SERIA „BiBLIOTEKARZA ZACHODNIOPOMORSkiego” TOM VI Książnica PomorsKa BIBLIOTEKA TO PLUS DLA REGIONU materiały z sesji oddziału szczecińsKiego stowarzyszenia BiBlioteKarzy PolsKich w Książnicy PomorsKiej Szczecin, 4 maja 2009 r. pod redakcją agnieszki Borysowskiej Szczecin 200 Sekretarz redakcji anna maria Kowalska Korekta stanisław heropolitański agnieszka Borysowska Redakcja techniczna jolanta doroszkiewicz skład i łamanie Paweł musiał zdjęcia na okładce jan surudo ISBN 978-83-87879-76- Książnica Pomorska instytucja kultury samorządu woj. zachodniopomorskiego wydawnictwo i druk Książnica Pomorska im. stanisława staszica w szczecinie e-mail: [email protected] 2 sPis treści słowo wstępne ............................................................................................................................. 4 Grzegorz Piskorz Książnica Pomorska to plus dla regionu. Funkcje tradycyjne i rozszerzone biblioteki publicznej ....................................................................................................................... 6 Marcin Gibalski dział tradycji — muzeum regionu Pyrzyckiego w Pyrzyckiej Bibliotece Publicznej ................. 5 Bożena Łukaszewska działalność miejskiej Biblioteki Publicznej im. stefana Flukowskiego w świnoujściu na rzecz środowiska lokalnego miasta świnoujścia ................................................................... 9 Elżbieta Broda miejska Biblioteka Publiczna w sławnie — lokalne centrum wiedzy o mieście i regionie .......... 24 Renata Teresa Korek Biblioteka w krajobrazie miasta .................................................................................................. 29 Danuta Tomczyk czytanie i odczytywanie współczesności w lokalnej przestrzeni biblioteki publicznej małego miasta ............................................................................................................................ 38 Halina Filip Kulturotwórcza rola kołobrzeskiej biblioteki w regionie ............................................................... 52 Agnieszka Bielenna Festyn artystyczny na ul. magicznej i jego kulturotwórcza rola w procesie integracji społeczności lokalnej .................................................................................................................. 60 Halina Kluczewska Kulturotwórcza rola miejskiej Biblioteki Publicznej im. marii dąbrowskiej w choszcznie oczami młodzieży ....................................................................................................................... 65 Zofia Czasnowicz, Leszek Wójcikiewicz działalność na rzecz promocji książki w miejskiej Bibliotece Publicznej w gryficach ..................76 Dariusz Florek działalność Białogardzkiej Biblioteki Publicznej na rzecz lokalnej społeczności i promocji czytelnictwa ................................................................................................................ 83 Urszula Krystyna Widejko „Biblioteka to dorosły plus… dziecko” ......................................................................................... 89 Cecylia Judek ochrona dziedzictwa kulturowego w bibliotekach — na przykładzie Książnicy Pomorskiej im. stanisława staszica w szczecinie ..........................................................................................93 Marcin Wilczyński Popisz z pisarzem czyli tango z literatami ................................................................................. Paweł Kamienowski dyskusyjne kluby książki w województwie zachodniopomorskim ............................................ 2 Program sesji:.............................................................................................................................23 3 słowo wstĘPne Przypadkowy respondent na pytanie czy biblioteka jest „plusem” dla regionu zapewne odpowie twierdząco, wskazując najprawdopodobniej na jej tradycyjną rolę udostępniania księgozbioru służącego rozrywce i edukacji. jednak w ostatnich latach rola, zadania i oczekiwania wobec bibliotek publicznych znacznie się rozszerzyły. Biblioteki podejmują również inne niż dotychczas działania, z czego, niewątpliwie, wynikają dodatkowe korzyści dla środowiska, w którym funkcjonują. sesja pod nawiązującym do hasła tygodnia Bibliotek 2009 tytułem „Biblioteka to plus dla regionu”, zorganizowana 14 maja bieżącego roku przez zarząd oddziału szczecińskiego stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich w Książnicy Pomorskiej, miała umożliwić prezentację dokonań, wymianę doświadczeń i dyskusję wśród pra- cowników bibliotek publicznych naszego województwa prowadzących właśnie taką rozszerzoną, nie tylko tradycyjną, działalność. na zaproszenie do wzięcia udziału w spotkaniu odpowiedziały przede wszystkim biblioteki powiatowe, co bardzo cie- szy, gdyż instytucje te, w świetle obowiązującej