Jaargang 186 nummer 2 - 2017 MILITAIRE SPECTATOR 25 jaar Luchtmobiele Brigade n De kracht van de Rode Baret n Een jonge, maar rijke geschiedenis in valkenvlucht n Op weg naar de rode baret THEMANUMMER MEDEDELING Verkiezingsdebat defensie en buitenlandse zaken vrijdag 3 maart, Den Haag Op vrijdag 3 maart organiseert de Atlantische Commissie in samenwerking met de Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap en de Gezamenlijke Officieren Verenigingen het Verkiezingsdebat defensie en buitenlandse zaken. Politici van uiteenlopende partijen gaan onder leiding van moderator Robert van de Roer met elkaar en met de zaal in discussie over actuele onderwerpen op het gebied van (inter)nationale vrede en veiligheid. Het debat gaat niet alleen over de hoogte van de defensieuitgaven, maar ook over de rol van Nederland in de NAVO en de EU en de prioriteiten van het Nederlandse buitenland- en veiligheidsbeleid in de komende jaren. Sprekers zijn onder meer Salima Belhaj (D66), Han ten Broeke (VVD), Jasper van Dijk (SP, uitgenodigd), Angelien Eijsink (PvdA) en Raymond Knops (CDA). Datum: vrijdag 3 maart 2017 Programma: 11.30-12.00 uur: registratie en ontvangst met koffie, thee en sandwiches 12.00-14.00 uur: inleidingen gevolgd door debat Locatie: Perscentrum Nieuwspoort, Lange Poten 10, Den Haag Bijzonderheden: Militairen mogen in uniform deelnemen. Aanmelden via www.atlantischecommissie.nl, of [email protected]. N J FOTO MCD, E. KLI E. MCD, FOTO Jaargang 186 nummer 2 – 2017 MILITAIRE UITGAVE Koninklijke Vereniging ter Beoefening van de Krijgswetenschap SPECTATOR www.kvbk.nl [email protected] www.facebook.com/kvbknederland twitter: @kvbk1 Secretaris en ledenadministratie Majoor drs. D. Boissevain [email protected] Nederlandse Defensieacademie (NLDA) Sectie MOW 40 De kracht van de Rode Baret Ledenadministratie KVBK C.J. Matthijssen Postbus 90002, 4800 PA Breda [email protected] 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault) ‘7 December’ is een belangrijke REDACTIE nichecapaciteit voor de Nederlandse krijgsmacht, die inzetbaar is in alle luitenant-generaal b.d. ir. R.G. Tieskens vormen van militaire operaties in het gehele geweldsspectrum. (hoofdredacteur) kapitein ter zee P. van den Berg luitenant-kolonel Marns drs. G.F. Booij EMSD kolonel drs. A.J.H. Bouwmeester drs. P. Donker 58 25 jaar Luchtmobiele Brigade brigade-generaal prof. dr. mr. P.A.L. Ducheine J. Schoeman cdre KLu b.d. F. Groen kolonel ir. M.P. Groeneveld Sinds de oprichting in 1992 is de Luchtmobiele Brigade onder meer ingezet elnt KL mr. J. van Haaster (e-outreach) drs. P.H. Kamphuis in Srebrenica, Irak en Uruzgan, terwijl deze militaire elite-eenheid ook kolonel KLu D.J. Traas MSc kleinere missies en binnenlandse taken heeft vervuld. mr. drs. A. van Vark KMar kapitein ter zee mr. N.A. Woudstra BUREAUREDACTIE mw. drs. A. Kool 80 Op weg naar de rode baret dr. F.J.C.M. van Nijnatten NIMH J.D. de Bruin Postbus 90701 De rode baret brengt motivatie, vaardigheid en kwaliteit, elementen die 2509 LS Den Haag T 070 - 316 51 20 of een mens tot een echt mens maken, op een unieke wijze samen en geeft 070 - 316 51 95 militairen tijdens de opleiding een stimulans tot het verleggen van E [email protected] www.militairespectator.nl persoonlijke grenzen. De Militaire Spectator is aangesloten bij de European Military Press Association LIDMAATSCHAP binnenland € 25,00 studenten € 17,50 