30.12.2011 wersja 6.2 strona 1/42 Ś L Ą SKA SIE Ć TRAS ROWEROWYCH KONCEPCJA WOJEWÓDZTWO Ś L Ą S K I E POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE 30.12.2011 ODDZIAŁ KOLEJOWY W GLIWICACH wersja 6.2 ŚLĄSKI KLUB ZNAKARZY TRAS TURYSTYCZNYCH strona 2/42 UL. DUBOIS 12, 44-100 GLIWICE Ś L Ą SKA SIE Ć TRAS ROWEROWYCH K O N C E P C J A WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE SPIS TRE ŚCI ZAŁO ŻENIA 3 WĘZŁY REGIONALNE (KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA KRAJOZNAWCZA) 4 WYKAZ REGIONALNYCH TRAS ROWEROWYCH WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO 8 TRASY MI ĘDZYNARODOWE 8 TRASY PIERWSZORZ ĘDNE (GŁÓWNE) 9 TRASY DRUGORZĘDNE 18 Opracował: mgr in ż. Piotr Ro ściszewski Podpis: ul. Kozielska 57/17, Data 2011-12-30 44-121 Gliwice, aktualizacji: tel. 32-238-32-90 lub 501-685-613 POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE 30.12.2011 ODDZIAŁ KOLEJOWY W GLIWICACH wersja 6.2 ŚLĄSKI KLUB ZNAKARZY TRAS TURYSTYCZNYCH strona 3/42 UL. DUBOIS 12, 44-100 GLIWICE ZAŁO ŻENIA Podział tras i ich numeracja. Wykaz zawiera spis 4 mi ędzynarodowych tras rowerowych i 36 pierwszorz ędnych (głównych), z których wi ększo ść przekracza granic ę województwa śląskiego. Ponadto spis zawiera blisko 400 tras drugorz ędnych. Trasy istniej ące zostały zaznaczone na schemacie lini ą ci ągł ą, zaprojektowane – lini ą przerywan ą dłu ższ ą, a planowane docelowo – lini ą przerywan ą krótsz ą. Lini ą kropkowan ą zaznaczono te ż trasy istniej ące, które nie s ą zgodne z niniejsz ą koncepcj ą i powinny zosta ć dostosowane do niniejszej koncepcji w przypadku rozbudowy sieci. Spis proponowanych tras nie jest zamkni ęty i podlega stałym modyfikacjom w przypadku znalezienia lepszych rozwi ąza ń od dotychczasowych. Dla tras pierwszorz ędnych (głównych) zarezerwowano numery tras od 1 do 100 (wspólnie z województwem śląskim), a dla tras drugorz ędnych numery od 101 do 999 (na razie od 101 do 910). Węzły regionalne. Wi ększo ść tras pierwszorz ędnych (głównych) rozpoczyna si ę lub przechodzi przez miejscowo ści nazwane w ęzłami regionalnymi, w których nale ży spodziewa ć si ę koncentracji ruchu rowerowego z uwagi na g ęsto ść zaludnienia i atrakcyjno ść dla ruchu turystycznego. S ą to nast ępuj ące miejscowo ści: Katowice, Będzin, Bielsko-Biała, Cieszyn, Cz ęstochowa, Gliwice, Jastrz ębie Zdrój, Lubliniec, Ogrodzieniec, Pszczyna, Racibórz, Rybnik, Sławków i Tarnowskie Góry. Charakter tras i ich oznakowanie. Przebieg wi ększo ści z proponowanych tras ma charakter orientacyjny i wymaga u ści ślenia. Z jednej strony powinny by ć uwzgl ędnione potrzeby komunikacyjne poszczególnych gmin – trasy rowerowe powinny uwzgl ędnia ć dojazdy z miejsca zamieszkania do pracy i na zakupy, a z drugiej strony powinny by ć uwzgl ędnione walory krajoznawczo-rekreacyjne terenu, zarówno dla mieszka ńców poszczególnych gmin jak i dla turystów przyjezdnych. Przyj ęto, że proponowane trasy rowerowe maj ą głównie charakter turystyczny, a w zwi ązku z tym powinny zosta ć oznakowane zgodnie z zasadami znakowania szlaków turystycznych PTTK, przy zastosowaniu znaków uj ętych w Rozporz ądzeniu Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewn ętrznych i