FIRE SAFETY IN THE HOME KALIGTASAN SA SUNOG SA BAHAY

TAGALOG Did you know…? Alam mo bang…?

• You’re four times more • Apat na beses kang mas likely to die in a fire if you malamang mamatay sa don’t have a smoke alarm sunog kung wala kang that works. gumaganang alarma para • Around half of home fires sa usok. are caused by cooking accidents. • Halos kalahati ng mga sunog sa bahay ay dulot • Two fires a day are started ng mga aksidente sa by candles. pagluluto.

• Every six days someone • Dalawang sunog bawat dies from a fire caused by araw ang nagmumula sa a cigarette. mga kandila. • About two fires a day are started by heaters. • Bawat 6 na araw, may namamatay mula sa • Faulty electrics (appliances, sunog na sanhi ng wiring and overloaded sigarilyo. sockets) cause around 6,000 fires in the home • Halos dalawang sunog across the country every bawat araw ang year. sinimulan ng mga heater.

• Ang mga may sirang de-koryente (mga appliance, wiring at mga overloaded na saksakan) ay nagdudulot ng halos 6,000 sunog sa bahay sa buong bansa bawat taon.

2 3 Choosing your Pagpili ng iyong smoke alarms mga alarma para sa usok

• Fit at least one smoke alarm • Magkabit ng kahit isang ECT Y on every level of your home. alarma para sa usok sa Top tip O bawat palapag ng tahanan T Pangunahing U • Smoke alarms are cheap and O ninyo. R R easy to install. payo • Mura lang ang mga alarma P • They are available from para sa usok at madali itong E W DIY stores, electrical shops ikabit. M IT and most high street O H supermarkets. • Mabibili ito mula sa mga H DIY na tindahan, hardware • There are a variety of at karamihan sa mga high different models to choose street na supermarket. from. Your local fire and OK • Maraming uri ng M E rescue service will be happy S to give you advice on which magkakaibang modelo na Fit smoke alarms R one is best suited for you. pagpipilian. Masisiyahan ang LA MS inyong lokal na serbisyo ng Magkabit ng mga A • Ten-year sealed battery sunog at pansagip na bigyan alarma para sa usok smoke alarms are the best kayo ng payo kung alin ang PROTEKTAHAN option. They are slightly pinakabagay sa inyo. more expensive, but you ANG TAHANAN save on the cost of replacing • Pinakamahusay na opsiyon batteries. ang sampung-taong MO NG MGA selyadong bateryang alarma British Standard Kitemark ALARMA PARA • Look out for one of these para sa usok. Medyo mas symbols, which shows the mahal ito pero makakatipid SA USOK alarm is approved and safe. kayo sa gastos sa pagpalit ng mga baterya. • Hanapin ang isa sa mga simbolong ito na nagpapakita kung aling The easiest way to Ang pinakamadaling alarma ang aprubado at protect your home paraan para ligtas. and family from protektahan ang bahay at pamilya mo A WORKING fire is with working smoke alarms. mula sa sunog ay sa SMOKE ALARM ANG GUMAGANANG paggamit ng mga COULD SAVE ALARMA PARA Get them. Install gumaganang alarma YOUR LIFE para sa usok. SA USOK AY them. Test them. MAKAKAPAGLIGTAS They could save Kumuha nito. Ikabit SA BUHAY MO your life. ito. Subukan ito. Maliligtas nito ang 4 buhay ninyo. 5 How to make sure your Paano matitiyak na gumagana ang Fitting your smoke alarms work iyong mga alarma para sa usok smoke alarms

