www.financial-directory.gr Η Ελλάδα σε Αριθµούς 2007 Οι συντελεστές της έκδοσης H έκδοση του τεύχους η Ελλάδα σε Αριθµούς του Οικονοµικού Οδηγού ICAP 2007 έγινε υπό την επίβλεψη του κ. Κωνσταντίνου Αϊβαλή, οικονοµικού συµβούλου της ICAP. Συνεργάστηκαν οι κ.κ. Γιάννης Αγαθάγγελος της διεύθυνσης παραγωγής πληροφοριών, η κ. Σίσσυ Γρηγοράκου, της διεύθυνσης πληροφορικής ICAP, ο κ. Γιώργος Παναγιωτίδης, ICAP consultant και ο κ. Χρίστος Μπέλλας, επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστηµίου Αιγαίου. Τα τµήµατα που αφορούν στα οικονοµικά, κοινωνικά και δηµογραφικά στοιχεία της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιµελήθηκε ο κ. Ανδρέας Κακριδής, οικονοµολόγος. Contributors The edition of Greece in Figures of ICAP 2007 Financial Directory was made under the general supervision of Mr C.D. Aivalis, ICAP’s chief economist. Contributions were made by Mr Yiannis Agathangelos, DATABANK Operation Department, Miss Sissy Grigorakou, IT Department, Μr Giorgos Panagiotidis, ICAP consultant, and Mr. Christoς Bellas, assistant professor, University of the Aegean. Mr. Andreas Kakridis, economist, prepared the parts referring to Greece’s and European Union’s economic, social and demographic data. 1 Greece in Figures 2007 www.icap.gr TMHMA A Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: 2004-2005 SECTION A THE GREEK CORPORATE SECTOR: 2004-2005 2 www.financial-directory.gr Η Ελλάδα σε Αριθµούς 2007 Εισαγωγικό Σηµείωµα Η παρούσα δεύτερη έκδοση του αναµορφωµένου τόµου Η Ελλάδα σε Αριθµούς παρουσιάζει τα οικονοµικά αποτελέσµατα του ελληνικού εταιρικού τοµέα για το έτος 2005. Τα δεδοµένα που χρησιµοποιήθηκαν προέρχονται από τους ισολογισµούς και τα αποτελέσµατα χρήσης 25.143 επιχειρήσεων ΑΕ και ΕΠΕ, που συνέλεξε, καταχώρισε και επεξεργάστηκε ο Τοµέας Επιχειρηµατικής Πληροφόρησης της ICAP. Όπως και στην περυσινή έκδοση χρησιµοποιήθηκαν τα στοιχεία όλων των εταιρειών που δηµοσιοποίησαν τα αποτελέσµατά τους µέχρι το τέλος της προθεσµίας που ορίζει ο νόµος για την χρήση του έτους 2005, δηλαδή την 10η Ιουνίου 2006. Η ταξινόµηση και στατιστική ανάλυση στηρίζεται στην κατηγοριοποίηση των εταιρειών µε βάση την κύρια δραστηριότητά τους σύµφωνα µε το σύστηµα NACE (Αναθεώρηση 1.1). Κατ’ αρχήν οι εταιρείες ταξινοµήθηκαν µε βάση την διψήφια κατηγοριοποίηση του συστήµατος NACE. Συγκροτήθηκαν έπειτα δέκα επιµέρους βασικοί τοµείς δραστηριότητας. Η ανάλυση του κάθε ενός τοµέα παρουσιάζεται σε πίνακες στα τµήµατα B.Ι έως και B.Χ. Σε κάθε ένα από αυτά τα τµήµατα υπάρχουν δεδοµένα από τον ενοποιηµένο ισολογισµό, τα ενοποιηµένα αποτελέσµατα χρήσης και τους βασικούς αριθµοδείκτες του κάθε τοµέα για τα έτη 2004 και 2005. Στην συνέχεια, παρουσιάζονται τα αντίστοιχα δεδοµένα για τέσσερις οµάδες επιχειρήσεων του τοµέα. Οι οµάδες αυτές προκύπτουν από την κατανοµή των εταιρειών ανάλογα µε το ύψος του προσωπικού το οποίο απασχολούσαν το 2005. Παρουσιάζονται ακόµα ξεχωριστά τα βασικά κονδύλια του ενοποιηµένου ισολογισµού και των αποτελεσµάτων χρήσης των κερδοφόρων και των ζηµιογόνων επιχειρήσεων. ∆ίδονται επίσης βασικά µεγέθη του ενοποιηµένου ισολογισµού, των αποτελεσµάτων χρήσης και οι αριθµοδείκτες των διψήφιων κατά ΝΑCE υποδιαιρέσεων του κάθε τοµέα. Τέλος, υπάρχουν πίνακες στους οποίους εµφανίζονται οι σηµαντικότερες επιχειρήσεις του τοµέα και των διψήφιων