Administracji z 31 lipca 2002 w sprawie znaków i sygnałów drogowych. Znaki tras krajowych maj ą kształt białego kwadratu, na którym namalowany jest rower i paski lub strzałki w 5 kolorach: czerwonym (C), niebieskim (N), zielonym (Z), żółtym (Y) i czarnym (S). Kolor paska uwa żany jest za kolor szlaku. Szlaki tego samego koloru mog ą styka ć si ę ko ńcami, natomiast nie mog ą rozwidla ć si ę, krzy żowa ć mi ędzy sob ą, ani te ż tworzy ć p ętli. Dla wszystkich tras rowerowych zaproponowano kolory tras zgodnie z powy ższymi zasadami. Znaki trasy mi ędzynarodowej maj ą równie ż kształt białego kwadratu, lecz z zielon ą obwódk ą, zielonym rowerem i numerem trasy „R4”, „R11” lub niestandardowo z logo trasy. Szczegółowe zasady znakowania zostały uj ęte w „Instrukcji znakowania szlaków i tras rowerowych” opracowanej przez Śląski Klub Znakarzy Tras Turystycznych przy Oddziale Kolejowym PTTK w Gliwicach jako rozwini ęcie „Instrukcji znakowania szlaków turystycznych PTTK” z 2007 r. Inne, lokalne trasy rowerowe, o charakterze turystycznym, b ędą mogły by ć oznakowane kolorami nie koliduj ącymi z proponowanymi poni żej. Przebieg tras. Poni ższy wykaz wymieniona wszystkie miejscowo ści, przez które przebiegaj ą proponowane trasy. POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE 30.12.2011 ODDZIAŁ KOLEJOWY W GLIWICACH wersja 6.2 ŚLĄSKI KLUB ZNAKARZY TRAS TURYSTYCZNYCH strona 4/42 UL. DUBOIS 12, 44-100 GLIWICE WĘZŁY REGIONALNE (krótka charakterystyka krajoznawcza) Katowice. Trasy główne 1, 2, 3, 4, 5, 7 i 23. Stolica województwa, liczy około 350 tys. mieszka ńców. Prawa miejskie w 1865 r. Poło żone na Płaskowy żu Katowickim w południowej cz ęś ci Wy żyny Śląskiej. Centrum miasta le ży w dolinie Rawy, ze Wzgórzami Chorzowskimi i Wy żyn ą Siemianowick ą od północy oraz Płaskowy żem Murckowskim od południa, gdzie znajduje si ę najwy ższe wzniesienie 352 m n.p.m. Bogata architektura z przełomu XIX i XX w. oraz liczne obiekty o architekturze współczesnej. Na uwag ę zasługuje drewniany ko ściółek na Górze Ko ściuszki przeniesiony z Syryni. W kilku dzielnicach zachowały si ę drewniane chałupy. Kilka muzeów, m.in. Muzeum Górno śląskie. Liczne teatry i inne placówki kulturalne. Interesuj ące pomniki, m.in. Pomnik Powsta ńców Śląskich i pomnik ku czci harcerzy poległych i pomordowanych w latach okupacji hitlerowskiej. Na terenie miasta kilka ośrodków rekreacyjnych. W lasach rezerwaty przyrody “Las Murckowski” i “Ochojec”. Będzin. Trasy główne 5 i 6. Miasto na Wy żynie Śląskiej nad Czarn ą Przemsz ą, liczy ponad 60 tys. mieszka ńców. Prawa miejskie w 1358 r. Na uwag ę zasługuj ą: gotycki zamek z wie żą z XIII w., wewn ątrz zamku Muzeum Zagł ębia, poni żej pomnik upami ętniaj ący martyrologi ę Żydów b ędzi ńskich w czasie II wojny światowej, nie opodal ko ściół p.w. Św. Trójcy z 1365 r., przed ko ściołem statua upami ętniaj ąca przemarsz wojsk Jana III Sobieskiego na odsiecz Wiednia w 1683 r., za Czarn ą Przemsz ą, w Gzichowie pó źnobarokowy pałac Mieroszewskich z 1702 r., w pałacu dział sztuki Muzeum Zagł ębia. Bielsko-Biała. Trasy GW (Greenways), 1, 12 i 191. Miasto na Pogórzu Śląskim, u podnó ża Beskidu Śląskiego i Beskidu Małego, w latach 1975-1997 miasto