2 1

¡ De Zaanstreek kende gemeenschap. Het dorp schoon. Houtzaagmolens Autoroute Oostzaan - Alkmaar lange tijd een bloeiende lag aan het IJ, dat toen veel schoten als paddenstoelen gemeenschap van zeevaart breder was dan nu. uit de grond. De kennis van Van laagland naar hoogland en handel. Later kwamen de molenbouw ontwikkelde daar nijverheid en indu- ¤ In het in de 15e eeuw zich verder. Halverwege de strie bij. Een van de oudste ontstane Koog aan de dorpen van de Zaanstreek is is het Molenmuseum Oostzaan, de geboorteplaats gevestigd. De Zaanstreek De traditie van succesvol van schilder en prentma- kende ooit een enorme cultureel ondernemer- ker Jacob Cornelisz van molenindustrie. De opkomst schap wordt voortgezet Oostsanen (ca. 1475-1533). daarvan hangt nauw samen door de internationaal In Amsterdam zette hij een met die van Amsterdam bekende ontwerper bloeiende onderneming op als centrum van handel en Piet Boon. Hij heeft in aan de Kalverstraat. Op het industrie. Toen aan het einde Oostzaan zijn thuisbasis. plein bij de monumentale van de 16e eeuw onder druk Piet Boon® Store, Hervormde Kerk (1760) staat van de machtige handza- Skoon 78, Oostzaan. een gedenkteken met een gersgilden houtzaagmolens Geopend ma-za van verbeelding van zijn zelfpor- in Amsterdam verboden 10 tot 17 uur. tret. Oostzaan was in de tijd werden, zagen ondernemers www.pietboon.nl een belangrijke zeevarende in de Zaanstreek hun kans

Molenmuseum in

Noord-Holland kent een afwisselend landschap. De hoog gelegen kuststreek heeft een oude bewoningsgeschiedenis en daarmee een rijke schakering aan belangrijke monumenten. Het binnenland is in de loop van eeuwen door veenwinningen en inpoldering sterk veranderd. Het oorspronkelijke laagveen is grotendeels verdwenen. Veel meren en watertjes zijn omgezet in land. Reisde u in de zestiende eeuw van Oostzaan naar Alkmaar, dan ging uw reis hoogstwaarschijnlijk over het water. Om de dorpen in het duingebied te bereiken kon u net als vandaag de oude Romeinse Herenweg volgen. 2

Nollen Het Woud 17e eeuw kende de streek

Oterleek Rustenburg zo’n 900 industriemolens. 3 H 7 Alkmaar De Zaanstreek wordt Ursem Egmond aan hierdoor wel beschouwd als den Hoef 6 Omval het oudste industriegebied G van Europa. Molenmuseum, Stompetoren Rinnegom Museumlaan 18, Koog aan de Zaan, www.zaansemolen.nl Egmond- Binnen 5 F £ Het plaatsje Heemskerk Bollendorp herbergt enkele opvallende Noord- Zuidschermer Bakkum Grootschermer monumenten. Allereerst het 16e-eeuwse Slot Driehuizen dat waarschijnlijk uit de 13e Bakkum Limmen eeuw dateert. In 1546 werd 4 Akersloot Graft De Rijp het kasteel verbouwd tot A9 een coulissekasteel, een imi- West- Castricum De Woude Graftdijk tatie van een middeleeuws kasteel. Eeuwenlang werd Alkmaarder- Oost-Graftdijk meer het bewoond door adellijke

Uitgeest Markenbinnen families, maar vanaf 1933 is het in gebruik als jeugd- Noorddorp herberg. De 18e-eeuwse kas- 2 Krommeniedijk West-Knollendam teeltuin is vrij toegankelijk. Heemskerk E Oost-Knollendam Jisp 3 Krommenie Op het pleintje voor de Ne- Egmond aan de Hoef, beeld van Lamoraal van Egmond voor de ruïne derlandse Hervormde Kerk in Wormerveer het dorp staat een beeld van 18e en 19e eeuw werd het Beverwijk Wormer Maerten van Heemskerck, kasteel ingrijpend verbouwd. Assendelft A7 een van de belangrijkste Hol- Tegenwoordig is er een hotel Voor meer 17e-eeuwse A22 landse schilders uit de zes- gevestigd. Binnen is een industriële geschiede- D tiende eeuw. Het is gemaakt deel van het bijzondere nis van de Zaanstreek, B Velsen-Noord 2 ter ere van zijn 500e geboor- interieur van Slot Assumburg rijdt door over de N203 Westzaan C De Haal tejaar. Op het kerkhofje staat te bezichtigen. en ga bij het kruispunt, Velsen- A8 Zuid een door Van Heemskerck Slot Assumburg, Stay Okay, waar de route linksaf Noordzeekanaal Koog aan De Heul Driehuis J. J. Allanstraat de Zaan ontworpen azuurstenen Tolweg 9, Heemskerk gaat richting Westzaan, Oostzaan START obelisk ter nagedachtenis rechtsaf en bezoek het 1 1 aan zijn vader. De geschiede- ¢ Bij Limmen maken en de Velserbroek Zuideinde nis van het statige Kasteel weilanden plaats voor bol- Zaanse Schans. Zaans