ustawy o bibliotekach, współtworzą ogólnokrajową sieć bibliotek publicznych, stanowiąc ogniwo pośrednie między biblio- tekami wojewódzkimi, a najmniejszymi — gminnymi. można się więc spodziewać, że prężnie działająca biblioteka powiatowa jest najlepszym wzorem i przewodnikiem dla mniejszych ośrodków funkcjonujących na terenie powiatu. wyznaczonym przez iFLA-UNESCO standardom pracy, które wskazują pożądany kierunek działań i nakreślają oczekiwane pola aktywności bibliotek publicznych na całym świecie, nie łatwo jest sprostać w polskich warunkach, głównie ze względów finansowych.t ym bardziej cieszy zaprezentowana przez uczestników sesji działal- ność ich placówek, która dowiodła, jak wiele można zrobić wykorzystując istniejącą obecnie możliwość zdobycia dodatkowych funduszy lub — jeśli to się nie powiedzie — niewielkim kosztem, za to dzięki wielkiemu zaangażowaniu i pomysłowości pra- cowników poszczególnych bibliotek. i tak dowiedzieliśmy się, że ulice naszych miasteczek, za sprawą działających w nich placówek bibliotecznych, zamieniają się w ulice Poetów (trzebiatów) i ulice magiczne (stargard). Biblioteki otwierają swoje podwoje także w nocy, zapraszając do siebie o tej niecodziennej porze zarówno dzieci („noc z duchami” w bibliotece w Kołobrzegu) jak i dorosłych (noc w bibliotece w ramach „Festiwalu kryminału” w trzebiatowie). Podejmują działania przełamujące uprzedzenia i przeciwdziałające wykluczeniu społecznemu, opiekując się dziećmi z patologicznych i najbiedniej- szych rodzin (myślibórz), prezentując dorobek osób niepełnosprawnych (Książnica Pomorska, stargard), organizując zajęcia z obsługi komputerów dla osób starszych (Książnica Pomorska, mBP w Kołobrzegu). stają się centrami wiedzy o regionie, planowo gromadząc i udostępniając dotyczące regionu zbiory, w tym unikatowe 4 dokumenty życia społecznego (sławno), czy pamiątki materialne, które stanowią eksponaty utworzonych w bibliotekach izb Pamięci (Pyrzyce). są wreszcie — w miarę możliwości — „oknami na świat”, udostępniającymi swoim użytkownikom nieodpłatnie stanowiska komputerowe z dostępem do internetu (Książnica Pomorska, biblioteka trzebiatowska, choszczeńska, białogardzka, goleniowska i in.). oprócz tych nowatorskich przedsięwzięć, których nie można było realizować z rożnych przyczyn w przeszłości (np. w związku z polityką „zacierania” niemieckiej przeszłości naszego regionu w okresie Polski ludowej), biblioteki kontynuują także formy działalności znane od lat, np. organizując spotkania autorskie. i tu jednak widać zmiany. głównie dzięki założonym pod egidą instytutu Książki dyskusyjnym Klubom Książki na spotkania takie, nawet do niewielkich miejscowości, docierają obecnie pisarze najbardziej cenieni i popularni (w. Kuczok, j. sosnowski, a.d. liskowacki, m. szwaja). niekiedy, za sprawą aktywności biblioteki, lokalna impreza nabiera cha- rakteru ogólnopolskiej — jak się stało w szczecińskiej mBP, która spotkania autorskie organizowała w formie internetowych czatów. znane z lat ubiegłych „miesiące książki” poszczególnych nacji, rozrosły się do „miesięcy kultur”, w trakcie których można i wysłuchać interesującego wykładu i... spróbować potrawy charakterystycznej dla kuchni danego kraju (trzebiatów). ciekawie przygotowane wypowiedzi i prezentacje ilustrujące działalność po- szczególnych bibliotek pozwoliły obecnym na spotkaniu bibliotekarzom zapoznać się z pracą innych ośrodków naszego regionu, wymienić się pomysłami, uzmysłowić sobie zwiększone możliwości organizacyjne, jakie daje aktywność w pozyskiwaniu dodatkowych środków finansowych (pionierskie doświadczenia Białogardzkiej Biblioteki Publicznej). dały przy tym widoczne świadectwo tego, że działalność bi- blioteczna jest rzeczywistym „plusem” dla naszego regionu: ożywia go kulturalnie, integruje lokalną społeczność, wzmacnia jej poczucie tożsamości, aktywizuje do działań społecznikowskich. Pisemnym poświadczeniem tych dokonań jest przedkładane Państwu wydaw- nictwo, na które składają się zaprezentowane podczas sesji wystąpienia. jego wni- kliwa lektura będzie z pewnością inspiracją dla tych placówek bibliotecznych, które z różnych przyczyn nie mogły uczestniczyć w spotkaniu, natomiast dla organizatorów poszczególnych bibliotek naszego województwa — jak mamy nadzieję — stanie się bodźcem do dalszego, być może efektywniejszego i wzmożonego, wspierania działalności podległych im ośrodków. dr Agnieszka Borysowska Zastępca Przewodniczącego Oddziału Szczecińskiego SBP 5 Grzegorz Piskorz Książnica Pomorska w Szczecinie Książnica PomorsKa TO Plus dla regionu. FunKcje tradycyjne i rozszerzone BiBlioteKi PuBlicznej tytuł tego tekstu nawiązuje bezpośrednio do hasła programowego Vi edycji tygodnia Bibliotek, który odbywał się w dniach 8–15 maja tego roku. w ramach tej corocznej imprezy mamy okazję spotkać