Projekt wyło żony do publicznego wgl ądu

BURMISTRZ MIASTA LIPSK

ZAŁ ĄCZNIK Nr 2 do Uchwały nr ……………… Rady Miejskiej w Lipsku z dnia ………………….

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA I KIERUNKÓW ZAGASPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LIPSK Tekst ujednolicony

TOM II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LIPSK

L i p s k 2015/2016 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

S p i s t r e ś c i:

Cz ęść I - WST ĘP 5 Cz ęść II - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I 5 GMINY LIPSK 1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, w 5 tym wynikaj ące z audytu krajobrazowego 1.1.Główne funkcje i cele rozwoju gminy 5 1.2. Główne kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy 6 1.3. Strefy polityki przestrzennej 8 1.4. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów 12 wynikaj ące z audytu krajobrazowego 2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym 12 tereny przeznaczone pod zabudow ę oraz tereny wył ączone spod zabudowy 2.1. Wytyczne dotycz ące kierunków zagospodarowania i u żytkowania terenów 12 2.2. Wska źniki dotycz ące zagospodarowania terenu 18 2.3. Tereny wył ączone spod zabudowy 19 3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobra- 20 zu, w tym krajobrazu kulturowego i uzdrowisk 3.1.Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów 20 3.1.1.Ochrona powietrza 20 3.1.2. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych 21 3.1.3. Zmniejszenie zagro żeń przed hałasem 21 3.1.4.Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym 22 3.1.5. Ochrona gruntów le śnych 23 3.1.6. Ochrona gruntów rolnych 23 3.2. Obszary oraz zasady ochrony środowiska przyrodniczego 24 3.2.1. Obszar Biebrza ńskiego Parku Narodowego 24 3.2.2. Obszary chronionego krajobrazu 25 3.2.3. Obszary Natura 2000 27 3.2.4. Pomniki przyrody na terenie gminy Lipsk 27 3.2.5.Projektowane tereny chronione na podstawie ustawy o ochronie przyrody 27 3.2.6. Ochrona i wzbogacanie walorów przyrodniczych doliny rzeki Biebrzy 28 3.2.7. Ochrona zieleni cmentarnej oraz pomników przyrody 28 3.3 . Zasady kształtowania środowiska na obszarach nie obj ętych ochron ą 28 3.4.Zasady ochrony krajobrazu w tym krajobrazu kulturowego 29 3.5. Uzdrowiska 30

2 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury 30 współczesnej 4.1. Obszary ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współ- 30 czesnej 4.2. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współcze- 35 snej 4.2.1. Zasady ochrony zabytków nieruchomych 35 4.2.2. Zasady ochrony zabytków ruchomych 36 4.2.3. Zasady ochrony stanowisk archeologicznych 36 4.2.4. Zasady ochrony dóbr kultury współczesnej 36 4.2.5. Praktyczne wykorzystanie zasobów dziedzictwa kulturowego według 36 Programu opieki nad zabytkami gminy Lipsk 5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej 37 5.1. Kierunki rozwoju komunikacji 37 5.2. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej 40 5.2.1.Zaopatrzenia w wod ę 40 5.2.2. Odprowadzanie ścieków sanitarnych i opadowych 40 5.2.3. Gospodarka odpadami 41 5.2.4. Elektroenergetyka 42 5.2.5. Zaopatrzenie w ciepło 43 5.2.6. System gazowniczy 43 5.2.7. Telekomunikacja 43 6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lo- 44 kalnym 7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje o znaczeniu ponadlokalnym, 46 zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustale- niami programów zawieraj ących zadania rz ądowe 8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospoda- 46 rowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary przestrzeni publicz- nej 9. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania 47 przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne 10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej 47 10.1. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej 47 10.2. Ochrona i wzbogacanie walorów rolniczej przestrzeni produkcyjnej 48 10.3. Kierunki i zasady kształtowania le śnej przestrzeni produkcyjnej 48 11. Obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziem- 49 nych 3 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny 50 13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ogra- 50 niczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 z pó źn.zm.) 14. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji, rekultywacji lub remediacji 50 15. Obszary zdegradowane 50 16. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych 51 17. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym, w zale żno ści od uwarunkowa ń i po- 51 trzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie 17.1. Miejski o środek lokalny 51 17.2. Obszar funkcjonalny przygranicza - Lipszczany 51 18. Granice obszarów, na których rozmieszczone b ędą urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę 52 z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100 kW, a tak że ich stref ochron- nych zwi ązanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu 19. Lokalizacja obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000m 2 54 Cz ęść III - UZASADNIENIE PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA 54 USTALE Ń ZMIANY STUDIUM

1. Uzasadnienie przyj ętych rozwi ąza ń 54 2. Synteza uwarunkowa ń maj ących wpływ na ustalenia kierunków zagospodarowania 56 przestrzennego 3. Synteza ustale ń projektu zmiany Studium 59

4 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

CZ ĘŚĆ I WST ĘP Niniejsze opracowanie stanowi cz ęść projektow ą zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk. Na cało ść opracowania składaj ą si ę nast ępuj ące cz ęś ci: TOM I - UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LIPSK Integraln ą cz ęś ci ą tomu I stanowi ą rysunki w skali 1:25 000: • Zał ącznik Nr 1 – Uwarunkowania wynikaj ące z użytkowania terenów. • Zał ącznik Nr 2 – Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu środowiska. • Zał ącznik Nr 3 - Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu dziedzictwa kulturowego i za- bytków oraz dóbr kultury współczesnej. TOM II - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LIPSK oraz rysunek przedstawiony na zał ączniku Nr 1 - Kierunki zagospodarowania przestrzennego. Przedmiot i podstawa opracowania 1) Przedmiotem niniejszego opracowania jest wykonanie zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk. 2) Podstaw ą opracowania zmiany jest: ‹ ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (jed- nolity tekst Dz. U. z 2015 r. poz. 199 ze zmianami ), ‹ uchwała Nr XXXIV/272/14 Rady Miejskiej w Lipsku z dnia 14 listopada 2014 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków za- gospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk” 3) Niniejsza zmiana Studium jest aktualizacj ą „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospoda- rowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk” , zatwierdzonego uchwał ą Nr XXII/206/02 Rady Miejskiej w Lipsku z dnia 26 marca 2002r. Zmiany te wprowadzono niemal we wszyst- kich rozdziałach, w zwi ązku z tym nie wyró żniano tych fragmentów tekstu, które zostały usu- ni ęte. Pozostałe, aktualne fragmenty tekstu Studium opracowanego w 2001r. zostały przenie- sione do niniejszego opracowania i oznaczone kursywą w kolorze niebieskim. 4) Rysunki zmiany Studium sporz ądzono na kopiach map topograficznych pozyskanych od Marszałka Województwa Podlaskiego - Licencja nr DMG-II.7522.64.2015_20_P, z dnia 27.05.2015r.

CZ ĘŚĆ II KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LIPSK

1. KIERUNKI ZMIAN W STRUKTURZE PRZESTRZENNEJ GMINY ORAZ W PRZEZNACZENIU TERENÓW, W TYM WYNIKAJ ĄCE Z AUDYTU KRAJOBRAZOWEGO

1.1.Główne funkcje i cele rozwoju gminy Jako główny cel rozwoju gminy Lipsk przyjęty w zmianie Studium zało żono osi ągni ęcie wszechstronnego zrównowa żonego rozwoju rozumianego jako poprawa warunków życia

5 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk mieszka ńców przy zachowaniu równowagi mi ędzy aktywno ści ą gospodarcz ą a ochron ą środo- wiska przyrodniczego i kulturowego. „Czynnikami tego rozwoju, które musz ą by ć brane pod uwag ę s ą przede wszystkim uni- katowe walory środowiska przyrodniczego, kulturowego oraz transgraniczne poło żenie i typo- wo rolniczy charakter gminy. Wzrost gospodarczy, skutkuj ący podniesieniem jako ści życia nast ąpi ć mo że poprzez rozwój nowoczesnego rolnictwa ekologicznego, wykorzystanie poten- cjału turystycznego i rozwoju infrastruktury. Bior ąc to pod uwagę d ąż ymy do tego, żeby Lipsk stał si ę o środkiem obsługuj ącym okolicznych rolników, ruch turystyczny i tranzytowy (w nie- dalekiej przyszło ści planuje si ę otworzenie przej ścia granicznego w Lipszczanach – wie ś poło- żona 14 km od Lipska)."1 Istniej ący stan zidentyfikowany został w oparciu o dokumenty strategiczne, które przed- stawiaj ą mo żliwo ści rozwoju gminy nie tylko w aspekcie lokalnym, lecz tak że w odniesieniu do mo żliwo ści rozwojowych gminy w aspekcie powiatowym, wojewódzkim i krajowym. Zgodnie z przyj ętą „Strategi ą rozwoju Miasta i Gminy Lipsk do 2020r.” wyznaczona zo- stała misja jako „ Miasto i gmina Lipsk jako o środek kulturalno - turystyczno - historyczny oparty na twórczości ludowej i produkcji rolnej”, któr ą gmina osi ągnie poprzez wyznaczo- ne cele strategiczne, a mianowicie poprzez: 1) Rozwój infrastruktury technicznej z uwzgl ędnieniem ochrony środowiska; 2) Ochrona atmosfery - energia cieplna i elektryczna z OZE; 3) Rozwój kultury, sportu, turystyki i rekreacji; 4) Poprawa bezpiecze ństwa i jako ści życia mieszka ńców; 5) Rozwój sfery społecznej i edukacja ekologiczna. Powy ższe cele motywuj ą pozostałe ustalenia dotycz ące polityki przestrzennej i kierun- ków zagospodarowania przestrzennego gminy. Osi ągni ęcie ich nie mo że si ę jednak odby ć z pomini ęciem uwarunkowa ń rozwoju gminy omówionych w tomie I.

Głównymi szansami rozwoju gminy Lipsk s ą: a) unikatowe walory środowiska przyrodniczego (czyste powietrze, gleby) daj ące mo żliwo ści rozwoju rolnictwa ekologicznego oraz turystyki wyspecjalizowanej i agroturystyki, b) mo żliwo ść współpracy przygranicznej w zakresie ochrony walorów turystyczno - wypo- czynkowych, utworzenie w tym celu Transgranicznego Obszaru „Trzy Puszcze" c) poło żenie na obszarze Zielonych Płuc Polski i Zielonych Płuc Europy, d) szczególne cechy klimatu (bioklimat terenów le śnych, niski stopie ń zanieczyszczenia po- wietrza), e) transgraniczne poło żenie gminy Lipsk, która od strony wschodniej graniczy z Republik ą Białorusi, f) członkowstwo w stowarzyszeniu „Euroregion Niemen", którego najwy ższym celem jest wszechstronna działalno ść na rzecz rozwoju społeczno – gospodarczego cz ęś ci polskiej Eu- roregionu Niemen, w tym wspieranie trwałego rozwoju, w zgodzie z prawami natury, po- prawianie warunków życia mieszka ńców, rozkwit wszelkich prawem dozwolonych form współpracy przygranicznej i transgranicznej z regionami s ąsiednich krajów oraz promocja uczestnictwa Polski w strukturach Wspólnoty Europejskiej g) rezerwa terenów pod zabudow ę mieszkaniow ą, usługow ą, produkcyjno-usługow ą.

1.2. Główne kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy Perspektywiczne kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy Lipsk, wynikaj ące z uwarunkowa ń przestrzenno - gospodarczych oraz zamierze ń rz ądowych i innych znanych obecnie zamierze ń instytucji działaj ących na terenie województwa nie stwarzaj ą generalnie

1 Plan Rozwoju Miejscowo ści Lipsk z 2005r 6 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk przesłanek do wyró żnienia na terenie gminy obszarów, które uległyby zasadniczym przekształ- ceniom przestrzennym. Jednak że nawet niewielkie zmiany wynikaj ące z zamierzonych działa ń gminy w zakresie rozwoju społeczno-gospodarczego w okresie perspektywicznym spowoduj ą pewne przekształ- cenia przestrzenne na obszarze działalno ści inwestycyjnej. Przekształcenia te wynikaj ą z zakładanego w studium rozwoju poszczególnych dziedzin życia społeczno - gospodarczego. Szczególnym przekształceniom mog ą ulec: - tereny powierzchniowej eksploatacji surowców mineralnych, w tym dalsza eksploatacja użytkowanych dotychczas wyrobisk, oraz eksploatacja oraz terenów złó ż, wyrobiska po wy- eksploatowaniu powinny by ć zrekultywowane w kierunku rolniczym lub leśnym, - obszary rolne, które w wyniku przekształce ń rolnych i scale ń mog ą ulec przeobra żeniom co do wielko ści gospodarstw rolnych i struktury upraw, - obszary le śne, które w wyniku ulepszania drzewostanu i zwi ększania powierzchni leśnych mog ą spowodowa ć przeobra żenia przestrzenne. Analiza uwarunkowa ń wewn ętrznych i zewn ętrznych miasta i gminy Lipsk pozwoliła na okre ślenie kierunków jej rozwoju, które winny zmierza ć do: 1) tworzenia warunków do kształtowania przejrzystej struktury przestrzennej miejscowo ści poprzez modernizacj ę istniej ących obiektów i przeznaczenie wolnych terenów pod nowe zainwestowanie, 2) porz ądkowanie terenów zabudowanych poło żonych szczególnie wzdłu ż najwa żniejszych szlaków komunikacyjnych i szlaków turystycznych, 3) utrzymanie harmonijnego krajobrazu otwartego szczególnie na obszarach najbardziej atrakcyjnych krajobrazowo i kulturowo, 4) tworzenie terenów przestrzeni publicznych, miejsc wypoczynku, sportu, zieleni, ci ągów pieszych i tras rowerowych. Dotychczasowy rozwój sieci osadniczej pozwala na ustalenie nast ępuj ącej hierarchii strukturalno-administracyjnej: ‹ Miasto Lipsk – wielofunkcyjny gminny o środek rozwoju wspomagaj ący o środek po- wiatowy w zakresie szkolnictwa średniego, ochrony zdrowia, kultury oraz rozwoju przed- si ębiorczo ści i otoczenia biznesu. W perspektywie pełni ć on mo że równie ż funkcj ę o środ- ka rozrz ądu i obsługi potencjalnego ruchu transgranicznego i turystycznego w północnej cz ęś ci Biebrza ńskiego Parku Narodowego oraz południowej cz ęś ci Puszczy Augustow- skiej (plan zagospodarowania przestrzennego województwa); ‹ wsie o funkcji rolniczej z ewentualnymi usługami. Zró żnicowanie planowanej struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta i gminy Lipsk wynikaj ące z analizy uwarunkowa ń wewn ętrznych i zewn ętrznych były powodem wy- znaczenia stref polityki przestrzennej o odmiennych priorytetach rozwojowych. W wyodr ębnionych strefach polityki przestrzennej, okre ślony został docelowy stan zain- westowania, kierunek zmian w zagospodarowaniu przestrzennym oraz dopuszczalny zakres tych zmian w przeznaczeniu poszczególnych terenów. W granicach ka żdej ze stref, wyznaczonych na rysunku „Kierunków zagospodarowania przestrzennego”, obowi ązuj ą zasady ochrony środowiska, krajobrazu, przyrody, dziedzictwa kulturowego i zabytków, w tym stanowisk archeologicznych, ustalone w niniejszej zmianie Studium uwarunkowa ń oraz zgodnie z przepisami odrębnymi.

7 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

1.3. Strefy polityki przestrzennej Obszar gminy Lipsk został podzielony na strefy polityki przestrzennej, oznaczone symbo- lami: A1, A2, A3, A4, B, C i D. Strefy A1, A2, A3, A4 zostały wyznaczone w granicach admi- nistracyjnych miasta Lipska. Granice poszczególnych stref zostały przedstawione na rysunku zmiany Studium - „Kierunki zagospodarowania przestrzennego” (zał ącznik nr 1 do niniejszego tomu zmiany Studium).

Rys. 1. Strefy polityki przestrzennej gminy Lipsk - opracowanie własne A1 - Strefa śródmiejska miasta Lipsk - obejmuj ąca układ urbanistyczny miasta Lipsk wpi- sany do rejestru zabytków województwa podlaskiego. Granice strefy wyznaczone zostały w osiach ulic: Batorego, Pustej, Zamiejskiej i Saperów. W wyznaczonej strefie planuje si ę przede wszystkim rozwój funkcji mieszkaniowej wraz z usługami towarzysz ącymi, a tak że rozwój funkcji z zakresu administracji, usług publicznych i komercyjnych zwi ązanych z funkcjonowaniem wielofunkcyjnego o środka gminnego. Za rozwojem wy żej wymienionych funkcji przemawiaj ą: wysoki stopie uzbrojenia terenu, dobra dost ępno ść komunikacyjna terenu oraz rezerwy terenów pod zabudow ę.

W zwi ązku z ustalon ą ochron ą konserwatorsk ą strefy A1 ka żde działanie inwestycyjne musi by ć realizowane zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Ustalenia obowi ązuj ące w strefie: a) nakaz trwałego zachowania elementów historycznego układu przestrzennego miasta oraz: - zachowanie istniej ącej zwartej struktury osadniczej, z mo żliwo ści ą jej uzupełniania i wskazaniem terenów rozwoju; - restauracji i modernizacji technicznej obiektów o warto ściach kulturowych z dostoso- waniem współczesnej funkcji do warto ści obiektów; - dostosowanie nowej zabudowy do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie sytuacji, skali i bryły zabudowy, przy zało żeniu harmonijnego współistnienia elemen- tów kompozycji historycznej i współczesnej; - adaptacja istniejącej i projektowanej zabudowy usługowej z uwzgl ędnieniem istniej ą- cych ju ż zwi ązków przestrzennych; 8 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk b) ka żde działanie inwestycyjne winno by ć poprzedzone opini ą wojewódzkiego konserwatora zabytków, dotycz ące w szczególno ści: - zmiany przebiegu i szeroko ści ulic, wielko ści placów, linii zabudowy, przebiegu i ro- dzaju ogrodze ń, kompozycji zieleni i innych elementów kompozycji urbanistycznej; - budowy nowych obiektów, - zasadniczych zmian elewacji lub gabarytów istniej ących obiektów nie b ędących zabyt- kami, - zmiany sposobu u żytkowania obiektów zabytkowych; c) ochrona zieleni miejskiej, zwłaszcza drzew i krzewów oraz ograniczenie do niezb ędnego minimum ich usuwania oraz nakaz nasadze ń zast ępczych ka żdorazowo w przypadku ko- nieczno ści wycinki.

A2- Strefa osadnicza z preferencj ą zabudowy mieszkaniowej o niskiej intensywno ści. Strefa obejmuj ąca tereny chronione na podstawie ustawy o ochronie przyrody. Strefa zloka- lizowana na obszarach chronionego krajobrazu: „Dolina Biebrzy" i „Puszcza i Jeziora Augu- stowskie" oraz na terenie otuliny Biebrza ńskiego Parku Narodowego. W strefie osadniczej wyst ępuj ą na ogół korzystne warunki do wprowadzenia nowych inwe- stycji, wyj ątek stanowi ą tereny podmokłe, cz ęś ciowo zmeliorowane, które ograniczaj ą rozwój zabudowy, ale jej nie wykluczaj ą. W zwi ązku z powy ższym, strefa osadnicza predysponowana jest do dalszego rozwoju zabudowy mieszkaniowej i usługowej, w tym usług turystycznych oraz zrównowa żonego rozwoju działalno ści gospodarczej. Główne kierunki zagospodarowania strefy: ° zachowanie istniej ącej zwartej struktury osadniczej; ° realizacja nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zagrodowej oraz zabudowy usługowej, ° adaptacja i modernizacja oraz ewentualna budowa nowych układów komunikacyjnych, ° utrzymanie istniej ących oraz wprowadzanie nowych drzew i krzewów wzdłuż dróg; ° zagospodarowanie terenu usług turystycznych (w tym: modernizacja basenu k ąpielowe- go, realizacja obiektów rekreacyjnych itp.); ° wprowadzenie zakazu zabudowy na obszarach zagro żenia powodziowego, ° utrzymanie istniej ących terenów rolniczych. A3- Strefa rozwoju funkcji mieszkaniowej, usługowo-produkcyjnej. Strefa obejmuj ąca fragment otuliny Biebrza ńskiego Parku Narodowego i obszary niechro- nione na podstawie ustawy o ochronie przyrody. Strefa predysponowana do kontynuacji inten- sywnego wielofunkcyjnego rozwoju. W strefie tej mo żliwy jest dalszy zrównowa żony rozwój działalno ści gospodarczych o charakterze niekonfliktowym w formie małych i średnich zakła- dów i usług działalno ści gospodarczej – o lokalizacji rozproszonej i cz ęś ciowo zwi ązanej z zabudow ą mieszkaniow ą oraz o lokalizacji skoncentrowanej. Strefa osadnicza stanowi tereny zainwestowane o funkcjach mieszkaniowych, usługowo - produkcyjnych oraz tereny urz ądze ń infrastruktury technicznej i komunalnej. Główne kierunki zagospodarowania: ° zachowanie istniej ącej zwartej struktury osadniczej z mo żliwo ści ą jej uzupełniania w zabudowie jednorodzinnej, wielorodzinnej i zagrodowej, ° dostosowanie sposobów zagospodarowania okre ślonego w obowi ązuj ącym miejsco- wym planie zagospodarowania przestrzennego przy ulicy Pustej, ° ograniczenie w otulinie Biebrza ńskiego Parku Narodowego budowy obiektów przemy- słowych, inwestycji drogowych mog ących negatywnie wpływa ć na stan środowiska wewn ątrz Parku; ° mo żliwo ść rozbudowy istniej ącego cmentarza rzymskokatolickiego w kierunku północ- nym, 9 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

° adaptacja i modernizacja oraz ewentualna budowa nowej infrastruktury technicznej. A4- Strefa o najwy ższym re żimie ochronnym . Strefa obejmuj ąca tereny Biebrza ńskiego Par- ku Narodowego w granicach administracyjnych miasta Lipska. Główne kierunki zagospodarowania: ° dostosowanie sposobów u żytkowania i zagospodarowania terenów do warunków i usta- le ń okre ślonych w zadaniach ochronnych Biebrza ńskiego Parku Narodowego, ° utrzymanie u żytkowania rolniczego, ° zakaz zabudowy, ° zakaz budowy urządze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100kW, w szczególno ści elektrowni wiatrowych, ° ograniczenie rozbudowy i podnoszenia parametrów sieci dróg lokalnych.

STREFA B - o wysokim re żimie ochronnym . Strefa zlokalizowana na terenach Biebrza ń- skiego Parku Narodowego, obszarów Natura 2000: „Dolina Biebrzy" i „Ostoja Biebrza ńska".

Gospodarowanie przestrzeni ą strefy B musi by ć zgodne z zasadami ochrony okre ślonymi w: 1) Zarz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie zadań ochronnych dla Biebrza ńskiego Parku Narodowego (opublikowanym w Dzienniku Urz ędowym Ministra Środowiska w dniu 28 stycznia 2015r.); 2) planami zada ń ochronnych dla obszarów Natura 2000 przyj ętymi zarz ądzeniami Regional- nego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku.

Główne kierunki zagospodarowania: 1) dąż enie w kierunku zahamowania degradacyjnych procesów w przestrzeni i środowiska po- wodowanych niekontrolowanym rozwojem zabudowy mieszkaniowej i infrastruktury. 2) dostosowanie sposobów u żytkowania i zagospodarowania terenów do warunków i ustale ń określonych w w/w przepisach prawa, 3) w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz decyzjach administracyj- nych lokalizacyjnych nale ży dąż yć do: a) ograniczania zabudowy, w szczególno ści poza granicami terenów zwartej struktury osad- niczej wsi, b) ograniczenia nadmiernego rozwoju turystyki wodnej (innej ni ż turystyka kwalifikowana, realizowana w sposób zrównowa żony, w poszanowaniu przyrody ekosystemów wod- nych), c) ograniczenia budowy infrastruktury technicznej oraz drogowej stwarzaj ącej zagro żenia dla walorów przyrodniczych poprzez: • zast ępowanie linii napowietrznych przewodami podziemnymi, • rozbudow ę systemu oczyszczania ścieków, kanalizacji wsi, oczyszczania ścieków bu- rzowych, budowy płyt obornikowych na terenach zainwestowanych, • zakaz lokalizacji urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100kW, • ograniczenie rozbudowy i podnoszenia parametrów sieci dróg lokalnych.

STREFA C - o podwyższonym re żimie ochronnym z mo żliwo ści ą rozwoju osadnictwa i rolnictwa ekologicznego. Strefa obejmuj ąca tereny chronione na podstawie ustawy o ochronie przyrody: 1) otulin ę Biebrza ńskiego Parku Narodowego; 2) obszary chronionego krajobrazu: „Dolina Biebrzy" oraz „Puszcza i Jeziora Augustowskie"; 3) obszary Natura 2000: „ Dolina Biebrzy", „Ostoja Augustowska", „Ostoja Biebrza ńska", „Puszcza Augustowska". 10 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Gospodarowanie przestrzeni ą w strefie C musi by ć zgodne z zasadami ochrony okre ślonymi w: 1) uchwale Nr XII/93/15 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 22 czerwca 2015 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina Biebrzy” (opublikowanej w Dzienniku Urz ędowym Województwa Podlaskiego w dniu 26 czerwca 2015, poz. 2121); 2) uchwale Nr XII/89/15 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 22 Czerwca 2015 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Puszcza i Jeziora Augustowskie” (opublikowa- nej w Dzienniku Urz ędowym Województwa Podlaskiego w dniu 26 czerwca 2015, poz. 2117); 3) planami zada ń ochronnych dla obszarów Natura 2000 przyj ętymi zarz ądzeniami Regional- nego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku, w tym zarz ądzenie Nr 27/2013 Re- gionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 31 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000 Ostoja Augustow- ska PLH200005 (opublikowane w Dzienniku Urz ędowym Województwa Podlaskiego w dniu 10 stycznia 2014, poz. 137).

