WvrouwAT = man Je = transgender BENT =zeg vrouw = atleetJe zelf| door de ogen van zanele muholi | verder: chimamanda adichie | JAARGANG 13 | NR. 3 | m 6,95 petina gappah | adriaan van dis | nana kofi acquah OUMOU SY (advertentie) AïdA Muluneh ETHIOPIA: pasT/fOrwArd Africalia Editions & roularta Books ISBN: 978 90 5466 623 3 Vanaf 16 september verkrijgbaar in de boekhandel of te bestellen via www.africalia.be en www.ethicstore.be FOTO: AIDA MULUNEH/ woman and the rain, Gondor, Ethiopia (advertenties) IS er licht in de duisternis? IS de aarde plat? IS 2015 al in zicht? IS ongelijk- heid verleden tijd? IS er leven na de Meer dAn een dood? IS de vakantieliefde duur- zaam? IS Jemen toe aan de pil? IS er tijdschrift geld genoeg? IS er een dokter in de zaal? IS iedereen van de wereld? IS het lot b epaald? IS de wereldverbete- ZAMHet ZAM You Tube kanaal r a a r n o g l e v e n s v a t b a a r ? IS er nog wat Hoe klinkt de vuvuzela? – Een gesprek met Nii van te maken? IS de lunch gratis? IS Ayikwei Parks (Nigeria) over zijn misdaadroman de boer vogelvrij? IS de toerist wel- Blue Bird – Sinterklaas in Kaapstad – Safe sex in kom? IS de migrant nodig? IS micro- Kenia – en nog tientallen andere filmpjes op krediet de oplossing? IS er hoop op verzoening? IS het leven oneerlijk verdeeld? IS Afrika nog te www.youtube.com/zammagazine redden? IS de mens verwend? IS het klimaat neutraal? IS er licht in de duisternis? IS de aarde plat? IS 2015 al in zicht? IS ongelijkheid verleden tijd? IS er leven na de dood? IS d e Bladeren in oude edities van ZAM geld genoeg? IS er een dokter in de zaal? IS iedereen van Dat kan! Alle edities vanaf 2004 kunnen gratis de wereld? IS het lot bepaald? IS de wereld verbeteraar doorgebladerd en gedownload worden op n o g l e v e n s v a t b a a r ? IS er nog wat van te maken? IS de lunch www.scribd.com/zammagazine g ra t i s? IS de boer vogelvrij? IS de toerist welkom? IS de migrant nodig? IS microkre diet de op lossing? IS er hoop op verzoening? IS het leven oneerlijk verdeeld? IS Afrika nog te redden? IS de mens verwend? IS het klimaat neutraal? IS er licht in de duisternis? IS de aarde plat? IS 2015 al in zicht? IS on gelijkheid verleden tijd? IS er leven na de dood? IS de geld genoeg? IS Elk kwartaal de digitale ZAM Nieuwsbrief er een dokter in de Halverwege twee edities van onze printeditie houden wij zaal? IS iedereen Word gratis abonnee! u op de hoogte van nieuwe evenementen, publicaties, van de wereld? IS het theatervoorstellingen en exposities. Kort van stof en op lot bepaald? IS de IS is hét maandblad over internationale samenwerking. handzaam formaat! Meld u voor onze mailinglist op wereld verbeteraar Het staat boordevol bijzondere initiatieven in ont wikke - n o g l e v e n s v a t b a a r ? [email protected] o.v.v. aanmelding nieuwsbrief IS de lunch gratis? IS lingslanden. IS is een uitgave van NCDO, de Nationale de boer vogelvrij? IS Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame de toerist welkom? www.zam-magazine.nl Ontwikkeling. Nieuwsgierig? Kijk op www.isonline.nl IS er nog wat van te Boekbesprekingen, het blog van ZAM hoofdredac- maken? IS de wereld- en meld je aan voor een gratis abonnement. teur Bart Luirink, aankondigingen en fotografie op internationale samenwerking de website van ZAM. Ook: intekenen op (cadeau) link naar de wereld abonnementen en doorgeven van adreswijzigingen! REACHING OUT EFFECTIVELY… It’s not only WHAT you advertise, but WHERE you advertise that gets you GOOD result. Boost your business and let The African Bulletin give you the maximum reach! Call 040 213 66 11 or e-mail us TODAY at [email protected] www.mediablackberry.com editorial Na een eerste vertoning tijdens het jaarlijkse Africa in the Picture filmfestival is inmiddels de Zuid-Afrikaanse film Skin in enkele bioscopen te zien. Het is een interessante ironie. Anno 2009 doen gewichtige commissies onderzoek naar de sexe van hardloopster Caster Semenya. In de jaren zeventig pijnigden de apartheidsmachthebbers zich de hersens over de vraag of Sandra Laing, die donker oogde maar uit blanke ouders geboren was, nu wit of zwart was – het verhaal van Skin. Soms zie je niet wat je ziet. Is Barack Obama een Amerikaan? Was Michael 12 Catwalk Dakar Jackson zwart? Hoe plaatsen we albino’s, een men- sensoort waaraan een andere meeslepende pro- De nieuwe collectie van ductie tijdens Africa in the Picture hulde bracht? Oumou Sy Inhoud Zijn Afrikaanse schrijvers nog wel Afrikaan als ze 18 Jumping Monkey Hill schrijven over sexisme, of een liefde tussen twee Voorpublicatie Chimamanda vrouwen? Lees in deze ZAM een exclusieve voorpu- Adichie blicatie uit Chimamanda Adichie’s Het ding rond mijn nek. 24 Zwart Goud Kopen blanke lezers