MATERIAŁ DO KONSULTACJI : NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA Spotkanie z p. Krystianem Szczepańskim – z-ca Prezesa Zarządu ZBIERANIE I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW NA WARSZAWA– 23 WRZEŚNIA- 2015 R. TERENACH ZNAJDUJĄCYCH SIĘ POZA WYZNACZONYMI AGLOMERACJAMI KPOŚK PROJEKT ROZWIĄZANIA SYSTEMOWEGO NA TERENIE GMINY KOBYLNICA W OBSZARZE POZA AGLOMERACJĄ SŁUPSKĄ LESZEK KULIŃSKI – GMINA KOBYLNICA ANDRZEJ WÓJTOWICZ – WODOCIĄGI SŁUPSK Załącznik do Uchwały Nr 560/XXVII/13 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 lutego 2013 r AGLOMERACJA SŁUPSK Karzcino 201 M Wiklino OPERATOR SIECI KANALIZACYJNEJ - „WODOCIĄGI SŁUPSK” sp. z o.o. 253 M Wrzeście Bydlino 404 M 258 M Kukowo GMINA 215 M Lubuczewo SŁUPSK Gałęzinowo 468 M 313 M Włynkowo Swochowo Bukówka km 124 M Rogawica 638,5 250 M 321 M 256 M Strzelinko Włynkówko Łączna długość przewodów kanalizacyjnych 171 M 618 M Strzelino 602 M Jezierzyce Grąsino Wierzbięcin 1479 M 518 M 92 M Krzemienica Bruskowo OCZYSZCZALNIA 141 M Bruskowo Wielkie ŚCIEKÓW Siemianice 334 M Małe 1731 M Kanalizacja ogólnospławna Kanalizacja sanitarna Przyłącza 95 M Swołowo Redzikowo Bierkowo 1532 M 238 M 964 M MIASTO SŁUPSK Gać 95 779 M 186 M Wieszyno Głobino 266 M GM. SŁUPSK 193,7 43,06 Redęcin 538 M 236 M Stanięcino Zębowo Kobylnica 156 M 75 M 2724 M Bolesławice 277 M Warblewo Kusowo 246 M Reblino 709 M Sycewice 311 M Widzino Płaszewko 1050 M 534 M 99 M Łosino GM. KOBYLNICA 152,8 43,05 480 M Runowo Sławieńskie Krępa Słupska Komorczyn 174 M 708 M 110 M Dobrzęcino Sierakowo Sł. Zajączkowo 168 M 241 M Słonowice 168 M 168 M Lubuń 205 M Kończewo M. SŁUPSK 25,5 128,2 52,2 678 M Kwakowo Kczewo 579 M 151 M Słonowiczki Bzowo 66 M 157 M Komiłowo 56 M Lulemino Wrząca 109 M 475 M Żelkówko Kuleszewo 62 M Ściegnica 462 M 117 M Zagórki Kruszyna 198 M 211 M Żelki >98 % GMINA 52 M KOBYLNICA Płaszewo stopień skanalizowania Aglomeracji Słupsk 214 M spełnione wymogi KPOŚK 2 2015 - SIERPIEŃ ZBIERANIE I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW NA TERENIE GMINY KOBYLNICA - POZA AGLOMERACJĄ SŁUPSK OCZYSZCZALNIA ŚCIEKÓW SŁUPSK 220 000 RLM SIEĆ KANALIZACJI • W dużym programie dofinansowanym z UE (realnie ok. 55%) SANITARNEJ M. SŁUPSKA zrealizowano budowę systemu kanalizacyjnego wg wskaźników aglomeracyjnych – z uwzględnieniem obszarów Natura 2000. • Spowodowało to, że część obszaru gminy musiała być wyłączona z programu i rozwiązania systemowego, również ze względów taryfowych (realny poziom możliwości płatniczych mieszkańców i gminy – dopłaty). • Powstała istotna z punktu widzenia zarządzania i realizacji zobowiązań formalnych dysproporcja ekonomiczna, techniczna i organizacyjna, której nie można rozwiązać dostępnymi dla samorządu środkami prawnymi i finansowymi. system ciśnieniowy z system grawitacyjny przepompowniami przydomowymi Punkt zlewny 11,03 ÷ 14,34 zł/m3 Cena brutto usług zbiorowego odprowadzania ścieków na terenie aglomeracji w gminie Kobylnica DLA OBSZARÓW POZA AGLOMERACJĄ NIEZBĘDNE JEST WYPRACOWANIE ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNEGO SPEŁNIAJĄCEGO ZASADĘ SPRAWIEDLIWOŚCI SPOŁECZNEJ przepompownia sieciowa lokalna oczyszczalnia ścieków zbiorczy zbiornik bezodpływowy – SCHEMAT SIECI KANALIZACYJNEJ GM. KOBYLNICA zazwyczaj tylko dla części miejscowości 3 2015 - SIERPIEŃ ZBIERANIE