Główne kierunki zagospodarowania strefy: ‹ ograniczenie urbanizacji obszarów otuliny Parku mająca wpływ na przyrod ę Parku i jego walory krajobrazowe (np. zabudowa panoram widokowych), ‹ zakaz budowy inwestycji mog ących negatywnie wpływa ć na stan środowisko, ‹ dopuszczenie nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej oraz obiektów drobnej wytwór- czo ści i rzemiosła nieuci ąż liwego dla środowiska w granicach terenów zwartej struktury osadniczej wsi Krasne, Wy żarne, Nowy i Stary Rogo żyn, Dulkowszczyzna, Jaczniki, Staro- żyńce, Wołkusz, Lubinowo, Kopczany, Rogo żynek, Jałowo, ‹ adaptuje si ę istniej ącą rozproszon ą zabudow ę zagrodow ą z dopuszczeniem nowej zabudowy zagrodowej na podstawie przepisów odr ębnych, ‹ utrzymanie istniej ących terenów le śnych oraz zalesienia i zadrzewienia mało przydatnych gruntów rolniczych, ‹ lokalizacja odnawialnych źródeł energii o mocy nie przekraczaj ącej 100 kW, ‹ zakaz wydobywanie złó ż kruszywa naturalnego, ‹ zakaz zabudowy mieszkaniowej na terenach obszarach zagro żenia powodziowego. Strefa D– strefa rolniczo – osadnicza z usługami zwi ązanymi z obsług ą rolnictwa i le- śnictwa . Strefa zlokalizowana poza obszarami chronionymi na podstawie ustawy o ochronie przyro- dy. Główne kierunki zagospodarowania strefy: 1) przyjmuje si ę ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego cz ęś ci tere- nów si Lipszczany w gminie Lipsk powiat augustowski zwi ązanych z drogowym przej ściem granicznym (uchwała Nr V/38/07 Rady Miejskiej w Lipsku z dnia 26 marca 2007r., opubli- kowana w Dzienniku Urz ędowym Województwa Podlaskiego w dniu 10 maja 2007r., Nr 105, poz. 930) 2) w granicach terenów zwartej struktury osadniczej wsi Skieblewo, Żabickie, Kurianka, Sta- ro żyńce, Bartniki, Nowe Le śne Bohatery, Stare Le śne Bohatery, Kopczany, Rygałówka, Siółko, Rakowicze, Lipszczany, Dolinczany, Jaczniki ustala si ę: a) adaptacj ę istniej ącej zabudowy zagrodowej z dopuszczeniem jej rozbudowy, b) mo żliwo ść realizacji nowej zabudowy mieszkaniowej w zabudowie zagrodowej, jednoro- dzinnej i usługowej oraz obiektów drobnej wytwórczości i rzemiosła zwłaszcza nieuci ąż- liwych dla środowiska, c) chów i hodowla zwierz ąt zgodnie z przepisami odr ębnymi, 3) adaptuje si ę istniej ącą zabudow ę zagrodow ą rozproszon ą z dopuszczeniem nowej zabudowy zagrodowej na podstawie przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego;

11 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

4) utrzymanie istniej ących lasów oraz zalesienia i zadrzewienia mało przydatnych gruntów rolniczych, 5) utrzymanie terenów wód płyn ących, 6) eksploatacja udokumentowanych złó ż kopalin w granicach obszarów górniczych okre ślo- nych na terenach górniczych, dla których nale żałoby opracowa ć miejscowe plany zagospo- darowania przestrzennego; 7) dopuszcza si ę lokalizacj ę urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy powy żej 100kW - instalacji fotowoltaicznej.

1.4. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów wynikaj ące z audytu krajobrazowego Dla obszaru województwa podlaskiego nie został opracowany audyt krajobrazowy w zwi ązku z powy ższym nie jest mo żliwe okre ślenie kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy Lipsk oraz w przeznaczeniu terenów na jego podstawie.

2. KIERUNKI I WSKA ŹNIKI DOTYCZ ĄCE ZAGOSPODAROWANIA ORAZ U ŻYTKOWANIA TERENÓW, W TYM TERENY PRZEZNACZONE POD ZABUDOW Ę ORAZ TERENY WYŁ ĄCZONE SPOD ZABUDOWY 2.1. Wytyczne dotycz ące kierunków zagospodarowania i u żytkowania terenów Opracowane kierunki zagospodarowania i u żytkowania terenów zostały oparte o bilans terenów, z którego wynika, że na terenie miasta i gminy Lipsk, poza obszarami o zwartej struk- turze osadniczej nie wyst ępuje potrzeba wyznaczania nowych terenów pod zabudow ę. W granicach zwartej struktury osadniczej wsi, wyznaczonej na rysunku „Kierunków zago- spodarowania przestrzennego” dopuszcza si ę mo żliwo ść realizacji nowej zabudowy zagrodo- wej, jednorodzinnej, usług publicznych i zabudowy usługowo-magazynowej zwi ązanej z funk- cj ą rolnicz ą lub inwestycji celu publicznego. Natomiast w zwartej strukturze osadniczej miasta Lipsk mo że wyst ąpi ć potrzeba lokali- zacji zabudowy o ró żnych funkcjach. Doprecyzowanie wymaga ń w zakresie kształtowania ładu przestrzennego i zabudowy lub zagospodarowania dopuszczalnego poszczególnych tere- nów– mo że nast ąpi ć po szczegółowym rozpoznaniu uwarunkowa ń w ramach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo na podstawie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennego. W granicach terenów istniej ącej i projektowanej zabudowy mieszkaniowej, usługowej, obiektów produkcyjnych, składów i magazynów oraz terenów produkcji i obsługi rolnej, wprowadza si ę zakaz budowy zakładów stwarzaj ących zagro żenie dla życia lub zdrowia ludzi, a w szczególno ści zagro żenia wyst ąpienia powa żnych awarii. Zagospodarowanie i u żytkowanie wyszczególnionych poni żej terenów musi by ć zgodne z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz wymaga ń zwi ązanych z ochron ą środowiska i przyrody. Zasady obsługi sieci infrastruktury technicznej w zakresie zaopatrzenia w energi ę elek- tryczn ą, wod ę, ciepło oraz odprowadzania ścieków i gromadzenia odpadów – zgodnie z ustale- niami niniejszej zmiany Studium uwarunkowa ń oraz przepisami szczególnymi. Teren zabudowy wielorodzinnej obejmuj ące zabudowę mieszkaniową wielorodzinną. Zagospodarowanie uzupełniaj ące: zabudowa usługowa (zarówno w formie wolnostoj ących lub dobudowanych do budynków mieszkalnych), zorganizowane gara że i parkingi, utwardzone doj ścia i dojazdy, tereny zieleni urz ądzonej (w ramach uatrakcyjnienia terenów zabudowy i zapewnienia wymaganej powierzchni biologicznie czynnej) i zieleni izolacyjnej (w przypadku zaistnienia konieczno ści wprowadzenia tego typu zieleni), tereny sportowo- rekreacyjne (np. 12 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk place zabaw, boiska sportowe dla mieszka ńców), niezb ędne wyposa żenie terenów w infrastruk- tur ę techniczn ą. Zagospodarowanie dopuszczalne: zabudowa jednorodzinna, zabudowa usługowa zwi ązana z prowadzeniem nieuci ąż liwej działalno ści gospodarczej. Zasady zagospodarowania: ° zachowanie zasad ochrony konserwatorskiej w strefie A1, ° lokalizacja zabudowy zgodnej z zagospodarowaniem uzupełniaj ącym i dopuszczalnym, ° bilansowanie nowej zabudowy w zale żno ści od mo żliwo ści komunikacyjnych i realiza- cji miejsc postojowych, parkingowych, ° parkingi i gara że nale ży realizowa ć jako towarzysz ące zabudowie mieszkaniowej i usługowej, ° zapewnienie dost ępno ści komunikacyjnej i niezb ędnego wyposa żenia terenów w infra- struktur ę techniczn ą.

Teren wolnostoj ącej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej . Zagospodarowanie uzupełniaj ące: budynki gospodarcze i gara żowe, tereny zieleni urz ądzo- nej (w ramach uatrakcyjnienia terenów zabudowy i zapewnienia wymaganej powierzchni bio- logicznie czynnej). Zagospodarowanie dopuszczalne: zabudowa bli źniacza, pergole, wiaty rekreacyjne, oczka wodne, usługi nieuci ąż liwe towarzysz ące zabudowie mieszkaniowej. Zasady zagospodarowania: ° zachowanie zasad ochrony konserwatorskiej dla terenów w strefie A1, ° lokalizacja zabudowy zgodnej z zagospodarowaniem uzupełniaj ącym i dopuszczalnym, ° zapewnienie dost ępno ści komunikacyjnej i niezb ędnego wyposa żenia terenów w infra- strukturę techniczn ą.

Teren zabudowy zagrodowej , w tym: zabudowa mieszkaniowa wraz z zabudowaniami gospodarczymi w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych, ogrodniczych . Zagospodarowanie uzupełniaj ące: budynki gara żowe dla samochodów osobowych, budynki usługowe i magazynowe zwi ązane z funkcj ą rolnicz ą. Zagospodarowanie dopuszczalne: ° w istniej ących budynkach mieszkalnych mo żliwo ść prowadzenia działalno ści agrotury- stycznej, ° mo żliwo ść lokalizacji obiektów małej architektury oraz budowli typu altany, wiatro- chrony, grille, sauny, ° chów lub hodowla zwierz ąt zgodnie z przepisami odr ębnymi. Zasady zagospodarowania: ° lokalizacja zabudowy zgodnej z zagospodarowaniem uzupełniaj ącym i dopuszczalnym, ° adaptuje si ę istniej ącą zabudow ę zagrodow ą rozproszon ą z dopuszczeniem nowej za- budowy zagrodowej na podstawie przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.

Teren zabudowy usługowej , w tym zabudowa usługowa zwi ązana z handlem, ochron ą zdrowia, usługami sakralnymi itp. oraz zabudowa usług publicznych (np. kultury, administra- cji, bezpiecze ństwa publicznego) itp. Zagospodarowanie uzupełniaj ące: budynki gospodarcze, gara że, parkingi, ziele ń zapewnia- jąca wymagan ą powierzchni ę biologicznie czynn ą. Zagospodarowanie dopuszczalne: zabudowa usługowo-mieszkaniowa oraz obiekty zamiesz- kania zbiorowego. Zasady zagospodarowania: ° zachowanie zasad ochrony konserwatorskiej w strefie A1,

13 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

° uzupełnienie istniej ącego zagospodarowania terenów zabudowy usługowej zgodnie z przeznaczeniem uzupełniaj ącym lub dopuszczalnym, ° kreowanie przestrzeni publicznych o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym, ° w miar ę dost ępno ści terenu wprowadzenie zieleni urz ądzonej ogólnodost ępnej, ° bilansowanie nowej zabudowy w zale żno ści od mo żliwo ści komunikacyjnych i realiza- cji miejsc postojowych, ° zapewnienie dost ępno ści komunikacyjnej i niezb ędnego wyposa żenia terenów w infra- struktur ę techniczn ą, ° nie ustala si ę terenów pod lokalizacj ę obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000m 2, ° lokalizacja przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko zgodnie z przepisami Rozporz ądzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie przed- si ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (Dz. U. z 2010r. Nr 213, poz.1397 z pó źn.zm.).

Teren zabudowy usług o światy – z przeznaczeniem pod zabudow ę usług publicznych obejmuj ących obiekty szkół publicznych lub przedszkoli. Zagospodarowanie uzupełniaj ące: budynki gospodarcze, gara że, parkingi, obiekty sportowo- rekreacyjne, ziele ń towarzysz ąca. Zagospodarowanie dopuszczalne: placówki opieku ńczo – wychowawcze, domy opieki spo- łecznej itp. Zasady zagospodarowania: ° uzupełnienie istniej ącego zagospodarowania o obiekty i urz ądzenia zwi ązane z prze- znaczeniem uzupełniaj ącym i dopuszczalnym terenu, ° zapewnienie wymaganej powierzchni biologicznie czynnej, ° bilansowanie ilo ści miejsc parkingowych w zale żno ści od potrzeb i dost ępno ści terenu, ° zapewnienie dost ępno ści komunikacyjnej i niezb ędnego wyposa żenia terenów w infra- strukturę techniczną.

Teren zabudowy produkcyjno-usługowej (budynki produkcyjne, składy, magazyny, hurtownie, zakłady przetwórcze i remontowe). Zagospodarowanie uzupełniaj ące : zorganizowane gara że i parkingi. Zasady zagospodarowania: ° dopuszcza si ę rozbudow ę i zmian ę przeznaczenia istniej ących budynków zgodnie z przeznaczeniem terenu, ° wprowadzenie zieleni izolacyjnej w bezpo średnim s ąsiedztwie terenów o innym prze- znaczeniu, ° bilansowanie ilo ści miejsc parkingowych w zale żno ści od potrzeb i dost ępno ści terenu, ° zapewnienie dost ępno ści komunikacyjnej i niezb ędnego wyposa żenia terenów w infra- struktur ę techniczn ą, ° lokalizacja przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko zgodnie z przepisami Rozporz ądzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie przed- si ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (Dz. U. z 2010r. Nr 213, poz.1397 z pó źn.zm.).

Teren zabudowy sportu i rekreacji , np. boiska, stadiony sportowe, kompleksy sporto- we, korty tenisowe, inne urz ądzenia sportowe oraz zaplecze zwi ązane z obsługą przedmiotowej zabudowy (w tym parkingi). Zagospodarowanie uzupełniaj ące: hale widowiskowe, ziele ń rekreacyjna i komunikacja (schody, ście żki itp.). Zagospodarowanie dopuszczalne: place i obiekty imprez sezonowych. 14 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Zasady zagospodarowania: ° wprowadzenie zieleni izolacyjnej od przyległych terenów mieszkaniowych, ° bilansowanie ilo ści miejsc parkingowych w zale żno ści od potrzeb i dost ępno ści terenu, ° zapewnienie dost ępno ści komunikacyjnej i niezb ędnego wyposa żenia terenów w infra- struktur ę techniczn ą.

Teren zabudowy usług turystycznych zwi ązany z wypoczynkiem i rekreacj ą. Zagospodarowanie uzupełniaj ące: basen rekreacyjny, obiekty zwi ązane z funkcj ą terenu przeznaczone na funkcj ę wypoczynkow ą (np. altany, pergole) oraz komunikacyjn ą (np. schody, ście żki, mostki, parkingi), urz ądzenia wodne (np. fontanny, oczka wodne, studnie), Zagospodarowanie dopuszczalne: obiekty zamieszkania zbiorowego, pola campingowe i caravaningowe. Zasady zagospodarowania: ° lokalizacja zabudowy zgodnej z zagospodarowaniem uzupełniaj ącym i dopuszczalnym, ° wprowadzenie zieleni urz ądzonej ogólnodost ępnej.

Teren zieleni urz ądzonej , w szczególno ści: parki, skwery i ziele ńce. Zagospodarowanie uzupełniaj ące: tereny urz ądze ń wypoczynkowych i ekspozycyjnych, ście żki rowerowe, niewielkie zbiorniki wodne, obiekty małej architektury, place zabaw i ogro- dzenia. Zagospodarowanie dopuszczalne: sezonowe, niezwi ązane trwale z gruntem obiekty usługo- we, w tym gastronomiczne, niekoliduj ące z zagospodarowaniem podstawowym. Zasady zagospodarowania: ° przeprowadzenie niezb ędnych prac piel ęgnacyjnych i porz ądkowych w istniej ącym par- ku, ° zapewnienie dost ępno ści komunikacyjnej w celu wzmocnienia znaczenia obszarów w strukturze gminy i uaktywnienia obszarów przestrzeni publicznych, ° zaleca si ę wprowadzenie zró żnicowanych rodzajów zieleni, w tym gatunków trwale zie- lonych i wprowadzenia gatunków ozdobnych o zró żnicowanych porach kwitnienia, ° zakaz wprowadzania gatunków inwazyjnych obcego pochodzenia, ° ograniczenie lokalizacji infrastruktury technicznej wył ącznie do niezb ędnych, zwi ąza- nych z funkcj ą podstawow ą elementów, ° bilansowanie ilo ści miejsc parkingowych w zale żno ści od potrzeb.

Teren ogrodów działkowych , w tym: obiekty i urz ądzenia zwi ązane z prowadzeniem ogrodów działkowych, obiekty administracji i obsługi gospodarczej ogrodów działkowych, urz ądzenia sanitarne, obiekty małej architektury, parkingi słu żą ce obsłudze terenów ogrodów działkowych, sieci infrastrukturalne. Zasady zagospodarowania: ° kontynuacja dotychczasowego przeznaczenia terenów, ° zakaz wprowadzania gatunków inwazyjnych obcego pochodzenia, ° zapewnienie dost ępno ści komunikacyjnej, ° bilansowanie ilo ści miejsc parkingowych w zale żno ści od potrzeb i dost ępno ści terenu, ° nie wyznacza si ę nowych terenów ogrodów działkowych.

Tereny cmentarzy Zagospodarowanie uzupełniaj ące : tereny zieleni, obiekty małej architektury, w tym kultu religijnego, komunikacja wewn ętrzna, miejsca parkingowe. Zagospodarowanie dopuszczalne : obiekty usługowe zwi ązane z pochówkiem i obsług ą cmentarn ą.

15 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Zasady zagospodarowania: ° przeprowadzenia niezb ędnych prac piel ęgnacyjnych i porz ądkowych, ° uwzgl ędnienie, ustalonej na podstawie przepisów odr ębnych, strefy sanitarnej od cmen- tarzy, ° nie przewiduje si ę wyznaczenia nowych lokalizacji cmentarzy oprócz rozbudowy ist- niej ącego cmentarza rzymskokatolickiego w kierunku północnym.

Tereny dróg publicznych (drogi wojewódzkie, powiatowe, gminne). Zagospodarowanie uzupełniaj ące: obiekty budowlane i urz ądzenia techniczne zwi ązane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsług ą ruchu, a tak że urz ądzenia zwi ązane z potrzebami zarz ądzania drog ą Zagospodarowanie dopuszczalne: mosty, przepusty, przej ścia i tunele dla zwierz ąt, reklamy, zadrzewienia, infrastruktura techniczna. Zasady zagospodarowania: ° utrzymanie istniej ących dróg publicznych z mo żliwo ści ą zmiany ich parametrów tech- nicznych, korekt w liniach rozgraniczaj ących, ° utrzymanie i ochrona istniej ących oraz wprowadzanie nowych drzew i krzewów wzdłuż dróg; ° lokalizacja infrastruktury technicznej w liniach rozgraniczaj ących dróg w uzgodnieniu z zarz ądc ą drogi, ° sytuowanie reklam w uzgodnieniu z zarz ądc ą drogi, ° oświetlenie terenów dróg wzdłu ż zabudowy mieszkaniowej.

Tereny dróg wewn ętrznych - drogi i ulice niezaliczone do dróg publicznych. Zagospodarowanie dopuszczalne: przepusty, zadrzewienia, infrastruktura techniczna. Zasady zagospodarowania: ° utrzymanie istniej ącego przeznaczenia terenów, z mo żliwo ści ą zmiany parametrów, utwardze ń jezdni lub zmiany trasy, stosownie do potrzeb obsługiwanych terenów, ° utrzymanie istniej ących oraz wprowadzanie nowych drzew i krzewów wzdłuż dróg; ° lokalizacja infrastruktury technicznej, ° mo żliwo ść zmiany klasyfikacji drogi na publiczn ą przy spełnieniu wymaga ń przepisów o drogach publicznych.

Tereny obiektów infrastruktury technicznej , w tym: obiekty i urz ądzenia słu żą ce do przesyłania płynów, gazu i energii elektrycznej wraz z urz ądzeniami towarzysz ącymi w postaci stacji transformatorowych, słupów, studzienek, szafek itp. oraz uj ęcia wody, hydrofornie, prze- pompownie, oczyszczalnie ścieków, uj ęcia wody, punkty selektywnej zbiórki odpadów, stacje przeka źnikowe, stacje bazowe telefonii komórkowej itp. Zasady zagospodarowania: ° utrzymanie istniej ącego przeznaczenia terenów, ° w przypadku realizacji gazoci ągu wysokiego ci śnienia obowi ązek wyznaczenia pasa technologicznego, ° lokalizacja przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko wymienio- nych w Rozporz ądzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r. w sprawie przedsi ę- wzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko (Dz. U. z 2010r. Nr 213, poz.1397 z pó źn.zm.) wymaga przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania na środowisko.

16 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Tereny le śne , obejmuj ące grunty le śne wraz z obiektami zwi ązanymi z gospodark ą le śną i infrastruktur ą techniczn ą. Zagospodarowanie uzupełniaj ące: wykorzystywane dla potrzeb gospodarki le śnej: budynki i budowle, urz ądzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi le śne, tere- ny pod liniami energetycznymi, szkółki le śne, miejsca składowania drewna, a tak że wykorzy- stywany na parkingi le śne i urz ądzenia turystyczne. Zagospodarowanie dopuszczalne: dolesienia enklaw le śnych oraz gruntów rolnych nieprzy- datnych do produkcji rolniczej. Zasady zagospodarowania: ° zmiana przeznaczenia gruntów le śnych na cele niele śne jest mo żliwa zgodnie z przepi- sami o ochronie gruntów rolnych i le śnych, w drodze sporz ądzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ° utrzymanie dotychczasowe przeznaczenie terenów le śnych, ° dopuszcza si ę zagospodarowanie alternatywne w postaci terenów zieleni urz ądzonej.

Tereny udokumentowanych złó ż kruszywa naturalnego i tereny górnicze , w tym wydobywanie kruszywa naturalnego w granicach udokumentowanego zło ża, na terenach i obszarach górniczych. Zagospodarowanie dopuszczalne: rekultywacja terenów zdegradowanych na cele le śne, rol- ne, rekreacyjne lub zgodnie z uzyskan ą koncesj ą. Zasady zagospodarowania: ° eksploatacj ę kopaliny nale ży prowadzi ć zgodnie z uzyskan ą koncesj ą okre ślaj ącą wa- runki wydobycia, ° adaptuje si ę istniej ące żwirownie i obszary górnicze do czasu ich wyeksploatowania, ° rekultywacj ę wyrobisk poeksploatacyjnych zgodnie z zatwierdzonym projektem rekul- tywacji poprzez nadanie lub przywrócenie terenom zdewastowanym warto ści u żytko- wych lub przyrodniczych, wła ściwe ukształtowanie ich rze źby, poprawienie wła ściwo- ści fizycznych i chemicznych, uregulowanie stosunków wodnych, odtworzenie gleb, umocnienie skarp oraz odbudowanie lub zbudowanie niezb ędnych dróg, ° ochrona wód podziemnych i gleb przed niekontrolowanym zanieczyszczaniem, ° nakłada si ę obowi ązek ograniczenia uci ąż liwo ści przedsi ęwzi ęć inwestycyjnych do gra- nic obszaru górniczego, ° zakaz wyznaczania obszarów/terenów górniczych na terenach obj ętych ochron ą przyro- dy.

Tereny rolnicze , w tym użytki rolne, stawy, zbiorniki retencyjne, urz ądzenia melioracji wodnych. Zasady zagospodarowania: ° ochrona gleb najwy ższych klas bonitacyjnych (III) przed nieuzasadnion ą zabudow ą oraz niewła ściwymi zabiegami agrotechnicznymi, ° ograniczenie realizacji obiektów inwentarskich w systemie bez ściółkowym z uwagi na ryzyko zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych, ° wzbogacanie terenów rolniczej przestrzeni produkcyjnej zadrzewieniami śródpolnymi oraz realizacj ą zieleni wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych oraz cieków wodnych i wód powierzchniowych, które zapobiegn ą erozji i zanieczyszczeniu wód oraz gleb. Tereny wód powierzchniowych , w tym wody płyn ące i stoj ące, cieki naturalne. Zagospodarowanie dopuszczalne: kładki, pomosty, mosty, infrastruktura techniczna. Zasady zagospodarowania: ° utrzymanie istniej ącego przeznaczenia wód powierzchniowych,

17 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

° przestrzegania przepisów dotycz ących obszarów chronionych ustanowionych na pod- stawie ustawy o ochronie przyrody. ° zakaz obni żania poziomu wody w zbiornikach wód stoj ących, ° zakaz odprowadzania do wód nie oczyszczonych ścieków, ° nakaz ochrony ro ślinno ści wodnej, szuwarowej, drzew i krzewów, ° nakaz pozostawienia pasa dost ępu wzdłu ż brzegów wód publicznych gwarantuj ącego swobodne przechodzenie i wykonywanie robót konserwacyjnych. 2.2. Wska źniki dotycz ące zagospodarowania terenu O rodzaju, intensywno ści zabudowy, standardach przestrzennych i standardach wypo- sa żenia technicznego zadecyduj ą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego albo de- cyzje wydane na podstawie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzen- nym, w których zaleca si ę uwzgl ędnienie przyj ęcie poszczególnych wska źników. Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna ° powierzchnie nowo wydzielonych działek budowlanych – nie ustala si ę, winne one za- bezpiecza ć poza budynkami mieszkalnymi realizacj ę miejsc parkingowych, terenów zieleni biologicznie czynnej i terenów placów zabaw, wydzielone miejsce składowania odpadów stałych ( śmietniki), ° budynki o maksymalnie trzech kondygnacjach nadziemnych, ° rezerwa terenu pod minimum jedno miejsce parkingowe przypadaj ące na jedno miesz- kanie, ° minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej: 25% powierzchni działki budow- lanej, ° maksymalna powierzchnia zabudowy działki budowlanej- nie ustala si ę, ° formy architektoniczne budynków i ich wysoko ści nale ży wkomponowywa ć, w krajo- braz harmonizuj ący z otoczeniem. Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna ° minimalne powierzchnie nowo wydzielonych działek budowlanych: - dla zabudowy szeregowej – 400 m 2, - dla zabudowy bli źniaczej – 600 m2, - dla zabudowy wolnostoj ącej – 800 m2, ° budynki o maksymalnie dwóch kondygnacjach nadziemnych, ° rezerwa terenu pod minimum dwa miejsca parkingowe przypadaj ące na jeden budynek mieszkalny, ° minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej- 40% powierzchni działki budow- lanej, ° maksymalna powierzchnia zabudowy działki budowlanej: 50%, ° dla budynków mieszkalnych zaleca si ę stosowanie dachów stromych, ° formy architektoniczne budynków i ich wysoko ści nale ży wkomponowywa ć w krajo- braz harmonizuj ący z otoczeniem. Zabudowa usługowa ° minimalne powierzchnie nowo wydzielonych działek budowlanych- nie ustala si ę, ° budynki o maksymalnie trzech kondygnacjach nadziemnych, ° rezerwa terenu pod minimum 2,5 miejsca parkingowe na ka żde 100 m 2 powierzchni użytkowej budynku, ° minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej - 15% powierzchni działki budow- lanej, ° maksymalna powierzchnia zabudowy działki budowlanej - 50%, ° formy architektoniczne budynków i ich wysoko ści nale ży wkomponowywa ć w krajo- braz harmonizuj ący z otoczeniem.

