ZAŁĄCZNIK NR 1 do Uchwały nr ……….. Rady Miejskiej w Pułtusku z dnia …… roku PROJEKT DO KONSULTACJI STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GMINY PUŁTUSK na lata 2021-2031 Pułtusk 2020 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Pułtusk na lata 2021-2031 Urząd Miejski w Pułtusku 2 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Pułtusk na lata 2021-2031 SZANOWNI PAŃSTWO! MIESZKAŃCY GMINY PUŁTUSK! Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Pułtusk na lata 2021-2031 została przygotowana jako deklaracja wypracowania przyszłego stanu Gminy, do którego będą dążyli zarówno jej mieszkańcy, jak i władze samorządowe w ciągu najbliższych 10 lat. Strategia jest scenariuszem przyszłości wspólnoty, który stanowi odzwierciedlenie wielu pomysłów i oczekiwań; jest ona również określeniem ram działania, w których może dokonywać się pozytywna przemiana obecnej sytuacji na projektowaną. W dobie postępującego procesu rozwoju gospodarki opartej na wiedzy wykreowanie programów na przemyślanych i dobrze dobranych parametrach może stać się ważnym krokiem na drodze do odniesienia wspólnotowego sukcesu. Posiadanie przez gminę strategii rozwoju można rozpatrywać przynajmniej w dwóch wymiarach. Pierwszy to wymiar formalny. Strategia jest dokumentem zawierającym instrukcje postępowania, rozkład ciężkości poszczególnych działań, ich charakter, zaangażowanie środków finansowych i potencjału ludzkiego, niezbędnego do osiągnięcia zapisanego w nim celu końcowego. Od posiadania przez gminę strategii rozwoju, spójnej ze strategią powiatową, wojewódzką i Narodowym Planem Rozwoju, uzależnia się możliwość ubiegania się o zewnętrzne środki pomocowe. Rzetelnie przygotowaną przez gminę strategię rozwoju również potencjalni inwestorzy traktują jako jej atut. Dzięki niej mogą się dowiedzieć – jakie działania, chociażby w zakresie rozwoju infrastruktury, władze gminy zamierzają podejmować w określonym przedziale czasowym. To sprzyja rozwojowi lokalnych inwestycji. Drugim wymiarem jest promocja, mająca związek z oddziaływaniem rekomendacyjnym na gminną społeczność, na instytucje i firmy oraz na osoby spoza gminy – głównie na turystów i gości. Strategia Rozwoju Gminy Pułtusk na lata 2021-2031 została przygotowana przy znaczącym udziale społeczności gminnej, radnych, podmiotów, które na co dzień współpracują z gminą – ludzi zainteresowanych pomyślnym rozwojem Pułtuska i okolic. Do współpracy w przygotowaniu Strategii zostali zaproszeni specjaliści z Fundacji Centrum Rozwoju Lokalnego z Lublina. Wszystkim osobom, które przedstawiły takie lub inne wartościowe pomysły i podjęły wysiłek na rzecz stworzenia tego ważnego dokumentu, składam serdeczne podziękowania. Burmistrz Miasta Pułtusk Wojciech Gregorczyk Urząd Miejski w Pułtusku 3 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Pułtusk na lata 2021-2031 WSTĘP Proces planowania strategicznego stanowi jeden z podstawowych warunków sprawnego i efektywnego zarządzania gminą. Ukierunkowuje działalność całej organizacji w taki sposób, by wyznaczone cele długoterminowe były realizowane najlepiej i najpewniej, przy ekonomicznym wykorzystaniu dostępnych środków. Planowanie pomaga bardziej wydajnie gospodarować zasobami, przewidywać problemy, które mogą pojawić się w niedalekiej przyszłości, aby odpowiednio wcześnie zacząć im przeciwdziałać. Opracowana strategia rozwoju umożliwia uporządkowanie i odpowiednie rozłożenie w czasie planowanych działań. Pozwala to na uniknięcie realizacji projektów nieprzemyślanych, nie powiązanych ze sobą logicznie i nie wpisujących się w ciąg przyczynowo – skutkowy. Strategia rozwoju pokazuje, że planowane do realizacji zadania są konsekwencją strategicznego myślenia o rozwoju. Główne cechy takiego planowania to: . wieloletniość, czyli wieloletnia perspektywa w określaniu celów, planowaniu zadań inwestycyjnych i operacyjnych; . kompletność, czyli podporządkowanie strategii wszystkich planów realizacyjnych jednostek zależnych, bez względu na ich formę prawną; . efektywność, czyli stosowanie przez urząd i wszystkie jednostki zależne pomiarów efektywności dla poprawy zarządzania; . uczestnictwo, gdzie cele i oceny są przedmiotem szerokiego dialogu publicznego. Niniejsza Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Pułtusk na lata 2021- 2031 ma na celu przedstawienie przyjętych planów strategicznych Gminy, w oparciu o jej zweryfikowany potencjał, zasoby oraz możliwości rozwojowe, w szczególności w kontekście uwarunkowań nowego okresu programowania środków z Funduszy Unii Europejskiej na lata 2021-2027. Urząd Miejski w Pułtusku 4 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Pułtusk na lata 2021-2031 ZESPÓŁ DS. OPRACOWANIA STRATEGII ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GMINY PUŁTUSK NA LATA 2021-2031: Przewodniczący Zespołu: Patrycja Kazimierczak – Sekretarz Miasta Pułtusk Członkowie Zespołu: Danuta Łada – Kierownik Referatu Inwestycji i Pozyskiwania Środków Pozabudżetowych Lidia Dworecka – Kierownik Wydziału Budżetu i Finansów Jolanta Zygmuntowicz – p. o. Kierownika Referatu Gospodarki