JERZY LECHOWSKI SWIADEK´ KORONNY ...Lojalny w stosunku do swoich przyjaciół, popiera ich w dobrym czy to złym... Nie widzi błędów w postępowaniu osób, które kocha, zbytnio wierzy ich słowom lub obietnicom... Jego giętkość psychiczna i umiejętność dostosowa- nia się do warunków życia pozwala mu na zrozumienie i odczucie wewnętrz- ne wszelkich przejawów życia... Ma wielkie aspiracje życiowe i przeważnie uda- je mu się osiągnąć jakiś lepsze stanowisko. Gdy jednakże już wzniesie się wyso- ko, może się okazać, że właśnie wówczas grozi mu niebezpieczeństwo, a w życiu jego mogą występować zamieszki i przykrości... ...Od wczesnej młodości – zwierzał się Górski dość często – byłem łagod- ny, spokojny, koleżeński, lubiany. Nie byłem też i taki jestem do dziś – zazdro- sny. Jeśli się komuś lepiej wiedzie, to przyjmuję to ze zrozumieniem. Ale jedno- cześnie jestem uparty! Jak już coś postanowię, to decyzji nie zmieniam. Powia- dają, że uchodzę za człowieka, któremu życie układa się po różach. Bez przesa- dy, zresztą róże też mają kolce. Panuje opinia, że jestem optymistą. Nie wiem, czy rzeczywiście urodziłem się optymistą, ale wiem, że optymizmu na pewno na- uczył mnie sport. Optymiści podobno mają lepsze życie... Optymista Górski wzniósł się w piłkarstwie wysoko i... nigdy nie spadł z piedestału. Jednak po Montrealu nie był w najlepszym humorze? Przeczuwał nastanie gorszych dni? Nie. Tylko wciąż nie mógł przeboleć coraz mocniej roz- powszechnianej opinii, „że srebrny medal olimpijski jest przegraną”. Publicznie mówił o tym niechętnie, dopiero przed wyjazdem do Grecji, nie bez żalu poru- szył ten temat w towarzystwie Aleksandra Kupcewicza i... moim. Był czas let- niej kanikuły, żony jeszcze nie powróciły z wywczasów, więc tylko my trzej przez kilka dni zabawialiśmy się w Warszawie. Zmienialiśmy lokale, bo uciekaliśmy przed natrętami... Zaczęliśmy od „Retmana” na Mariensztacie i „Domu Dziennikarza” na Fok- sal, a skończyliśmy w SPATiF-ie w Alejach Ujazdowskich, naprzeciwko siedzi- 426 JERZY LECHOWSKI SWIADEK´ KORONNY by PZPN. Kazio tę ulubioną melinę aktorów różnych specjalności nazywał „sto- łówką magistra inżyniera”... Tylko wtajemniczeni wiedzieli, że tam najchętniej biesiadował wiceprezes PZPN, Henryk Loska. Był tam z każdym „za pan brat”, nawet do nestora naszych wokalistów, mistrza Fogga zwracał się „per Mieciu”. Na Mokotowie, a tam już wtedy mieszkał Górski, jeszcze co nieco pomarudzi- liśmy w restauracji rybnej przy ulicy Puławskiej i w „Patrii” w Alejach Niepod- ległości. Rozchodniaczka (bez tego Górski nie rozstawał się z przyjaciółmi) wy- piliśmy w domu Kazia przy ulicy Madalińskiego. – Czy prawdą jest Kaziu – pytał Olek Kupcewicz – że gdy przed Montre- alem zapowiedziałeś swoją rezygnację z pracy z reprezentacją, odebrałeś piłka- rzom – jak przebąkiwano w Olsztynie – resztki motywacji? – Bzdura!... To nie jest tłumaczenie dobre dla prawdziwych sportowców... Ale na tej Olimpiadzie po raz kolejny utwierdziłem się w przekonaniu, że o wy- nikach sportowych decydują nie tylko określone metody szkoleniowe i stopień wytrenowania zawodników... Także ogólna atmosfera, klimat, morale zawodni- ków i samopoczucie trenera. W Montrealu w tej delikatnej materii