entomologische berichten 253 73 (6) 2013

Korte Mededeling Interspecifieke copulatie van Tyria jacobaeae en rubricollis (: Noctuidae: ) Literatuur In de nacht van 18 op 19 juni 2013 waren beer, Callimorpha dominula Linnaeus, ondergetekenden nachtvlinders aan het gepubliceerd (Clarke et al. 1996). Ook Clarke CA, Cronin A, Francke W, Philipp P vangen in het Beijumerbos bij Groningen. tussen de sint-jacobsvlinder en de Pickett JA, Wadhams LJ & Woodcock CM 1996. Mating attempts between the Scarlet Dit deden we met behulp van een laken- kleine beer, Phragmatobia fuliginosa (Lin- Tiger , Callimorpha dominula L., and en-lampopstelling. Het was een goede naeus), kunnen interspecifieke paringen the Cinnabar Moth, Tyria jacobaeae L. (Lepi- nacht met 250 vlinders van 95 soorten. plaatsvinden (Wiltshire 1942 in Clarke doptera: Arctiidae), involve a common sex Om ongeveer 03.00 uur zagen we een co- et al. 1996). Wij konden echter geen pheromone composition. Experientia 52: pulatie van een sint-jacobsvlinder, Tyria vermeldingen vinden van dit gedrag bij 636-638. Hillier NK & Vickers NJ 2011. Hairpencil vola- jacobaeae (Linnaeus), en een zwart beertje, sint-jacobsvlinder en zwarte beertje. tiles influence interspecific courtship and Atolmis rubricollis (Linnaeus). Het ging hier De soorten behoren tot verschillende mating between two related moth species. om een vrouwtje van de eerste soort en genera uit de onderfamilie Arctiinae. Journal of Chemical Ecology 37: 1127-1136. een mannetje van de tweede soort. Deze Deze genera behoren ook tot verschil- copulatie duurde enkele minuten. De lende stammen: zwart beertje uit de Summary sint-jacobsvlinder sloeg gedurende de stam en sint-jacobsvlinder uit copulatie veelvuldig met de vleugels (fi- de stam Arctiini. Dat is dus niet nauw- Interspecific copulation of Tyria jaco- guur 2). Deze twee vlinders zaten stevig verwant. Interspecifieke paringen zie je baeae and Atolmis rubricollis (Lepidop- aan elkaar vast. zeker vaker bij nauwverwante soorten tera: Noctuidae: Arctiinae) Na de eerste waarneming van deze uit hetzelfde genus, maar minder vaak On June 18th 2013, interspecific copulation copulatie volgden spoedig een tweede en tussen soorten uit verschillende genera, between Tyria jacobaeae and Atolmis rubricollis een derde copulatie van andere exempla- laat staan stammen (Clarcke et al. 1996, was observed near Groningen, The Nether- ren. Hierbij waren de sint-jacobsvlinder Hillier & Vickers 2011 en referenties in lands. It was not an accidental occurrence but in alle gevallen de vrouwtjes. In één van beide artikelen). was observed on several couples and triplets. de gevallen waren er meer dan twee Het blijft gissen waarom de man- In all case, the females were Tyria jacobaeae. vlinders bij betrokken; een vrouwtje sint- netjes van zwarte beertjes zich aange- jacobsvlinder en twee mannetjes van de trokken voelen tot vrouwtjes van sint- zwarte beertjes (figuur 2). Ook kwamen er jacobsvlinders. We nemen aan dat er Henri Zomer regelmatig andere zwarte beertjes bij het geen geslaagde bevruchtingen hebben Framaheerd 107 gebeuren kijken. Ook deze toeschouwers plaatsgevonden, maar toch zullen we 9737 NK Groningen deden regelmatig een poging om bij de volgend jaar eens uitkijken naar zwarte sint-jacobsvlinder ‘aan te koppelen’. sint-jacobsberen. Koen van Dijken Eerder werden al interspecifieke Grevingaheerd 114 paringen tussen de sint-jacobsvlinder 9737 SP Groningen en een nauwverwante soort, de bonte [email protected]

1. Copulatie tussen vrouw sint-jacobsvlinder (Tyria jacobaeae) en man 2. Interspecifieke copulatie tussen sint-jacobsvlinder (Tyria jacobaeae) zwart beertje (Atolmis rubricollis). Foto: Koen van Dijken en zwart beertje (Atolmis rubricollis) is niet incidenteel. Op de foto zijn 1. Copulation of a female of Tyria jacobaeae and a male of Atolmis twee mannetjes te zien die met het vrouwtje van de sint-jacobsvlin- rubricollis. der willen paren. Foto: Koen van Dijken 2. Interspecific copulation of Tyria jacobaeae and Atolmis rubricollis is not incidental. The picture shows two males Atolmis rubricollis that wish to copulate with the female Tyria jacobaeae.