2015 VIL JAARVERSLAG 2 Voorwoord 4 ORGANISATIE 2015 in cijfers 5 Algemene vergadering 29 Raad van bestuur 30 VIL Adviesraad 32 Missie 9 Team 33 Inhoud Doelstellingen 9 Leden 34 Strategie 9 Domeinen 10 KENNISVERSPREIDING PROJECTEN VIL events 40 Flexibele transportrobots 14 Events met VIL bijdrage 42 Value Added Trucking 14 Persartikels 44 Recycling Hub 15 Drones in de logistiek 15 PRESTATIE-INDICATOREN Nearshoring 16 EN CIJFERS 2015 Omni-channel logistiek 16 Algemene prestatie-indicatoren 50 Cobots in logistics 17 Prestatie-indicatoren innovatiestimulering/kennisverspreiding 51 In-store-improvement 17 Prestatie-indicatoren projecten 52 Vision in logistics 18 Cijfers 2015 54 E-green 18 Opportuniteiten 3D printing voor de wisselstukkenlogistiek 19 Compliance Cluster Access Towers 19 Apotheeklogistiek 20 Powering Logistics 2020 20 Ladingzekering bij multi-stops 21 Dyplor 21 VIL 4 e-boost 22 ILSE 22 Lean & Green 24 Europese projecten 25 CycleLogistics Ahead 25 CORE 25 VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

3 2015 was, zoals wel vaker gebeurt bij het VIL, een bewogen jaar. Bewogen in positieve zin omdat de Vlaamse regering besloot het innovatielandschap grondig te hertekenen en komaf te maken met de versnippering van organisaties allerhande. Gelukkig werd het VIL voor zijn merites beloond en werd niet alleen de lopende steunovereenkomst met het VIL voor een jaar verlengd maar ook de sector logistiek erkend als één van de vijf strategische speerpuntsectoren Voorwoord voor Vlaanderen. Deze erkenning van het belang van de sector is iets waar wij ongelofelijk fier op zijn.

Medio 2015 gingen wij van start met de opstelling van ons business plan voor de cluster logistiek. Externe marktbevragingen, interne ledenbevragingen, gesprekken en onderhandelingen met organisaties in binnen- en buitenland passeerden de revue om te komen tot een door de bedrijven gedragen missie en visie.

De clustervisie luidt om tegen 2025 van Vlaanderen het Europese powerhouse in global supply chain te maken. Deze ambitie zal zich vertalen in bijkomende jobs, groei in toegevoegde waarde activiteiten, toename van het aantal douanetransacties en Vlaanderen de pole position laten bekleden in de World Logistics Performance Index.

Op 28 mei 2016 werd ons dossier formeel ingediend bij de bevoegde instanties. Wij vertrouwen erop u in de volgende editie van het jaarverslag onze cluster officieel welkom te kunnen heten.

Daarnaast stond 2015 in het teken van verder inzetten op onze sterktes: projecten met en voor bedrijven enerzijds en events en netwerking anderzijds.

Hierna enkele cijfers die voor zich spreken: 18 projecten (7 afgerond, 4 doorlopend, 7 nieuwe opgestart) met in totaal 258 deelnemende bedrijven.

Netwerkgelegenheden waren er in diverse soorten en formaten. Van themacafés over bedrijfsbezoeken, van infomeetings tot slotevents. Met als absoluut hoogtepunt de VIL summit rond disruptieve innovatie in de logistiek in het najaar 2015. De unieke mix van VIL leden blijft garant staan voor succes. Danny Van Himste Liesbeth Geysels Met de kaap van 500 leden in zicht sluiten wij 2015 af met Voorzitter Algemeen Directeur voldoening en vertrouwen in de toekomst.

4 PROJECTEN

DEELNEMENDE 258 BEDRIJVEN & VIL PROJECTEN EU 18 PROJECTEN 2015 in cijfers 2 LEDEN WEBSITE

40.696 BEZOEKEN 484EFFECTIEVE LEDEN 25.293 UNIEKE BEZOEKEN 114.788 313 PAGINAWEERGAVEN KMO’S

EVENTS

SOCIAL MEDIA

20VIL EVENTS 1855DEELNEMERS

1074VOLGERS TWITTER

EVENTS VAN 37 ANDERE ORGANISATIES

474VOLGERS MET 2909 COMPANY PAGE DEELNEMERS 1102VOLGERS LINKEDIN GROEP

196PERSVERSCHIJNINGEN VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

5 VIL

Als open innovatieplatform voor de logistieke sector staat het Vlaams Instituut voor de Logistiek – of kortweg VIL – Vlaamse bedrijven bij om innovatieve logistieke projecten te realiseren en zo hun competitiviteit te verhogen.

Het VIL brengt bedrijven en organisaties uit diverse sectoren bij elkaar – zowel verladers als logistieke dienstverleners maar ook kennisinstellingen, overheidsinstanties en bedrijven vanuit de IT-, engineering-, interim-, bouw- en real estate wereld - en biedt zo unieke netwerkmogelijkheden. ONZE MISSIE Vlaanderen uitbouwen tot een duurzame en innovatieve logistieke topregio in Europa KUKA “ Vlaanderen uitbouwen tot een duurzame en innovatieve logistieke topregio in Europa. Missie

Vlaanderen heeft lang kunnen profiteren van zijn bestaande troeven als ligging en hoogopgeleid personeel. De concurrentie vanuit omringende regio’s, die dezelfde troeven uitspelen, wordt echter sterker en sterker. Een voorsprong in kennis en innovatie moet de Vlaamse bedrijven helpen succesvol te blijven opereren in de internationale concurrentieslag.

Het VIL wil de competitiviteit van de bedrijven in de logistieke sector verhogen door duurzame en innovatieve logistieke concepten en technologieën te implementeren.

Het VIL wil bijdragen aan:

1. Behoud top 5 ranking van Vlaanderen in de World Logistics Performance Index (LPI).

2. Verankering van de industrie in Vlaanderen (chemie, pharma …) via performante logistiek.

3. Toename van toegevoegde waarde activiteiten en duurzame tewerkstelling in de logistieke sector, wat leidt tot een verhoogde bijdrage van de logistiek in het BNP van Vlaanderen. Doelstellingen De baseline Know • Apply • Grow vat samen hoe het 4. Duurzame logistiek (maatschappelijk verantwoord VIL tewerk gaat. Kennis ontwikkelen via toegepast ondernemen). onderzoek, kennis valoriseren en implementeren om zo bedrijven te laten groeien en competitiever te maken.

De projectideeën komen bottom-up tot stand. Strategie Ieder project is gericht op het oplossen van problemen die bedrijven ervaren. Hoe het VIL de noden en behoeften in de markt identificeert? Dankzij continue interactie met de logistieke sector via zijn groot netwerk en partners in binnen- en buitenland. VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

9 INTELLIGENTE LOGISTIEK

De spelers in de supply chain ervaren DUURZAME vaak moeilijkheden om exact te weten LOGISTIEK waar in de keten en in welke conditie de goederen zich bevinden.

Het bewust en zuinig omgaan met schaarse grondstoffen komt overal op De uitdaging bestaat erin nieuwe

Domeinen de agenda, ook in de logistieke sector. innovatieve technologieën en technieken in te schakelen om op een

Op het vlak van duurzame logistiek slimme manier data te verzamelen en is er een trendbreuk nodig waarbij door middel van innovatieve tools en bedrijven op een compleet andere open ICT-architectuur deze data om manier het productontwerp en de te zetten in doeltreffende informatie productie- en distributieorganisatie en informatiedoorstroming voor de gaan realiseren. Innovaties in de richting optimalisatie van de logistieke keten. van alternatieve brandstoffen, shared warehousing, closed loop logistics en cradle-to-cradle kunnen een belangrijke maatschappelijke bijdrage leveren.

10 INTERNE LOGISTIEK

Een belangrijk deel van de logistieke activiteiten in Vlaanderen speelt zich af in de magazijnen en op de E-COMMERCE bedrijfsterreinen van de verladers en de logistieke dienstverleners. NETWERK- Het succes en de verwachte groei LOGISTIEK van online kopen brengen tal van Hier zijn twee grote uitdagingen: uitdagingen met zich mee, niet in het enerzijds de processen, organisatie en Bij netwerklogistiek gaat het er om minst op logistiek vlak. De belangrijkste logistieke werkingsmiddelen elk op zich dat alle partijen in de keten (toe- uitdaging is de combinatie van een optimaliseren op vlak van efficiëntie, leveranciers, producenten, afnemers) een moeilijk te voorspellen vraag met een effectiviteit, betrouwbaarheid en samenwerkingsvorm weten te vinden dwingende eis om zo efficiënt mogelijk service, anderzijds ook de organisatie, die optimaal voldoet aan hun eigen en na de bestelling te leveren. processen en informatiestromen gezamenlijke doelstellingen. vlekkeloos en realtime met elkaar in Bovendien betreft het veelal kleine synergie brengen, met een minimum Er bestaan verschillende vormen van zendingen, kleine aantallen en zijn er veel aan extra inspanning. netwerken: interne netwerken, verticale retourzendingen. Dit vereist innovatieve netwerken, horizontale netwerken, diagonale procesaanpassingen en technologieën netwerken. Synchromodaliteit is een om de orderafwikkeling en de last specifieke vorm van netwerksamenwerking. mile economisch en maatschappelijk verantwoord te laten gebeuren. VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

11 Projecten

Als innovatieplatform zet het VIL hoofdzakelijk in op het uitvoeren van collectieve onderzoeksprojecten, samen met een groep bedrijven. De resultaten die voortvloeien uit collectieve projecten, die tot 80% gesubsidieerd worden door VLAIO, moeten leiden tot economische meerwaarde voor de ruime doelgroep. Dit kan gerealiseerd worden door de inzet van nieuwe technologische ontwikkelingen of optimalisatie van producten/ processen of diensten.

