • Aanbesteden van een nieuw meerjarenon- mogelijkheden om storingen aan kabels ruim bin- Behouden van de kwaliteit Servicenorm derhoudscontract voor de periode 2011- nen de termijn van 5 werkdagen op te lossen. 80% van de niet werkende verlichting binnen 2014 met goede contractafspraken met Masten hebben een levensduur van 30 tot drie werkdagen repareren. aannemers die storingen aan de openbare 40 jaar en armaturen van 15 tot 20 jaar. Dit Niet alle verlichtingsproblemen zijn binnen verlichting voor ons verhelpen. betekent dat er jaarlijks in Rotterdam 2.500 drie werkdagen te verhelpen. Sommige • Burgers kunnen storingen melden via masten en 4.000 armaturen moeten worden onderdelen kunnen niet op voorraad worden www.rotterdam.nl en 14 010. vernieuwd, om de openbare verlichting goed gehouden. En soms kan de gemeente de • Kortere proceduretijden bij het plaatsen van te laten functioneren. Jaarlijks stelt Gemeen- storing niet zelf verhelpen. Als het een storing lichtmasten. tewerken per deelgemeente een programma aan het electriciteitsnet is, kan alleen Stedin • Snelle tijdelijke maatregelen bij onveilige op met straten waar de verlichting aan ver- deze oplossen. Als bij het herstel van een situaties. vanging toe is. Het vervangen wordt zoveel storing de stroomvoorziening afgesloten moet als mogelijk gecombineerd met de geplande worden, moet Stedin de andere afnemers, wegenbouwprojecten in de stad. De deelge- zoals omwonenden en bedrijven bijvoorbeeld meentebesturen stellen de vervangingspro- minimaal vijf werkdagen van te voren gramma's bestuurlijk vast. schriftelijk op de hoogte te stellen.