0 1 2 3km of Huis Marquette gaat net lenvelden. De zanderige Museum, Schansend 7, A als Slot Assumburg terug grond vlakbij het duingebied zaansmuseum.nl; tot de 13e eeuw. Het toen maakt de streek hier uiterst Zaanse Schans, robuuste rondeelkasteel geschikt voor. Dit zand werd Schansend 7 Startpunt Afstand Eindpunt diende als verdedigingswerk duizenden jaren geleden www.dezaanseschans.nl Kerkplein 1 46,4 km Stedelijk Museum Alkmaar tegen de West-Friezen. In de achtergelaten door de zee 1511 EA Oostzaan 3

¶ De Grote of Sint-Laurens- Oordeel geschilderd. Het Een museum over de kerk is gebouwd tussen 1470 behoort tot de omvangrijk- geschiedenis en kunst- en 1518 in de stijl van de Bra- ste van Nederland. Grote geschiedenis van stad en bantse gotiek. Op het houten Kerk, Koorstraat 2, Alkmaar, regio Alkmaar. gewelf van de koorsluiting www.grotekerk-alkmaar.nl Stedelijk Museum Alkmaar, heeft Jacob Cornelisz van Canadaplein 1, Alkmaar, Oostsanen (1475-1533) een Aan hetzelfde plein ligt Ste- www.stedelijkmuseum verbeelding van het Laatste delijk Museum Alkmaar. alkmaar.nl

Engel in de Abdij van Egmond toen de kustlijn nog veel wilden zij voorkomen dat de raad. Het slot kent een lange verder landinwaarts lag Spaanse soldaten van Filips II geschiedenis. De familie Van dan nu. Limmen heeft een zich er konden verschansen. Egmond, die het slot in de middeleeuwse dorpskern. De Het puin werd volgens de 12e eeuw liet bouwen, is een Hervormde Kerk is de oudste overlevering gebruikt om van de oudste en machtigste kerk van Noord-Holland. Hij de verdedigingswal rondom Hollandse geslachten, met is terug te voeren tot vóór Alkmaar te versterken. vertakkingen naar vrijwel 740 na. Chr. Hervormde Kerk, Met de opbrengst van de alle Europese koningshuizen Zuidkerkenlaan 25, Limmen. kloosterschatten richtte en hoven. Het slot moet ooit Oranje twee jaar later de één van de grootste van ons ∞ Via de hoog gelegen Universiteit van Leiden op. land geweest zijn. oude Romeinse Herenweg Het huidige abdijcomplex rijdt u Egmond-Binnen in. dateert uit 1935. In het dorp ligt de Abdij van Egmond, dat aan het § Ook het Slot Op den Hoef begin van de 10e eeuw is werd in brand gestoken en Bij het klooster zijn een gesticht. De abdij was in de vernield door het geuzenle- kaarsenmakerij met Middeleeuwen een van de ger van Willem van Oranje. winkel en een museum belangrijkste Hollandse reli- Wat rest is een ruïne en de met bodemvondsten te gieuze centra. Dat was onder slotkapel uit 1227. In de slot- bezoeken. Hier kunt u meer mogelijk door de goede gracht staat een standbeeld een kop koffie of thee band die het klooster had van Lamoraal van Egmond, met iets lekkers krijgen. met de machtige graven van de laatste bewoner van het Ook kunt u door de Holland. In 1573, het jaar van kasteel. Hij werd in 1568 op vlinder- en kruidentuin het beleg van Alkmaar, werd last van de hertog van Alva wandelen. de abdij door de geuzen van door de Bloedraad in Brussel Abdij van Egmond, Willem van Oranje totaal ter dood veroordeeld op Abdijlaan 26, verwoest. Op deze manier verdenking van hoogver- www.abdijvanegmond.nl De Grote of Sint-Laurenskerk in Alkmaar 8 9