I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW NA TERENIE GMINY KOBYLNICA - POZA AGLOMERACJĄ SŁUPSK JAKIE SĄ PRIORYTETY GMINY KOBYLNICA W ZAKRESIE DOSTEPU DO USŁUG KANALIZACYJNYCH • Kompleksowe rozwiązanie odprowadzania i oczyszczania ścieków zgodne z obowiązującymi przepisami, • Zapewnienie równoważnych standardów dostępu do usług kanalizacyjnych dla wszystkich mieszkańców Gminy, • Znalezienie optymalnych rozwiązań pozwalających na racjonalizację kosztów zbierania i oczyszczania ścieków, a przez to akceptowalne obciążenie kosztami odbiorców usług [taryfy] i Gminę [dopłaty], • Zrównoważenie obciążenia gospodarstw domowych za odprowadzanie i oczyszczanie ścieków poprzez system taryf i dopłat oraz realny wpływ na politykę inwestycyjną i taryfową, • Trwałość i niezawodność – rozwiązanie systemowe zapewniające profesjonalne usługi i prawidłową gospodarkę Równe traktowanie wszystkich majątkową; mieszkańców Gminy !!! >80 % Odsetek ludności Gminy Kobylnica korzystający z usług kanalizacyjnych 4 2015 - SIERPIEŃ ZBIERANIE I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW NA TERENIE GMINY KOBYLNICA - POZA AGLOMERACJĄ SŁUPSK RÓŻNE SPOSOBY ORGANIZACJI I FINANSOWANIA PROBLEMATYKA ORGANIZACJI USŁUG ZBIERANIA ŚCIEKÓW Z TERENU GMINY KANALIZACYJNYCH NA OBSZARACH POZA AGLOMERACJAMI RÓŻNE KOSZTY • Obszar wyłączony z aglomeracji charakteryzuje się znacznie mniejszą efektywnością zbierania i oczyszczania ścieków i zazwyczaj mniejszą zamożnością mieszkańców, a pomimo to poziom dofinansowania RÓŻNE PRZEPISY RÓŻNE MOŻLIWOŚCI projektów dla tego obszaru (np. PBOŚ) jest znacznie mniejszy niż dla (ZZWiZOŚ lub UCiPG) DOFINANSOWANIA terenów aglomeracyjnych; PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH • Kontrole państwowe (patrz raport NIK) pokazały poważne nieprawidłowości w obszarze zbierania i oczyszczalnia ścieków na terenach nieskanalizowanych; RÓŻNE MOŻLIWOŚCI • Presje prawne wynikające z ustawy UCiPG powodują konieczność WSPARCIA GMINY RÓŻNE STANDARDY I dyscyplinowania przez Gminy właścicieli nieruchomości wyposażonych w (DOPŁATY, PODATKI, itp.) SYSTEM ORGANIZACJI zbiorniki bezodpływowe – poczucie systemu represji w stosunku do I ROZLICZANIA USŁUG innych mieszkańców gminy, którym gmina „ufundowała” kanalizację; • Brak jest systemowego rozwiązania tej kwestii, a priorytety państwa i regionu związane są z dofinansowaniem obszarów aglomeracyjnych – zobowiązania wobec UE; 5 zł/m3 • Prezentowany przykład jest powszechnym problemem w całej Polsce i Dopłata gminy do usług zbiorowego odprowadzania wymaga rozwiązania systemowego; ścieków na terenie aglomeracji w gminie Kobylnica • Jest pomysł na zrealizowanie programu pilotażowego i wypracowanie modelu krajowego. KONFLIKT SPOLECZNY? 5 2015 - SIERPIEŃ ZBIERANIE I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW NA TERENIE GMINY KOBYLNICA - POZA AGLOMERACJĄ SŁUPSK RÓŻNE SYSTEMY ZBIERANIA I OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW W GMINIE Właściciela lub Wodociągów Przepompownia ZBIOROWE Gminy Granica Granica główna A ~11 zł/m3 nieruchomości TARYFA A i B Granica B ~14 zł/m3 Kanalizacja Oczyszczalnia Studnia grawitacyjna Ścieków Słupsk Poza aglomeracją Przepompownia Kanalizacja ok. 25 zł/m3 ciśnieniowa rozprężna ZBIOROWE przydomowa Przepompownia główna TARYFA C C ~11 zł/m3 Kanalizacja Przyłącze grawitacyjne grawitacyjna