't Krantje - 24 - Januari - Februari - Maart 2015 .LOEDARMOEDE .IJ DE NIERPATI%NT: KOMT ER EEN PILS 2nleiding en achtergrond moede dan oo: behandeld - gezien geen 8oldoende behandeling beschi:baar was De nieren zijn niet alleen 8erantwoorde- - met toedienen 8an bloed, 8er:regen lij: 8oor de 8erwijdering 8an af8alstoffen 8an donoren, echter met nood aan heel uit ons lichaam, ze produceren oo: een frequente bloedtransfusie met tel:ens de ree:s hormonen. EGn 8an die hormonen nodige risicoKs N8irale infecties, transfu- is het erythropoietine, dat een belangrij- siereactiesO en oo: neiging tot ijzero8er- :e rol speelt in de aanmaa: 8an rode belasting en le8erproblemen Nin toege- bloedcellen. .epaalde cellen in de gezon- diend bloed zit 8eel ijzerO. de nier ZmetenK hoe8eel zuurstof er nodig is in het lichaam en produceren dan als Sinds 108I is de farmaceutische indu- reactie hierop het erythropoeitine. Dit strie erin geslaagd om menselij: erythro- hormoon :omt in het bloed terecht en poietine na te ma:en en in grote hoe- zal dan in het beenmerg zorgen 8oor een 8eelheden te produceren. Hierdoor zijn toename in de aanmaa: 8an rode bloed- we momenteel in staat om bij de o8er- cellen Ndie zuurstof transporteren in het grote meerderheid 8an de nierpatiEnten lichaamO. een duidelij:e 8erhoging 8an het aantal rode bloedcellen te berei:en. Door 8erminderde productie 8an het ery- thropoietine in de zie:e nieren treedt er bij de meeste patiEnten met een matige tot ernstige nierfunctiebeper:ing bloed- armoede op. Verlies 8an bloed in de dia- lyseleidingen, herhaalde bloedafnames, te forse wer:ing 8an de bijschild:lieren, 8erminderde o8erle8ing 8an de rode bloedcellen in de bloedbaan, R :unnen Beschikbare producten alle bijdragen tot een 8erergering 8an deze bloedarmoede. De eerste preparaten die beschi:baar werden zijn Eprex] Nepoetin alpha - Goede correctie 8an deze bloedarmoede JanssenO en Neorecormon] Nepoetin be- is heel belangrij:: er zijn duidelij: minder ta - RocheO. .eide producten zijn in prin- frequent hart- en 8aatproblemen Nminder cipe gelij:waardig. Later werd een nieu- hartfalen, minder o8erlijdenO, minder we molecule ontwi::eld, met name Ara- :lachten ten ge8olge 8an opstapeling nesp] Ndarbepoetin alpha - AmgenO 8an af8alstoffen in het lichaam, minder waarbij de structuur 8an het menselij: infectierisico en 8ooral oo: een duidelij:e erythropoietine in het laboratorium werd toename 8an de le8ens:waliteit. 8eranderd door er meer zijta:jes op te Vroeger werd deze 8orm 8an bloedar- plaatsen. Hierdoor blijft het medicament VRIENDENKRING NIERPATI NTEN ROESELARE 't Krantje - 25 - Januari - Februari - Maart 2015 langer aanwezig in het lichaam en zal worden en zo nodig dient te worden ge- het dus langer zijn effect :unnen uitoefe- start met ijzerbehandeling. Alhoewel er nen, wat ons toelaat de tijd tussen twee 8eel ijzerpreparaten beschi:baar zijn die toedieningen te 8erlengen. Daar waar de 8ia de mond :unnen worden ingenomen, :lassie:e erythropoietines we:elij:s of is de opname 8an dit ijzer in het bloed 8erschillende malen per wee: dienen 8aa: on8oldoende Gn zorgen deze mid- toegediend te worden, :an men met de delen 8oor nogal wat bijwer:ingen. Dan nieuwe 8orm soms tweewe:elij:s of zal er gestreefd worden om ijzer recht- maandelij:s Nze:er bij patiEnten die nog stree:s in de ader in te spuiten Nonder niet gedialyseerd wordenO de medicatie gecontroleerde omstandighedenO. Dit is gaan toedienen. Recent lanceerde Roche bijna steeds het ge8al 8oor hemodialyse het nog langer wer:ende Mircera] door en peritoneaal dialysepatiEnten. IJzer de epoetin beta-molecule in te :apselen. wordt door ons in principe niet meer in de spier ingespoten gezien te pijnlij:, te Onderhuids inspuiten weinig effectief en te 8eel bijwer:ingen. 