Wyzwania współczesnego świata Tom XIII Challenges of the Modern World Volume XIII Redakcja naukowa Janusz K awa Publikację dedykuję Moim Kochanym Najbliższym JK Redakcja naukowa janusz K awa Recenzenci Prof. nadzw. dr hab. Sławomir Banaszak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Prof. nadzw. dr hab. Agnieszka Teterycz-Puzio Akademia Pomorska w Słupsku Prof. nadzw. dr hab. Krzysztof Żarna Uniwersytet Rzeszowski Dr Joanna Leśniak Uniwersytet Rzeszowski Dr Anna Miklos-Spics Alma Mater Uniwersytet Wiedeński Dr Maciej Milczanowski Uniwersytet Rzeszowski Dr Dobrochna Minich Uczelnia Łazarskiego w Warszawie Dr Anna Moskwa Wyższa Szkoła Prawa i Administracji Rzeszowska Szkoła Wyższa Dr Tomasz Świder Europejska Szkoła Nowych Technologii i Turystyki w Dębicy Korekta redaktorska K arol łukomiak Diana Łukomiak Skład i projekt okładki K arol Łukomiak © copyright by authors & ArchaeGr aph ISBN: 978-83-66709-75-1 eISBN: 978-83-66709-76-8 Wersja elektroniczna dostępna na stronie internetowej wydawcy: www.archaegraph.pl oraz w Repozytorium Cyfrowym Biblioteki Narodowej i profilach autorów w internetowych serwisach naukowych ArchaeGraph Wydawnictwo Naukowe Łódź 2021 Spis Treści WSTĘP 7 CZĘŚĆ I Katarzyna Cyrkun, Nikola Czarnota Bezpieczeństwo kulturowe Stanów Zjednoczonych 11 Sylwia Zubrzycka Najważniejsze modele pomocy społecznej 29 Tomasz Częścik Obszar sławieńsko-słupski w okresie wczesnego średniowiecza twór samodzielny czy część większego obszaru administracyjnego 43 Emilia Wieczorek Home education - historical context, analysis of successes and threats 59 Janusz Kawa Stress phenomenon in social work 69 Arkadiusz Moskwa Eutanazja – kilka uwag o charakterze filozoficzno – etycznym i medycznym 85 Magdalena Biernacka Status mniejszości narodowych i etnicznych w Rzeczypospolitej Polskiej 95 Marlena Bytnar Problem zjawiska prostytucji w Polsce 107 Joanna Garbulińska-Charchut Muzeum - Zamek w Łańcucie i jego znaczenie dla kultury 117 CZĘŚĆ II SURSUM CORDA Ewa Materna, Aleksandra Materna Jan Paweł II przyjaciel młodzieży akademickiej 128 Janusz Kawa Obraz eutanazji w nauczaniu Jana Pawła II 130 Marta Magdoń Rodzina – bliska sercu Ojca Świetego Jana Pawła II 133 Joanna Garbulińska-Charchut Podejście Jana Pawła II do osób z niepełnosprawnością i ich rodzin 136 Janusz Kawa Miłość rodziców do dziecka z niepełnosprawnością według nauczania Jana Pawła II 138 Marta Magdoń Ojciec Święty Jan Paweł II - przybliżył, że cierpienie ma sens… 140 Joanna Garbulińska-Charchut Sens cierpienia według Jana Pawła II 144 Janusz Kawa Jana Pawła II w sprawie ochrony środowiska 146 Paulina Kwiecień Obecność Jana Pawła II w historii ruchu światło-życie 148 NOTA O AUTORACH 153 Wstęp Tom XIII z serii monograficznej Wyzwania współczesnego świata, składa się z dwóch części. Pierwsza z nich to dziewięć autorskich rozdziałów. Nato- miast druga część składa się z siedmiu testów poświęcych zacnemu Polakowi, Wielkiemu Papieżowi św. pamięci Janowi Pawłowi II i składa się z dziewięciu autorskich tekstów i rozważań. Wyzwania współczesnego świata tom XIII, jest wynikiem współpracy wie- lu ośrodków akademickich i osób którzy zajmują się problematyką otaczają- cego świata, które odzwierciedlają tematy toczących się dyskursów człowieka XXI