18 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Zabudowa produkcyjno-usługowej – obejmuj ąca budynki takie jak: produkcyjne, składy, magazyny, hurtownie, zakłady przetwórcze, remontowe i rzemie ślnicze. ° minimalne powierzchnie nowo wydzielonych działek budowlanych: nie ustala si ę, ° rezerwa terenu pod minimum 2 miejsca parkingowe na ka żde 100 m 2 powierzchni użytkowej budynku, ° budynki o maksymalnie dwóch kondygnacjach nadziemnych, ° dopuszcza si ę wysoko ść budynków i budowli powy żej 10 m od terenu j.w. je żeli b ędzie to niezb ędne ze wzgl ędów technologii produkcji, ° minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej- 15% powierzchni działki budow- lanej, ° maksymalna powierzchnia zabudowy działki budowlanej -70 %, ° bezpo średni lub po średni (poprzez drogi wewn ętrzne) dost ęp do drogi publicznej, ° formy architektoniczne budynków i ich wysoko ści nale ży wkomponowywa ć w krajo- braz harmonizuj ący z otoczeniem. Zabudowa sportowo-rekreacyjna ° minimalne powierzchnie nowo wydzielonych działek budowlanych: 1500 m 2, ° maksymalna wysoko ść obiektów – nie ustala si ę, ° ilo ść miejsc parkingowych w zale żno ści od potrzeb i dost ępno ści terenu ° minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej -30% powierzchni działki budow- lanej, ° maksymalna powierzchnia zabudowy działki budowlanej- 50 %, ° formy architektoniczne obiektów, ich wysoko ści nale ży wkomponowywa ć w krajobraz harmonizuj ący z otoczeniem.

Dla pozostałej zabudowy oraz terenów z nimi zwi ązanych- szczegółowe parametry takie jak: wielko ści powierzchni działek, powierzchni biologicznie czynnej i powierzchni zabudowy, zasad podziału terenów na działki oraz parametry i wska źniki kształtowania zabudowy, w tym wysoko ści budynków, winne by ć adekwatnie do istniej ących warunków przestrzennych wyst ę- puj ących na terenach s ąsiaduj ących, a ich realizacja ustalona na podstawie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym lub przepisów szczególnych.

Zgodnie z rozporz ądzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 25 czerwca 2003r. w sprawie sposobu zgłaszania oraz oznakowania przeszkód lotniczych (Dz. U. z 2003r. Nr 130, poz. 1193 z pó źn. zm.) zgłoszeniu do wła ściwego organu nadzoru nad lotnictwem wojskowym podlegaj ą wszystkie stałe lub tymczasowe obiekty budowlane o wysoko ści 50m n.p.t. i wi ęcej. Zgłosze- nie nale ży kierowa ć ka żdorazowo, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budow ę do Szefo- stwa Słu żby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP. 2.3. Tereny wył ączone spod zabudowy Na obszarze gminy Lipsk wskazuje si ę nast ępuj ące tereny wył ączone spod zabudowy: ° tereny wzdłu ż sieci elektroenergetycznych i gazowych oraz urz ądze ń z nimi zwi ązanych wyznaczone w odległo ściach okre ślonych przepisami szczególnymi, ° tereny poło żone w odległo ściach od zewn ętrznych kraw ędzi jezdni dróg publicznych okre ślonych w przepisach o drogach publicznych, ° ograniczenie lokalizacji zabudowy na gruntach chronionych na mocy przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i le śnych, ° gruntów le śnych, z dopuszczeniem zabudowy zgodnie z przepisami ustawy o lasach, ° budynki i budowle powinny by ć lokalizowane w odległo ści co najmniej 12 m od ściany lasu ze wzgl ędu na zagro żenie po żarowe oraz ewentualne zagro żenie upadkiem drzewa, ° na terenach udokumentowanych złóż kruszywa naturalnego i terenach górniczych,

19 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

° w odległo ści minimum 50m wokół terenów czynnych cmentarzy oraz ograniczenie w tym obszarze lokalizacji uj ęć wody, obiektów zwi ązanych z produkcj ą i przechowywa- niem żywno ści wynikaj ący z tytułu przepisów okre ślaj ących wymagania, jakim powin- ny odpowiada ć cmentarze, ° tereny ochronne rzek i zbiorników wodnych zgodnie z przepisami o ochronie przyrody i wła ściwych aktów wykonawczych. 3. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW, OCHRONY PRZYRODY, KRAJOBRAZU, W TYM KRAJOBRAZU KULTUROWEGO I UZDROWISK 3.1.Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów Zgodnie z przyj ętymi celami rozwoju przestrzennego gminy zasadnicz ą rol ę w tym pro- cesie pełni ć b ędą przyj ęte kierunki ochrony środowiska , okre ślone w przyj ętym „Programie ochrony środowiska dla gminy Lipska lata 2012 – 2015 z perspektyw ą na lata 2016 – 2019”. Zmiana Studium okre śla ochron ę tych zasobów w odniesieniu do: 1) poprawy jako ści powietrza atmosferycznego, 2) osi ągni ęcia i utrzymania dobrego stanu wód powierzchniowych oraz jako ści wód podziem- nych i racjonalizacja ich wykorzystania, 3) zmniejszenia zagro żeń przed hałasem, 4) ochron ę przed promieniowaniem elektromagnetycznym, 5) ochron ę gruntów le śnych, 6) ochron ę gruntów rolnych. 3.1.1.Ochrona powietrza Źródła zanieczyszcze ń powietrza mo żemy podzieli ć ze wzgl ędu na pochodzenie na dwie grupy: pochodzenia naturalnego (erozja wietrzna skał, po żary lasów, pył kosmiczny oraz niektóre procesy biologiczne.) oraz antropogenicznego. (b ędące wynikiem działalno ści czło- wieka np. przemysł, energetyka, komunikacja, rolnictwo). „Według danych WIO Ś (2011) na terenie Gminy Lipsk nie wyst ępuj ą zakłady przemy- słowe będące najwi ększymi emitorami zanieczyszcze ń w skali województwa. Najwi ększa emi- sja zanieczyszcze ń powietrza pochodzi z kotłowni. Gmina Lipsk, nale żą ca do powiatu augu- stowskiego, nale żą cego do strefy podlaskiej, według oceny poziomów substancji i klasyfikacji stref woj. podlaskiego w 2011 r. (WIO Ś) została zaklasyfikowana jako A pod wzgl ędem ró ż- nych kryteriów. Oznacza to, że poziom st ęż eń poszczególnych zanieczyszcze ń na terenie tej strefy nie przekracza odpowiednio poziomu dopuszczalnego, poziomu docelowego oraz po- ziomu celu długoterminowego.”( Program ochrony środowiska). Główne źródła lokalnych zanieczyszcze ń powietrza wyst ępuj ące w gminie Lipsk to transport samochodowy i rozproszone źródła emisji na terenach zabudowanych. Do głównych kierunków działa ń zmierzaj ących do ochrony ludno ści i środowiska przed szkodliwymi sub- stancjami emitowanymi do atmosfery nale ży zaliczy ć: ‹ ograniczanie emisji szkodliwych gazów i pyłów przez istniej ące zakłady usługowe i rze- mie ślnicze, ‹ ścisłe przestrzeganie przepisów o ochronie atmosfery w przypadku nowych inwestycji, ‹ eliminowanie w ęgla jako paliwa używanego w paleniskach domowych, usługowych i spół- dzielniach mieszkaniowych na rzecz paliwa nie emituj ącego szkodliwych gazów i pyłów do atmosfery (gaz ziemny, oleje opałowe, instalacje geotermiczne, pr ąd elektryczny, drewno opałowe, słoma i inne). 20 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

‹ lokalizowanie zabudowy mieszkalnej w przepisowej odległo ści od tras komunikacyjnych o nasilonym ruchu pojazdów (drogi wojewódzkie), ‹ promowanie nowych no śników energii ekologicznej pochodz ących ze źródeł odnawialnych - energia słoneczna, wiatrowa, wodna geotermalna.

3.1.2. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych W celu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, nale ży podj ąć na obszarze gmi- ny nast ępuj ące działania: ‹ wyposa żenie terenów zwartej struktury osadniczej wsi w systemy wodno-kanalizacyjne z odprowadzaniem ścieków do oczyszczalni, ‹ budow ę oczyszczalni przydomowych na terenach, gdzie budowa sieci kanalizacyjnej jest nieopłacalna z przyczyn ekonomicznych lub technicznych, ‹ wyposa żenie zabudowy rozproszonej nie obj ętej sieci ą kanalizacyjn ą w szczelne zbiorniki osadowe, z dostarczaniem ścieków do oczyszczalni, ‹ ewidencjonowanie i kontrola techniczna zbiorników bezodpływowych, ‹ ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony ro ślin i nawozów sztucznych na całym obszarze gminy, natomiast na terenach podmokłych (o płytkim zaleganiem wód grun- towych) zakaz ich stosowania, ‹ wyznaczenie granic głównych zbiorników wód podziemnych, stref ochronnych i zasad go- spodarowania w tych strefach oraz ścisłe przestrzeganie zasad ochrony uj ęć wód gł ębino- wych, ‹ ochrona i efektywne u żytkowanie zasobów wodnych równie ż poprzez ograniczenie realiza- cji inwestycji maj ących na celu odprowadzenie wód z terenów rolniczych, ‹ stopniowe ograniczanie negatywnego wpływu na środowisko zanieczyszcze ń obszarowych pochodz ących z działalno ści rolniczej, ‹ modernizacj ę istniej ących stacji uzdatniania wody, ‹ minimalizacj ę strat wody na przesyle wody wodoci ągowej poprzez sukcesywn ą wymianę i renowacj ę wyeksploatowanych odcinków sieci wodoci ągowej, ‹ przeprowadzenie akcji edukacyjno - informacyjnej propaguj ącej optymalizacj ę zu życia wo- dy przez indywidualnych u żytkowników. W celu zwi ększenia zasobów wód powierzchniowych, nale ży: ‹ zachowanie istniej ących cieków powierzchniowych zarówno naturalnych jak i sztucznych, ‹ racjonalnie gospodarowa ć wod ą na obszarach typowo rolniczych z wykorzystaniem istniej ą- cych systemów melioracyjnych, ‹ wykorzystywa ć dost ępne zasoby wodne do celów rekreacyjno – turystycznych w sposób zrównowa żony, z jednoczesnym ograniczeniem dalszego nadmiernego rozwoju turystyki wodnej w Biebrza ńskim Parku Narodowym, ‹ opracowa ć i wdro żyć program małej retencji.

3.1.3. Zmniejszenie zagro żeń przed hałasem W zale żno ści od źródła wyst ąpienia hałas mo żna podzieli ć na dwa rodzaje: przemysło- wy i komunikacyjny (drogowy, lotniczy, kolejowy). Na obszarze Gminy Lipsk hałas przemy- słowy nie jest źródłem problemów, z uwagi na brak zakładów przemysłowych uci ąż liwych dla 21 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

środowiska. Problemem jest natomiast hałas komunikacyjny, którego uci ąż liwo ść zarówno dla ludzi, jak i środowiska w głównej mierze uzale żniona jest od: nat ęż enia ruchu, pr ędko ści, udziału pojazdów ci ęż kich w strumieniu pojazdów i stanu technicznego pojazdów, a tak że ro- dzaju i stanu nawierzchni dróg. Długotrwałe przebywanie w strefie hałasu ma negatywny sku- tek na organizm ludzki, powoduj ąc głównie uczucie zm ęczenia, jak równie ż stres, rozdra żnie- nia czy bezsenno ść . Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku prowadzi pomiary hałasu komunikacyjnego w wybranych punktach pomiarowo-kontrolnych. Takie pomiary nie były jednak wykonywane na terenie Gminy Lipsk. Dla ochrony ludno ści przed hałasem nale ży przestrzega ć: ‹ dotrzymania ustalonych norm poziomów hałasu w środowisku na podstawie rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 112), ‹ nie przekraczanie dopuszczalnych poziomów hałasu poza terenem obj ętym tytułem praw- nym (prawo własno ści, u żytkowanie wieczyste, dzier żawa, trwały zarz ąd etc.), w zwi ązku z eksploatacj ą urz ądze ń technicznych i obiektów budowlanych, ‹ wprowadzenie zieleni izolacyjnej wzdłu ż głównych ci ągów komunikacyjnych oraz wokół terenów przemysłowych i innych generuj ących hałas, ‹ wykonanie stosownych ocen oddziaływania na środowisko inwestycji uci ąż liwych lub mo- gących pogorszy ć jego stan na etapie uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospo- darowania i na tej podstawie eliminowanie rozwi ąza ń i propozycji niekorzystnych z punktu widzenia mo żliwo ści zachowania obowi ązuj ących norm hałasu i wibracji. 3.1.4.Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym Głównymi źródłami sztucznego promieniowania s ą: stacje bazowe telefonii komórkowej, stacje i linie energetyczne, stacje radiowe i telewizyjne oraz CBradio i radiostacje amatorskie, wojskowe i cywilne urz ądzenia radionawigacji i radiolokacji, a nawet urz ądzenia powszechne- go u żytku: kuchenki mikrofalowe, monitory, aparaty komórkowe itp. Ci ągły rozwój techniki powoduje znaczny wzrost ilo ści promieniowania elektromagnetycznego. Na terenie Gminy Lipsk brak jest napowietrznych linii wysokiego napi ęcia. Odbiorcy energii elektrycznej zasilani s ą ze stacji 110/15 kV w D ąbrowie Białostockiej. Obszar Gminy pokryty jest jedynie sieci ą SN ( średniego napi ęcia) i Nn (niskiego napi ęcia), usytuowan ą w sposób nie stwarzaj ący zagro żenia kolizj ą. Do punktowych źródeł promieniowania niejonizuj ącego nale żą tak że, m.in.: • pojedyncze nadajniki radiowe, • urz ądzenia emituj ące pole elektromagnetyczne pracuj ące w zakładach przemysłowych, ośrodkach medycznych oraz b ędące w dyspozycji miejskiej policji i stra ży po żarnej oraz straży granicznej. Na terenie gminy Lipsk zlokalizowanych jest 5 stacji telefonii komórkowej, w tym: 3 na terenie wiejskim gminy w miejscowo ściach: Kol. Lipsk, Kopczany i Rakowicze oraz 2 stacje w mie ście Lipsk. W przypadku stacji bazowych telefonii komórkowej pola elektromagnetyczne s ą wypromieniowywane na bardzo du żych wysoko ściach, w miejscach niedost ępnych dla ludzi. Aby ograniczy ć uci ąż liwo ści promieniowania elektromagnetycznego koniecznym jest podej- mowanie niektórych działa ń polegaj ących na: ‹ analizie wpływu na środowisko nowych obiektów emituj ących promieniowanie elektromagnetyczne (na etapie wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu i pozwole ń na budow ę), ‹ zobowi ązywaniu inwestorów do pomiarów kontrolnych rzeczywistego rozkładu elektromagnetycznego promieniowania niejonizuj ącego w otoczeniu stacji i uwzgl ędniania kierunków radiolinii przy ewentualnym lokalizowaniu nowych obiektów zwi ązanych z przebywaniem ludzi.

22 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

3.1.5. Ochrona gruntów le śnych Grunty le śne, niezale żnie od formy własno ści, podlegaj ą ochronie na mocy ustaw: z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (j.t. Dz.U. z 2015r. poz. 909 z pó źn. zm.), z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo o ochronie środowiska (Dz.U. 2013 poz. 1232 z pó źn. zm.) oraz ustawy o lasach z dnia 28 wrze śnia 1991 r. (Dz.U. z 2014r. poz. 1153 z pó źn. zm.). Dla ochrony zasobów le śnych przed niekorzystnymi zmianami w środowisku ustala si ę: ‹ ochron ę gruntów le śnych realizowaną poprzez przestrzeganie zakazów okre ślonych w w/w ustawach, a w szczególno ści na zakazie: - przeznaczania gruntów le śnych na cele niele śne (z wyj ątkiem przypadków okre ślo- nych w ustawie), - niszczenia lasów i gruntów le śnych, - działa ń osłabiaj ących biologiczn ą odporno ść drzewostanów; ‹ ochron ę i powi ększanie zasobów le śnych poprzez wprowadzanie zalesie ń na gruntach nieprzydatnych do produkcji rolniczej, w zasi ęgu obszarów Natura 2000 działania te nale ży uzale żni ć od pozytywnego wyniku raportu oddziaływania na środowisko, ‹ prowadzenie stałego monitoringu środowiska le śnego w celu przeciwdziałania stanom niepożą danym, ‹ ró żnicowanie struktury gatunkowej lasów i popraw ę struktury wiekowej drzewostanów, ‹ użytkowanie zasobów le śnych przez realizacj ę funkcji produkcyjnych na zasadzie ra- cjonalnej gospodarki le śnej, ‹ szkolenie prywatnych wła ścicieli lasów na temat prawidłowych zasad gospodarki le- śnej, ‹ udost ępnianie i zagospodarowanie lasów do celów rozwoju turystyki i wypoczynku, re- generacji zdrowia, edukacji ekologicznej.

3.1.6. Ochrona gruntów rolnych Wymogi ochrony gruntów rolnych szczególnie przydatnych do produkcji rolniczej, okre- ślone s ą w ustawie o ochronie gruntów rolnych i le śnych z dnia 3 lutego 1995 r. (j.t. Dz.U. z 2015r. poz. 909 z pó źn. zm.). Szczególnej ochronie podlegaj ą grunty rolne stanowi ące u żytki rolne klasy III. Ochrona polega głównie na ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze. W warunkach gminy Lipsk, powierzchnia gleb nale żą cych do klasy III nie jest du ża, i wynosi około 1,1% powierzchni gminy. Grunty klasy III występuj ą w miejscowo ściach: Bartniki, Dul- kowszczy źnie, Jaczniki, Jałowo, Kolonia Lipsk, Kopczany, Kurianka, Lichosielce, Nowe Le śne Bohatery, Rakowicze, Nowy Rogo żyn, Rygałówka, Siółko, Skieblewo, Stare Le śne Bohatery, Staro żyńce. Natomiast wi ększe powierzchnie gruntów organicznych wyst ępuj ą w dolinach rzecznych i obni żeniach terenowych. Torfy pradoliny Biebrzy tworz ą torfy torfowisk niskich, słabo rozło żone o du żej chłonno ści. Procesy torfotwórcze w pradolinie trwaj ą do dzi ś i dopro- wadziły do wytworzenia si ę kilkumetrowej warstwy torfu. W torfie w okolicach Lipska na gł ę- boko ści od 30 do 360 cm spotyka si ę przewarstwienia gytii. Osady deluwialne i bagienne sta- nowi ą grunty słabono śne i nie nadaj ą si ę do bezpo średniego posadowienia budynków. Dla ochrony powierzchni ziemi i gleb przed degradacj ą ustala si ę: ‹ zachowanie w dotychczasowym u żytkowaniu terenów ł ąk i pastwisk w dolinie Biebrzy oraz na śródpolnych obni żeniach, ‹ utrzymanie istniej ących i tworzenie nowych obszarów zieleni buforowej, przede wszystkim miedz i zadrzewie ń śródpolnych i nadwodnych, ‹ ochron ę gruntów rolnych wysokiej jako ści, ze szczególnym uwzgl ędnieniem zwartych kompleksów gleb chronionych poza terenami zurbanizowanymi, ‹ ochron ę gleb przed erozj ą dzi ęki zalesianiu terenów zdegradowanych,

23 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

‹ rekultywacji gleb zdegradowanych, ‹ ochron ę gleb przed niewła ściw ą agrotechnik ą i nadmiern ą intensyfikacj ą produkcji rol- nej oraz nadmiernym stosowaniem środków ochrony ro ślin i nawozów.

3.2. Obszary oraz zasady ochrony środowiska przyrodniczego 3.2.1. Obszar Biebrza ńskiego Parku Narodowego Biebrza ński Park Narodowy został utworzony moc ą rozporz ądzenia Rady Ministrów z dnia 9 wrze śnia 1993 roku (Dz.U. nr 86, poz.399). Park zajmuje powierzchni ę 59223 ha, z czego 1756ha poło żonych jest w gminie Lipsk. Wszelkie działania na terenie BPN nale ży re- alizowa ć zgodnie z Zarz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie zada ń ochronnych dla Biebrza ńskiego Parku Narodowego (Dz. Urz ędowy Ministra Środowiska z dnia 28 stycznia 2015r.). Do głównych zagro żeń warto ści przyrodniczych Parku zostały zali- czone: ‹ dalsza urbanizacja obszaru Parku, ‹ wykup nieruchomo ści i lasów nieb ędących w u żytkowaniu wieczystym Parku, ‹ rozbudow ę i podnoszenie parametrów sieci dróg lokalnych, ‹ intensyfikacja produkcji rolnej, ‹ budowa, rozbudowa i odbudowa urz ądze ń wodnych, ‹ gatunki inwazyjne. W celu eliminacji lub ograniczenia głównych zagro żeń Parku nale ży przestrzega ć zasad i wy- tycznych zrównowa żonego gospodarowania przestrzeni ą mi ędzy innymi poprzez: ‹ w opracowaniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz decy- zjach administracyjnych nale ży podj ąć działania na rzecz zapobiegania urbanizacji ob- szaru Parku, w szczególno ści poło żonych poza granicami terenów zwartej struktury osadniczej wsi, ‹ ograniczenie budowy infrastruktury technicznej oraz drogowej stwarzaj ącej zagro żenia dla walorów przyrodniczych Parku poprzez: - zast ępowania linii napowietrznych przewodami podziemnymi, - umieszczania na liniach napowietrznych elementów odstraszaj ących ptaki, - rozbudowa systemu oczyszczania ścieków, oczyszczania ścieków burzowych, budowy płyt obornikowych w zabudowie zagrodowej, - zakaz budowy farm wiatrowych na trasach w ędrówek oraz na obszarach żerowania ptaków w otoczeniu Parku, - ograniczenie rozbudowy i podnoszenia parametrów sieci dróg lokalnych, ‹ promowanie tradycyjnych lokalnych cech architektonicznych budownictwa, ‹ ograniczenie nadmiernego rozwoju turystyki wodnej, ‹ zakaz budowy inwestycji mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko, ‹ ochrona zasobów wodnych oraz stanu uwodnienia siedlisk przyrodniczych poprzez ograniczenie budowy i odbudowy urz ądze ń wodnych nie słu żą cych celom ochrony przyrody, ‹ zakaz lokalizacji ferm zwierz ąt futerkowych, w szczególno ści norek ameryka ńskich, ‹ wspieranie ekstensywnego rolnictwa, ‹ ogranicza ć odpływ wód z systemów melioracyjnych na gruntach cennych przyrodniczo, ‹ kontrolowa ć stosowanie nawozów, ogranicza ć stosowania środków ochrony ro ślin,

24 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

‹ zapewnienie integralno ści obszarów chronionych, utrzymanie ci ągło ści ekologicznej układów i zapewnienie swobodnej migracji zwierz ąt poprzez budow ę przej ść , przepu- stów dla dzikich zwierz ąt.

3.2.2. Obszary chronionego krajobrazu Zasady gospodarowania na obszarach chronionego krajobrazu oraz w strefach ochron- nych wokół jezior, rzek i innych zbiorników wodnych, reguluj ą odpowiednie ustalenia w spra- wach obszarów chronionego krajobrazu: 1) Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Biebrzy” – ustanowiony uchwał ą Nr XII/93/15 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 22 czerwca 2015r.w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina Biebrzy" (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego z 2015r., poz.2121), 2) Obszar Chronionego Krajobrazu „Puszcza i Jeziora Augustowskie”, powołany uchwał ą Nr XII/89/15 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 22 czerwca 2015r.. w sprawie wyzna- czenia Obszaru Chronionego Krajobrazu „Puszcza i Jeziora Augustowskie" (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego z 2015r., poz.2117).