Subukan ang iyong mga alarma Test your smoke alarms at least para sa usok nang kahit minsan monthly. Top tip The ideal position is on the ceiling, in the bawat buwan. middle of a room, and on the hallway and Pangunahing • Kung alinman sa iyong mga alarma para landing, so you can hear an alarm throughout • If any of your smoke alarms have payo your home. a one year battery, make sure it is sa usok ay may pang isang taong baterya, siguruhing palitan ito bawat taon. Alisin changed every year. Only take the lang ang baterya kapag kailangan mo • Don’t put alarms in or near kitchens or bathrooms battery out when you need to itong palitan. where smoke or steam can set them off by accident. replace it. • Huwag kailanman idiskonekta o alisin ang • If it is difficult for you to fit smoke alarms yourself • Never disconnect or take the batteries mga baterya mula sa alarma mo kapag contact your local fire and rescue service for help. out of your alarm if it goes off by mali itong tumunog. They’ll be happy to install them for you. mistake. • Pinakamurang opsiyon ang mga standard na alarmang pinatatakbo ng baterya, • Standard battery operated alarms are pero kailangang palitan ang mga baterya Pagkabit sa iyong mga the cheapest option, but the batteries bawat taon. Test it need to be replaced every year. alarma para sa usok • Maraming tao ang nakakalimot na Subukan ito • A lot of people forget to test the subukan ang mga baterya, kaya mas batteries, so longer life batteries are mabuti ang mga bateryang mahaba ang Ang natatanging posisyon ay sa kisame, sa better. buhay. gitna ng kuwarto at sa pasilyo at landing para • Ang mga alarmang pinatatakbo ng marinig ninyo ang alarma sa buong bahay • Mains-powered alarms are powered koryente ay pinatatakbo ng supply ng ninyo. by your home power supply. They koryente ng bahay ninyo. Kailangan need to be installed by a qualified itong ikabit ng kuwalipikadong electrician • Huwag ilagay ang mga alarma sa o malapit sa electrician, but like battery alarms, pero tulad ng mga alarmang de-baterya, kusina o banyo kung saan puwede itong tumunog they do require testing. kailangan itong subukan. dahil sa usok o steam nang hindi sinadya. • Testing smoke alarms tests the smoke • Ang pagsubok ng mga alarma para sa • Kung mahirap sa iyong ikabit ang mga usok ay sumusubok sa sensor ng usok pati sensor as well as the power supply alarma para sa usok nang ikaw mismo, na ang supply ng koryente at/o baterya. kontakin ang lokal ninyong serbisyo ng and/or battery. • Maaari ka ring magpakabit ng sunog at pansagip para sa tulong. • You can even have linked alarms magkakakabit na alarma para kapag Ikalulugod nilang ikabit ito para installed, so that when one alarm may natukoy na sunog ang isang alarma, sa inyo. detects a fire they all go off together. lahat sila ay magkakasabay na tutunog. This is useful if you live in a large Kapaki-pakinabang ito kung nakatira ka sa house or over several levels. malaking bahay o mahigit ilang palapag. Strobe light and vibrating-pad alarms Ang strobe light at mga vibrating- are available for those who are deaf pad na alarma ay mabibili para or hard of hearing. Contact the Action sa mga bingi o nahihirapang on Hearing Loss Information Line on makarinig. Kontakin ang Action 0808 808 0123 or textphone on Hearing Loss Information Line 0808 808 9000. sa 0808 808 0123 o mag-text sa teleponong 0808 808 9000. 6 7 Looking after your Pag-iingat sa inyong smoke alarms mga alarma sa sunog • Gawing regular na rutina ninyo sa • Make testing your smoke alarms tahanan ang pagsubok sa inyong part of your regular household mga alarma para sa sunog. routine. • Subukan ito sa pamamagitan ng • Test them by pressing the button pagpindot ng button hanggang until the alarm sounds. If it doesn’t tumunog ang alarma. Kapag hindi sound, you need to replace the ito tumunog, kailangan mong battery. palitan ang baterya. • Kung magsimulang mag-beep ang • If a smoke alarm starts to beep on alarma para sa sunog sa regular na a regular basis, you need to replace batayan, kailangan mong palitan the battery immediately. agad ang baterya. • If it is a ten year alarm, you will • Kung pang-sampung taong alarma need to replace the whole alarm ito, kailangan mong palitan ang every ten years. buong alarma kada sampung taon. . Ibang kagamitang maaari mong pag-isipan Other equipment you could • Ang mga pangsunog na kumot ay consider ginagamit para pamatay ng sunog o • Fire are used to put out pambalot sa taong nasusunog ang mga damit. Pinakamainam na ilagay IN THE KITCHEN a fire or wrap a person whose ito sa kusina. clothes are on fire. They are best ELECTRICS kept in the kitchen. • Naglalabas ang mga pamatay ng sunog ng sagitsit para makatulong • Fire extinguishers shoot out a jet to sa pagkontrol ng apoy. Mabilis CIGARETTES help control a fire. They are quick at simple itong gamitin pero lagi and simple to use, but always read munang basahin ang mga tagubilin. CANDLES the instructions first. • Ang mga alarma para sa init ay nakakatukoy ng mga sunog sa This section will tell you how you can avoid fires in your home, including • Heat alarms can detect fires in kusina kung saan hindi dapat ilagay how to cook safely and take care with electrics, heaters, candles and kitchens where smoke alarms ang mga alarma para sa sunog. cigarettes. should not be placed. KARANIWANG SUNOG SA KUSINA, KORYENTE, SIGARILYO, KANDILA Sasabihin sa iyo ng seksiyong ito kung paano mo maiiwasan ang sunog sa tahanan mo, kasama ang kung paanong ligtas na magluto at mag-ingat sa mga koryente, heater, kandila at sigarilyo.

