YBS205U-İŞLETİM SİSTEMLERİ Ünite 7: Mobil İşletim Sistemleri 4. Akıllı telefon nedir? GİRİŞ Cevap: Akıllı telefonlar, cep telefonlarına kıyasla daha 1. Mobil işletim sistemi nedir? ileri işlem yapma kapasitesi bulunan, gelişmiş bağlantı Cevap: Mobil işletim sistemi, PDA, akıllı telefonlar, seçenekleri sunan ve üzerinde mobil uygulamaları tabletler gibi mobil cihazlara yönelik tasarlanmış bir çalıştırabileceğimiz bir işletim sistemine sahip taşınabilir yazılım platformudur. mobil cihazlardaki donanım teknolojilerdir. kaynaklarını yöneten ve çeşitli uygulama yazılımları için yaygın servisleri sağlamakla sorumludur. Mobil işletim 5. İlk akıllı telefonlar ne zaman üretilmeye başlanmıştır? sistemleri, masaüstü bilgisayarlardaki işletim Cevap: İlk akıllı telefonlar 1990’ların başında üretilmeye sistemlerinden tasarım ve sahip olduğu yetenekler başlandı. Akıllı telefonlar cep telefonlarına göre daha ileri açısından farklıdır. Mobil işletim sistemleri mobil performans, işlem kapasitesine ve daha iyi bağlantıya cihazlardaki ekran boyutu, bellek, işlemci gibi donanımsal sahip mobil işletim sistemi olan telefonlardı. 1992 yılında özelliklerle sınırlıdır. IBM firması tarafından dünyanın ilk dokunmatik ekranlı akıllı telefonu IBM Simon cihazı üretildi. 2. Mobil işletim sistemlerinin mobil cihazlar açısından önemini anlatınız. 6. IBM Simon’ın özelliklerini belirtiniz. Cevap: Günümüzde mobil iletişim teknolojileri sadece Cevap: IBM Simon, Faks, çağrı cihazı gibi özellikleri ve iletişim kurma ya da konuşma amaçlı kullanılmamaktadır. takvim, elektronik posta, ajanda, dünya saatleri, not Örneğin, ülkemizde Facebook, Twitter gibi sosyal medya defteri, oyunlar gibi araçlara sahip olan bu cihazın uygulamalarını takip etme, video izleme, oyun oynama, dokunmatik ekranına parmak ya da özel kalemi ile lokasyon tabanlı aramalar yapma, mobil bankacılığı dokunarak işlem yapılabiliyordu. Bu ürün Amerika kullanma, bir ürün araştırması yapma ve bir ürün satın Birleşik Devletlerinde Ağustos 1994 ve Şubat 1995 yılları alma gibi işlemlerin %20-30’luk kısmı akıllı telefonlar arasında 50.000 adet sattı. Telefonun işletim sistemi olarak üzerinden gerçekleşmektedir. Akıllı telefonlar, güçlü 1989 yılında geliştirilen Datalight DOS olarak da bilinen işlemci yeteneği, yüksek performans sunması ve etkili gömülü disk işletim sistemi ROM-DOS kullanıldı. Bu birçok uygulamayı barındırması nedeniyle insanların telefon Londra Bilim Müzesinde sergilenmektedir. işlerini yapmakta ve ihtiyaçlarını karşılamakta ilk 7. Dünyanın ikinci akıllı telefonu hangisidir? Özellikleri başvurdukları cihazlar haline gelmiştir. Mobil cihazlardaki nelerdir? yüksek performansın, uyumun, güvenliğin, Cevap: 1996 yılında dünyanın ikinci akıllı telefonu uygulamalardaki etkililiğin ve çekici tasarımın altında Nokia 9000 Communicator piyasaya sürüldü. Katlanan bir yatan güç mobil işletim sistemlerinden gelmektedir. ekrana sahip olan akıllı telefon, Intel 24 Mhz’lik MOBİL İŞLETİM SİSTEMLERİNİN GELİŞİMİ işlemciye, 8Mb’lik hafızaya, 4 Mb’lık ön belleğe ve grafiksel kullanıcı arabirimi kullanan GeOS 3.0 işletim 3. Mobil teknolojinin gelişimini anlatınız. sistemine sahipti. Dünyanın ilk tam QWERTY klavyeli Cevap: Mobil