ECONOMIE OMSLAGARTIKEL ECONOMIE TOEZICHTHOUDERS Daniel Ropers (41) Fleur Spijker (41) CEO van bol.com. Commissaris bij Advocaat en partner bij Boekel De Nerée, de Telegraaf Media Groep gespecialiseerd in bestuursrecht. Lid raad van toezicht zorgorganisatie ‘Mijn specifieke online-kennis maakt dat ik gere- Rijncoepel en Fonds voor geld word gevraagd als commissaris. Dat zijn Cultuurparticipatie, plus bestuurswerk Hoe word ik vooral bedrijven die actief zijn op markten die di- gitaliseren. De Telegraaf Media Groep is bijzon- ‘Een functie in het toezicht vervullen, een maat- der interessant. Die zit in een dynamische fase. schappelijke bijdrage leveren, vind ik van grote Ik ben daar één tot twee dagen in de maand waarde. In mijn werk bevind ik mij op het grens- mee bezig. Met mijn verantwoordelijkheid bij vlak van publiek en privaat. Dat zoek ik in een bol.com erbij is het dan mooi geweest. De dag nevenfunctie ook, vandaar mijn motivatie voelt nu al te vaak te kort. Ik heb ook een rol als voor, en mijn focus op een rol als toezicht- commissaris vader en partner. Voor een commissariaat moet houder binnen de cultuur en de zorg. je de tijd hebben. Je kunt niet alles plannen, als Kijk naar de cultuursector, die zelf geld het nodig is moet je de diepte in. In die zin be- moet zien te vinden – die transitie vind grijp ik de wettelijke limiet, maar jammer is wel ik boeiend. En datzelfde geldt voor dat daardoor jonge, moderne managers die het vraagstuk van marktwerking in dicht op de bal spelen, nauwelijks kunnen bij- de zorg. Naast toezichthouder ben dragen als commissaris. Die inbreng kunnen je ook werkgever en sparringpart- nieuwe stijl? veel raden van commissarissen goed gebruiken.’ ner, vooral de derde rol spreekt me aan, die zorgt voor dynamiek. Ik word natuurlijk gevraagd als jurist, maar zie ook het creëren EEN NIEUWE GENERATIE TOEZICHTHOUDERS STAAT van een open en veilig kli- maat waarin scherpe vragen KLAAR VOOR BEDRIJVEN EN PUBLIEKE SECTOR kunnen worden gesteld, als mijn taak.’ Dertigers en veertigers zijn ze. Ze hebben hun eerste sporen als bestuurder verdiend en zijn al actief in het toezicht. Wie zijn ze en waarin verschillen zij van hun voorgangers? En: hoe komen zij op het pluche? Ron Kosterman en Arthur van Leeuwen vier: ze moeten nu al actief zijn in toezicht. diens formele goedkeuring, dan is Leiden in Foto’s Guido Benschop en Marco Hillen Het gaat om oud-politici, advocaten, hoog- last. Daarvan kunnen de senatoren en omni- leraren, bankiers en bestuurders van onder- vore toezichthouders Loek Hermans (VVD) eamspelers noemen zij zich, professio- nemingen, zowel private als (semi-)publieke. en Elco Brinkman (CDA) meepraten, beiden nals die met hun specialistische kennis Waarom doen ze het, en wat zijn de eisen? En geraakt door affaires bij grote semi-publieke T iets extra’s bijdragen. Ze willen afreke- is er werkelijk verschil met vroeger? instellingen. Dan staat de schandpaal, opge- nen met het beeld van de baantjesjager met te Voor de speurtocht is een goede reden. richt door media en publieke opinie, klaar. veel nevenfuncties om te weten wat er speelt. Begin dit jaar trad de nieuwe Wet bestuur en De omnivoor verdwijnt om tot een kwali- Ze kiezen voor bedrijven en organisaties toezicht in werking. Die zet de opkomst van tatief sterker toezicht te komen. De