Daarnaast is het VIL ook betrokken in enkele Europese projecten. 258DEELNEMENDE 18VIL PROJECTEN BEDRIJVEN

Als innovatieplatform zet het VIL hoofdzakelijk in op het uitvoeren van collectieve onderzoeksprojecten, samen met een groep bedrijven In de bedrijvengroep zitten bedrijven met zeer verschillende achtergronden: bedrijven waar afval ontstaat, bedrijven die hiervoor logistieke oplossingen voorzien en bedrijven die de eruit ontstane materialen opnieuw als grondstof gaan gebruiken. Dit maakt het zeer interessant want het geeft zicht op het volledige verhaal. Hoe kan het proces worden geoptimaliseerd? Denny Decorte (Siemens) - Deelnemer project ILSE

10 FLEXIBELE 09 VALUE ADDED TRUCKING 2015 TRANSPORTROBOTS 2015 Zoektocht naar taken voor chauffeur in Praktische inzetbaarheid binnen magazijnoperaties zelfrijdende truck

20 DEELNEMENDE BEDRIJVEN 9 DEELNEMENDE BEDRIJVEN Atlas Copco, Barco, Beaulieu International Group, Eutraco, GTS, H.Essers, Multimodal Transports & Bridgestone, Brouwerij Lindemans, Chep, Colruyt, Logistics, Scania, SD Worx, TVM, VDAB en Volvo Danone, Datwyler, Egemin, Monsanto, Nyrstar, Reynaers Aluminium, Robert Bosch Produktie, PROJECT Stanley Black & Decker, Sea Invest, Sick, Sita (Suez), Binnen de tien jaar rijden er zelfrijdende vrachtwagens DOORLOOPTIJD Vanderlande, Volvo Group over onze wegen, daar zijn de meeste studies het over

DOORLOOPTIJD eens. In bijna alle scenario’s zit er nog een chauffeur in PROJECT de cabine. Die heeft op bepaalde trajecten de handen Flexibele transportrobots, of Automated Guided vrij. Welke administratieve of andere taken kunnen Vehicles (AGV’s), bieden heel wat potentieel. worden uitgevoerd door een chauffeur van een De nieuwe generatie transportrobots is flexibel, 02 vrachtwagen die zich in zelfrijdende modus bevindt? compact, heeft geen impact op infrastructuur 2017 en sommige hebben een volledig autonoom De technologie van de vrachtwagen komt hier niet aan 03 lokalisatiesysteem aan boord. In welke bod, wel de opwaardering van het beroep van chauffeur: welke efficiëntie- en productiviteitsverhoging is 2017 magazijnoperaties zijn ze inzetbaar? mogelijk door de chauffeur aan boord van de In een eerste fase brengt het VIL alle beschikbare zelfrijdende truck zinvolle taken te laten uitvoeren? robots en hun toepassingsgebieden in kaart. Bij de deelnemende bedrijven wordt een doorlichting In een eerste fase worden de administratieve processen gedaan van de bestaande knelpunten en vereisten en taken in een transportomgeving geïnventariseerd om de transportrobots in te zetten. Nadien volgen en geanalyseerd naar de mogelijkheid om deze in een praktijktesten, inclusief de doorrekening van de mobiele omgeving uit te voeren. Vervolgens worden business case en praktische validatie. de randvoorwaarden (aanpassingen aan de cabine, ICT uitrusting, …) die hiervoor nodig zijn in kaart gebracht, gevolgd door praktijktesten.

14 06 FLANDERS RECYCLING HUB 05 DRONES IN DE LOGISTIEK 2015 Vlaanderen als internationale afvalhub 2015 Toepasbaarheid voor interne logistiek

27 DEELNEMENDE BEDRIJVEN 11 DEELNEMENDE BEDRIJVEN 3M, Agfa Graphics, Alders Internationaal Transport, Colruyt, DP World, Elia, G4S, H.Essers, ICO terminals, BASF, Bebat, Belgian Scrap Terminal, Bollegraaf MSC-PSA European Terminal, Nova & hesse- Recycling Solutions, Cemlog, De Neef Chemical Noord Natie, Sarens Group, Vervoer Verbessem en Processing, Fostplus, Gemeentelijk Havenbedrijf Willemen Groep Antwerpen, GTS, Havenbedrijf Gent, Haven van Zeebrugge, Indaver, IOK, IVBO, Kunnig, Maatschappij KLANKBORDGROEP Linkerscheldeoever, POM West-Vlaanderen, Ravago BeUAS DOORLOOPTIJD Production, Recmix, Shanks België, Sureca, Umicore, Van Gansewinkel en Vanheede Environmental PROJECT Logistics Er wordt veel gesproken en geschreven over pakjesleveringen met drones. Op grote schaal zijn KLANKBORDGROEP die voorlopig nog toekomstmuziek. Drones die de Agoria, Vlaamse Confederatie Bouw, MOW, voorraad opnemen in een magazijn of de materialen DOORLOOPTIJD Essenscia, Febem en FIT 12 en equipment op een buitenterrein controleren, bieden daarentegen meer kansen op korte termijn. 2016 PROJECT Afval is het nieuwe goud, zo wordt gezegd. Dit project onderzoekt concreet welke Feit is dat recyclage een zeer groot economisch procesoptimalisaties en werksnelheden kunnen bereikt potentieel heeft. Het ambitieus project ‘Flanders worden door middel van drones – of vliegrobotten Recycling Hub’ wil de Vlaamse havens op de – en welke operationele en investeringskosten hier wereldkaart zetten als aantrekkingspool voor tegenover staan. VIL wilt samen met de deelnemende materialenstromen en recyclage-activiteiten. bedrijven meer duidelijkheid verschaffen over de praktische toepassing van drones in de logistiek. Welke materialenstromen (papier, glas, tweedehands Er wordt gekeken waar de technologie staat, wagens …) bestaan er vandaag? Welke oorsprong, welke toepassingen reeds bestaan en welke bestemming en omvang hebben ze en welke activiteiten mogelijk zijn zowel in magazijnen als op 01 kunnen we naar hier halen? Welke (opkomende) buitenterreinen. Tevens wordt onderzocht wat zowel 2018 recyclagetechnologieën bestaan er? Wat laat de technisch als economisch haalbaar is. Vlaamse wetgeving toe? Hoe pakken andere havens die zich als recyclaghub profileren het aan? Voor de meest beloftevolle stromen zal een concreet kosten- batenplaatje en logistiek concept worden uitgewerkt én de meest veelbelovende case zal binnen een proefproject in praktijk getest worden. De conclusies worden in een ‘roadmap’ gegoten waarin de kansen voor Vlaanderen beschreven en vertaald worden in een actieplan. VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

15 02 NEARSHORING 02 OMNI-CHANNEL LOGISTIEK 2015 Nearshoring biedt opportuniteiten voor de 2015 Klant wil winkel en webshop als één geheel Vlaamse logistiek 12 DEELNEMENDE BEDRIJVEN 7 DEELNEMENDE BEDRIJVEN Aveve, bpost, Coca-Cola, DCM, Delhaize, Dockx Ahlers Belgium, Barco, DHL Supply Chain, DSV, Logistics, Dreamland, Makro, P&G, PostNL, Special Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen, Group Gheys Fruit en TDL Group en Philips PROJECT

DOORLOOPTIJD KLANKBORDGROEP De logistieke ketens van online en offline verkoop zijn MOW en FIT vaak volledig van elkaar gescheiden. Om tegemoet te komen aan de gewijzigde klantenvereisten en om de DOORLOOPTIJD PROJECT efficiëntie van het proces te vergroten is het nodig om Veel bedrijven die produceerden in Azië halen de beide logistieke ketens zoveel mogelijk te integreren. 06 laatste jaren productie terug of openen daarnaast ook productiefaciliteiten in Oost en Centraal-Europa. Op basis van grondig onderzoek en analyse van best 2016 practices in het buitenland wil het VIL het ideale omni- De verschuiving in het internationale channel model uitwerken. Na de business cases volgt productielandschap biedt kansen voor de logistieke een roadmap die inzicht geeft in de verschillende sector (bevoorrading hinterland) in Vlaanderen die 11 stappen die noodzakelijk zijn om op een efficiënte niet toevallig maar structureel dienen aangegrepen wijze omni-channel logistiek te implementeren. 2016 te worden.

Met het project wil het VIL de Vlaamse sector niet alleen attent en alert maken op de logistieke opportuniteiten. Het VIL wil een roadmap aanreiken die aangeeft welke verschillende stappen logistieke dienstverleners en producenten moeten volgen om concreet in te haken op deze logistieke uitdagingen.

Het project heeft zeker antwoord gegeven op de vragen waarmee wij aan de start stonden. De mogelijkheden rond het gebruik van 3D printing voor wisselstukken werden op Atlas Copco regelmatig besproken maar het kwam niet tot effectieve realisaties. Door mee te doen aan het project kregen wij meer inzicht in wat mogelijk was en bepaalden we welke onderdelen het best in aanmerking zouden aankomen. Intussen hebben wij de eerste wisselstukken met 3D scanning en -printing gemaakt, getest en inzicht verworven in de kosten die ermee gepaard gaan. De resultaten zijn bemoedigend, waardoor wij zeker en vast meer stukken via 3D printing zullen realiseren in de toekomst.

Jan Corne (Atlas Copco) - Deelnemer project 3D Printing wisselstukkenlogistiek

16 12 COBOTS IN LOGISTICS 12 IN-STORE-IMPROVEMENT 2014 Logistiek klaarstomen voor opmars cobots 2014 Modesector kan veel winnen met beter zicht op voorraden 12 DEELNEMENDE BEDRIJVEN Assa Abloy, Atlas Copco, Becton-Dickinson 10 DEELNEMENDE BEDRIJVEN Benelux, bpost, Colfridis, Colruyt, GC Europe, Bleckmann, bpost, Caroline Biss, Fabrimode (Bel & Molenbergnatie, Savoye, Scania, Special Fruit en Bo), GIKS Mode, GS1, PostNL, Scapa, Siemens en Vanderlande Industries Van de Velde DOORLOOPTIJD PROJECT DOORLOOPTIJD KLANKBORDGROEP In de toekomst zullen heel wat werknemers hun job Comeos, Creamoda, Flanders Fashion Institute, uitoefenen met een mensgrote robot aan hun zijde. Modenatie Antwerpen en Mad Brussels Zo’n robot, die feilloos met mensen kan samenwerken, wordt ook ‘cobot’ genoemd: een collaboratieve robot. PROJECT 06 06 Binnen de fashion retail is het identificeren van Cobots zijn robots die eenvoudig taken kunnen artikelen op item niveau vaak een probleem. 2016 2016 aangeleerd worden waardoor ze gemakkelijk Het gevolg is dat men niet weet welke maten, en en snel inzetbaar zijn en dit tegen een beperkte soms ook kleuren, in de winkel liggen. Er is nood aan investeringskost. Met het project ‘Cobots in de mogelijkheid om producten op voldoende detail Logistics’ wil het VIL de logistieke sector kennis en niveau (kleur – maat) te identificeren, het capteren van praktijkervaring laten opdoen rond de mogelijkheden deze informatie in de winkels en het zichtbaar maken van deze flexibele service robots. van deze informatie doorheen alle stappen van de supply chain. Wat is de state-of-art van de cobots vandaag? Wat zijn de mogelijke toepassingen binnen logistiek? Binnen het project wordt een inventaris gemaakt van Wat is de business case? Hoe in praktijk toepassen de state-of-the-art van de voornaamste initiatieven, en simuleren? Dit project zal op een zeer praktische concepten en technologieën. Op basis hiervan manier antwoord geven op al deze vragen. wordt bepaald wat het ideale logistieke concept is voor modewinkels. Dit wordt met meerdere pilootprojecten in de praktijk uitgetest, inclusief de rendabiliteitsberekening. Uiteindelijk doel is het uitwerken van een roadmap voor Vlaamse modebedrijven om zelf aan de slag te gaan. VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

17 10 VISION IN LOGISTICS 06 E-GREEN 2014 Hoge verwachtingen impact smart glasses 2014 E-commerce kan slimmer en groener in magazijnoperaties 13 DEELNEMENDE BEDRIJVEN 19 DEELNEMENDE BEDRIJVEN ASX-IBECO, Bubble Post, Colruyt, DHL Parcel, Dockx Ahlers, Atlas Copco, Aveve, BASF, bpost, Danone, Logistics, Groep Heylen, Intervest, Kuehne + Nagel, Eltra, Eurobrokers, Facil, JAVA, Kuehne + Nagel Magellan Logistics, PostNL, Recupel, Telenet en Logistics, Neovia Logistics, PostNL Pakketten, Unigro