Test it Change it Replace it 8 Subukan ito Baguhin ito Palitan ito 9 In the kitchen Sa kusina

Cook safely Take care with electrics Maingat na magluto Mag-ingat sa mga koryente • Keep electrics (leads and appliances) away Mag-ingat nang mabuti kung • Ilayo ang mga koryente (mga saksakan at Take extra care if you need to leave kailangan mong umalis sa kusina from water. mga appliance) sa tubig. the kitchen whilst cooking, take pans habang nagluluto, alisin ang mga off the heat or turn them down to • Check are clean and placed away kawali mula sa init o hinaan ito para • Tingnan kung ang mga ay malinis at avoid risk. from curtains and kitchen rolls. maiwasan ang peligro. ilagay nang malayo sa mga kurtina at roll ng kusina. • Keep the , hob and grill clean and in • Iwasang magluto kapag nakainom ng • Avoid cooking when under the influence alkohol. • Panatilihin na malinis at gumagana nang good working order. A build up of fat and of alcohol. mabuti ang oven, kalan at grill. Ang pagbuo grease can ignite a fire. • Iwasang iwan ang mga bata sa kusina nang ng mantika at grasa ay maaaring magsindi • Avoid leaving children in the kitchen alone mag-isa kapag nagluluto sa kalan. Ilagay ang ng apoy. when cooking on the hob. Keep matches Don’t put anything metal in the mga posporo at mga hawakan ng kaldero sa and sauce pan handles out of their reach hindi maaabot ng mga bata para panatilihin Huwag maglagay ng anumang metal microwave sa microwave to keep them safe. silang ligtas. Deep fat frying • Siguruhin na hindi nakalawit ang mga Pagpiprito nang nakalubog sa mantika • Make sure saucepan handles don’t stick hawakan ng kaldero – para hindi ito matabig out – so they don’t get knocked off the • Take care when cooking with hot oil – it at mahulog mula sa kalan. • Mag-ingat kapag nagluluto gamit ang mainit stove. sets alight easily. na mantika – madali itong umapoy. • Mag-ingat kapag may suot na maluwag na • Take care if you’re wearing loose clothing – • Make sure food is dry before putting it in damit – madali itong masunog. • Siguruhin na tuyo ang pagkain bago ito they can easily catch fire. hot oil so it doesn’t splash. ilubog sa mainit na mantika para hindi ito • Alisin ang mga tuwalyang pamunas at mga tumilamsik. • Keep tea towels and cloths away from the • If the oil starts to smoke – it’s too hot. Turn tela mula sa lutuan at kalan. cooker and hob. • Kapag nagsimulang umusok ang mantika – off the heat and leave it to cool. • Ang mga aparatong kumikislap ay mas ligtas masyado itong mainit. Patayin ang init at • Spark devices are safer than matches or • Use a thermostat controlled electric deep kaysa sa mga posporo o para pansindi hayaan itong lumamig. ng mga lutuang de-gas dahil wala itong to light gas cookers, because they fat fryer. They can’t overheat. • Gumamit ng de-koryenteng pamprito nang don’t have a naked flame. bukas na apoy. What to do if a pan catches fire nakalubog sa mantika na kontrolado ng • Suriin muli na nakapatay na ang lutuan thermostat. Hindi ito sobrang umiinit. • Double check the cooker is off when kapag tapos ka nang magluto you’ve finished cooking • Don’t take any risks. Turn off the heat if it’s Ano ang gagawin kapag umapoy ang safe to do so. Never throw water over it. kawali Top tip • Don’t tackle the fire yourself. • Huwag makipagsapalaran. Patayin ang init TopPangunahing tip kapag ligtas nang gawin ito. Huwag itong payo buhusan ng tubig. • Huwag mong labanan ang apoy nang ikaw mismo.