3subcutaan 4 SC6 of rechtstreeks in de ader 3intraveneus 4 2V6 Streef8aarde van het hemoglobine 3hoeveelheid rode bloedcellen6 .ij hemodialysepatiEnten :an de medica- tie zowel onderhuids als in de ader wor- Volgens de definitie 8an de Fereldge- den ingespoten, echter wetende dat de zondheidsorganisatie spre:en we 8an dosis die men in de ader dient in te spui- bloedarmoede als het hemoglobine min- ten onge8eer 30 % hoger ligt dan deze der is dan 13 g/dL bij mannen en 8rou- die men onderhuids moet inspuiten. .ij wen na de menopauze en minder is dan peritoneaal dialysepatiEnten of patiEnten 12 g/dL bij 8rouwen 8oor de menopauze. die ernstige nierfunctiebeper:ing hebben Als we dit toepassen op alle patiEnten zonder dialysenood, gebeurt de toedie- wiens nieren minder dan 25 % restfunc- ning 8anzelfspre:end onderhuids. Alle tie hebben 8oldoet onge8eer 00 % 8an hoger8ermelde producten zijn beschi:- deze groep aan de 8oorwaarden 8oor baar 8oor intra8eneuze toediening, en:el bloedarmoede. neorecormon, Mircera en Aranesp :un- nen onderhuids worden ingespoten. .ij erythropoietinebehandeling is het niet de bedoeling om de hemoglobinewaar- 7et belang van goede den te doen stijgen tot Znormale waar- i.(ervoorraden denK. Verschillende studies hebben aan- getoond dat zelfs een gedeeltelij:e cor- IJzer is noodza:elij: 8oor de aanmaa: rectie 8an de bloedarmoede bij patiEnten 8an rode bloedcellen in het beenmerg. met nierproblemen een belangrij:e in- Londer ijzer wordt de stimulatie 8an het 8loed heeft op de hart- en 8aatzie:en en beenmerg door erythropoietine 8oor de oo: op de le8ens:waliteit. Hierbij :omt aanmaa: 8an rode nog dat het nastre8en 8an ZnormaleK he- bloedcellen ster: moglobine waarden aanleiding :an ge- beper:t. .ij patiEn- 8en tot een hoger aantal bijwer:ingen ten met ernstig 8an erythropoietine behandeling Nzoals nierlijden dient dan hoge bloeddru:, thromboseneiging, RO. oo: op regelmatige Daarom wordt in o8ereenstemming met basis de ijzerstatus internationale richtlijnen, opgesteld door gecontroleerd te experten in dit gebied aan de hand 8an VRIENDENKRING NIERPATI NTEN ROESELARE 't Krantje - 2, - Januari - Februari - Maart 2015 de beschi:bare studies, gestreefd naar dicament direct in de :oel:ast wordt ge- een hemoglobinewaarde tussen de 10.5 plaatst. .ij hemodialysepatiEnten wordt en 11.5 g/dL. Deze streefwaarde is een erythropoietine op de dialyse toege- compromis tussen maximale 8oordelen, diend. minimale nadelen en beper:ing 8an de hoge :osten 8an erythropoietine behan- 9ostpri.s deling. De :ostprijs 8an deze behandeling is Bi.8erkingen hoog. De prijs 8oor de behandeling 8an een patiEnt met een standaard startdosis De belangrij:ste bijwer:ingen zijn hoge 8an erythopoietine is onge8eer 2500 eu- bloeddru: en de ge8olgen 8an die hoge ro op jaarbasis. Indien hogere dosissen bloeddru: Nb8. hoofdpijn, hart:loppin- nodig zijn :an dit oplopen tot jaarlij:s genO. Omdat erythropoietine in sommige 1,000 euro. Gezien de hoge :ostprijs, ge8allen