Załącznik Do Uchwały Nr XXXII/206/2016 Rady Powiatu w Wyszkowie z dnia 28 grudnia 2016 r. Zarząd Powiatu Wyszkowskiego ZLECENIODAWCA: 0 07 - 200 Wyszków ul. Aleja Róż 2 WYKONAWCA: GEO-CONSULTING-SYSTEM 05 – 825 Grodzisk Mazowiecki ul. Kielecka 16 A PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU WYSZKOWSKIEGO NA LATA 2017 – 2020 Z PERSPEKTYWĄ DO 2024 ROKU grudzień, 2016 r. SPIS TRE ŚCI: 1. WST ĘP..................................................................................................................................... 3 1.1. METODYKA OPRACOWANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA .................... 4 1.2. CEL, ZAKRES I FUNKCJA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ........................... 5 1.3. PODSTAWY PRAWNE ORAZ ŹRÓDŁA INFORMACJI ................................................... 6 1.4. SPÓJNO ŚĆ Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI I PROGRAMOWYMI ................. 9 2. OCENA STANU ŚRODOWISKA POWIATU WYSZKOWSKIEGO ................................ 21 2.1. INFORMACJE OGÓLNE ..................................................................................................... 21 2.2. ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE POWIATU WYSZKOWSKIEGO.............................. 24 2.3. ŚRODOWISKO SPOŁECZNO – GOSPODARCZE POWIATU WYSZKOWSKIEGO .... 32 2.4. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA POWIATU WYSZKOWSKIEGO ......................... 34 2.5. JAKO ŚĆ ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ................................................................ 54 2.6. OCHRONA PRZYRODY ..................................................................................................... 76 3. ANALIZA SWOT.................................................................................................................. 80 4. CELE I ZADANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ........................................ 83 5. SYSTEM FINANSOWANIA I REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ................................................................................................................... 108 6. STRESZCZENIE ................................................................................................................. 125 SPIS MAP I TABEL ........................................................................................................................ 132 WYKAZ SKRÓTÓW ...................................................................................................................... 137 2 1. Wst ęp Podstawowym aktem prawnym dotycz ącym ochrony środowiska w Polsce jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, która w art. 86 zawiera zapis mówi ący, i ż ka żdy jest zobowi ązany do dbało ści o stan środowiska i ponosi odpowiedzialno ść za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza, że ochrona środowiska przyrodniczego jest obowi ązkiem władz publicznych, które poprzez sw ą polityk ę powinny zapewnia ć bezpiecze ństwo ekologiczne obecnym i przyszłym pokoleniom. Władze publiczne s ą obowi ązane równie ż do zapobiegania negatywnym dla zdrowia skutkom degradacji środowiska. Maj ą za zadanie wspiera ć działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska. Zgodnie z zapisami art. 13 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 627 z pó źn. zm.) obowi ązkiem władz publicznych jest realizacja polityki ochrony środowiska , rozumianej jako zespół działa ń maj ących na celu stworzenie warunków niezb ędnych do realizacji ochrony środowiska, zgodnie z zasad ą zrównowa żonego rozwoju. Polityka ochrony środowiska prowadzona jest na podstawie strategii rozwoju, programów i dokumentów programowych, o których mowa w ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 383), a tak że za pomoc ą wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. W my śl art. 17 ust. 1 cytowanej ustawy organ wykonawczy powiatu zobowi ązany jest do sporz ądzenia powiatowego programu ochrony środowiska. W celu realizacji powy ższego wymogu Zarz ąd Powiatu Wyszkowskiego podj ął decyzj ę o opracowaniu Program ochrony środowiska dla Powiatu Wyszkowskiego na lata 2017 – 2020, z perspektywa do 2024 roku . Dotychczas Zarz ąd Powiatu Wyszkowskiego przyj ął nast ępuj ące programy ochrony środowiska: − Program ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego na lata 2004 – 2011 – przyj ęty Uchwał ą Rady Powiatu w Wyszkowie Nr XXIII/160/2005 z dn. 11 lutego 2005 r. − Program ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego na lata 2008 – 2011 – przyj ęty Uchwał ą Rady Powiatu w Wyszkowie Nr XXXVII/230/2009 z dn. 27 maja 2009 r. − Program ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego na lata 2013 – 2016, z perspektywa do 