PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI SROMOWCE WYŻNE GMINA CZORSZTYN POWIAT NOWOTARSKI WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE Styczeń, 2009r. Plan Odnowy Miejscowości - Sromowce Wyżne Spis treści I. Wstęp ............................................................................................................................. - 3 - II. Charakterystyka miejscowości ......................................................................................... - 5 - 1. Historia .......................................................................................................................... - 5 - 2. Położenie geograficzne.................................................................................................. - 6 - 3. Demografia .................................................................................................................... - 7 - III. Inwentaryzacja zasobów służąca ujęciu stanu rzeczywistego ........................................ - 8 - 1. Rolnictwo, gospodarka .................................................................................................. - 8 - 2. Rynek pracy ................................................................................................................... - 9 - 3. Oświata ........................................................................................................................ - 11 - 4. Zdrowie ....................................................................................................................... - 12 - 5. Pomoc społeczna ......................................................................................................... - 12 - 6. Bezpieczeństwo ........................................................................................................... - 13 - 7. Kultura ......................................................................................................................... - 13 - 8. Sport, turystyka i rekreacja .......................................................................................... - 14 - 9. Zabytki ........................................................................................................................ - 18 - 10.Środowisko naturalne ................................................................................................. - 19 - 11.Infrastruktura techniczna ............................................................................................ - 21 - 12.Analiza zasobów sołectwa ......................................................................................... - 25 - IV. Analiza SWOT ........................................................................................................ - 26 - 1. Mocne strony - atuty rozwoju sołectwa ..................................................................... - 26 - 2. Słabe strony - czynniki ograniczające rozwój ............................................................. - 27 - 3. Szanse - możliwości rozwoju sołectwa, wynikające z otoczenia ............................... - 27 - 4. Zagrożenia - czynniki niesprzyjające, wynikające z otoczenia ................................... - 27 - V. Plan działań .................................................................................................................... - 28 - 1. Opis zadań do realizacji .............................................................................................. - 28 - 2. Uzasadnienie realizacji zadań i oczekiwane rezultaty ................................................ - 31 - 3. Harmonogram realizacji projektu ................................................................................ - 35 - 4. Koszt realizacji zadań .................................................................................................. - 36 - VI. Podsumowanie .............................................................................................................. - 39 - - 2 - Opracowano przez Biuro Doradztwa EuroProPo z Limanowej Plan Odnowy Miejscowości - Sromowce Wyżne I. Wstęp Rozwój obszarów wiejskich a przez to wzrost poziomu życia i aktywności mieszkańców tych terenów to jedno z kluczowych zadań jakie stoją przed Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym celem wspólnej polityki jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich i miejskich. Kompleksowy i harmonijny rozwój wsi jest podstawą poprawy warunków życia społeczności wiejskiej, jednocześnie musi on uwzględniać poszanowanie środowiska naturalnego. Plan Odnowy Miejscowości jest dokumentem określającym strategię działań w sferze społeczno - gospodarczej na lata 2009 – 2016 małych miejscowości. Podstawą tworzenia Planu Odnowy jest świadoma identyfikacja własnych