wieku. W niniejszym tomie zawarte zostały prace – młodych badaczy, pracow- ników naukowych, doktorantów i studentów wiodących krajowych uczel- ni realizujących badania i dydaktykę w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych, którzy prezentują wyjątkowe spojrzenie na otaczającą rzec- zywistość. W tejże publikacji możemy znaleźć teksty autorów reprezentu- jących Akademię Pomorską w Słupsku, Uniwersytet Rzeszowski, Zespół Szkół Plastycznych im. Piotra Michałowskiego w Rzeszowie, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Uniwerytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie a także Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pierwszy rozdział nosi tytuł Bezpieczeństwo kulturowe Stanów Zjednoc- zonych autorstwa Katarzyny Cyrkun i Nikoli Czarnoty. Autorki tekstu pod- jęły próbę wyjaśnienia pojęcia bezpieczeństwa kulturowego. W kolejnej częś- ci pracy przedstawiony został rozwój amerykańskiej tożsamości narodowej, aspekty kulturowe, które są charakterystyczne dla Stanów Zjednoczonych i niezwykle istotne dla ludności zamieszkującej ten kraj. Ponadto, w rozdziale przedstawiono temat kolonializmu oraz aspekty związane z kulturoznawstwem. W kolejnym rozdziale pod tytułem Najważniejsze modele pomocy spo- łecznej autorstwa Sylwii Zubrzyckiej omówiono zagadnienia dotyczące naj- istotniejszych koncepcji opieki społecznej w Polsce i na świecie. Autorka 7 WSTĘP prezentuje i charakteryzuje poszczególne modele, jak również przedstawia ich konkretne klasyfikacje. W rozdziale III pod tytułem Obszar sławieńsko-słupski w okresie wcze- snego średniowiecza twór samodzielny, czy część większego organizmu admini- stracyjnego autorstwa Tomasza Częścika z Akademii Pomorskiej w Słupsku zostały przybliżone zależności polityczne i społeczne terytorium położonego w dolnych dorzeczach Wieprzy, Słupi i Łupawy. Autor zaprezentował bada- nia dotyczące osadnictwa wczesnośredniowiecznego oraz powiązań admini- stracyjnych na tym terenie. Ukazuje także ówczesne powiązania polityczne na Pomorzu w omawianym okresie. W następnym rozdziale autorstwa Emilii Wieczorek, który został za- tytułowany Home education - historical context, analysis of successes and thre- ats autorka porusza kwestie dotyczące edukacji domowej. W pierwszej części publikacji podejmuje rozważania dotyczące historycznych aspektów kształ- towania się edukacji domowej i jej uwarunkowań na przestrzeni wieków. W drugiej części publikacji podejmie, w oparciu o analizę literatury przedmio- tu, rozważania dotyczące szans i zagrożeń wynikających z edukacji domowej. W kolejnym rozdziale pod tytułem Stress phenomenon in social work au- torstwa Janusza Kawy zostały poruszone kwestie związane ze stresem, który pojawia się w życiu każdego człowieka. Autor zwraca uwagę na stres jaki to- warzyszy służbom pomocowym w tym pracownikom socjalnym i asystentom rodziny. Praca służb pomocowych jest złożona, trudna i wyczerpująca, gdyż często klient pomocy społecznej jest trudny - roszczeniowy i wymagajacy, co prowadzi do flustracji. Umiejętność radzenia sobie z pojawiającym się stresem jest wyzwaniem dla współczesnych służb pomocowych. W rozdziale VI pod tytułem Eutanazja – kilka uwag o charakterze filozo- ficzno – etycznym i medycznym, autor Arkadiusz