nie wszyst- ko grało... – Dopiero tam pomyślałeś o wyjeździe za granicę?... – Nie, od dawna miałem takie plany... Nic z tego nie wyszło, bo przepi- sy nie pozwalały! Teraz Rada Ministrów podjęła uchwałę „w sprawie delegowa- nia specjalistów do pracy za granicą na kontrakty indywidualne”... Może wresz- cie się uda... – Więc gdzie się wybierasz? – nie ustępował Kupcewicz. – Spokojnie, nic się nie pali... W PZPN-ie jest długa lista kandydatów na kontrakty indywidualne i zbiorowe. Ma ją Henio Loska... Chętnych jest spo- ro... Nie wszystkich znam, ale każdy z nich czuje się na siłach i chce lepiej zara- biać... Pośrednikiem w tych transakcjach jest CHZ Polservise... Stawia warunki. 427 JERZY LECHOWSKI SWIADEK´ KORONNY Wymaga fachowości, znajomości języków obcych, sprawozdań z przebiegu pra- cy, płacenia podatków i... odpowiedniej postawy moralnej. – Masz tu niewątpliwie pierwszeństwo – postawiłem sprawę jasno. – Za- pewne PZPN poprze twoją kandydaturę... – Tylko że Związek o tym nie decyduje! Jeśli GKKFiS nie wyrazi zgody, to moje starania i opinia PZPN warte będą funta kłaków! Liczy się tylko głos wła- dzy... – Słuchaj Olek – tłumaczyłem Kupcewiczowi – Kazio już po mistrzo- stwach świata 1974 miał propozycje pracy w Zachodnim Berlinie, Szwajcarii, nawet w Kuwejcie mógł nabijać kabzę. I co?... Tylko się oblizał... – Teraz też mógłbym wyjechać do Arabów, ale – żalił się Górski – jest czas urlopowy... Decydenci na urlopach, nie ma kto podjąć decyzji. A może ja na ten wyjazd nie zasłużyłem. Tylko srebrny medal w Montrealu... – Wiem – to znowu ja – że sprawę tego wyjazdu pilotuje Gucio Górecki, twój ziomek ze Lwowa. On też nic nie wskórał? – Ano, nie!... Poruszył niebo i ziemię, przyjmował szejka z Kuwejtu z ho- norami i błagał, by jeszcze kilka dni poczekał. Lada moment będzie decyzja. Była... odmowna! – Kto cię o tym poinformował? – wściekał się Kupcewicz. Całą akcję Gucia storpedowano w naszym „białym domu”. On mi to opo- wiedział z detalami. Znowu polityka i partyjne doktrynerstwo wkroczyło na te- ren sportu... Szejk stracił cierpliwość, także sporo nerwów i... pojechał do Pra- gi. Tam nie miał kłopotów. Zabrał ze sobą pięciu czeskich trenerów i odleciał nad Zatokę Perską. Zaczynam powoli wątpić, czy rzeczywiście tylko „los tak chciał”... Może jednak wkrótce polecę do Meksyku. W roli wykładowcy... Inte- resująca propozycja... Decydenci roztaczają też przede mną wizję pracy w Gre- cji. Czekam... Zmieńmy jednak temat: – Oluś, co tam słychać u syna, Januszka? 428 JERZY LECHOWSKI SWIADEK´ KORONNY – Będzie nadal grał w Arce Gdynia – wycedził Kupcewicz. – A dlaczego nie w Górniku Zabrze lub Legii Warszawa? – zdziwił się Górski. – Przecież Arka wciąż balansuje na krawędzi przepaści... Tam się chło- pak nie rozwinie! Kazio nie znał tej sprawy tak dobrze jak ja, przeto z ochotą włączyłem do rozmowy swoje trzy grosze: – Słyszałem, czytałem i nawet sam o tym pisałem, że o wszystkim zadecy- dowały sprawy rodzinne. Niestety, również finansowe! Mama Józefa chciała mieć Januszka bliżej domu, a tata Aleksander – nie gniewaj się Olek, że ci to wygarnę – większą kasę za nieoficjalny transfer. Górnik na to nie przystał, a Legię na to nie stać. To wciąż kolos na glinianych