BRO CORRIS Eistedda Corris yn nyffryn yr afon Dulas, heb Corris, probably named after Corus a 7th fod yn bell o lethrau Cader Idris yn ne Eryri. Century monk, nestles in the Dulas Valley Mae’r dyffryn yn goediog gyda chymysgedd just south of Cader Idris, the most prominent o goed pˆin a choed llydanddail. Mae nifer o peak in southern Snowdonia. A mixture of awgrymiadau am darddiad yr enw Corris; y conifer and broadleaved woodland covers cyntaf yw ei fod wedi ei enwi ar ôl mynach the slopes of the valleys with a rich variety o’r enw Corus a oedd yn yr ardal yn y 7fed of mosses, flowers, birds and mammals. ganrif, neu ei fod wedi enwi ar ôl ‘Korus’, un Amongst the wooded slopes are obvious signs o feibion Cunedda, a chynnig arall yw mai of the area’s industrial past. cor-ris yw’r tarddiad, sy’n golygu grisiau defaid. Credir rhan amlaf mai tarddiad yr enw Corris, The Corris quarries are the most southerly ydy enw y mynach Corus. of the North Wales slate quarries. At their peak they employed 800, but today only a Dechreuodd y cloddio yn yr ardal tua 1810, handful remain. Quarrying started in the ond ceir sôn am chwarel Aberllefenni tua Corris area in 1810 though there is some 1500! Yn y blynyddoedd rhwng 1850 a 1900 evidence that it began in Aberllefenni in roedd y diwydiant yn ffynnu. Cyflogwyd tua 1500. The numerous quarries were at their 800 yn y chwareli, ond yn erbyn heddiw most productive between 1850 and 1900. ychydig iawn sydd yn gweithio ynddynt. Yn Initially the slate was carried by horse and y cychwyn, roedd y llechi yn cael eu cludo cart to Derwenlas, then transported by boat gan geffylau ar hyd y ffordd i ymyl Derwenlas, to Aberdyfi. The Corris Railway was built ac yna mewn cychod i Aberdyfi. Yn yr 1850au in the 1850s and from then on slate was adeiladwyd y rheilffordd, ar ôl hynny roedd transported to Machynlleth. The railway y llechi yn cael eu cludo i Fachynlleth. Cafodd closed in 1948, but today a short section has y rheilffordd ei gau yn 1948. Erbyn heddiw been re-opened for tourists. The area has an mae darn o’r rheilffordd wedi ail-agor i gludo excellent choice of tourist attractions as well ymwelwyr. Ceir amryw o atyniadau gwych as a system of paths and picnic sites. argyfer twristiaid, yn ogystal â system o lwybrau a mannau picnic. Pulpud yn eglwys y Plwyf, Corris Pulpit in Corris Church - an example - enghraifft o broses enamlo llechi of the slate enamelling process, which a oedd wedi ei harloesi yn yr ardal was pioneered in the area . 12 Ceiswyn Dolgoed PELLTER/DISTANCE Ffridd Newydd Crach Fynydd Plas Ardal Cwm Ratgoed Area Ratgoed 1 Hall d 3.9 milltir/miles (6.2 km) e o g t 2 1 a 2 Ardal Afon Lefenni Area R Ratgoed m Cottages 3.7 milltir/miles (5.9 km) w Mynydd C Fron Fawr Ffynnonbadarn 3 Ardal Corris Uchaf Area Ffynnon-Badarn 2.2 milltir/miles (3.5 km) Hengau Mynydd Cambergi Hen-gae MAP OS/OS MAP Cwm Bychan A f Mynydd o Taflen/Sheet OL23 n Chwarel L Hen-gae e Cymerau fe n Quarry ni Mynydd Cwmeiddew Chwarel Aberllefenni Plas Blue Slate Quarry Llwydarth Cottages Bryn Coedwig Hall Bluemaris Canolfan Gwaith Maes Field Studies Centre ABERLLEFENNI Coed eiddaw Maes-mawr wm t C Nan Chwarel Ffridd Maes-mawr Abercwmeiddaw P Coed Quarry Caccenau Chwarel Fron-wen Corris Abercorris Tan-y-coed Dolgellau Uchaf (Cwm Odin) Mynydd Abercorris Garneddwen Quarry Afon Dulas Chwarel Braichcoch Quarry 3 Tan-yr-allt Pen-rhos Pen P P rhiw Canolfan Crefft Craft Centre King Arthur’s Amgueddfa Rheilffordd Labyrinth Railway Museum Py a CORRIS w l i a R s i r r Fronhelen o C Hall d d r o f f il e Mynydd Fron-felen h R A487 Coed Fron-felen Pont Evans Esgaergeiliog Naddu’r llechen o wyneb y graig Ceinws Extracting rock from the quarry face A487 s a P Coed l Cwmcadian u D n fo Nursery A Pant Cottage perthog Braich Garw Plas-llwyn-gwern G N Coed Pant perthog medrau Coed Esgair-foel-airin metres 500 1 km Rheilffordd y Clogwyn llath 500 1/2 miltir/mile Foel Eirin Pantperthog Cliff Railway yards Canolfan y Dechnoleg Amgen Centre for Alternative Technology 13 Machynlleth.