źródło: http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/ Opracowanie własne - Przebieg OCK – Puszcza i Jeziora Augustowskie oraz Dolina Biebrzy Ustalenia obowi ązuj ące na obszarach chronionego krajobrazu: 1. Zakazy: 1) zabijania dziko wyst ępuj ących zwierz ąt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronie ń i miejsc rozrodu oraz tarlisk, zło żonej ikry, z wyj ątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wy- konywania czynno ści zwi ązanych z racjonaln ą gospodark ą roln ą, le śną, ryback ą i łowiecką; 2) likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nadwodnych, je żeli nie wynikaj ą one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpiecze ństwa ru- chu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urz ądze ń wodnych; 3) wydobywania do celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniało ści, w tym ko- palnych szcz ątków ro ślin i zwierz ąt, a tak że minerałów i bursztynu; 4) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu, z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwo- 25 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

suwiskowym lub utrzymaniem, budow ą, odbudow ą, napraw ą lub remontem urz ądze ń wod- nych; 5) dokonywania zmian stosunków wodnych, je żeli słu żą innym celom ni ż ochrona przyrody lub zrównowa żone wykorzystanie u żytków rolnych i le śnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka; 6) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-błotnych; 7) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegów rzek, je- zior i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem urz ądze ń wodnych oraz obiektów słu żą- cych prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, le śnej lub rybackiej. 2. Zakazy o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4 nie dotycz ą cz ęś ci Obszaru, na których poło- żone s ą zło ża skał: 1) udokumentowane do dnia 31 grudnia 2004 r., których dokumentacje zostały zatwierdzone przez wła ściwy organ administracji geologicznej; 2) udokumentowane na podstawie koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie, udzielonych do dnia 31 grudnia 2004 r.; 3) udokumentowane na podstawie informacji geologicznych zawartych w dokumentacjach sporz ądzonych i zatwierdzonych przez wła ściwy organ administracji geologicznej do dnia 31grudnia 2004 r.; 4) wykorzystywanych do celów leczniczych w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 651 z pó źn. zm.). 3. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 pkt 7 nie dotyczy: 1) obszarów zwartej zabudowy miejscowo ści w granicach okre ślonych w studiach uwarunko- wa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planach zago- spodarowania przestrzennego, gdzie dopuszcza si ę uzupełnianie zabudowy mieszkaniowej, usługowej i letniskowej pod warunkiem wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy od brzegu wód, okre ślonej poprzez poł ączenie istniej ących budynków na przylegaj ących działkach w rozumieniu ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z pó źn. zm.); 2) siedlisk rolniczych – w zakresie uzupełniania istniej ącej zabudowy o obiekty do prowadze- nia gospodarstwa rolnego, pod warunkiem nie przekraczania dotychczasowej linii zabudo- wy od brzegów wód; 3) terenów ogólnodost ępnych k ąpielisk, pla ż i przystani wodnych; 4) istniej ących obiektów letniskowych, mieszkalnych, usługowych oraz o funkcji mieszanej nie koliduj ącej z podstawowym i uzupełniaj ącym przeznaczeniem terenu, zrealizowanych na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc przed dniem 1 stycznia 2004 r., gdzie dopuszcza si ę ich odbudow ę, rozbudow ę lub nadbudow ę w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. 2013 r. poz. 1409 ze zm.) w celu poprawy standardów ochrony środowiska oraz walorów estetyczno- krajobrazowych, pod warunkiem nie przybli żania zabudowy do brzegów wód, a tak że zwi ększania istniej ącej powierzchni zabudowy: a) o nie wi ęcej ni ż 10m2 w przypadku budynków o powierzchni mniejszej lub równej 100m2, b) o nie wi ęcej ni ż 10% w przypadku budynków o powierzchni powy żej 100 m 2; 5) zbiorników wodnych pochodzenia antropogenicznego o powierzchni nie wi ększej ni ż 0,5 ha i o gł ęboko ści nie wi ększej ni ż 3 m.

26 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Nale ży d ąż yć do zapewnienia integralno ści obszarów chronionych, utrzymania ci ągło- ści ekologicznej układów i zapewnienia swobodnej migracji zwierz ąt poprzez budow ę przej ść , przepustów dla dzikich zwierz ąt

3.2.3. Obszary Natura 2000

Na terenie gminy Lipsk wyst ępuj ą obszary specjalnej ochrony ptaków Natura 2000: 1) OSO „Puszcza Augustowska” PLB200002 i OSO „Ostoja Biebrza ńska” PLB200006” opisa- ne w punkcie 4.3 „Uwarunkowa ń”, a ich granice uwidocznione na zał ącznikach graficznych; 2) Projektowane specjalne obszary ochrony siedlisk: ‹ Ostoja Augustowska, kod obszaru PLH 200005;

‹ OSO Natura 2000 „Dolina Biebrzy” PLH200008.

3.2.4. Pomniki przyrody na terenie gminy Lipsk

Nr Nazwa i opis pomnika przyrody Podstawa Lokalizacja ewid. prawna

246.1.S Modrzew europejski obw. 2,09m, Przy osadzie wys. 28m Zarz ądzenie Nr 12/80 słu żbowej 246.2.S Modrzew europejski obw. 1,44m, 246.S Wojewody Suwalskiego le śnictwa wys. 24m z dnia 12.03.1980r Jesionowo, 246.3.S Modrzew europejski obw. 1,63m, (Dz. Urz.WRN w Suwałkach we wsi Krasne, wys. 28m Nr 2, poz. 10) dom nr 68 246.4.S Modrzew europejski obw. 2,13m, wys. 27m 246.5.S Modrzew europejski obw. 2,51m, wys. 28m 246.6.S Modrzew europejski obw. 2,70m, wys. 28m 246.7.S Modrzew europejski obw. 2,10m, wys. 26m 246.8.S Modrzew europejski obw. 2,32m, wys. 26m 246.9.S Modrzew europejski obw. 1,58m, wys. 24m Rozporz ądzenie Nr 32/96 Miejscowo ść 450.1.S Lipa drobnolistna obw. 2,27m, wys. 450.S Wojewody Suwalskiego Wołkusz, 25m z 26.06.1996 r (Dz. Urz. przy domu nr 5, 450.2.S Lipa drobnolistna obw. 2,40m, wys. Woj. Suw. Nr 49, poz. 139 25m 450.3.S Lipa drobnolistna obw. 2,78m, wys. 25m

Źródło: Karty ewidencyjne pomników przyrody

3.2.5.Projektowane tereny chronione na podstawie ustawy o ochronie przyrody Projektowany Transgraniczny Obszar Chroniony „Trzy Puszcze”, obejmuj ący „Wigierski Park Narodowy”, obszar chronionego krajobrazu „Puszcza i Jeziora Augustowskie” oraz ob- szar chronionego krajobrazu „Pojezierze Sejne ńskie” w Polsce, rezerwat „Cepklia ż”, „D żukij-

27 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk ski Park Narodowy”, „Metelski Park Regionalny” i „Wiejszejski Park Regionalny” na Litwie oraz 4 rezerwaty przyrody na Białorusi.

3.2.6.Ochrona i wzbogacanie walorów przyrodniczych doliny rzeki Biebrzy Zadania: - utrzymanie nienaruszalnego przepływu biologicznego rzek oraz działania na rzecz dobrego stanu ekologicznego wód w rzece Biebrzy i jej dopływach, - utrzymanie nienaruszalnego stanu obszarów Biebrza ńskiego Parku Narodowego na terenie gminy Lipsk, - utrzymanie głównie rolniczego u żytkowania obszarów dolin rzecznych, - ograniczenie do niezb ędnego minimum prowadzenia instalacji infrastruktury technicznej mog ących spowodowa ć zagro żenia sanitarne lub utrudnienia w funkcjonowania systemów ekologicznych i melioracyjnych, - ochron ę istniej ących zadrzewie ń i zalesie ń przed przeznaczeniem na cele niele śne i wycin- kami, - ograniczenie odpływu wód z systemów melioracyjnych na gruntach Skarbu Pa ństwa, przez wykonanie i utrzymanie istniej ących urz ądze ń hydrotechnicznych, umo żliwiaj ących regula- cj ę odpływu, budow ę infrastruktury technicznej słu żą cej podnoszeniu poziomu wód, - odtwarzanie naturalnej sieci hydrograficznej, - usuwanie krzewów, porostów drzew oraz systematyczne koszenie zgodnie z potrzebami, - utrzymania stref buforowych wzdłu ż brzegów rzek w postaci pasów ro ślinno ści stanowi ącej barier ę przed zanieczyszczeniami obszarowymi i erozj ą, - rozbudowa systemu oczyszczania ścieków, w tym burzowych, kanalizacji wsi, budowy płyt obornikowych w gospodarstwach rolnych, - limitowanie udost ępniania w ędkowania i turystyki wodnej, - edukacja mieszka ńców i turystów w zakresie odpowiedzialnego korzystania z wód. 3.2.7. Ochrona zieleni cmentarnej oraz pomników przyrody Zadania: - zakaz przeznaczania terenów cmentarzy i pomników przyrody na inne cele w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy i zagospo- darowania terenu, - zakaz prowadzenia na w/w terenach i w ich s ąsiedztwie regulacji stosunków wodnych mo- gących spowodowa ć zniszczenie drzewostanu, a w przypadkach bezwzgl ędnej konieczno ści poprzedzenia ich stosownymi ekspertyzami, - konserwacja i piel ęgnacja.

3.3. Zasady kształtowania środowiska na obszarach nie obj ętych ochron ą Dla terenów nie obj ętych formami ochrony i nie wchodz ących w skład systemu przyrodniczego gminy przyjmuje si ę nast ępuj ące zasady: ‹ Zachowanie istniej ących cieków powierzchniowych zarówno naturalnych jak i sztucznych; ‹ Udro żnienie i utrzymanie przepustowo ści rowów melioracyjnych; ‹ Ograniczenie zabudowy kubaturowej od granicy lasu, od brzegów cieków i zbiorników wodnych w odległo ści wynikaj ącej z przepisów szczególnych; ‹ Zachowanie zadrzewie ń śródpolnych, przywodnych i przydro żnych; ‹ Dostosowanie doboru gatunkowego na terenach przeznaczonych do zalesienia zgodnych z warunkami siedliskowymi; ‹ Dopuszczenie zalesienia gruntów nieprzydatnych rolniczo; ‹ Stosowanie ogrodze ń umo żliwiaj ących migracj ę drobnych zwierz ąt.

28 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

3.4.Zasady ochrony krajobrazu w tym krajobrazu kulturowego Na terenie Gminy Lipsk ochronie podlega krajobraz polodowcowy całej gminy, poprzez ograniczenie zmian naturalnie ukształtowanej powierzchni terenu oraz zachowanie naturalnej zieleni wysokiej (lasów, śródpolnych zadrzewie ń). Rekultywacja terenów poeksploatacyjnych winna mie ć na celu przywrócenie naturalnego krajobrazu. Szczególnej ochronie podlega krajo- braz na terenach chronionych w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody (parku narodowego wraz z otulin ą, obszarów chronionego krajobrazu oraz obszarów Natura 2000). Zadaniem tere- nów chronionych jest głównie ochrona krajobrazów wybitnych. Na terenie Gminy tej ochronie podlega ok. 64% jej powierzchni. Tak ą rol ę spełnia Biebrza ński Park Narodowy utworzony w celu ochrony obszarów o najwy ższych walorach przyrodniczych terenów bagienno - torfowych oraz Obszary Chronionego Krajobrazu „Puszcza i Jeziora Augustowskie’ i „Dolina Biebrzy” jako tereny chronione ze wzgl ędu na wyró żniaj ący si ę krajobraz. W celu wzmocnienia ochrony przyrody w tym krajobrazu, utworzono równie ż OBSZARY NATURA 2000, które obejmuj ą wcze śniejsze obszary chronione. Ogólnie nale żałoby si ę kierowa ć zasadami kształtowania krajobrazu rolniczego, który jest dominuj ący na terenie Gminy Lipsk. Zasady kształtowania krajobrazów rolniczych • Ochrona i kształtowanie bogatej struktury ekologicznej krajobrazu rolniczego (zadrze- wienia, płaty le śne, oczka wodne, miedze), • Zachowanie mozaiki zbiorowisk naturalnych, półnaturalnych i antropogenicznych • Hamowanie komasacji pól – ochrona miedz (i chwastów), • Rozwój sieci zadrzewie ń w obszarach rolniczych – stanowi ą środowisko życia i pokarm dla bardzo wielu gatunków, • Uprawa ro ślin motylkowych. Ich unikatow ą cech ą jest zdolno ść do wi ązania azotu at- mosferycznego dzi ęki symbiozie z bakteriami z rodzaju Rhizobium. Ponadto ro śliny te maj ą znaczenie miododajne, • Na terenach chronionych – przywrócenie tradycyjnego krajobrazu rolniczego, • Ochrona wód - ochrona zbiorników śródpolnych, zagospodarowanie strefy brzegowej przez ro ślinno ść - najlepiej naturaln ą, • Obudowa ro ślinno ści ą obiektów nieestetycznych czy szkodliwych, • Edukacja ekologiczna ludno ści wiejskiej (ochrona zadrzewie ń, zakaz wypalania ro ślin- no ści, zakaz nieuregulowanego wyrzucania śmieci i wylewania ścieków, dbało ść o estetyk ę otoczenia). Jak równie ż: • Ograniczenia zabudowy rozproszonej, • Zasady lokalizacji dominant wysoko ściowych, • Maksymaln ą wysoko ść zabudowy, • Czy nawet dopuszczaln ą kolorystyk ę budynków. W rozumieniu ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami „Krajobraz kulturowy to przestrze ń, historycznie ukształtowana w wyniku działalno ści czło- wieka, zawieraj ąca wytwory cywilizacji oraz elementy przyrodnicze”. Krajobraz kulturowy użytkowany i ukształtowany przez człowieka, cz ęsto wykorzystywa- ny był w sposób niezrównowa żony. Jego przemiany maj ą charakter żywiołowy i przede wszystkim eksploatacyjny. Jednak ze wzgl ędu na zawarte w nim warto ści i znaczenie dla człowieka, wa żne jest obj ęcie go ochron ą. W celu zachowania istniej ących warto ści krajobrazu kulturowego na całym obszarze gminy, przy wznoszeniu nowych obiektów budowlanych nale ży stosowa ć formy architektury

29 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk tradycyjnej zharmonizowane z zabudow ą istniej ącą i otaczaj ącym krajobrazem. Wyklucza si ę, poza miastem Lipsk, dla zabudowy mieszkaniowej, wznoszenia obiektów wy ższych ni ż 2 kon- dygnacje nadziemne (w tym poddasze u żytkowe) i stosowanie dachów płaskich. Aby zapobiec dalszym negatywnym zmianom, nale ży podj ąć szereg działa ń zachowuj ą- cych, a tak że przywracaj ących architektur ę regionalna i naturaln ą ro ślinno ść mi ędzy i innymi poprzez nast ępujące zasady i kierunki działania: 1) obligatoryjne zachowanie obiektów o warto ściach kulturowych oraz ich dbało ść przed zmia- nami mog ącymi spowodowa ć degradacj ę ich warto ści historycznych, estetycznych i archi- tektonicznych, 2) ochron ę układów ruralistycznych, zabudowy siedlisk oraz historycznie ukształtowan ą sie ć dróg, ulic i placów oraz osi widokowych, 3) przy wznoszeniu nowych oraz przebudowie istniej ących obiektów budowlanych nale ży sto- sowa ć formy architektury tradycyjnej zharmonizowane z zabudow ą istniej ącą i otaczaj ącym krajobrazem, 4) porz ądkowanie istniej ących zało żeń parkowych i cmentarzy, 5) obj ęcie ochron ą wszystkich obiektów o walorach kulturowych, które s ą elementem krajobra- zu kulturowego np. kapliczki, krzy że, przydro żne figury, 6) zmiany w strukturze własno ści gruntów, powinny w miar ę mo żliwo ści, uwzgl ędnia ć dawn ą strukturę władania, co pozwoliłoby przywróci ć tradycyjny charakter kulturowy przestrzeni. 7) stosowanie w nasadzeniach ro ślin rodzimych, które najlepiej znosz ą niekorzystne warunki.

3.5. Uzdrowiska Na terenie gminy Lipsk nie wyst ępują i nie przewiduje si ę lokalizowania uzdrowisk.

4. OBSZARY I ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ 4.1. Obszary ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współcze- snej Nale ży mie ć na uwadze to, i ż ochrona i utrzymanie w nale żytym stanie technicznym obiektów zabytkowych i kulturowych w miar ę ubytku ludno ści b ędzie coraz trudniejsze.

Jednocze śnie, istniej ące na terenie gminy dobra kultury w postaci obiektów zabytko- wych, obiektów o warto ściach kulturowych, obiektów archeologicznych b ędą nabierały z bie- giem lat wartości historycznej (niektóre z nich wpisane zostan ą do rejestru zabytków), ale tak że ulegały dalszej degradacji technicznej, je żeli nie podejmie si ę odpowiednich działań w celu utrzymania ich nale żytego stanu lub rekonstrukcji niektórych z nich.

Rozwi ązanie tego trudnego problemu b ędzie wymagało skoordynowania działa ń admini- stracji rz ądowej i samorz ądowej.

Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uwzgl ędnia si ę w szcze- gólno ści ochron ę zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia, innych zabyt- ków nieruchomych znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków oraz parków kulturowych.

Obiekty zabytkowe zlokalizowane na terenie miasta i gminy Lipsk zostały szczegółowo opisane w „Uwarunkowaniach - pkt 5. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej”.

30 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Zestawienie zbiorcze zabytków z podziałem na form ę ochrony zawiera poni ższa tabela.

Wpis do Nr karty w Nr ewid. w L.P. Adres zabytku Rodzaj zabytku rejestru gminnej wojewódzkiej zabytków ewidencji ewidencji zabytków zabytków 1 Lipsk Ko ściół par. p.w. MB w dniu 4 172 Anielskiej 10.03.1989r. pod nr 656 2 Układ urbanistyczny cz ęś ci w dniu 3 171 miasta 28.11.1985r. pod nr 436 3 Cmentarz żydowski w dniu 7 174 22.11.1991r. pod nr A-881 4 Krasne Drewniany dom nr 6 w dniu 1 166 27.06.1986r. pod nr 508 5 Drewniany dom nr 39 - 2 168

6 Rygałówka Ko ściół rzymsko-katolicki w dniu 15 228 parafialny p.w. Przemie- 18.09.1996r. nienia Pa ńskiego pod nr A-1058 7 Lipsk Parafialny cmentarz rzym- - 5 175 skokatolicki 8 Lipsk Dom katolicki - 6 ul. Ko ścielna 30 Drewniany budynek miesz- - 8 201 9 Lipszczany 4 kalny Spichlerz drewniany - 9 202 10 Lipszczany 5 Stodoła kamienno- - 10 drewniana 11 Obora drewniana - 11 205 Lipszczany 10 Stodoła drewniana - 12 204 Spichlerz drewniany - 13 203 12 Lipszczany 12 Drewniany budynek miesz- - 14 207 kalny 13 Rygałówka Cmentarz rzymskokatolicki - 16 230 14 Wołkusz 1 Dwór murowany - 17 15 budynek mieszkalny- cha- - - 163 Bartniki łupa nr 26 16 budynek gospodarczy- obo- - - 164 ra w zagrodzie nr 52 17 budynek mieszkalny- cha- - - 165 łupa nr 55 18 Krasne budynek mieszkalny- cha- - - 167 łupa nr 14 19 budynek gospodarczy- - - 169 chlew w zagrodzie nr 39

31 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

- - 170 budynek gospodarczy- obo- ra, chlew w zagrodzie nr 39 20 Lipsk budynek mieszkalny, ple- - - 173 ul. Ko ścielna 28 bania 21 Lipsk budynek gospodarczy- kur- - - 176 Al. 400 lecia 30 nik budynek gospodarczy- obo- - - 177 ra 22 Lipsk budynek mieszkalny - - 178 ul. Batorego 25 23 Lipsk budynek gospodarczy- - - 179 ul. Ko ścielna 28 spichrz piwnica 24 Lipsk budynek mieszkalny - - 180 ul. Ko ścielna 34 budynek gospodarczy- sto- - - 181 doła 25 Lipsk budynek gospodarczy- su- - - 182 ul. Ko ścielna 53 szarnia - budynek nie ist- nieje 26 Lipsk Dom ludowy - - 183 ul. Ko ścielna 30 27 Lipsk budynek mieszkalny - - 184 ul. Ko ścielna 88 28 Lipsk budynek mieszkalny - - 185 ul. Lipowa 4 29 Lipsk budynek mieszkalny - - 186 ul. Lipowa 10 30 Lipsk budynek mieszkalny - - 187 ul. Miejska 5 31 Lipsk budynek mieszkalny - - 188 ul. Miejska 1 32 Lipsk budynek gospodarczy- sto- - - 189 ul. Miejska 11 doła budynek mieszkalny - - 190

33 Lipsk budynek gospodarczy- spi- - - 191 ul. Ogrodowa 1 chlerz budynek gospodarczy- sto- - - 192 doła 34 Lipsk budynek mieszkalny - - 193 ul. Ogrodowa 3 35 Lipsk budynek mieszkalny - - 194 ul. Ogrodowa 5 36 Lipsk budynek mieszkalny - - 195 ul. Rynek 14 37 Lipsk budynek mieszkalny - - 196 ul. Rynek 17 38 Lipsk budynek mieszkalny - - 197 ul. Zacisze 6 39 Lipsk ul. Za- budynek mieszkalny - - 198 miejska 2 40 Lipsk budynek gospodarczy - - 199 ul. Zamiejska 3

32 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

41 Lipsk budynek mieszkalny - - 200 ul. Zamiejska 5 budynek mieszkalny- cha- - - 201 42 łupa nr 4

budynek gospodarczy- - - 202

spichrz w zagrodzie nr 4

budynek gospodarczy- - - 203 spichrz w zagrodzie nr 10 43 budynek gospodarczy- sto- - - 204

doła w zagrodzie nr 10 Lipszczany budynek gospodarczy- obo- - - 205 ra w zagrodzie nr 10 44 budynek gospodarczy- sto- - - 206 doła w zagrodzie nr 11 45 budynek mieszkalny- cha- - - 207 łupa w nr 12 46 budynek mieszkalny- cha- - - 208 łupa w nr 13 47 Nowe Le śne budynek mieszkalny- cha- - - 209 Bohatery łupa, chlew nr 14 48 budynek gospodarczy- sto- - - 210 doła w zagrodzie nr 4

49 budynek mieszkalny- cha- - - 211

łupa nr 5

50 Nowy budynek mieszkalny- cha- - - 212 Rogo żyn łupa nr 6 budynek mieszkalny- cha- - - 213 łupa nr 10 51 budynek gospodarczy- obo- - - 214 ra, chlew w zagrodzie nr 10 52 Rakowicze budynek mieszkalny- cha- - - 215 łupa nr 9 53 budynek mieszkalny- cha- - - 216 łupa nr 24 54 budynek mieszkalny- cha- - - 217 łupa nr 26 55 budynek mieszkalny- cha- - - 218 łupa nr 27 56 budynek mieszkalny- cha- - - 219 łupa nr 28 57 budynek mieszkalny nr 34 - - 220 piwnica nr 39 - - 221

33 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

budynek gospodarczy- obo- - - 222 58 ra, chlew, spichlerz w za- grodzie nr 39 59 budynek mieszkalny- cha- - - 223 łupa nr 80 60 Rogo żynek budynek mieszkalny- cha- - - 224 łupa nr 2 61 budynek mieszkalny- cha- - - 225 łupa nr 3 62 budynek mieszkalny- cha- - - 226 łupa nr 13 63 budynek mieszkalny- cha- - - 227 łupa nr 14 64 Rygałówka kaplica cmentarna - - 229 65 budynek mieszkalny- cha- - - 231 łupa nr 8 budynek mieszkalny- cha- - - 232 łupa nr 18

budynek gospodarczy- sto- - - 233 66 doła w zagrodzie nr 18 budynek gospodarczy- - - 234 chlew w zagrodzie nr 18 67 Skieblewo budynek mieszkalny- cha- - - 235 łupa nr 9 budynek mieszkalny- cha- - - 236 łupa nr 10 68 budynek gospodarczy- - - 237 chlew w zagrodzie nr 10 69 budynek mieszkalny- cha- - - 238 łupa nr 16 70 budynek gospodarczy- - - 239 spichrz w zagrodzie nr 20 71 budynek mieszkalny- cha- - - 240 łupa nr 21 72 budynek mieszkalny- cha- - - 241 łupa nr 29 73 budynek gospodarczy- - - 242 chlew w zagrodzie nr 35 74 budynek gospodarczy- - - 243 chlew w zagrodzie nr 48 75 Staro żyńce budynek mieszkalny- cha- - - 244 łupa nr 7 76 budynek gospodarczy- sto- - - 245 doła w zagrodzie nr 13

34 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

piwnica w zagrodzie nr 18 - - 246 77 budynek gospodarczy- - - 247 chlew w zagrodzie nr 18 budynek mieszkalny- cha- - - 248 łupa nr 25 78 budynek gospodarczy- obo- - - 249 ra w zagrodzie nr 25 79 budynek mieszkalny- cha- - - 250 łupa nr 27 80 budynek gospodarczy- sto- - - 251 doła w zagrodzie nr 30 81 Wołkusz budynek mieszkalny- cha- - - 252 łupa budynek gospodarczy- obo- - - 253 82 ra chlew nr 20 budynek gospodarczy- sto- - - 254 doła w zagrodzie nr 20

4.2. Zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej 4.2.1. Zasady ochrony zabytków nieruchomych: 1) Ustalanie w planach miejscowych zagospodarowania przestrzennego oraz decyzjach ad- ministracyjnych odpowiednich zalece ń w celu ochrony zabytków i warto ści kulturowych; 2) Zachowanie walorów historycznych i kompozycyjnych układu urbanistycznego miasta Lipsk, jego rozplanowania oraz dyspozycji przestrzennej. W szczególno ści zachowana powinna zosta ć historyczna kompozycja głównych ulic, placów; 4) Ochrona historycznej formy i warto ści architektonicznych zabudowy, zachowanie naj- cenniejszych obiektów historycznych poprzez kontrol ę ich stanu technicznego oraz udzielanie pomocy wła ścicielom zabytków w celu nale żytego utrzymania obiektów; 5) Przedmiotem ochrony jest: pierwotna forma budynków, oryginalny detal architektonicz- ny, oryginalna substancja budowlana, zastosowane materiały; 6) Konserwacja i rewaloryzacja obiektów zabytkowych; 7) Zakaz wyburzania, rozbudowy, nadbudowy, zmiany formy dachu oraz zmiany formy elewacji budynków wpisanych do rejestru zabytków, chyba że tak ą zgod ę wyrazi kon- serwator zabytków; 8) Prace remontowe zabytków wymagaj ą jednoczesnego przeprowadzenia zabiegów kon- serwatorskich i rewaloryzacyjnych; 9) Dostosowanie nowej zabudowy do walorów historycznych budynków pod wzgl ędem ga- barytów, kompozycji bryły, elewacji, dachów; 10) Obiekty architektury militarnej winne by ć obj ęte gminn ą ewidencj ą zabytków z wyko- rzystaniem ich na cele turystyczne np. stworzenie historycznego szlaku turystycznego; 11) Ustanowienie ochrony cmentarzy, jako miejsca kultu i tradycji oraz okre śli ć zasady i warunki ich zagospodarowania, bior ąc pod uwag ę, w zale żno ści od indywidualnych uwa- runkowa ń, stan zachowania zieleni cmentarnej, historycznych ogrodze ń i pomników; 12) Zgodnie z Programem opieki nad zabytkami gminy Lipsk: a) podj ęcie działa ń maj ących na celu ochron ę prawn ą poprzez wpis do rejestru zabytków obiektów zabytkowych o znacz ących dla regionu warto ściach historycznych, arty- stycznych i naukowych – kaplica cmentarna p.w. Opieki św. Józefa w Rygałówce,

35 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

b) podj ęcie działa ń maj ących na celu ochron ę prawn ą poprzez wpisanie do wojewódzkiej ewidencji zabytków – szkoły w Krasnem, le śniczówki w Wołkuszu, budynku nr 2 przy Rynku w Lipsku - oraz wytypowanie innych obiektów budownictwa wiejskiego (domy mieszkalne, budynki gospodarcze) o warto ściach zabytkowych, c) ze wzgl ędu na utrat ę warto ści zabytkowych domu nr 39 w Krasnem nale żałoby wykre- śli ć go z rejestru zabytków i usun ąć go z gminnej ewidencji zabytków, d) podj ęcie działa ń zmierzaj ących do wykorzystania zespołu budownictwa obronnego tzw. Linii Mołotowa jako atrakcji turystycznej, e) wspieranie działa ń zmierzaj ących do powstrzymania procesu niszczenia tradycyjnej zabudowy drewnianej, nieu żytkowanej, w złym stanie technicznym, daj ącej mo żli- wo ść adaptacji do nowej funkcji, f) przeprowadzenie prac rewaloryzacyjnych zabytkowych cmentarzy: grzebalnych rzym- skokatolickich w Lipsku i Rygałówce oraz żydowskiego w Lipsku, g) nale ży wykona ć dokumentacj ę ewidencyjn ą starych nagrobków, przewa żnie żelaznych i żeliwnych, pochodz ących z 2. poł. XIX i 1. poł. XX wieku, h) prowadzenie gminnej ewidencji zabytków (aktualizacja danych, monitoring dotycz ący prac remontowych i konserwatorskich).