organisa- waarmee ze persoonlijke affiniteit voelen. de jonge garde kracht bij. De wet legt het ties die onder de wet vallen, tellen zo’n Natuurlijk, bij de beursgenoteerde onder- aantal commissariaten en toezichthoudende 19.000 commissarissen en leden van raden nemingen, prestigieuze publieke instellingen functies per persoon aan banden (zie ‘Strenge van toezicht. Door de wet komen enkele hon- als universiteiten, de grote ziekenhuizen, wet voor toezichthouders’ op pagina 51). De derden plaatsen per jaar vrij. Dat effect wordt musea, concertzalen en orkesten zal in de vijver waaruit organisaties hun toezichthou- versterkt doordat de beloning van toezicht- jaarverslagen menige naam met grote reputa- ders halen, moet daarom groter worden. houders in de publieke sector aan banden tie blijven staan. Maar ook daar dringen ze Nu raken zeker in de publieke sector am- wordt gelegd. Dat maakt het minder aantrek- door. Elsevier brengt een nieuwe generatie bitieuze toezichthouders weleens de tel kwijt, kelijk voor kandidaten die nu zonder hoofd- van zwaargewichten in beeld (zie ‘Klaar voor en laten cv’s soms tot in de veertig neven- functie van een ‘mandje’ functies kunnen le- de overdracht’ op pagina 53). Tien represen- functies zien. Gaat het ergens een keer mis, ven. Zij moeten een ‘normale’ baan zoeken. tanten van de toezichthouder nieuwe stijl zijn zonder dat de bestuurder het zag en zelfs met ‘To learn, to earn, to return, dat is tradi- geportretteerd op de volgende pagina’s. Zij tioneel het beginsel voor een loopbaan op gaan de komende jaren, misschien wel de- topniveau,’ zegt Alexander Rinnooy Kan cennia, een cruciale rol spelen. Goed toezicht Alexander Rinnooy Kan: (63) als gelouterd bestuurder en commissaris, immers kan excessen en verspilling (van ge- ‘en dat zal nog wel even zo blijven.’ Eerst le- meenschapsgeld) voorkomen. ‘Eerst leren en verdienen, ren, dan geld verdienen, en vervolgens op Ze zijn jonger dan 50 jaar, vaak nog niet jouw beurt ‘iets terug doen’. Ofwel, een pres- eens de 40 gepasseerd. Ze zijn vaker vrouw daarna doe je iets terug’ tigieuze nevenfunctie nadat je eerst ergens dan man. Belangrijke voorwaarde voor Else- actief bestuurder bent geweest. Daar hoort bij 46 • ELSEVIER 6 APRIL 2013 ELSEVIER 6 APRIL 2013 • 47 ECONOMIE OMSLAGARTIKEL ECONOMIE Merel van Vroonhoven (44) Wat verdienen zij? Lid raad van bestuur NS. Commissaris bij Bandbreedte maxima per jaar in euro’s Havenbedrijf Rotterdam AEX-hoofdfonds ‘Zo’n anderhalf jaar geleden ben ik me gaan afvragen: wat is President-commissaris 120.000 - 160.000 de rode draad in mijn leven? Mijn primaire taak is een goed Commissaris 45.000 - 135.000 bestuurder voor NS zijn. De tijd die overblijft, wil ik goed beste- Bedrijfsleven (niet beursgenoteerd) den als commissaris bij het Havenbedrijf Rotterdam. Daar- Commissaris 15.000 - 75.000 naast zocht ik een nevenfunctie waarin ik het belang van een Onderwijs, zorg, corporaties* inclusieve samenleving kon ondersteunen. VWS vroeg mij als Voorzitter raad van toezicht 16.000 voorzitter van de werkgroep Vanuit autisme bekeken, die de Lid raad van toezicht 11.500 participatie en emancipatie van mensen met autisme moet Culturele instellingen: bevorderen. Ik zit ook in het bestuur van de Nederlandse Ver- Gemiddeld 1.500 - 3.000 eniging voor Autisme (NVA). Die klus kost veel tijd. Daarom ben Prestigieus onbezoldigd ik recent na zes jaar gestopt als toezichthouder bij de TU Delft. Die vindt makkelijker iemand dan de NVA.’ *PER 1 JANUARI WETTELIJK BEPAALD MAXIMUM Michael Jongeneel (39) Managing director Triodos Investment Management, lid raad van toezicht Zuwe Hofpoort Ziekenhuis, commissa- ris bij Sustainalytics ‘Mijn vrouw en kinderen hebben veel in ziekenhuizen gelegen, ik wil iets terugdoen voor de goede zorgen. Vandaar het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis. Ik probeer zowel in mijn dagelijkse als in mijn toezichttaken mijn talenten in te zetten voor maatschap- pelijke verbetering. Door mijn ervaring met financiën, IT en strategie vanuit McKinsey en Triodos kan ik waarde toevoegen. Daarbij let ik sterk op de intrinsieke motivatie van bestuur- ders, en hun kwaliteiten. Dat is interessanter dan alleen de cijfers – cijfers manipuleren kan helaas in elke organisatie. Uiteindelijk draait het om verantwoordelijkheid nemen en ver- binding realiseren.’ ‘dat je er meestal wel voor wordt gevraagd’. grens goed. Met twee voorzitterschappen zit avonduren te doen zijn. Ik houd niet van Kim Putters (39) Rinnooy Kan is voor vier dagen per week je behoorlijk vol.’ Ook is Van der Veer com- voetbal kijken. Ik zet me dan liever in voor Directeur Sociaal en Cultureel Planbureau universiteitshoogleraar aan de Universiteit missaris van Het Concertgebouw en toezicht- een organisatie en lees mijn stukken. De wet- per 15 juni, nu hoogleraar Erasmus Univer- van Amsterdam. Daarnaast is hij voorzitter houder bij het Nationale Toneel en het Open- gever moet niet bepalen hoe ik mijn vrije tijd siteit Rotterdam en lid Eerste Kamer van de raad van commissarissen bij De Ne- luchtmuseum. Die functies tellen niet mee, indeel. De een kan nu eenmaal veel meer (PvdA). Voorzitter raad van toezicht Zie- derlandsche Bank en Het Concertgebouw, en omdat culturele instellingen niet onder de werk aan dan de ander.’ kenhuis Rijnstate, had al vele bestuurs- van de raad van toezicht van het AMC. ‘Dat wet vallen. Maar Van der Veer kan zich goed Rinnooy Kan noemt als eis nieuwsgierig- functies is het maximum, bij elkaar een ruime werk- voorstellen dat genoeg toezichtfuncties die heid – ‘dat was altijd mijn motief’ –, de wil dag per week.’ Verder doet hij incidenteel wel onder de wet vallen, ook ‘goed in de om je te verdiepen in een organisatie. ‘En al ‘Bij semi-publieke organisaties ligt het ver- Charlotte Insinger (47) commissiewerk voor de overheid, en is hij bedoel ik het niet te dramatisch, je moet iets grootglas erop, en terecht. Twintig jaar gele- adviseur bij tal van culturele instellingen. terug willen doen voor de samenleving.’ Van den was de vraag of je wilde meedenken, Zelfstandig bestuursadviseur. Commissaris bij on- Is dat niet wat veel? ‘Als toezichthouder Checklist beginners der Veer: ‘Als je eenmaal “ja” hebt gezegd, nu ben je medeverantwoordelijk. Een toe- der meer SNS REAAL (namens de staat), Vesteda is je eerste vraag: heb ik de tijd? Dat heb ik ✔ Hebt u wel tijd over naast uw baan? dan moet je het goed doen, en bereid zijn tot zichthouder moet kritisch vermogen hebben, Groep en Rijnland Zorggroep serieus afgewogen, en dan moet je er reke- ✔ Is uw hoofdfunctie van voldoende na twaalven door te gaan, want de stukken een beetje dwars kunnen zijn.