teknoloji Cep telefonu, radyo sinyalleri ile cep telefonu olarak tarihe geçti. çağrı yapabilen ve çağrı alabilen taşınabilir iletişim cihazıdır. Bu çağrı işlemleri cep telefonu operatörlerinin 8. Akıllı telefon kavramını ilk kullanan ürün hangisidir? sunduğu hücresel ağ sistemine bağlanarak gerçekleşir. Cevap: Akıllı telefon tarihinde ise 1997 yılında piyasaya Mobil teknoloji tarihinde cep telefonları üzerinden süren ve “akıllı telefon” kavramını ilk kullanan Ericsson kablosuz çağrıyı ilk gerçekleştiren kişi Martin Cooper GS88 olmuştur. Bir başka deyişle akıllı telefon kavramı olmuştur. 1973 yılında Motorola’ da mühendis olarak ilk Ericsson GS88 çıktığında kullanılmıştır. çalışan Martin Cooper 1 kg’dan fazla ağırlıkta olan 20 9. PDA nedir? dakikalık görüşme yapılabilecek batarya gücüne sahip Motorola Dyna-Tac’i icat etmiştir. 1992 yılında Nokia Cevap: PDA (Personal Digital Assistant – Kişisel Sayısal 1011 isimli ilk cep telefonu modelini piyasaya sürdü. Yardımcı) Taşınabilir cep bigisayarı olarak da bilinir. İlk Dünyada ticari olarak satılan ilk GSM telefonu olan Nokia PDA 1992 yılında Apple tarafından tanıtılan Newton 1011 modeli, 195 mm x 60 mm x 45 mm boyutlarında ve modelidir. PDA’leri akıllı telefonlardan ayıran tek özellik 475 gram ağırlığa sahipti. 2 satırlı renksiz ekran ve 99 arama fonksiyonlarının olmamasıdır. PDA’ler normal bir kişiye kadar kayıt yapılabilen bir telefon rehberi vardı ve bilgisayarın yapabildiği çoğu işlemi yaptığı için cep zarif tasarımıyla çok beğenildi. Bu yıllardan sonra cep bilgisayarları olarak da bilinmektedir. O yıllarda, PDA’ler telefonları taşınabilen ve kablosuz iletişim teknolojilerini özellikle iş dünyasında tercih edilen cihazların başında kullanan bir iletişim aygıtı olarak hayatımıza girmiş oldu. gelmekteydi. 1 YBS205U-İŞLETİM SİSTEMLERİ Ünite 7: Mobil İşletim Sistemleri 10. 2007 yılında piyasaya sürülen iPhone’u diğer akıllı İşletim sistemi kimlik doğrulama desteği, parmak telefonlardan ayıran en önemli özellikler nelerdir? izini parola olarak kullanma gibi hizmetler Cevap: 2007 yılında iPhone mobil pazarda büyük bir sunmaktadır. dönüşüm başlattı. Apple’nın akıllı telefon tarihinde bir Gizlilik açısından mobil uygulamalar, takvim, milat yarattığı, sonraki yıllarda tüm üretici firmalar kişiler, anımsatıcılar veya fotoğraflardan konum tarafından da kabul edildi. Apple, Steve Jobs öncülüğünde bilgilerini veya verilerinizi isterse kullanıcıdan Apple iOS işletim sistemi ile piyasaya sunulan ilk iPhone izin almak zorundadır. modelinin tam anlamıyla dokunmatik ekran oluşu, oyun, e-posta, İnternet gibi ihtiyaçları karşılayabilmesi, multi- Sanal sohbet araçlarındaki iletiler şifrelendiği touch (aynı anda çoklu dokunma ya da çoklu dokunmatik) için, yazılan iletilerin başkaları tarafından özelliği ile piyasadaki akıllı telefonlara fark atmıştır. görülmesi ve okunması mümkün olmamaktadır. 