Nr. 151, september 2011 De Westbroek- molen op de wip Maandblad over molens en hun opvolgers 14e jaargang, nr. 9 Redactioneel it nummer bevat weer ‘Molens-Rijnland’ het orgaan van de Rijnlandse Molenstichting, waarin Andries Veloo weer een van de Dmolenaars van de stichting in beeld wordt gebracht, om precies te zijn Willem Langeveld, de molenaar van de Hoogewegse molen bij Noordwijk. Dit nummer wordt daarom ook verzonden aan de relaties van deze stichting. Het hoofdartikel in dit nummer is eveneens gewijd aan een molen in COLOFON Rijnland en net zo als precies een jaar geleden aan de molen van Westbroek in Zoeterwoude, waarvan de romp nog steeds aan de Redactie & administratie: Zuidbuurtse Watering staat. In 2010 hadden we het in het redactionele Moerdijkstraat 39 2751 BE Moerkapelle, commentaar over ‘Het Grote Raadsel rond deze molen’. Tekenaar Tel./fax: +31 (0)79-5931303 Bas Koster en ik hebben geprobeerd dat grote raadsel op te lossen. E-mail adres: [email protected] Dat heeft ons zeer veel hoofdbrekens gekost en meerdere momenten Verschijning: hebben op het punt gestaan de handdoek in de ring te gooien. Het Elf maal per jaar, als regel op de eerste woensdag zou te ver gaan om in te gaan op alles wat ons dwars zat. Of we in onze van de maand. Gedurende de maanden juli en bedoeling geslaagd zijn beoordeelt u zelf maar. augustus verschijnt één gecombineerd nummer. Naast de gebruikelijke rubrieken hebben de overige artikelen veelal Uitgave: te maken met de actualiteit. Het zorgde er voor dat dit nummer weer De ‘Molenwereld’ is een uitgave van ruimschoots gevuld werd; het is haast eentonig. Graag zouden we het de Stichting Molenwereld blad nog wat dikker willen maken, maar dat laat het aantal abonnees Benedenrijweg 521 2987 VA Ridderkerk Tel.: 0180-411018 niet toe. Uitgever: En Balie Kluiver heeft zo zijn twijfels bij het repareren van oude Potroeden. dhr. Sj. J. Veerman Zwanebloem 51, 2954 NH Alblasserdam JSB Tel.: 06-23974997 E-mail adres: [email protected] Bij de omslag voorzijde: In dit nummer neemt de Hoogewegse molen bij Redactie: Noordwijk een voorname plaats in (foto H. Noot, 22 april 2008). dhr. J.S. Bakker Moerdijkstraat 37 2751 BE Moerkapelle, Tel/fax 079-5931303 Bij de omslag achterzijde: Wat hebben deze molen in het Limburgse E-mail adres: [email protected] Meterik en de Westbroekmolen in het Rijnlandse Zoeterwoude met elkaar gemeen? Ze lijken niet erg op elkaar. Toch hebben ze hoogstwaarschijnlijk dhr. B.H.J. Mols Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk, een gemeenschappelijk verleden. Beide begonnen hun molenleven als Tel.: 06-50283248 watermolen voor de Nieuwkoopse droogmakerij. Alleen wist de molen in E-mail adres: [email protected] Limburg zijn ‘hoofdtooi’ te behouden (foto Donald Vandenbulcke, 2 juli 2010). Advertenties: J. Ottevanger Uw mooiste molenfoto ook in kleur op de achterpagina van de Molenwereld? De Molenviergang 2 2761 BK Zevenhuizen achterpagina reserveren wij voor lezers die hun mooiste molenfoto’s graag met Tel.: 0180-638180 / Fax: 0180-638179 anderen willen delen. Inzending kan zowel per post als per e-mail. In het laatste E-mail adres: [email protected] geval is wel een voldoend hoge resolutie vereist: minimaal 300 dpi. Inzending kan Abonnementen: geen plaatsing garanderen. Er zijn per jaar immers maar elf mogelijkheden en Tel.: +31 (079)-5931303 (na 18.00 uur) / Fax: +31 (079)-5931303 