PLANI I MBROJTJES SË BIODIVERSITETIT BASHKIA SHKODËR Shkodër, 2017 4 Plani i Mbrojtjes së Biodiversitetit Përgatitur në kuadër të programit Ky dokument është përgatitur me ndihmesën e: “EcoNord” Financuar nga FORUMI Shqiptar Liqeni i Shkodrës Komisioni i Delegacionit Europian, http://shkodralake.org në bashkëpunim me Fondacioni Shqiptar i Zhvillimit të Në bashkëpunim të ngushtë me: kapaciteteve Lokale. 2023 Bashkinë Shkodër, Drejtorinë e Mjedisit, Pyjeve dhe - Zbatuar nga Administrimit të Ujërave, ekspertë lokal e rajonalë dhe FORUMI Shqiptar Liqeni i Shkodrës 2017 me kontributin e ekspertëve: R dhe Bashkia Shkodër Dr. Djana Bejko, Dr. Aurora Dibra, Prof. Dr. Mahir HKODË Hoti, Prof. As. Mirjam Dibra, MSc. Mirjan Topi, S Viti i botimit 2017 MSc. Amela Zaganjori, MSc. Aida Shllaku, MSc. Gjon Laska, MSc.Gentjan Mema, ASHKIA ASHKIA MSc.Erkam Boriçi, MSc.Agron Isufaj. B Plani i Mbrojtjes së Biodiversitetit 5 Adresim nga Kryetarja e Bashkisë Shkodër Të nderuar qytetarë! Përdorimi i burimeve natyrore, e në mënyrë të veçantë i ujërave, është subjekt i shumë nismave të frytshme të përbashkëta mes Bashkisë Shkodër, organizatave të shoqërisë civile dhe donatorë me objekt përdorimin e qëndrueshëm të burimeve natyrore. Këto nisma mundësojnë menaxhim më efikas të mbrojtjes së larmisë biologjike, përmirësimin e cilësisë së shërbimeve në ekosisteme, zhvillimin e qëndrueshëm të eko-turizmit dhe turizmit si dhe edukimin e komunitetit mbi vlerat natyrore të rajonit. Është avantazh që bashkia Shkodër, shtrihet përgjatë brigjeve të liqenit të Shkodrës, lumit Drin, Lagunës së Vilunit, lumit Buna me deltën e saj dhe me dalje ne det. Historikisht, këto avantazhe janë shfrytëzuar me zgjuarsi për ta kthyer Shkodrën në një qendër të përparuar ekonomiko-shoqërore dhe të spikatur në të githë rajonin. Burimet e shumta ujore, ekosistemet pyjore dhe tokat e pasura bujqësore i kanë dhënë përparësi edhe investimeve të cilat pas viteve 90` rrodhën në një proces të shpejtë transformimi që mbarti në vetvete pasoja pozitive dhe negative për mjedisin e kësaj bashkie. Menaxhimi i qëndrueshëm i burimeve natyrore, mbrojtja e biodiversitetit dhe shërbimet ndaj ekosistemit janë sfida e radhës me të cilën bashkia Shkodër ka zgjedhë të angazhohet. Ky angazhim presupozon nxitjen e iniciativave, përkrahjen dhe mbështetjen e projekteve dhe investimeve ambicioze me vizionin strategjik të zhvillimit të qëndrueshëm të këtij rajoni përcaktuar nga parimet e qëndrueshmërisë mjedisore dhe konventat ndërkombëtare në të cilat aderon vendi ynë. Përfshirja e Institucionit tonë në hartimin e disa dokumenteve të rëndësishme për zhvillim, bashkëpunimi konkret me projektet dhe iniciativat e rëndësishme për rajonin janë tregues i qartë për rolin administrues dhe menaxhues të kësaj njësie vendore gjithnjë në përputhje me ritmet e zhvillimit dhe në përputhje me procesin e decentralizimit. Angazhimi i bashkisë Shkodër për hartimin e Planit Lokal për Mbrojtjen e Biodiversitetit është produkt i filozofisë së punës që ka institucioni ynë në kuadër të bashkëpunimit me iniciativat për zhvillimin e qëndrueshëm të mjedisit. 2023 - Vlerësojmë se hartimi dhe adoptimi i këtij plani është mekanizëm i rëndësishëm për përmirësimin e cilësisë së jetës biologjike dhe qëndrueshmërisë së ekosistemeve nga të 2017 R cilat komuniteti i kësaj bashkie merr benefite. Sakaq, ky plan ka përcaktuar një seri masash për t`i ofruar shërbime ekosistemeve natyrore me qëllim shfrytëzimin e qëndrueshëm të burimeve natyrore, sigurimin e benefiteve për brezat në vijim dhe HKODË S ruajtjen e ekuilibrave ekologjik të këtij rajoni. Të nderuar bashkëqytetarë! Zhvillimi i vrullshëm aktual, pa një plan “mbrojtës për natyrën” do te sillte degradimin e plotë të burimeve natyrore, turistike dhe jetësore! ASHKIA ASHKIA B 6 Plani i Mbrojtjes së Biodiversitetit Ndaj, nga ana jonë, nuk do te mungojë angazhimi dhe bashkëpunimi për gjetjen e mundësive njerëzore dhe financiare për të bërë të mundur zbatimin e masave të përcaktuara të këtij plani si pjesë integrale e Planit të Përgjithshëm Vendor të bashkisë Shkodër i cili është në proces aprovimi. Përmes këtij adresimi, shpreh konsideratat më të larta për Komisionin e Bashkimit Evropian në Shqipëri që bëri të mundur mbështetjen financiare për hartimin e këtij plani, organizatat e shoqërisë civile “FORUMI Shqiptar Liqeni i Shkodrës” dhe “Fondacioni Shqiptar i Zhvillimit të Kapaciteteve Lokale” që ofruan ekspertizën dhe partneritetin me bashkinë Shkodër. Në të vërtetë, partneriteti nevojitet jo vetëm për miratimin e legjislacionit, por edhe për t'u siguruar se fjalët për të cilat bihet dakord në “parlamentin” e qytetit zbatohen në terren dhe ndihen në jetën e njerëzve të zakonshëm. Sinqerisht K R Y E T A R Voltana Ademi 2023 - 2017 R HKODË S ASHKIA ASHKIA B Plani i Mbrojtjes së Biodiversitetit 7 PËRMBAJTJA Akronime .................................................................................................................................................... 