LUMABAS MANATILI SA LABAS Keep out of reach AT TUMAWAG Ilayo sa maaabot 10 11 Electrics Mga Koryente   Keep electrical appliances clean and Panatilihing malinis at maayos na in good working order to prevent gumagana ang mga de-koryenteng them triggering a fire. appliance upang maiwasang How to avoid electrical fires Paano iiwasan ang mga sunog dahil magsimula ito ng sunog. sa koryente • Always check that you use the right fuse to • Keep your eyes peeled for signs of • Magmatyag sa mga senyales ng prevent overheating. • Laging suriin na gumagamit ka ng tamang dangerous or loose wiring such as scorch mapanganib o maluwag na wiring tulad ng fuse para maiwasan ang pag-overheat. • Make sure an electrical appliance has a marks, hot plugs and sockets, fuses that mga marka ng sunog, maiinit na plug, mga British or European safety mark when you • Siguruhin na ang de-koryenteng appliance blow or circuit-breakers that trip for no pumuputok na fuse o mga namamatay buy it. ay may markang pangkaligtasan na British obvious reasons, or flickering lights. na circuit-breaker nang walang halatang o European kapag binili mo ito. dahilan, o mga ilaw na namamatay-sindi. • Certain appliances, such as washing • Check and replace any old cables and machines, should have a single plug to • Ang ilang mga appliance, tulad ng mga leads, especially if they are hidden from • Tingnan at palitan ang anumang lumang themselves, as they are high powered. , ay dapat may isang plug view – behind furniture or under carpets kable at lead, lalo na kung hindi ito para rito, dahil malakas ito sa koryente. and mats. nakikita – sa likod ng muwebles o sa ilalim • Try and keep to one plug per socket. ng mga carpet at mat. • Subukan na magpanatili ng isang plug sa • Unplugging appliances helps reduce the • When charging electrical goods, follow • Nakakatulong mabawasan ang peligrong bawat saksakan. risk of fire. the manufacturer’s instructions and look masunog ang patatanggal ng pagkasaksak for the CE mark that indicates chargers • Kapag nagcha-charge ng mga de- • Unplug appliances when you’re not using ng mga appliance. comply with European safety standards. koryenteng bagay, sundin ang mga them or when you go to . • Alisin sa pagkasaksak ang mga appliance tagubilin ng manufacturer at hanapin Portable heaters kapag hindi mo ito ginagamit o kapag Top tip ang markang CE na indikasyon na ang matutulog ka na. Pangunahing mga charger ay sumusunod sa mga • Try to secure heaters up against a wall to Top tip pangkaligtasang pamantayan ng Europe. stop them falling over. Mga portable na heater payo • Ipirmi ang mga heater sa dingding para • Keep them clear from curtains and hindi ito matumba. Know the limit! furniture and never use them for drying An extension lead or adaptor will clothes. • Ilayo ito sa mga kurtina at muwebles at have a limit to how many amps huwag ito kailanman gamitin para pantuyo it can take, so be careful not to Using an electric ng damit. overload them to reduce the risk of • Store electric blankets flat, rolled up or Paggamit ng de-koryenteng kumot a fire. loosely folded to prevent damaging the internal wiring. • Iimbak ang mga de-koryenteng kumot Appliances use different amounts nang patag, nakarolyo o maluwag na of power – a may use a 3amp plug and a a • Unplug blankets before you get into nakatiklop para maiwasang masira ang Don’t overload 5amp plug for example. bed, unless it has a thermostat control panloob na wiring. for safe all-night use. • Alisin sa pagkakasaksak ang mga kumot Huwag sobrahan ang load Alamin ang limitasyon! • Try not to buy second hand blankets and bago ka matulog, maliban kung mayroon check regularly for wear and tear. itong thermostat na kontrol para sa ligtas May limitasyon ang extension na magdamagang paggamit. • Always follow the manufacturer’s 5+5+3=13 lead o adaptor kung ilang amps • Huwag bumili ng mga segunda manong instructions. AMP AMP AMP AMP ang kaya nito, kaya mag-ingat na kumot at regular na tingnan kung may sira huwag sobrahan ang load nito para Furniture na ito. mabawasan ang peligro ng sunog. • Always ensure that your furniture has the • Laging sundin ang mga tagubilin ng Ang mga appliance ay gumagamit fire-resistant permanent label. manufacturer. ng magkakaibang dami ng koryente – halimbawa, ang Muwebles telebisyon ay maaaring gumamit ng • Laging siguruhin na ang muwebles 3amp na plug at ang vacuum cleaner mo ay may permanenteng tarheta na 12 ay 5amp na plug. RESISTANT nagsasabing hindi ito nasusunog. 13 Cigarettes Mga Sigarilyo Candles Mga Kandila