DOORLOOPTIJD Scania, Spar Retail, Tupperware, Van Moer Group, Volvo en Wim Bosman KLANKBORDGROEP BeCommerce, Comeos, SafeShops.be en TLV PROJECT 12 De sterke opkomst van wearable technologieën, met PROJECT 2015 in het bijzonder smart glasses, biedt opportuniteiten Kenmerk van e-commerce vandaag is de wedloop om bepaalde logistieke taken efficiënter en correcter tegen . Bestellingen worden binnen x uur DOORLOOPTIJD uit te voeren, op een gebruiksvriendelijke manier. geleverd en terugsturen is vaak gratis. Dit heeft Dit project maakt het potentieel en de mogelijkheden onvermijdelijk een maatschappelijke en economische van deze technologieën inzichtelijk en test ze uit. kost. Maar is dat wel nodig? Wil de klant dit echt? En wat is de impact ervan? Stel dat bijvoorbeeld Met het project ‘Vision in Logistics’ wil het VIL de terugzenden niet langer gratis is, wat is hiervan het Vlaamse logistieke sector vertrouwd maken met gevolg? Kan een andere mix van leveropties een innovatieve smart glasses en augmented reality betere oplossing bieden voor klant én bedrijfswereld? software. Welke systemen bestaan er vandaag? Hoe kunnen ze de productiviteit en efficiëntie Met het project ‘E-green’ wil het VIL de Vlaamse verhogen van logistieke operaties? Wat is de e-commerce sector ondersteunen om zowel de impact op de bestaande processen? Hoe in praktijk 09 ecologische voetafdruk als de logistieke kosten te toepassen? Wat bieden ze meer dan de bestaande reduceren. Het is een zeer praktijkgericht project met 2016 systemen als pick-to-light of voice picking. consumentenbevraging, best practices, concrete maatregelen, business- en milieuanalyses, simulaties en praktijktesten.

18 02 OPPORTUNITEITEN 3D 12 COMPLIANCE CLUSTER 2014 PRINTING VOOR DE 2013 ACCESS TOWERS WISSELSTUKKENLOGISTIEK Controleprocedures bundelen in bedrijvenclusters Anticiperen op booming business? 12 DEELNEMENDE BEDRIJVEN 13 DEELNEMENDE BEDRIJVEN Adelantex, ADPO, BASF, Bayer, Borealis, Brussels Atlas Copco, BASF, bpost, Carglass, DHL Global Airport Company, Evonik, Ineos, ITC Rubis Terminal

DOORLOOPTIJD Mail, Eriks+Baudoin, Facil, GC Europe, H.Essers, Antwerp, Monsanto, POM Antwerpen en WFS SDV Belgium, Siemens, Van Hool en Volvo Group Logistics Services PROJECT 02 DOORLOOPTIJD De troeven van een geografische of een sectorcluster 2015 PROJECT worden vaak onvoldoende benut. Bedrijven geven 3D printing is één van de belangrijkste technologische zelf aan dat zij de voordelen van hun fysieke nabijheid hypes van de laatste jaren. De lijst met mogelijkheden nauwelijks of niet valoriseren terwijl er aspecten zijn en nieuwe toepassingen groeit bijna dagelijks aan. waar alle bedrijven in een cluster mee geconfronteerd Dit kan niet zonder gevolgen blijven voor de logistieke worden en die niet tot hun kernactiviteiten behoren. keten: lokale productie zorgt dat minder opslag vereist 06 is, goederenstromen en distributiekanalen wijzigen … 2015 Met dit project wil het VIL door middel van een consolidatie van fysieke controles om de Dit project legt de technologische mogelijkheden goederendoorstroming te verbeteren, meerwaarde van 3D printing bloot en toetst die aan logistieke bieden aan clusters. Het VIL wil gezamenlijke fysieke operaties, met focus op de wisselstukkenmarkt. controles opzetten die worden gedragen door Het VIL stelt een roadmap op voor de Vlaamse markt, een ‘clusterspecifiek’ elektronisch toegangs- en inclusief business modellen en een kosten-baten aanmeldingsloket, de ‘compliance cluster access analyse. De resultaten moeten de logistieke sector, towers’, waarbij procedures, ingezette technieken en actief in de wisselstukkenmarkt maar ook daarbuiten, technologieën optimaal worden ingevuld. voorzien van het nodige inzicht en tools om de juiste strategische keuzes te kunnen maken over de integratie van 3D printing in hun operaties.

Samenwerking tussen bedrijven wordt steeds belangrijker om competitief te blijven, zéker voor compliance. Via samenwerking kunnen we processen efficiënter maken en de ketting verkorten. Dankzij het VIL zaten alle betrokken partijen mee rond tafel, niet alleen bedrijven maar ook externe partijen zoals havenbedrijven, douane, politie en transportfederaties. Dit kan je als individueel bedrijf moeilijk klaarspelen, hiervoor heb je een overkoepelend orgaan als het VIL nodig.

Peter Devos (Monsanto) - Deelnemer project CCAT VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

19 12 APOTHEEKLOGISTIEK 12 POWERING LOGISTICS 2020 2013 Aanzienlijke besparingen voor ziekenhuis door 2013 Op zoek naar de brandstof van de toekomst anders te werken 14 DEELNEMENDE BEDRIJVEN 17 DEELNEMENDE BEDRIJVEN AB InBev, bpost, Colruyt, Distrilog Group, Drive AZ Delta Roeselare, AZ Herentals, AZ Jan Portaels Systems, Fluxys, GTS Container, Ninatrans, Vilvoorde, AZ Monica Antwerpen, AZ Nikolaas, DHL Remitrans, Stad Antwerpen, Stad Gent, Tanktransport Supply Chain, Fiege, H.Essers, Hospital Logistics, Thys, Vadesco Logistics en Vervoer Verbessem Mariaziekenhuis Overpelt, Patrona Pharma, Sint- Jozefkliniek Bornem Willebroek, Sint-Maria Halle, UZ KLANKBORDGROEP Brussel, ZMK Maaseik, ZNA en ZOL Genk ngva Belgium, TLV en WaterstofNet

PROJECT PROJECT DOORLOOPTIJD Onder de bevoegdheid van de hoofdapotheker De transportsector is een belangrijke afnemer

DOORLOOPTIJD binnen een ziekenhuis vallen meerdere stromen met van diesel en stoot bijgevolg veel CO2 en andere verschillende kenmerken. De complexiteit van deze schadelijke emissies uit, zoals fijnstof en stikstof. stromen zorgt er voor dat ziekenhuizen worstelen Welke alternatieven bestaan er? Vanuit technologisch met de logistieke organisatie ervan. Externe factoren oogpunt bekeken heel wat: elektrisch, hybride, zoals bijvoorbeeld nieuwe regelgeving met het oog waterstof, gecomprimeerd aardgas (CNG) en op patiëntveiligheid, financiële besparingen en vloeibaar aardgas (LNG), maar ook biogas op basis allerhande zorgevoluties maken echter dat er een van biomethaan. Hoe matuur zijn deze technologieën acute noodzaak ontstaat aan efficiënte logistieke 11 en waar zijn ze in de transportsector toepasbaar? processen. 2015 Dit project, dat wordt uitgevoerd in samenwerking 02 Binnen het project Apotheeklogistiek worden met VITO, onderzoekt niet alleen welke alternatieve logistieke concepten uitgewerkt die een oplossing brandstoffen inzetbaar zijn voor welk type transport 2016 bieden voor de specifieke uitdagingen waarmee en vrachtwagen, het brengt ook de randvoorwaarden ziekenhuisapotheken geconfronteerd worden. in kaart die nodig zijn om bedrijfseconomisch De juiste logistieke behandeling voor iedere stroom verantwoorde keuzes te maken. moet uiteindelijk leiden tot meer kostenefficiëntie en nog hogere kwaliteit van de zorgverlening.

Wat ik binnen dit project zeer interessant vond, is dat verladers en logistieke dienstverleners samen rond de tafel zaten en naar elkaars kant luisterden. Het is als logistieke dienstverlener niet altijd mogelijk op de eisen van de klant in te gaan en het belang van goede verpakking komt ook aan bod. Zelf heeft het project er ons ook alvast toe aangezet onze eigen manier van werken nog eens goed onder de loep te nemen.

Jan Vervecken (Van de Poel) - Deelnemer project Ladingzekering

20 De resultaten van het project zetten ons goed op weg om een oplossing te zoeken. Bovendien hebben we ook kunnen leren van de andere deelnemende bedrijven, die uit verschillende sectoren komen maar wel allemaal te kampen hebben met dezelfde problematiek. Het feit dat we ook zijn ingestapt in een tweede VIL project – Compliance Cluster Access Towers – is het beste bewijs dat deelname aan Dyplor voor ons een positieve ervaring was.

Marc Schoemans, Borealis Polymers - Deelnemer project Dyplor

12 LADINGZEKERING BIJ 09 DYPLOR 2013 MULTI-STOPS 2013 De magazijnsturing van morgen Beveiligde belading bij heterogene deelladingen 13 DEELNEMENDE BEDRIJVEN 14 DEELNEMENDE BEDRIJVEN Borealis Polymers, Coeck Betonfabriek, DCM, Bekaert, Bpost, Coca-Cola, Colruyt, DHL Express, Deceuninck, Fiege, Frigologix, Group Gheys, Ideal Stelrad Group, Kuehne+Nagel, Lanxess, Speed- Haven Genk, Infrabel, Java, Magazijnen Hendrickx, Colli, Trans Europe Express, Transport Van de Poel, Ontex en Still Van Marcke Logistics, VPK Packaging en Wim Bosman PROJECT

DOORLOOPTIJD In drukke magazijnoperaties is het vaak een uitdaging PROJECT een goed inzicht te krijgen in de logistieke activiteiten

DOORLOOPTIJD Daar waar het reeds een uitdaging is correct te zekeren en de bezettingsgraad van personeel en materieel. voor vracht die bestaat uit volle homogene pallets Net die kennis is nodig om de personeels- en bestemd voor één afleveradres, is er nauwelijks iets materieelinzet te optimaliseren. Het VIL werkt binnen bekend over de correcte beveiliging van gemengde dit project, op basis van een uitvoerige business ladingen op multi-stop trajecten. 03 proces analyse, een methodologie uit die bedrijven moet toelaten hun materieel en personeel optimaal in 2015 Het VIL en KU Leuven / Technologiecampus Gent te zetten en dit op basis van operationele processen onderzoeken samen hoe gemengde palletladingen en (software)systemen. 10 zich gedragen in diverse omstandigheden en ontwikkelen op basis van die kennis een algoritme om Een optimalisatieslag in het magazijn door beter inzicht 2015 het optimale laadpatroon in een voertuig te bepalen. in fysieke stromen zorgt voor verbetering in service Dit algoritme houdt rekening met de vorm, het en directe kostenbesparing (bijvoorbeeld door betere gewicht en het formaat van de pallets, de losvolgorde, bezetting personeel en materieel – zoals heftrucks – de maximale asbelasting, alsook met de praktische en door aangepaste routes en opdrachtenbundeling). haalbaarheid. Uiteindelijk doel is om pallets zo te laden, dat slechts minimaal moet gezekerd worden terwijl toch aan de geldende regelgeving is voldaan. VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

