mei 2013 4 SamenUitgave van het Bisdom Haarlem - AmsterdamKerk Thuiskomen pagina 7 De seizoenen van de kerk pagina 22 Ik geloof in de Heilige Geest... Inhoud Van de redactie 4 In dit nummer Van de redactie 3 A man for all seasons 4 7 Met elkaar verweven 6 Thuiskomen 7 Bijdrage van de bisschop 8 Ik geloof in de Heilige Geest Heilzaam voor mens en dier 10 en in de Heilige katholieke Kerk 10 Opdat wij niet vergeten 12 Van Onderop 14 De Heilige Geest 16 Als we dit schrijven, kijkt de wereld naar Syrië. Volgens Grégorios III Laham, de Melkitische patriarch van de Grieks-Katholieke Kerk is het hele land inmid- ’n Beetje Crypto 18 16 dels een slagveld. Hij gaf in een verklaring aan dat ’het lijden van het land iedere Tiende Sacramentsprocessie 19 beschrijving tart’ en dat ongeveer 400.000 Syrische Christenen, dat wil zeggen Vermeldenswaard 20 bijna een kwart van hun totale aantal, van huis en haard is verdreven of naar het Een kunstenares van het zuiverste water 21 buitenland is gevlucht sinds het uitbreken van de vijandelijkheden, nu twee jaar De seizoenen van de kerk 22 geleden. 22 Terug naar het hart 24 Twee aartsbisschoppen van de orthodoxe kerk werden eind april in Syrië Onbekende geschiedenis 25 ontvoerd; hun chauffeur, een priester, werd tijdens de brute ontvoering vermoord. Jongerenpagina’s 26 Het Syrisch-Orthodoxe bisdom van Aleppo vraagt in een persverklaring ons Feestelijk zomerprogramma bij OLV ter Nood 28 gebed voor beide bisschoppen en voor de zielenrust van de chauffeur van Mor 26 Musical David en Goliath 30 Gregorios: “Hij heeft zijn leven moeten geven in dienst van de Heer en Zijn Kerk op aarde.” Personalia 31 De gestolen bron van Arsacal 32 Dat brengt ons op het thema van dit mei-nummer: Ik geloof in de Heilige Geest en de Heilige katholieke Kerk... Door de eeuwen heen zijn mensen gestorven voor hun geloof in Christus en voor hun loyaliteit aan de Kerk. Berry Klaassens vertelt het verhaal van een van hen: Colofon St. Thomas More. Hij weerstond koning Hendrik VIII, maar moest het met zijn leven bekopen. Samen Kerk is het informatieblad binnen Evert Veldman (Wereldwijd) het Bisdom Haarlem - Amsterdam Mirjam Spruit - Borst (Catechese) en verschijnt tienmaal per jaar Berry Klaassens Ook twee verhalen uit onze eigen tijd en uit ons eigen bisdom: Petra Vermeer laat nummer 4 jaargang nr. 38 Marieke Waterlander zien hoe arm en rijk verenigd zijn rond de tafel en Laura Compier vroeg twee Marius van der Knaap (Jongerenpagina’s) Verantwoordelijke redactie: jongeren wat de kerk voor hen betekent. Een van hen vindt de kerk ‘een soort Margot de Zeeuw, Abonnementsprijs: geweten’ dat bestaat uit simpele, universele waarden, zoals respect voor het leven, Wim Peeters, hoofdredacteur € 30,00 per jaar; buitenland: € 36,00 per jaar Abonnementenadministratie: (023) 511 26 40 respect voor jezelf, eerlijkheid. Redactieadres: Het motto van ons bisdom lijkt wel eens ‘Zoveel mensen, zoveel zinnen...’ Samen Kerk Advertenties: Postbus 1053, Borgerpark Media Natuurlijk zitten we in een moeilijke fase, wordt de kerk kleiner en moeten we 2001 BB Haarlem Postbus 8027 met elkaar een nieuw evenwicht vinden. Maar wij kunnen in alle vrijheid naar Telefoon: (023) 511 26 60 6060 AA Posterholt de kerk, wij hoeven wij niet te vrezen voor het leven van onze kinderen en wij Faxnummer: (023) 511 26 59 Telefoon: (0475) 711 362 Giro 43509 E-mail: [email protected] hoeven ons land niet te ontvluchten omdat wij in Christus geloven. Het is een E-mail: [email protected] www.borgerparkmedia.nl groot geschenk dat we met elkaar delen: samen kerk zijn... < Internet: www.bisdomhaarlem-amsterdam.nl Bij de voorplaat: Vormgeving/technische realisatie: Pinksteren door Titiaan Medewerkers: Novente vormgevers, Lunteren Redactie Samen Kerk Marcel Poorthuis (Parels uit de Schattengrot) ca. 1545 Hein-Jan van Ogtrop (Kerkengek) Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming wor- Floor Twisk (Onbekende Geschiedenis) den overgenomen. Van sommige teksten en illustraties Stefan en Lisette van Aken (Huwelijk en Gezin) is de herkomst niet te achterhalen. Verantwoordelijken Eleonora Hoekstra-Ros (Van Onderop) kunnen reageren via bovenstaand adres. 