Załącznik nr 1 do Uchwały nr 175/XXI/2009 Rady Gminy Budzyń z 04.03.2009r. Plan Odnowy Miejscowości Wyszyny GMINA BUDZYŃ LUTY 2008 Plan Odnowy Miejscowości Wyszyny SPIS TREŚCI I. WSTĘP ............................................................................................................. 3 II. ANALIZA ZASOBÓW SOŁECTWA ......................................................... 3 1. Położenie geograficzne...................................................................................................... 5 2. Historia ............................................................................................................................... 8 3. Walory przyrodnicze i krajobrazowe ................................................................................. 9 4. Demografia ....................................................................................................................... 11 5. Infrastruktura techniczna .................................................................................................. 13 6. Infrastruktura społeczna ................................................................................................... 14 7. Dziedzictwo kulturowe, sport i turystyka......................................................................... 19 III. ANALIZA SWOT ....................................................................................... 23 IV. ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY ..................................................... 24 V. INWESTYCJE W MIEJSCOWOŚCI WYSZYNY .................................. 25 1. Plan inwestycji na lata 2007 - 2013 ................................................................................. 25 VI. JAKA JEST WIEŚ WYSZYNY ................................................................ 26 VII. WIZJA ROZWOJU MIEJSCOWOŚCI WYSZYNY ........................... 26 VIII. ZARZĄDZANIE ...................................................................................... 27 1. Wdrażanie ......................................................................................................................... 27 2. Monitorowanie ................................................................................................................. 28 2 Plan Odnowy Miejscowości Wyszyny I. Wstęp W celu zapewnienia polskiej jeszcze biednej i zacofanej wsi równoważnego rozwoju niezbędne jest zapewnienie wielofunkcyjności rolnictwa i wsi, zwiększenie funkcji gospodarczych i społecznych wsi, ochrony środowiska na obszarach wiejskich, ograniczenie bezrobocia oraz poprawa warunków życia ludności wiejskiej. Warunkiem niezbędnym do aktywnego włączenia się miejscowości wiejskich w realizację przedsięwzięć na rzecz rozwoju i promocji lokalnych walorów kulturowych i przyrodniczych jest integracja społeczności lokalnej wokół budowy wspólnego planu działania, który można nazwać planem rozwoju wsi. Jest to postępowanie odmienne od działań podejmowanych w innych programach ze względu na element integracji na najniższym poziomie współdziałania mieszkańców pojedynczej wsi. Niniejsze opracowanie jest właśnie takim Planem działania przygotowanym dla miejscowości Grabówka, w której mieszkańcy zintegrowali się wokół wspólnych celów i postanowili wykorzystać szansę, jaką daje jej wyjątkowe bogactwo krajobrazu i dorobek gospodarczy i społeczny ludzi, którzy tą wieś wybrali, jako miejsce stałego zamieszkania. Dokument jest zgodny ze Strategią Rozwoju Gminy Budzyń i Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i stanowi ich uzupełnienie. II. Analiza zasobów sołectwa Analizę zasobów sołectwa przeprowadzono na podstawie danych statystycznych oraz informacji zgromadzonej przez mieszkańców wsi podczas warsztatów związanych z przygotowywaniem planu odnowy miejscowości Wyszyny. Zasoby sołectwa to wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi oraz otaczającego ją obszaru, które mogą być wykorzystane obecnie bądź w przyszłości przy budowaniu czy realizacji publicznych i prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. Przy analizie zasobów wzięto pod uwagę następujące ich kategorie: środowisko przyrodnicze, środowisko kulturowe, dziedzictwo religijne i historyczne, obiekty, tereny, infrastruktura, gospodarka i rolnictwo, sąsiedzi i przyjezdni, instytucje, ludzie, organizacje społeczne. 