AKTUALIZACJA STRATEGII ROZWOJU GMINY REWAL DO ROKU 2020 Rewal, luty 2012 r. Aktualizacja Strategii Rozwoju Gminy Rewal do roku 2020 „Aktualizację Strategii Rozwoju Gminy Rewal do roku 2020” opracował zespół w składzie: Autor opracowania: Business Mobility International Spółka z o.o. ul. Lutosławskiego 18 76-200 Słupsk Zespół koordynujący: Gmina Rewal - Referat Integracji Europejskiej i Środków Pomocowych ul. Mickiewicza 19 72 – 344 Rewal „Aktualizacja Strategii Rozwoju Gminy Rewal do roku 2020” została sporządzona Metodą Ekspercko - Partnerską, w ścisłym partnerskim współdziałaniu z Gminą Rewal. 2 Aktualizacja Strategii Rozwoju Gminy Rewal do roku 2020 SPIS TREŚCI Spis treści ......................................................................................................................................................... 3 WSTĘP ............................................................................................................................................................. 4 METODOLOGIA ............................................................................................................................................. 6 1 UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE .......................................................................................................... 7 1.1 UWARUNKOWANIA PRAWNO - POLITYCZNE MAKROOTOCZENIA .................................................................................... 7 1.2 UWARUNKOWANIA PRAWNO - POLITYCZNE MIKROOTOCZENIA .................................................................................... 16 2 CHARAKTERYSTYKA I DIAGNOZA AKTUALNEGO STANU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY REWAL ........................................................................................................... 31 2.1 POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE ................................................................................................................. 31 2.2 RYS HISTORYCZNY ................................................................................................................................. 33 2.3 ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE .................................................................................................................... 34 2.4 GOSPODARKA ................................................................................................................................................... 44 2.5 SFERA SPOŁECZNA .............................................................................................................................................. 46 2.6 WALORY KULTUROWE .......................................................................................................................... 59 2.7 WALORY PRZYRODNICZE I KRAJOBRAZOWE ............................................................................................. 62 2.8 ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE ............................................................................................. 79 3 MIEJSCE GMINY REWAL W SYSTEMIE NADMORSKICH GMIN TURYSTYCZNYCH - ANALIZA BENCHMARKINGOWA ................................................................................................................. 90 4 ANALIZA SWOT ............................................................................................................................................ 105 5 PERSPEKTYWY I KIERUNKI ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO ............................ 111 5.1 WIZJA I MISJA GMINY ........................................................................................................................... 111 6 STRATEGICZNY PROGRAM ROZWOJU SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY REWAL - PRIORYTETY, CELE SZCZEGÓŁOWE, KIERUNKI DZIAŁANIA ........................................................ 115 7 MECHANIZMY PARTNERSTWA I WSPÓŁPRACY MIĘDZYNARODOWEJ I MIĘDZYGMINNEJ 130 8 PROMOCJA GMINY REWAL ..................................................................................................................... 134 9 MONITORING I EWALUACJA STRATEGII ............................................................................................ 138 10 NAWIĄZANIE DO STRATEGICZNYCH DOKUMENTÓW DOTYCZĄCYCH ROZWOJU PRZESTRZENNO – SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO ........................................................................ 155 SPIS MAP .................................................................................................................................................... 159 SPIS TABEL ................................................................................................................................................. 159 SPIS WYKRESÓW ....................................................................................................................................... 