UvA-DARE (Digital Academic Repository) Nederland moet niet blind bij Duitsland aanhaken: Duits Europabeleid is niet zonder meer gunstig voor Nederland Garvert-Huijnen, K. Publication date 2012 Published in Duitsland in Europa: van journalistiek dossier 'Duitsland in Europa' tot rap over 'Freiheit': de projecten van '65 jaar vrijheid in Europa: missie volbracht?' Link to publication Citation for published version (APA): Garvert-Huijnen, K. (2012). Nederland moet niet blind bij Duitsland aanhaken: Duits Europabeleid is niet zonder meer gunstig voor Nederland. In A. Arntz, C. Broersma, & N. Colin (Eds.), Duitsland in Europa: van journalistiek dossier 'Duitsland in Europa' tot rap over 'Freiheit': de projecten van '65 jaar vrijheid in Europa: missie volbracht?' (pp. 26-30). Stichting Duitsland Instituut bij de Universiteit van Amsterdam. http://www.duitslandweb.nl/binaries/content/assets/duitslandweb/dossiers/vrijheid-in- europa_bundel.pdf General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible. UvA-DARE is a service provided by the library of the University of Amsterdam (https://dare.uva.nl) Download date:26 Sep 2021 Duitsland in Europa 65 jaar vrijheid in Europa. Missie volbracht? Visies op vrijheid en Europa Duitsland in Europa 65 jaar vrijheid in Europa. Missie volbracht? Visies op vrijheid en Europa De Stichting Duitsland Instituut bij de Universiteit van Amsterdam (DIA) is het nationale kenniscentrum over het contemporaine Duitsland in Europese DUITSLAND IN EUROPA context op het raakvlak van onderwijs, wetenschap en maatschappij en initieert en stimuleert Nederlands-Duitse netwerken en uitwisselingen. Colofon Uitgegeven door Stichting Duitsland Instituut bij de Universiteit van Amsterdam (DIA) Redactie: Annabelle Arntz, Charlotte Broersma en prof. dr. Nicole Colin Vormgeving: Max Beinema Graphic design Druk: Groen Offset Hoofddorp b.v. Afbeeldingen WebQuest ’Vrijheid in Europa’: © DIA/Ellis van der Does Juli 2012 Duitsland Instituut Amsterdam Prins Hendrikkade 189b 1011 TD Amsterdam 020-525 3690 [email protected] www.duitslandinstituut.nl en www.duitslandweb.nl Deze bundel is mogelijk gemaakt door subsidie uit het Europafonds van het ministe- rie van Buitenlandse Zaken. Alle rechten voorbehouden. Mits de bronvermelding correct is, mogen deze uitgave of onderdelen van deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het DIA. Een correcte bronvermel- ding bevat in ieder geval een duidelijke vermelding van organisatienamen en naam en jaartal van uitgave, alsook de oorspronkelijke vindplaats van de tekst. Bij toespraken geldt het gesproken woord. 2 DUITS L Voorwoord AND IN europa Ten tijde van de Koude Oorlog was het duidelijk dat de Europese inte- gratie stond voor vrede, vrijheid, stabiliteit en welvaart. Vandaag de dag is dit verhaal niet langer vanzelfsprekend en zeker niet voldoende om bijval op te wekken voor verdergaande Europese integratie. Boven- dien is de context van de begrippen fundamenteel veranderd. Vrijheid bijvoorbeeld, was voor de val van de Berlijnse Muur vooral gedacht als politiek concept waarmee we ons afzetten tegen de onvrijheid in de communistisch geregeerde landen. In de hedendaagse multicul- turele samenleving komt de vraag naar de grenzen van vrijheid meer op de voorgrond. En Europa wordt door menig euroscepticus nu juist gezien als een bedreiging van nationale vrijheden en volkssoeverei- niteit. In het kader van het Europafondsproject ‘65 jaar vrijheid in Europa. Missie volbracht?’ heeft het Duitsland Instituut bij de Universiteit van Amsterdam (DIA) een groot aantal evenementen georganiseerd, waarin de vraag naar vrijheid en de toekomst van Europa een centrale rol speelden. Deze bundel biedt een overzicht van redes en teksten die deze bijeenkomsten hebben opgeleverd. Het gaat daarbij om stukken die zich expliciet op de vraag naar vrijheid richten, zoals die van de Duitse sociologe Necla Kelek en de Duitse politicologe Ulrike Ackermann en om bijdragen waarin perspectieven worden ontwik- keld op de toekomst van Europa, zoals de bijdragen van Raadvoor- zitter Herman Van Rompuy, de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle, de voormalige bondspresident van Duitsland Roman Herzog en de voormalig EU-commissaris Frits Bolkestein. De teksten zijn in de oorspronkelijke taal opgenomen. Ook bevat de bundel verslagen die een indruk geven van de ver- schillende evenementen. Tevens heeft in deze periode de Interna- tionale Spectator in samenwerking met het DIA een themanummer over Duitsland uitgebracht. Twee artikelen zijn hiervan opgenomen. 