Strategia Rozwoju Gminy Herby na lata 2016 - 2025 Gmina Herby, grudzień 2015 1 | S t r o n a Spis treści Wprowadzenie ..................................................................................................................... 4 1. Metodologia procesu opracowywania Strategii Rozwoju Gminy Herby ................... 5 2. Podsumowanie realizacji celów poprzedniej Strategii Rozwoju Gminy Herby ......... 8 3. Diagnoza stanu obecnego - charakterystyka gminy Herby ..................................... 10 3.1. Położenie gminy Herby ............................................................................................ 10 3.2. Historia gminy Herby ............................................................................................... 13 3.3. Atrakcje turystyczne gminy Herby........................................................................... 14 4. Środowisko przyrodnicze i użytkowanie gruntów ................................................... 20 4.1. Klimat ....................................................................................................................... 20 4.2. Ukształtowanie terenu ............................................................................................ 20 4.3. Gleby ........................................................................................................................ 21 4.4. Sieć wodna ............................................................................................................... 22 4.5. Roślinność ................................................................................................................ 24 4.6. Użytkowanie gruntów ............................................................................................. 25 5. Otoczenie społeczno-gospodarcze gminy ............................................................... 27 5.1. Migracje ................................................................................................................... 30 5.2. Bezrobocie ............................................................................................................... 31 5.3. Rozwój gospodarczy ................................................................................................ 35 5.4. Infrastruktura .......................................................................................................... 39 5.4.1. Komunikacja ............................................................................................................. 39 5.4.2. Zaopatrzenie w wodę i gospodarka ściekowa.......................................................... 40 5.4.3. Gospodarka odpadami ............................................................................................. 44 5.4.4. Sieć gazowa .............................................................................................................. 45 5.4.5. Mieszkalnictwo ......................................................................................................... 45 5.4.6. Ciepłownictwo .......................................................................................................... 46 5.5. Bezpieczeństwo ....................................................................................................... 47 5.6. Pomoc społeczna ..................................................................................................... 48 5.7. Edukacja ................................................................................................................... 52 5.8. Ochrona zdrowia ..................................................................................................... 53 5.9. Sport i kultura .......................................................................................................... 54 5.10. Turystyka ................................................................................................................. 56 6. Stan finansów gminy Herby ..................................................................................... 57 7. Raport z przeprowadzonych badań ankietowych w gminie Herby ......................... 64 7.1 Struktura badanej próby .......................................................................................... 65 2 | Strona 7.2. Ocena poziomu zadowolenia mieszkańców z faktu zamieszkania w gminie ........... 67 7.3. Ocena poziomu funkcjonowania poszczególnych obszarów gminy w opinii respondentów ............................................................................................................................ 69 7.4. Rozwiązywanie problemów społecznych mieszkańców gminy ............................... 74 7.5. Działalność gminy na rzecz osób niepełnosprawnych ............................................. 75 7.6. Budżet gminy na lata 2015-2020.............................................................................. 75 7.7. Przedsięwzięcia na lata 2015-2030 .......................................................................... 77 7.8. Mocne strony gminy ................................................................................................ 77 7.9. Słabe strony gminy ................................................................................................... 78 7.10. Kluczowe szanse gminy Herby ................................................................................. 78 7.11. Zagrożenia dla rozwoju gminy Herby ....................................................................... 79 7.12. Odnawialne źródła energii ....................................................................................... 80 7.13. Źródła informacji o działaniach podejmowanych przez władze .............................. 81 7.14. Wyniki badania ......................................................................................................... 82 8. Analiza SWOT .......................................................................................................... 84 9. Wizja i misja Gminy Herby ....................................................................................... 87 9. Plan operacyjny, obszary priorytetowe, cele i działania ......................................... 90 9.1. Edukacja i gospodarka .............................................................................................. 92 9.2. Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze, turystyka i rekreacja ................................... 96 9.3. Usługi publiczne ....................................................................................................... 99 9.4. Zarządzanie rozwojem gminy ................................................................................. 103 10. Spójność Strategii z innymi dokumentami strategicznymi .................................... 106 11. Realizacja Strategii Rozwoju Gminy Herby ............................................................ 111 11.1. Finansowanie Strategii Rozwoju ............................................................................ 111 11.2. Wdrażanie i monitorowanie Strategii Rozwoju ..................................................... 113 12. Spis ilustracji, wykresów, tabel i schematów ........................................................ 115 13. Bibliografia ............................................................................................................. 117 3 | S t r o n a Wprowadzenie Strategia Rozwoju Gminy Herby jest najważniejszym dokumentem programowym gminy, określa obszary priorytetowe i cele, które umożliwią rozwój społeczno-gospodarczy jej obszaru. Cele, jakie stoją przed gminą zostały określone na podstawie analizy stanu obecnego oraz zestawienia silnych i słabych stron gminy, a także szans, jakie przed nią stoją oraz potencjalnych zagrożeń. Niniejsza strategia powstała z inicjatywy władz lokalnych, dostrzegających potrzebę kompleksowego rozwoju gminy. Jest odpowiedzią na nieustannie zmieniające się wewnętrzne i zewnętrzne warunki gospodarowania oraz wzrost konkurencyjności otoczenia. Powstały dokument gwarantuje, że podejmowane działania wpisują się w wizję regionu i są z nią komplementarne, co z kolei ma znaczenie przy aplikowaniu o środki unijne. Z uwagi na wieloaspektowość i wielopodmiotowość Strategii do udziału w jej opracowaniu zaproszono przedstawicieli władz, radnych, pracowników Urzędu Gminy w Herbach, mieszkańców gminy. W trakcie prac nad dokumentem zostały przeprowadzone konsultacje społeczne, które pomogły poznać opinie mieszkańców dotyczące obecnej sytuacji gminy oraz ich zdanie na temat przyszłych działań, jakie gmina powinna podjąć, by umożliwić jak największy rozwój społeczno-gospodarczy. Dzięki przeprowadzonym konsultacjom przyjęta polityka rozwoju gminy będzie zgodna z oczekiwaniami społecznymi. Strategia powinna przyczynić się do wzrostu atrakcyjności życia społeczno-kulturalnego, zaktywizować społeczność lokalną oraz zwiększyć jej poczucie tożsamości z miejscem, które zamieszkuje. Najważniejszym celem Strategii jest jednak poprawa warunków życia mieszkańców. Opracowanie tego dokumentu pozytywnie wpłynie na planowanie rozwoju gminy, jak również ułatwi codzienną działalność i podejmowanie decyzji przez władze gminy. Strategia stanowi ponadto cenne źródło informacji dla potencjalnych inwestorów o przyjętych i zakładanych przez gminę ścieżkach rozwoju. 4 | Strona 1. Metodologia procesu opracowywania Strategii Rozwoju Gminy Herby Główną i najważniejszą potrzebą opracowania niniejszego dokumentu było stworzenie listy celów strategicznych, które wyznaczą finalne, długoterminowe kierunki rozwoju Gminy Herby, będące spójnymi z dokumentami strategicznymi