UNIVERZITA PALACKÉHO V OLOMOUCI FILOZOFICKÁ FAULTA Katedra nederlandistiky Studijní rok 2020/2021 JEUGDOPLEIDINGEN IN HET NEDERLANDSE EN TSJECHISCHE VOETBAL EN DE GEVOLGEN VAN HET BOSMAN-ARREST YOUTH SYSTEM IN DUTCH AND CZECH FOOTBALL AND THE EFFECTS OF THE BOSMAN RULING VÝCHOVA FOTBALISTŮ V NIZOZEMSKU A V ČESKÉ REPUBLICE A DŮSLEDKY BOSMANOVA PRAVIDLA Bakalářská práce Praktická nizozemská filologie Alena Ryšavá Vedoucí práce: Drs. Bas Hamers Olomouc 2021 Verklaring Ik verklaar dat ik mijn bachelorscriptie zelfstandig geschreven heb en alle vakliteratuur en bronnen die ik gebruikt heb in de literatuurlijst heb vermeld. Prohlášení Prohlašuji, že jsem svoji bakalářskou práci vypracovala samostatně a uvedla jsem v ní veškerou literaturu a ostatní zdroje, které jsem použila. V Olomouci dne 3. května 2021 Alena Ryšavá Dankbetuiging Ik wil graag van harte mijn dank betuigen aan mijn begeleider, Drs. Bas Hamers, voor zijn waardevolle adviezen en opmerkingen die mij hebben geholpen bij het schrijven van mijn bachelorscriptie. Ik wil ook mijn familie bedanken voor steun en geduld, voornamelijk mijn broer Milan. Poděkování Ráda bych poděkovat svému vedoucímu Drs. Basovi Hamersovi za cenné rady a připomínky, které mi pomohly při zpracování mé bakalářské práce. Také chci poděkovat své rodině za podporu a trpělivost, zejména mému bratrovi Milanovi. Inhoud INLEIDING ....................................................................................................................................................... 4 HOOFDSTUK 1. KORTE GESCHIEDENIS CLUBS EN INTERNATIONALE STATUS .................................................... 5 1.2 AFC AJAX AMSTERDAM ..................................................................................................................................... 5 1.2 AZ ALKMAAR ................................................................................................................................................... 8 1.3 AC SPARTA PRAHA ............................................................................................................................................ 9 1.4 SK SIGMA OLOMOUC ...................................................................................................................................... 12 HOOFDSTUK 2. HET BOSMAN-ARREST .......................................................................................................... 14 2.1 BOSMAN-ARREST PROCES EN HET EERSTE DEEL VAN HET ARREST .............................................................................. 14 2.2 INTERNATIONALE SPELERS (TWEEDE DEEL VAN HET BOSMAN-ARREST) ...................................................................... 14 2.4 VOOR EN NA BOSMAN-ARREST IN DE (INTERNATIONALE) VOETBALWERELD ................................................................ 17 2.5 VERGELIJKING TUSSEN NEDERLANDSE EN TSJECHISCHE TRANSFERS NA BOSMAN-ARREST .............................................. 17 2.5.1 Nederland ........................................................................................................................................... 17 2.5.2 Tsjechië ............................................................................................................................................... 18 HOOFDSTUK 3. OPLEIDINGSCLUB – TRANSFERS EN SCOUTING ...................................................................... 20 3.1 OPLEIDINGSCLUBS ........................................................................................................................................... 20 3.2 TRANSFER VAN JONGE SPELERS .......................................................................................................................... 21 3.2.1 Redenen voor transfer ........................................................................................................................ 21 3.2.2 Kritiek op transfers van jonge spelers ................................................................................................. 21 3.2.3 Kritiek op steeds jongere transfers ...................................................................................................... 22 3.3 SCOUTING ...................................................................................................................................................... 23 HOOFDSTUK 4: JEUGDOPLEIDING IN NEDERLAND EN TSJECHIË ..................................................................... 27 4.1 JEUGDSTRUCTUUR ........................................................................................................................................... 27 4.1.2 Nederland ........................................................................................................................................... 27 4.1.2 Tsjechië ............................................................................................................................................... 27 4.2 DE JEUGDOPLEIDING VAN AFC AJAX, AZ ALKMAAR, AC SPARTA PRAHA EN SK SIGMA OLOMOUC ............................... 27 4.2.1 AFC Ajax .............................................................................................................................................. 27 4.2.1.1 Bekende spelers uit de jeugdopleiding ......................................................................................................... 28 4.2.1.2 Tsjechen bij Ajax ............................................................................................................................................ 29 4.2 AZ Alkmaar ............................................................................................................................................. 29 4.2.1 Bekende spelers uit de jeugdopleiding ............................................................................................................ 30 4.3 AC Sparta ............................................................................................................................................... 30 4.3.1 Bekende spelers uit de jeugdopleiding ............................................................................................................ 31 4.4 SK Sigma Olomouc ................................................................................................................................. 31 4.4.1 Bekende spelers uit de jeugdopleiding ............................................................................................................ 32 4.3 BOSMAN-ARREST - GEVOLGEN VOOR DE CLUBS ..................................................................................................... 32 4.3.1 Gevolgen voor Ajax ............................................................................................................................. 32 4.3.2 Gevolgen voor AZ Alkmaar .................................................................................................................. 33 4.3.3 Tsjechische clubs ................................................................................................................................. 33 4.4 DE PRAKTISCHE VERGELIJKING ............................................................................................................................ 34 4.4.1 De vergelijking van de situatie in Nederland (AFC Ajax) en in Tsjechië (AC Sparta Praha) ................. 34 4.4.2 Aantal buitenlandse spelers ................................................................................................................ 35 4.4.3 Aantal spelers uit de eigen jeugd in A-selecties .................................................................................. 36 4.5 TRANSFERS VAN JONGE SPELERS ALS INKOMSTEN VOOR DE CLUB .............................................................................. 37 4.5.1 Succesvolle transfers ........................................................................................................................... 37 4.5.2 Mislukte transfers ............................................................................................................................... 38 CONCLUSIE ................................................................................................................................................... 40 BIBLIOGRAFIE ............................................................................................................................................... 43 RESUMÉ IN TSJECHISCH ................................................................................................................................ 51 RESUMÉ IN HET ENGELS ................................................................................................................................ 53 ANOTACE ...................................................................................................................................................... 55 Inleiding Nederland en Tsjechië zijn echte voetballanden en in het verleden waren het zelfs voetbalmachten. Tegenwoordig zijn Tsjechië en Nederland kleinere voetballanden op clubniveau, maar vroeger waren de clubs van deze twee landen succesvol op internationaal gebied. In beide landen worden echter nog steeds veel getalenteerde voetballers opgeleid. De voetbaljeugd en de jeugdopleiding zijn belangrijke factoren voor succesvolle clubs en nationale elftallen. Maar steeds meer spelers vertrekken, soms heel snel, zowel uit Nederland als uit Tsjechië om in andere landen te gaan voetballen. Het doel van mijn werk is om de jeugdopleiding in beide landen te vergelijken aan