zasobów, potrzeb i celów, a następnie zadań i możliwości ich realizowania. Rozwój wsi powinien być zgodny z ideą zachowania jej tożsamości poprzez zharmonizowanie jej podstawowych funkcji: mieszkalnej, rolniczej, gospodarczej, środowiskowej, przyrodniczej oraz rekreacyjnej i wypoczynkowej. Sporządzenie i uchwalenie Planu Odnowy Miejscowości - dokumentu stanowiącego niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”, będzie również stanowić wytyczne dla władz Gminy Czorsztyn przy planowaniu i opracowaniu przedsięwzięć inwestycyjnych oraz podejmowaniu i organizacji działań aktywizujących dla rozwoju miejscowości Sromowce Wyżne. Plan Odnowy Miejscowości zawiera charakterystykę miejscowości, w której będą realizowane projekty, planowane kierunki jej rozwoju, inwentaryzacje zasobów służącą ujęciu stanu rzeczywistego, mocne i słabe strony miejscowości, planowane przedsięwzięcia wraz z szacunkową wyceną oraz harmonogram planowanych działań. Podstawą opracowania niniejszego dokumentu jest Strategia Rozwoju Gminy Czorsztyn – Plan strategiczny do 2013 roku przyjęta uchwałą Rady Gminy nr XXVIII/185/05z dnia 27.06.2005r, Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Czorsztyn na lata 2006-2013 przyjęty uchwałą Rady Gminy Czorsztyn nr XXXIV/231/06 z dnia - 3 - Opracowano przez Biuro Doradztwa EuroProPo z Limanowej Plan Odnowy Miejscowości - Sromowce Wyżne 28.02.2006r., Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Czorsztyn przyjęty uchwałą Rady Gminy nr XXIII/162/04 w dniu 29 listopada 2004r., Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Czorsztyn przyjęte uchwałą Rady Gminy nr XV/125/99 z dnia 30.12.1999r. Niniejszy plan jest planem otwartym stwarzającym możliwość aktualizacji w zależności od potrzeb społecznych i uwarunkowań finansowych. Oznacza to, że mogą być wpisywane nowe zadania oraz może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od dostępności funduszy UE. - 4 - Opracowano przez Biuro Doradztwa EuroProPo z Limanowej Plan Odnowy Miejscowości - Sromowce Wyżne II. Charakterystyka miejscowości 1. Historia Sromowce Wyżne – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Czorsztyn. Jej początki sięgają XIV wieku i związane są z sąsiednią miejscowością Sromowce Niżne i historią zakonu klarysek z Nowego Sącza, do których należały tereny wsi. Sromowce położone były przy trakcie królewskim na Węgry. W 1423 roku odbyło się na polach należących do wsi spotkanie króla Władysława Jagiełły z Zygmuntem Luksemburczykiem. Na tutejszym cmentarzu znajdują się groby byłych właścicieli tych ziem – rodu Drohojowskich. Miejscowość obecnie jest zamieszkana przez ok. 1221 osób. Historia budowy sztucznego zbiornika Jeziora Czorsztyńskiego sięga początku XX wieku. Gorącym orędownikiem budowy zapory wodnej Czorsztyn - Niedzica - Sromowce Wyżne w rejonie ustawicznie nękanym powodziami był wybitny specjalista i twórca podobnych obiektów w Szwajcarii, pierwszy prezydent Rzeczypospolitej – Gabriel Narutowicz. Prace nad projektem zapory przyspieszyła powódź z 1934 roku, ale ostateczna decyzja o rozpoczęciu budowy zbiorników nastąpiła dopiero pod koniec lat sześćdziesiątych. Wiązała się z nią konieczność wybudowania nowych osiedli mieszkaniowych dla osób z terenów przewidzianych w planach zagospodarowania do wyburzenia, a także z budową dróg nad przyszłym zalewem. W 1975 roku rozpoczęto budowę trzech zapór czołowych: głównej Czorsztyn - Niedzica, zapory Sromowce i zapory na potoku Niedziczanka. W 1994 roku oddano do użytku zbiornik wyrównawczy tzw. Jezioro Sromowieckie w Sromowcach Wyżnych. Za zrządzenie losu można uznać datę zakończenia inwestycji w lipcu 1997 roku – roku pamiętnej dla Polaków wielkiej powodzi. W czasie największej fali powodziowej zespół zbiorników przechwytywał około 60% wzburzonych wód, zapobiegając prawdziwej katastrofie. Zbiornik, zwany obecnie Jeziorem Czorsztyńskim ma powierzchnie zalewu równą 1120 ha / max 1335 ha/ zaś zbiornik w Sromowcach Wyżnych /którego celem jest zapewnienie równomiernego odpływu wód/, powierzchnie 95 ha. Aktualnie ZZW nosi nazwę Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica S. A. Centrum wsi skupia się w pętli ulic Nad Zalew, Pod Skałką, Św. Kingi oraz Małkowskiej. Ulice posiadają chodniki i oświetlenie. Obecnie centrum wsi skupia się - 5 - Opracowano przez Biuro Doradztwa EuroProPo z Limanowej Plan Odnowy Miejscowości - Sromowce Wyżne wokół kościoła i Remizy OSP stanowiących dominantę miejscowości. W centrum jest Punkt Apteczny, Przystanek autobusowy oraz plac do zgromadzeń z Amfiteatrem. We wsi Sromowce Wyżne znajdują się 3 sklepy wielobranżowe, 1 karczma, urząd pocztowy, sklepik z pamiątkami oraz skład opału i materiałów budowlanych. 2. Położenie geograficzne Gmina Czorsztyn /pow. 6172 ha, z czego 2848