Komunalnej, Rolnictwa i Ochrony Środowiska Anna Maliszewska – Kierownik Wydziału Gospodarki Gruntami i Architektury Dorota Sobotka – Kierownik Wydziału Edukacji i Promocji Andrzej Grąbczewski – Kierownik Wydziału Inwestycji, Rolnictwa i Pozyskiwania Środków Pozabudżetowych Bogusław Wiśniewski – Kierownik Wydziału Zarządzania Kryzysowego, Spraw Wojskowych i Straży Miejskiej, Komendant Straży Miejskiej Aneta Purzycka – Inspektor ds. dowodów osobistych Dorota Ciosek – Inspektor ds. programów unijnych Andrzej Kwiatkowski – Inspektor ds. obsługi medialnej Robert Czyżewski – Informatyk urzędu-koordynator KONWENT ds. OPRACOWANIA STRATEGII ZRÓWNOWAŻONEGO ROZOWJU GMINY PUŁTUSK NA LATA 2021-2031: Wojciech Gregorczyk – Burmistrz Miasta Pułtusk Mateusz Miłoszewski – Zastępca Burmistrza Miasta Pułtusk Teresa Turek – Skarbnik Miasta Pułtusk Ireneusz Purgacz – Przewodniczący Rady Miejskiej w Pułtusku Henryk Łaszczych – Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Pułtusku Mariusz Osica - Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Pułtusku Michał Górecki – Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Sławomir Krysiak – Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Adam Maicki - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Urząd Miejski w Pułtusku 5 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Pułtusk na lata 2021-2031 Bogdan Pieńkos - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Franciszek Piórek - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Stanisław Zaręba - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Anna Frejlich - Radna Rady Miejskiej w Pułtusku Michał Kisiel - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Adam Knochowski - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Cezary Kordowski - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Beata Kowalska - Radna Rady Miejskiej w Pułtusku Andrzej Mitkowski - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Adam Nalewajk - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Adam Prewęcki - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Ryszard Rutkowski - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Łukasz Skarżyński - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Mirosław Szmeja - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Andrzej Wydra - Radny Rady Miejskiej w Pułtusku Agata Kołakowska – Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Pułtusku Marcin Nożykowski – Dyrektor Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Pułtusku Izabela Sosnowicz-Ptak – Dyrektor Miejskiego Centrum Kultury i Sztuki w Pułtusku Bożena Potyraj – Dyrektor Pułtuskiej Biblioteki Publicznej im. Joachima Lelewela w Pułtusku Andrzej Popowicz – Dyrektor Muzeum Regionalnego w Pułtusku Kamil Szczepański – Prezes Pułtuskiego Przedsiębiorstwa Usług Komunalnych Spółka z o.o. w Pułtusku Tadeusz Nalewajk – Dyrektor Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej Spółka z o. o. w Pułtusku Włodzimierz Kaczmarczyk – Prezes Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o. o. Dariusz Ogniewski – Prezes Towarzystwa Budownictwa Społecznego w Pułtusku Spółka z o.o. Zadaniem zespołu było zgromadzenie materiałów i informacji niezbędnych do opracowania Strategii, jak również udział w warsztatach i konsultacjach strategicznych. Koordynacja prac: Fundacja Centrum Rozwoju Lokalnego Urząd Miejski w Pułtusku 6 Strategia Zrównoważonego Rozwoju Gminy Pułtusk na lata 2021-2031 Spis treści WSTĘP ............................................................................................................................................................... 4 Spis treści ......................................................................................................................................................... 7 I. CEL, METODOLOGIA I HORYZONT CZASOWY STRATEGII ................................................. 9 II. DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ ........................................................... 11 2.1. PRZESTRZEŃ I ŚRODOWISKO .............................................................................................. 11 2.1.1. Ogólna charakterystyka, umiejscowienie oraz sieć osadnicza .......................... 11 2.1.2. Historia Pułtuska ................................................................................................................ 15 2.1.3. Środowisko przyrodnicze ................................................................................................ 16 2.1.4. Środowisko kulturowe i zabytki ................................................................................... 26 2.2. SFERA SPOŁECZNA .................................................................................................................... 33 2.2.1. Demografia ............................................................................................................................ 33 2.2.2. Poziom wykształcenia ludności .................................................................................... 36 2.2.3.