161 3 Aktualizacja Strategii Rozwoju Gminy Rewal do roku 2020 WSTĘP W dniu 29 grudnia 2004 roku Rada Gminy Rewal uchwaliła i przyjęła do realizacji Strategię Rozwoju Gminy Rewal do roku 2015, która określiła metody przygotowania i realizację działań administracyjno - gospodarczych, służących wszechstronnemu rozwojowi Gminy. Władze samorządowe nakreśliły misję rozwoju Gminy Rewal, deklarując: Wspólnym wysiłkiem władzy samorządowej i mieszkańców przekształcimy naszą gminę w mała ojczyznę o europejskim poziomie życia i dobrobytu, przyjazną i gościnną dla innych ludzi. Nadmorskie położenie gminy w regionie wyróżniającym się wyjątkową atrakcyjnością krajobrazu i bogactwem form przyrodniczych, predysponuje do przekształcenia jej w jeszcze bardziej prężny ośrodek turystyczny. Władze samorządowe wspólnie z mieszkańcami gminy zobowiązują się do wypełniania swoich funkcji i zadań oraz inspirowania i wspomagania wszelkich inicjatyw lokalnych przyczyniających się do wzrostu dobrobytu i zapewniających stały rozwój Gminy Rewal. Misja ta, sformułowana bardzo szeroko, nadal zachowuje aktualność. Wymaga jednak modyfikacji, przede wszystkim z powodu dostosowania do zmieniającej się rzeczywistości. Liczne zmiany w gospodarczym i społecznym otoczeniu lokalnym sprawiły, iż postanowiono dokonać aktualizacji dokumentu, który powinien być powiązany ze Strategią Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, jak również skorelowany z głównymi programami gminnymi, m.in. Planem Zagospodarowania Przestrzennego i Wieloletnim Planem Inwestycyjnym. Wystąpiło wiele przełomowych wydarzeń, proces wejścia Polski do Unii Europejskiej wniósł istotne zmiany w sposobie przygotowania i realizacji przedsięwzięć rozwojowych gminy, w świecie zapanował kryzys gospodarczy, co odbiło się również echem w funkcjonowaniu Gminy Rewal. W związku z powyższym podstawą rozwoju Gminy Rewal jest Strategia, która określa misję oraz cele i kierunki działania do roku 2020. Jest to długookresowy plan działania, określający strategiczne cele rozwoju gminy i przyjmujący takie cele i kierunki działania, które są niezbędne dla realizacji przyjętych zamierzeń rozwojowych. Strategia stanowi podstawę do właściwego zarządzania Gminą, do ubiegania się o środki zewnętrzne. Ustalenia zawarte w Strategii stanowią podstawę do prowadzenia przez władze gminy długookresowej polityki rozwoju społeczno i gospodarczego. Ponadto Strategia wskazuje, jakie są najważniejsze do rozwiązania problemy społeczne, gospodarcze, infrastrukturalne i ekologiczne, na których powinna być skoncentrowana uwaga Rady Gminy Rewal w przyjętym horyzoncie czasowym. Strategia ma również na celu określenie funkcji Gminy Rewal w stosunku do mieszkańców i osób przyjezdnych, odwiedzających Gminę. Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na ostateczny kształt dokumentu jest Charakterystyka i diagnoza aktualnego stanu społeczno – gospodarczego Gminy Rewal, zawierająca podstawowe informacje o Gminie. Raport stanowiący integralną część Strategii, został opracowany według wcześniej przygotowanego schematu przy udziale pracowników Urzędu Gminy w Rewalu. Na podstawie rzetelnego i obiektywnego opisu kondycji gospodarczej i społecznej Gminy Zespół Ekspercki we 4 Aktualizacja Strategii Rozwoju Gminy Rewal do roku 2020 współpracy z Gminą Rewal wypracował cele strategiczne, służące wzmocnieniu samorządu do sprostania wyzwaniom polityki rozwojowej. Aktualizacja Strategii Rozwoju Gminy Rewal do roku 2020 pozwala na realizację kluczowych dla rozwoju Gminy projektów, będących wynikiem strategicznej koncepcji rozwoju. Dokonując prac aktualizacyjnych, których efektem jest przedkładany dokument Strategii Rozwoju Gminy Rewal do roku 2020, uwzględniono również zasadnicze elementy, wpływające na realizacje polityki rozwojowej, jak ocena i weryfikacja szans i słabości rozwojowych Gminy oraz czynników rozwoju ekonomiczno - społecznego. Proces aktualizacji Strategii będzie przyjmowany jako systemowy element zarządzania strategicznego Gminą Rewal. Strategia winna być aktualizowana i korygowana w takt zachodzących istotnych zmian w otoczeniu wewnętrznym, jak i zewnętrznym Gminy. 5 Aktualizacja Strategii Rozwoju Gminy Rewal do roku 2020 METODOLOGIA Przy realizacji prac aktualizacyjnych Strategii Rozwoju Gminy Rewal do roku 2020 obrano Metodę Ekspercko - Partnerską, która pozwoliła połączyć wiedzę i doświadczenie ekspertów i samorządu oraz uczestnictwo społeczne, zarówno instytucji, podmiotów gospodarczych, organizacji pozarządowych, jak i mieszkańców Gminy. Proces zapoznawania się z atutami i wadami Gminy Rewal obejmował badanie opinii liderów publicznych, mieszkańców i przedsiębiorców działających na terenie Gminy w zakresie postrzegania przez nich zagadnień społecznych, gospodarczych i przestrzennych. Wyniki badań ankietowych stały się podstawą do wnioskowania o społecznym odbiorze rzeczywistej