nogach... Sekretarz generalny klubu z Łazienkow- skiej, Kazimierz Konarski bodajże spod ziemi wygrzebał sto tysięcy złotych, ale to stanowiło zaledwie trzecią część tego, co zaoferowała Arka. Czy tak było? Olek!... – Niech to pozostanie tajemnicą naszej rodziny... – To jest zły wybór! – uniósł się Górski. – I nie idzie tu tylko o pieniądze, bo później, gdy chłopak okrzepnie i odpowiednio się rozwinie, mógł by ich za- robić znacznie więcej w klubie i reprezentacji. Tu idzie głównie o piłkarska przy- szłość Janusza, doskonalenie umiejętności, o pełne wykorzystanie talentu. Kazio trafił z argumentacją w „dziesiątkę”. Losy Janusza były mi szczegól- nie bliskie, rozwinąłem więc temat: – On, młokos z niecodzienną smykałką, w Arce nie ma wystarczająco do- brych wzorów szkoleniowych. Od kogo ma się tam uczyć? Za wcześnie obarczo- no go w tym klubie najpierw walką o utrzymanie w ekstraklasie, a potem o po- wrót do pierwszej ligi. Od ucznia wymagano kwalifikacji i obowiązków profeso- ra. Stanowczo za wcześnie! W Legii, u boku Deyny i Ćmikiewicza mógłby do- skonalić swoje umiejętności tak, jak niegdyś Deyna przy Brychczym i Blaucie. Oluś, pozbawiłeś syna tych możliwości... 429 JERZY LECHOWSKI SWIADEK´ KORONNY – A pamiętasz lata sześćdziesiąte i początki kariery moich wychowanków Wilczka i Musiałka, a zaraz potem Szołtysika i Lubańskiego? W towarzystwie Pohla, Jankowskiego, Lentnera i Oślizły wyrośli na wybitnych piłkarzy. Dlaczego o tym nie pomyślałeś? Ach pieniądze, tylko pieniądze!... – spuentował tę draż- liwą wymianę zadań Kazimierz Górski. I zaczął nucić popularne niegdyś tan- go: – Cóż nam zostało z tych lat?... Odebrałem to dwuznacznie. Przypominały te słowa czasy, kiedy Kazio kopał piłkę za uścisk dłoni prezesa Bolesława Drobuta w RKS Lwów, a zaraz po wojnie za wyróżnienie w pułkowym raporcie w jednostce na Podchorążych. Podśpiewy- wanie to jak ulał, pasowało też do aktualnej sytuacji reprezentacji. Pod wodzą Gór- skiego lawina sukcesów, teraz pod ręką Gmocha, z trudem wiązanie końca z koń- cem. Czas szybko upływa i niesie za sobą mnóstwo zmian. Jacek Gmoch i jego podopieczni za chwilę wyruszą do Porto na mecz z Portugalią. Z jakimi szansami? Tak do końca nikt tego nie wiedział. Ekipa Gmocha dość długo działała w ukryciu, bez oficjalnych spotkań kontrolnych i sparingowych, takich z widow- nią, kasą i dziennikarzami. Raz tylko w Łodzi, w wygranym meczu z młodzie- żówką Rumunii (2:1), nieco uchylono rąbka tajemnicy. Jacka zaskoczyła jednak obecność na trybunach trenera Portugalii, Jose Marii Pedroto. – Kto go o tym poinformował? Usiłował zmylić gościa. Zmieniał skład naszej drużyny, w sposób typowy dla hokeja na lodzie lub gry w koszykówkę. W Łodzi zobaczyliśmy tyl- ko kilku dobrych znajomych z ekipy Górskiego. Zabrakło Tomaszewskiego, Szy- manowskiego, Musiała, Maszczyka, Szarmacha i Gadochy. Czy zagrają w Porto? W Łodzi Gmoch wyraźnie postawił na kwartet z Mielca: Zygmunt Kukla, Krzysztof Rześny, Henryk Kasperczak i Grzegorz Lato. Była w tym konkretna myśl, a nie tylko ukłon pod adresem mistrza Polski i trenera Andrzeja Zientary. Jose Maria Pedroto mógł jednak przewidzieć zamierzenia Jacka. Nasz selekcjo- ner najbardziej zabiegał o scementowanie