35/36 37/38 Tombes militaires belges dans le cimetière d’Adinkerke DE PANNE EN DE EERSTE WERELDOORLOG Belgische Soldatengräber auf dem Friedhof von Adinkerke 39 ADINKERKE 7 DE PANNE ET LA PREMIÈRE GUERRE MONDIALE 34 40 Belgian military graves at Adinkerke cemetery 33 ☞ HELDENWEG - DORPSSTRAAT DE PANNE UND DER ERSTE WELTKRIEG 41 DE PANNE AND WORLD WAR ONE De burgerlijke begraafplaats van Adinkerke is gelegen rond de Sint-Audomaruskerk. 30 42 Verspreid over dit kerkhof zijn vandaag nog 8 graven van Belgische militairen terug te 32 vinden. Verder zijn er op het kerkhof ook nog grafstenen voor burgerlijke slachtoffers uit WO I. Le cimetière civil d’Adinkerke est situé autour de l’église Saint-Omer. Aujourd’hui encore, 31 on y trouve 8 tombes de soldats belges. Le cimetière accueille aussi plusieurs dépouilles de victimes civiles de la 1re GM. 26 Der zivile Friedhof von Adinkerke ist rund um die Sankt-Audomarus-Kirche gelegen. e Herwerkte versie 3 druk Bij onderwerpen aangeduid met is bijkomende informatie voorhanden op de Verteilt über diesen Friedhof sind heute noch 8 Gräber von belgischen Soldaten zu fi nden. Version révisée 3e édition 27/28 Standbeeld voor de militaire website www.depanne.be/cultuur/WOI. 4 Außerdem befi nden sich auf dem Friedhof noch Grabsteine ziviler Opfer aus dem Ersten Überarbeitete Fassung 3. Druck 29 slachtoffers van Adinkerke en de Weltkrieg. Revised version 3rd edition Colofon Lorsque le symbole apparaît, vous pouvez consulter Veurne-Bewesterpoort (WO I - WO II) The civil cemetery of Adinkerke is situated around the Sint-Audomarus church. Eight notre site Internet www.depanne.be/cultuur/WOI, pour une multitude d’informations Info en coördinatie - Informations et coordination - Informationen und graves of Belgian militaries can still be found spread across this cemetery. The cemetery supplémentaires. Koordination - Information and coordination: Statue dédiée aux victimes militaires d’Adinkerke et de Veurne- also includes tombstones for civilian casualties of WW I. Dienst Cultuur | Zeelaan 21, 8660 De Panne | t/ 058-42 97 53 | Bewesterpoort (1re GM – 2e GM) [email protected] | www.depanne.be/cultuur Standbild für die militärischen Opfer von Adinkerke und dem Bei mit gekennzeichneten Themen sind ergänzende Informationen verfügbar Auteurs - Auteurs - Autoren - Authors: 43 Veurne-Bewesterpoort (1. Weltkrieg – 2. Weltkrieg) auf www.depanne.be/cultuur/WOI Dienst Cultuur, Luc De Munck, Guido Mahieu Bronnen – Sources – Quellen - Sources: Statue for the military victims of Adinkerke and the Veurne- - BIJNENS, B., Enkele gegevens over de Panne tijdens de Eerste Wereld- Bewesterpoort (WW I - WW II) With subjects indicated with , additional information is available oorlog, in: Bachten de kupe, XXXVI, 4 (juli-augustus 1994), pp. 107-127. - BOONEFAES, P.; VILAIN, W., Eeuwig in eb en vloed. De Panne: Gemeen- 25 ☞ HELDENWEG on the website www.depanne.be/cultuur/WOI. tebestuur, 2011. - DE MUNCK, L.; VANDEWEYER, L., Het hospitaal van de Koningin. Rode Het bronzen beeld uit 1922 van de hand van Octave Rotsaert stelt een soldaat voor, wijd- Kruis, L’Océan en De Panne 1914-1918. De Panne: Gemeentebestuur, beens staand, met gekruiste armen steunend op een geweer met de loop naar boven, het 2012. hoofd vastberaden opgeheven. Rechts van hem staat een leeuw met opengesperde muil, - DESIERE, N., o.red.v., Charles Cabour. Duinen – Wereldoorlog I – een poot met uitgestoken klauwen rust op een Duitse helm. Wereldoorlog II. 80 jaar IWVA 1924 – 2004. Koksijde: IWVA, 2005. 1 - JACOBS, M., Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsge- 24 Spoorwegstation Adinkerke Cette statue en bronze sculptée par Octave Rotsaert et datant de 1922 représente un soldat denktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen. Brugge: 22 23 se tenant debout, les jambes écartées et les bras croisés reposant sur le canon de son fusil, Provincie West-Vlaanderen, 1996 (deel 2). le menton relevé dans un air de défi . À sa droite se tient un lion montrant les crocs, dont - www.wo1.be Gare d’Adinkerke l’une des pattes avant enserre de ses griffes le casque d’un soldat allemand. - https://inventaris.onroerenderfgoed.be Bahnhof Adinkerke Fotoverantwoording - Crédits photographiques – Fotos - Photo credits: Das Bronzestandbild aus dem Jahr 1922 von Octave Rotsaert stellt einen breitbeinig - Archief Koninklijk Paleis, Brussel: 39 Adinkerke train station stehenden Soldaten mit verschränkten Armen dar, der sich mit entschlossen erhobenem - Archief Rode Kruis-Vlaanderen, Brussel: 35, 40 Haupt auf ein mit dem Lauf nach oben gerichtetes Gewehr stützt. Zu seiner Rechten steht - Familiearchief Thys: 31 ☞ STATIONSSTRAAT ein Löwe mit aufgerissenem Maul. Eine Pfote mit ausgestreckten Klauen ruht auf einem - Luc Filliaert, Nieuwpoort: 33 deutschen