3 De bundel is echter gesplitst in toespraken en artikelen van exter- nen en in bijdragen die in het kader van het project zijn gepubliceerd. Deze mix van wetenschappelijke, politieke en meer populariserende bijdragen geven een goed beeld van de diversiteit in stemmen en stij- DUITSLAND IN EUROPA len waarin de vraag naar vrijheid in Europa wordt bediscussieerd. Prof. dr. Ton Nijhuis Directeur Duitsland Instituut Amsterdam 4 DUITS L Inhoud AND IN europa Voorwoord 3 VISIES OP VRIJHEID 7 Islam und Freiheit 8 Necla Kelek Politische, wirtschaftliche und individuelle Freiheit in Europa 26 Ulrike Ackermann VISIES OP EUROPA 39 Europa und die Europäische Union 40 Roman Herzog De rol van het Europees Parlement en de Europese 48 Commissie in de Europese Unie: minder zou meer zijn Frits Bolkestein Europäische Stabilitätsunion – globale Gestaltungsmacht 55 Guido Westerwelle Toespraak bij de aanvaardiging van de 62 Otto von der Gablentzprijs Herman Van Rompuy De rol van Duitsland op het Europese toneel 70 Tom de Bruijn Duitsland tussen overwicht en overbelasting: 80 zoeken naar koers in de Europese mist Ton Nijhuis 5 DUITSLAND IN EUROPA 6 7 DUITSLAND IN europa Visies op vrijheid Necla Kelek Islam und Freiheit „Freiheit“ heißt auf türkisch „Hürriyet“. Dieses Wort stammt von dem arabischen Begriff hurriya ab, der in seiner ursprünglichen Bedeutung das Gegenteil von Sklaverei meint, und nicht das, was in der west- lichen Tradition mit „libertas“ verbunden wird, nämlich die Befreiung DUITSLAND IN EUROPa – visies op vrijheid DUITSLAND IN EUROPa des Einzelnen von jedweder, auch religiöser Bevormundung. Hurriya bedeutet, ein Sklave wird „frei“, um Allah zu dienen. Das Wort Freiheit kommt im Koran selbst gar nicht vor, in den Übersetzungen auch nur in diesem Zusammenhang. In der deutschen Koranübersetzung von Rudi Paret nur einmal: „Die Sühne besteht darin, dass man ... einen Sklaven in Freiheit setzt.“ In englischen Koran-Übersetzungen findet man das Wort „Freedom“ immer in anderer Bedeutung, als „Aufkün- digung“ (9:11) oder „Freibrief“ (24:33 ), oder es wird für „loskaufen“ (2:229) verwendet. Für gläubige Muslime besteht in diesem Sinne Freiheit in der bewussten Entscheidung, „den Vorschriften des Islam zu gehorchen“. Als ich meine in der türkisch-muslimischen Tradition verhaftete Mutter fragte, wann ich denn – ich war 16 oder 17 Jahre alt – wann ich frei sein würde, in dem Sinne, wann ich denn für mich entschei- den könne, sagte sie mir: „Die Freiheit ist nicht für uns gemacht.“ Also nicht für uns Frauen. Sie verstand meine Frage nicht. Für sie war „frei sein“ gleichbedeutend mit „Vogelfrei“ sein, das heißt ohne Schutz sein. „Frei sein“ bedeutet schutzlos, verlassen sein. Verlassen von der Familie, dem Clan, dem Schutz der Gemeinschaft. Der Preis dieses Schutzes ist die Macht der Männer über die Frauen. Die Frau ist im Zweifelsfall der Gewalt der Männer ausgeliefert, denn die Männer der Familie schützen die Frauen vor fremden Männern. Ist der eigene Mann gewalttätig, so ist das kismet, Schicksal. Männer sind in der Lebenswelt vieler muslimischer Frauen ihre Beschützer und Bewa- cher. Für viele muslimische Frauen ist die Freiheit „von etwas“ gleichbedeutend mit dem Schutz vor Fremden, aber auch Schutz vor Verantwortung für sich selbst, Schutz vor einem eigenen Willen. 8 ISLAM UND FREIHEIT DUITSLAND IN EUROPa – visies op vrijheid DUITSLAND IN EUROPa „Gott ist es, der allein das Leben gibt und es wieder nimmt“ (Koran, Sure 40:Vers 68). Der Koran ist nicht eindeutig, ob er dem Menschen einen freien Willen zugesteht. Einerseits wird die Vorher- bestimmung betont, beispielsweise „Sprich: Uns wird nichts treffen, was nicht Allah uns vorher bestimmt hat“(9:51). Andererseits über- trägt der Koran Verantwortung an die Menschen: „Wer nun will, möge glauben, und wer will, möge nicht glauben“ (18:29). Allerdings folgt die Androhung der Strafe dafür auf den Fuß: „Für die Frevler haben wir im Jenseits ein Feuer bereit ...“ In der Anfangszeit des Islam im 8. Jahrhundert stritten muslimische Vertreter der menschlichen Willensfreiheit (Qadariten) mit jenen, die an eine absolute Vorbe- stimmtheit glaubten (Djabariten). Im 9. Jahrhundert gewannen dann die Mu‘taziliten an Einfluss. Sie argumentierten
Details
-
File Typepdf
-
Upload Time-
-
Content LanguagesEnglish
-
Upload UserAnonymous/Not logged-in
-
File Pages149 Page
-
File Size-