4.2.2. Zasady ochrony zabytków ruchomych: 1) Zwracanie uwagi w trakcie wykonywania remontów zabytkowych kapliczek na zachowa- nie lub przywracanie ich pierwotnej, tradycyjnej bryły, formy, stylu, materiałów, pokrycia dachowego, wystroju i detalu architektonicznego; 2) Wykonanie ewidencji kapliczek i krzy ży przydro żnych; 3) Nale ży wykona ć karty ewidencyjne zabytków ruchomych tym zabytkom z ko ściołów pa- rafialnych w Lipsku i Rygałówce, które takiego opracowania nie posiadaj ą.

4.2.3. Zasady ochrony stanowisk archeologicznych: 1) Obj ęcie ochron ą stanowisk archeologicznych wykazanych w pkt. 5.4. „Uwarunkowa ń”; 2) Wpisem do rejestru zabytków województwa podlaskiego (Rejestr C) nie jest obj ęty żaden zabytek archeologiczny z terenu gminy Lipsk. Nale ży d ąż yć do ochrony zaewidencjono- wanych stanowisk archeologicznych poprzez ich wpis do rejestru zabytków; 3) Stanowiska archeologiczne zlokalizowane na terenie gminy Lipsk na podstawie Arche- ologicznego Zdj ęcia Polski (AZP) uj ęte s ą w wojewódzkiej ewidencji zabytków - 329 stanowisk, do gminnej ewidencji zabytków wpisano jedynie 59 z nich. W zwi ązku z po- wy ższym konieczna jest aktualizacja stanowisk archeologicznych w gminnej ewidencji zabytków; 4) Na obszarze ze stanowiskami archeologicznymi dopuszcza si ę działalno ść inwestycyjn ą, która musi by ć realizowana zgodnie z przepisami w zakresie ochrony zabytków i ochrony nad zabytkami.

4.2.4. Zasady ochrony dóbr kultury współczesnej: Na terenie miast i gminy Lipsk nie wyst ępuj ą dobra kultury współczesnej.

4.2.5. Praktyczne wykorzystanie zasobów dziedzictwa kulturowego według Programu opieki nad zabytkami gminy Lipsk: 1) Kreowanie nowych szlaków edukacyjno-turystycznych po zasobach dziedzictwa kulturo- wego gminy; 2) Wspieranie rozwoju agroturystyki z wykorzystaniem obiektów tradycyjnej, regionalnej zabudowy; 36 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

3) W powi ązaniu z ochron ą środowiska naturalnego wykorzystanie zasobów kulturowych w promocji gminy i intensyfikacji jej rozwoju, z inwestycjami w otoczeniu rolnictwa, ochron ą tradycyjnych form gospodarowania i zagospodarowania przestrzeni przydomo- wej; 4) Wspieranie i kreowanie idei powołania muzeum regionalnego-skansenu.

5. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ

5.1. Kierunki rozwoju komunikacji. Drogi publiczne Z analizy układu dróg publicznych wynika, że sie ć tych dróg przebiegaj ących przez ob- szar gminy Lipsk jest wystarczaj ąca do obsługi istniej ącej sieci osadniczej. Stan techniczny niektórych dróg jest jednak niezadowalaj ący. Nale żałoby d ąż yć do poprawy parametrów tech- nicznych odpowiadaj ących wymogom zwi ększaj ącego si ę nat ęż enia ruchu oraz bezpiecze ństwa (poprzez odpowiednie pasy jezdni i utwardzenia bitumiczne). Zmiana Studium zakłada budow ę oraz wykonanie bie żą cych remontów i modernizacji dróg z uwzgl ędnieniem priorytetów dla: - odcinków dróg obsługuj ących najwi ększ ą liczb ę mieszka ńców i obszarów o najwi ększej w skali gminy aktywno ści gospodarczej, - odcinków o najwi ększych zagro żeniach funkcjonowania ruchu, mog ących wywoła ć parali ż życia społeczno - gospodarczego cz ęś ci sieci osadniczej. - budowy, przebudowy lub modernizacji dróg po żarowych zapewniaj ących dojazd dla ekip ratowniczych. Wymagane parametry techniczne i u żytkowe dróg publicznych oraz odległo ści lokalizacji obiektów budowlanych od tych dróg nale ży zapewni ć zgodnie z przepisami ustawy o drogach publicznych i aktami wykonawczymi. Drogi wojewódzkie, zgodnie z planem zagospodarowania województwa podlaskiego za- kładaj ą: ‹ Nr 664 Augustów- Lipsk- Granica Pa ństwa, klasa techniczna Z/G/Z - na odcinku Au- gustów-Lipsk planowane jest dostosowanie drogi do parametrów klasy G i zmiana ka- tegorii na drog ę krajow ą z planowanym nowym drogowym przej ściem granicznym w miejscowo ści Lipszczany, ‹ droga wojewódzka Nr 673 Lipsk – Dąbrowa Białostocka – Sokółka, klasa techniczna G/Z- na odcinku Lipsk-Dąbrowa Białostocka planowane jest dostosowanie drogi do pa- rametrów klasy G. W zało żeniach finansowych do 2021r. gmina przewiduje ni żej wymienione inwestycje drogowe: ‹ w mie ście Lipsk przebudow ę gminnych ulic lub ich cz ęś ci: Zako ścielnej (od ul. Pustej – do drogi nr ewid. 281/51 i nr 895), Ja śminowej, Rybackiej, Ko ścielnej, Le śnej, Zacisze ‹ wykonanie nowej nawierzchni ulic w mie ście Lipsk: Żłobikowskiego, Grodzie ńskiej, Cichej, ‹ przebudowa odcinków dróg gminnych: - Nr G102748 (od miejscowo ści Nowe Le śne Bohatery do kaplicy, - Nr G102749 (od mostu na drodze powiatowej nr 1237B do kaplicy), - Nr G 102751 Skieblewo (od drogi powiatowej Gruszki -Rubcowo-Skieblewo do drogi powiatowej (Kurianka-Staro żyńce), - Nr G 102799 we wsiach Dolinczany i Rygałówka (wodociecz),

37 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

‹ przebudowa nawierzchni dróg gminnych: - Nr G102753 we wsi Nowy Lipsk (obok T. Bartoszewicz), G102763 w Starym Rogo- żynie (Ko ńce), Nr G102764 Stary Rogo żyn – gr. Gminy, Nr G102759 od dr. gm. Nr 2760 B do dr. powiat. Nr 1240 B Rygałówka – Duba śno, Nr G10278 we wsi Kopczany, Nr G102781 od dr. gminnej Nr G10278 do dr. powiatowej Nr 1237 B, Nr G102775 Ża- bickie – Staro żyńce , Nr G102805 Staro żyńce – Kol. Staro żyńce, Nr G102771 Staro- żyńce – rzeka Wołkuszanka, Nr G102790 od dr. powiat. Nr 1228 B do drogi woje- wódzkiej Nr 664, Nr G102766 Jaczniki – Stary Rogo żyn, Nr G102768 we wsi Lubi- nowo, Nr G102774 od drogi powiatowej (Kurianka – Staro żyńce) – Kol. Kurianka, Nr G102754 Rakowicze – gr. Pa ństwa, ‹ przebudowa ulic powiatowych w mie ście Lipsk: Saperów Nr 2572B przebudow ę drogi powiatowej Nr 1235B Kurianka - Staro żyńce - Bartniki - do drogi powiatowej 1237B, ‹ przebudowa drogi powiatowej Nr 1237 B Kopczany – Bartniki – Wołkusz – Sołojewsz- czyzna, Nr 1238 B Kopczany – Dulkowszczyzna – Stary Rogo żyn – Rogo żynek, Nr 1236 B Lipsk – Rogo żynek.

Drogi wewn ętrzne Pozostała sie ć istniej ących i planowanych dróg wewn ętrznych stanowi ą sie ć bezpo śred- nio obsługuj ącą tereny zainwestowane, rolne i le śne. Ich przebieg i urz ądzenie nale ży dostoso- wa ć do aktualnych potrzeb.

Szlaki turystyczne, ście żki i trasy rowerowe Na obszarze gminy projektuje si ę system ście żek rowerowych składaj ący si ę z nast ępuj ą- cych tras:

1) Mi ędzynarodowy szlak turystyki rowerowej z Polski na Białoru ś (Biała Piska) – granica województwa – Augustów – Lipszczany – Grodno;

2) „ Pier ście ń rowerowy Suwalszczyzny R65 ” - szlak o charakterze transgranicznym, ozna- kowany tabliczkami z symbolem R-65. Przez Suwalszczyzn ę prowadzi w okolicy dwóch przej ść granicznych z Litw ą (Budzisko i Ogrodniki) oraz w terenie nadgranicznym z Białorusi ą i rosyjskim Obwodem Kaliningradzkim. Ma długo ść 316,3 km i tworzy zamkni ętą p ętl ę z dwoma głównymi w ęzłami w Dowspudzie k. Raczek i w Żegarach k. Sejn, gdzie krzy żuje si ę z innymi wa żnymi szlakami rowerowymi. Trasa na kompleksowe poznanie całego regionu Su- walszczyzny w kilka dni. Na trasie m.in.: Góry Sudawskie i Wi żajny, Puszcza Romincka i wiadukty w Sta ńczykach, Dolina Rospudy i Dowspuda z romantycznymi ruinami pałacu hra- biego Paca, a tak że Kanał Augustowski, Dolina Górnej Biebrzy, Puszcza Augustowska, Ziemia Sejne ńska z Pu ńskiem i Sejnami. Na terenie gminy Lipsk odcinek szlaku R65 przebiega przez: Nowy Lipsk - Lipsk - Ku- rianka - Dulkowszczyzna - Siółko - Kopczany - Bartniki - Staro żyńce - Żabickie;

3) Podlaski Szlak Bociani - najdłu ższy znakowany szlaki rowerowy województwa podlaskie- go licz ący 412,5 km, ł ącz ący najpi ękniejsze miejsca województwa, w tym 4 parki narodowe: Białowieski – najstarszy polski park narodowy, wpisany na List ę Światowego Dziedzictwa Ludzko ści - ostoja żubra, Narwia ński - nazywany polsk ą Amazoni ą, Biebrza ński - najwi ększy park narodowy w Polsce - ostoja łosia oraz raj dla ornitologów, Wigierski – zespół jezior sta- nowi ący jeden z najciekawszych i bezcennych krajobrazów naszego kraju. Nadrz ędnym walo- rem szlaku obrazuj ącym jego unikatowo ść jest wyst ępowanie wielu skupisk bocianów, trwale wpisanych w krajobraz Podlasia. Podlaski Szlak Bociani nale ży do sieci Zielonych Szlaków - Greenways w Polsce. Gre- enways to szlaki dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego, tworzone wzdłu ż rzek, tradycyjnych,

38 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk historycznych tras handlowych, naturalnych korytarzy przyrodniczych i kolei. Zielone szlaki łącz ą regiony, atrakcje turystyczne i lokalne inicjatywy społeczne, wspieraj ą rozwój turystyki przyjaznej dla środowiska i rekreacji oraz promuj ą zdrowy i aktywny styl życia. Na terenie gminy Lipsk projektowany odcinek Podlaskiego Szlaku Bocianiego przebie- ga przez: Podwołkuszne - Lipsk - Skieblewo - Żabickie - Staro żyńce - Bartniki - Bohatery No- we - Wołkusz;

4) Zachodni szlak turystyczny Lipsk – Jałowo – Szuszalewo – Kamienna Stara i Nowa – Ostrowie Biebrza ńskie – Nowy Lipsk – Lipsk. Długo ść szlaku wynosi ok. 33 km. Szlak jest dost ępny dla rowerów i w zasadzie dla samochodów osobowych. Szlak na odcinku od Lipska do mostu na Biebrzy w Ostrowiu Biebrza ńskim, pokrywa si ę ze szlakiem “niebieskim” wyty- czonym przez pracowników Biebrza ńskiego Parku Narodowego. Od mostu na Biebrzy do Lip- ska szlak pokrywa si ę ze szlakiem “zielonym” BPN. Szlak prowadzi północną cz ęś ci ą gminy Dąbrowa Białostocka i południowo-zachodnimi terenami gminy Lipsk. W cz ęś ci „zielonej” obok szlaku znajduj ą si ę unikalne i nieznane w Polsce ekosystemy otwartych turzycowisk i mechowisk, karłowatych lasów bagiennych i zbiorowisk żurawin na torfowiskach wysokich. Cały szlak prowadzi wokół środkowego odcinka biegu górnej Biebrzy. Pod wzgl ędem bota- nicznym, z punktu widzenia fitocenoz, jest to jedno z najciekawszych miejsc w Polsce;

5) Trasa Nied źwiedzicy - szlak rowerowy dolinami górnej Biebrzy, Nied źwiedzicy i Nurki. Długo ść całkowita trasy około 33,2 km, szlak dost ępny jest równie ż dla samochodów. Lipsk - Kurianka - Jaczniki - Rygałówka - Ponarlica - Koniuszki - Rogo żyn Nowy - Rogo żynek - Lipsk. Szlak nie jest zagospodarowany turystycznie. Walory przyrodnicze i krajobrazowe szla- ku okre śla dolina górnej Biebrzy przy jej źródłach oraz doliny rzek Nied źwiedzica i Nurka. Na podkre ślenie zasługuj ą walory etnograficzne i historyczne miejscowo ści, przez które prowadzi szlak. Wie ś Ponarlica jest najstarsz ą siedzib ą ludzk ą na tych terenach - wymieniana w doku- mencie lokacyjnym z 1498r. wydanym przez Wielkiego Ksi ęcia Litewskiego Aleksandra Ja- giellończyka.

6) Trasa rzeki Wołkuszanka - szlak turystyczny dolinami Haciłówki i Wołkuszanki , Lipsk - Skieblewo - Wołkusz - Bartniki - Staro żyńce - Kurianka. Szlak prowadzi północn ą cz ęś ci ą gminy Lipsk. Długo ść szlaku ok. 40 km, dost ępny dla rowerzystów i samochodów. Szlak nie jest zagospodarowany turystycznie. Walory przyrodnicze i krajobrazowe szlaku okre ślaj ą doliny rzeki: Haciłówki, Wolku- szanki, Perstunki oraz Biebrzy, a tak że południowo-wschodni fragment Biebrzy. Z zabytków kultury materialnej do obejrzenia pozostały nieliczne ju ż obiekty drewnianych zabudowa ń wiejskich, zwłaszcza we wsiach Wołkusz i Staro żyńce. Zbiory etnograficzne mo żemy obejrze ć w Społecznym Muzeum Regionalnym w Lipsku. Ewenementem na skal ę ogólnopolsk ą s ą poło żone wzdłu ż szlaku, na odcinku od Lip- ska po Wołkusz, schrony bojowe, zbudowane przez Armi ę Czerwon ą w latach 1940 – 1941. Stanowi ą one pozostały w granicach polskich fragment tzw. Grodzie ńskiego Rejonu Umocnio- nego, który był cz ęś ci ą “linii Mołotowa” wybudowanej na zachodnich granicach przedwojen- nego ZSRR.

7) Trasa Biebrza – Wigry . Długo ść całkowita trasy 60,1 km; . Trasa prowadzi od Lipska nad Biebrz ą przez Puszcz ę Augustowsk ą do Wigierskiego Parku Narodowego. Godne obejrzenia po drodze liczne schrony bojowe „Linii Mołotowa" z lat 1940-1941, gustowne budownictwo wiejskie. Szlak ociera si ę o rezerwaty „Kuria ńskie Bagno", „Mały Borek", „Perku ć", prowadzi na dwukomorow ą śluz ę Paniewo na Kanale Augustowskim i nast ępn ą Gorczyc ę, biegnie wzdłu ż wyj ątkowo pi ęknego jeziora Serwy, obok jeziora Tobołowo, a potem panoramy jeziora Wigry.

39 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Na terenie gminy Lipsk odcinek Trasy Biebrza – Wigry przebiega przez: Lipsk - Kolo- nia Lipsk - Skieblewo - granica gminy. Na terenie gminy planowana jest realizacja transgranicznego rowerowego szlaku tury- stycznego z Polski na Litw ę i Białoru ś, w tym szlaku: (Biała Piska) – granica województwa – Augustów – Lipszczany – Grodno, w powi ązaniu z mi ędzyregionalnymi, regionalnymi i lokal- nymi szlakami rowerowymi, w szczególno ści ł ącz ącymi elementy zagospodarowania tury- stycznego, wraz z infrastruktur ą. Gmina Lipsk w latach 2018 – 2021 planuje budow ę kompleksu ście żek rowerowych na terenie gminy Lipsk o długo ści około 11 km.

5.2. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej.

Proponowane rozwi ązania oparto na rozeznaniu bie żą cych i przyszłych potrzeb. Dopusz- cza si ę mo żliwo ści wprowadzenia nowych elementów i rozwi ąza ń systemów bez konieczno ści zmiany tre ści Studium pod warunkiem i ż nie zostan ą naruszone istotne jego elementy .

5.2.1.Zaopatrzenia w wod ę. Miasto Lipsk jest w 100% zwodoci ągowane, natomiast tereny wiejskie gminy w około 90%. Adaptuje si ę w zmianie Studium system zaopatrzenia w wod ę miasta i gminy. Wydajno ść istniej ących uj ęć wody jest wystarczaj ąca dla zaspokojenia potrzeb istniej ących i perspekty- wicznych. Dopuszcza si ę mo żliwo ść zaopatrzenia w wod ę z indywidualnych uj ęć wody dla poje- dynczych gospodarstw domowych. W celu poprawy jako ści wody pitnej w latach 2015-2021 planowana jest modernizacja i przebudowa uj ęcia wody w mie ście Lipsku, która b ędzie obejmowała wymian ę urz ądze ń w hydroforni wraz z budow ą studni gł ębinowej.

Dla zapewnienia ci ągłej dostawy wody o jako ści zgodnej z obowi ązującymi normami sanitarnymi w ilo ści pokrywaj ącej potrzeby miejscowej ludno ści oraz usamodzielnienie si ę gminy od zakupu wody ze źródeł zewn ętrznych nale ży d ąż yć poprzez: - utrzymanie w nale żytym stanie technicznym z ewentualn ą modernizacj ą i rozbudow ą ist- niejących uj ęć wody wraz ze stacjami uzdatniania, - zwi ększenie pewno ści i sprawno ści dystrybucji wody oraz zmniejszenie ilo ści sytuacji awa- ryjnych w wyniku diagnozowania stanu technicznego sieci wodoci ągowej i wymiany nie- sprawnej armatury oraz odcinków sieci o du żej awaryjno ści, - rozwój sieci wodoci ągowej w gminie z wykorzystaniem istniej ących wodoci ągów, w szczególno ści podł ączenie do systemu wodoci ągowego wsi dotychczas niezwodoci ągowa- nych,

Jednocze śnie nale ży zabezpieczy ć tereny zabudowane i lasy w niezb ędne ilo ści wody do celów przeciwpo żarowych z urz ądze ń zapewniaj ących wymagan ą wydajno ść i ci śnienie zgod- nie z Rozporz ądzeniem Ministra Spraw Wewn ętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpo żarowego zaopatrzenia w wod ę oraz dróg po żarowych (Dz.U. Nr 124 poz. 1030). Wszystkie sieci wodoci ągowe zarówno istniej ące jak i projektowane, powinny znajdo- wa ć si ę na terenie ogólnodost ępnym dla czynno ści eksploatacyjnych z mo żliwo ści ą dojazdu sprz ętu specjalistycznego.

5.2.2. Odprowadzanie ścieków sanitarnych i opadowych Nale ży realizowa ć nast ępuj ące zadania rozwoju systemów odprowadzania i oczysz- czania ścieków sanitarnych: 40 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

a) podejmowanie działa ń w kierunku budowy systemu kanalizacji na terenie gminy, b) rozbudowa systemu kanalizacji typu rozdzielczego, (powinien istnie ć niezale żny system kanalizacji sanitarnej do odprowadzania ścieków bytowo - gospodarczych i oddzielny do odprowadzania wód opadowych), c) nale ży zmodernizowa ć i zapewni ć wykorzystanie w jak najwi ększym stopniu istniejącą oczyszczalni ę ścieków, d) rozwijanie systemów scentralizowanej kanalizacji sanitarnej na terenie gminy, e) uzupełnianie sieci kanalizacyjnej w sposób ci ągły, w miar ę zagospodarowania kolej- nych terenów. Podj ęcie decyzji co do rozbudowy lub modernizacji oczyszczalni ścieków i scentrali- zowanego systemu kanalizacji wymaga ć b ędzie ka żdorazowo: - sonda żu w śród mieszka ńców co do ch ęci i mo żliwo ści partycypacji w kosztach inwestycji, - stosownych szczegółowych analiz techniczno - ekonomicznych, - rozeznania mo żliwo ści uzyskania zewn ętrznego wsparcia finansowego.

Na terenie gminy Lipsk po roku 2016r. planuje si ę: - budow ę 3 zbiorczych oczyszczalni ścieków o przepustowo ści do 25m 3/dob ę we wsiach Skie- blewo, Kurianka i Krasne wraz z systemem sieci kanalizacyjnej, - budow ę przepompowni ścieków przy ul. Nowodworskiej, - przebudow ę kanałów sanitarnych w Lipsku o długo ści około 200mb., - rozbudow ę sieci kanalizacyjnej w ul. Saperów w Lipsku, - budow ę przyzagrodowych oczyszczalni ścieków w ilo ści około 200sztuk. Na obszarach zabudowy rozproszonej, w której nieracjonalna jest budowa scentrali- zowanych systemów przewiduje si ę preferowanie indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków dla budownictwa mieszkaniowego; nale ży d ąż yć do eliminowania odprowadzania ścieków do szczelnych zbiorników bezodpływowych, gdyż jest to rozwi ązanie nieekonomiczne, uci ąż liwe dla u żytkowników i nie zapewniaj ące ochrony środowiska, zwłaszcza ochrony wód gruntowych. 5.2.3. Gospodarka odpadami Zgodnie z zało żeniami Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego do 2020r. przyj ęto rozwój nowoczesnych systemów gromadzenia, usuwania i unieszkodliwiania odpadów stałych w tym odpadów niebezpiecznych, ukierunkowanych na ochron ę środowiska i optymalne go- spodarcze wykorzystanie cz ęś ci odpadów poprzez: a) tworzenie nowoczesnych systemów odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów – budowa Zakładów Zagospodarowania Odpadów, b) powszechn ą selektywn ą zbiórk ę odpadów, c) kompleksowe rozwi ązywania problemu bezpiecznego unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, w tym medycznych i budowlanych (azbest) oraz utylizacji odpadów pochodzenia zwierz ęcego, d) dostosowanie istniej ących składowisk i zakładów Zagospodarowania Odpadów do obowi ą- zuj ących wymogów i standardów, e) stał ą systematyczn ą i powszechn ą edukacj ę społecze ństwa o efektach ekologicznych i gospodarczych stosowania zbiórki selektywnej, Zgodnie z „Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Podlaskiego na lata 2009 – 2012” system gospodarki odpadami w województwie jest oparty o zakłady zagospodarowania odpadów.

Gmina Lipsk nale ży do Zwi ązku Komunalnego „Biebrza" z siedzib ą w Dolistowie Starym I, gm. Jaswiły. Jest to zwi ązek mi ędzygminny zrzeszaj ący 19 gmin z powiatu augustowskiego, monieckiego, sokólskiego i grajewskiego.