2020 r. – przyj ęty Uchwał ą Rady Powiatu w Wyszkowie Nr 165/508/2013 z dn. 5 listopada 2013 r. Cele ekologiczne zawarte w Programie ochrony środowiska dla Powiatu Wyszkowskiego na lata 2017 – 2020, z perspektywa do 2024 roku nawi ązuj ą do polityki ochrony środowiska pa ństwa, której zało żenia okre ślono w Strategii „Bezpiecze ństwo Energetyczne i Środowisko – 3 perspektywa do 2020 r.” , przyj ętej Uchwała Nr 58 Rady Ministrów z dnia 15 kwietnia 2014 r. (M.P. z dnia 16 czerwca 2014 r., poz. 469). Niniejszy Program stanowi ć b ędzie podstaw ę dla działa ń samorz ądu powiatowego w zakresie ochrony środowiska i tworzenia innych dokumentów strategicznych, jak równie ż gminnych programów ochrony środowiska. Obejmuje on zadania własne powiatu, zadania koordynowane oraz szczegółowe wytyczne do sporz ądzenia programów gminnych. Realizacja zada ń w zakresie poprawy standardów jako ści środowiska oraz jego ochrony b ędzie wymaga ć współpracy samorz ądów na ró żnych szczeblach i współpracy z podmiotami gospodarczymi. Niniejszy Program po zaopiniowaniu przez Zarz ąd Województwa Mazowieckiego oraz zaakceptowaniu przez Zarz ąd Powiatu Wyszkowskiego zostanie uchwalony przez Rad ę Powiatu, co uczyni go aktem prawa lokalnego. Zgodnie z art. 46 pkt. 3 ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 353, z pó źn. zm.) projekty programów, których realizacja mo że spowodowa ć znacz ące oddziaływanie na obszar Natura 2000 je żeli nie s ą one bezpo średnio zwi ązane z ochron ą obszaru Natura 2000 lub nie wynikaj ą z tej ochrony wymagaj ą przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. 1.1. Metodyka opracowania Programu ochrony środowiska Niniejszy dokument opracowano zgodnie z Wytycznymi do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska , wydanymi przez Ministerstwo Środowiska we wrze śniu 2015 r. Głównymi działaniami podj ętymi podczas opracowania Programu ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego były: − zbieranie i analiza danych, − okre śleniu diagnozy stanu środowiska przyrodniczego wraz z ocen ą stanu, − analiza słabych i mocnych stron oraz szans i zagro żeń w zakresie realizacji polityki ochrony środowiska na poziomie powiatu opracowana metod ą Analizy SWOT, − scharakteryzowanie uwarunkowa ń realizacyjnych Programu w zakresie rozwi ąza ń prawno – instytucjonalnych oraz źródeł finansowania zewn ętrznego, − zdefiniowanie priorytetów ochrony środowiska, − konkretyzacj ę priorytetów poprzez sformułowania listy celów i zada ń, − opracowanie systemu monitorowania Programu . 4 Niniejszy dokument podzielono na nast ępuj ące rozdziały: Rozdział 1 – Wst ęp Rozdział 2 – Ocena stanu środowiska powiatu wyszkowskiego Rozdział 3 – Analiza SWOT Rozdział 4 – Cele i zadania Programu ochrony środowiska Rozdział 5 – System finansowania i realizacji programu ochrony środowiska Rozdział 6 – Streszczenie Diagnoza stanu środowiska naturalnego powiatu wyszkowskiego sporz ądzona została głównie na podstawie opracowa ń Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie (WIO Ś), danych Głównego Urz ędu Statystycznego (GUS), danych przekazanych przez samorz ądy gminne, a tak że informacji zawartych na stronach internetowych instytucji publicznych, działaj ących w obszarze ochrony środowiska oraz literatury fachowej. Jako punkt odniesienia dla Programu przyj ęto stan środowiska na terenie powiatu na dzie ń 31 grudnia 2015 r., z uwzgl ędnieniem dost ępnych danych dla roku 2016 r. Z na uwagi dost ępno ść wybranych danych, w Programie uwzgl ędniono równie ż lata wcze śniejsze (szczególnie w zakresie danych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie), w takim zakresie, w jakim wymagało tego przedstawienie danego zagadnienia. Poszczególne komponenty środowiskowe zostały opracowane kompleksowo. Oznacza to, że przy omawianiu aktualnej sytuacji w danym obszarze tematycznym, uwzgl ędniono jednocze śnie uwarunkowania wynikaj ące z dokumentów strategicznych, dotycz ące okre ślonej dziedziny oraz najwa żniejsze problemy i propozycje ich rozwi ązania. Na podstawie aktualnego stanu środowiska naturalnego powiatu wyszkowskiego, a tak że uwarunkowa ń wynikaj ących z dokumentów programowych wyznaczono kierunki działa ń i zaproponowano do nich działania, których wykonanie jest niezb ędne, aby zachowa ć b ądź poprawi ć stan środowiska, wypełni ć zobowi ązania unijne, a tym samym poprawi ć jako ść życia lokalnej społeczno ści. Stanowiło to podstaw ę do wyznaczenia obszarów priorytetowych i sprecyzowania celów środowiskowych, co przedstawione zostało w cz ęś ci Programu dotycz ącej strategii działania. 1.2. Cel, zakres i funkcja Programu ochrony środowiska Głównym celem Programu ochrony środowiska dla powiatu wyszkowskiego , stanowi ącego podstaw ę realizacji strategicznych działa ń z zakresu ochrony