11. Yaygın olarak kullanılan mobil işletim sistemleri Aynı zamanda Safari özel web tarayıcısında nelerdir? kullanıcı eğer isterse İnternet’te gizliliğini koruyarak web sitelerini kullanabilir. Cevap: Dünyaca ünlü araştırma şirketi IDC’nin verilerine göre Android, iOS, Windows Phone ve BlacberryOS Uyum açısından Apple firması hem donanım yaygın olarak kullanılan mobil işletim sistemleridir. hem de işletim sistemi tasarlamasından dolayı Android işletim sisteminin 2012’den bu yana düzenli uyum içerisindedir. Akıllı telefon, tablet veya olarak büyüdüğü ve pazara hakim olduğu görülmektedir. medya oynatıcısının tüm donanım özelliklerinden iOS ve Windows Mobile işletim sistemleri pazarda yararlanır ve cihazlar arasında senkronizasyon yerlerini koruyarak yarışa devam etmektedirler. vardır. Blackberry OS işletim sisteminde ise 2012’den bu yana büyük bir düşüş yaşandığı gözlenmiştir. Çekicilik açısından iOS sahip olduğu yerleşik uygulamalarla basit görevleri bile daha çekici iOS MOBİL İŞLETİM SİSTEMİ hâle getiren bir arayüz tasarımına sahiptir. 12. iOS hangi firmanın mobil işletim sistemidir? 15. iOS işletim sisteminin gelişimini açıklayınız. Cevap: iOs, Apple firmasının mobil işletim sistemidir. Cevap: 2007 yılında Apple’ın yöneticisi Steve Jobs’ın Aslında iPhone telefonlar için geliştirilen iOS günümüzde iPhone cihazını duyurması ile birlikte mobil dünyada bir iPod Touch (medya oynatıcısı), iPAD (tablet) gibi dönüşüm yaşanmıştır. Öncesinde daha yavaş çalışan, e- cihazlarda da kullanılmaktadır. iOS, MAC işletim sistemi postaların okunması ve web sayfalarındaki metinlerin ve olan MAC OS X’ten türetilmiştir. düşük çözünürlüklü resimlerin görüntülenmesi için 13. iOS işletim sisteminin üstünlük kazanmasını sağlayan kullanılan mobil cihazlar, bu dönüşümden sonra yüksek özellikleri nelerdir? çözünürlüklü dokunmatik ekranlara, güçlü işlemci Cevap: Apple firması, kendi ürettiği chipsetleri ile iOS hızlarına, hızlı İnternet ağlarına kavuştular. Özellikle arayüzünü birleştirmeyi başarmıştır. iOS işletim Safari gibi kullanışlı web tarayıcıların çıkmasıyla mobil sisteminin üstünlüğü kullanışlı, stabil ve grafik biriminin cihazlar üzerinden farklı ekran boyutlarına uyumlu web çok güçlü olmasından gelmektedir. iOS platformu tasarımlarının geliştirilmesi sonucunda mobil web üzerinde yer alan Apple Store market sayesinde sayfalarında okunabilirlik arttı. Bu dönüşüm, aynı kullanıcılar istedikleri uygulamalara ücretli ve ücretsiz zamanda dokunmatik ekranların yaşamımıza girmesini olarak erişebilmektedirler. sağlamış ve kullanıcı deneyimlerinde de yenilik yaratmıştır. 14. Apple firmasının ilkeleri nelerdir? Cevap: Apple firmasının ilkeleri şu şekildedir: Kullanıcı 16. iOS işletim sistemi nasıl yapılandırılmıştır? dostu olması, güvenlik, gizlilik, uyum çekici tasarım. Cevap: iOS işletim sistemi, Unix tabanlı çekirdeğin üzerinde yapılandırılmış dört servis katmanından Kullanıcı dostu olması, iOS işletim sisteminin oluşmaktadır. Bunlar “Çekirdek İşletim Sistemi”, kullanımı kolay arayüzünü ifade eder. iOS işletim “Çekirdek Hizmetleri”, “Medya Servisleri” ve “Cocoa sistemin en temel araçları tüm kullanıcıların Touch”’tır. Framework (çatı), dosyalar, resim dosyaları rahatlıkla kullanabilecekleri basitlikte kolay gibi kaynaklarla ilişkili dinamik paylaşımlı kütüphaneleri anlaşılabilecek şekilde tasarlanmış olmasıdır. içeren bir pakettir. Yapılandırılmış dizin olarak da ifade Güvenlik açısından donanım, yazılım ve işletim edilebilir. Bir uygulama geliştirirken doğrudan servislerle sistemi, mobil