2 | SamenKerk | mei 2013 SamenKerk | mei 2013 | 3 Ik geloof in de Heilige Geest De fi lm opent met kardinaal Wolsey, en hun aanhankelijkheid aan de Heilige die sir Thomas More naar zijn paleis Stoel verzaken. Voor Thomas More zit er in Hampton Court roept. De kardinaal niets anders op dan zijn ontslag te nemen verlangt van Thomas More zijn steun om als Lord Chancellor. Dat de koning hier de scheiding van koning Hendrik VIII en niet blij mee is, blijkt uit het feit dat koningin Catharina in Rome te bewerk- More, kort na het huwelijk van de koning, stelligen bij de paus. Dit om de koning ondervraagd wordt door Cromwell over de mogelijkheid te geven met Anne zijn denkbeelden. Als More weigert te Boleyn te trouwen. Kardinaal Wolsey antwoorden en zich op de wet beroept, bekritiseert Thomas More over het feit wordt hem meegedeeld dat de koning dat More het enige lid van de Raad is die hem voortaan als een verrader zal tegen de koning en zijn verlangen ingaat. beschouwen. Als Thomas More aangeeft dat de paus nooit zal instemmen met een echtschei- De koning eist nu van iedereen, in ding, choqueert de kardinaal hem met de verband met het huwelijk met Anne suggestie dat men dan eventueel ‘druk’ Boleyn, een nieuwe eed van zijn ministers kan uitoefenen om de zaak te forceren. en adviseurs. Iedereen wordt verwacht Thomas More weigert verder mee te deze eed te zweren, anders zal men van St. Thomas More en st. John Fisher werken aan een verzoek tot echtscheiding. hoogverraad worden beschuldigd. More is er van overtuigd dat hij deze eed kan pauselijke autoriteit over het christen- Kort hierna sterft Kardinaal Wolsey, zweren als dit niet met zijn principes in dom. Ook wijst hij op de immuniteit van verbannen van het Hof, beschaamd confl ict is. Als wetsgeleerde denkt More de kerk, die zowel in de Magna Charta als omdat hij niet in staat was om de dat hij de wet aan zijn kant heeft en hij de kroningseed gegarandeerd is. Ondanks echtscheiding te regelen in Rome. probeert met rede onder de eed uit te zijn pleidooi wordt More ter dood De koning benoemt More als Lord komen. Dit loopt niet goed af en hij veroordeeld en onthoofd. Chancellor van Engeland. Vlak hierna wordt vastgezet in de Tower van Londen. komt de koning als ‘verrassing’ bij In 1886 werd More zalig verklaard door Thomas More op bezoek in zijn eigen Ondanks beledigingen, manipulatie paus Leo XIII. Zijn heiligverklaring vond huis. Dit met de bedoeling om More en smeekbeden weigert More de eed af plaats op 19 mei 1935 (samen met die te polsen over zijn scheiding. Zelfs als te leggen en hij wordt voor de rechter van John Fisher), 400 jaar na zijn execu- de koning verhulde dreigementen uit gedaagd. Gedurende de hele rechtszaak tie. Zijn feestdag is op 22 juni, samen met aan het adres van Thomas More, blijft blijft hij zwijgen tot hij wordt veroordeeld John Fisher, de enige bisschop die tijdens A man for all seasons deze onbewogen. Wanneer Thomas voor hoogverraad. Nu hij niets meer de Engelse reformatie loyaal aan de paus More Catharina als de koningin noemt, te verliezen heeft, wijst More de acties bleef. < ontsteekt de koning in razernij en van de koning af op basis van Bijbelse vertrekt. gronden voor de legitimiteit van de Berry Klaassens Dat in de loop der eeuwen velen hun leven als martelaar hebben gegeven voor de kerk, is alom bekend. In ons Een van de hovelingen van de koning, eigen land kennen wij bijvoorbeeld de Heilige Martelaren Cromwell, laat More bespioneren door van Gorcum, die door de watergeuzen werden omgebracht een jongeman die opzoek is naar een omwille van hun geloof in de 80-jarige oorlog. Tijdens de positie aan het hof. Als More en zijn Tweede Wereldoorlog stierven de zalige Titus Brandsma family hier achter komen, weigert More en de heilige Edith Stein. Minder bekend is misschien de jongeman te laten vervolgen. het verhaal van de heilige Thomas More, de kanselier van koning Hendrik VIII van Engeland. De fi lm A man Eed for all seasons uit 1966 is gebaseerd op het verhaal De koning is intussen het wachten op een van St. Thomas More. bericht uit Rome beu en verklaart zichzelf tot Hoofd van de Kerk in Engeland. Hij verlangt van alle bisschoppen en de leden van het Parlement dat ze alle banden St.Thomas More en St.John Fisher (rechts). 4 | SamenKerk | mei 2013 SamenKerk | mei 2013 | 5 Ik geloof in de ...en de Heilige Heilige Geest... Katholieke Kerk Met elkaar verweven... Thuiskomen Samen met haar collega was Petra Vermeer bij de Plechtige Vesperviering ter gelegenheid van de Samen Kerk vroeg twee jongeren wat de kerk verheffi ng tot Basiliek van de Heilige Nicolaas te Amsterdam. Amsterdam is en blijft de Place to en geloven voor hen betekenen. Be. Dat werd duidelijk tijdens de Vesperviering. De kerkgangers zijn aanwezig in allerlei gradaties. De details en dat is dan soms weer jammer. De zogenaamde een komt in driedelig pak, de ander met een bontman- ‘driedelig grijzen’ zorgen soms voor vreemde tafere- tel, maar je ziet ook de zwerver, die voor aanvang van len. Als eerste bij een tafel staan en de schaal die daar de dienst nog buiten zat, zijn of haar hele hebben en staat, leeg eten. De overige genodigden hebben een houden in een boodschappentas stopt en gemoedelijk afwachtende houding. Je ziet aan hun gezichten dat de kerk binnenwandelt. Het is een mooi evenwicht in de ze zich vereerd voelen hierbij aanwezig te zijn, maar kerk en het bewijst weer eens dat de kerk voor iedereen tevens hebben ze iets van: op de plaats rust, zijn ze wat toegankelijk is.