21 07 VIL 4 E-BOOST 05 ILSE 2013 Vlaamse e-commerce heeft dringend logistieke 2013 Sector verzamelt om afvallogistiek te vergroenen boost nodig 18 DEELNEMENDE BEDRIJVEN 17 DEELNEMENDE BEDRIJVEN The Brussels Airport Company, Coeck Betonfabriek, bpost, Colruyt, Federal Mogul, Goodman, Contraload, NV De Scheepvaart, Desso, Imperbel- Groep Heylen, H.Essers, Katoen Natie, Norbert Derbigum, Infrabel, Komosie, POM Oost-Vlaanderen, Dentressangle, ODTH, Procter & Gamble, Plus Procter & Gamble, Saint-Gobain (Gyproc), Shipit, Logistics, POM Antwerpen, Post NL, Post NL Siemens, Sita Waste Services, Unilever, Vanheede International, Stad Antwerpen, Unigro en Yusen Environmental Logistics, Van Moer Group en Logistics Benelux Waterwegen en Zeekanaal

KLANKBORDGROEP KLANKBORDGROEP DOORLOOPTIJD BeCommerce, Comeos en FIT Coberec, FEBEM en OVAM

PROJECT PROJECT Een groot deel van de Vlaamse online aankopen Recycleren en hergebruiken – en dus ook de wordt verwerkt in distributiecentra die in de logistiek van afval en gerecupereerde grondstoffen –

buurlanden gevestigd zijn, ook van webshops die DOORLOOPTIJD zal de komende jaren nog meer aan belang winnen. onder een .be domein opereren. Het project ‘VIL Binnen het project ILSE, wat staat voor Innovative 4 e-boost’ wil een antwoord bieden op de vraag Logistics in waste management for a Sustainable 06 waarom Vlaanderen momenteel veelal vanuit het Environment, onderzoekt het VIL samen met een buitenland wordt bediend voor e-commerce. indrukwekkende vertegenwoordiging uit de sector 2015 innovatieve logistieke concepten die afvallogistiek Waarom zijn de buurlanden meer in trek voor efficiënter en ook duurzamer kunnen maken. e-distributiecentra? Wat zijn de sterke punten van Vlaanderen? Hoe kunnen we die versterken? Grotere transportefficiëntie, maar ook meer hergebruik De logistieke (netwerk)concepten en modellen die van grondstoffen door een betere recyclage en uit het onderzoek voortkomen zullen als roadmap hierdoor reductie van afvalverbranding, hebben dienen voor zowel internationale spelers die een positief effect op de kosten, maar ook op het geïnteresseerd zijn in Vlaanderen als e-locatie, als de milieu. Op basis van de resultaten zal het VIL voor kleinere Vlaamse webshops die zich niet alleen tot de de Vlaamse markt een roadmap uitwerken voor een Vlaamse markt willen beperken. slimmere afvalrecuperatie en daaruit resulterende 03 circulaire economie. 2016

22 Het is verrijkend om samen te werken met soortgelijke denkers met een verschillende achtergrond: logistieke spelers, verladers, lokale besturen... Maar het mag niet bij denken blijven: we zijn onder impuls van de eerste bevindingen uit het project zelf testen aan het uitvoeren binnen onze eigen operaties met LNG en biodiesel. Zo hebben we recent een eerste vrachtwagen op LNG aangeschaft.

Bryan Beutels (Distrilog Group) - Deelnemer project Powering Logistics 2020

Ik ben niet verbaasd dat er zoveel ziekenhuizen deelnamen. Bijna elk ziekenhuis kampt met dezelfde problemen. Het is dan ook interessant om een gezamenlijke oplossing uit te zoeken die iedereen individueel kan toepassen. Je merkt dat alle deelnemers vanuit de ziekenhuizen echt willen weten hoe het beter en efficiënter kan en dat zorgt voor een heel constructieve sfeer.

Stefanie Cootjans (Sint-Jozef Kliniek) - Deelnemer project APOLO

Wij komen uit de traditionele verkoop op afstand, via catalogussen. De overstap naar e-commerce was groot: de klanten zijn anders, net als hun eisen en ook de logistieke verwerking verschilt. Deelname aan de vier verschillende e-commerce projecten van het VIL gaf en geeft telkens interessante bagage om toe te passen in eigen processen.

Frank De Poortere (Unigro) - Deelnemer project E-green VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

23 20% CO2-UITSTOOT BESPAREN LEAN & GREEN STAR OP VIJF JAAR IN TRANSPORT EN LOGISTIEK De reacties van de deelnemende bedrijven zijn dan

ook uitermate positief: 20% CO2-uitstoot besparen

Sinds 2012 ondersteunt en begeleidt het VIL binnen het (en dus verlagen van de kosten) is mogelijk! De eerste project ‘Lean and Green’ zowel logistieke dienstverleners Lean and Green koplopers waren dan ook klaar voor de als verladers die zich ertoe verbinden om in hun transport- volgende stap: het behalen van de Lean and Green Star. en logistieke activiteiten de energie-efficiëntie te verbeteren Bedrijven die in 2013 of 2014 Lean and Green koploper

werden en ondertussen hun 20% CO2-doelstelling en hun CO2-uitstoot met minstens 20% te reduceren binnen een periode van 5 jaar. Wanneer zij het traject met succes daadwerkelijk hebben gerealiseerd, konden vanaf 2015 Lean & Green hebben doorlopen ontvangen zij de Lean and Green award. met de procedure starten om de Lean and Green Star te Eind 2015 stond de teller op 69 award winnaars. verkrijgen. Zes bedrijven mochten in juni 2015 de eerste Lean and Green stars in Vlaanderen ontvangen.

Dit project startte als collectief onderzoeksproject met 45 bedrijven. Maar het succes van het programma was Lean and Green richt zich tot alle Vlaamse bedrijven zo groot dat het VIL na afloop van het gesubsidieerde en instanties met logistieke activiteiten die zich willen traject besliste om het programma verder uit te rollen in onderscheiden als duurzame en efficiënte onderneming. Vlaanderen. En het bleef niet binnen Vlaanderen, het VIL ondersteunt partnerorganisaties Logistics in Wallonia en Cluster for Logistics in Luxemburg met de begeleiding van bedrijven in de respectievelijke regio’s.

24 CYCLELOGISTICS AHEAD CORE

Traject Mobility Management, Delivery & Parcel Solutions, Het EU project CORE, wat staat voor Consistently de Stad Mechelen en het VIL zijn de Vlaamse partners in Optimised REsilient, heeft als doelstelling om door het project ‘CycleLogistics Ahead’ binnen het Intelligent samenwerking tussen de verschillende ketenpartners de Energy-programma van de Europese Commissie. logistieke keten transparanter en veerkrachtiger te maken Het project heeft als belangrijkste doelstelling om de en tegelijk de veiligheid en beveiliging ervan naar het stadslogistiek op een meer duurzame en dus meer hoogste niveau te tillen. efficiënte manier te laten verlopen. Het VIL zal vanuit zijn ervaring, netwerk en opgebouwde Centraal staat het verminderen van het energieverbruik kennis in het VIL project Transpharma Express een en de uitstoot veroorzaakt door vrachtverkeer via feasability studie uitvoeren over temperatuur-gecontroleerd het aanmoedigen van “zero emissie” logistieke transport per spoor over lange afstand. toepassingen in stedelijke gebieden. In eerste instantie

Europese projecten Europese wil het project dat realiseren door bij te dragen tot een Daarnaast biedt het VIL ondersteuning bij het bepalen van verdere professionalisering van de fietskoerierdiensten. de vereisten en mogelijke oplossingen voor de component Door ondersteuning te bieden aan beginnende fietskoeriers ‘long-range transportation’ binnen het ‘Globally Networked of door het dienstenpakket van bestaande fietskoeriers te Customs Programma’ en bij de definiëring hoe beveiligde en helpen diversifiëren, wil CycleLogistics het aandeel van opvolgbare goederenstromen de douaneprocessen kunnen duurzame stadslogistiek helpen verhogen. ondersteunen om ze te vereenvoudigen en versnellen.

Het project wordt getrokken door het Oostenrijkse FGM- Het project loopt van mei 2014 tot april 2018. Amor en loopt van mei 2014 tot april 2017.

Dit project wordt mee gefinancierd door de Vlaamse overheid (departement Mobiliteit en Openbare Werken) voor wie het VIL een roadmap voor Vlaanderen zal uitwerken. VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

25 Organisatie

De leden van de vzw VIL vormen het hart van de vereniging. Dankzij de talrijke leden, met als primaire doelgroep de verladers en logistieke dienstverleners in Vlaanderen, is het VIL representatief voor de sector die ze vertegenwoordigt.

Voor de dagelijkse werking staat een team van 16 ervaren medewerkers klaar, ondersteund door de Algemene Vergadering, Raad van Bestuur en Adviesraad. VIL484 LEDEN

De leden van de vzw VIL vormen het hart van de vereniging

De Algemene Vergadering is het hoogste orgaan van het VIL en is samengesteld uit alle effectieve leden. Ook de toegetreden leden en steunende leden van het VIL hebben het recht de Algemene Vergadering bij te wonen maar hebben geen stemrecht. Algemene Vergadering VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

29 De Raad van Bestuur van het VIL is samengesteld uit NAMENS DE LOGISTIEKE twaalf bestuurders: negen vertegenwoordigers uit de DIENSTVERLENERS bedrijfswereld (vijf logistieke dienstverleners en vier verladers) en drie overheidsbestuurders.

Daarnaast zijn er ook vier waarnemers.

De Raad van Bestuur bepaalt de missie, visie en strategische agenda van het VIL.

Danny Van Himste Gert Bervoets Managing Director, DHL CEO, H. Essers Express Belux (Voorzitter) Raad van Bestuur

Eric Dewaet Jef Huyben Algemeen Directeur, Chief Commercial Officer, Hospital Logistics ECS

Dirk Lannoo Vice President, Katoen Natie

De Raad van Bestuur bepaalt de missie, visie en strategische agenda van het VIL

30 NAMENS DE VERLADERS

Kurt Van Donink René Achten Wouter De Geest Danny Hendrikse General Manager, CEO, Facil Gedelegeerd Bestuurder, VP EMEA Supply Operations Nike Logistics Europe BASF & Customer Support, (Ondervoorzitter) Pfizer Service Company

NAMENS DE OVERHEID

Thierry Vanelslander Ief Janssens Eric J. Janssens

WAARNEMERS

Bernard De Potter Veerle Desmet Claire Tillekaerts, Ilse Hoet Administrateur-generaal, Adviseur, VLAIO Gedelegeerd Bestuurder, FIT Afdelingshoofd Haven- VLAIO en waterbeleid, MOW

De Raad van Bestuur bepaalt de missie, visie en strategische agenda van het VIL VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

31 De adviesraad komt driemaal per jaar samen om projectideeën te bespreken en concrete voorstellen te evalueren. De raad ziet erop toe dat de VIL projecten inspelen op de behoeften en noden die leven bij de logistieke bedrijven, voldoende innovatief zijn en daadwerkelijk de competitiviteit van de bedrijven verhogen. De adviesraad toetst bijgevolg op innovatiedoel, economische impact, collectief karakter

Adviesraad en valorisatiepotentieel.

Na groen licht van de adviesraad kan het collectief onderzoeksproject bekrachtigd worden door de Raad van Bestuur en nadien finaal ter goedkeuring worden voorgelegd aan VLAIO.