buitenland € 30,00 OPMAAK EN DRUK Drukkerij Ten Brink ISSN 0026-3869 En verder: Nadruk verboden Editoriaal 38 Coverfoto: Leden van de Luchtmobiele Brigade tijdens de oefening Falcon Frostfire in België Andere ogen 91 (2016) Tegenwicht 92 Foto: MCD, G. van Es Boeken en signaleringen 94 Foto achteromslag: MCD, R. Mol 37 EDITORIAAL Door valkenogen bekeken e Defensienota van 1991 sprak voor het 2003 werd de brigade gecertificeerd met een Deerst over het oprichten van een lucht- Operationele Gereedheidsstatus en wijzigde de mobiele brigade. Dat kreeg een daadwerkelijk naam in 11 Luchtmobiele Brigade (Air Assault). gevolg in 1992, toen de Koninklijke Landmacht De eerste inzet van delen van de brigade vond startte met een nieuw op en in te richten plaats in Bosnië-Herzegovina (vanaf 1994) en de eenheid. De 11e Luchtmobiele Brigade zag het naweeën ervan zijn nog altijd zichtbaar en licht en daarmee kent de brigade in 2017 een voelbaar. geschiedenis van 25 jaar. Dat is een mooi moment om te vieren, maar ook om terug en Toch herstelde de brigade zich en lieten de vooruit te kijken. mannen en vrouwen van de brigade zien succesvol deel te kunnen uitmaken van de De afgelopen 25 jaar van de brigade waren inzet van Defensie op onder meer de Balkan, in behoorlijk onstuimig. Om te beginnen was de Irak en Afghanistan. Daarmee bewezen zij hun wereld volop in beweging. Het veranderde waarde voor Defensie en vulden zij hun relatief veiligheidsbeeld leidde tot talloze elkaar korte krijgsgeschiedenis aan met nieuwe opvolgende en deels overlappende bezuinigin- inzetten. Ook in 2017 zijn de Rode Baretten gen en reorganisaties bij Defensie. Het innen weer gereed voor inzet en vormt de deelname van het vredesdividend trof ook de Koninklijke aan bijvoorbeeld de missie in Mali een nieuwe Landmacht, waarbij zij afscheid moest nemen operationele uitdaging. van de dienstplichtigen die altijd hadden gezorgd voor personele massa. De inzet in Mali is maar één van de uitingen dat de wereld nog volop in beweging is en het De oprichting van de Luchtmobiele Brigade veiligheidsbeeld vandaag de dag zeker niet beoogde, naast het inspelen op de nieuwe beter is dan de afgelopen 25 jaar. Sterker nog, wereldorde, in een tijd van krimp ook het onveiligheid lijkt alleen maar dichterbij te jonge beroepspersoneel nog een perspectief te komen en niet op te houden bij de buiten- bieden. De brigade werd gebouwd rond nog grenzen van Europa. Ook binnen Europa en bestaande overgebleven delen van regimenten, Nederland is het veiligheidsbeeld niet roos- met een verschillende geschiedenis en daardoor kleurig. De krijgsmacht, en dus ook de brigade, verschillende subculturen. Dat betekende een speelt een belangrijke rol bij nationale extra uitdaging voor een jonge organisatie, operaties en ondersteuning van civiele maar ook extra kansen. Het veranderde autoriteiten. Een goed voorbeeld is de recente veiligheidsbeeld in de eerste tien tot vijftien inzet om de luchthaven Schiphol te beveiligen jaar van de brigade en de (inter)nationale als gevolg van verhoogde dreiging. Personeel invulling daarvan vereiste andere, vaak lich- van de brigade ondersteunde de Koninklijke tere, kleine en zelfstandige en snel inzetbare Marechaussee en was met hun rode baret middelen. Daar paste de brigade prima in. duidelijk zichtbaar voor het publiek. In lijn met dit veiligheidsbeeld werd, kort na de De wereld staat