41 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Jednym z projektów Zwi ązku Komunalnego „Biebrza" jest utworzenie Biebrza ńskiego Systemu Gospodarki Odpadami, który w sposób kompleksowy i racjonalny rozwi ązywałby problemy zagospodarowania odpadów na obszarze gmin nadbiebrza ńskich. W ramach w/w projektu wybudowano: - Zakład Zagospodarowania Odpadów (ZZO)w Koszarówce gm. Grajewo, które obok Zakładu Recyklingu w Dolistowie Starym stanowi główny o środek zagospodarowania odpadów na te- renie obj ętym projektem; - 3 stacje przeładunkowe w D ąbrowie Białostockiej, Mo ńkach i Augustowie , których zadaniem jest poprawa efektywno ści transportu odpadów na obszarze projektu, umo żliwiaj ących zmniej- szenie kosztów transportu z obszarów odległych oraz zwi ększenie stopnia zag ęszczenia prze- wo żonych odpadów. Instalacja Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Koszarówce stanowi Regionaln ą Instalacj ę do Przetwarzania Odpadów Komunalnych tzw. RIPOK w Regionie Północnym i posiada wszelkie niezb ędne zezwolenia na u żytkowanie Stacji Przeładunkowych Odpadów w Augustowie, D ąbrowie Białostockiej i Świerzbieniach, Gmina Mo ńki. Zgodnie z ustaw ą o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminie , na terenie miasta Lipsk pla- nowany jest utworzenie punktu selektywnej zbiórki odpadów. Działania i zadania na rzecz realizacji rozwoju systemu usuwania i unieszkodliwiania odpadów stałych powinny skoncentrowa ć si ę na stworzeniu systemu gromadzenia usuwania i unieszkodliwiania odpadów w sposób racjonalny, gwarantuj ący bezpiecze ństwo środowiska i maksymalne wykorzystanie wtórne składników u żytkowych, odpowiadaj ącego nowym krajo- wym przepisom prawnym, w których uwzgl ędniono wymogi Unii Europejskiej.

5.2.4. Elektroenergetyka Zaopatrzenie terenów osadniczych miasta i gminy w energi ę elektryczn ą zapewni ą istnie- jące i w przyszło ści rozbudowywane sieci elektroenergetyczne średniego napi ęcia 15 kV wy- prowadzone z GPZ 110/15 kV w D ąbrowie Białostockiej. Z kolei zasilanie terenów przeznaczonych pod zabudow ę zapewniaj ą istniej ące i rozbu- dowywane sieci nN wyprowadzone z poszczególnych stacji transformatorowych 15/0,4 kV. Zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami realizacja i finansowanie inwestycji energetycz- nych zwi ązanych z przył ączeniem do sieci energetycznej odbywa ć si ę będzie na podstawie umów o przył ączenie zawieranych pomi ędzy zainteresowanymi podmiotami, a zarz ądc ą sieci energetycznej. Szczegółowe zasady przył ączenia do sieci okre ślone zostan ą ka żdorazowo w wydanych przez zarz ądc ę sieci energetycznej warunkach przył ączenia i umowie o przył ączenie. W celu zabudowy terenów znajduj ących si ę pod lub w bezpo średnim s ąsiedztwie elektroener- getycznych linii napowietrznych z przewodami gołymi, nale ży uwzgl ędni ć wymogi określone w normie PN-E 05100-1: 1998 „Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i bu- dowa”. Odległo ść pozioma przewodów od ka żdej łatwo dost ępnej cz ęś ci budynku (w przypad- ku zbli żenia budynku do linii) powinna wynosi ć, co najmniej: ‹ 3,6 m - dla linii SN-15 kV. ‹ 1,5 m - dla linii nN. Ustalenia w zakresie elektroenergetyki: ‹ rezerwacja odpowiednich pasów terenów wolnych od zabudowy i przeszkód tereno- wych na obszarze istniej ących lub projektowanych dróg publicznych dla budowy linii energetycznych średniego napi ęcia (SN) i niskiego napi ęcia (nN), miejsca w liniach rozgraniczaj ących ulic na cele prowadzenia sieci elektroenergetycznych, ‹ dla planowanej zabudowy wymagaj ącej dostawy energii elektrycznej nale ży wyznaczy ć tereny dla lokalizowania stacji transformatorowych z uwzgl ędnieniem zasady lokaliza- cji w miejscach pozwalaj ących na równomierny rozkład obci ąż enia wokół stacji, ‹ unikanie kolizji z istniej ącym energetycznym uzbrojeniem naziemnym i podziemnym, 42 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

‹ zapewnienie dost ępu do urz ądze ń energetycznych w celu prowadzenia konserwacji i usuwania awarii.

5.2. 5. Zaopatrzenie w ciepło Podstawowe kierunki rozwoju systemów grzewczych: a) sukcesywne zwi ększanie udziału proekologicznych no śników energii cieplnej do celów grzewczych takich jak: olej opałowy i energia elektryczna, jak równie ż niekonwencjonalne źródła energii (energia słoneczna, wiatr) w celu zmniejszenia zanieczyszcze ń środowiska, b) wprowadzenie nowoczesnych, wysokosprawnych, zautomatyzowanych urz ądze ń grzew- czych na paliwo ekologiczne gwarantuj ących małe zu życie paliwa, ułatwion ą obsług ę i zmniejszaj ących w efekcie koszty eksploatacji jak równie ż nowych rozwi ąza ń technicznych w wewn ętrznych instalacjach grzewczych, c) ekologizacja no śników energii cieplnej powinna by ć wprowadzona w pierwszej kolejno ści w wi ększych źródłach ciepła tj. zaopatruj ących obiekty u żyteczno ści publicznej i zakłady produkcyjne, a) zmniejszenie strat cieplnych w budynkach nowo projektowanych, jak równie ż w istniej ących o złych warunkach termoizolacyjnych. Podstawowe zadania w zakresie rozwoju systemów grzewczych: a) realizacja systemu elektroenergetycznego z uwzgl ędnieniem potrzeb cieplnych budownic- twa, b) propagowanie najnowszych osi ągni ęć techniki ciepłowniczej z wykorzystaniem paliw pro- ekologicznych, c) preferowanie zaopatrzenia w ciepło nowo wznoszonych z kotłowniami na paliwo ekolo- giczne, d) propagowanie stosowanych docieple ń budynków istniej ących i projektowanych, e) propagowanie i ewentualna realizacja przy pomocy środków zewn ętrznych, organizacji proekologicznych, niekonwencjonalnych rozwi ąza ń ciepłowniczych takich jak np. baterie słoneczne, elektrownie wiatrowe. 5.2.6. System gazowniczy W obowi ązuj ącym „Planie zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskie- go”, zatwierdzonym w 2003r., na terenie gminy Lipsk planowany jest przebieg tranzytowego gazoci ągu wysokiego ci śnienia tłocznia Iwacewicze (Białoru ś)-Lipszczany-Lipsk-Augustów- Raczki DN 1000 oraz projektowan ą lini ą gazoci ągu wysokiego ci śnienia WAR.I DN 400 wraz ze stacj ą redukcyjno-pomiarow ą I 0 (odc. Raczki-Augustów-Lipsk oraz Lipsk-Augustów- Bargłów Ko ścielny-Rajgród). W nowej edycji projektu planu zagospodarowania przestrzennego województwa podla- skiego w/w inwestycje będą miały inne źródła zasilania t.j. interkonektora Litwa - Polska lub z gazoci ągu od strony PSG Sp. z o. o. Oddział Gda ńsk, a tym samym innym przebieg, omijaj ący miasto i gmin ę Lipsk. 5.2.7. Telekomunikacja Dostosowanie systemu telekomunikacyjnego i teleinformatycznych przewodowych i bezprzewodowych stosownie do potrzeb wynikaj ących z rozwoju zagospodarowania prze- strzennego gminy oraz podniesienie standardu usług wymaga ć b ędzie: - rozbudowy sieci abonenckich w rejonach, gdzie wyst ępuje zapotrzebowanie, - utrzymania istniej ących urz ądze ń telekomunikacyjnych abonenckich w dobrym stanie tech- nicznym , - sukcesywna wymiana sieci napowietrznych na kablow ą na obszarach obj ętych formami ochrony przyrody, w szczególno ści w Biebrza ńskim Parku Narodowym.

43 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

6. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO O ZNACZENIU LOKALNYM Inwestycjami publicznymi s ą działania o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokal- nym (powiatowym, wojewódzkim i krajowym), stanowi ące realizacj ę celów, o których mowa w ustawie o gospodarce nieruchomo ściami. Obszary realizacji inwestycji celu publicznego oraz zada ń publicznych o znaczeniu lo- kalnym ustalone na podstawie „Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Lipsk do 2020r.”, przewi- dziane do realizacji w latach 2015-2021: 1) obszar miasta Lipsk: ‹ przebudowa i budowa ulic na osiedlu przy ulicy Pustej w Lipsku, ‹ przebudowa odcinka ul. Rybackiej (drogi gminnej nr G102735) w Lipsku, ‹ budowa nawierzchni: poczwórne powierzchniowe utrwalenie/masa bitumiczna na uli- cach miejskich i drogach gminnych na długo ści ok. 20 km ‹ budowa nawierzchni: poczwórne powierzchniowe utrwalenie/nawierzchnia żwirowa na drogach gminnych na długo ści ok. 40 km, ‹ przebudowa ulicy powiatowej Ko ścielnej w Lipsku Nr 2569B – odcinek o długo ści 330 mb., ‹ przebudowa ulicy powiatowej Saperów w Lipsku Nr 2572B o dł. ok. 1400 mb, ‹ przebudowa ulicy Le śnej o dł. 338 mb, ‹ przebudowa ulicy Zacisze o dł. 432 mb, budowa kompleksu ście żek rowerowych na te- renie gminy Lipsk o dł. ok. 11 km, szer. ok. 1,5 m, ‹ modernizacja i przebudowa uj ęcia wody w mie ście Lipsku, która b ędzie obejmowała wymian ę urz ądze ń w hydroforni wraz z budow ą studni gł ębinowej, ‹ budowa studni gł ębinowej na terenie usług turystycznych w Lipsku, ‹ budowa przepompowni ścieków przy ul. Nowodworskiej w Lipsku, ‹ przebudowa kanałów sanitarnych w Lipsku o długo ści około 200mb., ‹ rozbudowa sieci kanalizacyjnej w ul. Saperów w Lipsku, ‹ budowa i przebudow ę sieci kanalizacji deszczowej, ‹ budowa punktu selektywnej zbiórki odpadów pomi ędzy ulicami B. Jarmakowicza i Ba- torego w Lipsku, na terenie przeznaczonym pod zabudow ę produkcyjno-składow ą, ‹ termomodernizacja budynku Samorz ądowego Przedszkola w Lipsku (wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie ścian, fundamentów), ‹ przebudowa i modernizacja basenu k ąpielowego przy ul przy ul. Batorego w Lipsku wraz z budow ą studni gł ębinowej z infrastruktur ą do celów zaopatrzenia tego basenu w wod ę, ‹ budowa boiska do piłki r ęcznej przy Zespole Szkół Samorz ądowych w Lipsku o pow. ok. 1000 m 2, 2) obszary wiejskie gminy Lipsk: ‹ przebudowa odcinka drogi gminnej nr G102748 (od miejscowo ści Nowe Le śne Bohate- ry do kaplicy), ‹ przebudowa odcinka drogi gminnej nr G102749 (od mostu na drodze powiatowej nr 1237B do kaplicy), ‹ przebudowa drogi gminnej Nr G102751 Skieblewo (od drogi powiat. Gruszki - Rubcowo-Skieblewo do drogi powiatowej (Kurianka-Staro żyńce) na odcinku o długo ści 3690 mb, szer. 5,00 m, ‹ przebudowa drogi gminnej Nr G 102799 we wsiach Dolinczany i Rygałówka (wodo- ciecz) na odcinku o długo ści 800 mb, szeroko ści 5,00 m, ‹ przebudowa drogi powiatowej Nr 1235B Kurianka - Staro żyńce - Bartniki - do drogi powiatowej 1237B - odcinek o długo ści 5,2 km,

44 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

‹ przebudowa drogi powiatowej Nr 1237 B Kopczany – Bartniki – Wołkusz – Soło- jewszczyzna o dl. 11,080 km, ‹ przebudowa drogi powiatowej Nr 1238 B Kopczany – Dulkowszczyzna – Stary Rogo- żyn – Rogo żynek odcinek o dł. ok. 2 km, ‹ przebudowa drogi powiatowej Nr 1236 B Lipsk – Rogo żynek o dł. 3,814 km, ‹ budowa kompleksu ście żek rowerowych na terenie gminy Lipsk o dł. ok. 11 km, szer. ok. 1,5 m, ‹ budowa 3 zbiorczych oczyszczalni ścieków o przepustowo ści do 25m 3/dob ę we wsiach Skieblewo, Kurianka i Krasne wraz z systemem sieci kanalizacyjnej, ‹ zagospodarowanie na cele rekreacyjne terenu przyległego i budowa boiska sportowego o nawierzchni trawiastej przy Szkole Podstawowej w Rygałówce. Ze wzgl ędu na punktowy i liniowy charakter inwestycji celu publicznego nie wyznacza si ę obszarów ich lokalizacji na zał ączniku graficznym nr 1 do niniejszego tomu zmiany Stu- dium . Na terenie miasta i gminy Lipsk przewiduje si ę realizacj ę nast ępuj ących zada ń publicznych niestanowi ących inwestycji celu publicznego: ‹ remont budynku Muzeum Regionalnego i bud. gospodarczego na działce nr 586, poło- żonej w Lipsku przy ul. Rynek 2 z zamian ą ogrzewania piecowego na olejowe, ‹ termomodernizacja budynku byłej szkoły w Kuriance (wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, docieplenie ścian, fundamentów) i przebudowa budynku ze zmian ą sposobu jego u żytkowania na Środowiskowy Dom Samopomocy, ‹ termomodernizacja (ocieplenie ścian, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej) i przebudowa z rozbudow ą oraz remont budynku byłej szkoły w Krasnem na potrzeby świetlicy wiejskiej wraz z wymian ą ogrzewania piecowego na ogrzewanie gazowe (wymiana pokrycia dachowego, remont elewacji, zało żenie instalacji centralnego ogrzewania i wymiana instalacji elektrycznej), ‹ termomodernizacja (ocieplenie ścian, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej) oraz przebudowa i remont budynku byłej szkoły w Lipsku przy ul. Szkolnej na potrzeby działaj ących w gminie organizacji pozarz ądowych, ‹ termomodernizacja (ocieplenie ścian, wymiana stolarki okiennej i drzwiowej) i przebudowa oraz remont budynku byłej szkoły w Skieblewie na potrzeby świetlicy wiejskiej, ‹ termomodernizacja i remont świetlicy w Kopczanach z zamian ą ogrzewania piecowego na elektryczne, ‹ termomodernizacja (ocieplenie ścian i wymiana stolarki okiennej i drzwiowej) oraz re- mont budynku świetlicy w Rygałówce, zagospodarowanie przyległego terenu i budowa boiska sportowego o nawierzchni trawiastej przy Szkole Podstawowej w Rygałówce, ‹ adaptacja budynku po byłej szkole podstawowej w Starych Le śnych Bohaterach, w cz ęś ci na świetlic ę wiejsk ą, w cz ęś ci na cele mieszkaniowe (mieszkania socjalne) z zamian ą ogrzewania piecowego na olejowe, ‹ termomodernizacja i remont budynku socjalnego w Starych Le śnych Bohaterach, ‹ termomodernizacja budynków zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej SM w Lipsku - zadanie realizowane przez Spółdzielni ę Mieszkaniow ą, ‹ monta ż kolektorów słonecznych na budynkach osób fizycznych w ilo ści – ok. 40 szt., ‹ budowa gara żu OSP w Rygałówce, ‹ budowa gara żu OSP w Lipsku, ‹ budowa parkingu przy ul. Zako ścielnej w Lipsku o pow. ok. 1760 m 2 (80x22) - zadanie realizowane przez Parafi ę, ‹ zagospodarowanie na cele rekreacyjne terenu w Parku Miejskim w Lipsku,

45 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

‹ budowa sceny plenerowej przy M-GOK w Lipsku przy ul. Rynek. 7. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ INWESTYCJE O ZNACZENIU PONADLOKALNYM, ZGODNIE Z USTALENIAMI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZ- TWA I USTALENIAMI PROGRAMÓW ZAWIERAJ ĄCYCH ZADANIA RZ ĄDOWE. Do zada ń ponadlokalnych celów publicznych w zakresie zagospodarowania przestrzennego na obszarze miasta i gminy Lipsk, wymagaj ących wsparcia na poziomie rz ądowym i samorz ądu woje- wództwa, w planie zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskiego zaliczono obszar, na którym przewiduje si ę: ‹ budow ę przej ścia granicznego z Białorusi ą w Lipszczanach.

Na zał ączniku graficznym nr 1 do niniejszego tomu zmiany Studium nie wyznacza si ę obszarów ni żej wymienionych inwestycji o znaczeniu ponadlokalnym ze wzgl ędu na ich punk- towy i liniowy charakter: ‹ przebudowa mostów na rzekach i ciekach bez nazwy w ci ągu drogi wojewódzkiej Lipsk - Dąbrowa Białostocka - Sokółka. ‹ organizacja mi ędzynarodowej trasy rowerowej R65 ”Pier ście ń rowerowy Suwalszczy- zny”; ‹ realizacja transgranicznych pieszych i rowerowych szlaków turystycznych z Polski na Litw ę i Białoru ś, w tym szlaków: (Biała Piska) – granica województwa – Augustów – Lipszczany – Grodno, ‹ dostosowanie dróg wojewódzkich na całej długo ści lub wyszczególnionych odcinkach do parametrów klasy G: - Nr 664 na odcinku Augustów – Lipsk i ewentualnie zmiana kategorii na drog ę krajo- wą, - Nr 673 na odcinku Lipsk – Dąbrowa Białostocka-Sokółka ‹ dostosowanie drogi wojewódzkiej do parametrów klasy Z: - Nr 664 na odcinkach Raczki – Augustów i Lipsk – granica pa ństwa, ‹ dostosowanie drogi powiatowej o szczególnym znaczeniu dla rozwoju województwa – do klasy Z- Nr 864 Lipsk - Gruszka ze wzgl ędów turystycznych. W/w inwestycje liniowe zostały zaznaczone na zał ączniku graficznym nr 1 do niniej- szego tomu zmiany Studium.

8. OBSZARY, DLA KTÓRYCH OBOWI ĄZKOWE JEST SPORZ ĄDZENIE MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODR ĘBNYCH, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEPROWADZENIA SCALE Ń I PODZIAŁU NIERUCHOMO ŚCI, A TAK ŻE OBSZARY PRZESTRZENI PUBLICZNEJ Na terenie miasta i gminy Lipsk nie występuj ą tereny, dla których istnieje obowi ązek sporz ądzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych. Opracowana zmiana Studium nie wyznacza granic obszarów wymagaj ących scale ń i po- działów. Uzale żnione jest to od szczegółowego okre ślenia przeznaczenia terenu oraz po- wierzchni i kształtu działki inwestycyjnej. Tym niemniej, je żeli w trakcie opracowania miej-

46 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk scowych planów wyniknie potrzeba przeprowadzenia procedury scaleniowej, działania takiego nie b ędzie si ę uznawa ć za sprzeczne z niniejsz ą zmian ą Studium.

9. OBSZARY, DLA KTÓRYCH GMINA ZAMIERZA SPORZ ĄDZI Ć MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO, W TYM OBSZARY WYMAGAJ ĄCE ZMIANY PRZEZNACZENIA GRUNTÓW ROLNYCH I LE ŚNYCH NA CELE NIEROLNICZE I NIELE ŚNE. Na obszarze miasta Lipsk wyst ępuj ą tereny rozwojowe przeznaczone pod: 1) teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej - ograniczonej ulicami Ko ścieln ą, Bato- rego, Pust ą, Zako ścieln ą; 2) teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej - przy ulicy Saperów; 3) teren zabudowy produkcyjno-usługowej - ograniczony ulicami Batorego i Jermakowicza oraz granic ą administracyjn ą miasta Lipska; 4) teren zabudowy produkcyjno-usługowej - przy ulicy Batorego i Pustej; 5) teren usług sportu i rekreacji - przy ul. Zamiejskiej.

Ewentualny zakres oraz kolejno ść opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ustala Burmistrz Miasta Lipsk, po przeprowadzeniu niezb ędnych analiz doty- cz ących zasadno ści przyst ąpienia do sporz ądzenia planu i stopnia zgodności przewidywanych rozwi ąza ń z ustaleniami niniejszej zmiany Studium. Na terenach wiejskich gminy Lipsk nie przewiduje si ę opracowania miejscowych pla- nów zagospodarowania przestrzennego dla nowych terenów mieszkaniowych.

10. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LE ŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ 10.1. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej Istniej ące obecnie uwarunkowania glebowo - rolnicze stanowić b ędą w dalszym ci ągu podstaw ę gospodarki rolnej w gminie. Stopniowo zmniejsza ć si ę b ędzie ilo ść gospodarstw rolnych przy zwi ększaniu si ę ich średniej powierzchni. Tempo tych zmian zale żeć b ędzie od polityki rolnej prowadzonej przez Pa ństwo (ceny produktów rolnych, ceny środków produkcji, mo żliwo ści zbytu, kredytowania rolnictwa) oraz od mo żliwo ści tworzenia nowych miejsc pracy na wsi i w miastach dla ludno- ści odchodz ącej z rolnictwa. Nale ży oczekiwa ć wzrostu poziomu technologii rolniczej i warunków cywilizacyjnych ży- cia mieszka ńców wsi w wyniku rozwoju systemów infrastruktury technicznej. Nale ży podj ąć działania w celu wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyjnej do celów rozwoju agroturystyki i rolnictwa ekologicznego. Na terenach prawnie chronionych, głównie na obszarze Biebrza ńskiego Parku Naro- dowego nale ży tworzy ć warunki rozwoju gospodarstw małoobszarowych, produkuj ących meto- dami ekologicznymi, gdzie produkcja ro ślinna przeznaczona jest głównie na potrzeby produkcji zwierz ęcej, sadownictwa, zielarstwa, warzywnictwa. Tworzenie warunków do intensywnego wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyj- nej i maj ątku produkcyjnego rolnictwa powinno polega ć na: a) utrzymanie dominuj ącej pozycji rodzinnych gospodarstw rolnych, b) utrzymanie istniej ącego mozaikowatego podziału pół, c) zachowanie zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych, d) poprawie jako ści rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez: - dalsz ą regulacj ę stosunków wodnych (melioracje, drena ż),

47 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

- zwi ększenie udziału nawo żenia naturalnego, e) popieraniu rozwoju otoczenia rolnictwa w zakresie mechanizacji prac rolniczych zaopa- trzenia w środki produkcji, zbytu produkcji rolnej, przetwórstwa rolniczego i obsługi wete- rynaryjnej, f) podnoszeniu poziomu technologii produkcji rolniczej i warunków zamieszkiwania ludno ści wiejskiej poprzez: - rozwoju we wsiach wyposa żenia w urz ądzenia infrastruktury technicznej: wodoci ągów, kanalizacji, elektroenergetyki, telekomunikacji, usuwania i utylizacji odpadów, g) utrzymaniu istniej ących urz ądze ń obsługi ludno ści i podnoszenie ich standardu w celu podniesienia jako ści świadczonych usług w zakresie oświaty, zdrowia i kultury oraz bez- piecze ństwa przeciwpo żarowego, h) tworzeniu warunków do powstawania nowych usług. Proponuje si ę zalesianie nieu żytków i najsłabszych gruntów rolnych, których uprawa jest nieopłacalna, szczególnie na obszarach chronionych, obrze żach kompleksów le śnych i w ich enklawach. Ekologizacj ę terenów rolniczych nale ży rozwija ć poprzez: a) stworzenie najkorzystniejszych warunków do produkcji zdrowej żywno ści, rozwój produkcji warzywnictwa, sadownictwa i zielarstwa, b) realizacj ę zmiany sposobu użytkowania terenów przeznaczonych na inne cele ni ż rolnicze, ze wzgl ędu na ich zł ą jako ść gleb oraz niekorzystne walory siedliskowe dla rolnictwa, c) systematyczne eliminowanie chemicznych środków ochrony upraw, zwłaszcza na terenach narażonych na ska żenie wód, d) eliminowanie stosowania nawozów mineralnych na rzecz nawo żenia organicznego, e) przeciwdziałanie procesom obni żania si ę poziomu wód gruntowych oraz ujemnym skutkom melioracji, f) upowszechnianie samowystarczalno ści paszowej gospodarstw rolnych, g) upowszechnianie stosowania przyjaznych środowisku no śników energii: wody, wiatru, sub- stancji organicznych (oleje, alkohol).

10.2. Ochrona i wzbogacanie walorów rolniczej przestrzeni produkcyjnej Zadania: - ochrona kompleksów gruntów rolnych III klasy bonitacyjnej oraz lokalnych zabagnie ń i zatorfie ń przed przeznaczeniem na cele nierolnicze, w planach miejscowych, a w przypad- kach uzasadnionej konieczno ści ograniczenie wył ączonej powierzchni do niezb ędnego mi- nimum, z zastosowaniem ustawowych przepisów, - ochrona systemów drena żowych przed zakłóceniami ich funkcjonowania na etapie plano- wania miejscowego (konieczno ść prognozy skutków wpływu zamierzenia na funkcjonowa- nie systemu regulacji stosunków wodnych) i decyzjach o warunkach zabudowy i zagospo- darowania terenu, - rekultywacja zdegradowanych gruntów rolnych, w tym przeznaczonych do eksploatacji surowców mineralnych, - wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej do produkcji metodami ekologicznymi, - łączenie produkcji rolniczej z agroturystyk ą.