De adviesraad is samengesteld uit academici enerzijds en vertegenwoordigers uit de industrie anderzijds. Het voorzitterschap wordt waargenomen door een vertegenwoordiger uit de industrie. NAMENS DE ACADEMICI

Cathy Macharis Birger Raa Vrije Universiteit Brussel Universiteit Gent NAMENS DE BEDRIJVEN

Hugo Van Herck Frank Alleman Frank Van Steijvoort Luc Broos Yusen Logistics Bekaert Eurobrokers POM Antwerpen (Voorzitter)

Lieven Deketele Jan Goderis Benjamin Rieder Lode Verkinderen P&G Shipit Bubble Post TLV

32 De uitvoering van de activiteiten van de vzw VIL gebeurt door het VIL team. Team

Liesbeth Geysels Francis Rome Dirk De Vylder Sabine De Neef Managing Director Directeur Externe Relaties Directeur Projecten Boekhouding & Management Assistant

Stephane Van den Piet Belet Anke D’Halleweyn Sonja De Wolf Keybus Key Account Manager Communicatie- Administratief Medewerker Key Account Manager verantwoordelijke

Luc Pleysier Kris Neyens Stefan Cassimon Peter Lagey Project Manager Project Manager Project Officer Project Officer

Jan Merckx Steve Sel Ludo Sys Project Officer Project Officer Project Officer VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

33 Het VIL is een ledenorganisatie met drie categorieën leden: Het VIL sloot 2015 af met 484 leden. effectieve, toegetreden en steunende leden. De constante stijging van het ledenaantal en de groeiende De effectieve leden zijn de logistieke dienstverleners, voor naamsbekendheid over de jaren heen is te danken aan

Leden wie logistiek de hoofdactiviteit is, en de verladers, voor wie verschillende geslaagde onderzoeken en innovatieve logistiek een ‘enabler’ is. Zij vormen de primaire doelgroep projecten, uitgevoerd door VIL medewerkers met jarenlange van het VIL. Een bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar operationele ervaring en kennis van de ‘stiel’, en druk kmo’s. bijgewoonde en gesmaakte netwerkevents.

De toegetreden leden zijn bedrijven die rechtstreeks of onrechtstreeks met logistiek te maken hebben en die belangstelling tonen voor de activiteiten van het VIL (bv. infrastructuurbeheerders, IT-leveranciers, technologie providers, consultants, real estate ondernemingen).

De steunende leden zijn universiteiten en hogescholen. Aansluiten bij het VIL is kiezen voor competitiviteit, innovatie, betrokkenheid, know how en netwerking

132TOEGETREDEN 18STEUNENDE 334EFFECTIEVE LEDEN VIL484 LEDEN 2015 2014 438

2013 410

2012 366

2011 308

2010 254

2009 192

2008 166 VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

35 3M - AB InBev nv/sa - AD Intermodal - Hamann International Logistics nv - Haven Genk Handling - ADPO - Agfa - HAVI Logistics bvba - HeidelbergCement - Hermos Transport Gevaert Group - Ahlers BVBA - HJ Heinz Belgium NV - HN Transport & Distribution Belgium nv - Air Liquide nv - Hoppecke Belgium NV - Horeca Logistic Services (HLS) 334EFFECTIEVE LEDEN - Alders Internationaal - Hospital Logistics - Hubo België nv - Ibecor - ICO nv - Ideal Transport NV - Alfred Talke Logistic Services BV - Algemeen Stelrad Group (ISG) - Igepa Belux nv - Imog - Incodis Logistics Ziekenhuis Sint-Maria - ALVA Verse Vruchten - Ambrogio NV - - Indaver nv - INEOS - Infrabel - Initial NV - Inter Ferry Boats Andre Celis nv - Antwerp Express Port - Assa Abloy - Aswebo nv - IOK Afvalbeheer - ITC Rubis Terminal Antwerp NV - IVBO - ASX-IBECO - Atlas Copco Airpower nv - AVEVE - Aviapartner CVBA - J. Van Roosbroeck - Maes bvba - JACOBS DOUWE Cargo NV - Avnet Logistics B.V.B.A. - AZ Delta - AZ Herentals EGBERTS BE BVBA - Jan de Rijk Retail Belgium nv - Janssen - AZ Jan Portaels - AZ Monica - AZ Nikolaas - AZ Turnhout Pharmaceutica NV - JAVA bvba - JLG Ground Support Europe vzw - B2C Europe - Barco NV - BASF Antwerpen N.V. - BEBAT BVBA - Jugetra Logistics - Kariboo - Katoen Natie nv - Kiala - - Becton Dickinson DC N.V. - Bekaert nv - Bel & Bo - Belgian Knapp Benelux bvba - KOMONO - Krëfel - Kreglinger Logistics Scrap Terminal - BelOrta - Biobest Belgium N.V. - Bleckmann - Kuehne + Nagel NV - Kunnig - Lantmännen Unibake Benelux - België nv - Borealis Polymers NV - bpost - Bridgestone Lanxess NV - Leghorn-Perfra bvba - Legio Logistics - Limburgs Logistics Europe - Brouwerijen Alken-Maes nv - Brussels Airport Logistiek Platform - Logistics Integrated Services (LIS) bvba Company - Bubble Post - Carglass Distribution - Caroline Biss - Magazijnen Hendrickx - Magellan Logistics - Makro Cash & - Carrefour Belgium NV - CB Logistics - Cebeo - Cementnatie - Carry Belgium N.V. - Mariaziekenhuis - Mazda Motor Logistics Cemlog bv - CEVA Logistics Belgium nv - Charlier-Brabo Group Europe NV - Metallo Chimique NV - Mobis Parts Europe NV - Chemours Belgium bvba - CHEP Benelux nv - CityDepot NV - Molenbergnatie NV - Mondial Relay Benelux - Monsanto - CMA CGM Belgium NV - Coca-Cola Enterprises Belgium Europe nv - Mopal Palletindustrie - Motrac Handling & Cleaning - Coeck Betonfabriek nv - Cofely Fabricom N.V. - Colfridis - nv - Move Intermodal nv - Movianto Belgium - MSC Belgium Colruyt - Combinant NV - Connect Group - conTeyor Holding NV - MSC PSA European Terminal - Multimodal Transports & NV - Contralo NV - Contraload NV - Conway-The Convenience Logistics (M.T.L. bvba) - Natra - Nedcon nv - Neovia Logistics Company België N.V. - Cooltrans NV - Covestro N.V. (ex Bayer LLC - Nike ELC (EMEA Logistics Center) - NinaTrans NV - NV) - Covidien Logistics BVBA - Crossrail Benelux nv - Dachser Nova & Hesse - noord natie Stevedoring - Novaedes - Nova- Belgium Air & Sea Logistics N.V./S.A. - DAF Trucks Vlaanderen Veg Logistics nv - Nutricia Belgium NV - Nynas NV - ODTH NV - Damco Belgium - DCM nv - De Neef Chemical Processing - Odyssey Logistics Europe bvba - Oesterbank vzw - Oleon nv - nv - Decathlon Belgium nv - Delhaize Belgium - Delta-Connect Ontex - P.Vereecke & Zonen - PalletKraft Belgium NV - PepsiCo - Deny Logistics bvba - Deslee Clama - Desso - Deufol België Belgium / Luxembourg - Pfizer Service Company - Pharma Base - DHL Freight Belgium nv - DHL Global Forwarding (Belgium) NV - Philips Belgium - Plastipak Belgium bvba - Plus Logistics nv - DHL International N.V. - DHL Supply Chain Benelux - NV - Polytra - Portmade NV - PostNL - PostNL Cargo België Distri-Log nv - Dockx Logistics NV - Domus Logistics NV - DP bvba - Procter & Gamble Eurocor - Rail & Sea NV - Ravago WORLD Antwerp Holding N.V. - DPD Belgium NV - DSV Road Production nv - Recmix Belgium BVBA - Refresco Benelux NV - DSV Solutions nv - DuPont Coordination Center CVA-SCA B.V. - Remant N.V. - Remeha - Remitrans NV - Retail Partners - Sourcing & Logistics Europe - Duvel Moortgat nv - EANDIS - Colruyt Group - Right Away - Rotom NV - Rotra Forwarding ECS European Container Services nv - Ecu-Line NV - Egetra NV - RSC Trans-Pacorini Antwerp - Safmarine Containers Lines N.V. - Elia - Eltra NV - Engels Logistics NV - Envisan - Eriks - Saint Brice NV - afdeling Unigro - Saint-Gobain Construction NV - Estee Lauder - Euro Pool System Benelux - Euro Shoe Products Belgium NV/SA - Divisie Gyproc - Sappi Europe - Group NV - Eurobrokers - European Food Transport - European Sarens NV - Scandinavian Tobacco Group Lummen nv - Scania Owens Corning Fiberglas - European Transport Management - Parts Logistics - Scania CV AB - SCAPA - Schenker - Schmitz Eutraco nv - Evonik Degussa Antwerpen nv - Ewals Cargo Care Cargobull Belgium bvba - SDV Belgium nv - Seabridge nv - nv - Facil Europe BVBA - Federal-Mogul Global Aftermarket Seco Tools - Seminck Gas GFS nv - SHIPIT - Sibelco Benelux EMEA bvba - Fiege NV - Fluxys NV - Forester BVBA - Fost - Sint-Jozefkliniek - SITA Waste Services nv - Sitra - SJM Plus - FrieslandCampina Belgium nv. - FrieslandCampina Coordination Center BVBA - SML - Snel Logistic Solutions Professional - Frigologix nv - Fujifilm Electronic Materials - Special Fruit nv - Stanley Black & Decker Logistics bvba - Europe NV - G4S Cash Solutions Belgium NV/SA - Gates Still NV - Stow International nv - Swissport Cargo Services - Distribution Center NV - GC Europe nv - Geyskens Delikatessen Tailormade Logistics & Transport NV - Taminco - Taminco BVBA nv - GIKS Mode - Gilbert De Clercq Internationaal transport & (subs of Eastman Chemicals) - Tanktransport Thys NV - TCT logistics - Gilis Opslag nv - Gosselin Forwarding Services nv Belgium nv - Telenet - Tenneco Automotive Europe NV - Terumo Air & Sea - Group De Wolf - GTS - GZA - H.Essers - Haesaerts European Distribution Center Genk - Teva Pharma Belgium

36 - Toro Europe nv - TOSHIBA TEC Belgium Imaging Systems - Putter & Co bvba - Deloitte Tax Advisors - Descartes Systems Tosoh Europe - Toyota Material Handling Belgium - Toyota Motor Group - Docbyte nv - Drive Systems NV - DrivOlution - DTZ - Europe - Trafuco nv - Trans Europe Express - Trans-Continental EasyFairs NV - Egemin Automation - Emsys IT - Eurofins Food Logistics nv - Transmeat NV - Transport C. Van Loon & Zoon - Testing Belgium NV - European Datacomm NV - Freebility NV - Transport Joosen NV - Transport Lux - Transport M. Roosens G4S Secure Solutions nv - Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen nv - Transport Mervielde - Transport Van Praet bvba - Transport - Generix Group Benelux - Go4Logistics NV - Goodman Belgium Vanschoonbeek-Matterne - Tropack bvba - Tupperware Belgium NV - Gras Savoye Belgium - Groenewout - Group Bernaerts - - UCB Biopharma S.P.R.L. - Umicore NV - United Biscuits nv - Group Hugo Ceusters - SCMS NV - GS1 Belgium & Luxembourg Universitair Ziekenhuis Brussel - Universitair Ziekenhuis Gent - - Havenbedrijf Gent - Holcim België NV - ID Logistics Benelux B.V. UTi Belgium NV - Vadesco Logistics - Van de Poel Karel & Zonen - ING België - inno.com cvba - Intervest Offices & Warehouses nv - Van de Velde - Van Dievel Transport NV - Van Gansewinkel NV - Intris nv - JLL - Knauf Gips S.C. - Kuylen, Pecqueur & - Van Hoecke nv - Van Hool nv - Van Marcke Logistics - Van Partners bvba - Levanto - Lixero Belgium - Logflow NV - Logit Moer Group - Van Rooijen - Vanheede Environmental Logistics - One N.V. - Maatschappij Linkerscheldeoever - Manpower - MBZ Vedrova NV - Vervoer Verbessem nv - VF Europe bvba - Vika nv Havenbestuur Zeebrugge - Meulenberg Transport bv - MG Real - Vleeswaren Depuydt - Vollers Belgium nv - Volvo Group Trucks Estate (member of De Paepe Group) - Mieloo & Alexander - Möbius Operations - Logistics Services - VPK Packaging NV - Wauters nv - Montea - MOW Afdeling Haven- en Waterbeleid - N.Charlier Tanktransport - WFS Belgium NV - WGN Terminals - Wim Bosman Inter S.A. - Nallian NV - nv De Scheepvaart - Oracle - ORTEC Logistic Services N.V. - Withofs Transport NV - XPO Logistics - Belgium - P4P - People for Projects - PHI DATA NV/SA - Phidan Your Mover Vandergoten - Yusen Logistics Benelux BV, Belgium - PNO Consultants nv - POM Antwerpen - POM Oost-Vlaanderen Branch - Ziekenhuis Maas en Kempen - Ziekenhuis Oost-Limburg - POM West-Vlaanderen - Port+ nv - PriceWaterhouseCoopers - Ziekenhuisnetwerk Antwerpen - Zoetis Tax Consultants - Pro Alliance - ProLogis B.V. - Psion nv - Quares Property Management NV - QUINAPTIS - Randstad Belgium nv - Ready for Solutions BVBA - RealDolmen - Rebelgroup Advisory Belgium nv - Recupel - Sagility - SAVOYE SA - SD WORX - Segro - SICK NV - Siemens nv - Sodexo Belgium nv - Stad Antwerp Management School - Benefits Antwerpen - Business en Innovatie - Stad Gent - Dienst Service by Controlling Costs in Logistics - en Logistiek - Stream Software - Synergie Belgium nv/sa - TDP Groep T - Hogeschool PXL - Karel De (TINC Development Partners) - Techno Automotive Equipment - Grote Hogeschool - KATHO Vives Zuid t-group NV - The Crux - TheValueChain - TK’Blue Agency - TL STEUNENDE vzw, Dep. Handelswetenschappen en 18 Hub bvba - Transics Belux nv - Trimble Transport & Logistics - Bedrijfskunde - KU Leuven - Logistics LEDEN Ubidata - Unata b.v.b.a. - Unique Lights Group - Van Looy Group in Wallonia - Odisee vzw - Portilog cvba vso - Thomas N.V. - Vanas Engineering - Vanderlande Industries Nederland BV More Kempen vzw - Thomas More Mechelen Antwerpen vzw - VEKO Lightsystems bvba - Vincent Logistics SA - VIO Interim - Universiteit Antwerpen - Universiteit Gent - Universiteit - Warehouses De Pauw (WDP) - Waterstofnet vzw - Waterwegen Hasselt - VDAB - Vlerick Leuven Gent Management School - en Zeekanaal nv - Willy Naessens Industriebouw - Wolters Vrije Universiteit Brussel Kluwer Transport Services - Zebra Technologies Benelux - Zelco Logistics - Zetes Group

4Advice - Admiral Dynamics - Artsen Zonder Vakantie VZW - ASAP.be (ex Ritmo) - Belfius Bank & Verzekeringen - Belgibo 132TOEGETREDEN LEDEN nv - Boek.be - Bolckmans NV - Bollegraaf Recycling Solutions - Buck Consultants International - CBRE - CBRE Global Investors - Cegeka Groep NV - Centric Belgium nv - CMAST - Codit - Cofely Services GDF Suez - Commotie VIL484 LEDEN - Cordeel Temse - Cosimco NV - Cronos Groep - Crossroad Consulting nv - Cryo Advise bvba - De Coninck Management en Organisatie - De Europese Verzekeringsmaatschappij - De VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

37 Kennisverspreiding Kennisverspreiding

20VIL EVENTS 1885DEELNEMERS 196PERSVERSCHIJNINGEN 01 2015

27/01

VIL events NIEUWJAARSRECEPTIE 375 Horta, Antwerpen

12/02 THEMACAFÉ - CREATIVITEIT: OOK VAN BELANG IN DE LOGISTIEK? 43 Katoen Natie, Kallo

24/02 VIL-LITC THEMAREEKS - WASTE LOGISTICS 56 LITC, Laakdal

26/02 SLOTEVENT - 3D PRINTING 117 De Schorre, Boom

20VIL EVENTS 12/03 SLOTEVENT - DYPLOR 94 Diamant Buidling, Brussel

31/03 BEDRIJFSBEZOEK - VAN HOOL 30 Van Hool, Koningshooikt

23/04 VIL-LITC THEMAREEKS - LOGISTIEK EN HERNIEUWBARE ENERGIE, NATUURLIJK 51 LITC, Laakdal

5/05 BEDRIJFSBEZOEK - SPECIAL FRUIT 37 Special Fruit, Meer

20/05 ALGEMENE VERGADERING 51 De Ark, Antwerpen

05 2015

40 06 2015

4/06 SLOTEVENT - CCAT 45 Havencentrum, Lillo

16/06 LEAN AND GREEN AWARD & STAR UITREIKING 60 Eandis, Mechelen

23/06 SLOTEVENT - VIL 4 E-BOOST 104 Technopolis, Mechelen

25/06 BEDRIJFSBEZOEK - SCANIA PARTS CENTER 25 Scania, Opglabeek

17/09 THEMACAFÉ - BIEDT CO-SOURCING KANSEN BINNEN TRANSPORT & LOGISTIEK? 20 SD Worx, Antwerpen 1855 DEELNEMERS 6/10 SLOTEVENT - LADINGZEKERING BIJ MULTI-STOPS 108 Afspanning De Jachthoorn, Kontich

17/10 PRESUMMIT DINNER 104 MAS, Antwerpen

29/10 VIL SUMMIT SUPPLY CHAINS OF THE FUTURE – DISRUPTIVE INNOVATION IN LOGISTICS 320 Kinepolis Event Center, Antwerpen

17/11 SLOTEVENT POWERING LOGISTICS 2020 76 Congres- en Vergadercentrum Eenheid, Rotselaar Wezemaal

3/12 NIEUWE LEDEN GET-TOGETHER 45 Kasteel Den Brandt, Antwerpen

15/12 SLOTEVENT VISION IN LOGISTICS 94 Antwerp Expo, Antwerpen

12 2015 VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

41 01 EVENTS VAN ANDERE 2015 37 ORGANISATIES 6/01 DE STRATEGISCHE WAARDE VAN DE BELGISCHE HAVENSECTOR 06 Workshop 12 2015

13/01 2/06 HAVEN EN INDUSTRIE (KMO-INSIDER) STERCK NETWERKAVOND Paneldebat 16 Ronde tafel 20

22/01 2/06 INTERNATIONAL SUPPLY CHAIN INSPIRATION WEEK - YOUNG POTENTIALS MANAGEMENT Workshop 25 Lezing 20 5/06 FORUM WAASLANDHAVEN 12/02 Seminarie 80 AWARD UITREIKING TRANSPORT AND Events met VIL bijdrage LOGISTICS 2015 10/06 Award Uitreiking 850 RFID SUMMIT Seminarie 30 18/03 THE LOGISTICS CLUSTER IN FLANDERS: HOW 11/06 TO INNOVATE? (GDANSK) PANEL HAVEN & TRANSPORT Seminarie 110 Paneldebat 20

26/03 2/07 SYMPOSIUM WENZ E-COMMERCE: WG4 - ONDERSTEUNING Congres 200 (STEUN AAN INNOVATIE, STIMULERING EN ONDERSTEUNING VAN KMOS) 21/04 Ronde tafel 20 DRONE CONVENTION 2015 Congres 380 7/09 FLANDERS: A LOGISTIC HUB FOR EUROPE 30/04 Seminarie 25 COMEOS: FASHION CIRCLE Workshop 10 14/09 FLANDERS AS HOT SPOT FOR EUROPEAN 13/05 DISTRIBUTION CENTERS KICK-OFF FLAGSHIP ERA-NET TRANSPORT Seminarie 20 Workshop 55 14/09 VLAAMS-NEDERLANDSE ECONOMISCHE 05 MISSIE NAAR ATLANTA 2015 Workshop 50

16/09 ULM RESEARCH DAY Colloquium 150

28/09 DELEGATION OF THE SOUTH-AFRICAN PORT OF RICHARDS BAY Ronde tafel 20

42 1/10 ALTIGRA - CHEMICAL SUPPLY CHAIN FORUM Workshop 10

5/10 MOBILITEITSDEBAT Workshop 11

6/10 4/11 RONDETAFEL OVER DE TOEKOMST EN ALICE MIRROR GROUP MEERWAARDE VAN LOGISTIEK IN Workshop 35 OOST-VLAANDEREN Ronde tafel 7 16/11 FLANDERS: A LOGISTIC HUB FOR EUROPE 6/10 Lezing 20 CONFERENCE ON INNOVATIONS IN GATEWAY LOGISTICS 23/11 Conferentie 120 BELEIDSPLAN RUIMTE VLAANDEREN: AFSTEMMEN VAN RUIMTE & MOBILITEIT 7/10 Workshop 60 INVEST SEMINAR NETHERLANDS-FLANDERS

ECONOMIC MISSION TO ATLANTA 10/12 Seminarie 80 VISIE 2030 HAVEN VAN ANTWERPEN Workshop 83 15/10 SEMINAR RETOURSTROMEN VALUE CHAIN 11/12 Seminarie 30 FLANDERS PHARMA HUB EVENT 16/10 Workshop 40 EUROPEAN CYCLE LOGISTICS FEDERATION 15/12 CONFERENCE PECOM Congres 115 Workshop 35 16/10 EUROPEAN CYCLE LOGISTICS FEDERATION Workshop 50 12 2015 17/10 EUROPEAN CYCLE LOGISTICS FEDERATION CONFERENCE Workshop 30