niet stil, de dreiging is divers oprichting, in 1993 het eerste bataljon gereed en komt vanuit verschillende richtingen. gemaakt voor inzet in Bosnië-Herzegovina. In Hybride, conventioneel, grootschalig en 38 MILITAIRE SPECTATOR JAARGANG 186 NUMMER 2 – 2017 individueel: de brigade moet binnen dit palet klauw over? Voorlopig is het nog niet zo ver en aan dreigingen een zinvolle bijdrage blijven de uitkomst van de pilot zal meer richting gaan leveren. De brigade zelf kon dan ook niet stil geven aan het vervolg. blijven staan bij het initiële idee uit 1991, hoe goed dat toen ook leek. Helaas zijn niet alle recente veranderingen voordelig gebleken voor de brigade. Zo is door het centraliseren van defensiebrede capaciteiten in pools vaak niet de gewenste capaciteit beschikbaar om integraal Kunnen we over 25 jaar nog steeds op het gewenste moment op te kunnen treden. Een voorbeeld daarvan is de capaciteit aan een hele brigade luchtmobiel transportheli’s: die vormen binnen de krijgs- macht bij bepaalde inzetopties een show op de mat brengen? stopper. Niet alleen buiten, maar ook binnen de brigade wordt naar de toekomst gekeken. Op dit moment loopt een pilot Ranger. De Ranger is Het zal interessant zijn om te zien waar de een speciaal opgeleide landmacht-militair brigade over 25 jaar staat en of we dan nog die met zijn Ranger-eenheid specifiek de steeds een hele brigade luchtmobiel op de mat Speciale Eenheden van de krijgsmacht kan kunnen brengen, zoals eind 2003. Bij het ondersteunen. volgende lustrum zouden de contouren van de nieuwe werkelijkheid zich scherper kunnen Een interessante ontwikkeling, die de aftekenen; de brigade heeft al aangetoond in brigade een extra kwaliteitsimpuls kan geven. zo’n twee jaar van tekentafel tot resultaat te Voorlopig lijkt het erop dat de eenheid, in ieder kunnen komen op bataljonsniveau. Misschien geval organisatorisch, onder de brigade blijft heeft de al bestaande samenwerking met de vallen. De vraag is hoe lang dat zo blijft? Het is Duitsers binnen de Division Schnelle Kräfte zich voorstelbaar dan een dergelijke eenheid de verder verdiept en voorzien de oosterburen, bij permanente aandacht trekt vanuit het veld van het doorgaan van de vorming van een Ranger- de Speciale Operaties. Dat kan een continue eenheid, het CLAS van een luchtmobiel beslaglegging betekenen waar de brigade geen bataljon. Samenwerken blijft een speerpunt, baat bij heeft en daarmee dus eigenlijk een deel ook luchtmobiel. van haar capaciteit verliest. De brigade is dan immers (delen) van zo’n eenheid permanent 25 jaar, een roerige tijd met hoogte en diepte- ‘kwijt’ aan anderen. Tornen we daarmee niet punten; de artikelen in dit themanummer gaan aan de kracht van de brigade en mogelijk aan daar dieper op in. Hoe het de brigade verder zal een van de drie manoeuvre-‘wapens’ van de vergaan? De tijd zal het uitwijzen. Niets staat brigade? Als de snavel en de twee klauwen de stil, ook de brigade niet. De ontwikkelingen drie bataljons van de brigade symboliseren, worden in ieder geval door meer (valken)ogen blijft er naast de snavel dan nog maar één op de voet gevolgd: nec temere, nec timide! n JAARGANG 186 NUMMER 2 – 2017 MILITAIRE SPECTATOR 39 MATTHIJSSEN De kracht van de Rode Baret Relevant, altijd inzetgereed en op de toekomst berekend De Luchtmobiele Brigade ging in 1992 van start en drie jaar later was elk bataljon al uitgezonden geweest.