Oczyszczalnia Ścieków Słupsk Zbiorcza kanalizacja ZBIOROWE Zbiorczy zbiornik grawitacyjna 3 TARYFA D bezodpływowy D ~29 zł/m Oczyszczalnia ścieków bezpośrednio lub przez pkt. zlewny Kończewo okresowy wywóz osadów OS Słupsk ZBIOROWE Zbiorcza kanalizacja 3 TARYFA E grawitacyjna Lokalna oczyszczalnia E ~16 zł/m Oczyszczalnia Ścieków Słupsk Ścieki oczyszczone do odbiornika INDYWIDUALNE Indywidualny zbiornik F ~35-40 zł/m3 TARYFA F bezodpływowy Transport kołowy ścieków Oczyszczalnia ścieków bezpośrednio lub przez pkt. zlewny Kończewo 2 razy do roku wywóz osadów z Oczyszczalnia INDYWIDUALNE oczyszczalni przydomowej 3 TARYFA G przydomowa G~ 20 zł/m Ścieki oczyszczone do gruntu Oczyszczalnia ścieków 6 2015 - SIERPIEŃ ZBIERANIE I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW NA TERENIE GMINY KOBYLNICA - POZA AGLOMERACJĄ SŁUPSK Jak zapewnić trwałe systemowe rozwiązanie gospodarki ściekowej w całej gminie? ścieki poza systemem zbiorczej kanalizacji • Usługi zbierania i oczyszczania ścieków są koncesjonowanymi usługami specjalistycznymi OCZYSZCZALNIA SZAMBO ZBIORCZE LOKALNA wymagającymi odpowiedniego potencjału "SZAMBA" 3% 2% OCZYSZCZALNIA INDYWIDUALNE technicznego i intelektualnego – często niestety tylko PRZYDOMOWA 16% w teorii; INDYWIDUALNA KANALIZACJA 1% CIŚNIENIOWA Z • Obecne centy usług w Polsce charakteryzują się dużą PRZEPOMPOWNIĄ 26% zmiennością ze względu na różny sposób alokacji kosztów i znaczny jeszcze „proceder” subsydiowania skrośnego; • Zasada zanieczyszczający płaci oraz zasada zwrotu kosztów usług wodnych jest tylko teorią w większości gmin wiejskich nieposiadających profesjonalnego operatora; KANALIZACJA GRAWITACYJNA • Najlepszym systemem organizacyjno-prawnym jest 35% zbiorowe odprowadzanie ścieków przez dobrze KANALIZACJA zorganizowane przedsiębiorstwo wod-kan. CIŚNIENIOWA 17% ORIENTACYJNY ODSETEK MIESZKAŃCÓW GM. KOBYLNICA OBSŁUGIWANYCH W RÓŻNYCH SYSTEMACH ZBIERANIA I OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW 7 2015 - SIERPIEŃ ZBIERANIE I OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW NA TERENIE GMINY KOBYLNICA - POZA AGLOMERACJĄ SŁUPSK Jaka jest akceptowalna taryfa dla gmin wiejskich ? STRUKTURA KOSZTÓW W CENIE 1 m3 ŚCIEKÓW W 3 ~4 zł/m 3 TARYFIE GMINY KOBYLNICA 2015/2016 Średnia cena wody brutto w Polsce ~2m /miesiąc/osobę ~1 340 zł/os./m-c Średnia miesięczna ilość ścieków Średnia dochód rozporządzalny w 2014 r. Polsce ~7 zł/m3 w Gminie Kobylnica marża zysku Średnia cena ścieków brutto w Polsce 2% VAT BUDŻET 7% ODPOWIEDNI PRZELICZONA REALNIE DLA GMINY DOPŁATA amortyzacja w tym spłata rat 1 200 kapitałowych i zł/m3 3 • Wskaźnik dochodu rozporządzalnego – max. 3% ? zł/osobę/m-c ~14 ~10 zł/m odsetek 20% • Wskaźnik obciążenia budżetu gminy – max. 3% ? 55 mln zł/ rok ~6 zł/m3 ~5 zł/m3 płace koszty oczyszczania 5% 25% TEORETYCZNA MAKSYMALNA CENA ŚCIEKÓW ~20 zł/m3 materiały 2% • Biorąc pod uwagę miejscowości typowe dla obszarów oddalonych od miast wskaźnik energia 3% dochodu rozporządzalnego jest tam mniejszy; opłata środowiskowa • W praktyce max. akceptowalna społecznie cena to niewielkie odchylenie ceny średniej 2% 3 koszty usługi obce krajowej i dopłata na poziomie 5 zł/m koszty ogólne podatki i opłaty wydziałowe przepompownie 2% 7% 2% zł/m3 ścieków zł/m3 przydomowe ~10 + ~5 dopłata = ~15 < 20 remonty 17% wody i ścieków 6% pozostałe POWINIEN