Stub cigarettes out properly and Maayos na patayin ang mga Make sure candles are Siguruhin na ang mga kandila dispose of them carefully. sigarilyo at maingat itong itapon. secured in a proper holder ay nasa maayos na lalagyan Put them out. Right out! Patayin ito. Agad! and away from materials at malayo sa mga bagay na that may catch fire – maaaring masunog – • Never smoke in bed. • Huwag manigarilyo sa kama. like curtains. tulad ng kurtina. • Use a proper ashtray – never a • Gumamit ng maayos na ashtray – • Put candles out when you leave the • Patayin ang mga kandila kapag wastepaper basket. huwag kailanman ang basurahan room, and make sure they’re put umalis ka sa kuwarto, at siguruhin ng papel. • Make sure your ashtray can’t tip over out completely at night. na ganap itong mapatay sa gabi. and is made of a material that won’t • Siguruhin na hindi matutumba ang • Children shouldn’t be left alone • Hindi dapat iwang mag-isa ang burn. inyong ashtray at gawa sa materyal na with lit candles. mga bata na may mga nakasinding hindi masusunog. • Don’t leave a lit cigarette, cigar or pipe kandila. • Keep pets away from lit candles. lying around. They can easily fall over • Huwag iwan ang may sinding sigarilyo, • Ilayo ang mga alagang-hayop sa and start a fire. tabako o pipang nakapatong lang. mga nakasinding kandila. Madali itong mahulog at magsimula ng • Take extra care if you smoke when you’re sunog. tired, taking prescription drugs, or if you’ve been drinking. You might fall asleep and • Mag-ingat nang mabuti kung naninigarilyo set your bed or sofa on fire. ka kapag ikaw ay pagod, umiinom ng mga de-resetang gamot o kapag umiinom ka. • Keep matches and lighters out of children’s Maaari kang makatulog at masunog ang reach. kama o sofa mo. • Consider buying child resistant lighters and • Panatilihing hindi maaabot ng mga bata match boxes. ang mga posporo at lighter. • Pag-isipang bumili ng mga lighter at kahon Top tip ng posporo na ligtas sa mga bata. Pangunahing payo Top tip Matchboxes now carry Pangunahing this warning label payo

Put them out. Right out! Patayin ito. Agad! Be careful with candles Ang mga kahon ng posporo ay mayroon na ngayong ganitong Mag-ingat sa mga kandila 14 babalang label 15 16 Be prepared by making a Maging handa sa plan of escape pamamagitan ng paggawa ng plano ng pagtakas