υποκατηγοριών του µαζί µε τα βασικά τους οικονοµικά µεγέθη. Τα κριτήρια που χρησιµοποιούνται για τις κατατάξεις είναι το ενεργητικό, τα κέρδη και οι ζηµίες του έτους 2005. Πρέπει επίσης να σηµειωθεί ότι στους ισολογισµούς και λοιπούς λογαριασµούς, τόσο του 2005, όσο και του 2004, των εισηγµένων και των συνδεδεµένων µε αυτές εταιρειών χρησιµοποίησαν για πρώτη φορά τα ∆ιεθνή Λογιστικά Πρότυπα (∆ΛΠ). Κατά το 2005 συνεχίστηκε για ένα ακόµα έτος η ταχεία ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας, η ανεργία µειώθηκε ελαφρά, στο 10,4%, αλλά ο πληθωρισµός επιταχύνθηκε στο 3,5% και παρέµεινε υψηλότερος του µέσου της Ζώνης του Ευρώ (ΖτΕ). Επίσης, το έλλειµµα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε στο 7,9% του ΑΕΠ. Ο ρυθµός µεγέθυνσης της οικονοµίας ήταν βεβαίως χαµηλότερος έναντι του 2004, 3,7% έναντι 4,7%, συνέχισε όµως να είναι πολύ υψηλότερος του µέσου όρου της ΖτΕ. ∆εν πρέπει επίσης να λησµονείται το γεγονός ότι η αύξηση αυτή του ΑΕΠ έγινε σε συνθήκες δηµοσιονοµικής προσαρµογής, όπου το έλλειµµα της γενικής κυβέρνησης περιορίστηκε στο 4,5% του ΑΕΠ, και ενώ οι τιµές της ενέργειας σηµείωσαν σηµαντική άνοδο. Η κατανάλωση ήταν και πάλι ο µοχλός ανάπτυξης. Η συµβολή του εξωτερικού τοµέα ήταν επίσης θετική, αλλά οι συνολικές επενδύσεις παγίου κεφαλαίου µειώθηκαν, κυρίως λόγω περικοπής των δηµοσίων επενδύσεων µετά τους Ολυµπιακούς Αγώνες. Ο ελληνικός εταιρικός τοµέας, εξαιρουµένου του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος, περιλαµβάνει 24.452 επιχειρήσεις ΑΕ και ΕΠΕ. Ο συνολικός κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων αυτών ανήλθε το 2005 σε €153,7 δισ., σηµειώνοντας αύξηση 5,4% έναντι του προηγουµένου έτους. Τα µεικτά κέρδη παρέµειναν σχεδόν στάσιµα, σε €34,3 δισ. και έτσι το ποσοστό µεικτού κέρδους περιορίστηκε κατά µία σχεδόν ποσοστιαία µονάδα σε 22,3%. Τα προ φόρων κέρδη περιορίστηκαν από €7,2 δισ. σε €5,9 δισ. Η επιδείνωση αυτή οφείλεται σε µεγάλο βαθµό στις επιχειρήσεις που µετέτρεψαν κέρδη του 2004 σε ζηµιές το 2005, καθώς και στη διεύρυνση των ζηµιών των 20 περισσότερο ζηµιογόνων του 2005. Οι εξελίξεις αυτές είχαν ως αποτέλεσµα την απότοµη κάµψη του περιθωρίου καθαρού κέρδους από 5,0% σε 3,9%. Τα συνολικά κεφάλαια του εταιρικού τοµέα, αυξήθηκαν ικανοποιητικά, κατά 7,9% και ανήλθαν σε €219,9 δισ. Η αύξηση αυτή καλύφθηκε κατά το µεγαλύτερο µέρος της, 70,2%, από νέες υποχρεώσεις και κατά 27,1% από αύξηση των ιδίων κεφαλαίων. Έτσι, ο δείκτης ξένων προς ίδια κεφάλαια χειροτέρευσε από 1,25 σε 1,31. Τέλος, η αύξηση των ιδίων κεφαλαίων, σε συνδυασµό 3 Greece in Figures 2007 www.icap.gr µε τη κάµψη των κερδών οδήγησε σε σηµαντική µείωση της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων από 8,7% το 2004 σε 6,5% το 2005. Πρέπει ωστόσο να σηµειωθεί ότι υπάρχουν σηµαντικές διαφορές τόσο µεταξύ των διαφορετικών από πλευράς µεγέθους οµάδων επιχειρήσεων, όσο και µεταξύ των διαφορετικών τοµέων, οι οποίες δεν διακρίνονται στη γενική εικόνα που περιγράφηκε προηγουµένως. Αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων του Εταιρικού Τοµέα: 2004-2005 Κατανοµή βάσει Κλιµακίου Απασχόλησης (Εξαιρουµένων των Χρηµατοπιστωτικών Υπηρεσιών) Return on Equity of the Corporate Sector: 2004-2005 Distribution by Employment Category (Exclusive of Banking, Insurance, and Finance) 12 10 8 6 4 2 0 <=9 10-49 50-249 250+ Σύνολο Total 2004 2005 Οι επιδόσεις των µεγάλου µεγέθους µονάδων ήταν υψηλότερες το 2005 έναντι εκείνων των µικροτέρων. Συγκεκριµένα, η µεγαλύτερη µεταβολή του κύκλου εργασιών, των µεικτών κερδών και του προ φόρων αποτελέσµατος σχετίζεται θετικά µε το µέγεθος των µονάδων. Το ίδιο συµβαίνει και µε την αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων. Όσον αφορά τους διαφόρους τοµείς, στη µεταποίηση καταγράφηκε ικανοποιητική αύξηση των συνολικών κεφαλαίων και του κύκλου εργασιών. Η αύξηση των πωλήσεων όµως οφείλεται σε µεγάλο βαθµό στην άνοδο των τιµών του πετρελαίου, η οποία ωφέλησε τον κλάδο επεξεργασίας πετρελαίου. Τα µεικτά κέρδη αυξήθηκαν µε πολύ χαµηλότερο ρυθµό σε σχέση µε τις πωλήσεις. Έτσι το περιθώριο µεικτού κέρδους µειώθηκε από 22,4% σε 21,6%. Επίσης, τα προ φόρων κέρδη σηµείωσαν αύξηση µόλις 1,5%, µε αποτέλεσµα να µειωθεί το καθαρό περιθώριο κέρδους σε 5,1% και η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων σε 9,5%. Βραδύτερη ήταν η ανάπτυξη του εµπορίου το 2005. Ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε µε ρυθµό 4,8%, ενώ ακόµα χαµηλότερη ήταν η αύξηση των µεικτών κερδών. Τα δε καθαρά κέρδη σηµείωσαν απότοµη κάµψη κατά 15,7%. Η µεγάλη αυτή µείωση των κερδών οφείλεται εν µέρει στην επιδείνωση των αποτελεσµάτων αρκετών µεγάλων εµπορικών επιχειρήσεων. Παρατηρείται ωστόσο ότι ή χειροτέρευση είναι γενική. Περισσότερες από τις µισές εµπορικές επιχειρήσεις που περιλαµβάνονται στην ανά χείρας έκδοση υπέστησαν κάµψη κερδών ή αύξηση ζηµιών. Ο τρίτος µεγαλύτερος τοµέας, αυτός των λοιπών υπηρεσιών, στον οποίο περιλαµβάνονται η διαχείριση ακίνητης περιουσίας, η πληροφορική, η εκπαίδευση, η υγεία, κ.ά., αναπτύχθηκε ικανοποιητικά το 2005. Τα συνολικά κεφάλαια και ο κύκλος εργασιών αυξήθηκαν µε ρυθµό µεγαλύτερο του πληθωρισµού. Η άνοδος των µεικτών κερδών ήταν περιορισµένη και το µεικτό περιθώριο περιορίστηκε σε 24,5%. Τα προ φόρων κέρδη όµως διευρύνθηκαν µε τον εντυπωσιακό ρυθµό του 13,6%, τροφοδοτούµενα κυρίως από τη βελτίωση του µη λειτουργικού αποτελέσµατος. 4 www.financial-directory.gr Η Ελλάδα σε Αριθµούς 2007 Αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων του Εταιρικού Τοµέα: 2004-2005 (Εξαιρουµένων των Χρηµατοπιστωτικών Υπηρεσιών) Return on Equity of the Corporate Sector: 2004-2005 (Exclusive of Banking, Insurance, and Finance) 25 20 15 10 5 0 -5 -10 εία µ αλιεία - λατο πόριο εστιατόρια - µ Trade - Total ύδρευση Ε επικοινωνίες υπηρεσίες Σύνολο - - Κατασκευές Construction Μεταποίηση Manufacturing Γεωργία Mining-quarrying Other services Ορυχεία Agriculture-fishing Λοιπές Hotel-restaurants Ενέργεια Ξενοδοχεία Μεταφορές Energy and water supply 2004 2005 Transport-communications Η ανάπτυξη των µεταφορών και επικοινωνιών υπήρξε ισχυρή όσον αφορά το ενεργητικό και τις πωλήσεις. Η κερδοφορία όµως υπέστη πλήγµα και ο τοµέας έγινε ζηµιογόνος το 2005. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται εν πολλοίς στην επιδείνωση του προ φόρων αποτελέσµατος µεγάλων εταιρειών τηλεπικοινωνιών και µεταφορών. Ο ενεργειακός τοµέας, τα µεγέθη του οποίου εξαρτώνται εν πολλοίς από τη ∆ΕΗ, επηρεάστηκε αρνητικά από την άνοδο των τιµών του πετρελαίου και από άλλους διεθνείς παράγοντες. Έτσι, ενώ οι αυξήσεις του ενεργητικού και των πωλήσεων ήταν διψήφιες, η κερδοφορία µειώθηκε απότοµα και οι σχετικοί δείκτες επιδεινώθηκαν.