oo: een in8loed :an hebben op het belang 8an een goede afle8ering en de stimulatie 8an de witte bloedcellen in de misbrui:en 8an dit product wordt het het beenmerg :unnen zeldzaam oo: wat dan oo: en:el afgele8erd in stri: gecon- griepale symptomen optreden Nspierpijn, troleerde omstandigheden 8ia de zie:en- lichte :oorts, grieperig zijnO. huisapothee:. Leer zeldzaam werd de 8orming 8an an- Toekomst; tilichamen tegen het ingespoten erythro- poietine beschre8en, maar dan 8ooral bij In de laatste 25 jaar is er weinig 8eran- de onderhuidse toediening. Hoewel dit derd in de behandeling 8an bloedarmoe- beschre8en werd bij alle drie de beschi:- de door nierfalen. Sinds een paar jaar bare producten, was dit 8ooral aanwezig gebrui:en een paar firmaKs een andere bij Eprex] indien onderhuids toege- in8alshoe:. diend. Daarom oo: werd beslist om Eprex] behandeling en:el rechtstree:s In cellen 8an onder andere de nieren in de ader toe te laten. De symptomen speelt een molecule Nhypoxie-inducible 8an dergelij:e antilichamen zijn ernstige factorO een belangrij:e rol in de regeling bloedarmoede met nood aan frequente 8an de aanmaa: 8an bloed. Indien het bloedtransfusies. bloed 8oldoende zuurstofrij: is, bindt die factor zich met zuurstof, wordt die inac- ,aatregelen voor de tief en gebeurt er 8erder ni:s. Fanneer be8aring en transport er door omstandigheden echter zuurstof te :ort is in het bloed blijft de factor ac- De samenstelling en de eigenschappen tief en wordt een uitgebreid mechanisme 8an el: mer: erythropoietine :unnen opgestart om opnieuw bloed aan te ma- 8eranderen tijdens blootstelling aan :en. Daardoor wordt meer EPO geprodu- warmte. Vandaar dat door de farmaceu- ceerd Noo: in de le8erO, wordt ijzer beter tische industrie en de artsen zeer ster: geabsorbeerd uit de darm, maa:t het de nadru: gelegd wordt op het bewaren beenmerg beter bloed aan, enz. 8an de Z:oude :etenK, Dit wil zeggen dat tijdens het transport het medicament De wer:ing 8an dit systeem zorgt er 8oor :oel moet worden gehouden Nspeciale dat wanneer we bloed 8erliezen, en er za::en of containers zijn hier8oor be- dus zuurstof te:ort is, er opnieuw bloed schi:baarO en dat bij thuis:omst het me- wordt aangemaa:t. Of oo: wanneer we VRIENDENKRING NIERPATI NTEN ROESELARE 't Krantje - 2I - Januari - Februari - Maart 2015 op grote hoogte 8erblij8en met minder Ons centrum neemt deel aan GGn 8an zuurstof in de lucht. deze interessante en hopelij: 8eelbelo- 8ende studies Nde Pyrenees-studie, ge- Het is logisch dat wanneer we de binding noemd naar de berg:eten, met het pro- tussen de molecule en zuurstof zouden duct Roxadustat ]O. blo::eren en die factor dus actief blijft, de aanmaa: 8an bloed niet wordt ge- En de sport; remd. Een paar firmaKs hebben zoKn blo:- :erende stof ge8onden. Momenteel lo- Spre:en o8er EPO en aan8erwanten :an pen wereldwijd talrij:e studies bij patiEn- nauwelij:s zonder oo: aan de sport te ten met nierfalen om de wer:ing 8an de- den:en. Alle behandelingen tegen bloed- ze medicamenten-in-ontwi::eling 8erder armoede :unnen oo: prestatie be8orde- te onderzoe:en. rend wer:en, omdat ze de zuurstoftrans- portcapaciteit 8an het lichaam 8erhogen. Indien deze studies positief blij:en, :an Daarom zijn ze populair in duursporten, het best zijn dat er binnen een jaar of 3- zoals -maar niet exclusief- het wielren- 4 8oor het eerst sinds de introductie 8an nen.