3 Plan Odnowy Miejscowości Wyszyny MIEJSCOWOŚĆ WYSZYNY GMINA BUDZYŃ Jest o Jest o Jest o Rodzaj zasobu Brak znaczeniu znaczeniu znaczeniu małym średnim dużym Środowisko przyrodnicze - walory krajobrazu X - walory klimatu (mikroklimat, wiatr, nasłonecz.) X - walory szaty roślinnej (np. runo leśne) X - cenne przyrodniczo obszary lub obiekty X - świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) X - osobliwości przyrodnicze X - wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) X - podłoże, warunki hydrogeologiczne X - gleby, kopaliny X Środowisko kulturowe - walory architektury wiejskiej i osobliwości kulturowe X - walory zagospodarowania przestrzennego X - zabytki X - zespoły artystyczne X Dziedzictwo religijne i historyczne - miejsca, osoby i przedmioty kultu X - święta, odpusty, pielgrzymki X - tradycje, obrzędy, gwara X - legendy, podania i fakty historyczne X - ważne postacie historyczne X - specyficzne nazwy X Obiekty i tereny - działki pod zabudowę mieszkaniową X - działki pod domy letniskowe X - działki pod zakłady usługowe i przemysł X - pustostany mieszkaniowe, magazynowe i po X przemysłowe - tradycyjne obiekty gospodarskie wsi (kuźnie, młyny) X - place i miejsca publicznych spotkań X - miejsca sportu i rekreacji X Gospodarka, rolnictwo - specyficzne produkty (hodowle, uprawy polowe) X - znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe X - możliwe do wykorzystania odpady poprodukcyjne X Sąsiedzi i przyjezdni - korzystne, atrakcyjne sąsiedztwo (duże miasto, arteria X komunikacyjna, atrakcja turystyczna) - ruch tranzytowy X - przyjezdni stali i sezonowi X 4 Plan Odnowy Miejscowości Wyszyny Instytucje - placówki opieki społecznej X - szkoły X - Dom kultury X Ludzie, organizacje społeczne - OSP X - KGW X - Stowarzyszenia X 1. Położenie geograficzne Gmina Budzyń jest gminą wiejską leżącą w północnej części województwa wielkopolskiego, a geograficznie zlokalizowana jest na pojezierzu chodzieskim i jest jedną z pięciu gmin powiatu chodzieskiego. Położona jest przy drodze krajowej K11 około 65 km na północ od stolicy wielkopolski, Poznania, oraz około 40 km na południe od miasta Piła. Graniczy z gminami Margonin i Chodzież z powiatu chodzieskiego, z gminą Czarnków z powiatu czarnkowsko – trzcianeckiego, z gminą Ryczywół i Rogoźno z powiatu obornickiego i z gminą Wągrowiec z powiatu wągrowieckiego. Długość granic gminy wynosi 81,5 km. Poza małymi odcinkami granice gminy wyznaczone są sztucznie, najbardziej naturalna jest granica zachodnia gminy, która biegnie wzdłuż rzeki Flinty. Lokalizację Gminy na tle województwa i powiatu przedstawiają mapy poniżej. 5 Plan Odnowy Miejscowości Wyszyny Obszar gminy obejmuje 207,6 km2, natomiast powierzchnia samej miejscowości Wyszyny wynosi 9,81 km2. Jest to zaledwie 4,74% powierzchni całej gminy. Wyszyny leżą w gminie Budzyń w północnej części województwa wielkopolskiego, w powiecie chodzieskim. Wieś Wyszyny jest wsią dużą, geograficznie zlokalizowaną na pojezierzu chodzieskim. Przez wieś biegnie droga powiatowa Nr 411 z Chodzieży do Ryczywołu i dalej do Obornik, oraz droga powiatowa Nr 273 z Wyszyn do Czarnkowa przez Gębice i droga powiatowa Nr 415 z Budzynia do Wyszyn. Wieś położona jest około 70 km na północ od Poznania i 12 km. na południe od miasta powiatowego, od siedziby gminy zlokalizowanej we wsi Budzyń - oddalona jest także o 9 km. Lokalizację miejscowości w najbliższym otoczeniu przedstawia także poniższa mapa. 6 Plan Odnowy Miejscowości Wyszyny Gleby w gminie są raczej słabe dominuje V i VI klasa. Powierzchnia użytków rolnych zajmuje obszar 12.423 ha co stanowi 59,3% ogólnej powierzchni, natomiast pozostałe grunty stanowią powierzchnię 8.338 ha. Na 12.423 ha użytków rolnych składa się 9.924 ha gruntów rolnych, 1.074 ha łąk i 1.021 ha pastwisk trwałych oraz 47 ha sadów, 357 ha jest pod budynkami gospodarstw rolnych, rowami melioracyjnymi i stawami. Na pozostałe grunty, których jest w gminie 8.338 ha składają się przede wszystkim lasy o powierzchni 7.527 ha. W związku ze słabymi gruntami w produkcji rolniczej dominującą rolę odgrywa produkcja zwierzęca w tym chów trzody chlewnej. Produkcja roślinna podporządkowana jest produkcji zwierzęcej, zapewnia, bowiem paszę dla wysokiego pogłowia zwierząt gospodarskich. Prawie 80% zasiewów to zboża, a reszta to rośliny pastewne i przemysłowe. W gminie zarejestrowanych jest ponad 560 indywidualnych gospodarstw rolnych. Średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi około 18 ha. Wieś Wyszyny w ponad 74% składa się z użytków rolnych. Wśród użytków rolnych, które zajmują 731,96 ha w miejscowości zdecydowanie przeważają grunty orne – 677,25 ha, co stanowi ok. 93% powierzchni ogółu użytków rolnych w miejscowości oraz łąki i pastwiska – 31,3 ha (czyli 4% powierzchni). Szczegóły przedstawia wykres poniżej. Miejscowość Wyszyny jest typową wielkopolską wsią rolniczą. Obecnie na terenie miejscowości znajduje się 40 gospodarstw rolnych, których średnia wielkość wynosi 18,27 ha. Gleby, na których prowadzona jest działalność rolnicza są raczej dobre, choć przeważa IV i V klasa gruntów. We wsi występują też pola, choć nieliczne w III klasie bonitacji. Dominującym kierunkiem jest chów trzody chlewnej, a w ostatnim okresie dynamicznie rozwija się także sadownictwo i uprawa warzyw gruntowych wraz z przetwórstwem. 7 Plan Odnowy Miejscowości Wyszyny 2. Historia Pierwsza wzmianka