bovendien streeft de redactie naar spreiding per regio en molentype. U kunt uw Nederland (€ 47,50) per jaar (incl. 6% BTW). foto (‘s) insturen of mailen naar de redactie van Molenwereld. Overige landen Europa (€ 65,-) Andere landen prijs op aanvraag. INHOUD pagina De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. MOLENSACTUEEL 291 Abonnementen kunnen op ieder gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd tenzij een abonnement MOLENSACTUEEL: Meester van de Zwarte Molen 297 uiterlijk 1 december van het lopende abonnementsjaar MOLENSACTUEEL: Wederopbouw Sint Antonius te Eerde 298 schriftelijk wordt opgezegd. De in het lopende abonnementsjaar (van januari MOLENSACTUEEL: Romp en kap geplaatst op de molen t/m december) reeds verschenen nummers worden na van Hoonhorst 300 ontvangst van het abonnementsgeld direct toegezonden, indien nog voorradig. Wim Schrijver NVVM-molenmakers ACTIEF 302 Prijs losse nummers: in Nederland € 6,-; MOLENSACTUEEL: Windlust in Hoek lust weer wind overig Europa € 7,- (exclusief porto). 262 ZOEKER 304 Donateurs van de Stichting Molenwereld ontvangen het 'T BETERE WERK: Invaart 304 blad gratis bij een minimum-donatie van € 62,50. Op schenkingen en legaten aan de Stichting Molenwereld Molens Rijnland: Willem Langeveld Van de Hoogewegse molen 305 is artikel 24 lid 4 van de Successiewet van toepassing. Andries Veloo Bankrelatie: UIT 'T KIJKGAT 309 Voor Nederland: Postbank 4506935 / Rabobank 3750.30.867 GRENSMOLENS 310 Voor België: Postcheque 000-1746998-28 PORTRET: De Westbroekmolen op de wip 312 Kopij: J.S. Bakker Zenden aan de redactie van de Molenwereld, MENS EN MOLEN: Molens Denekamp in de rouw 318 Moerdijkstraat 39, 2751 BE Moerkapelle. Ton Huttenhuis Lay-out en Druk: MOLENSACTUEEL: Drievoudig molenfeest in Groningen 320 Vis Offset, Alphen aan den Rijn. E-mail: [email protected] Anne Wieringa ISSN 1387-2974 © COPYRIGHT 2011 Stichting Molenwereld Moerkapelle. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt op welke wijze dan ook zonder Afsluitdatum van de kopij voor voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. het oktobernummer van Molenwereld: 9 september 2011 Informatie voor deze rubriek: Redactie Molenwereld, p/a B.H.J. Mols, Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk. Tel.: 06-50283248 / E-mail: [email protected] Uw medewerking wordt zeer op prijs gesteld. Stichting wil poldermolen lubben is uitgevoerd (Molenwereld 2 011- Borgercompagnie in eigendom 6-203). Die is vorig jaar hersteld evenals de voorwaterloop, drie velden riet op De Stichting poldermolen Borgercom- het achtkant, kruipalen, windborden, 24 pagnie Oostkant heeft met een bro- heklatten en een achtkantstijl. Verder chure waarin de visie op monument en zijn de roeden doorgehaald, is schilder- omgeving wordt geschetst, de eerste werk verricht, grond aangebracht, en de stappen gezet richting mogelijke restau- kroosbrug gerepareerd. De restauratie is ratie van de gewezen poldermolen (Mo- mede mogelijk gemaakt door een bij- lenwereld 2009-12-468). De stichting wil drage uit de Regeling Rijk subsidie Weg- het restant voor een symbolisch bedrag werken Restauratieachterstand (RRWR). kopen van de eigenaar Dienst Landelijk Gedeputeerde De Vey Mestdagh heeft Gebied. Men wil de noodkap vervan- de officiële opening verricht en aanslui- gen zodat de molen van binnen niet ver- tend kon men de molen bezichtigen. De der vervalt. Mocht