nog wel boeken van Afri- 28 Illegale mijnwerkers kaanse auteurs als deze hun karakters lospeuteren in Zuid-Afrika uit een context van honger, oorlog en ziekte? Is 28 Woordenschat kunst nog wel kunst als ze zich onderwerpt aan de doelstellingen van opbouwwerkers en potentaten? De nieuwe bibliotheek Zie de special Kunst & Korset, die we maakten in van Timboektoe samenwerking met krachtvancultuur.nl 35 Stemmen Kortom, verwarring is het sleutelwoord in deze Het opiniekatern van ZAM editie van ZAM Africa Magazine. We luiden er – Kunst met een luchtje tevens het begin van de Afrikaanse lente mee in. – Onderzoek naar moord Dulcie Omdat aan de andere kant van de evenaar de jaar- 44 September wellicht heropend getijden de onze spiegelen. Afrika staat in bloei; – Afrikaanse boeken zijn om te huilen hier vallen de bladeren van de bomen. Eerst waren – Mafrika ze groen, nu nemen ze alle kleuren van de regen- – Boeken met een boodschap boog aan. Zo hoort het. Maar zijn het daarmee – Column Binyavanga Wainaina nog wel bladeren? Bart Luirink, JohannesBurg 44 Wat je bent zeg je zelf ziJn blog is te voLgen op Zanele Muholi www.zam-magazine.nL 52 Blanke oren, Afrikaanse toeter Een kleine geschiedenis van de vuvuzela 58 Petina Gappah 64 Interview 62 The Slaughter Boys Nana Kofi Acquah 70 Stijve kont Dans de kuduro! En verder 7 De Kaart van Afrika 32 Woorden 43 Column Prudence Mbewu 50 Geluiden 56 Aanbiedingen zam africa magazine 03/2009 5 (advertentie) vanaf 22 oktober verkrijg- baar in de boekhandel FOTO: KONING WILLEM I COLLEGE, ‘S-HERTOGENBOSCH De kaart van aonderfrika redactie van anton stolwijk Culinaire Connectie De afgelopen jaren zijn allerlei oude banden tussen Zuid-Afrika en Nederland opnieuw aangehaald. Vorig jaar ging een groep Nederlandse studenten van het Koning Willem I-College in ‘s-Hertogen- bosch naar Zuid-Afrika om samen met Zuid-Afrikaanse studenten van het College of Cape Town een boek over eten te maken. Het resultaat over- trof alle verwachtingen. Het prachtige tweetalige boek Eten ZA/NL bevat recepten en foto’s. De Zuid-Afrikaanse eettraditie wordt zo van alle kanten belicht - een must voor in de keuken of op de koffietafel. Kijk bij de lezers- aanbiedingen in deze ZAM en win een exemplaar! zam africa magazine 03/2009 7 Mensen • Peter NgweNya, ‘king of the town- werd toen ongegrond verklaard. Samen ship theatre’, is eind mei in Soweto over- met twee advocaten probeert Bienve- leden. Ngwenya stond vooral bekend nue het dit jaar opnieuw. om zijn kwaliteiten in het kindertheater. • albie SachS (74) treedt in oktober Grote Zuid-Afrikaanse sterren als Terry terug als rechter van het grondwettelijk Pheto en Penuel Langa werden ooit door gerechtshof van Zuid-Afrika. Tijdens de hem ontdekt. Ngwenya werd 53 jaar. apartheid was hij advocaat, en kwam hij • De Keniaanse journalist JohN-allaN continu in conflict met het toenmalige Namu (42) is CNN Afrikajournalist regime. Als rechter stond Sachs bekend van het jaar 2009 geworden. Namu, om zijn opzienbarende uitspraken, die werkt voor het Kenya Television waarin hij het steevast opnam voor de Kaart Network, won de prijs met zijn feature minderheden in Zuid-Afrika. ‘In the shadow of the Mungiki’. Een • Andrew JoNathaN NoK (61) deel ervan is te zien is op het ZAM- heeft de Nigeriaanse Pize for Science vaN YouTubekanaal: www.youtube.com/ gewonnen met zijn baanbrekende zammagazine. onderzoek naar het gen dat slaapziekte afriKa • De Belgische stripheld KuifJe moet veroorzaakt. Geschat wordt dat zo’n 60 opnieuw voor de rechter verschijnen. miljoen Afrikanen lijden aan deze ziekte, In 2007 klaagde de Congolese student en het onderzoek van de Nigeriaanse Mbutu Bienvenue de uitgever van Kuifje professor is de eerste stap op weg naar al eens aan wegens racisme in het een nieuwe behandelmethode. album Kuifje in Congo, maar zijn klacht BEELD: KUIFJE IN AFRIKA©HERGÉ/MOULINSART 2009 8 ZAM africa magazine 03/2009 Cactussen s n Bon E n va I n rl I De Vliegende Ethiopiër ma n A De economische crisis kent vele verliezers, en maar weinig winnaars. In r ia He op I de vliegbranche lijkt het helemaal kommer en kwel, nu sommige maat- schappijen passagiers zelfs willen laten betalen voor een bezoekje aan Foto: het vliegtuigtoilet. De enige echte winnaar is vooralsnog Ethiopian Airli- Foto: © Eth nes, de snelstgroeiende vliegmaatschappij van Afrika. Ethiopian meldde onlangs een spectaculare winst over het fiscale jaar 2008/2009 en heeft niet minder dan 19 nieuwe vliegtuigen besteld, waarmee Ethiopian de jongste vloot van Afrika krijgt. De Ethiopische hoofdstad Adis Abeba ont- wikkelt zich de laatste jaren tot een belangrijk knooppunt voor reizigers Wie binnenkort in de Kaap is en eens heel wat van en naar Afrika.