9 A. HYRJE ........................................................................................................................................... 10 B. PËRMBLEDHJE .............................................................................................................................. 12 C. PROCESI DHE METODOLOGJIA ............................................................................................. 13 D. PLANIFIKIMI ME PJESËMARRJE ............................................................................................. 14 E. PJESËMARRJA E PUBLIKUT NË VENDIMARRJE ................................................................ 15 I. ANALIZA E PËRGJITHSHME E GJENDJES SË BIODIVERSITETIT NË TERRITORIN E BASHKISË SHKODËR ..................................................................................................................... 18 1.1 Veçoritë fiziko- klimatike të territorit. Bashkia Shkodër .................................................. 18 1.2 Vlerat e biodiversitetit në territorin e Bashkisë Shkodër .................................................. 21 1.2.1 Liqeni i Shkodrës ....................................................................................................................... 21 1.2.2 Lumi Buna ................................................................................................................................... 27 1.2.3 Parku Kombëtar i Thethit ......................................................................................................... 28 1.2.4 Laguna e Vilunit ......................................................................................................................... 30 1.2.5 Pyjet dhe Kullotat nën administrimin e Bashkisë Shkodër .............................................. 31 1.2.6 Biodiversiteti Urban .................................................................................................................. 33 II. ZONAT E MBROJTURA, LLOJET, PRONËSIA DHE FORMAT E QEVERISJES ........ 38 2.1 Zonat e Mbrojtura, sistemi kombëtar i kategorizimit dhe qeverisjes ............................. 38 2.2 Statusi i ZM në Bashkinë Shkodër.Aktivitete të lejuara, të ndaluara sipas ligjit ......... 41 2.2.1 Parku Kombëtar i Thethit (Kategoria e II): ........................................................................... 41 2.2.2 Liqeni i Shkodrës .................................................................................................................... 42 2.2.3 Lumi Buna dhe territoret ligatinore përreth tij ................................................................. 45 III. INDENTIFIKIMI I FAKTORËVE TË DEGRADIMIT DHE KËRCËNIMIT TË HABITATEVE DHE HUMBJES SË BIODIVERSITETIT ............................................................... 48 2023 - 3.1 Identifikimi i Faktorëve Degradues ....................................................................................... 48 2017 3.2 Identifikimi i sfidave të menaxhimit të pyjeve dhe kullotave në Bashkinë Shkodër . 50 R 3.3 Identifikimi i problemeve në biodiversitetin urban ........................................................... 51 HKODË 3.4 Identifikimi i Faktorëve Kërcënues të Biodiversitetit në Territorin e Bashkisë Shkodër S ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….51 ASHKIA ASHKIA B 8 Plani i Mbrojtjes së Biodiversitetit IV. SHFRYTËZIMI I QËNDRUESHËM I BIODIVERSITETIT OBJEKTIVAT, PLANI I VEPRIMEVE ............................................................................................................................................ 58 4.1 Shfrytëzimi i qëndrueshëm i biodiveritetit .......................................................................... 58 4.2 Objektivat strategjike të PLMB ............................................................................................... 62 4.3 Objektivat specifike afatshkurtër, afatmesëm dhe afatgjatë ............................................ 62 4.4 Plani i Veprimeve ....................................................................................................................... 63 V. PËRFUNDIME DHE REKOMANDIME ................................................................................ 72 5.1 Përfundime .................................................................................................................................. 72 5.2 Rekomandime ............................................................................................................................. 75 5.3 Fishë projektet e planit të veprimeve ....................................................................................