de stichting eigenaar restauratie is uitgevoerd door molen- kunnen worden van de enige ronde ste- makersbedrijf Doornbosch uit Adorp. In De door door Molema gebouwde nen poldermolen in het Noorden, dan tijden van wateroverlast wordt de mo- molen The Immigrant in Fulton. gaat men op zoek naar fondsen voor len als reservegemaal ingezet. W. van restauratie van de laatste stenern water- Rheen. molen van Groningen. Molenmaker Cor Molema Herstel molenbiotoop overleden Opening Westerse molen te De Zwaluw Zuurdijk Nieuw-Scheemda Op 2 augustus 2011 is op 75-jarige leef- In september is een project gestart tijd de Groninger molenmaker Cor Mo- Op 24 september is de gerestaureerde rond de biotoop van molen De Zwaluw lema te Scheemda overleden. Molema Westerse molen te Nieuw-Scheemda in in Zuurdijk. Het initiatief om de molen was tot 1 december 2000 molenmaker/ bedrijf gesteld. Dit is een in 1862 gebouw- en de bijbehorende molenbiotoop te eigenaar van Molema VOF (voorheen de watermolen met twee vijzels waarvan herstellen komt van de bewoners van Roemeling-Molema), en bouwde onder de grote met een houten balk en ijzeren het Marnedorp. Zij hebben contact ge- ander andere een replica van een Gro- ninger molen in het Amerikaanse dorpje Fulton aan de Mississippi, alsook een nieuwe standerdmolen in Bremerha- ven. Molema begon in 1957 op 22-jarige leeftijd te werken in het bedrijf van zijn schoonvader Albert Roemeling, en nam in 1972 het roer van hem over. Molema ontving op 5 maart 1994 van Vereniging De Hollandsche Molen het Certificaat van Verdienste. De gedeeltelijke gesloopte molen van Borgercompagnie; het laatste restant van een stenen watermolen in het noorden van het land (foto H. Noot, 8 maart 2004). 291 Molenwereld -MOLENSACTUEEL- rijke restauratie van de Westermolen te Tullekensmolen te Beekbergen Dalfsen, in 1898 de ‘bakermat’ van het heropend sindsdien wekelijks verschenen vakblad ‘de Molenaar’, destijds gestart door de Wethouder Blokhuis heeft op zaterdag drukker Gos Eshuis, een buurman van de 25 juni de officiële opening van de Tul- eigenaar van de Westermolen. Onge- lekensmolen in Beekbergen verricht. De veer de helft van de circa vier ton kos- voormalige papiermolen en later wasse- tende operatie heeft betrekking op de rij verkeerde in 2008 nog in zeer slechte bijgebouwen: de molenschuur en een staat, maar is de afgelopen drie jaar bijgebouwtje. volledig gerestaureerd. Redder in nood In verband met de restauratiewerkzaam- bleek de heer Bredenoord, die een plek heden werd de molen vorig jaar oktober zocht voor zijn verzameling A-Fords. De al voor het publiek gesloten. Dat nu pas historische molen en de auto’s zijn te be- gestart kan worden heeft te maken met zichtigen, want de Tullekensmolen is een allerhande procedures betreffende de museum geworden en daarmee een benodigde vergunningen, met name goed voorbeeld van herbestemming betrekking hebbend op de bestemming van cultureel erfgoed door een parti- die de molenschuur straks gaat krijgen. culier. Het gebouw is zoveel mogelijk in Dit grote bijgebouw zal na een ingrij- de oude staat teruggebracht, zoals het pende verbouwing ingericht worden als voor de oorlog was. De watergang ach- trefcentrum waarin diverse activiteiten ter de molen is ook gerestaureerd. Dit plaats kunnen vinden, zoals concerten, najaar wordt begonnen met de water- exposities enz. Een aan de oostzijde bak en het waterrad.