• Plan an escape route and make sure • Magplano ng ruta ng pagtakas at everyone knows how to escape. siguruhin na marunong ang lahat PLAN tumakas. • Make sure exits are kept clear. • Siguruhin na ang lahat ng labasan ay • The best route is the normal way in and maaliwalas. A SAFE out of your home. • Ang pinakamabuting ruta ay ang normal • Think of a second route in case the first na pasukan at labasan ng bahay ninyo. one is blocked. • Mag-isip ng pangalawang ruta sakaling • Take a few minutes to practise your ang una ay barado. escape plan. • Maglaan ng ilang minuto para magsanay ESCAPE • Review your plan if the layout of your sa inyong plano sa pagtakas. home changes. • Repasuhin ang plano ninyo kung magbago ang layout ng inyong tahanan.

MAGPLANO NG LIGTAS NA

Top tip PAGTAKAS Pangunahing payo Fitting smoke alarms is the Ang pagkabit ng mga alarma first crucial step to protecting para sa usok ay ang unang Keep door and yourself from fire. But what mahalagang hakbang para window keys would you do if one went off proteksiyonan ang sarili mo mula where everyone during the night? sa sunog. Pero ano ang gagawin can find them mo kung may tumunog sa gabi? Ilagay ang mga This section will help you make susi ng pinto at a plan ready for an emergency. Tutulungan ka ng seksiyong ito bintana kung saan na gumawa ng planong handa Plan an escape route ito mahahanap ng sa emerhensiya. Magplano ng ruta ng pagtakas lahat ng tao 16 17 What to do if there is Ano ang gagawin What to do if your Ano ang gagawin a fire kung may sunog escape is blocked kapag barado ang tatakasan mo

  Huwag labanan ang mga Don’t tackle fires yourself. If you can’t get out, get Kung hindi kayo makalabas, sunog nang ikaw mismo. Iwan Leave it to the professionals. everyone into one room, ideally ipasok ang lahat sa isang ito sa mga propesyonal. with a window and a phone. kuwarto na kung maaari ay may • Keep calm and act quickly, get • Manatiling kalmado at kumilos bintana at telepono. everyone out as soon as possible. nang mabilis, palabasin ang • Put around the bottom of • Saksakan ng kobrekama ang paligid lahat ng tao sa lalong madaling • Don’t waste time investigating the door to block out the smoke. ng pinto para harangan ang usok. panahon. what’s happened or rescuing • Call 999 then open the window and • Tumawag sa 999 at buksan ang valuables. • Huwag mag-aksaya ng oras shout “HELP FIRE”. bintana at sumigaw ng “HELP sa pag-iimbestiga kung ano • If there’s smoke, keep low where FIRE”. ang nangyari o magsalba ng • If you’re on the ground or first floor, the air is clearer. mahahalagang bagay. you may be able to escape through • Kung nasa ibaba kang palapag • Before you open a door check if a window. o unang palapag, maaaring • Kapag may usok, manatiling it’s warm. If it is, don’t open it – makatakas ka sa bintana. mababa kung saan mas malinis • Use bedding to your fall fire is on the other side. ang hangin. and lower yourself down carefully. • Gumamit ng gamit sa kama para • Call 999 as soon as you’re clear of Don’t jump. makutsunan ang pagbagsak mo • Bago mo buksan ang pinto, suriin the building. 999 calls are free. • If you can’t open the window break at maingat na ibaba ang sarili mo. kung mainit ito. Kung mainit, Huwag tumalon. huwag itong buksan – may apoy the glass in the bottom corner. sa kabilang panig. Make jagged edges safe with a • Kung hindi mo mabuksan ang towel or blanket. bintana, basagin ang salamin sa • Tumawag sa 999 kapag nakalabas ibabang kanto. Gawing ligtas ang ka na sa gusali. Libre ang mga mga gilid na matalas gamit ang tawag sa 999. tuwalya o kumot. Top tip Pangunahing payo

Get out, stay out and call 999 Lumabas, manatili sa labas at tumawag sa 999

18 19 What to do if your Ano ang gagawin How to escape Paano tatakas clothes catch fire kapag umapoy ang from a high level mula sa gusaling mga damit building mataas

