STRATEGIA ROZWOJU GMINY BRUDZEŃ DUŻY NA LATA 2015-2025 GMINA BRUDZEŃ DUŻY POWIAT PŁOCKI WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE ZAMAWIAJĄCY GMINA BRUDZEŃ DUŻY WYKONAWCA WESTMOR CONSULTING WYKONAŁ JOANNA KWAŚNIEWSKA BRUDZEŃ DUŻY 2015 STRATEGIA ROZWOJU GMINY BRUDZEŃ DUŻY NA LATA 2015-2025 Spis treści I. Wstęp ................................................................................................................................. 4 II. Diagnoza strategiczna Gminy Brudzeń Duży ..................................................................... 5 1. Ogólna charakterystyka Gminy Brudzeń Duży .......................................................... 5 2. Sytuacja demograficzna Gminy Brudzeń Duży .......................................................... 7 3. Gospodarka .................................................................................................................13 3.1. Rolnictwo ..............................................................................................................13 3.2. Pozarolnicza działalność gospodarcza ...............................................................15 3.3. Turystyka ..............................................................................................................17 3.4. Rynek pracy i bezrobocie ....................................................................................29 4. Usługi publiczne na terenie Gminy Brudzeń Duży ...................................................31 4.1. Usługi społeczne ......................................................................................................31 4.1.1. Oświata i nauka .................................................................................................31 4.1.2. Ochrona zdrowia ...............................................................................................35 4.1.3. Sport i kultura ....................................................................................................36 4.1.4. Pomoc społeczna ..............................................................................................37 4.1.5. Bezpieczeństwo Publiczne ...............................................................................40 4.2. Usługi Komunalne ...................................................................................................40 4.2.1. Infrastruktura drogowa .....................................................................................40 4.2.2. Gospodarka odpadami ......................................................................................46 4.2.3. Mieszkalnictwo ..................................................................................................47 4.2.4. Usługi wodociągowe i kanalizacyjne ...............................................................49 4.2.5. Zaopatrzenie w energię .....................................................................................51 5. Partnerstwa Gminy Brudzeń Duży .............................................................................52 6. Analiza budżetu Gminy Brudzeń Duży w latach 2008-2013 .....................................53 6.1. Dochody Budżetu Gminy Brudzeń Duży.............................................................53 6.2. Wydatki budżetu Gminy Brudzeń Duży ..............................................................57 6.3. Wynik budżetów Gminy Brudzeń Duży w latach 2008-2013 ..............................62 6.4. Polityka inwestycyjna Gminy...............................................................................63 2 WESTMOR CONSULTING STRATEGIA ROZWOJU GMINY BRUDZEŃ DUŻY NA LATA 2015-2025 7. Wyniki badania ankietowego .....................................................................................65 8. Kierunki i szanse rozwojowe Gminy Brudzeń Duży oraz prognozowane tereny zabudowy mieszkaniowej i usługowej ..........................................................................72 9. Podsumowanie diagnozy strategicznej – analiza SWOT .........................................74 III. STRATEGIA ROZWOJU GMINY BRUDZEŃ DUŻY NA LATA 2015-2025.......................80 1. Misja Gminy Brudzeń Duży ........................................................................................80 2. Wartości kluczowe ......................................................................................................80 3. Wizja rozwoju Gminy Brudzeń Duży ..........................................................................81 4. Interesariusze Strategii ...............................................................................................81 5. Wartość oczekiwana przez interesariuszy ................................................................82 6. Cele strategiczne i operacyjne ...................................................................................90 7. Monitorowanie i wdrażanie strategii ..........................................................................99 IV. Spis tabel ...................................................................................................................... 