wojewódzkie. Do 1951 r. dwa odr ębne miasta przedzielone rzek ą Biał ą, stanowi ącą przed rozbiorami Polski granic ę pa ństwow ą pomi ędzy monarchi ą habsbursk ą a Królestwem Polskim. Bielsko otrzymało prawa miejskie w 1263 r., a Biała w 1723 r. W Bielsku ko ściół p.w. św. Mikołaja z 1447 r., ko ściół p.w. Św. Trójcy z XVI-XVII w. i pó źnobarokowy ko ściół p.w. Opatrzno ści Bo żej z XVIII w., wewn ątrz rokokowe ołtarze i ambona w kształcie łodzi. Zamek ksi ążą t cieszy ńskich z XV w., przebudowany przez Sułkowskich, w zamku Muzeum Okr ęgowe. Barokowy dom staro ści ński. Muzeum Techniki Włókienniczej. Drewniany Dom Tkacza przy ul. Sobieskiego. W Białej ko ściół z lat 1792- 1832. Domy o cechach barokowych i klasycystycznych. Cieszyn. Trasy GW (Greenways), 11 i 24. W IX w. gród, wzmiankowany w 1155 r. jako kasztela ński. Od 1280 r. stolica ksi ęstwa cieszy ńskiego. W 1364 r. lokacja miasta. Od 1920 r. miasto graniczne z wydzielonym Czeskim Cieszynem. Wzgórze zamkowe, m.in. gotycka Wie ża Piastowska z 1. poł. XIV w. i dawny roma ński ko ściół z 3. ćw. XI w., rekonstruowany w 1955 r. Secesyjny gmach teatru z 1910 r. Ko ściół p.w. św. Marii Magdaleny wznoszony od 2. poł. XIII w., przebudowany. Barokowo-klasycystyczny ratusz z 1746 r. Domy podcieniowe z XVI-XVIII w. Pó źnobarokowy ko ściół p.w. Św. Krzy ża z pocz ątku XVIII w. Klasycystyczny pałac z 1796 r., od 1930 r. muzeum. Gotycko-renesansowy ko ściół p.w. Św. Trójcy z 1594 r. Barokowy ko ściół p.w. Wniebowzi ęcia NMP z lat 1697-1720. Studnia Trzech Braci z XVI w., z żeliwn ą altan ą z 1860 r. Nad Młynówk ą domy z 2. poł. XVIII w. i XIX w. Pó źnobarokowy ko ściół ewangelicki im. Łaski Bo żej z lat 1709-1750. Cz ęstochowa. Trasy R11, 5, 22, 25, 27, 31 i 594. Miasto poło żone na Wy żynie Krakowskiej nad rzek ą Wart ą, w latach 1975-1997 miasto wojewódzkie. Lokacja osady Cz ęstochowa na prawie średzkim w 1356 r. za Kazimierza Wielkiego. Na Jasnej Górze warowny zespół klasztorny Paulinów ufundowany POLSKIE TOWARZYSTWO TURYSTYCZNO-KRAJOZNAWCZE 30.12.2011 ODDZIAŁ KOLEJOWY W GLIWICACH wersja 6.2 ŚLĄSKI KLUB ZNAKARZY TRAS TURYSTYCZNYCH strona 5/42 UL. DUBOIS 12, 44-100 GLIWICE w 1382 r., z ko ściołem z XIV w., cało ść rozbudowana w XVII w. W gotycko-barokowej kaplicy NMP cudowny obraz Matki Boskiej Cz ęstochowskiej, cel licznych pielgrzymek, sprawiaj ący że Cz ęstochowa jest obecnie jednym z najwi ększych o środków pielgrzymkowych w świecie chrze ścija ńskim. Ponadto w zespole klasztornym znajduj ą si ę: wie ża ko ścielna wysoko ści 105 m, skarbiec z bezcennymi zabytkami sztuki i arsenał z muzeum militariów i fortyfikacje bastionowe. Przy klasztorze, w parku Staszica obserwatorium astronomiczne z pocz ątku XX w. W mie ście ko ściół p.w. św. Zygmunta z XIV w., przebudowany w stylu wczesnobarokowym około 1680 r. i w XVIII w., barokowy ko ściół p.w. śś . Andrzeja i Barbary z 1642 r., barokowy ko ściół cmentarny p.w. śś . Rocha i Sebastiana z 1625 r., ko ściół p.w. św. Jakuba w dawnej neobizantyjskiej cerkwi z XIX w., neogotycki ko ściół katedralny p.w. św. Rodziny z pocz ątku. XX w. Muzeum Cz ęstochowskie w dawnym klasycystycznym ratusz z 1828 r. Rynek Starego Miasta z zabudow ą z przełomu XVIII i XIX w.