Helm. - Gemeentearchief, De Panne: cover, 4, 6, 8, 9, 12, 13, 20-30, 32, 34, 36-38, 41, 42 The bronze statue from 1922 made by Octave Rotsaert represents a soldier, standing with 8 Gedenkteken voor de militaire - Koninklijk Legermuseum, Brussel: 43 his legs wide apart, with crossed arms supported by a gun with the barrel up, head reso- en burgerlijke slachtoffers - Guido Mahieu, Adinkerke: 1, 2, 10, 11, 15-19 lutely held high. To his right stands a lion with his mouth wide open, a leg with extended - André Plancke, Veurne: 3, 5, 7, 14 claws rests on a German helmet. Concept, vormgeving en druk - Conception, mise en pages et impression Mémorial en hommage aux victimes militaires et civiles - Konzept, Formgestaltung und Druck - Concept, design and printing: Mahnmal für die militärischen und zivilen Opfer Drukkerij Pattyn | Handelsstraat 17, 8630 Veurne | t/ 058-31 44 55 | www.drukkerij-pattyn.be Monument for military and civilian casualties Het gemeentebestuur van De Panne kan niet verantwoordelijk gesteld ☞ SINT-AUDOMARUSKERK, DORPSSTRAAT 3 worden voor onjuiste gegevens. 21 20 V.U.: schepen van Cultuur Christophe Delrive | Gemeentehuis | Zeelaan 21, 8660 De Panne Wettelijk depot: D/2017/6960/1 dienst Cultuur | Zeelaan 21, 8660 De Panne | t/ 058-42 97 53 | [email protected] | www.depanne.be/cultuur Doordat De Panne zich in onbezet gebied achter de IJzer bevond, nam het tijdens de Eerste Wereldoorlog een unieke en prominente plaats in. Naar aanleiding van de Belgische militaire herdenking van 100 jaar Groote Oorlog werden de belangrijkste gebeurtenissen, 2 Evacuatiehospitaal 5 oorlogsrelicten en herdenkingsmonumenten van onze gemeente in deze handige 19 begraafplaats Adinkerke wandel- en fi etskaart samengebracht. Bij onderwerpen aangeduid met Hôpital d’évacuation Cimetière militaire belge d’Adinkerke 9 Gedenkplaat is bijkomende informatie voorhanden op de website www.depanne.be/cultuur/WOI. Evakuierungslazarett Belgischer militärischer Friedhof Adinkerke Bij deze verrijkende, maar vooral aangrijpende wandel- en fi etstocht hoort slechts voor de Evacuation hospital Belgian military cemetery Adinkerke één boodschap: ‘Nooit meer oorlog’! Franse Marinefuseliers ☞ STATIONSSTRAAT ☞ HELDENWEG 18 Plaque commémorative en hommage aux Fusiliers marins Nichée dans un territoire libre derrière l’Yser, De Panne a occupé une position français unique et prépondérante lors de la Première Guerre mondiale. À l’occasion de Gedenktafel für die französischen Marinefüsiliere la commémoration des 100 ans de la Première Guerre mondiale, nous avons Commemorative plate for the French Navy Fusiliers rassemblé dans cette carte de randonnée pédestre et cycliste des informations sur 11 ☞ SINT-AUDOMARUSKERK, DORPSSTRAAT 3 les principaux événements, reliques de guerre et monuments aux morts de notre commune. Lorsque le symbole apparaît, vous pouvez consulter notre site Internet www.depanne.be/cultuur/WOI, pour une multitude d’informations supplémentaires. 1 Cette balade enrichissante et surtout captivante, réservée tant aux promeneurs qu’aux cyclistes, s’articule autour d’un message fort: « Plus jamais de guerre! 2 3 4 Da De Panne sich in unbesetztem Gebiet hinter der IJzer befand, nahm es im 5/6 7 Ersten Weltkrieg einen einzigartigen und prominenten Platz ein. Anlässlich des 10 Gedenkens an den hundertsten Jahrestag des Ausbruchs des Ersten Weltkriegs 8/9 wurden die wichtigsten Geschehnisse, Kriegsrelikte und Gedenkmonumente unserer Gemeinde auf dieser praktischen Wander- und Fahrradkarte zusammen- gebracht. Bei mit gekennzeichneten Themen sind ergänzende Informationen 6 Adinkerke verfügbar auf www.depanne.be/cultuur/WOI. Churchyard Extension Diese bereichernde, aber vor allem ergreifende Wander- und Fahrradtour ist mit ☞ HELDENWEG einer einzigen Botschaft verbunden: „Nie mehr Krieg!“ 14 12 Medische post Kerkweg Because De Panne was situated in unoccupied territory behind the Yser, it took 10 on a unique and prominent position during World War One. As a result of the 13 commemoration of the 100th anniversary of the Great War, major events, war 3 Heldenweg Poste médical de la Kerkweg relics and commemorative monuments of our municipality were brought together 17 Medizinischer Posten Kerkweg ☞ HELDENWEG in this handy walking and cycling map. With subjects indicated with a , Medical post Kerkweg additional information is available on the website www.depanne.be/cultuur/WOI. Deze weg werd in 1925 aangelegd met - volgens Vlaamse bronnen - brokstukken van There is but one message in this enriching, but mainly moving walking and cycling 140 heldenhuldezerkjes, die op de Belgische militaire begraafplaats Adinkerke verwijderd ☞ KERKWEG 7 tour: ‘Never again war’! waren. In deze voormalige school (vandaag een gemeenschapshuis) was tijdens de oorlog een 15 Cette