20/10 NAAR EEN VLAAMS EU-TOEKOMSTVISIE: DUURZAME GROEI VOOR EEN STERKE TOEKOMST (VLEVA) 2909DEELNEMERS Workshop 50

26/10 WERKGROEP M.B.T. E-COMMERCE PC 226 Workshop 20

10 2015 VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

43 België wil logistiek hervormen met cobots Project Omni-channel logistiek 2015 01 11/2 - Logistiek Profs 2/3 - Retail VIL start project rond ‘nearshoring’ Uw pakjes komen uit ... Tilburg VIL presenteert onderzoek over 6/1 - Flows 14/2 - De Tijd taakgestuurde magazijnen Logistieke processen verbeteren én 13/3 - Flows Belgen kunnen niet op tegen Nederlandse milieuvriendelijker maken: kassa-kassa webwinkellogistiek 16/2 - logistiek.nl Sector wisselstukken nog niet klaar voor 6/1 - Ondernemers – Haven en Logistiek 3D-printing 16/3 - dVO Distributiecentra lusten België niet VIL wil Vlaamse logistiek klaarstomen Persartikels 17/2 - DHL en DSV werken mee aan VIL-project voor toekomstige opmars cobots nearshoring 13/1 - Engineeringnet VIL gaat van start met ’Omni-channel 19/3 - Made in Mechelen logistiek’ 24/2 - Engineeringnet VIL bereidt opmars cobots voor VIL brengt opportuniteiten nearshoring in 13/1 - Made in Mechelen VIL start ‘Omni-channel logistiek’ project kaart 19/3 - kmo-insider 24/2 - Transport Online Wat kunnen cobots voor de logistiek ’Nearshoring’ biedt logistieke betekenen? 13/1 - kmo-insider VIL wil bedrijven op weg naar omni- opportuniteiten channel logistiek helpen 25/2 - Flows VIL start project rond ‘cobots’ in de 20/3 - Engineeringnet logistiek 14/1 - Flows VIL start met ‘Omni-channel logistiek’ Nearshoring biedt mogelijkheden voor 26/2 - kmo-insider VIL onderzoekt kansen robots in logistieke Vlaamse logistiek Wisselstukkensector niet klaar voor processen 14/1 - logistiek.nl 20/3 - Transport online 3D-printing 26/2 - Engineeringnet Vlaanderen begint proef met ‘cobots’ in VIL-project ‘Nearshoring’ van start ‘Partslogistiek nog niet klaar voor 3D de logistiek 14/1 - TotaalTrans 20/3 - Flows printing’ 26/2 - TTM VIL stoomt logistiek klaar voor VIL onderzoekt opportuniteiten van Twijfels groeien rond 3D printing in opmars cobots nearshoring voor de Vlaamse logistiek 26/2 - Flows 14/1 - Warehouse & Logistics logistiek 24/3 - Value Chain Sector wisselstukken niet klaar voor 3D VIL stoomt logistiek klaar voor opmars AB InBev: duurzame ambities in de printing 26/2 - Made in Mechelen cobots 15/1 - Value Chain logistiek 24/3 - Log.ON Doorbraak 3D printing spare parts blijft Muyters: “Innovatie moet ‘bottom up’ VIL start met ‘Omni-channel logistiek’ nog uit 27/2 - logistiek.nl gebeuren” 28/1 - Flows 30/3 - kmo-insider

Logistiek Vlaanderen viert nieuwe jaar VIL: “Wisselstukkenlogistiek niet 28/1 - dVO klaar voor 3D-printing” 04 2015 27/2 - Transport Media VIL maakt twaalf nieuwe leden bekend 2015 02 3D printen reserve-onderdelen is nog 1/4 - Flows

Vlaamse modebedrijven tonen steeds niet rendabel 27/2 - TotaalTrans 3D-printing 10/4 - Transpo belangstelling voor innovatieve logistiek VIL wil havens inschakelen in uitbouw 4/2 - Flows 03 2015 Flanders Recycling Hub 14/4 - Flows VIL stoomt logistiek klaar voor opmars 3D-printen reservedelen volgens VIL niet Ghent blending plant wordt strategische cobots 4/2 - dVO rendabel 2/3 - Metaal Magazine supply chain-hub 3D-printing in wisselstukkenlogistiek nog Nood aan e-fulfillment boost. VIL 20/4 - Engineeringnet neemt potentieel voor e-fulfillment in niet voor morgen 2/3 - Value Chain VIL: “Wisselstukkenlogistiek niet klaar Vlaanderen onder de loep Magic Mirror voor 3D-printing” 5/2 - Business Logistics 3/3 - Flanders Fashion Institute 21/4 - Logistics Management VEA ondersteunt VIL-project PostNL en Coca-Cola springen in op Wisselstukken in de printer ‘Nearshoring’ 6/2 - Flows omni-channel trend 21/4 - Business Logistics Daar komen de cobots 5/3 - Logistiek Totaal 10/2 - Made in Antwerpen VIL start met “Omni-channel logistiek” 05 2015 12/3 - dVO

44 De nieuwe zijderoute 10/5 - eLinea Les autorités doivent soutenir l’e- Snellere magazijnoperaties met minder commerce (VIL) verplaatsingen Verbessem opent nieuwe vestiging in 23/6 - Warehouse & Logistics 15/7 - Business Logistics Gent 13/5 - Flows Logistieke sector klaar voor e-commerce, Duurzame logistiek is dé maar geremd door externe factoren 08 2015 toekomstuitdaging 13/5 - FOKUS 23/6 - Belga De tactiek achter de logistiek Opportuniteiten en valkuilen bij VIL onderzoekt mogelijkheden drones 1/8 - De Tijd 3D-geprinte wisselstukken 23/6 - Nieuwsblad Transport 15/5 - Motion Control De tactiek achter de logistiek Vlaamse logistiek is klaar voor 2/8 - De Tijd Opportuniteiten en valkuilen bij e-commerce 3D-geprinte wisselstukken Nearshoring opent perspectieven voor 23/6 - Made in Vlaams-Brabant 15/5 - Motion Control logistieke bedrijven «Bouw één groot distributiecentrum voor 9/8 - Made in Antwerpen 2015 06 internethandel in Vlaanderen» Alles voor de e-klant, de klok rond 23/6 - Metro Omni channel combineert e-commerce 11/8 - en traditionele retail Logistiek in Vlaanderen is klaar voor Met drones en fietsen de files te lijf 8/6 - Made in Antwerpen ecommerce 24/6 - Webwinkel Weblog 12/8 - De Standaard Kick-off van twee nieuwe VIL-projecten VIL start met Drones in de Logistiek Daimler mag zelfrijdende truck op 12/6 - Made in Mechelen project 24/6 - Drones.nl openbare weg testen 24/8 - Flows Snellere magazijnoperaties met minder Vlaams Instituut voor de Logistiek (VIL) Steeds meer verladers geïnteresseerd in verplaatsingen gaat bezorgdrones testen VIL 28/8 - Flows 15/6 - Business Logistics 25/6 - Emerce.nl VIL stelt resultaten “VIL 4 e-boost” voor VIL wil drones in de logistiek Logistiek webshop SeniorenNet verhuist 28/8 - dVO 22/6 - Transport Online (tijdelijk) naar Nederland 25/6 - Flows VIL zet in op drones in de logistiek Dronesproject van VIL gaat van start VIL zet vaart achter bezorgdrones 28/8 - dVO 22/6 - Flows 29/6 - LogistiekProfs “Je kan geen ecologische hemel bouwen Logistieke sector klaar voor op een economische grafzerk” 07 2015 e-commercegroei, nu overheid nog 31/8 - kmo-insider 23/6 - RetailDetail Nieuwe VIL-studie bevestigt belang van locatiefactoren in e-logistiek Vlaamse logistieke sector is klaar voor 09 2015 1/7 - Logistics Management e-commerce, overheid niet VIL onderzoekt taken chauffeurs 23/6 - Flows Vlaamse logistieke sector heeft zelfrijdende trucks 1/9 - Flows e-commerceboost nodig van overheid Overheid moet e-commerce steunen VIL onderzoekt Value Added Trucking 2/7 - Value Chain (VIL) 23/6 - Warehouse & Logistics 2/9 - Made in Mechelen ‘Nog dit jaar doen we testvluchten Logistieke sector klaar voor e-commerce, VIL gaat andere taken voor chauffeur met drones’ 2/7 - Trends overheid hinkt achterop zelfrijdende vrachtwagen onderzoeken 23/6 - Engineeringnet Gert Bervoets (H.Essers): ‘Nog dit jaar 2/9 - Transport Online doen we testvluchten met drones’ Het VIL trekt de kaart van de drones Het VIL lanceert het project Value Added 3/7 - Trends 23/6 - Transport Media Trucking 3/9 - Transport Media VIL zet in op drones in de logistiek VIL onderzoekt kansen drones in logistiek Goederenvervoer per spoor naar China 6/7 - kmo-insider 23/6 - logistiek.nl 5/9 - Logistics Management VIL zet in op drones in logistiek VIL: Vlaamse logistiek is klaar voor Nood aan daadkracht. VIL rondt 6/7 - Made in Mechelen e-commerce 23/6 - Made in Mechelen onderzoeksproject over e-fulfillment VIL reikt “Lean and Green Awards en af. 9/9 - Value Chain Stars” uit 15/7 - dVO VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

45 “Nog een bijdrage aan de samenleving Ook België ziet afval als het nieuwe goud Ladingzekering bij multistops leveren” 11/9 - De Morgen 21/9 - Recycling magazine 9/11 - Transpo

Studie Vlaams Instituut voor de Logistiek Fietskoeriers kijken over de grenzen heen VIL-project rond chauffeurs autonome “VIL 4 e-boost” 14/9 - Online retailer 23/9 - Made in Antwerpen trucks van start 12/11 - Flows

VIL zet in op drones in de logistiek E-commerce kleurt steeds meer oranje Vlaams onderzoek naar taken die 15/9 - kmo-insider 24/9 - De Tijd chauffeur zelfrijdende truck kan uitvoeren 12/11 - Belga Logistiek van de toekomst wordt nu al VIL start project rond flexibele uitgetestv15/9 - Flows transportrobots 25/9 - Flows Nieuw VIL-project onderzoekt taak chauffeur zelfrijdende truck VIL wil afval naar Vlaanderen halen Deelnemers gezocht voor VIL-project 13/11 - Engineeringnet 15/9 - Engineeringnet transportrobots 29/9 - Made in Mechelen Test: wat doet chauffeur in zelfrijdende VIL wil Vlaanderen dé recyclagehub van truck tijdens het ‘rijden’ Europa makenv15/9 - Nieuwsblad VIL wil afval naar Vlaanderen halen 13/11 - Transport Online 30/9 - dVO VIL wil afval naar Vlaanderen halen Bestuurders zelfrijdende trucks krijgen 15/9 - kmo-insider ‘Een beetje kannibalisme is er altijd’ kantoorwerk op de baan 30/9 - Pulse - De Tijd VIL wil (ook gevaarlijk) afval naar 13/11 - Vlaanderen halen 15/9 - De Standaard 10 2015 Hebben chauffeurs nog een toekomst als Wordt Vlaanderen dé recyclagehub van VIL zoekt deelnemers voor project trucks binnenkort autonoom rijden? Europa? 15/9 - transportrobots 14/11 - Transport Media VIL wil afval naar Vlaamse havens halen 1/10 - Made in Vlaams-Brabant Studie naar rol chauffeur in zelfrijdende 15/9 - Flows Disruptive Innovation in de logistiek truck 16/11 - Computable VIL wil (ook gevaarlijk) afval naar 5/10 - logistiek.be Onderzoek: ‘Wat gaat chauffeur op Vlaanderen halen 15/9 - Belga autonome truck doen?’ 16/11 - TTM Georgia, Vlaanderen en Nederland Wordt Vlaanderen dé recyclagehub gaan logistieke kennis uitwisselen VIL onderzoekt rol chauffeurs zelfrijdende van Europa? 8/10 - Flows trucks 17/11 - logistiek.nl 15/9 - Het Belang van Limburg Terugname kleine elektrische toestellen Alternatieve brandstoffen voor (zwaar) VIL to turn Flanders into “recycling hub” ook voor e-commerce verplicht wegvervoer nog niet voor morgen 16/9 - FlandersToday 9/10 - Gondola 17/11 - Belga