Moskwa podejmuje się pro- blematyki eutanazji, która stanowi jedno z najtrudniejszych zagadnień mo- ralnych i lekarskich. Autor w artykule odniósł się do medycznych aspektów eutanazji, podkreślając, że nie sposób pominąć przy argumentacji racjonalnej kontekstów medycznych i roli lekarzy w tej sferze. Omawiane zagadnienie jest współcześnie przedmiotem niemal równie zażartych sporów, co moralna ocena i ewentualna prawna dopuszczalność tej praktyki. W rodziale VII autorstwa Magdaleny Biernackiej, Status mniejszości na- rodowych i etnicznych w Rzeczypospolitej Polskiej, została przybliżona kwestia związana z prawami mniejszości narodowych i etnicznych oraz ich ochroną. W pracy zostało wyjaśnione i zdefiniowane pojęcia mniejszości narodowych i etnicznych, a także ukazanie braku jednolitej definicji i przedstawieniu jej 8 WSTĘP w poszczególnych naukach. Skupiono się również na mniejszościach naro- dowych i etnicznych w Polsce w spisie powszechnym w 2011 roku, w którym zostało wyjaśnione czym on jest, jak przeprowadza się spis powszechny oraz jak istotne ma to znaczenie, aby określić ile osób należących do grup mniejs- zościowych żyje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W rozdziale VIII pod tytułem Problem zjawiska prostytucji w Polsce au- torstwa Marleny Bytnar, została przybliżona kwestia kobiet zajmujących się prostytucją w Polsce. Prostytucja jest zjawiskiem dynamicznym, zmiennym oraz nieustannie wzrastającym. W pracy została podjęta próba przedstawie- nia problematyki zjawiska prostytucji na terenie Polski, jak również ukazanie typologii, analizy skali zjawiska, opisania penalizacji przestępstw związanych z prostytucją oraz próba analizy organizacji pozarządowych zajmujących się pomocą osobom poszkodowanym. Część pierwszą kończy rozdział pod tytułem Muzeum - Zamek w Łańcucie i jego znaczenie dla kultury autorstwa Joanny Garbulińskiej- Charchut. Autorka artykułu porusza w tekście zagadnienia związane z jedną z najbardziej rozpoznawalnych dawnych rezydencji magnackich w skali nie tylko Podkarpacia, ale także Polski. W pracy autorka charakteryzuje główne obszary eksponatów udostępniane zwiedzającym oraz przedstawia częściowe wyniki badań dotyczących postrzegania Muzeum - Zamku w Łańcucie przez mieszkańców województwa podkarpackiego. Niniejszą publikację kończy Część II, w której znajdują się tek- sty poświęcone papieżowi pod tytułami JAN PAWEŁ II - DROGA DO ŚWIĘTOŚCI, OBRAZ EUTANAZJI W NAUCZANIU JANA PAW- ŁA II, RODZINA - BLISKA SERCU OJCA ŚWIĘTEGO JANA PAWŁA II, PODEJŚCIE JANA PAWŁA II DO OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAW- NOŚCIĄ I ICH RODZIN, MIŁOŚĆ RODZICÓW DO DZIECKA Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ WEDŁUG NAUCZANIA JANA PAWŁA II, OJCIEC ŚWIĘTY JAN PAWEŁ II - PRZYBLIŻYŁ, ŻE CIERPIENIE MA SENS…, SENS CIERPIENIA WEDŁUG JANA PAWŁA II, OBEC- NOŚĆ JANA PAWŁA II W HISTORII RUCHU ŚWIATŁO-ŻYCIE. Są to autorskie teksty Ewy Materny i Aleksandry Materny, Janusza Kawy Marty Magdoń, Joanny Garbulińskiej-Charchut i Pauliny Kwiecień, w których poruszane są sprawy współczesnego człowieka na kanwie słów wy- powiadanych przez Jana Pawła II – Naszego Wielkiego POLAKA. Ojciec Święty wygłaszał liczne homilie dotyczące kwestii ludzkiej niepełnosprawnoś-