Routebeschrijving hetzelfde kruispunt links. Rijd vanaf de kerk in Oost- Het kasteel ligt aan uw zaan over het Zuideinde (in linkerhand. Horeca zuidelijke richting) richting Café Oostzaan, , sla bij het kruis- Volg de doorgaande weg Kerkbuurt 14, Oostzaan, punt rechtsaf de N516 op door Uitgeest, door de tun- www.cafeoostzaan.nl richting Zaanstad. Links van nel en sla bij het stoplicht u ziet u de Piet Boon Store. linksaf. Volg de N203 door NH Hotels Marquette, het plaatsje Limmen (voor Marquettelaan 34, Ga bij T-splitsing rechtsaf een bezoek aan de kerk, Heemskerk, (N203) richting Koog aan tweede kruising rechts, www.nh-hotels.nl/nh/nl/ de Zaan. U rijdt door het Zuiderkerkenlaan 25) en hotels/nederland/ centrum van Zaanstad met neem de rotonde driekwart heemskerk/nh- het nieuwe stadhuis. richting Egmond-Binnen. marquette.html Volg de N203 langs U passeert het klooster en Cultuurcafé van Koog aan de Zaan, onder gaat de tweede weg rechts, Stedelijk Museum de snelweg door, bij het de Peperstraat, in. Bij de T- Alkmaar, Canadaplein 1, eerste stoplicht linksaf splitsing links, door het dorp, Alkmaar, richting Westzaan. Ga bij rechtdoor tot de doorgaande www.stedelijkmuseum de T-splitsing links en bij de weg. Hier slaat u rechtsaf de alkmaar.nl of een van de rotonde rechtsaf (eenderde) N512 op, richting Egmond vele gezellige café’s in de Guisweg op (N515). aan den Hoef. de stad. U rijdt nu door het Ga bij de eerste stoplich- prachtige Zaanse landschap ten linksaf en na 50 meter met een 17e eeuwse molen bij de stoplichten rechts. aan de linkerhand. Volg de Volg de weg met de bocht weg naar links en ga bij de mee naar links en neem de rotonde rechtdoor. U rijdt tweede straat rechts, de Slot- nu door Westzaan. Ga direct weg, richting de ruïne van na de brug rechtsaf de Com- het slot van Egmond. Volg de municatieweg in richting weg, ga rechts de voorrangs- Oostzaan, plein bij kerk met Meer weten? Assendelft. weg op en neem kort daarop gedenkteken Van Oostsanen Kijk op vanoostsanen.nl de rotonde voor driekwart, Passeer Assendelft en de grote weg (N512) richting volg de weg door de polder. van Alkmaar. © 2014 Amsterdam Museum, ANWB B.V., Den Haag en Stedelijk Museum Alkmaar Langs de golfbaan en steek Route: Aafje Moonen, Coördinatie: Amsterdam Museum, Anneke van de Kieft; ANWB, Hanneke te Giffel; Stedelijk Museum Alkmaar, Aafje Moonen de snelweg over. Neem de Ga bij de stoplichten links Redactie: Quinten Lange. Vormgeving: Miranne Kalff. Cartografie: Landkaartje, Winifred Broeder. rotonde tweederde, bij de de ring van Alkmaar op (N9) Beeld: Ad Snelderwaard, Hollandse Hoogte/Paul van Riel (engel in abdij) kruising rechtsaf de Tolweg en bij de eerste stoplichten Alle rechten voorbehouden. op richting Uitgeest. Als u rechts. Volg de Bergerweg, Deze route werd met de meeste zorg samengesteld. De juistheid van de gegevens is aan veranderingen onderhevig. een kijkje wilt nemen bij na de rotonde komt u bij het Indien de informatie onjuistheden blijkt te bevatten, kan de uitgever daarvoor geen aansprakelijkheid aanvaarden. de Assumburg, gaat u bij oude centrum van Alkmaar. Opmerkingen en suggesties zijn welkom: [email protected] vanoostsanen.nl