103 V. Spis wykresów ............................................................................................................... 105 VI. Spis rysunków ............................................................................................................... 105 3 WESTMOR CONSULTING STRATEGIA ROZWOJU GMINY BRUDZEŃ DUŻY NA LATA 2015-2025 I. Wstęp Strategia Rozwoju Gminy Brudzeń Duży na lata 2015-2025 jest planem osiągnięcia długofalowych zamierzeń Gminy Brudzeń Duży. Implikuje ona przejście z obecnej sytuacji do pożądanego stanu wyrażonego w wizji rozwoju. Strategia Rozwoju Gminy Brudzeń Duży na lata 2015-2025 to jeden z najważniejszych dokumentów przygotowywanych przez samorząd gminny. Określa on priorytety i cele polityki rozwoju społeczno-gospodarczego prowadzonego na obszarze danej jednostki. Strategia stanowi także odpowiedź na ustawowy wymóg prowadzenia polityki rozwoju w oparciu o strategię, jak również skuteczną próbę dostosowania działalności Gminy do standardów europejskich. Niniejszy dokument strategiczny stanowi również podstawę do opracowania i wdrożenia na terenie Gminy projektów współfinansowanych ze środków zewnętrznych. Strategia Rozwoju Gminy Brudzeń Duży na lata 2015–2025 składa się z dwóch części: 1) część 1 – Diagnoza strategiczna Gminy Brudzeń Duży, 2) część 2 – Strategia Rozwoju Gminy Brudzeń Duży na lata 2015-2025. Pierwsza część ma na celu zobrazowanie potencjału społeczno-ekonomicznego Gminy Brudzeń Duży w kontekście głównego kierunku jej rozwoju, tj. mieszkalnictwa, uwzględniając przy tym przestrzenne uwarunkowania środowiskowo-infrastrukturalne Gminy. Diagnoza strategiczna Gminy Brudzeń Duży jest podstawowym punktem wyjścia do konstruowania kierunków działań, a następnie celów strategicznych i celów operacyjnych. Druga część strategii została opracowana na podstawie wniosków z diagnozy strategicznej i zawiera konkretny plan działania Gminy Brudzeń Duży do 2025 roku, w którym określone zostały następujące elementy: misja, wizja rozwoju, cele strategiczne i operacyjne oraz sposób monitorowania realizacji niniejszej strategii z określeniem docelowych wskaźników. Strategia Rozwoju Gminy Brudzeń Duży powinna stanowić dokument bazowy, wspierać i synergicznie wpływać na realizację celów i działań sprecyzowanych w innych dokumentach planistycznych i strategicznych Gminy, wpływając na jej ożywienie gospodarcze, ekonomiczne oraz rozwój w sferze społecznej, kulturalnej i turystycznej. Okres realizacji Strategii Rozwoju Gminy Brudzeń Duży przyjęto na dziesięć lat (2015-2025). Strategia dla Gminy Brudzeń Duży została sformułowana w ścisłej korelacji ze Strategią Rozwoju Województwa Mazowieckiego i Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego 2010- 2020, jak i z pozostałymi aktualnie obowiązującymi dokumentami o charakterze planistycznym szczebla regionalnego, krajowego i międzynarodowego. 4 WESTMOR CONSULTING STRATEGIA ROZWOJU GMINY BRUDZEŃ DUŻY NA LATA 2015-2025 II. Diagnoza strategiczna Gminy Brudzeń Duży 1. Ogólna charakterystyka Gminy Brudzeń Duży Gmina Brudzeń Duży jest gminą wiejską, położoną w zachodniej części powiatu płockiego, w województwie mazowieckim. Gmina jest położona na terenie Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego, nad Wisłą, a także wzdłuż meandrującej rzeki Skrwy. Niniejsza jednostka samorządu terytorialnego zajmuje powierzchnię 159,84 km2 (co stanowi około 8,89% powiatu płockiego oraz 0,45% powierzchni województwa mazowieckiego) i jest największą Gminą w powiecie płockim. Szczególną rolę na tym terenie odgrywają grunty rolne i stanowią one największy udział tj. 73,69% całego obszaru Gminy, następnie lasy – 14,99%. Centralnym ośrodkiem Gminy jest miejscowość Brudzeń Duży. Lokalizację Gminy na tle powiatu płockiego i województwa mazowieckiego pokazano na rysunku 1. Rysunek 1. Gmina Brudzeń Duży na tle województwa mazowieckiego i powiatu płockiego Źródło: www.zpp.pl Gmina Brudzeń Duży sąsiaduje: od strony północno-zachodniej z gminą Tłuchowo powiatu lipnowskiego, od strony północno-wschodniej z gminami Mochowo i Gozdowo powiatu sierpeckiego, od strony wschodniej z gminą Stara Biała, powiat płocki, od strony południowej z rzeką Wisłą (a za nią z gminą Nowy Duninów), od strony południowo-zachodniej (a za nią z gminą Włocławek), od strony północnej z gminą Dobrzyń nad Wisłą. 5 WESTMOR CONSULTING STRATEGIA ROZWOJU GMINY BRUDZEŃ DUŻY NA LATA 2015-2025 Gmina zlokalizowana jest na skrzyżowaniu ważnych dróg, dzięki którym możliwy jest dojazd do takich miast jak Płock, Warszawa, Włocławek, Toruń i Bydgoszcz. Rysunek 2. Gmina Brudzeń