Warszawa, dnia 28 stycznia 2015 r. ZARZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie zadań ochronnych dla Biebrzańskiego Parku Narodowego Na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 oraz art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje: § 1. Ustanawia się zadania ochronne dla Biebrzańskiego Parku Narodowego, zwanego dalej „Parkiem”, na lata 2015 – 2017. § 2. Zadania ochronne, o których mowa w § 1, obejmują: 1) identyfikację i ocenę istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz wskazanie sposobów eliminacji lub ograniczania tych zagrożeń i ich skutków, stanowiące załącznik nr 1 do zarządzenia; 2) opis sposobów ochrony czynnej ekosystemów, z podaniem rodzaju, rozmiaru i lokalizacji poszczególnych zadań, stanowiący załącznik nr 2 do zarządzenia; 3) opis sposobów ochrony czynnej gatunków roślin i zwierząt, stanowiący załącznik nr 3 do zarządzenia; 4) wskazanie obszarów objętych ochroną ścisłą, czynną i krajobrazową, stanowiące załącznik nr 4 do zarządzenia; 5) ustalenie miejsc udostępnianych w celach edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych i amatorskiego połowu ryb oraz maksymalnej liczby osób mogących jednocześnie przebywać w tych miejscach, stanowiące załącznik nr 5 do zarządzenia. 1) Minister Środowiska kieruje działem administracji rządowej – środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 września 2014 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Środowiska (Dz. U. poz. 1267). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 628 i 842 oraz z 2014 r. poz. 805, 850, 926, 1002, 1101 i 1863. § 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. MINISTER ŚRODOWISKA Załączniki do zarządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 stycznia 2015 r. (poz. 14) Załącznik nr 1 IDENTYFIKACJA I OCENA ISTNIEJĄCYCH I POTENCJALNYCH ZAGROŻEŃ WEWNĘTRZNYCH I ZEWNĘTRZNYCH ORAZ WSKAZANIE SPOSOBÓW ELIMINACJI LUB OGRANICZANIA TYCH ZAGROŻEŃ I ICH SKUTKÓW I. Zagrożenia wewnętrzne istniejące1) Lp. Identyfikacja i ocena zagrożeń Wskazanie sposobów eliminacji lub ograniczania zagrożeń i ich skutków 1 1. Odwodnienie siedlisk bagiennych 1. Ograniczanie odpływu wód z systemów spowodowane pracami melioracyjnych na gruntach Skarbu Państwa, hydrotechnicznymi i melioracjami przez wykonanie i utrzymanie w należytym stanie przeprowadzonymi w XIX i XX w. technicznym istniejących urządzeń oraz w ostatnich latach, związanymi hydrotechnicznych, umożliwiających regulację z utrzymywaniem cieków, odpływu, budowę infrastruktury technicznej prowadzące do degradacji torfowisk służącej podnoszeniu poziomu wód, zasypywanie przez mineralizację torfu i rowów. zmniejszenie retencyjności, wzrostu 2. Odtwarzanie naturalnej sieci hydrograficznej. eutrofizacji wód powierzchniowych. 3. Ustalenie z zarządcami wód warunków 2. Rozdział wód w dolinie Biebrzy korzystania z wód regionu Biebrzy (w niezapewniający optymalnego stanu szczególności w zakresie rozdziału wód jeziora uwodnienia siedlisk Rajgrodzkiego, zarówno ilościowego, jak i w (w szczególności niewłaściwy w czasie) w celu optymalizacji stanu uwodnienia czasie i ilości rozdział wód z Jeziora siedlisk. Rajgrodzkiego) 4. Dążenie do sporządzenia ustaleń w zakresie warunków korzystania z wód zlewni rzeki Biebrzy. 5. Ochrona naturalnych procesów w ciekach - sedymentacji, erozji i zarastania roślinnością. 6. Monitorowanie stanu wód powierzchniowych i gruntowych (podziemnych I poziomu wodonośnego). 7. Edukacja społeczna o potrzebie poprawy uwilgotnienia zdegradowanych torfowisk. 8. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie nielegalnego odwadniania siedlisk w granicach Parku. 9. Edukacja w zakresie roli wody w ekosystemach bagiennych, konieczności jej zatrzymywania i metod gospodarowania zgodnych z wymaganiami przyrodniczymi na użytkach zielonych o wysokim poziomie wód. 2 10. Uzgadnianie decyzji dotyczących budowy nowych i konserwacji istniejących urządzeń melioracyjnych 2 Obniżenie różnorodności biologicznej 1. Systematyczne wykaszanie. ekosystemów nieleśnych (gatunków i 2. Usuwanie krzewów, podrostów drzew oraz siedlisk) w wyniku zarastania drzew, systematyczne koszenie zgodnie z potrzebami. krzewów i trzciny pochodzących z 3. Ekstensywny wypas. sukcesji naturalnej 4. Zwiększenie uwilgotnienia siedlisk. 5. Utrzymanie dróg i mostów w celu umożliwienia dojazdu do miejsc wykonywania zabiegów ochronnych. 6. Promowanie programów rolnośrodowiskowych sprzyjających właściwemu stanowi ochrony siedlisk i gatunków. 7. Monitorowanie stanu ekosystemów nieleśnych Parku. 8. Edukacja społeczeństwa o potrzebie ochrony ekosystemów nieleśnych 3 Rozprzestrzenianie się gatunków 1. Monitorowanie występowania gatunków obcych obcych roślin i zwierząt inwazyjnych roślin i zwierząt inwazyjnych na obszarze Parku. zagrażające rodzimym populacjom 2. Ograniczanie liczebności populacji gatunków gatunków roślin i zwierząt obcych roślin i zwierząt inwazyjnych lub ich eliminacja 4 Nadmierna liczebność populacji 1. Monitorowanie zagrożeń dla cennych ekspansywnych rodzimych gatunków przyrodniczo gatunków i siedlisk ze strony roślin i zwierząt zagrażająca cennym ekspansywnych gatunków rodzimych. przyrodniczo gatunkom lub siedliskom 2. Ograniczanie liczebności populacji gatunków ekspansywnych przez: 1) wykaszanie, ścinanie, wyrywanie - w przypadku roślin, 2) ograniczenie liczebności ekspansywnych rodzimych gatunków zwierząt, w szczególności lisów (Vulpes vulpes), zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2013 r. poz. 1226, z późn. zm.) 5 Zanieczyszczenie wód 1. Lokalizowanie źródeł zanieczyszczeń i ich powierzchniowych i podziemnych zgłaszanie Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony na skutek intensyfikacji rolnictwa Środowiska w Białymstoku. 2. Działania na rzecz zwiększenia punktów monitoringu stanu ekologicznego wód rzeki Biebrzy i jej dopływów w granicach Parku. 3. Utrzymywanie stref buforowych wzdłuż brzegów rzek w postaci pasów roślinności stanowiącej barierę przed zanieczyszczeniami obszarowymi i erozją. 4. Działania na rzecz pozostawiania trzciny w ujściowych odcinkach rowów jako ważnej bariery biogeochemicznej (biofiltru) zatrzymującej i pochłaniającej zanieczyszczenia. 5. Działania na rzecz: 1) zapewnienia rozbudowy systemu oczyszczania ścieków, kanalizacji wsi, oczyszczania ścieków burzowych, budowy płyt obornikowych w miejscowościach położonych w granicach Parku, 3 2) zabezpieczenia studni kopanych przed dopływem zanieczyszczeń, 3) likwidacji nieczynnych studni kopanych. 6. Propagowanie zasad dobrych praktyk rolniczych, rolnictwa ekologicznego i programów rolnośrodowiskowych oraz ograniczania stosowania nawozów i środków ochrony roślin w granicach Parku. 7. Dążenie do osiągnięcia dobrego stanu ekologicznego wód w rzece Biebrzy i jej dopływach. 8. Wykup gruntów niebędących w użytkowaniu wieczystym Parku. 9. Zachęcanie rolników gospodarujących w granicach Parku do uczestnictwa w programach rolnośrodowiskowych. 10. Edukacja społeczeństwa w zakresie negatywnych skutków zanieczyszczenia wód, w tym eutrofizacji i zapobiegania im. 11. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie ochrony jakości wód powierzchniowych i podziemnych 6 Duży udział nieruchomości o małej 1. Wykup i przejmowanie nieruchomości powierzchni niebędących w niebędących w użytkowaniu wieczystym Parku. użytkowaniu wieczystym Parku, 2. Dzierżawienie nieruchomości niebędących w występujących w mozaice z gruntami użytkowaniu wieczystym Parku. Skarbu Państwa powodujący: 3. Zamiana nieruchomości z właścicielami 1) utrudnienia w realizacji zadań ochronnych na tych nieruchomościach, 2) zagrożenie dla trwałości występowania cennych przyrodniczo gatunków roślin, grzybów i zwierząt – nielegalne pozyskiwanie lub niszczenie okazów, uszkadzanie ich siedlisk, płoszenia lub niepokojenia zwierząt 7 Nielegalne: 1. Egzekwowanie zakazu wstępu do stref 1) pozyskiwanie okazów roślin, wyłączonych z udostępnienia. grzybów i zwierząt, 2. Budowa i utrzymanie urządzeń służących 2) niszczenie i uszkadzanie stanowisk kanalizowaniu ruchu turystycznego, w tym roślin i zwierząt, oznakowań szlaków turystycznych. 3) płoszenie lub niepokojenie zwierząt 3. Ustawianie szlabanów w celu uniemożliwienia na skutek nielegalnego wjazdu pojazdów na drogi nieudostępnione. przebywania i przemieszczania się 4. Tworzenie ostoi i dążenie do utworzenia stref ludzi, w miejscach występowania ochronnych gatunków roślin, grzybów i zwierząt. cennych przyrodniczo gatunków 5. Monitorowanie miejsc występowania cennych roślin, grzybów i zwierząt, przyrodniczo gatunków roślin, zwierząt i zagrażające trwałości ich grzybów. występowania 6. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie naruszania zakazów obowiązujących na obszarze Parku 8 Presja związana z wędkowaniem i 1. Monitorowanie efektów połowów wędkarskich. turystyką wodną skutkująca w 2. Limitowanie udostępniania obszaru Parku do 4 szczególności zaśmiecaniem brzegów i wędkowania i turystyki wodnej. starorzeczy rzeki Biebrzy i jej 3. Okresowa kontrola miejsc udostępnianych do dopływów, płoszeniem i niepokojeniem wędkowania i turystyki wodnej oraz sprzątanie ptaków oraz ssaków, wydeptywaniem pozostawionych śmieci. roślinności przybrzeżnej 4. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie nieprzestrzegania regulaminu udostępniania Biebrzańskiego Parku Narodowego do amatorskiego połowu ryb i turystyki wodnej. 5. Edukacja w zakresie odpowiedzialnego wędkarstwa i turystyki wodnej 9 Zmniejszanie się liczby par lęgowych 1. Budowa platform