10.3. Kierunki i zasady kształtowania le śnej przestrzeni produkcyjnej: Lasy pełni ą funkcje ekologiczne (ochronne), gospodarcze (produkcyjne) i społeczne (so- cjalne). W skali gminy głównymi kierunkami rozwoju gospodarki le śnej jest: 1) utrzymanie trwało ści lasów i ci ągło ści wykorzystania ich wielostronnych funkcji, 2) powi ększenie zasobów le śnych i wzmagania ich korzystnego wpływu na warunki życia czło- wieka i funkcjonowania cało ści przyrody,

48 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

3) powszechnej ochronie lasów, 4) zachowanie i przywracanie biologicznej ró żnorodno ści lasów, 5) utrzymanie produkcyjnej zasobno ści lasów i produktów ubocznych na zasadzie racjonalnej, zrównowa żonej gospodarki wielofunkcyjnej, 6) zachowanie w równowadze ekosystemów le śnych, 7) ochrona zasobów glebowych i wodnych w lasach, 8) zwi ększenie lesisto ści na obszarach do tego preferowanych ze wzgl ędów przyrodniczych a tak że gospodarczych, 7) produkcji drewna i produktów ubocznych na zasadzie racjonalnej, zrównowa żonej gospodarki wielofunkcyjnej. 8) wprowadzenie nowych zalesie ń na grunty nieprzydatne rolniczo, odłoguj ące i nieu żytki. 9) gospodark ę le śna na terenie Biebrza ńskiego Parku Narodowego nale ży prowadzi ć zgodnie z zadaniami ochronnymi dla przedmiotowego parku.

Jednym z podstawowych czynników decyduj ących o trwało ści lasów: - jest zachowanie w stanie zbli żonym do naturalnego i odtworzenie śródle śnych zbiorników i cieków wodnych, - zachowanie w stanie nienaruszonym śródle śnych nieu żytków, tj. bagna, torfowiska, le śne łąki wraz z ich flor ą i faun ą w celu ochrony pełnej ró żnorodno ści przyrodniczej, - profilaktyk ę ochronn ą maj ącą na celu ochron ę zasobów le śnych przed szkodnikami owadzi- mi i grzybowymi, - przeciwdziałanie zagro żeniu po żarowemu i doskonaleniu metod walki z po żarami lasów. Zmiana Studium ustala mo żliwo ść wprowadzania zalesień na terenach produkcji rolni- czej o ni ższych klasach bonitacyjnych. Z zalesie ń wył ącza si ę grunty, na których wyst ępuj ą siedliska niele śne wskazane w Rozporz ądzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 marca 2005 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków ro ślin i zwierz ąt, wymagaj ących ochrony w formie wyznaczenia Obszarów Natura 2000.

11. OBSZARY SZCZEGÓLNEGO ZAGRO ŻENIA POWODZI Ą ORAZ OBSZARY OSUWANIA SI Ę MAS ZIEMNYCH.

Na obszarze opracowania zagro żenie powodziowe wyst ępuje w dnie doliny rzeki Bie- brzy. Zgodnie z opracowanym w 2004r. „Studium dla obszarów nieobwałowanych nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi – rzeka Biebrza” oznaczono zasi ęg wielkiej wody o prawdopo- dobie ństwie 1%, zasi ęg wielkiej wody o prawdopodobie ństwie 5%, strefa płytkiego zalewu (0,5 m) od wody 1 %. Powy ższe tereny zostały uwidocznione na zał ączniku nr 2 do tomu I zmiany Studium „Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu środowiska". Tereny zalewowe, wy- znaczone w oparciu o zasi ęg wielkiej wody o prawdopodobie ństwie 1%, zostały przedstawione na załączniku nr 1 do tomu II zmiany Studium „Kierunki zagospodarowania przestrzennego". Na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą zabrania sie wykonywania robót oraz czynno ści utrudniaj ących ochron ę przed powodzi ą lub zwi ększaj ących zagro żenie powodzio- we, w tym: 1) wykonywania urz ądze ń wodnych oraz budowy innych obiektów budowlanych, z wyj ątkiem dróg rowerowych, 2) sadzenia drzew lub krzewów, z wyj ątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby regulacji wód oraz ro ślinno ści stanowi ącej element zabudowy biologicznej dolin rzecznych lub słu żą cej do wzmacniania brzegów, obwałowa ń lub odsypisk, 3) zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robót, z wyjątkiem robót zwi ązanych z regulacj ą lub utrzymywaniem wód, budow ą, przebudow ą lub remontem drogi rowerowej, a tak że utrzymywaniem, odbudow ą, rozbudow ą lub przebudo-

49 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

wą wałów przeciwpowodziowych wraz z obiektami zwi ązanymi z nimi funkcjonalnie oraz czynno ści zwi ązanych z wyznaczeniem szlaku turystycznego pieszego lub rowerowego. Istotn ą kwesti ą jest zachowanie aktualnego sposobu zagospodarowania terenów zalewo- wych, głównie jako ł ąki i pastwiska i wprowadzenie powy ższych zakazów. Na terenie miasta i gminy Lipsk nie wyst ępuj ą obszary osuwania si ę mas ziemnych.

12. OBIEKTY LUB OBSZARY, DLA KTÓRYCH WYZNACZA SI Ę W ZŁO ŻU KOPALINY FILAR OCHRONNY.

Wyst ępuj ące na terenie gminy Lipsk obszary złó ż kopalin nie wymagaj ą wyznaczenia filarów ochronnych ze wzgl ędu na dokumentowanie złó ż na terenach niekonfliktowych. Na obszarze gminy Lipsk wyst ępuj ą nast ępuj ące udokumentowane zło ża kruszywa naturalnego: „Żabickie", „Bartniki III", „ Żabickie I", „Lipsk III", „Lipsk I", „Bartniki II", „Bartniki IV", „Lipsk Kolonie", „Kopczany", „ Żabickie II", „Lipszczany II", „Staro żyńce II". Eksploatacj ę złó ż kopalin nale ży prowadzi ć zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Dla terenu górniczego b ądź jego fragmentu przeznaczonego pod powierzchniow ą eksplo- atacj ę kruszywa, który przewiduje si ę istotne skutki dla środowiska nale żałoby sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

13. OBSZARY POMNIKÓW ZAGŁADY I ICH STREF OCHRONNYCH ORAZ OBOWI ĄZUJ ĄCE NA NICH OGRANICZENIA PROWADZE- NIA DZIAŁALNO ŚCI GOSPODARCZEJ, ZGODNIE Z PRZEPISAMI USTAWY Z DNIA 7 MAJA 1999 r. O OCHRONIE TERENÓW BYŁYCH HITLEROWSKICH OBOZÓW ZAGŁADY (DZ. U. Nr 41, poz.412 z pó źn.zm.) W granicach gminy Lipsk nie wyst ępuj ą obszary pomników zagłady i ich stref ochron- nych.

14. OBSZARY WYMAGAJ ĄCE PRZEKSZTAŁCE Ń, REHABILITACJI, REKULTYWACJI LUB REMEDIACJI Na terenie gminy Lipsk nie wyst ępuj ą obszary wymagające przekształce ń, rehabilitacji i re mediacji. Obszarami przeznaczonymi do rekultywacji s ą tereny po eksploatacji złó ż zgodnie z warunkami okre ślonymi w koncesji na wydobycie. Decyzj ą z dnia 27 stycznia 2015r. Starosta Augustowski zobowi ązał Star-Krusz Sp. z o.o. w Augustowie do wykonania rekultywacji gruntów w obr ębie działek nr geod. 341, 342, 631, 532, 633 w Lipsku po eksploatacji zło ża kruszywa naturalnego „Staro żyńce I" gmina Lipsk. Jako kierunek rekultywacji określono rolny.

15. OBSZARY ZDEGRADOWANE Na terenie gminy Lipsk obszar charakteryzuj ący si ę cechami obszarów zdegradowanych zlokalizowany jest w granicach układu urbanistycznego miasta Lipsk - wpisanego do rejestru zabytków województwa podlaskiego. Zdegradowane zabudowania historyczne wymagaj ą działa ń zmierzaj ących do powstrzy- mania procesu ich niszczenia i przeprowadzenia prac rewitalizacyjnych, maj ących na celu ożywienie społeczno-gospodarcze, popraw ę jako ści życia i bezpiecze ństwa mieszka ńców, pod-

50 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk noszenie estetyki powierzchni publicznych, przywracanie obiektom zabytkowym utraconych warto ści.

16.GRANICE TERENÓW ZAMKNI ĘTYCH I ICH STREF OCHRONNYCH Na terenie gminy Lipsk nie wyst ępuj ą tereny zamkni ęte oraz ich strefy ochronne.

17. OBSZARY FUNKCJONALNE O ZNACZENIU LOKALNYM, W ZALE ŻNO ŚCI OD UWARUNKOWA Ń I POTRZEB ZAGOSPODAROWANIA WYST ĘPUJ ĄCYCH W GMINIE 17.1. Miejski o środek lokalny Miasto Lipsk stanowi lokalny o środek koncentracji funkcji mieszkalnych i usługowych dla ludno ści. W granicach miasta Lipsk zlokalizowane s ą zarówno tereny mieszkaniowe (zabu- dowy jednorodzinnej oraz wielorodzinnej) oraz tereny zabudowy zagrodowej obsługuj ące go- spodarstwa rolnicze. W zakresie usług w graniach miast zlokalizowane s ą usługi o światy (szkoły oraz przedszkole), usługi administracyjne (urz ąd miejski, posterunek policji, ochotni- cza stra ż po żarna, zakład gospodarki komunalnej, Miejsko-Gminny O środek Pomocy Społecz- nej, Miejsko-Gminny O środek Kultury z bibliotek ą), usługi medyczne (Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej) oraz usługi sakralne (ko ściół parafialny p.w. MB Anielskiej). W Lipsku zlokalizowany jest równie ż urz ąd pocztowo-telekomunikacyjny oraz placówki banko- we. W mie ście skoncentrowane s ą równie ż usługi, w tym handlu ró żnego typu oraz tereny pro- dukcyjno-usługowe z magazynami.

Lipsk - miejski o środek lokalny. Źródło: opracowanie własne.

51 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

17.2. Obszar funkcjonalny przygranicza - Lipszczany „Plan zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskiego” przyj ęty Uchwał ą Nr IX/80/03 Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 27 czerwca 2003r. wskazuje, że gmina Lipsk wchodzi w skład obszaru problemowego przygranicza (z republik ą Białorusi). W planie okre ślono, że „ w tym obszarze wyst ępuje szereg niekorzystnych zjawisk demograficznych. W szczególno ści nasila si ę proces: depopulacji, niekorzystnej struktury wiekowej, defeminizacji. Narasta zjawisko bezrobocia i zubo żenia mieszka ńców."

Dla cz ęś ci obszaru obr ębu geodezyjnego Lipszczany obowi ązuje miejscowy plan zago- spodarowania przestrzennego cz ęś ci terenów wsi Lipszczany w gminie Lipsk powiat augu- stowski zwi ązanych z drogowym przej ściem granicznym (uchwała Nr V/38/07 Rady Miej- skiej w Lipsku z dnia 26 marca 2007r., opublikowana w Dzienniku Urz ędowym Województwa Podlaskiego w dniu 10 maja 2007r., Nr 105, poz. 930). W przedmiotowym planie wyznaczono nast ępuj ące tereny budowlane: 1) AU - teren drogowego przej ścia granicznego, słu ży realizacji inwestycji celu publicznego w zakresie bezpiecze ństwa i obronno ści kraju - przej ście graniczne Polska - Białoru ś. Działka do chwili obecnej nie została zainwestowana zgodnie ze wskazanym przeznacze- niem; 2) U - teren zabudowy usługowej; 3) RM/MN - teren zabudowy zagrodowej i mieszkalnej jednorodzinnej.

Uruchomienie przej ścia granicznego spowodowałoby rozwój gminy w kierunku gospo- darczym i turystycznym z Białorusi ą.

Obszar funkcjonalny przygranicza - Lipszczany. Źródło: opracowanie własne.

52 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

18. GRANICE OBSZARÓW, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE B ĘDĄ URZ ĄDZENIA WYTWARZAJ ĄCE ENERGI Ę Z ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII O MOCY PRZEKRACZAJ ĄCEJ 100 KW, A TAK ŻE ICH STREF OCHRONNYCH ZWI ĄZANYCH Z OGRANICZENIAMI W ZABUDOWIE ORAZ ZAGOSPODARO- WANIU I U ŻYTKOWANIU TERENU Według ustawy prawo energetyczne odnawialnymi źródłami energii s ą źródła wykorzy- stuj ące w procesie przetwarzania energi ę: wiatru, promieniowania słonecznego, geotermaln ą, fal, pr ądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energi ę pozyskiwan ą z biogazu wysypisko- wego, a tak że biogazu powstałego w procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych odpadów organicznych. W Gminie Lipsk energia biologicznego rozkładu biomasy w formie ciepła i biogazu oraz energia wiatru oraz geotermia nie znalazły zastosowania w praktyce. 1. Na terenie gminy Lipsk zostały wyznaczone: 1) obszary, na których rozmieszczone s ą urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę z odnawialnych źró- deł energii (promieniowania słonecznego) wraz z infrastruktur ą techniczn ą konieczn ą do ich obsługi oraz przesyłu wytworzonej energii mocy przekraczaj ącej 100kW, w miejscowo ści Kol. Lipsk; 2) obszary, na których mog ą by ć lokalizowane urz ądzenia wytwarzaj ące energi ę z odnawial- nych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100kW, na których dopuszcza si ę lokalizacj ę źródeł wykorzystuj ących w procesie przetwarzania energi ę promieniowania słonecznego, wraz z infrastruktur ą techniczn ą konieczn ą do ich obsługi oraz przesyłu wytworzonej energii – grunty w miejscowo ści Kol. Lipsk, zgodnie z oznaczeniem na rysunku „Kierunków zago- spodarowania przestrzennego”; 3) obszary, o których mowa w pkt. 1 i pkt. 2 stanowi ą jednocze śnie strefy ochronne zwi ązane z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu. 2. Na terenach gminy Lipsk zakazuje si ę: 1) lokalizowania urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100kW, wykorzystuj ących w procesie przetwarzania energi ę wiatru (m.in. w formie nowych zespołów farm wiatrowych lub pojedynczych obiektów i urz ądze ń); 2) lokalizowania urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii, wykorzy- stuj ących w procesie przetwarzania: a) biomas ę w postaci stałych lub ciekłych substancji pochodzenia ro ślinnego lub zwie- rz ęcego, które ulegaj ą biodegradacji, pochodz ące z produktów, odpadów i pozostało ści z produkcji rolnej i le śnej i przemysłu przetwarzaj ącego ich produkty, b) biogazu pozyskanego z surowców pochodz ących z oczyszczalni ścieków oraz skła- dowisk odpadów; c) biogazu rolniczego otrzymywanego w procesie fermentacji metanowej surowców rol- niczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierz ęcych, produktów ubocznych, odpadów lub pozostało ści z przetwórstwa produktów pochodze- nia rolniczego lub biomasy le śnej. 3. Na terenach gminy Lipsk dopuszcza si ę lokalizacj ę urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z od- nawialnych źródeł energii w formie mikroinstalacji i małych instalacji o mocy nieprzekra- czaj ącej 100 kW (zgodnie z definicj ą zawart ą w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odna- wialnych źródłach energii), wraz z infrastruktur ą konieczn ą do ich obsługi, pod warun- kiem , że nie koliduj ą: - z istniej ącym zagospodarowaniem terenów, na poszczególnych terenach zró żnicowanych ze wzgl ędu na wyst ępuj ące formy ochrony przyrody i na obszarze Biebrza ńskiego Parku Naro- 53 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

dowego – o wysokim re żimie ochronnym - dopuszczenie dotyczy jedynie realizacji w/w in- westycji na cele zwi ązane z funkcjonowaniem BPN oraz: - z terenami zabudowanymi lub przyległymi do terenów zabudowanych, - nie przesłaniaj ą panoram i osi widokowych istotnych dla zachowania walorów krajobrazo- wych obszaru gminy oraz obszary wymagaj ące ochrony akustycznej (nale ży zachowa ć od- powiednie odległo ści od obiektów obj ętych ochron ą przed hałasem i zastosowa ć technologie ograniczaj ące hałas). 4. Lokalizacja urz ądze ń wytwarzaj ących energi ę z odnawialnych źródeł energii innych ni ż wy- mienione w pkt I, jest mo żliwa pod warunkiem • w przypadku mocy przekraczaj ącej 100kW - zmiany niniejszego Studium i obowi ązku opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, • w przypadku mocy równej lub mniejszej 100kW - przy braku planu miejscowego mo ż- liwo ść uzyskania decyzji o warunkach zabudowy.

19. LOKALIZACJA OBIEKTÓW HANDLOWYCH O POWIERZCHNI SPRZEDA ŻY POWY ŻEJ 2000m 2 Na terenie gminy Lipsk nie wyst ępuj ą i nie planowane s ą obiekty handlowe o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000m 2.

CZ ĘŚĆ III UZASADNIENIE PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń ORAZ SYNTEZA USTALE Ń ZMIANY STUDIUM

1. UZASADNIENIE PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest podstawo- wym dokumentem kreuj ącym polityk ę przestrzenn ą gminy, w którym przyjmuje si ę okre ślon ą wizj ę i cele rozwoju przestrzennego gminy. Dokument ten wymaga ci ągłego monitorowania pod wzgl ędem aktualno ści zarówno obowi ązuj ących przepisów prawa jak i uwarunkowa ń lo- kalnych gminy. W celu okre ślenia polityki przestrzennej miast i gminy Lipsk, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, Rada Miejska w Lipsku uchwał ą Nr XXXIV/272/14 z dnia 14 listopada 2014 r. przyst ąpiła do sporz ądzenia zmiany „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk”, zatwierdzonego uchwał ą Nr XXII/206/02 Rady Miejskiej w Lipsku z dnia 26 marca 2002r. Zasadno ść przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany Studium potwierdziła „Analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym miasta i gminy Lipsk w okresie 2010r.-2014r." – opraco- wana w lipcu 2014r., której wynikiem był wniosek w spawie przyst ąpienia do zmiany Studium ze wzgl ędu na zmiany uwarunkowa ń i potrzeb rozwoju gminy oraz dostosowanie zapisów całego opracowania do aktualnych przepisów prawa. Procedura zmiany Studium została przeprowadzona zgodnie z art. 10 ustawy o plano- waniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003r. (j.t. Dz.U. z 2015r. poz. 199 z pó źn. zm.). Zmiana studium spełnia wymogi rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 kwietnia 2004r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospoda- rowania przestrzennego gminy (Dz.U. Nr 118,poz. 1233). Zmiana Studium uwzgl ędnia tak że dostosowanie zapisów do obowi ązuj ących ustaw i przepisów szczególnych aktualnych na dzie ń opracowania. Studium jako dokument kierunkowy, dostosowany do skali opracowania, okre śla przyj ęte przez gmin ę zasady kształtowania struktury przestrzennej miasta i gminy oraz okre śla planowane kierunki zmian. 54 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Wprowadzenie zmian merytorycznych i wielu zmian redakcyjnych podyktowane było konieczno ści ą aktualizacji danych dotycz ących gminy oraz obowi ązkiem dostosowania zapi- sów Studium do aktualnych przepisów prawa. Zmian ę Studium opracowano w formie ujedno- liconego tekstu i rysunków, w którym wykorzystano niewielkie fragmenty zapisów z dotych- czas obwi ązuj ącego studium z 2002r. Zmiana Studium składa si ę z dwóch cz ęś ci: TOM I - UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LIPSK Cz ęść I – Informacje wst ępne Cz ęść II – Uwarunkowania rozwoju przestrzennego. Integraln ą częś ci ą tomu I stanowi ą rysunki w skali 1:25 000: • Zał ącznik Nr 1 – Uwarunkowania wynikaj ące z u żytkowania terenów. • Zał ącznik Nr 2 – Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu środowiska. • Zał ącznik Nr 3 - Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu dziedzictwa kulturowego i za- bytków oraz dóbr kultury współczesnej. TOM II - KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY LIPSK, Cz ęść I –Wst ęp Cz ęść II – Kierunki zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk Cz ęść III – Uzasadnienie przyj ętych rozwi ąza ń. Integraln ą cz ęś ci ą tomu II stanowi rysunek w skali 1: 25 000 • Zał ącznik Nr 1- Kierunki zagospodarowania przestrzennego.

Zgodnie z ustaw ą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w zmianie Studium uwzgl ędniono uwarunkowania wynikaj ące z: - dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia, terenu, - stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony, - stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu, w tym krajo- brazu kulturowego, - wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych, - stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej - warunków i jako ść życia mieszka ńców, w tym ochrony ich zdrowia, - zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia, - potrzeby i mo żliwo ści rozwoju gminy, - stanu prawnego gruntów, - wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin i zasobów wód podziemnych, - wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych, - stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania go- spodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami, - zada ń słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych, - wymaga ń dotycz ących ochrony przeciwpowodziowej.

W cz ęś ci pierwszej uwarunkowa ń zawarto informacje wynikaj ące z ustale ń opracowa ń strategicznych, w tym:

55 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

- „Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie ” (KSRR), - „Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego do 2020r.”, - „ Planu zagospodarowania przestrzennego województwa podlaskiego - „Strategii rozwoju powiatu augustowskiego do 2020 roku, cz ęść II - Misja i cele rozwoju powiatu augustowskiego”, - „Strategia rozwoju Miasta i Gminy Lipsk do roku 2020”. W oparciu o zadania strategiczne wymienione w w/w dokumentach wyznaczono kie- runki zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk, w tym: ° rozbudowa infrastruktury telekomunikacyjnej, ° przebudowa systemu energetycznego, ° wspieranie rozwoju infrastruktury gazowej, w tym planowana budowa gazoci ągu wyso- kiego ci śnienia. ° dostosowanie standardów technicznych dróg publicznych do ich klas funkcjonalnych i potrzeb ruchu , ° ochrona powietrza, gleb, wody i innych zasobów, ° efektywny system gospodarowania odpadami, ° ochrona zasobów przyrodniczych i warto ści krajobrazowych, w tym planowany trans- graniczny obszar chroniony „Trzy Puszcze", ° turystyka transgraniczna i mi ędzynarodowa, w tym m.in. realizacja transgranicznego szlaku turystycznego z Polski na Białoru ś: (Biała Piska) – granica województwa – Au- gustów – Lipszczany – Grodno, ° poprawienie obsługi ruchu na granicach z Białorusi ą poprzez planowane drogowe przej ście graniczne w Lipszczanach, ° tworzenie warunków do wykorzystania dla rozwoju przemysłu i przedsi ębiorczo ści ist- niej ących uzbrojonych terenów, urz ądze ń technicznych i obiektów w Lipsku.

Rysunki zmiany Studium sporz ądzono na kopiach map topograficznych pozyskanych od Marszałka Województwa Podlaskiego - Licencja nr DMG-II.7522.64.2015_20_P z dnia 27.05.2015r.

2. SYNTEZA UWARUNKOWA Ń MAJ ĄCYCH WPŁYW NA USTALENIA KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO.

1) Uwarunkowania wynikaj ące z poło żenia: Gmina Lipsk poło żona jest w rejonie przygranicznym północno-wschodniej cz ęś ci kraju w województwie podlaskim. Powierzchnia gminy wynosi 184,21 km 2, co stanowi niecały 1% powierzchni województwa i około 11% powierzchni powiatu augustowskiego, na terenie któ- rego jest poło żona. Gmina Lipsk jest jedyn ą gmin ą miejsko – wiejsk ą wchodz ącą w skład po- wiatu augustowskiego. Miasto Lipsk pełni rol ę centrum administracyjnego gminy. Obszar gminy Lipsk od półno- cy s ąsiaduje z gmin ą Płaska, od zachodu gmin ą Sztabin, a od południa z gminami D ąbrowa Białostocka i Nowy Dwór, wschodni ą granic ę gminy stanowi granica pa ństwa. Przygraniczne położenie gminy wi ąż e si ę z projektowanym rozwojem ruchu turystycznego i tranzytowego po uruchomieniu przej ścia granicznego w Lipszczanach.

56 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

2) Uwarunkowania wynikaj ące z dotychczasowego zagospodarowania i u żytkowania te- renu Gmina Lipsk charakteryzuje si ę zachowanym w znacznym stopniu, zbli żonym do natu- ralnego, środowiskiem przyrodniczym o wysokich i unikalnych walorach w skali kraju. Na jej obszarze wyst ępuj ą komponenty naturalnych lasów o cennej i ró żnorodnej ro ślinno ści o naj- wy ższym stopniu naturalno ści i najwy ższej bioró żnorodno ści. Wysoki stopie ń naturalno ści gminy wynika z samej struktury u żytkowania gruntów, w której dominuj ą obszary uznane za biologicznie czynne – aktywne, tj.: ł ąki, pastwiska, lasy, zadrzewienia, nieu żytki bagienne. Analiza uwarunkowa ń wewn ętrznych i zewn ętrznych miasta i gminy Lipsk pozwoliła na okre ślenie kierunków jej rozwoju, które winny zmierza ć do: 1) tworzenia warunków do kształtowania przejrzystej struktury przestrzennej miejscowo ści poprzez modernizacj ę istniej ących obiektów i przeznaczenie wolnych terenów pod nowe zainwestowanie, 2) porz ądkowanie terenów zabudowanych poło żonych szczególnie wzdłu ż najwa żniejszych szlaków komunikacyjnych i szlaków turystycznych, 3) utrzymanie harmonijnego krajobrazu otwartego szczególnie na obszarach najbardziej atrakcyjnych krajobrazowo i kulturowo, 4) tworzenie terenów przestrzeni publicznych, miejsc wypoczynku, sportu, zieleni, ci ągów pieszych i tras rowerowych. Dotychczasowy rozwój sieci osadniczej pozwolił na ustalenie nast ępuj ącej hierarchii strukturalno-administracyjnej: ‹ Miasto Lipsk – wielofunkcyjny gminny o środek rozwoju wspomagaj ący o środek po- wiatowy w zakresie szkolnictwa średniego, ochrony zdrowia, kultury oraz rozwoju przed- si ębiorczo ści i otoczenia biznesu. W perspektywie pełni ć on mo że równie ż funkcj ę o środ- ka rozrz ądu i obsługi potencjalnego ruchu transgranicznego i turystycznego w północnej cz ęś ci Biebrza ńskiego Parku Narodowego oraz południowej cz ęś ci Puszczy Augustow- skiej (plan województwa); ‹ wsie o funkcji rolniczej z ewentualnymi usługami. Znaczne zró żnicowanie planowanej struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta i gminy Lipsk wynikaj ące z analizy uwarunkowa ń wewn ętrznych i zewn ętrznych były powodem wy- znaczenia czterech stref polityki przestrzennej o odmiennych priorytetach rozwojowych. W wyodr ębnionych strefach polityki przestrzennej, okre ślony został docelowy stan zain- westowania, kierunek zmian w zagospodarowaniu przestrzennym oraz dopuszczalny zakres tych zmian w przeznaczeniu poszczególnych terenów. Istotnym dla polityki przestrzennej gminy było wskazanie terenów proponowanych do obj ęcia ograniczeniem i zakazem zabudowy.

3) Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu środowiska, ochrony przyrody, krajobrazu w tym krajobrazu kulturowego Gmina Lipsk charakteryzuje si ę zachowanym w znacznym stopniu, zbli żonym do natu- ralnego, środowiskiem przyrodniczym o wysokich i unikalnych walorach w skali kraju. Na jej obszarze wyst ępuj ą komponenty naturalnych lasów o cennej i ró żnorodnej ro ślinno ści o naj- wy ższym stopniu naturalno ści i najwy ższej bioró żnorodno ści. Wysoki stopie ń naturalno ści gminy wynika z samej struktury u żytkowania gruntów, w której dominuj ą obszary uznane za biologicznie czynne – aktywne, tj.: ł ąki, pastwiska, lasy, zadrzewienia, nieu żytki bagienne. Jako ść środowiska w Gminie Lipsk mo żna okre śli ć jako wzgl ędnie dobr ą. Na terenie Gminy Lipsk nie wyst ępuj ą zakłady przemysłowe b ędące najwi ększymi emitorami zanieczysz- cze ń w skali województwa, a poziom st ęż eń poszczególnych zanieczyszcze ń nie przekracza poziomów dopuszczalnych. Głównymi źródłami lokalnych zanieczyszcze ń powietrza wyst ępu-

57 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk jących w gminie Lipsk mo żna zaliczy ć transport samochodowy i rozproszone źródła emisji na terenach zabudowanych. Do głównych kierunków działań zmierzaj ących do ochrony ludności i środowiska nale ży zaliczy ć: • eliminacj ę spalania w ęgla na paliwa nie emituj ące szkodliwych gazów i pyłów do at- mosfery, • wyposa żenie terenów zwartej struktury osadniczej wsi w systemy wodno-kanalizacyjne z odprowadzaniem ścieków do oczyszczalni, • eliminacj ę zanieczyszcze ń obszarowych pochodz ących z działalno ści rolniczej, • nie przekraczanie dopuszczalnych poziomów hałasu w zwi ązku z eksploatacj ą urz ądze ń technicznych i obiektów budowlanych, Gmina Lipsk nale ży do cennych przyrodniczo terenów województwa, o czym świadcz ą zlokalizowane w jej granicach formy ochrony przyrody obejmuj ące około 64% jej powierzch- ni t.j.: - Biebrza ński Park Narodowy, - dwa obszary chronionego krajobrazu „Dolina Biebrzy” „Puszcza i Jeziora Augustowskie” - dwa obszary specjalnej ochrony ptaków Natura 2000: „Puszcza Augustowska” PLB200002 i „Ostoja Biebrza ńska” PLB200006”. Oprócz istniej ących ju ż form ochrony przyrody na obszarze gminy projektowane s ą jesz- cze: - dwa specjalne obszary ochrony siedlisk: „Ostoja Augustowska” -PLH 200005 i „Dolina Bie- brzy” PLH200008, - Transgraniczny Obszar Chroniony „Trzy Puszcze”. Na wyst ępuj ących terenach chronionych obowi ązuj ą ustalenia wynikaj ące z przepisów prawa dotycz ących ochrony przyrody. Główn ą zasad ą ochrony istniej ącego krajobrazu jest ochrona oraz zapobieganie jego przekształceniom poprzez ograniczenie zmian naturalnie ukształtowanej powierzchni terenów rolniczych oraz zachowanie naturalnej zieleni wysokiej (lasów, śródpolnych zadrzewie ń). W celu zachowania istniej ących warto ści krajobrazu kulturowego nale żałoby kierowa ć si ę zasad ą wznoszenia obiektów budowlanych dostosowanych architektonicznie do architektury regional- nej wkomponowanych i harmonizuj ących z otaczaj ącym krajobrazem.

4) Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu środowiska kulturowego Na terenie gminy wyst ępuj ą obszary ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków. W granicach administracyjnych gminy znajduj ą si ę obiekty zabytkowe wpisane do rejestru za- bytków oraz obiekty uj ęte w wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków, a tak że stanowiska archeologiczne. Ze wzgl ędu na liczne zasoby o znacz ącej warto ści historyczno- kulturowej nale ży podj ąć priorytetowe działania d ążą ce do zachowania i dalszej ochrony obiektów wpisanych do rejestru i ewidencji zabytków maksymalnej ochrony zachowanych zasobów dziedzictwa kulturowego i tworzenia warunków sprzyjających rekonstrukcji niektórych z nich w harmonii z otoczeniem.

5) Uwarunkowania wynikaj ące z sytuacji społeczno – gospodarczej: Rozwój miasta i gminy Lipsk powinien d ąż yć do osi ągni ęcia celu jakim jest wyrówny- wanie dysproporcji w poziomie zagospodarowania w stosunku do rozwini ętych obszarów kra- ju z jednoczesnym zapewnieniu poprawy warunków życia mieszka ńców przy zachowaniu rów- nowagi mi ędzy aktywno ści ą gospodarcz ą a ochron ą środowiska przyrodniczego i kulturowego. Wzrost gospodarczy, skutkuj ący podniesieniem jako ści życia nast ąpi ć mo że poprzez rozwój nowoczesnego rolnictwa ekologicznego, wykorzystanie potencjału turystycznego i rozwoju infrastruktury. Wytworzenie wizerunku miasta Lipsk jako wielofunkcyjnego o środka rozwoju obsługuj ącego okolicznych mieszkańców gminy oraz wspomagaj ącego o środek powiatowy w 58 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk zakresie szkolnictwa średniego, ochrony zdrowia, kultury oraz przedsi ębiorczo ści i otoczenia biznesu. W perspektywie zakłada si ę że Lipsk b ędzie pełnił funkcj ę obsługi ruchu turystyczne- go i tranzytowego poprzez zrealizowanie przej ścia granicznego w Lipszczanach.

3. SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU ZMIANY STUDIUM

1. Struktura funkcjonalno-przestrzenna Struktura funkcjonalno przestrzenna – została wyznaczona na podstawie przeprowadzo- nych analiz oraz odmiennych uwarunkowa ń przestrzenno –gospodarczych. Nie wyznaczono kierunków zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów wynikaj ą- cych z audytu krajobrazowego ze wzgl ędu na brak tego opracowania dla obszaru województwa podlaskiego. Obszar gminy Lipsk został podzielony na strefy polityki przestrzennej: A1, A2, A3, A4, B, C, D. Strefy A1, A2, A3, A4 obejmuj ą obszar w granicach administracyjnych miasta Lip- ska. Główne kierunki zagospodarowania: A1 - Strefa śródmiejska miasta Lipsk A2- Strefa osadnicza z preferencj ą zabudowy mieszkaniowej o niskiej intensywno ści. A3- Strefa rozwoju funkcji mieszkaniowej, usługowo-produkcyjnej. A4- Strefa o najwy ższym re żimie ochronnym. STREFA B - o wysokim re żimie ochronnym , obejmuj ąca tereny Biebrza ńskiego Parku Na- rodowego, obszarów Natura 2000: „Dolina Biebrzy" i „Ostoja Biebrza ńska". STREFA C - o podwy ższonym re żimie ochronnym z mo żliwo ści ą rozwoju osadnictwa i rolnictwa ekologicznego, obejmuj ąca tereny chronione na podstawie ustawy o ochronie przyrody. Strefa D – strefa rolniczo – osadnicza z usługami zwi ązanymi z obsług ą rolnictwa i le- śnictwa , obejmuj ąca pozostałe tereny gminy Lipsk. Zasady zagospodarowania poszczególnych stref okre ślono z uwzgl ędnieniem przepisów odr ębnych w zakresie ochrony środowiska, krajobrazu, przyrody, dziedzictwa kulturowego i zabytków, w tym stanowisk archeologicznych. Opracowane kierunki zmian w strukturze przestrzennej zostały oparte o bilans terenów, z którego wynika, że na terenie miasta i gminy Lipsk, poza obszarami o zwartej strukturze osad- niczej nie wyst ępuje potrzeba wyznaczania nowych terenów pod zabudow ę.

2. System przyrodniczy Gmina Lipsk nale ży do cennych przyrodniczo terenów województwa, o czym świadcz ą zlokalizowane w jej granicach formy ochrony przyrody. W zmianie Studium zaktualizowano granice Biebrza ńskiego Parku Narodowego oraz wrysowane zostały nowe granice: - Obszarów Chronionego Krajobrazu: „Dolina Biebrzy” i „Puszcza i Jeziora Augustowskie” - Obszary Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000: „Puszcza Augustowska” PLB200002 i „Ostoja Biebrza ńska” PLB200006”. - projektowanych specjalne obszary ochrony siedlisk: „Ostoja Augustowska” -PLH 200005 i „Dolina Biebrzy” PLH200008, - Transgraniczny Obszar Chroniony „Trzy Puszcze”. Dla ka żdego z wy żej wymienionych obszarów obowi ązuj ą ograniczenia w zagospodarowaniu terenu zawarte w przepisach odr ębnych. Ze wzgl ędu na funkcj ę krajobrazu bardzo wa żna jest jego ochrona oraz zapobieganie jego przekształceniom. W celu zabezpieczenia krajobrazu przyj ęto zasad ę ograniczenia zmian natu- 59 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk ralnie ukształtowanej powierzchni terenu oraz zachowanie naturalnej zieleni wysokiej (lasów, śródpolnych zadrzewie ń). Rekultywacja terenów poeksploatacyjnych winna mie ć na celu przywrócenie naturalnego krajobrazu. Szczególnej ochronie podlega krajobraz na terenach chronionych w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody. Ogólnie teren Gminy Lipsk mo żna zaliczy ć do krajobrazu rolniczego, dla którego zostały zapisane zasady jego ochrony m.in. po- przez: • kształtowanie bogatej struktury ekologicznej krajobrazu rolniczego (zadrzewienia, płaty le śne, oczka wodne, miedze), • zachowanie mozaiki zbiorowisk naturalnych, półnaturalnych i antropogenicznych • hamowanie komasacji pól – ochrona miedz (i chwastów), • rozwój sieci zadrzewie ń w obszarach rolniczych – stanowi ą środowisko życia i pokarm dla bardzo wielu gatunków, • ograniczenia zabudowy rozproszonej, • zasady lokalizacji dominant wysoko ściowych. Ochron ą powinny by ć obj ęte równie ż tereny wód powierzchniowych i podziemnych, które za- gro żone s ą głównie zanieczyszczeniami antropogenicznymi.

3. Dziedzictwo kulturowe W zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków w zmianie Studium przyjmuje si ę ochron ę zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia, innych zabytków nieruchomych znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków, a tak że stanowiska archeolo- giczne. Ochrony wymagaj ą w szczególno ści obiekty i zespoły zabytkowe w sposób, który nie spowo- duje degradacji ich warto ści historycznych, estetycznych i architektonicznych. Jednym z priorytetowych kierunków ochrony jest układ urbanistyczny miasta Lipsk poprzez zachowanie walorów historycznych i kompozycyjnych jego rozplanowania oraz dys- pozycji przestrzennej. W szczególno ści zachowana powinna zosta ć historyczna kompozycja głównych ulic, placów i form architektonicznych zabudowy.

4. Komunikacja i infrastruktura techniczna 4.1. Komunikacja Zewn ętrzne powi ązania komunikacyjne miasta i gminy Lipsk zapewniaj ą publiczne drogi wojewódzkie: Nr 664 Augustów- Lipsk- Granica Pa ństwa, Nr 673 Lipsk – Dąbrowa Bia- łostocka – Sokółka. Oprócz w/w powi ąza ń z gminami s ąsiaduj ącymi i miejscowo ściami sta- nowi ą drogi powiatowe i gminne. Głównym celem polityki rozwoju systemu komunikacji i budowy urz ądze ń infrastruk- tury technicznej jest stworzenie warunków dla sprawnego, bezpiecznego i ekonomicznego funkcjonowania, z jednoczesnym ograniczeniem konfliktów przestrzennych oraz uci ąż liwo ści dla środowiska. Wa żnym zagadnieniem dla rozwoju gminy jest budowa i oznakowanie tras i ście żek turystycznych w tym rowerowych. Gmina Lipsk w latach 2018 – 2021 planuje budow ę kompleksu ście żek rowerowych na terenie gminy Lipsk o długości około 11 km.

4.2. System zaopatrzenia w wod ę Na terenie Gminy Lipsk eksploatowane s ą trzy komunalne uj ęcia wody: Lipsk, Skieb- lewo, Krasne. Cz ęść terenu gminy dodatkowo zaopatrywana jest w wod ę z uj ęć wody w Cho- ru żowce (gmina Nowy Dwór) i Stock (gmina D ąbrowa Białostocka). Miasto Lipsk jest w 100% zwodoci ągowane, natomiast tereny wiejskie gminy w około 90%. Wydajno ść istniej ących uj ęć wody jest wystarczaj ąca dla zaspokojenia potrzeb istniej ą- cych i perspektywicznych. Dopuszcza si ę mo żliwo ść zaopatrzenia w wod ę z indywidualnych uj ęć wody dla poje- dynczych gospodarstw domowych.

60 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

W celu poprawy jako ści wody pitnej w latach 2015-2021 planowana jest modernizacja i przebudowa uj ęcia wody w mie ście Lipsku, która b ędzie obejmowała wymian ę urz ądze ń w hydroforni wraz z budow ą studni gł ębinowej.

4.3. System kanalizacji sanitarnej i deszczowej Miasto Lipsk jest w 95% skanalizowane, natomiast na terenach wiejskich gminy brak jest kanalizacji sanitarnej. Głównym systemem odprowadzania ścieków komunalnych z tere- nów zabudowy wielorodzinnej, usługowej, przemysłowej i cz ęś ci jednorodzinnej jest ogólno miejska kanalizacja sanitarna i oczyszczalnia ścieków zlokalizowana w zachodniej cz ęś ci mia- sta. Ścieki bytowe z budynków zlokalizowanych na terenach wiejskich unieszkodliwiane s ą w szczelnych zbiornikach bezodpływowych, w ilo ści ok.470 (stan na 2014r), a nast ępnie do- wo żone s ą do oczyszczalni ścieków w Lipsku. Niektóre gospodarstwa rolnicze posiadaj ą przy- domowe oczyszczalnie ścieków (18 sztuk na koniec 2014r.), czyli zespół urz ądze ń, w którym znaczna cz ęść ścieków jest oczyszczana do tego stopnia, że mo żna je odprowadza ć do gruntu lub pobliskich wód powierzchniowych bez zagro żenia ska żeniem gleby i wód. W zwi ązku z dalszym porz ądkowaniem gospodarki ściekowej istnieje konieczno ść skanalizowania pozostałych terenów zainwestowanych w mie ście Lipsku i sukcesywne podł ą- czanie terenów wsi oraz budowy oczyszczalni przydomowych dla zabudowy kolonijnej i lu ź- nej zagrodowej.

4.4 System gospodarki odpadami Miasto i gmina Lipsk w „Planie Gospodarki Odpadami Województwa Podlaskiego na lata 2009-2012” zostało umieszczone w Regionie Północnym i gospodarka odpadami powinna by ć realizowana w ramach tego regionu. Gmina Lipsk należy do Zwi ązku Komunalnego „Bie- brza" z siedzib ą w Dolistowie Starym I, gm. Jaswiły. Jednym z projektów Zwi ązku Komunalnego „Biebrza" jest utworzenie Biebrza ńskiego Systemu Gospodarki Odpadami, który w sposób kompleksowy i racjonalny rozwi ązywałby problemy zagospodarowania odpadów na obszarze gmin nadbiebrza ńskich. W ramach w/w projektu wybudowano: - Zakład Zagospodarowania Odpadów (ZZO)w Koszarówce gm. Grajewo, które obok Zakładu Recyklingu w Dolistowie Starym stanowi główny o środek zagospodarowania odpadów na terenie obj ętym projektem; - 3 stacje przeładunkowe w D ąbrowie Białostockiej, Mo ńkach i Augustowie, których zadaniem jest poprawa efektywno ści transportu odpadów na obszarze projektu, umo żliwiaj ących zmniej-szenie kosztów transportu z obszarów odległych oraz zwi ększenie stopnia zag ęsz- czenia prze-wo żonych odpadów. We wsi Koszarówka powstały: hala sortowni odpadów, kompostownia odpadów bio- degradowalnych, kwatera składowa odpadów (balastu), magazyny na odpady problemowe i niebezpieczne oraz surowce wtórne, a tak że budynki: administracyjny, socjalno-sanitarny i garażowy oraz niezb ędna infrastruktura techniczna. Od grudnia 2013r. Instalacja jest w pełni eksploatowana, dostarczane s ą tu bezpo śred- nio lub ze stacji przeładunkowych odpady komunalne zbierane przez lokalnych operatorów. Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne s ą poddane mechaniczno-biologicznemu przetworzeniu w sortowni i kompostowni. Na sortowni nast ępuje odzysk surowców wtórnych oraz odbierana jest frakcja podsitowa, która jest kierowana do kompostowni w której odpady biodegradowalne i selektywnie zbierane odpady zielone ulegaj ą biologicznemu przetworzeniu. Pozostało ści z procesu, tzw. balast, jest kierowany na składowisko, a odebrane w sortowni su- rowce wtórne s ą przekazywane do recyklerów. Ponadto w sortowni odebrane s ą odpady nie- bezpieczne i przekazane do specjalistycznych instalacji.

61 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

Na terenie miasta Lipsk w cz ęś ci północno-zachodniej miasta planowane jest utworze- nie punktu selektywnej zbiórki odpadów.

4.5. Elektroenergetyka Źródłem zasilania w energi ę elektryczn ą gminy Lipsk jest stacja 110/15 kV zlokali- zowana w D ąbrowie Białostockiej. System elektroenergetyczny dystrybucyjny ( średniego i ni- skiego napi ęcia) winien by ć sukcesywnie rozbudowywany i modernizowany oraz spełnia ć wymagania i potrzeby wszystkich odbiorców. Głównym celem polityki rozwoju systemu infrastruktury energetycznej jest stworze- nie warunków dla sprawnego, bezpiecznego i ekonomicznego funkcjonowania, z jednocze- snym ograniczeniem konfliktów przestrzennych oraz uci ąż liwo ści dla środowiska. Wa żnym czynnikiem b ędzie równie ż racjonalna gospodarka przestrzeni ą przy lokalizowaniu urz ądze ń i sieci elektroenergetycznych poprzez stopniow ą eliminacj ę sieci napowietrznych SN i Nn z te- renów chronionych i zamian ę ich na sieci kablowe. 4.6. Zaopatrzenie w ciepło W zakresie ciepłownictwa potrzeby miasta Lipsk zaspokajane s ą za pomoc ą 3 kotłow- ni lokalnych i 22 indywidualnych. Kotłownie zaopatruj ą w ciepło budynki mieszkalne wieloro- dzinne oraz budynki u żyteczno ści publicznej. Ponadto na terenie gminy w nielicznych budynkach prywatnych zamontowane s ą piece zasilane olejem opałowym. Gmina nie posiada wykazu tych gospodarstw. Wi ększo ść indywi- dualnych gospodarstw domowych na terenie gminy posiada własne kotłownie opalane drew- nem, niektóre z dodatkiem w ęgla. Podstawowe kierunki rozwoju systemów grzewczych: a) sukcesywne zwi ększanie udziału proekologicznych no śników energii cieplnej do celów grzewczych takich jak: olej opałowy i energia elektryczna, jak równie ż niekonwencjonalne źródła energii (energia słoneczna, wiatr) w celu zmniejszenia zanieczyszcze ń środowiska, b) wprowadzenie nowoczesnych, wysokosprawnych, zautomatyzowanych urz ądzeń grzew- czych na paliwo ekologiczne gwarantuj ących małe zu życie paliwa, ułatwion ą obsług ę i zmniejszaj ących w efekcie koszty eksploatacji jak równie ż nowych rozwi ąza ń technicznych w wewn ętrznych instalacjach grzewczych, c) ekologizacja no śników energii cieplnej powinna by ć wprowadzona w pierwszej kolejno ści w wi ększych źródłach ciepła tj. zaopatruj ących obiekty u żyteczno ści publicznej i zakłady produkcyjne, d) zmniejszenie strat cieplnych w budynkach nowo projektowanych, jak równie ż w istniej ą- cych o złych warunkach termoizolacyjnych.

5. Planowane inwestycje celu publicznego: 1) o znaczeniu lokalnym przewidziane do realizacji w latach 2015-2021 w zakresie: a) komunikacji (planowane przebudowy ulic w mieście Lipsku i dróg na terenie gminy), b) infrastruktury technicznej: • modernizacja i przebudowa uj ęcia wody w mie ście Lipsku, która b ędzie obejmowała wymian ę urz ądze ń w hydroforni wraz z budow ą studni gł ębinowej, • budowa studni gł ębinowej na terenie usług turystycznych w Lipsku, • budowa 3 zbiorczych oczyszczalni ścieków o przepustowo ści do 25m 3/dob ę we wsiach Skieblewo, Kurianka i Krasne wraz z systemem sieci kanalizacyjnej, • budowa przepompowni ścieków przy ul. Nowodworskiej w Lipsku, • przebudowa kanałów sanitarnych w Lipsku o długo ści około 200mb., • rozbudowa sieci kanalizacyjnej w ul. Saperów w Lipsku,

62 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Lipsk

• budowa i przebudow ę sieci kanalizacji deszczowej, • budowa punktu selektywnej zbiórki odpadów pomi ędzy ulicami B. Jarmakowicza i Batorego w Lipsku, na terenie przeznaczonym pod zabudow ę produkcyjno-składow ą, c) obiektów publicznych: ‹ termomodernizacja budynku Samorz ądowego Przedszkola w Lipsku, ‹ przebudowa i modernizacja basenu k ąpielowego przy ul przy ul. Batorego w Lipsku, ‹ budowa boiska do piłki r ęcznej przy Zespole Szkół Samorz ądowych w Lipsku, ‹ zagospodarowanie na cele rekreacyjne terenu przyległego i budowa boiska sportowego o nawierzchni trawiastej przy Szkole Podstawowej w Rygałówce. 2) o znaczeniu ponadlokalnym (z wynikaj ące z Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podlaskiego) z zakresu: a) komunikacji - dostosowanie dróg wojewódzkich na całej długo ści lub wyszczególnionych odcinkach do parametrów klasy G: - Nr 664 na odcinku Augustów – Lipsk i ewentualnie zmiana kategorii na drog ę krajo- wą, - Nr 673 na odcinku Lipsk – Dąbrowa Białostocka-Sokółka - dostosowanie drogi wojewódzkiej do parametrów klasy Z: - Nr 664 na odcinkach Raczki – Augustów i Lipsk – granica pa ństwa, - dostosowanie drogi powiatowej o szczególnym znaczeniu dla rozwoju województwa – do klasy Z- Nr 864 Lipsk - Gruszka ze wzgl ędów turystycznych. b) infrastruktury: ‹ przebudowa mostów na rzekach i ciekach bez nazwy w ci ągu drogi wojewódzkiej Lipsk - Dąbrowa Białostocka - Sokółka. ‹ organizacja mi ędzynarodowej trasy rowerowej R65 ”Pier ście ń rowerowy Suwalszczy- zny”; ‹ realizacja transgranicznych pieszych i rowerowych szlaków turystycznych z Polski na Litw ę i Białoru ś, w tym szlaków: (Biała Piska) – granica województwa – Augustów – Lipszczany – Grodno. 6. Rolnicza i le śna przestrze ń produkcyjna. Wyszczególnione zostały kierunki i zasady prowadz ące do regulacji procesów produk- cyjnych. W ramach rozwoju i zagospodarowania rolniczej przestrzeni produkcyjnej w miej- scowo ściach o korzystnych warunkach glebowych, w postaci wy ższych klas bonitacyjnych, dąż y si ę do obj ęcia ochron ą przed zmian ą na cele nierolnicze, wspierania prawidłowego u żyt- kowania gleb i ochron ą przed wprowadzaniem niewła ściwych zabiegów agrotechnicznych. W zwi ązku z zachodz ącymi procesami urbanizacyjnymi przestrze ń produkcyjna w po- zostałych cz ęś ciach gminy w okresie perspektywicznym ulegnie dalszym procesom przekształ- ce ń. Przewidywane s ą, zatem znaczne pomniejszenia areału gruntów rolnych i zmiany w struk- turze ilo ściowej i wielko ściowej gospodarstw. Grunty le śne podobnie jak grunty rolne podlegaj ą ochronie, w zwi ązku, z czym wy- szczególniono działania, które maj ą kształtowa ć le śną przestrze ń produkcyjn ą. Na terenie gminy wzdłu ż rzeki Biebrzy wyst ępuj ą obszary bezpo średniego zagro żenia powodzi ą. S ą to obszary w u żytkowaniu rolniczym, które pozostaj ą wył ączone z zabudowy oraz rozbudowy istniej ących budynków.

63