STRATEGIA ROZWOJU GMINY OJRZEŃ NA LATA 2007-2015 Ojrzeń, październik 2007 Strategia rozwoju gminy Ojrzeń na lata 2007-2015 Załącznik do Uchwały Nr XIII/59/2007 Rady Gminy Ojrzeń z dnia 2 października 2007r. Strategię opracował: Cezary S. Tybuchowski główny specjalista ds. funduszy Unii Europejskiej i promocji w Urzędzie Gminy Ojrzeń. Współpraca: Zdzisław Mierzejewski, Adam Dejnakowski, Krystyna Drążkiewicz, Kamila Domińska, Małgorzata Węgier, Grzegorz Drążkiewicz, Lidia Łosiewicz, Dariusz Kuciński, Mariusz Smolski, Piotr Szczeciński. Przedruk w całości lub części oraz wykorzystywanie danych statystycznych i informacji zawartych w niniejszym opracowaniu tylko z podaniem źródła. 2 Strategia rozwoju gminy Ojrzeń na lata 2007-2015 Spis treści: Przedmowa.......................................................................................................5 1. Wprowadzenie.............................................................................................7 2. Charakterystyka Gminy Ojrzeń................................................................9 2.1. Informacje ogólne.......................................................................................9 2.2. Rys historyczny........................................................................................11 2.3. Administracja...........................................................................................13 2.4. Sfera społeczna.........................................................................................15 2.4.1. Demografia............................................................................................15 2.4.2. Bezrobocie.............................................................................................20 2.4.3. Opieka społeczna...................................................................................27 2.4.4. Kultura...................................................................................................31 2.4.5. Oświata..................................................................................................33 2.4.6. Ochrona zdrowia...................................................................................36 2.4.7. Mieszkalnictwo.....................................................................................37 2.4.8. Bezpieczeństwo publiczne....................................................................40 2.4.9. Ochrona przeciwpożarowa....................................................................42 2.5. Sfera gospodarcza.....................................................................................43 2.5.1. Podmioty gospodarcze..........................................................................43 2.5.2. Banki.....................................................................................................46 2.5.3. Rolnictwo..............................................................................................47 2.5.3.1. Uwarunkowania przyrodnicze produkcji rolnej.................................48 2.5.3.2. Organizacja produkcji rolnej..............................................................51 2.5.3.3. Czynniki determinujące stan dotychczasowy.....................................53 2.5.4. Inwestycje..............................................................................................54 2.6. Infrastruktura techniczna..........................................................................55 2.6.1. Telekomunikacja...................................................................................55 2.6.2. Gospodarka wodno-ściekowa................................................................56 2.6.3. Elektroenergetyka i gazownictwo.........................................................59 2.6.4. Komunikacja i drogi..............................................................................60 2.7. Sfera ekologiczna.....................................................................................62 2.7.1. Stan czystości wód................................................................................62 2.7.1.1. Wody powierzchniowe.......................................................................62 2.7.1.2. Wody podziemne................................................................................63 2.7.2. Stan czystości gleb i opady stałe...........................................................64 2.7.3. Emisja hałasu do środowiska................................................................64 2.7.4. Warunki aerosanitarne...........................................................................64 2.7.5. Inne źródła zagrożenia środowiska.......................................................65 2.7.6. Obszary i obiekty chronione..................................................................65 2.7.6.1. Obszary chronionego krajobrazu........................................................65 2.7.6.2. Parki zabytkowe.................................................................................66 3 Strategia rozwoju gminy Ojrzeń na lata 2007-2015 2.7.6.3. Pomniki przyrody...............................................................................66 2.7.6.4. Użytek ekologiczny i lasy chronione.................................................67 2.7.6.5. Obszar wysokiej ochrony wód podziemnych.....................................67 2.8. Sfera finansowa........................................................................................67 2.8.1. Budżet....................................................................................................67 2.8.1.1. Plan a wykonanie................................................................................67 2.8.1.2. Analiza dochodów i wydatków..........................................................71 2.8.1.3. Inwestycje...........................................................................................73 3. Bilans strategiczny gminy Ojrzeń............................................................75 4. Plan wdrożenia Strategii...........................................................................80 4.1. Wizja i misja gminy Ojrzeń......................................................................80 4.2. Cel główny – nadrzędny Strategii............................................................82 4.3. Cele pośrednie służące realizacji kierunków rozwoju.............................83 4.4. Ocena zgodności celów Strategii.............................................................84 4.5. Mierniki celów pośrednich.......................................................................85 4.6. Instytucjonalno-organizacyjne aspekty realizacji Strategii......................88 4.7. Zasady osiągania głównych kierunków rozwoju.....................................89 4.8. Procedury uaktualniania Strategii i ocena skuteczności jej realizacji...................................................................................................89 4.9. Kontrola efektywności Strategii...............................................................90 4.10. Prognoza finansowa realizacji Strategii.................................................91 5. Zarządzanie i komunikacja społeczna.........................................................95 5.1. Zarządzanie..............................................................................................95 5.2. Public relations.........................................................................................96 Źródła informacji..........................................................................................98 4 Strategia rozwoju gminy Ojrzeń na lata 2007-2015 PRZEDMOWA Potrzeba opracowania strategii, czyli długofalowego programu działania, wynika z kilku przesłanek. Najważniejszą z nich jest konieczność zaprogramowania skoordynowanych działań, które w określonej przestrzeni, czasie i sytuacji społeczno-politycznej, uwzględniając środki, jakimi dysponuje społeczność, instytucja, władza oraz możliwe do uruchomienia zasoby dadzą oczekiwane efekty. Strategia nie jest tylko prognozą, lecz określoną propozycją. Określa bowiem podstawowe cele i kierunki rozwoju lecz bez listy zadań szczegółowych, wskazuje podstawowe sposoby realizacji oraz proponuje sekwencję działań. Staje się przedmiotem uzgodnień między głównymi wykonawcami, aby mogła być konsekwentnie i skutecznie realizowana. Najogólniej strategia to program rozwoju, który: formułuje cele długofalowe i sposoby ich realizacji, ustala hierarchię tych celów, podporządkowuje działania doraźne celom długofalowym, jest stale aktualizowana i korygowana, ma charakter partnerski (społeczny). Strategia powinna dać odpowiedź na pytanie, w jaki sposób – uwzględniając aktualne trendy rozwojowe, uwarunkowania historyczne i geograficzne oraz projekcje scenariuszy zdarzeń, które nie muszą, ale mogą nastąpić w przyszłości - optymalnie wykorzystać wszystkie istniejące zasoby. Na zasoby gminy składają się zasoby materialne, tj. uwarunkowania przyrodnicze, zasoby naturalne, położenie geograficzne, infrastruktura techniczna, komunikacyjna i społeczna oraz zasoby niematerialne, czyli ludzka wiedza, dynamizm i przedsiębiorczość. Uwzględniając powyższe przesłanki przy opracowaniu Strategii dokonano pełnej prezentacji walorów gminy Ojrzeń, co może zwiększyć jej konkurencyjność. Dodatkowo dokument ten spełniać będzie również inne funkcje. Między innymi Strategia stanowić będzie ważny materiał promocyjno-informacyjny w szczególności dla przyszłych inwestorów, o perspektywicznych kierunkach rozwoju w gminie Ojrzeń. Opracowanie niniejszej Strategii na lata 2007-2015 jest kontynuacją