Bebat stapt in ambitieus Vlaams Veiligste ladingzekering niet altijd conform Alternatieve brandstoffen te duur voor recyclageproject EU-richtsnoeren 15/10 - Flows omschakeling in zwaar wegvervoer 16/9 - Made in Vlaams-Brabant 18/11 - Engineeringnet Terugnameplicht kleine elektro plaatst Havens strijden om positie als circulaire e-commerce voor uitdaging Doorbraak van alternatieve brandstoffen hub 17/9 - duurzaambedrijfsleven.nl 22/10 - Flows niet voor morgen 18/11 - Flows

VIL wil afval naar Vlaanderen halen Ladingzekering bij gemengde palletlading. Rijden met alternatieve brandstoffen te 17/9 - Value Chain VIL-studie ladingzekering bij multi-stops. duur voor transportsector Regiobedrijven onderzoeken mee 23/10 - TLV 18/11 - logistiek.be

Flanders Recycling Hub Walmart wil drones testen in de logistiek VIL: “Alternatieve brandstof voor 17/9 - Made in Mechelen 28/10 - Gondola wegvervoer niet voor morgen”

Vlaanderen: logistieke topregio “We zijn een exportland van jobs 18/11 - Made in Mechelen 17/9 - Media Planet geworden” 30/10 - Gondola Waar blijven de alternatieve brandstoffen Sterke nood aan duurzame innovatie in voor zwaar wegtransport? logistiek 17/9 - Media Planet 11 2015 18/11 - Transportgids

Het VIL wil van Vlaanderen een Snel leveren is niet het belangrijkste Alternatieve aandrijvingen: het VIL is internationale afvalhub maken voor de consument 5/11 - Trends weinig optimistisch 20/9 - Transport Management 19/11 - Truck & Business

46 ‘CNG, LNG en hybride snel haalbaar voor Powering Logistics 2020 - Alternatieve Vadesco Logistics - Optimale zwaar wegvervoer’ 19/11 - TTM brandstoffen, ook voor Trucks? transportplanning dankzij track & trace 14/12 - Transpo 29/12 - Transport Management Logistieke projecten op bedrijfsmaat 20/11 - Ondernemers Smart glasses in logistiek hebben snelle Smart glasses in logistiek snel ROI 15/12 - Engineeringnet terugverdiend 29/12 - dVO VIL wil afval naar Vlaanderen halen 23/11 - Business Logistics Google Glass zorgt voor meer efficiëntie in bedrijven 15/12 - Metro Stoere trucker wordt multitaskende secretaresse 26/11 - De Tijd Logistieke bedrijven tot een kwart productiever door ‘smart glasses’ Stad Antwerpen bij nieuwe groep ‘Lean 15/12 - Belga and Green’-kandidaten 26/11 - Flows VIL onderzoek: augmented reality Zelfrijdende vrachtwagen zal altijd levert forse productiviteitswinst op chauffeur aan boord hebben 16/12 - logistiek.nl 26/11 - Express ‘Smart glasses maken opmars in logistiek’ Zoektocht naar taken voor chauffeur in 16/12 - Logistiek Totaal zelfrijdende truck 26/11 - Made in Vlaams-Brabant Slimme brillen verhogen efficiëntie in magazijnen 16/12 - Flows Truckcabine wordt kantoor 27/11 - De Standaard Smart glasses in logistiek zijn snel terugverdiend Trucker wordt secretaresse achter het 16/12 - Made in Mechelen stuur 27/11 - VIL Summit: Disruptive Innovation in Ladingzekering bij multi-stops Logistics 30/11 - Truck & Business 16/12 - Warehouse & Logistics

12 2015 Zet je bril op: 20-25 procent VIL Summit 2015 brengt” Disruptive productiviteitswinst dankzij smart glasses Innovation in Logistics” onder de 17/12 - Transport Management aandacht ‘Smart glasses maken opmars in logistiek’ 1/12 - De Krant van de Verlader 17/12 - TTM

VIL start project “Value Added Trucking” De businesscase voor smart glasses in op 1/12 - dVO logistiek 17/12 - Value Chain

Apton wil Lean and Green worden VIL-Summit: Hoe ‘disruptief’ is innovatie 1/12 - Made in Mechelen in logistiek? 21/12 - Flows

Wat doet de vrachtwagenchauffeur van VIL Summit - Supply Chains of the Future de toekomst? 3/12 - Jobat - Uber über alles

“Autonome vrachtwagens staan voor de 23/12 - Logistics Management deur” 3/12 - Transport Management JAVA gebruikt slimme brillen voor

JBC gaat voluit voor RFID en omni- opleiding van personeel channel 7/12 - Gondola 23/12 - Made in Vlaams-Brabant

Wat doet de vrachtwagenchauffeur VIL stelt resultaten Powering Logistics van de toekomst? 2020 voor 28/12 - Transport en 8/12 - De Standaard Logistiek Vlaanderen

VIL rondt kaap van de 500 leden Vlaams Instituut voor Logistiek: 8/12 - Flows ladingzekering bij multi-stops 28/12 - Truck & Business VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

47 Prestatie- indicatoren en cijfers 2015

UITBOUW LEDENBESTAND ZELFFINANCIERING

Aantal leden op het einde van het kalenderjaar Totale zelffinanciering basiswerking VIL

450 48% 50%

35%

PLAN 2015

PLAN 2015 REALISATIE 2015 KPI 2016 484

REALISATIE 2015

KMO BEREIK Minstens 50% kmo’s onder de leden

Algemene prestatie-indicatoren 480

KPI 2016 225 313 240 PLAN 2015 REALISATIE 2015 KPI 2016

65%

De Steunovereenkomst met de Vlaamse overheid liep van 2012 tot en met 2015. 2016 is een overgangsjaar, in afwachting van de concretisering van het speerpuntclusterbeleid. Dit verklaart de behoudsgezinde KPI’s voor boekjaar 2016.

50 KENNISBEREIK SAMENWERKING MET ANDERE SPELERS DIE FOCUSSEN OP Aantal bereikte personen op eigen en externe events LOGISTIEK (seminaries, themacafés, congressen, workshops,

beurzen ...) Aantal samenwerkingsovereenkomsten/ charters met andere logistieke spelers en zusterorganisaties in binnen- en buitenland om kennis uit te wisselen en de krachten te bundelen

PLAN 2015 3500

PLAN 2015 REALISATIE 2015 4764 35

KPI 2016 3700

REALISATIE 2015 36 INNOVATIESTIMULERING Aantal afgelegde bezoeken om bedrijven aan te zetten tot innovatie

KPI 2016 550 PLAN 2015 589 REALISATIE 2015 12 570 KPI 2016

10 11 10 INTERNATIONALISERING PLAN 2015 REALISATIE 2015 KPI 2016 Aantal internationale projecten waarin VIL

Prestatie-indicatoren innovatiestimulering/kennisverspreiding Prestatie-indicatoren betrokken is omwille van zijn expertise (trekker, partner, expert, klankbordgroep, jury …) VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

51 DRAAGVLAK

Aantal bedrijven uit de primaire doelgroep (logistieke dienstverleners en verladers) die tijd én geld investeren in een specifiek project en bijgevolg het economisch belang van de potentiële innovatie ondersteunen

62 258 60

PLAN 2015 REALISATIE 2015 KPI 2016

MILIEU- EN CONGESTIE EFFECTEN VOOR BEDRIJVEN Prestatie-indicatoren projecten Prestatie-indicatoren Gemiddelde procentuele vermindering van de externe NETWERKING EN kosten bij de bedrijven die deelnemen aan de pilot cases SAMENWERKING en bereid zijn extra tijd te investeren in de registratie van

deze gegevens Aantal verenigingen, kennisinstellingen, leveranciers … die het CO-project mee steunen en uitdragen waardoor enerzijds de deelnemers hun netwerk kunnen uitbreiden en anderzijds de projectresultaten een grotere 12% disseminatie kennen

PLAN 2015

14,93% 21 30 15 REALISATIE 2015 PLAN 2015 REALISATIE 2015 KPI 2016

13,5%

KPI 2016

52 MONITORING AANTREKKEN NIEUWE PROJECTGERELATEERDE LEDEN Tevredenheidsbevraging van de bedrijven m.b.t. procesoptimalisaties, verbeterde processen en hun De projecten hebben geresulteerd in het aantrekken praktische toepasbaarheid van nieuwe betalende leden en dus in een groter aantal bedrijven dat openstaat voor innovatie

PLAN 2015 PLAN 2015 7/10 10

REALISATIE 2015 7,3/10 REALISATIE 2015

KPI 2016 REALISATIE 2015 23 7/10 10

KPI 2016 VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

53 VERKORTE BALANS 2015

VASTE ACTIVA (1) € 21.014 Immateriële en materiële vaste activa € 3.836 Meubilair en rollend materieel € 928 Overige materiële vaste activa € 0 Borgtochten betaald in contanten € 16.250

VLOTTENDE ACTIVA € 4.601.045 Cijfers 2015 Handelsvorderingen (2) € 692.609 Overige vorderingen € 0 Geldbeleggingen (3) € 3.518.460 ACTIVA Liquide middelen (4) € 379.288 € 4.622.059 Overlopende rekeningen (5) € 10.688

11 1

2

10

A

A C

V

T I

I

S

V

S

A A P 3 9

8

6 4 7

5 PASSIVA € 4.622.059

Bestemde fondsen (6) € 917.689 Voorzieningen (7) € 34.704 Schulden op ten hoogste één jaar (8) € 469.732 Leveranciers € 341.927 Belastingen € 55.656 Bezoldigingen en sociale lasten € 72.149 Overige schulden € 0 Overlopende rekeningen (9) € 1.022.855 Overgedragen werkkapitaal (10) € 1.738.588 Winst huidig boekjaar (11) € 438.491

54 OPBRENGSTEN KOSTEN

RESULTATENREKENING 2015

Bedrijfsopbrengsten € 1.230.659 Subsidies € 1.998.701 Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen € -603.490 Bedrijfskosten € -1.940.899 Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, € -7.516 op immateriële en materiële vaste activa Waardeverminderingen op voorraden, op bestellingen in uitvoering en op handelsvorderingen € -4.066 Voorzieningen voor risico’s en kosten € 8.981 Andere bedrijfskosten € -1.287 Financiële opbrengsten uit vlottende activa € 16.295 Financiële kosten € -2.954 Te bestemmen positief resultaat van het boekjaar € 694.424 Toevoeging aan bestemde fondsen € -255.933 Winst € 438.491 VIL JAARVEERSLAG 2015 VIL JAARVEERSLAG

55