• Don’t run around, you’ll • Huwag magtatakbo, lalala • As with all buildings, you should • Tulad ng lahat ng gusali, dapat make the flames worse. ang apoy. plan and practise an escape route. mong planuhin at magsanay sa ruta ng pagtakas. • Avoid using lifts and balconies if • Lie down and roll around. • Dumapa at gumulong. there is a fire. • Iwasan ang paggamit ng mga It makes it harder for the Mas hihirap na kumalat elevator at balkonahe kapag may • It is easy to get confused in smoke, sunog. fire to spread. ang apoy. so count how many doors you need to go through to reach the stairs. • Madaling malito sa usok, kaya bilangin kung ilang pinto ang • Smother the flames • Patayin ang apoy • Check there is nothing in the kailangan mong daanan para with a heavy material, gamit ang makapal corridors or stairways that could umabot sa hagdan. like a coat or blanket. na materyal, tulad ng catch fire – like boxes or rubbish. coat o kumot. • Tingnan kung may bagay sa mga • Make sure doors to stairways are pasilyo o hagdan na maaaring • Remember, Stop, not locked. masunog – tulad ng mga kahon o Drop and Roll! • Tandaan, Huminto, • Make sure everyone in the building basura. Dumapa at Gumulong! knows where the fire alarms are. • Siguruhin na ang mga pinto • You should still get a smoke alarm papuntang hagdan ay hindi for your own home, even if there is nakakandado. a warning system in the block. • Siguruhin na alam ng lahat ng tao sa gusali kung nasaan ang mga alarma para sa sunog. • Dapat ka pa ring kumuha ng alarma para sa usok para sa sarili mong bahay, kahit na may sistema ng pagbabala sa bloke.

CLEAR PANATILIHING MAALIWALAS KEEP CLEAR

STOP! DROP! ROLL! KEEP HUMINTO! DUMAPA! GUMULONG! 20 21 MAKE A Check list Checklist Close inside doors at night Isara ang mga pintuan sa loob to stop a fire from spreading. sa gabi para mapigilan ang pagkalat ng apoy. Turn off and unplug electrical BEDTIME appliances unless they are designed Patayin at alisin sa saksakan ang to be left on – like your freezer. mga de-koryenteng appliance maliban kung dinisenyo itong Check your cooker maiwan na naka-on – tulad is turned off. ng inyong freezer. Don’t leave the washing CHECK Tingnan kung ang lutuan ninyo machine on. ay naka-off. Turn heaters off and put Huwag iwang naka-on ang washing up fireguards. machine. Put candles and cigarettes I-off ang mga heater at maglagay out properly. MAGSURI ng mga bantay sa sunog. Make sure exits are kept clear. Maayos na patayin ang mga SA ORAS NG Keep door and window kandila at sigarilyo. keys where everyone can Siguruhing maaliwalas lahat PAGTULOG find them. ng labasan. You are more at risk from a fire when Ilagay ang mga susi ng pinto at bintana kung saan ito asleep. So it’s a good mahahanap ng lahat. idea to check your home before you go to bed. Top tip Pangunahing payo Mas nasa peligro kayo sa sunog kapa tulog. Kaya mabuting ideyang suriin ang tahanan ninyo bago kayo matulog.

Close inside doors at night Isara ang mga pintuan sa loob sa gabi 22 23 ANG MGA ALARMA PARA SA USOK AY NAKAKAPAGLIGTAS NG BUHAY Sakaling may sunog, lumabas, In the event of a fire, get out, manatili sa labas at tumawag stay out and call 999. For further sa 999. Para sa karagdagang fire safety information contact impormasyon sa kaligtasan sa sunog, makipag-ugnay sa inyong your local fire and rescue lokal na serbisyo ng sunog at service (not 999). Or visit pansagip (hindi 999). O pumunta sa www.facebook.com/firekills www.facebook.com/firekills ©Crown Copyright 2017 ©Crown Karapatang-ari 2017 Published by the Home Office, June 2017 Nilathala ng Home Office, Hunyo 2017 Version 3 Bersiyon 3