Załącznik do uchwały Nr XIV/80/2008 Rady Gminy w Kuślinie z dnia 31.01.2008r. PROGRAM USUWANIA AZBESTU I WYROBÓW ZAWIERAJĄCYCH AZBEST Z TERENU GMINY KUŚLIN Kuślin, styczeń 2008 PRZEDSIĘBIORSTWO HANDLOWO – USŁUGOWE 64-400 Międzychód Ul. G. Sikorskiego 16 NIP: 595-134-69-01 REGON 634496736 Tel/fax 0957814444 mobile: +48-698-811-711 Mail: [email protected] www.eko-fig.pl Opracowanie wykonane na zlecenie: Gminy Kuślin Ul. Emilii Sczanieckiej 4 64-316 Kuślin reprezentowanej przez : Wójt Gminy Kuślin – Jerzy Dziamski Przez: EKO-FIG w Międzychodzie Wykonał: mgr inż. Marcin Spaeth Sprawdził i zatwierdził: mgr Michał Figlarz 2 Spis treści: 4 1. Cele i zadania programu 5 2. Podstawa prawna 5 2.1. Akty ustawodawcze 6 2.2. Akty wykonawcze 11 2.3. Akty prawne Unii Europejskiej 13 3. Szkodliwość azbestu dla zdrowia ludzkiego 14 4. Charakterystyka wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Kuślin 14 4.1. Ogólne informacje o Gminie Kuślin 17 4.2. Informacje o azbeście i wyrobach zawierających azbest na terenie Gminy Kuślin 5. Sposoby bezpiecznego usuwania wyrobów zawierających azbest 23 6. Kierunki i możliwości realizacji zadań w zakresie usuwania i unieszkodliwiania odpadów azbestowych 30 7. Harmonogram działań 32 8. Podsumowanie 33 9. Materiały źródłowe 34 Załączniki: 1. Kserokopia informacji dla wszystkich użytkowników wyrobów zawierających azbest 2. Wzór informacji o wyrobach zawierających azbest i miejscu ich wykorzystywania ( Dz. U. Nr 192, poz. 1876) 3. Wzór wniosku o dofinansowanie wykonania prac związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest z obiektów budowlanych ze środków Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kuślinie 4. Zestawienie zinwentaryzowanych obiektów będących własnością osób prywatnych z podziałem na sołectwa Gminy Kuślin (wg. danych uzyskanych z Urzędu Gminy Kuślin, z dnia 7.12.2007r.) 5. Spis procedur dotyczących bezpiecznego postępowania z wyrobami i odpadami zawierającymi azbest 3 1. Cel i zadania programu Azbest to nazwa włóknistych odmian różnych minerałów występujących w przyrodzie (uwodnionych krzemianów wapnia, sodu, magnezu i żelaza). Znany był już od ponad 100 lat jako materiał izolacyjny. Szerokie zastosowanie znalazł w latach 30. XX wieku. Powszechnie stosowano go do produkcji ok. 3000 rodzajów wyrobów przemysłowych, głównie w budownictwie, ale także w przemyśle włókienniczym, maszynowym czy elektrotechnicznym. Szczególnie popularne wyroby to : eternit, czyli faliste płyty azbestowo- cementowe, płyty prasowane-płaskie, rury azbestowo-cementowe do budowy kanalizacji i wodociągów, kształtki azbestowo-cementowe. Na bardzo szerokie możliwości zastosowania azbestu wpływają unikalne właściwości tego minerału. Włókna azbestu są bardzo elastyczne, mocne i trwałe, a produkty z nich wykonane charakteryzują się dużą wytrzymałością mechaniczną oraz odpornością na działanie kwasów, ognia, korozji, niskich i wysokich temperatur. Według danych zawartych w „Programie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” przyjętym przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 maja 2002 r. na terenie kraju znajduje się ogółem 15.466 tys. ton wyrobów zawierających azbest, w tym:14.866 tys. ton płyt azbestowo-cementowych i 600 tys. ton rur i innych wyrobów azbestowo-cementowych. Trwałość eternitu określa się na ok. 30 lat, natomiast okres eksploatacji innych wyrobów jest z reguły krótszy. Proces usuwania elementów zawierających w swoim składzie azbest jest długotrwały i wiąże się z dużymi nakładami finansowymi. Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Kuślin wpisuje się w krajowy plan gospodarki odpadami, w tym odpadami niebezpiecznymi. Celem Programu jest stopniowa eliminacja azbestu z otoczenia człowieka w Gminie Kuślin i prawidłowe jego unieszkodliwianie. Spowoduje to redukcję niekorzystnego oddziaływania na środowisko oraz negatywnych skutków zdrowotnych u mieszkańców. Docelowo zakłada się całkowite oczyszczenie gminy z azbestu. Do osiągnięcia wyznaczonego celu przyczyni się realizacja następujących zadań: inwentaryzacja ilości i jakości wyrobów zawierających azbest na terenie gminy, określenie stopnia pilności usunięcia poszczególnych elementów, 4 wyznaczenie bezpiecznych sposobów usuwania i unieszkodliwiania azbestu i wyrobów zawierających azbest, działalność edukacyjna i proekologiczna, pozyskanie środków finansowych z dostępnych funduszy na realizację inwestycji, monitoring i ocena stopnia realizacji prac związanych z usuwaniem azbestu i wyrobów zawierających azbest. 2. Podstawa prawna 2.1. Akty ustawodawcze dotyczące azbestu i usuwania wyrobów zawierających azbest Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 ze zm), Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 ze zm.) Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. Nr 11, poz. 84 ze zm.), Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.), Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest ( Dz. U. z 2004 r. Nr 3, poz. 20 ze zm), Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.), 5 2.2. Akty wykonawcze dotyczące azbestu i usuwania wyrobów zawierających azbest Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 71, poz. 649), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji ( Dz. U. z dnia 27 czerwca 2002 r. Nr 87, poz. 796), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 30, poz. 213), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 25 maja 2007 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz. U. Nr 101, poz. 686), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami (Dz. U. Nr 133, poz. 930), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2002 r. w sprawie sposobu przedkładania wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 175, poz. 1439), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości ( Dz. U. Nr 122, poz. 1055), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 sierpnia 2004 r. w sprawie leczenia uzdrowiskowego osób zatrudnionych przy produkcji wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 185, poz. 1920), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 lipca 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie leczenia uzdrowiskowego osób zatrudnionych przy produkcji wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 131, poz. 1100), 6 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 sierpnia 2004 r. w sprawie okresowych badań lekarskich pracowników zatrudnionych w zakładach, które stosowały azbest w produkcji (Dz. U. Nr 183, poz. 1896), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2005 r. w sprawie leków związanych z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście (Dz. U. Nr 189, poz. 1603), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 stycznia 2005 r. w sprawie wzoru książeczki badań profilaktycznych dla osoby, która była lub jest zatrudniona w warunkach narażenia zawodowego w zakładach stosujących azbest w procesach technologicznych, sposobu jej wypełnienia i aktualizacji (Dz. U. Nr 13, poz. 109), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. Nr 280, poz. 2771), Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. Nr 160, poz. 1356), Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz. U. Nr 216, poz. 1824), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy( Dz. U. Nr 217, poz. 1833), Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 10 października 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 212, poz. 1769), Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 sierpnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia