XII/ 2011 2011 XIX/ XIX/ 2018 2018 20182018 ROCZNIK PLESZEWSKI 2018 Pleszew 2019 ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Anna Bogacz, Witold Hajdasz, Elżbieta Mielcarek, Arkadiusz Ptak, Katarzyna Rutkowska, Adam Staszak KOREKTA: Zespół Redakcyjny OPRACOWANIE KALENDARIUM: Elżbieta Mielcarek PROJEKT OKŁADKI: Iwona Wieruszewska Zespół Redakcyjny zaprasza wszystkich zainteresowanych do przekazywania informacji do kalendarium. Zespół zastrzega sobie prawo ostatecznego wyboru wydarzeń. Copyright by Muzeum Regionalne w Pleszewie. Korzystanie dla celów dydaktycznych i publicystycznych dozwolone tylko pod warunkiem podania źródła. WYDAWCA: Muzeum Regionalne w Pleszewie ul. Poznańska 34, 63-300 Pleszew www.muzeum.pleszew.pl, e-mail: [email protected] Nakład: 400 egz. ISSN: 1643-8213 Adres do korespondencji: Muzeum Regionalne w Pleszewie ul. Poznańska 34, 63-300 Pleszew tel. 62 742 83 59 Skład i druk: Drukarnia SUPER PRINT, ul. Kaliska 67, 63-300 Pleszew SPIS TREŚCI I. Miasto i Gmina Pleszew w liczbach . 5 II. Kalendarium . 9 III. Artykuły . 55 1. M. Bocheński „Feliks Andersz ps „Lech” (1912–1984) – Bardziej niźli życie kochał kraj rodzinny” . 57 2. A. Rutkowska „Wspomnienie o ś.p. Zdzisławie Marciniaku – 20 lat po Jego śmierci” . 75 3. B. Stragierowicz „O moim Ojcu – przyjacielu i mentorze. Wspomnienie o Kazimierzu Stragierowiczu” . 84 4. W. Hajdasz „Sylwetki wybranych dowódców pleszewskiego garnizonu” . 89 5. T. Cieślak „Akcja Armii Krajowej w Pleszewie 21 stycznia 1945 r.” . 94 6. D. Wabiński „Czermin pod okupacją niemiecką” . 108 7. E. Pisarski „Rokutów w czasach PRL–u” . 123 8. S. Szurek „Fabryka cukierków Pleszewianka” . 142 9. J. Tomczak „Cienie i blaski pleszewskiej koszykówki. Od Radomskiego do Woźniaka” . 149 10. E. Kubisz, I. Marcisz, Cz. Skowroński „Środowiskowy Dom Samopomocowy ma 20 lat” . 155 11. B. Jędrasiak „Stowarzyszenie Zasłużonych dla Ziemi Pleszewskiej wypełnia zadania” . 165 12. A. Długiewicz „Historia budowy nowej siedziby Powiatowego Inspektoratu Weterynarii w Pleszewie” . 174 13. G. Gmyrek „Z prac archeologicznych na terenie miasta lokacyjnego Pleszew w latach 2010–2018” . 180 3 14. P. Kwaśniewska „Modernizacja Placu Powstańców Wielkopolskich” . 192 15. S. Moch, M. Wysocka „Perła na mapie regionalnych obiektów kulturalnych – sala koncertowa w Pleszewie” . 200 16. E. Świątek „Wybory w samorządzie pleszewskim w 2018 roku” . 208 IV. Odznaczeni i wyróżnieni . 227 4 I Miasto i Gmina Pleszew w liczbach MIASTO I GMINA PLESZEW W LICZBACH LICZBA I STRUKTURA LUDNOŚCI – STAN NA 31.12.2018 r. miasto gmina 0–18 lat 2 747 2 794 19–60 lat 9 077 7 296 powyżej 60 lat 4 318 2 390 razem 16 142 12 480 razem Miasto i Gmina Pleszew 28 622 Źródło: Urząd Stanu Cywilnego i Spraw Obywatelskich w Pleszewie MAŁŻEŃSTWA, URODZENIA, ZGONY MIESZKAŃCÓW MiG PLESZEW. STAN NA 31.12.2018 r. Zawierane małżeństwa 222 Rozwody 68 Zgony 313 dziewczęta chłopcy Urodzenia 285 139 146 Źródło: Urząd Stanu Cywilnego i Spraw Obywatelskich w Pleszewie LICZBA UCZNIÓW W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH. STAN NA 30.09.2018 r. Przedszkola prowadzone przez MiG Pleszew 928 Przedszkola Publiczne i Niepubliczne prowadzone przez organy 224 inne niż JST Szkoły Podstawowe prowadzone przez MiG Pleszew 2 400 Szkoły Podstawowe Publiczne -prowadzone przez 239 Stowarzyszenie i Niepubliczne Gimnazja prowadzone przez MiG Pleszew 230 Gimnazja Niepubliczne 41 RAZEM: 4 062 Źródło: System Informacji Oświatowej FINANSE MIASTA I GMINY PLESZEW. STAN NA 25.01.2019 r. Dochody MiG Wydatki MiG Wydatki majątkowe Zadłużenie 129.248.841,97 zł 146.614.840,00 zł 40.566.038,77 zł 37.477.000,00 zł Źródło: Wydział Finansowy UMiG w Pleszewie 7 BEZROBOCIE W MIEŚCIE i GMINIE PLESZEW. STAN NA 31.12.2018 r. Bezrobotni zarejestrowani Liczba bezrobotnych ogółem 454 Kobiety 282 Mężczyźni 172 Osoby do 30 roku życia 131 Długotrwale bezrobotni 166 Oferty pracy 101 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Pleszewie BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE NA TERENIE MIASTA I GMINY. STAN NA 31.12.2018 r. miasto gmina Razem MiG Pożary 53 105 158 Miejscowe zagrożenia 146 262 408 Alarmy fałszywe 12 17 29 Źródło: Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Pleszewie Rodzaj powiat Liczba przestępstw stwierdzonych 705 Liczba wykroczeń 718 Wskaźnik wykrywalności przestępstw 84,4% Źródło: Komenda Powiatowa Policji w Pleszewie CZYTELNICTWO. STAN NA 31.12.2018 r. Liczba woluminów Liczba Liczba Księgozbiór na 100 czytelników wypożyczeń mieszkańców Biblioteka 26.026 ---- 434 11.361 Pedagogiczna Biblioteka Publiczna 86.998 303 4.720 93.369 Miasta i Gminy w Pleszewie Źródło: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Pleszewie 8 II Kalendarium KALENDARIUM 2018 2 stycznia Na terenie Rodzinnych Ogródków Działkowych im. Powstańców Wielkopolskich w Pleszewie zanotowano obecność puszczyka uralskiego w pierwszym roku życia. Osłabionego ptaka schwytano w dniu 15 stycznia i przewieziono do Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej w Poznaniu, gdzie 22 stycznia padł. Była to druga po stu latach obserwacja na terenie Wielkopolski tego wyjątkowego ptaka. 3 stycznia Odbył się pogrzeb 101-letniego Jana Szymańskiego z Lenartowic weterana walk o Polskę, odznaczonego „Medalem za udział w wojnie obronnej w 1939 r.”, Odznaką Weterana Walk o Niepodległość oraz Srebrnym Medalem ,,Za Zasługi dla Obronności Kraju”. W roku 2016 z rąk prezydenta Andrzeja Dudy otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 29 grudnia 2017 r. 6 stycznia Powiat Pleszewski obchodził swoje święto. Uroczystości rocznicowe rozpoczęły się mszą świętą w intencji samorządu powiatowego w kościele p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej, którą odprawił proboszcz parafii p.w. św. Floriana ks. kan. Tade- usz Pietrzak. Po południu odbyła się uroczysta akademia w kinie „Hel”. Prelekcję pt. „Założenia dworskie i pałacowe w Powiecie Pleszewskim” wygłosił Stanisław Małyszko. W czasie uroczystości uhonorowano osoby zasłużone dla rozwoju Ziemi Pleszewskiej. Nagrodę Honorową Starosty Pleszewskiego im. Artura Szenica otrzymał Tomasz Vogt – założyciel Muzeum Piekarstwa i Muzeum Tradycji Rzemiosła w Pleszewie. Kryształowe trofeum „Filar Kształcenia Zawodowego” odebrał Olgierd Rusinek – współwłaściciel firmy „Rusinek”, wieloletni Starszy Cechu Rzemiosł Różnych w Pleszewie. Dwunastu uczniów pleszewskich szkół podległych powiatowi otrzymało nagrody za wybitne osiągnięcia sportowe, przedmiotowe lub artystyczne. Nagrody wręczali Starosta Pleszewski Maciej Wasielewski i Przewodniczący Rady Powiatu w Pleszewie Mirosław Kuberka. W uroczystości udział wzięli: Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju Andżelika Możdżanowska, Poseł na Sejm RP Jerzy Kozłowski, Senator RP Andrzej Wojtyła, Wicewojewoda Wielkopolski Marlena Maląg oraz Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego Krzysztof Grabowski. Obchody święta zakończyły się kon- certem noworocznym w wykonaniu zespołu „GołBREAK” z Gołuchowa pod kierownictwem muzycznym Joanny Gogulskiej. Część artystyczną poprowadził Witold Pelka, a całą Galę rzecznik prasowy Starostwa Powiatowego w Pleszewie Tomasz Wojtala. 6 stycznia W auli Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica odbył się koncert kolęd i pastorałek w wykonaniu Koła Śpiewackiego,,Lutnia’’ im. Józefa Szpunta. Pre- zesem Koła jest Zbigniew Nowaczyk, a patronem Fabryka Maszyn Spożywczych 11 „Spomasz” Pleszew S.A. Prezesem Zarządu firmy jest Tadeusz Rak. Koncert prowadziła Małgorzata Kubiak. 7 stycznia W Hali Sportowo – Widowiskowej przy ZSP nr 3 im. Powstańców Wielkopolskich odbył się Koncert Noworoczny w wykonaniu orkiestry Sinfonietta Polonia. Tematem przewodnim był karnawał wenecki. Koncert podziwiało blisko 800 osób. Organizatorami koncertu byli: Urząd Miasta i Gminy w Pleszewie oraz pleszewski Dom Kultury przy współpracy z Fundacją Muzyczną APOLLO. Dyrektorem Domu Kultury jest Mariusz Szymczak. Dyrektorem ZSP nr 3 jest Grzegorz Jenerowicz. 13 stycznia W Muzeum Regionalnym zorganizowano po raz piąty wieczór kolęd. Oprawę muzyczną zapewniła pianistka Maria Rutkowska, pracownik naukowy Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu oraz Michał Zator, doświadczony harfista, półfinalista popularnego programu,,Mam talent”. Wieczór prowadziła Katarzyna Rutkowska – archiwistka Muzeum. Dyrektorem Muzeum Regionalnego jest Adam Staszak. 13 stycznia W Hali Sportowo – Widowiskowej przy ZSP nr 3 im. Powstańców Wielkopolskich w ramach 26. Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy odbył się „Mecz Wielkich Serc” w halową piłkę nożną pomiędzy drużynami Urzędu Miasta i Gminy Pleszew a Przyjaciółmi i Sztabem WOŚP. Drużyna Urzędu Miasta i Gminy pokonała WOŚP Pleszew 13:2. 13 stycznia W Hali Sportowo – Widowiskowej przy ZSP nr 3 im. Powstańców Wielkopolskich rozegrano pierwszy w tym roku mecz KS Kosz Pleszew kontra RKKS Rawia Rawag Rawicz. Pleszewski klub zwyciężył uzyskując wynik 80:65. Prezesem Zarządu Klubu KS Kosz Pleszew jest Mirosław Rożek, kierownikiem drużyny Ryszard Gawroński, trenerem – Kasper Smektała, a jego asystentem Filip Gawroński. Kapitanem pleszewskiego zespołu jest Alan Urbaniak. 14 stycznia Odbył się pleszewski 26. FINAŁ WIELKIEJ ORKIESTRY ŚWIĄTECZNEJ POMOCY. Do akcji włączyło się ponad 150 wolontariuszy. Sztab prowadzili pleszewscy harcerze pod dowództwem Macieja Banaszyńskiego. Na mieszkańców czekało wiele atrakcji m.in. licytacje i okolicznościowe koncerty. Odbywały się one w kilku miejscach: w Hali Sportowej przy ZSP nr 3, ZSP nr 2, Parku Wodnym, strzelnicy LOK, kinie HEL. Z licytacji przedmiotów uzyskano 14 540 zł, a z kwesty ulicznej, koncertów, biegu „Policz się z cukrzycą” i pozostałych atrakcji udało się zebrać 54 496,92 zł (plus waluta zagraniczna).W sumie zebrano ok. 70 tys. zł. Pleszewski Finał uświetniły